Systemy Zarządzania Jakością

Transkrypt

1 Zarządzanie Jakością Systemy Zarządzania Jakością Literatura: Hamrol A. (2005): Zarządzanie jakością z przykładami. PWN, Rozdział 3 Dr Mariusz Maciejczak

2 Rozwój zarządzania organizacjami Doskonalenie/ Innowacje, wyprzedzanie Poprawa Nadzór/ Sterowanie Zasady organizacji pracy, sztuk walk,... Koncepcje zarządzania Przedsiębiorstwem -Jakość - Marketing - Strategia - Otoczenie, rynek Początki i rozwój - Personel,... metod zarządzania: F.W. Taylor K. Adamiecki H. Ford H. Fayol, A. Maslow...??? Blisko klienta, upraszczanie metod, usług i produktu XXXX lat p.n.e XIX wiek /Obecnie Przyszłość

3 Ewolucja teorii i metod zarządzania Nowoczesne metody Metody menadżerskie: QM, BPM, MBO, etc. np. Szkoła ilościowa Modele matematyczne rozwiązywanie problemów np. Szkoła behawioralna A. Maslow, D. Mc Gregor, i inni Naukowa organizacja pracy Klasyczna teoria organizacji F. Taylor, H. Ford, H. Gantt, K. Adamiecki / H.Fayol, M. Weber Koniec XIX XIX/XX 40te XX 70te XX 80/90 XX

4 Cykl ciągłej poprawy Deminga PLAN AKT DO CHECK CZAS D O S K O N A L E N I E M. Tomiczek & DODN 2006

5

6

7

8

9

10 System zarządzania jakością System zarządzania jakością opiera się w przedsiębiorstwie na spełnianiu ustalonych standardów. Standardy te mogą być określone wewnętrznie przez firmę, lub przyjęte z zewnątrz. Wymagania określone w przyjętych standardach mają zagwarantować zachowanie jakości w całej firmie. Celem systemów zarządzania jakością jest stworzenie warunków pozwalających na produkowanie wyrobów i dostarczanie usług spełniających wymagania klientów.

11 Normalizacja - wprowadzenie Norma reguły, wzory, zasady dla wyrażenia jakości danego przedmiotu badań Cel normalizacji uzyskanie optymalnego w danych okolicznościach stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie nauki, techniki lub gospodarki Podział norm ze względu na zasięg: 1. Międzynarodowe (ISO, FAO, WHO, IATA,UPU,...) 2. Regionalne (Unia Europejska, Panamerykańska Komisja w Ameryce, kraje arabskie, kraje afrykańskie, obszar Pacyfiku) 3. Krajowe 4. Branżowe 5. Zakładowe

12 Organizacje standaryzacyjne 1901 rok powstał pierwszy komitet normalizacyjny Committee of Standards w Wielkiej Brytanii, potem w 1917 Niemcy, USA 1926 rok pierwszy Międzynarodowy Komitet Normalizacyjny w Szwajcarii International Standards Association ISA (20 członków) Paryż w 1946 przekształcenie ISA w Międzynarodową Organizację Normalizacyjną International Organization for Standardizaion ISO (obecnie 150 członków) Inne międzynarodowe jednostki standaryzacyjne (ds. wyżywnienia i rolnictwa, ds. zdrowia, ds. energii atomowej, ds. ruchu powietrznego, ds. metrologii, ds. chemii czystej i stosowanej, ds. usług pocztowych, ds. elektronicznej wymiany informacji)

13 Normalizacja w Unii Europejskiej zasada koegzystencji narodowych systemów standardów produkcji (szczegółowych norm i przepisów technicznych tworzonych przez narodowe instytucje normalizacyjne) dyrektywa 83/189/ECC w sprawie obligatoryjnej procedury notyfikowania informacji o normach i przepisach technicznych. zarządzanie procedurami normalizacyjnymi zostało powierzone trzem instytucjom: 1. Europejskiemu Komitetowi Normalizacji (CEN), 2. Europejskiemu Komitetowi Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC), 3. Europejskiemu Instytutowi Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). od 1985 roku nowe podejście do harmonizacji przepisów technicznych.

14 Normalizacja w Unii Europejskiej harmonizacja ustawodawcza została ograniczona do podstawowych wymagań odnoszących się do bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska, ujętych w dyrektywach, które musi spełniać wyrób, o ile ma korzystać z prawa swobodnego przepływu w obrębie Wspólnoty zgodność wyrobu z dyrektywami daje możliwość oznakowania go znakiem CE zawarcie w dyrektywach nowego podejścia jedynie wymagań, natomiast szczegóły techniczne zawarte są w odpowiednich, zharmonizowanych normach europejskich EN, których stosowanie jest dobrowolne

15 Normalizacja w Unii Europejskiej Dokumenty normatywne Unii Europejskiej Dyrektywy nowego podejścia Normy europejskie Specyfikacje Przepisy techniczne

16 Normy jakości w Polsce Powstanie Komitetu Technicznego w 1923 roku Przekształcenie w PKN (Polski Komitet Normalizacyjny), następnie PKNMiJ (Polski Komitet Normalizacyjny, Miar i Jakości), w 1994 powołanie ponownie PKN Normy jakości: na zlecenie PKNMiJ powołała w 1991 roku Normalizacyjną Komisję Problemową nr 6 ds. Zapewnienia Jakości następnie w 1993 roku normy ISO 9000 zostały zaakceptowane w całości, przetłumaczone na język polski, i wydane przez PKNMiJ jako Polskie Normy PN-EN serii (pt. Normy dotyczące zarządzania jakością i zapewnienia jakości wytyczne wyboru i stosowania ) wszystkim Polskim Normom, ustanowionym jako odpowiedniki norm europejskich nadawane jest oznaczenie PN-EN, np. PN-EN 9001:2001, PN-EN 45004:1998, PN-EN ISO/IEC 17025:2001.

17 Normy systemów zarządzania normy tematyczne cz1 (jakość, środowisko, bihp) normy tematyczne cz2 (ryzyko w biznesie ochrona informacji, etyka, spawalnictwo,...) normy branżowe (wybrane przemysły: motoryzacyjny, medyczny, spożywczy...)

18 Normy systemów zarządzania Normy tematyczne ogólne cz.1 normy rodziny ISO 9000 ISO 9000 wytyczne i wymagania podstawowe ISO 100xx wytyczne i wymagania wspomagające (pomiary,...) normy rodziny ISO x wytyczne i wymagania podstawowe 140xx wytyczne i wymagania wspomagające norm dotyczące BHP Normy/wytyczne międzynarodowe (ILO-OSH 2001, OHSAS 18001) Normy krajowe (BS 8800, OSHA, AFS, DCO, PN - N 18001) normy dotyczące akredytacji Działanie laboratoriów ISO/IEC Działanie jednostek kontrolujących, certyfikacyjnych,... ISO 450xx

19 Normy systemów zarządzania Normy tematyczne ogólne cz.2 normy dotyczące spawalnictwa Wytyczne systemów w spawalnictwie EN 729 normy związane z personelem (odpowiedzialność społeczna) Etyka w biznesie SA 8800 normy dotyczące bezpieczeństwa informacji ISO/IEC 17799; BS normy związane z zarządzaniem finansami Biznes Partner

20 Normy systemów zarządzania Normy branżowe normy w przemyśle spożywczym HACCP, a ISO Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkt Kontrolny GMP(dobra praktyka produkcyjna), GHP Dobra praktyka higieniczna) BRC, IFS wymagania sieci handlowych normy w przemyśle motoryzacyjnym QS 9000, a ISO/TS szczególne wymagania do stosowania ISO 9001 w produkcji w przemyśle motoryzacyjnym i produkcji części zamiennych normy w sektorze wojskowym wymagania NATO serii AQAP (20xx); zarządzanie konfiguracją CM wg ISO 10007; zarządzanie ryzykiem WSK wewnętrzny system kontroli (towary o znaczeniu strategicznym)

21 Normy systemów zarządzania Normy branżowe normy w przemyśle lotniczym AS/EN/JISQ 9100 Wymagania jakościowe dla przemysłu przestrzeni powietrznej normy w sektorze telekomunikacyjnym TL 9000 operatorzy i dostawcy sprzętu telekomunikacyjnego (T 1160 i T 1180 specyfikacje sprzętu, oprogramowania, usług, mierników) normy w przemyśle medycznym ISO Wyroby medyczne systemy zarządzania jakością (w St. Zjednocznych FDA QSR)

22 Normy z rodziny ISO Ministerstwo Obrony w USA wprowadza normę Wymagania Programu Jakości" MIL-Q-9858, która obliguje dostawców dla armii, lotnictwa, marynarki do wdrożenia programu jakości zapewniającego spełnianie ustalonych wymagań we wszystkich fazach powstawania wyrobu 1968 NATO adoptuje ją z poprawkami jako AQAP Ministerstwo Obrony w WB adoptuje normę jako DEF/STAN British Standards Institute ustanawia pierwszą normę handlową BS Interntional Standards Organisation (ISO) adoptuje tę normę jako ISO Ustanowienie polskich norm PN-EN Interntional Standards Organisation nowelizuje normy ISO Znowelizowane normy PN-ISO Wprowadzane są nowe normy zorientowane na procesy ISO 9000:2000

23 Normy z rodziny ISO 9000

24 Normy z rodziny ISO 9000 obecnie ISO 9000 KONCEPCJA + DEFINICJE ISO 9001 WYMAGANIA ISO Systemy Zarządzania - koncepcja i terminologia ISO Systemy Zarządzania - wymagania ISO 9004 WYTYCZNE ISO AUDITY ISO Systemy Zarządzania - wytyczne ISO Wytyczne do auditowania Systemów Zarządzania ISO 110XX WYTYCZNE WSPOMAGAJĄCE ISO 110XX Wytyczne dotyczące dokumentacji, oprogramowania, pomiarów,...

25 Normy z rodziny ISO Koncepcja zrównoważonego rozwoju (1987 ONZ,1991 Karta) Rozwój systemów zarządzania jakością Audity finansowe i przeglądy środowiskowe ISO powołuje Grupę Doradczą ds. Środowiska Rozporządzenie Rady Europy 1836/93 (nowelizacja 761/2001) dotyczące zarządzania ekologicznego: Eco-Management and Audit Scheme (EMAS); norma brytyjska dot. zarządzania ekologicznego BS ISO wydaje normy serii ISO 14000;

26 Normy z rodziny ISO Organizacje Produkty i usługi Specyfikacje i wytyczne stosowania Auditowanie środowiskowe Ocena efektów działalności środowiskowej - pomiar CLA cykl życia produktu Etykietowanie I deklaracje środowiskowe

27 Normy z rodziny ISO ISO Environmental management systems Specification with guidance for use Systemy zarządzania środowiskowego Specyfikacja i wytyczne stosowania ISO Environmental management systems General guidelines on principles, systems and supporting techniques Systemy zarządzania środowiskowego Ogólne wytyczne dotyczące zasad, systemów i technik wspomagających Podano wytyczne do opracowania wdrożenia EMS. Norma zaliczana do norm podstawowych obok normy ISO ISO Guidelines for quality andlor environmental management systems auditing Wytyczne auditowania systemu zarządzania jakością i systemu zarządzania środowiskowego ISO Environmental management Environmental assessment of sites and organization (EASO) Zarządzanie środowiskowe Ocena środowiskowa lokalizacji organizacji. ISO Guide 64 Guide for the inclusion of environmental aspects in product standards Wytyczne dotyczące włączania aspektów środowiskowych do norm wyrobu

28 Normy z rodziny ISO ISO Environmental management Environmental performance evaluation Guidelines Zarządzanie środowiskowe.ocena efektów działalności środowiskowej Wytyczne ISO/TR Environmental management Examples of environmental performance evaluation (EPE) Zarządzanie środowiskowe Przykłady ocena efektów działalności środowiskowej (EPE) ISO Environmental management Vocabulary Zarządzanie środowiskowe Terminy ISO/TR Information to assist forestry organizations in the use of environmental management system standards ISO and Materiał informacyjny, pomocny organizacjom zajmującym się gospodarką leśną, stosującym normy ISO i dotyczące systemów zarządzania środowiskowego ISO/TR Environmental management Integrating environmental aspect into product design development Zarządzenie środowiskowe Integracja aspektów środowiskowych w projektowaniu i rozwoju wyrobu

29 Normy z rodziny ISO ISO Environmental management Life cycle assessment Principles and framework Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Zasady i struktura ISO Environmental management Life cycle assessment Goal and scope definition and inwentory analysis Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Określenie celu i zakresu oraz analiza zbioru danych ISO Environmental management Life cycle assessment Life cycle impact assessment Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Ocena wpływu cyklu życia ISO Environmental management Life cycle assessment Life cycle interpretation Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Interpretacja cyklu życia ISO TR Environmental management Life cycle assessment Data documentation service Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Format dokumentowania danych ISO TR Environmental management Life cycle assesment Examples of application of ISO to goal and scope definition and inventory analysis Zarządzanie środowiskowe Ocena cyklu życia Przykłady stosowania ISO do określenia celu i zakresu oraz analizy zbioru

30 Normy dotyczące akredytacji w 1987 roku podjęto prace w CEN i CENELEC dotyczące działalności jednostek wydających atesty i certyfikaty w 1989 pierwsze wydanie norm serii EN działanie jednostek kontrolujących, certyfikacyjnych, które zastępowane są już systemami ogólnoświatowymi ISO z serii oraz przewodnikami ISO/IEC podstawowe normy dotyczą: ISO Guide 61/EN akredytacja jednostek nadających akredytacje ISO Guide 65/EN dla jednostek ceryfikujących produkty ISO Guide 62/EN dla jednostek ceryfikujących systemy zarządzania ISO/IEC 17024; EN dla jednostek ceryfikujących personel