Myśl globalnie, działaj lokalnie edukacja globalna na zajęciach językowych w wyższej uczelni technicznej.

Transkrypt

1 VII Międzynarodowa Konferencja Edukacyjna Ustroń/Gliwice 2013 Kinga PIOTROWSKA, Studium Języków Obcych, Politechnika Wrocławska, Wrocław Myśl globalnie, działaj lokalnie edukacja globalna na zajęciach językowych w wyższej uczelni technicznej. Streszczenie. W referacie przybliżam pojęcie edukacji globalnej. Wyjaśniam, czym ona jest i jakie są jej rodzaje. Prezentuję ćwiczenia językowe, które przeprowadziłam ze studentami bezpośrednio nawiązujące do tematyki globalnej. Omawiam pisanie listów formalnych w obronie praw człowieka, przygotowywanie artykułów poruszających zagadnienia społeczne na świecie, pracę z filmem na zajęciach, którego tematem jest ochrona przyrody oraz działalność ruchu społecznego Sprawiedliwy Handel. Co to znaczy, że żyjemy w świecie, który staje się coraz bardziej globalny? Znaczy to, że żyjemy w zupełnie innej rzeczywistości niż jeszcze dwie, trzy dekady temu, co zawdzięczamy ogromnemu postępowi technologicznemu. Najnowsze technologie medialne sprawiają, że jesteśmy w bieżącym kontakcie z najodleglejszymi miejscami na świecie. Rozwój transportu umożliwia prowadzenie transakcji handlowych pomiędzy krajami na innych kontynentach. Żyjemy w tzw. wiosce globalnej, w której, jak się okazuje, nasze codzienne, zwykłe decyzje mogą wpływać na losy ludzi w odległych zakątkach ziemi. Rzecz w tym, że ogromnym zmianom zachodzącym w obszarze technologicznym i ekonomicznym nie towarzyszy jednocześnie świadomość o ich wpływie na przemiany społeczne, ogólnoświatowej współzależności i odpowiedzialności za życie innych ludzi. Edukacja globalna jest odpowiedzią na rzeczywistość życia w globalnym świecie. Ministerstwo Spraw Zagranicznych definiuje edukację globalną jako edukację, której celem jest podnoszenie świadomości i szerzenie wiedzy wśród polskiego społeczeństwa na temat rozwoju międzynarodowego. Edukacja ta ułatwia zrozumienie globalnych współzależności pomiędzy społeczeństwami krajów rozwiniętych a społeczeństwami krajów rozwijających się, które przechodzą transformację ustrojową. Skłania ona do krytycznej refleksji nad odpowiedzialnością za rozwój międzynarodowy oraz prowadzi do osobistego zaangażowania i działania na rzecz walki z ubóstwem na świecie i realizacji Milenijnych [1, MSZ] Celów Rozwoju. Edukacja globalna oraz powiązane z nią obszary edukacji i podnoszenia świadomości społecznej mają wiele definicji. Działające przy Radzie Europy Centrum Północ-Południe określa edukację globalną jako edukację, która otwiera oczy i umysły ludzi na rzeczywistość, uświadamia potrzebę stworzenia świata, w którym będzie więcej sprawiedliwości, równości i [2,Centrum Północ-Południe] będą przestrzegane prawa człowieka. Termin edukacja globalna jest terminem ogólnym dla takich obszarów edukacji jak edukacja dla pokoju, edukacja rozwojowa, edukacja o prawach człowieka, edukacja dla

2 2 K. Piotrowska pokoju i zapobiegania konfliktom, edukacja międzykulturowa, edukacja dla społeczności zrównoważonej oraz edukacja ekologiczna. W jaki sposób zagadnienia związane z tymi poszczególnymi rodzajami edukacji globalnej mogą mieć odzwierciedlenie w programie nauczania języka obcego? Innymi słowy, czym będzie nauczanie globalne w naszej codziennej praktyce? Rynek wydawniczy nie posiada w swojej ofercie podręczników do nauki języka angielskiego ukierunkowanego na edukację globalną. Pojawiły się natomiast broszury, gazetki, komiksy z grami symulacyjnymi w języku polskim przybliżające młodzieży problemy krajów rozwijających się, jak np. broszura pod tytułem Gra warta cukru? [3] - gra symulacyjna dotycząca handlu cukrem rozwijająca społeczno-gospodarczą świadomość młodzieży. Po odpowiednim przygotowaniu mogą one być zastosowane wraz z ćwiczeniami językowymi na zajęciach z języka obcego. Celem ćwiczeń językowych nawiązujących do edukacji globalnej jest ukazywanie wpływu jednostki na globalne procesy i wpływ globalnych procesów na jednostkę, przełamywanie istniejących stereotypów i uprzedzeń oraz kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw. Oto przykładowe ćwiczenia, które przygotowałam i przeprowadziłam na swoich zajęciach z języka angielskiego. Od kilku lat dziewiątego grudnia Polski Oddział Amnesty International przeprowadza w szkołach i miejscach publicznych na terenie całego kraju coroczny Maraton Pisania Listów w obronie więźniów sumienia. Wykorzystuję tę okazję, aby z jednej strony przećwiczyć ze studentami sposoby pisania listów formalnych w języku angielskim, z drugiej strony natomiast, przybliżyć studentom działalność organizacji, wprowadzić słownictwo związane z obroną praw człowieka na świecie. Przede wszystkim jednakże, staram się uzmysłowić młodym ludziom, że pisanie listów do głów państw ma ogromny wpływ na losy ludzi niesprawiedliwie uwięzionych i faktycznie sprawia, że w wielu przypadkach zostają oni uwolnieni. Listy te są uprzejmymi prośbami i apelami o przestrzeganie praw człowieka obowiązującymi we wszystkich krajach na świecie niezależnie od polityki, światopoglądów i religii reprezentowanych przez rządy państw. Wykorzystujemy wybrane materiały Amnesty International Polska zawierające przydatne zwroty w języku polskim i angielskim, przykładowe listy, opisy przypadków oraz adresy, na które należy wysyłać listy. Przykładowo, między innymi, pisaliśmy listy do władz chińskich z prośbą o uwolnienie mnichów Tybetańskich, uwolnienie laureata pokojowej nagrody Nobla Liu Xiabo, uznanie prawa Tybetańczyków do wyznawania i praktykowania swojej religii oraz uszanowania ich kultury. Pisaliśmy także listy do prezydenta Białorusi z prośbą o uwolnienie niesłusznie więzionego Alesia Białackiego. Innym ćwiczeniem przeprowadzanym przeze mnie w grupach bardziej zaawansowanych jest przedstawienie artykułu prasowego wyszukanego w Internecie. Prezentuję studentom wzór opracowania artykułu z wypisaniem i przetłumaczeniem trudniejszych terminów oraz ułożeniem pytań sprawdzających zrozumienie artykułu i skłaniających do przeprowadzenia dyskusji. Zadaniem studentów jest wyszukanie artykułów o tematyce naukowej, związanej z ich dziedziną studiów lub tematyką społeczną. Artykuł przedstawiony przeze mnie zawsze porusza aktualne problemy społeczne i polityczne na świecie. Okazuje się, że studenci bardzo chętnie podchwytują ten wątek. Poza artykułami związanymi z rozwojem nowoczesnych technologii, pojawia się wiele artykułów, których wybór świadczy o wrażliwości społecznej, otwartości na świat i inne kultury, globalne problemy polityczne, ekonomiczne oraz ekologiczne. I tak, np. mój artykuł przykładowy omawiał sytuację na placu Tahir i wpływie nowoczesnych technologii (internetowego Facebooka) na rozkwit nastrojów rewolucyjnych w Egipcie. Podobnie, studenci wybrali i zaprezentowali całą serię artykułów komentujących wydarzenia związane z tzw. arabską wiosną ludów. Przedstawiali także artykuły omawiające wypadek w elektrowni jądrowej w Fukushimie, biorąc pod uwagę stronę techniczną i

3 Myśl globalnie, działaj lokalnie edukacja globalna na zajęciach językowych 3 w wyższej uczelni technicznej. przyczyny powstania eksplozji, ale także tragiczną sytuację ludzi, którzy ucierpieli wskutek niej. Oto przykład przygotowanego przeze mnie artykułu. Why not call it a Facebook revolution? Adapted from an article by Chris Taylor, Special to CNN February 24, Updated 1647 GMT (0047 HKT) Filed under: Social Media Egyptian protesters use Facebook to fuel the revolution fire. Tunisians filled the streets with the help of Twitter. Egypt's protests were coordinated on Facebook pages like that of internet activist Wael Ghonim. Libyan dissenters spread the word about their "day of rage" last week the same way. And yet, in these heady days where the entire Middle East seems to be inspired to organize online in revolt against autocracy, it has become fashionable for experts to dismiss the role of social media in 2011's revolutions. "People protested and brought down governments before Facebook was invented," the New Yorker's Malcolm Gladwell opined on February 2. A few weeks later, The Financial Times' Gideon Rachman reminded us that "the French managed to storm the Bastille without the help of Twitter -- and the Bolsheviks took the Winter Palace without pausing to post photos of each other on Facebook." True enough -- and utterly irrelevant. Those uprisings had a strong assist from contemporary technology too. The Bolshevik revolution would hardly have happened without the telegraphs and trains that spirited Lenin to the Finland station at the right moment. And what would the French revolution have been without the latest high-tech gadget, hot from the workshop of Dr. Joseph Guillotin? Yes, of course, technology alone doesn't make revolutions. The will of the people is the most vital ingredient. To foment revolt, first let their resentment simmer for a few decades. But that doesn't mean social media cannot provide wavering revolutionaries with vital aid and comfort. Remember the kids interviewed in Tahir Square the night Mubarak resigned? What struck me most was what they were doing while waiting for the reporter to finish his introduction: thumbing on their smartphones. Want to hazard a guess at the website they were checking? Consider what Facebook is: It's the internet, refined and focused like a laser beam that bounces off you and your acquaintances with unsurpassed speed. None of its features are particularly new. They're tried and tested. We've been sharing instant messages, blog-like daily details and rants, and coordinating projects and meetups online since those Tahir Square kids were babes in arms.

4 4 K. Piotrowska We've just never done all that in the same place, in front of so many of our friends, for hours at a time. We've never created a club that's half a billion people strong and growing faster than ever, a club with room in it for literally any point of view. And we've certainly never carried that club in our pockets, around the world. Consider what else that makes Facebook: Democracy in action, or at least the closest thing we see in our daily lives. A cacophony of viewpoints explode out of the briefest statements. Could you imagine how many comments you'd get on your Facebook wall in the next 10 minutes if you posted "I <3 Ghadaffi?" (Go ahead, try it. We'll wait.) Now imagine you're a dictator trying to infiltrate those acres of free speech. Can't be done. Who wants to friend a Libyan secret policeman? (Ask your pals, they probably now think you are one.) Keeping a beady eye on who said what to whom in this cacophony could take a lifetime. You could, of course, shut down the entire internet. Mubarak tried that, and it quickly became apparent that he'd also cut off the country's lifeblood: commerce and tourism. Or you could do what China has done for the last two years, and block access to Twitter and Facebook specifically. In which case, you draw attention to their power, and give rise to homegrown copycats (such as Renren.com and Kaixin001, in China's case.) Gladwell is right to argue that only strong social ties create revolutions. But he is wrong to say that Twitter and Facebook constitute weak social ties. He may believe this because he is a highly productive writer, and may never have been sucked into a two-hour Facebook hole. Those of us who have know what it's like down there. It isn't some kind of vapid virtual bar scene. Okay, there is an element of that: The sense of perpetual party is what draws so many there in the first place. But what keeps us there is the fact that barriers between friends -- lack of time, too much distance, lazy years-long silences -- are annihilated. Glossary: Dissenter a person who holds or expresses opinions at variance with those commonly or officially held to foment - instigate or stir up (an undesirable or violent sentiment or course of action):they accused him of fomenting political unrest to waver - become weaker; falter: his love for her had never wavered (as adjective wavering) she gave a wavering smile to rant - speak or shout at length in an angry, impassioned way: she was still ranting on about the unfairness of it all beady eye - bright and keenly observant: I shall certainly keep a beady eye on this development, a beady-eyed observer copycat - (especially in children s use) a person who copies another s behaviour, dress, or ideas. Questions: 1. Why do some experts deny the importance of social media in 2011 s revolutions? 2. How did technology contribute to the Bolshevik and French revolutions? 3. How does Chris Taylor describe Facebook? 4. Why is it impossible to trace the authors of viewpoints in the Internet? 5. Why did Mubarak fail to close down the Internet? 6. What does attract people to Facebook in the first place?

5 Myśl globalnie, działaj lokalnie edukacja globalna na zajęciach językowych 5 w wyższej uczelni technicznej. Summary: Although some journalists tend to reject the idea that the latest democratic movements against dictatorships in the Middle East have been provoked by modern media the fact is that technology has played a vital role in famous revolutions. The actions of the people are the most important but they can be still effectively supported by the Internet social networks which allow people to communicate with the whole world while gathered together in one location, at the same time and for a long period of time. The Internet s great advantage over dictatorships is that it cannot be banned because this would cripple crucial trades of business in the country. Even if only the people can bring about a revolution the Internet social networks may tremendously contribute to democratic activity because of their unlimited possibilities to disseminate information and strengthen social bonds. W ramach edukacji ekologicznej przygotowałam ćwiczenia słuchowe oparte na filmie Davida Attenborough Ocean Deep ze znakomitej serii BBC Planet Earth. Studenci odpowiadają na pytania dotyczące treści filmu życia flory i fauny w oceanach. Prowadzimy rozmowę na temat zagrożeń dla przetrwania podwodnych organizmów i sposobów zapobiegania ich wyginięciu. Oto przykład przygotowanego przeze mnie materiału do pracy z filmem. HANDOUT Survival Nature Workshop with a practice of listening and speaking skills based on watching one of the Planet Earth series films by David Attenborough. With its dazzlingly beautiful shots of Nature and an exhilarating sound-tract Ocean Deep explores the most remote regions of the oceans bottom throughout the world to show the everlasting struggle for survival among species. On the other hand, the film emphasizes the notion that the survival of this magnificent underwater riches depends on us. Programme Details The film is from an 11- part series called Planet Earth which explores never-before-seen animal behaviours around the world. This episode searches the oceans vast surface revealing daytime hunters and night feeders. Before you watch 1. What do you know about the oceans? a) What is the area covered by the oceans? b) What are they? c) Which one is the biggest? 2. Complete the sentences using the words in the box. fossilized dissolved hydrothermal debris habitat

6 6 K. Piotrowska a) After decades of exploration less than tenth of the ocean depths have been researched despite it being the largest for life on Earth. b) Explorers who penetrated the underwater realm have discovered bizarre gardens with variety of creatures around smoking vents. c) Archaea are bacteria like organisms that extract a living from the chemicals in the hot mineral rich waters spewing from the seafloor. d) Some geologists maintain that all the major copper deposits now found on land are in fact the remains of deep sea smoker vents. e) Seafloor animals like sea urchins and shrimp live off the that descends from the more productive waters high above. While you watch 1. Decide if the statements are true (T) or (F) false. Circle the correct answer. a) All of the oceans surface is inhabited by marine creatures. b) Most predators live in enclosed areas rarely searching their food beyond its limits. c) Taste in water is for the ocean animals the same as smell in the air. d) Scavengers can wait motionless for days if necessary to attract and grab their food. e) The volcanic mountain chain in the Atlantic Ocean spreads for five thousand miles around the globe. f) There are bacteria which can live in the hot water emitted from the volcanic fissures. g) Some volcanos erecting from the ocean floor are taller than Mount Everest. h) A nautilus is equipped with water filled floating chambers which help it to control its depth. i) Frigates are the world s lightest birds. T /F j) Green turtle never returns to the same beach to breed. k) Sailfish change colours to warn other sailfish of its intentions. l) Over ninety percent on the living space for life on our planet is in the oceans. m) The blue whale is the second biggest animal that has ever existed on our planet. n) Nobody knows where the blue whale goes to breed. o) Not long ago three thousand blue whales roamed the oceans now there is less than thirty percent of that number left. After you watch 1.Circle the correct answer. a) The biggest of all fish is a whale shark / blue whale. f) As the sun sets deep water plankton start to drop to / rise from the depths. c) Spider s leg like appendages are feathered to stop it from drowning / starving to death. d)vampyrateuthis bioluminescent bacteria shine from pockets on its arms to attract its prey / defend from its predators. e)the pressure of the sea floor two miles down is three / three hundred times that at the surface. 2. Discuss these questions with another student. 1. What are the main threats to the marine life? 2. What could be done to protect the underwater animals? Visitnature.org

7 Myśl globalnie, działaj lokalnie edukacja globalna na zajęciach językowych 7 w wyższej uczelni technicznej. Innym filmem, który przedstawiłam studentom i do którego przygotowałam pytania jest film The Great African Scandal Roberta Beckforda, nauczyciela akademickiego z Uniwersytetu w Birmingham. W swoim prowokującym do myślenia dokumencie z podróży do Ghany autor ukazuje, jak kraje rozwijające się w Afryce są wykorzystywane przez bogate kraje Zachodu i jak my jako jednostki możemy wpływać na zmianę tej sytuacji. Film porusza zagadnienie odpowiedzialnej konsumpcji i zapoznaje z działalnością ruchu społecznego Sprawiedliwy Handel. Podsumowując, moim celem było przybliżenie Państwu nowego trendu w edukacji europejskiej, jakim jest edukacja globalna i ukazanie, w jaki sposób można uwzględnić realia globalne na lektoracie języka angielskiego na uczelni wyższej. Pragnę zwrócić uwagę, że przy dynamicznie zmieniających się programach nauczania, szczególnie na wyższej uczelni technicznej, gdzie w coraz większym stopniu kładzie się nacisk na nauczanie języka technicznego, nie powinniśmy zapominać o najcenniejszej wartości, jaką możemy zaoferować naszym studentom, wynikającej z naszego przygotowania humanistycznego, czyli odniesienia właśnie do aspektu humanistycznego w tym, czego nauczamy. Śledzenie rozwoju najnowszych technologii powinno być równocześnie bezustannym odpowiadaniem na pytanie czemu one służą? Czy i w jaki sposób przyczyniają się do współpracy na rzecz rozwoju i powstania bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego świata? Język, którego nauczam jest językiem międzynarodowym i dlatego naturalnie na lektoracie pojawiają się kwestie globalne z jednej strony ukazujące wspaniałą różnorodność świata, z drugiej palące problemy, których rozwiązanie leży w naszym zasięgu. LITERATURA [1] Copyright Tydzień Edukacji Globalnej 2013, Definicja edukacji globalnej opracowana przez międzysektorowy zespół złożony z nauczycieli, doradców i konsultantów metodycznych oraz przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, władz oświatowych, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych. [2] Copyright Tydzień Edukacji Globalnej 2013, Definicja Edukacji Globalnej działającego przy Radzie Europy Centrum Północ Południe. [3] Gra warta cukru?, gra symulacyjna dotycząca handlu cukrem rozwijająca społeczno-gospodarczą świadomość młodzieży. Centrum Ekumeniczne, Oldenburg, Salezjański Wolontariat Misyjny MŁODZI ŚWIATU, Kraków, THINK LOCALLY, ACT GLOBALLY GLOBAL EDUCATION IN FOREIGN LANGUAGE CLASSES AT THE TECHNICAL UNIVERSITY Summary. In the paper I address the issue of global education. I explain what it is and give its different types. I present language exercises which I have done with my students and which directly refer to global topics. I talk about writing formal letters in defence of human rights, preparing and presenting press articles on social questions in the world. I also show a way of working with a film in a class which deals with such global subjects as environmental protection and Fair Trade.