Katarzyna Kurza. Rok: 2004 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 4

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Katarzyna Kurza. Rok: 2004 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 4"

Transkrypt

1 Katarzyna Kurza Rok: 2004 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 4 Twierdzenie, że dziecko zostało wychowane na osobę współuzależnioną lub ofiarę przemocy jest nieuprawnione - wynika z badań przeprowadzonych przez Dział Badań Instytutu Psychologii Zdrowia. To nie doświadczenia z dzieciństwa decydują o funkcjonowaniu współuzależnionej kobiety w związku z osobą uzależnioną od alkoholu, ale przede wszystkim jej aktualna sytuacja, zwłaszcza obecność przemocy. Projekt badawczy "Doświadczenia życia w rodzinie" został zrealizowany jesienią 2002 roku jako badanie ankietowe 138 współuzależnionych kobiet, uczestniczących w zajęciach terapeutycznych w różnych placówkach odwykowych na terenie kraju. Osoby zakwalifikowane do badania musiały spełniać następujące warunki: zgłosić się do placówki ze względu na współuzależnienie, pozostawać w aktualnym związku z mężem-alkoholikiem oraz uczestniczyć w podstawowym programie terapii współuzależnienia. Celem była diagnoza stylu radzenia sobie ze stresem u kobiet współuzależnionych oraz opis zależności między traumatycznymi doświadczeniami z dzieciństwa i wchodzeniem w niszczące związki w dorosłym życiu. Postawiono następujące pytania badawcze. - Czy istnieje styl radzenia sobie ze stresem częściej niż inne wykorzystywany przez współuzależnione kobiety? - Czy osoby współuzależnione, będące ofiarami przemocy, częściej niż pozostałe partnerki alkoholików doświadczały traumatycznych przeżyć w dzieciństwie? - Czy można powiedzieć, że dziecko zostało wychowane na osobę współuzależnioną i ofiarę przemocy domowej? - Jakie są zależności między stylem radzenia sobie ze stresem, aktualną sytuacją osoby współuzależnionej i jej doświadczeniami z dzieciństwa? Osoby badane wypełniały ankietę przygotowaną w Dziale Badań Instytutu Psychologii Zdrowia oraz "Kwestionariusz Radzenia Sobie ze Stresem" Rudolfa H. Moosa i "Kwestionariusz Traktowania w Rodzinie" M. Engels i D. Moisana. Charakterystyka badanych kobiet W badaniu wzięło udział 138 kobiet. Najwięcej miało wykształcenie średnie (41%), co piąta ukończyła wyższą uczelnię, a 11% tylko szkołę podstawową. Wysoki był odsetek kobiet bezrobotnych (20%) oraz otrzymujących rentę (13%), ale najwięcej badanych (38%) pracowało na etacie, zaś kolejne 11% prowadziło własną działalność gospodarczą. Co trzecia pacjentka mieszkała w mieście powyżej 100 tysięcy mieszkańców, a co czwarta w mieście do 100 tysięcy mieszkańców; zbliżony był odsetek osób z małych miejscowości - do 20 tysięcy - i ze wsi (odpowiednio 20% i 19%). Zdecydowana większość badanych kobiet to mężatki (88%), 1 / 6

2 pozostałe są po rozwodzie lub w separacji (po 4%), panny (3%) bądź wdowy (1%); 92% z nich miało dzieci. U ponad połowy badanych (57%) w dzieciństwie ktoś w rodzinie nadużywał alkoholu. Najczęściej był to ojciec (86%), najrzadziej - matka (5%), aczkolwiek były przypadki, gdy pili oboje rodzice. Pozytywnie swoją sytuację rodzinną oceniało 16% badanych, jako złą postrzegało ją 28% kobiet, a bardzo złą - 9%. Jednak najczęściej była ona opisywana jako "taka sobie" (46%). Do problemów ze zdrowiem w ciągu ostatniego roku przyznało się aż 70% pacjentek. Jednocześnie 38% badanych okreś- liło swoje zdrowie jako dobre lub bardzo dobre, a 22% - jako złe lub bardzo złe. Większość pacjentek deklarowała, że ma stałe, regularne kontakty z rodziną mieszkającą oddzielnie (72%) i z innymi osobami (przyjaciółmi, znajomymi - 67%). W związku z alkoholikiem Najniższe były odsetki osób, które w obecnym związku z alkoholikiem znajdowały się nie dłużej niż 5 lat (7%) lub powyżej 30 lat (10%); pozostałe 5-letnie przedziały były reprezentowane równomiernie (od 13 do 19%). Najwięcej pacjentek stwierdzało, że ich partner pije w sposób nałogowy od 6 do 10 lat (30%), w pozostałych kategoriach obejmujących okresy pięcioletnie odsetki sięgały kilkunastu procent (od 12 do 17%). Mąż niemal co dziesiątej badanej (9%) jest trzeźwiejącym alkoholikiem. Nieco ponad połowa kobiet (52%) odpowiedziała, że ich partner aktualnie nadużywa alkoholu, a 6% - że nie wie. Mężowie połowy kobiet nigdy nie leczyli się z powodu uzależnienia od alkoholu, pozostali podejmowali próby leczenia, ale tylko 15% je ukończyło. Co piąta współuzależniona (21%) nie poszukiwała wcześniej pomocy w osobistych sprawach, pozostałe pacjentki najczęściej zwracały się do członków rodziny (rodzice, teściowie, dorosłe dzieci) lub innych bliskich osób (przyjaciele, znajomi, sąsiedzi), do psychologa lub takich instytucji jak policja, sąd czy kurator. Przemoc w rodzinie Interesowały nas nie tyle rozmiary przemocy domowej, co zależności między doświadczaniem przemocy w różnych okresach życia a stylem radzenia sobie ze stresem u kobiet związanych z mężczyznami uzależnionymi od alkoholu. Osoby badane zostały zapytane o to: - czy w ich związku z osobą uzależnioną zdarzały się w przeszłości lub są obecnie sytuacje, w których dochodzi do przemocy fizycznej i psychicznej; - czy w domu, w którym się wychowały, doświadczały przemocy fizycznej lub psychicznej. Przemoc fizyczna. Większość badanych przyznała, że doznawała w przeszłości przemocy fizycznej ze strony męża (78%), przy czym co piąta często (21%). Z drugiej strony, co piąta współuzależniona deklarowała, że do przemocy fizycznej - zdefiniowanej jako bicie, szarpanie, popychanie itd. - nigdy w związku nie dochodziło, a niemal połowa - że nie dochodzi do niej obecnie (49%). Badane kobiety znacznie lepiej oceniają swoje obecne położenie: odsetek tych, które aktualnie nie są bite przez partnerów, jest ponad dwukrotnie wyższy niż tych, które nigdy nie doznały przemocy fizycznej w związku, można więc sądzić, że u części z nich nastąpiła realna poprawa. Uwagę zwraca jednak fakt, że aż 18% kobiet nie odpowiedziało na pytanie o swoją obecną 2 / 6

3 sytuację. Przemoc psychiczna. Znacznie wyższe były odsetki kobiet przyznających, że w ich związku dochodziło lub dochodzi do przemocy psychicznej, definiowanej jako wyzwiska, przeklinanie, groźby, szantaż. Niemal 2/3 badanych deklarowało, że w przeszłości często doznawały takiego traktowania ze strony partnera (63%), a co czwarta - że kilka razy. Tylko niespełna 7% odpowiedziało, że nigdy nie zdarzyło się to w ich małżeństwie. Wydaje się, że obecna sytuacja w oczach pacjentek wygląda lepiej: mówią one przede wszystkim o tym, że partner rzadziej zachowuje się w ten sposób; często doznaje przemocy psychicznej 41%, gdy w przeszłości - 63%; zaś u części badanych w ostatnim czasie w ogóle przestało się to zdarzać. Trzeba jednak pamiętać, że odsetek nieudzielonych odpowiedzi jest nieco wyższy w odniesieniu do aktualnego stanu niż sytuacji w przeszłości. Doświadczanie przemocy fizycznej i psychicznej w domu rodzinnym oraz w związku z osobą uzależnioną (w %) Jak wynika z porównania obydwu rodzajów przemocy, osoby współuzależnione doświadczały przemocy psychicznej tym częściej, im częściej padały ofiarą przemocy fizycznej. Współuzależnione kobiety zostały też zapytane o to, czy w domu, w którym się wychowywały, stosowana była wobec nich przemoc fizyczna i psychiczna. O całkowitym braku przemocy fizycznej mówiło 45%, a psychicznej 34%. Zdecydowana większość pozostałych w odniesieniu zarówno do przemocy psychicznej, jak i fizycznej stwierdzała, że sytuacje takie przeżywała kilkakrotnie lub często. Pacjentki z rodzin alkoholowych znacznie częściej doznawały w dzieciństwie przemocy fizycznej i psychicznej. Zależność między doświadczaniem przemocy fizycznej w domu rodzinnym i w związku z uzależnionym partnerem nie okazała się istotna statystycznie, można więc sądzić, że ofiary przemocy w dzieciństwie nie stają się ofiarami przemocy w życiu dorosłym częściej niż pozostałe kobiety. Podobnie było w przypadku takich cech jak posiadanie dzieci, zatrudnienie, pochodzenie z rodziny alkoholowej, które u współuzależnionych uczestniczących w terapii nie wykazują związku z doznawaniem przemocy fizycznej. Badane kobiety, które gorzej oceniają swoje położenie zawodowe i rodzinne, wskazują na 3 / 6

4 większą częstotliwość doświadczania przemocy fizycznej ze strony partnera. Można oczekiwać, że kobiety, które czują się niepewnie na płaszczyźnie zawodowej (również ze względu na wykształcenie), są jednocześnie w większej zależności od męża i tym bardziej skłonne do znoszenia złego traktowania. Pacjentki, które wychowywały się w rodzinie alkoholowej, nieco rzadziej przyznają się do tego, że ich partner używał wobec nich przemocy fizycznej. Trudno jednak określić, czy współuzależnionym, będącym dorosłymi dziećmi alkoholika (DDA), rzeczywiście udaje się unikać agresji męża częściej niż pozostałym badanym, czy też jedynie wypierają się takich doświadczeń. Doświadczenia z dzieciństwa i okresu dorastania Kwestionariusz Traktowania w Rodzinie (PMI - Psychological Maltreatment Inventory) M.L.Engels i D.Moisana służy do pomiaru wpływu, jaki wywarły na osobę badaną negatywne zachowania rodziców. Oceny dokonuje ona sama na skali od 0 ("to się nigdy nie zdarzyło") do 5 ("wyjątkowo negatywny wpływ"). Kwestionariusz składa się z 25 stwierdzeń odnoszących się do trzech skal: zaniedbanie emocjonalne, wrogie odrzucenie, izolowanie. Zaniedbanie emocjonalne. Największe poczucie zaniedbania emocjonalnego wyniosły z domu rodzinnego osoby, które jednocześnie były ofiarami przemocy w dzieciństwie; najmniejsze - kobiety, które wychowywały się w rodzinie, gdzie nie występował problem alkoholowy. Kobiety z rodzin alkoholowych (DDA) czuły się nieco bardziej zaniedbywane emocjonalnie przez matkę niż te z rodzin, w których nie nadużywano alkoholu, jednak różnice nie były istotne. Natomiast o zaniedbywaniu przez ojców mówiły znacznie częściej osoby z rodzin, w których występował problem alkoholowy. Ponadto istotnie wyższe poczucie braku odpowiedniej opieki i zainteresowania ze strony matki miały kobiety, które w domu rodzinnym doznawały przemocy fizycznej niż te, które nie były w okresie dzieciństwa ofiarami nadużyć. Podobnie wygląda sprawa w przypadku poczucia zaniedbania przez ojca, przy czym wyniki w skali zaniedbania były zbliżone w przypadku matki i ojca (brak istotnych różnic). Wydaje się, że brak gwarancji bezpieczeństwa, jakiej dziewczynki mogły oczekiwać od matki wobec zachowań ojca, spowodował, że czuły się osamotnione i pozbawione również jej wsparcia. Wrogie odrzucenie. Podobne wyniki uzyskano w skali wrogiego odrzucenia. Odnosi się ona do takich zachowań rodzica wobec dziecka, jak stosowanie przezwisk, krzyk, deprecjonowanie, poniżanie, stawianie niekonsekwentnych wymagań, obwinianie. Najwyższe wskaźniki - zarówno w odniesieniu do ojca, jak i matki - osiągały kobiety, które w dzieciństwie doznawały przemocy fizycznej lub psychicznej (różnice między grupami istotne statystycznie). Natomiast pochodzenie z rodziny alkoholowej okazało się istotne jedynie w relacji z ojcem. Ponadto stwierdzono istotne związki pomiędzy wynikami skali "wrogie odrzucenie ze strony matki" oraz "zaniedbanie emocjonalne ze strony ojca" a częstotliwością doświadczania przemocy fizycznej i psychicznej w domu rodzinnym. Izolowanie. Skala "izolowanie" odnosi się do takich zachowań rodziców wobec dziecka jak zniechęcanie oraz uniemożliwianie czy zabranianie kontaktów z innymi ludźmi. Im wyższy wynik, tym bardziej nasilone przekonanie, że doświadczenie takiego traktowania w dzieciństwie przez osobę badaną wywarło na nią negatywny wpływ. Pochodzenie z rodziny alkoholowej nie wiąże się z istotnymi różnicami ani w izolowaniu przez matkę, ani przez ojca - 4 / 6

5 DDA i pozostałe osoby osiągały zbliżone wyniki. W przypadku izolacji przez matkę nie różnicowało również doznawanie przemocy w dzieciństwie: ani fizycznej, ani psychicznej. Nie stwierdzono również zależności między wynikami kwestionariusza PMI a nasileniem przemocy w związku z osobą uzależnioną od alkoholu. Style radzenia sobie ze stresem Zwolennicy koncepcji uznającej współuzależnienie za reakcję adaptacyjną (Stephanie Brown[1], Sharon Wegscheider-Cruse [2]) uznają, że jest to "sposób reagowania na silnie stresową sytuację współżycia z alkoholikiem bądź inną osobą działającą destrukcyjnie, które powoduje postępujące uwikłanie w tę sytuację" [3]. Do klasyfikacji strategii radzenia sobie stosuje się dwa główne podejścia. W jednym z nich kładzie się nacisk na orientację (ukierunkowanie na problem lub na emocje), w drugim na metodę (poznawcza lub behawioralna). Moos, konstruując Inwentarz Radzenia Sobie (The Coping Responses Inventory), połączył oba kryteria, wyodrębniając reakcje konfrontacyjne i unikające, z których każde dzielą się na behawioralne i poznawcze. Strategie konfrontacyjne - analiza logiczna, pozytywne przewartościowanie, rozwiązywanie problemu, poszukiwanie wsparcia - odnosząc się do aktywności poznawczej lub behawioralnej, ukierunkowane są na rozwiązanie problemu. Strategie unikające - unikanie poznawcze, akceptacja i rezygnacja, zastępcze wzmocnienia, rozładowanie emocjonalne - są ukierunkowane na poradzenie sobie z emocjami, stanowią poznawcze lub behawioralne próby uniknięcia myślenia o czynniku stresującym i jego konsekwencjach. Badane współuzależnione najczęściej wykorzystują strategie konfrontacyjne. W trudnych okolicznościach przede wszystkim próbują dowiedzieć się czegoś więcej o sytuacji, rozmawiają o problemie, szukają porady lub wsparcia. Podejmują też próby zrozumienia problemu i jego konsekwencji, zastanawiają się nad możliwymi działaniami. Czasem zbyt długie myślenie powoduje brak zdecydowania i blokuje aktywność, jednak zwykle podejmują one działania prowadzące do rozwiązania problemu. Badane kobiety potrafią, będąc w trudnej sytuacji, dostrzegać jej pozytywne strony, jednocześnie akceptując rzeczywistość. Wszystkie najczęściej stosowane przez pacjentki reakcje to style mające na celu rozwiązanie problemu. Nie stwierdzono natomiast związku stylu radzenia sobie ze stresem z doświadczeniami przemocy w dzieciństwie, można więc powiedzieć, że ten styl wiąże się z doznawaniem przemocy w dorosłym związku: kobiety częściej bite przez partnera wykazują większą skłonność do używania stylów zorientowanych na radzenie sobie z emocjami, a nie z problemem. Unikają realistycznego myślenia o sytuacji stresowej, zaprzeczają istnieniu problemu lub minimalizują go, wyobrażają sobie lepsze warunki niż te, w jakich rzeczywiście żyją. Starają się obniżyć napięcie poprzez rozładowanie negatywnych emocji, wyrażając złość, desperację i inne uczucia oraz sięgając po jedzenie i używki. Bite kobiety częściej próbują też zaakceptować problem, postrzegając sytuację jako niemożliwą do zmiany. Stwierdzono ponadto, że osoby, które utrzymują kontakty towarzyskie, wykazują w sytuacjach stresu większą skłonność do poszukiwania wsparcia u innych ludzi, podejmowania działań prowadzących bezpośrednio do rozwiązania problemu bądź działań zastępczych, przynoszących satysfakcję. Jednocześnie rzadziej niż kobiety nie podejmujące kontaktów społecznych unikają realistycznego myślenia o problemie, rzadziej też akceptują sytuację, uznając ją za niemożliwą do zmiany. Należy zauważyć, że najczęstsze rodzaje reakcji współuzależnionych kobiet to style mające na 5 / 6

6 celu rozwiązanie problemu, a nie ucieczkę od niego. Mówiąc o współuzależnieniu często podkreśla się zjawisko izolacji społecznej osób związanych z alkoholikami, tymczasem wyniki pokazują odwrotną sytuację - kobiety te w pierwszej kolejności zwracają się do swoich bliskich i przyjaciół w poszukiwaniu wsparcia. Należy jednak pamiętać, że nie dotyczą one wszystkich współuzależnionych kobiet, a jedynie tych, które zgłosiły się po pomoc do placówki odwykowej. [1] Stephanie Brown: Bezpieczne przejście. IPiN, Warszawa [2] Sharon Wegschider-Cruise: Nowa szansa. Nadzieja dla rodziny alkoholowej. IPZ, Warszawa [3] Jerzy Mellibruda, Zofia Sobolewska: Koncepcja i terapia współuzależnienia, Alkoholizm i Narkomania nr 3/28, s / 6

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31 Katarzyna Kurza Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31 Niektórzy definiują je jako chorobę, której korzenie sięgają dysfunkcyjnej rodziny pochodzenia. To nadużycia

Bardziej szczegółowo

Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019

Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Zmaganie się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi w ujęciu interackycjnym Stres jako interakcja ujęcie fenomenologiczno

Bardziej szczegółowo

Nawroty w uzależnieniach - zmiany w kontaktach z alkoholem po zakończeniu terapii

Nawroty w uzależnieniach - zmiany w kontaktach z alkoholem po zakończeniu terapii Sabina Nikodemska Rok: 1998 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 6 (68) Celem niniejszego opracowania jest próba przyjrzenia się populacji tych pacjentów, którzy zgłaszają się do ambulatoryjnych placówek

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 9, 128

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 9, 128 Katarzyna Kurza Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 9, 128 Pomoc psychologiczna dla osób współuzależnionych ma w naszym kraju bardzo krótki rodowód. Przez długi czas nie byli postrzegani jako

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kurza. Rok: 2000 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 6. Wprowadzenie

Katarzyna Kurza. Rok: 2000 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 6. Wprowadzenie Katarzyna Kurza Rok: 2000 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 6 Wprowadzenie W myśleniu potocznym da się zauważyć pewien stereotyp dotyczący rodziny z problemem alkoholowym. Przede

Bardziej szczegółowo

Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej

Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, 12.02.2014 r.

Zielona Góra, 12.02.2014 r. Zielona Góra,.0.04 r. INFORMACJA PEŁNOMOCNIKA DS. PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH O ROZSTRZYGNIĘCIU ZAPROSZENIA DO SKŁADANIA OFERT DOTYCZĄCYCH ZAKUPU USŁUG W 04 ROKU W ZAKRESIE PROFILAKTYKI

Bardziej szczegółowo

Analiza szczegółowa wyników uzyskanych na podstawie przeprowadzonych badań.

Analiza szczegółowa wyników uzyskanych na podstawie przeprowadzonych badań. RAPORT Z BADAŃ DOTYCZĄCYCH POSTAW OSÓB DOROSŁYCH WOBEC STOSOWANIA KAR FIZYCZNYCH ORAZ SKALI WYSTĘPOWANIA ZJAWISKA PRZEMOCY NA TERENIE GMINY SAWIN SPORZĄDZONEGO W RAMACH PROJEKTU POZNAĆ ZROZUMIEĆ POMÓC

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, 28.01.2015 r.

Zielona Góra, 28.01.2015 r. Zielona Góra, 28.0.205 r. INFORMACJA PEŁNOMOCNIKA DS. PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH O ROZSTRZYGNIĘCIU ZAPROSZENIA DO SKŁADANIA OFERT DOTYCZĄCYCH ZAKUPU USŁUG W 205 ROKU W ZAKRESIE

Bardziej szczegółowo

Formy wparcia duchowego dla uczestników grup terapeutycznych DDD

Formy wparcia duchowego dla uczestników grup terapeutycznych DDD Formy wparcia duchowego dla uczestników grup terapeutycznych DDD Ks. dr hab. Grzegorz Polok, prof. UE Katedra Zarządzania Publicznego i Nauk Społecznych Uniwersytet Ekonomiczny Katowice Przeszkody silne

Bardziej szczegółowo

UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny

UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny Uzależnienie jest chorobą całej rodziny Relacje w rodzinie, której ktoś pije nadmiernie, zazwyczaj ulegają dużym zmianom. Każdy na swój sposób próbując poradzić

Bardziej szczegółowo

Grupy psychoedukacyjno-wsparciowe oraz indywidualne wsparcie psychologiczno-terapeutyczne dla rozwodzących się rodziców

Grupy psychoedukacyjno-wsparciowe oraz indywidualne wsparcie psychologiczno-terapeutyczne dla rozwodzących się rodziców Grupy psychoedukacyjno-wsparciowe oraz indywidualne wsparcie psychologiczno-terapeutyczne dla rozwodzących się rodziców Karolina Budzik psycholog, psychoterapeuta, seksuolog kliniczny ul. Oleandrów 6,

Bardziej szczegółowo

Budujmy społeczeństwo dla wszystkich Wystąpienie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, Warszawa, 26 lutego 2010 roku

Budujmy społeczeństwo dla wszystkich Wystąpienie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, Warszawa, 26 lutego 2010 roku Budujmy społeczeństwo dla wszystkich Wystąpienie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka, Warszawa, 26 lutego 2010 roku Badania problemu biedy prowadzone są wyłącznie z perspektywy osób dorosłych. Dzieci

Bardziej szczegółowo

Współuzależnienie Kobiet...

Współuzależnienie Kobiet... Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Współuzależnienie Kobiet... Dorosłe Dziecko Alkoholika (DDA) osoba, której przynajmniej jedno z rodziców jest lub było alkoholikiem... U kobiet współuzależnionych pochodzących

Bardziej szczegółowo

Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim

Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim W miesiącu listopadzie i grudniu 2005 r. na zlecenie Zarządu Województwa Świętokrzyskiego zostały przeprowadzone

Bardziej szczegółowo

Michał Janiszewski. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 11, 130

Michał Janiszewski. Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 11, 130 Michał Janiszewski Rok: 2003 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 11, 130 Terapeuci zatrudnieni w placówkach lecznictwa odwykowego spotykają się swojej pracy z dużymi wymaganiami i oczekiwaniami. Ponad 90%

Bardziej szczegółowo

Warsztaty grupowe z zakresu kluczowych umiejętności społeczno - zawodowych istotnych z punktu widzenia rynku pracy

Warsztaty grupowe z zakresu kluczowych umiejętności społeczno - zawodowych istotnych z punktu widzenia rynku pracy Warsztaty grupowe z zakresu kluczowych umiejętności społeczno - zawodowych istotnych z punktu widzenia rynku pracy II ETAP AKTYWIZACJI MATERIAŁY DLA BENEFICJENTÓW/BENEFICJENTEK CO TO SĄ EMOCJE? EMOCJE

Bardziej szczegółowo

DOROSŁE DZIECI Z RODZIN DYSFUNKCYJNYCH WSPÓŁCZESNE WEZWANIE DUSZPASTERSKIE

DOROSŁE DZIECI Z RODZIN DYSFUNKCYJNYCH WSPÓŁCZESNE WEZWANIE DUSZPASTERSKIE DOROSŁE DZIECI Z RODZIN DYSFUNKCYJNYCH WSPÓŁCZESNE WEZWANIE DUSZPASTERSKIE Ks. dr Grzegorz Polok Katedra Zarządzania Publicznego i Nauk Społecznych Uniwersytet Ekonomiczny Katowice Dorosłe Dziecko z Rodziny

Bardziej szczegółowo

Marzenna Kucińska, Jerzy Mellibruda, Bogusław Włodawiec

Marzenna Kucińska, Jerzy Mellibruda, Bogusław Włodawiec Założenia koncepcyjne i badania pilotażowe programu badawczego Analiza Przebiegu i Efektów Terapii O Marzenna Kucińska, Jerzy Mellibruda, Bogusław Włodawiec Rok: 1997 Czasopismo: Alkoholizm i Narkomania

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia

Bardziej szczegółowo

Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu

Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu (zgodnie z rozporządzeniem MEN z 22.01.2018r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkole

Bardziej szczegółowo

Narzędzie pracy socjalnej nr 16 Wywiad z osobą współuzależnioną 1 Przeznaczenie narzędzia:

Narzędzie pracy socjalnej nr 16 Wywiad z osobą współuzależnioną 1 Przeznaczenie narzędzia: Narzędzie pracy socjalnej nr 16 Wywiad z osobą współuzależnioną 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/ rodziny) Zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp.

Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp. Wyniki ankiety wrzesień 2010 Profil osoby bezdomnej mieszkańca Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp. Przeprowadzone badanie ankietowe miało na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jacy są mieszkańcy Domu

Bardziej szczegółowo

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Duchowość 1. Duchowość = religijność 2. Duchowość versus religijność

Bardziej szczegółowo

1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy?

1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy? ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Szanowni Mieszkańcy Gminy Orla! Zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie anonimowej ankiety, która pomoże w opracowaniu Diagnozy potrzeb oraz

Bardziej szczegółowo

Dostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :

Dostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent : CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKACJA MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI. PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH BADAŃ.

KOMUNIKACJA MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI. PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH BADAŃ. Maria Krawczyk Grażyna Matkowska PPP-P Nr 3 Częstochowa KOMUNIKACJA MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI. PRZEDSTAWIENIE WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH BADAŃ. Nie można stworzyć kompletnego poradnika dla rodziców na temat

Bardziej szczegółowo

PRZEMOC WERBALNA WOBEC DZIECI. Fundacja Dzieci Niczyje Millward Brown SMG/KRC

PRZEMOC WERBALNA WOBEC DZIECI. Fundacja Dzieci Niczyje Millward Brown SMG/KRC PRZEMOC WERBALNA WOBEC DZIECI Fundacja Dzieci Niczyje Millward Brown SMG/KRC METODOLOGIA Realizacja: Millward Brown SMG/KRC 21-23 kwietnia 2012 badanie omnibusowe N = 1001, w tym rodzice RODZICE: KRZYK

Bardziej szczegółowo

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CZYŻE

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CZYŻE ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CZYŻE Szanowni Mieszkańcy Gminy Czyże! Zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie anonimowej ankiety, która pomoże w opracowaniu Diagnozy

Bardziej szczegółowo

Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu. Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014

Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu. Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014 Bicie dzieci po polsku... czyli postawy społeczne wobec przemocy w wychowaniu Raport Rzecznika Praw Dziecka 2014 Metodologia IV edycji monitoringu postaw społecznych wobec przemocy w wychowaniu Monitoring

Bardziej szczegółowo

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE. 1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy?

ANKIETA BADAWCZA NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE. 1. Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie na terenie naszej gminy? Szanowni Mieszkańcy Gminy Lutowiska Zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie anonimowej ankiety, która pomoże w opracowaniu Diagnozy potrzeb oraz oceny problemu przemocy w rodzinie na terenie gminy

Bardziej szczegółowo

WOTUW w Czarnym Borze ogłasza nabór na psychoterapię dla Dorosłych Dzieci Alkoholików.

WOTUW w Czarnym Borze ogłasza nabór na psychoterapię dla Dorosłych Dzieci Alkoholików. WOTUW w Czarnym Borze ogłasza nabór na psychoterapię dla Dorosłych Dzieci Alkoholików. List do Was... Dorosłe Dzieci Alkoholików Każdy, kto żyje lub żył w rodzinie, gdzie ktokolwiek nadużywa alkoholu,

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA KRZYWDZENIU DZIECI

DZIAŁANIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA KRZYWDZENIU DZIECI DZIAŁANIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ NA RZECZ PRZECIWDZIAŁANIA KRZYWDZENIU DZIECI W ubiegłym roku działania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń

Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kurza. Rok: 2004 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 4

Katarzyna Kurza. Rok: 2004 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 4 Katarzyna Kurza Rok: 2004 Czasopismo: Niebieska Linia Numer: 4 Kim są współcześni kuratorzy sądowi? Przed laty ośmieszani w felietonach Wiecha o życiu warszawskiego półświatka, bezlitośnie deprecjonowani

Bardziej szczegółowo

WYZWALACZE WEWNĘTRZNE. poczucie szczęścia. napięcie wewnętrzne złość

WYZWALACZE WEWNĘTRZNE. poczucie szczęścia. napięcie wewnętrzne złość WYZWALACZE WEWNĘTRZNE Zaznaczę znakiem "X" te emocje, które wywoływały u mnie uczucie głodu alkoholowego: poczucie obcości podekscytowanie pewność siebie emocjonalny ból poczucie winy frustracja nerwowość

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE KOŃCOWE. z wykonania zadania publicznego. w okresie od 01.02 do 31.12

SPRAWOZDANIE KOŃCOWE. z wykonania zadania publicznego. w okresie od 01.02 do 31.12 SPRAWOZDANIE KOŃCOWE z wykonania zadania publicznego Terapia i rehabilitacja osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin z terenu Gminy Andrychów (tytuł zadania publicznego) w okresie od 01.02

Bardziej szczegółowo

Skala Przemocy Wobec Dziecka - Wyniki Badań Sondażowych Przeprowadzonych Wśród Rodziców z Legnicy Wrzesień Październik 2015 rok

Skala Przemocy Wobec Dziecka - Wyniki Badań Sondażowych Przeprowadzonych Wśród Rodziców z Legnicy Wrzesień Październik 2015 rok 26 1 4 14 4 14 1 11 Skala Przemocy Wobec Dziecka - Wyniki Badań Sondażowych Przeprowadzonych Wśród Rodziców z Legnicy Wrzesień Październik 1 rok Opracowała: mgr Janina Szkiłądź Psycholog PPP 2 w Legnicy

Bardziej szczegółowo

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy

Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w grupie dzieci i młodzieży Dzielnica Bielany Miasta St. Warszawy Projekt współfinansuje Miasto Stołeczne Warszawa 4 OBSZARY BADANIA STRES UŻYWKI PRZEMOC W SZKOLE

Bardziej szczegółowo

Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW

Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zwracamy się z prośbą o przedstawienie oferty cenowej na poniżej opisany przedmiot zamówienia:

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zwracamy się z prośbą o przedstawienie oferty cenowej na poniżej opisany przedmiot zamówienia: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ ul. Grabowo 2 81-265 Gdynia ZAPYTANIE OFERTOWE Znak sprawy: MOPS.DZP.322.2.72./2018 Niniejsze zapytanie ofertowe realizowane jest na podstawie Regulaminu udzielania zamówień

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia na egzamin dyplomowy obowiązujące studentów kończących studia w roku akad. 2016/2017 Kierunek psychologia studia jednolite magisterskie

Zagadnienia na egzamin dyplomowy obowiązujące studentów kończących studia w roku akad. 2016/2017 Kierunek psychologia studia jednolite magisterskie 1 Rozwód jako przeżycie 01 Potrafi opisać psychologiczne konsekwencje Psychologiczne problemy rodzin traumatyczne rozwodu dla małżonków oraz osób z ich rozwodzących się najbliższego otoczenia społecznego.

Bardziej szczegółowo

NIEBIESKA KARTA Część A

NIEBIESKA KARTA Część A NIEBIESKA KARTA Część A Załącznik nr 1... (pieczęć instytucji) Miejscowość, dn. I. DANE OSOBY DOTKNIĘTEJ PRZEMOCĄ W RODZINIE 1. Imię i nazwisko:... 2. Imiona rodziców... 3. Miejsce stałego zameldowania:

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na 2009 rok

GMINNY PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na 2009 rok GMINNY PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII na 2009 rok Program przedstawia zadania własne gminy wynikające z Ustawy o wychowaniu w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka uzależnień?

Profilaktyka uzależnień? Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Krzysztof Ostaszewski Profilaktyka uzależnień? Co to jest profilaktyka? Profilaktyka to zapobieganie problemom zanim one wystąpią Dlatego, profilaktyka ma

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole

2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole 17 2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole 2.1. Zjawisko przemocy w szkołach w opiniach badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Bardziej szczegółowo

Program działania Punktu Konsultacyjnego w Gminie Siechnice

Program działania Punktu Konsultacyjnego w Gminie Siechnice Program działania Punktu Konsultacyjnego w Gminie Siechnice Opis zadania 1. Nazwa zadania Punkt Konsultacyjny Gminy Siechnice 2. Miejsce wykonywania zadania: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 55 011 Siechnice,

Bardziej szczegółowo

Moje korzenie. Ks. dr Grzegorz Polok Katedra Zarządzania Publicznego i Nauk Społecznych. Uniwersytet Ekonomiczny Katowice

Moje korzenie. Ks. dr Grzegorz Polok Katedra Zarządzania Publicznego i Nauk Społecznych. Uniwersytet Ekonomiczny Katowice Moje korzenie Ks. dr Grzegorz Polok Katedra Zarządzania Publicznego i Nauk Społecznych Uniwersytet Ekonomiczny Katowice Przeszkody silne poczucie lęku niskie poczucie wartości poczucie odrzucenia stałe

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE. z dnia 7 grudnia 2011 r.

UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE. z dnia 7 grudnia 2011 r. UCHWAŁA NR XI/95/2011 RADY MIEJSKIEJ W CZCHOWIE z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2012

Bardziej szczegółowo

ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO

ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny

Bardziej szczegółowo

Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania. Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania.

Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania. Spożycie alkoholu w Polsce w 2012 r. Raport z badania. Spożycie alkoholu w wybranych krajach UE* Portugalia Włochy Węgry Średnia UE 58% 42% 61% 39% 65% 35% 24% Holandia Szwecja Dania 76% 12% 10% 7% 88% 90% 93% Pijący Abstynenci *źródło: dane z badania Eurobarometr

Bardziej szczegółowo

Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW

Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW Warszawa, październik 2013 BS/135/2013 WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I WAKACYJNA PRACA ZAROBKOWA UCZNIÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja

Bardziej szczegółowo

Badanie występowania przemocy w rodzinie wśród mieszkańców miasta Gdańsk

Badanie występowania przemocy w rodzinie wśród mieszkańców miasta Gdańsk 2016 Badanie występowania przemocy w rodzinie wśród mieszkańców miasta Gdańsk RAPORT Z BADANIA ZREALIZOWANEGO PRZEZ CZERWIEC 2016 Spis treści 1. Opis badania... 3 2. Cele i metodologia badania... 4 3.

Bardziej szczegółowo

Diagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka

Diagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka Diagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka Katarzyna Fenik-Gaberle Kraków, 12.10.2017 r. Przemoc w rodzinie wobec dziecka Przemoc doświadczanie (z reguły powtarzalne) trudnych emocji: niepokoju,

Bardziej szczegółowo

Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach.

Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach. Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach. Warszawa, luty 2001 roku Ponad trzy piąte Polaków (62%) uważa, że idealna liczba dzieci w rodzinie to dwoje. Zdecydowanie mniej osób (niewiele ponad jedna

Bardziej szczegółowo

Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW

Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

Wybierz zdrowie i wolność

Wybierz zdrowie i wolność O przedsięwzięciu Program profilaktyki uzależnień Wybierz zdrowie i wolność Niniejszy program stanowi wypadkową zdobytej na szkoleniach wiedzy i doświadczeń własnych autorki, które przyniosło kilkanaście

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do umowy oraz Załącznik nr 1 do Zaproszenia do składania ofert

Załącznik nr 1 do umowy oraz Załącznik nr 1 do Zaproszenia do składania ofert Załącznik nr 1 do umowy oraz Załącznik nr 1 do Zaproszenia do składania ofert Kwestionariusz dla obu płci różni się jedynie językowo, w tym zwrotem "Pan", "Pani". Kwestionariusz dla mężczyzn: s. 2-5, dla

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE

DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Gać, 2015 rok Zadanie współfinansowane z dotacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Osłonowego,,Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego

Bardziej szczegółowo

Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka

Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa. Porządek życia rodzinnego Zasady Granice Chaos Status quo związane

Bardziej szczegółowo

PRZEMOC DOMOWA JAKO FORMA DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ MICHALINA MATUSIAK ADMINISTRACJA, III ROK, STACJONARNE

PRZEMOC DOMOWA JAKO FORMA DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ MICHALINA MATUSIAK ADMINISTRACJA, III ROK, STACJONARNE PRZEMOC DOMOWA JAKO FORMA DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ MICHALINA MATUSIAK ADMINISTRACJA, III ROK, STACJONARNE PRZEMOC DOMOWA Przemoc w rodzinie to zjawisko społeczne zachodzące, gdy członek rodziny,

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM REALIZACJI

HARMONOGRAM REALIZACJI Załącznik Nr 2 do GPPU na 2016 r. HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2016 Nazwa zadania Lp. zgodnie z art.

Bardziej szczegółowo

Służba zdrowia wczoraj i dziś

Służba zdrowia wczoraj i dziś Informacja o badaniu W 2007 roku TNS OBOP, a 7 lat później w 2014 TNS Polska zapytali Polaków o ich poglądy na temat stanu służby zdrowia oraz płac lekarzy w naszym kraju. Raport przedstawia omówienie

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Osoby niezamężne i nieżonate w polskich rodzinach NR 93/2017 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Osoby niezamężne i nieżonate w polskich rodzinach NR 93/2017 ISSN KOMUNIKATzBADAŃ NR 93/2017 ISSN 2353-5822 Osoby niezamężne i nieżonate w polskich rodzinach Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą. Wykorzystanie fragmentów

Bardziej szczegółowo

Psychologiczne aspekty mediacji

Psychologiczne aspekty mediacji Psychologiczne aspekty mediacji dr Magdalena Błażek Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny przy Sądzie Okręgowym w Gdańsku Uniwersytet Gdański GDAŃSK, 10 grudnia 2015 R Mediacja rówieśnicza* Cztery

Bardziej szczegółowo

Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie

Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie Gmina Sztum 2013 Zadanie współfinansowane z dotacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Osłonowego "WSPIERANIE JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Bardziej szczegółowo

Jeśli zakreślając jakąś opcję pomyliła się Pani prosimy o przekreślenie krzyżykiem błędnej odpowiedzi i zaznaczenie kółkiem prawidłowej np.

Jeśli zakreślając jakąś opcję pomyliła się Pani prosimy o przekreślenie krzyżykiem błędnej odpowiedzi i zaznaczenie kółkiem prawidłowej np. Instrukcja wypełniania ankiety Szanowna Pani, Bardzo dziękujemy za udział w badaniu i uprzejmie prosimy o zapoznanie się z pytaniami ankiety i udzielenie możliwie dokładnych odpowiedzi. Prosimy o wypełnienie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU. z dnia 26 marca 2013 r.

UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU. z dnia 26 marca 2013 r. UCHWAŁA NR XXX.287.2013 RADY MIASTA EŁKU z dnia 26 marca 2013 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Miasta Ełk na lata 2010-2015. Na

Bardziej szczegółowo

Ankieta dla wychowawców i nauczycieli dotycząca diagnozowania potrzeb uczniów i wychowanków w zakresie zdrowia psychicznego.

Ankieta dla wychowawców i nauczycieli dotycząca diagnozowania potrzeb uczniów i wychowanków w zakresie zdrowia psychicznego. Ankieta dla wychowawców i nauczycieli dotycząca diagnozowania potrzeb uczniów i wychowanków w zakresie zdrowia psychicznego. Szanowna Pani/Szanowny Panie, Zwracamy się do Pani/Pana z prośbą o wskazanie

Bardziej szczegółowo

Uświadomienie i zrozumienie własnej sytuacji, własnych zachowań i potrzeb, jest pierwszym krokiem ku zmianie.

Uświadomienie i zrozumienie własnej sytuacji, własnych zachowań i potrzeb, jest pierwszym krokiem ku zmianie. Katarzyna Kurza Rok: 2000 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4 Uświadomienie i zrozumienie własnej sytuacji, własnych zachowań i potrzeb, jest pierwszym krokiem ku zmianie. W IV

Bardziej szczegółowo

Raport podsumowujący działalność Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w rodzinie Niebieska Linia.

Raport podsumowujący działalność Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w rodzinie Niebieska Linia. Raport podsumowujący działalność Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w rodzinie Niebieska Linia. Marzec, 214 Działalność Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2016/2017

PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2016/2017 PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2016/2017 Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły na rzecz zapobiegania

Bardziej szczegółowo

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 5, Nidzica tel. (89) , fax (89)

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 5, Nidzica tel. (89) , fax (89) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 5, 13-100 Nidzica tel. (89) 625 29 14, fax (89) 625 81 53 e-mail: mops@nidzica.pl W Gminie Nidzica realizacją działań na rzecz rodzin zajmuje się Miejski

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Sobolew w roku 2015

Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Sobolew w roku 2015 Załącznik do uchwały nr VI/26/2015 Rady Gminy w Sobolewie z dnia 28 stycznia 2015 r. Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Sobolew w roku 2015 ROZDZIAŁ I WPROWADZENIE Do

Bardziej szczegółowo

Raport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego

Raport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego Raport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego Zebranie informacji na temat migrantów z danego obszaru stanowi poważny problem, gdyż ich nieobecność zazwyczaj wiąże się z niemożliwością przeprowadzenia

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska

DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod

Bardziej szczegółowo

Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach

Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach Rodzice 6- i 7-latków o swoich dzieciach Dzieci w opinii rodziców czują się dobrze i są ogólnie zadowolone z życia, bez względu na to, czy poszły do szkoły, czy zerówki. Rodzice nie zaobserwowali różnic

Bardziej szczegółowo

W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE

W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ W PRZYROWIE CEL GŁÓWNY: Zainteresowanie młodzieży modelem bezpiecznego i kulturalnego życia 1. Program profilaktyki Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Przyrowie

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto jej im udziela? NR 162/2016 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto jej im udziela? NR 162/2016 ISSN KOMUNIKATzBADAŃ NR 162/2016 ISSN 2353-5822 Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto jej im udziela? Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Publiczne Gimnazjum w Nowem Uaktualniono 16.09.2013 r. 1 PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Art 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka Art 3, 19 i 33. 3. Ustawa z

Bardziej szczegółowo

Wyniki ankiety MIESZKAŃCY wrzesień 2006.

Wyniki ankiety MIESZKAŃCY wrzesień 2006. Wyniki ankiety MIESZKAŃCY wrzesień 6. Przeprowadzone badanie ankietowe miało na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jacy są mieszkańcy Domu Brata Alberta w Gorzowie Wlkp. Badanie zostało przeprowadzone

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY I DOKUMENTY

MATERIAŁY I DOKUMENTY MATERIAŁY I DOKUMENTY Mazowieckie Studia Humanistyczne Jan Chodkiewicz Nr 2,1999 CHARAKTERYSTYKA PSYCHOLOGICZNA OSÓB PODEJMUJĄCYCH LECZENIE ODWYKOWE - DONIESIENIE WSTĘPNE Wprowadzenie Osoby podejmujące

Bardziej szczegółowo

Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie

Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie Diagnoza Zjawiska Przemocy w Rodzinie Milanówek 2012 Wykonawca: Studio Diagnozy i Profilaktyki 30-011 Kraków ul. Oboźna 17/5 tel. (12) 446-42-60 Spis treści Rozdział I - Wstęp....3 Problem przemocy w rodzinie

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I. WSTĘP Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na nie. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015

Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015 Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015 Działania profilaktyczne to te, które stwarzają człowiekowi okazję do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń

Bardziej szczegółowo

Nazwy zadań ujęte w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii

Nazwy zadań ujęte w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Miejskim Programie Przeciwdziałania Narkomanii Załącznik do Zarządzenia nr 22/2014 Prezydenta Miasta Zamość z dnia 17 stycznia 2014 r. Zasady finansowania realizacji zadań ujętych w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ

PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ PROGRAMY PROFILAKTYKI MŁODZIEŻOWEJ Nazwa Kierownik Miejsce realizacji Liczba i rodzaj odbiorców Okres realizacji Rok szkolny 2009/2010 Osiągane cele SPRAWOZDANIE Z PROJEKTU PROFILAKTYCZNEGO PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Bardziej szczegółowo

Ankieta dla rodziców

Ankieta dla rodziców Ankieta dla rodziców Ankieta została opracowana przez zespół specjalistów w ramach projektu realizowanego na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej SYSTEM ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH W POLSCE - stan

Bardziej szczegółowo

15. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych emocji. 16. Rozpoznawanie emocji u innych ludzi.

15. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych emocji. 16. Rozpoznawanie emocji u innych ludzi. Opracowanie szkolnego programu profilaktyki wynika z: - diagnozy stanu zagrożenia uczniów zjawiskami przestępczości, agresji i narkomanii, - realizacji Programu Wychowawczego Szkoły, - zadań określonych

Bardziej szczegółowo

Warszawa, listopad 2010 BS/147/2010 WYDATKI RODZICÓW NA EDUKACJĘ DZIECI

Warszawa, listopad 2010 BS/147/2010 WYDATKI RODZICÓW NA EDUKACJĘ DZIECI Warszawa, listopad 2010 BS/147/2010 WYDATKI RODZICÓW NA EDUKACJĘ DZIECI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Zebrane dane przeanalizowano i ujęto w formie Diagnozy zjawiska przemocy w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu piaseczyńskiego.

Wstęp. Zebrane dane przeanalizowano i ujęto w formie Diagnozy zjawiska przemocy w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu piaseczyńskiego. Diagnoza zjawiska przemocy w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu piaseczyńskiego. Wykonana przez Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górze Kalwarii ROK 2017. Wstęp Do udziału w programie Powiatowego

Bardziej szczegółowo

Uzależnienie od słodyczy

Uzależnienie od słodyczy Uzależnienie od słodyczy NA PRZYKŁADZIE WŁASNYM AUTORKI ARTYKUŁU Uzależnienia behawioralne - z czym to się je? Założę się, że każdy z nas zna ze swojego bliższego bądź dalszego otoczenia przykład osoby

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014 Załącznik do uchwały Nr XIX/119/12 Rady Gminy Lubawa z dnia 31 października 2012r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014 1 Spis treści Wstęp. 3 1. Diagnoza środowiska lokalnego..

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ZOBOWIĄZANIA DO LECZENIA ODWYKOWEGO

PROCEDURA ZOBOWIĄZANIA DO LECZENIA ODWYKOWEGO MIEJSKA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W NOWYM MIEŚCIE LUBAWSKIM PROCEDURA ZOBOWIĄZANIA DO LECZENIA ODWYKOWEGO OPRACOWAŁ Przewodniczący Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

WYPADANIE WŁOSÓW. Wybrane zagadnienia z badania przeprowadzonego na zlecenie firmy Dr Kurt Wolff GmbH & Co. KG Styczeń/Luty 2016

WYPADANIE WŁOSÓW. Wybrane zagadnienia z badania przeprowadzonego na zlecenie firmy Dr Kurt Wolff GmbH & Co. KG Styczeń/Luty 2016 WYPADANIE WŁOSÓW Wybrane zagadnienia z badania przeprowadzonego na zlecenie firmy Dr Kurt Wolff GmbH & Co. KG Styczeń/Luty 2016 GfK Polonia Styczeń/Luty 2016 1 Informacje o badaniu 2 Cel badania Głównym

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce PROGRAM ROZWIJANIA KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH. I. Wstęp Rozwój kompetencji społecznych jest niezbędnym czynnikiem warunkującym prawidłowe i dobre funkcjonowanie jednostki.

Bardziej szczegółowo

Wyróżniono 6 ważnych elementów szacowania ryzyka i potrzeby ochrony dziecka w relacjach rodzic dziecko

Wyróżniono 6 ważnych elementów szacowania ryzyka i potrzeby ochrony dziecka w relacjach rodzic dziecko Anna Bakuła Jak diagnozować krzywdzenie dziecka Wielu autorów twierdzi, że na zjawisko maltretowania dzieci należy spojrzeć z perspektywy właściwości indywidualnych dziecka, cech jego rodziny jako systemu,

Bardziej szczegółowo

realizowanych we wskazanych placówkach Badanie zostało przeprowadzono techniką wywiadów bezpośrednich (PAPI) w przychodniach.

realizowanych we wskazanych placówkach Badanie zostało przeprowadzono techniką wywiadów bezpośrednich (PAPI) w przychodniach. Metodologia badania Termin realizacji badania Technika Wszystkie wywiady odbyły się w terminie 21.11.2011 09.12.2011. Dwie pierwsze fale badania przeprowadzane były przez Ipsos, kolejne przez TNS OBOP.

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. Wioletta Tuszyńska-Bogucka

Prof. dr hab. Wioletta Tuszyńska-Bogucka Prof. dr hab. Wioletta Tuszyńska-Bogucka Rodzinę można traktować jako pewien odrębny i autonomiczny organizm czy system. Każdy członek grupy oddziałuje na innych, a oni z kolei wywierają wpływ na niego.

Bardziej szczegółowo