Społeczne (zdrowotne) i ekonomiczne skutki zanieczyszczenia powietrza

Transkrypt

1 Społeczne (zdrowotne) i ekonomiczne skutki zanieczyszczenia powietrza Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka Szkoła Główna Handlowa Instytut Gospodarstwa Społecznego , Warszawa, SGH

2 Czynniki ryzyka zdrowotnego ranking GBoD (20 z 67 najważniejszych) Azja Europa Afryka Północna i Bliski Wschód Afryka Subsaharyjska Ameryka Północna Azja i Pacyfik Ameryka Łacińska Karaiby Australia Oceania 178, , ,842 90,195 43,059 6,502 1, ,102 2,371,204 3,3 mln zgonów rocznie PL=25082

3 Zanieczyszczenia w atmosferze złożony problem zdrowotny, Źródło: Air quality in Europe 2013 report. EEA Report No 9/2013. European Environment Agency, doi: /92843

4 Jakość powierza a skutki zdrowotne Forasterre at al. 2014, niepublikowane Współczynnik ryzyka zgonu związanego z długookresowym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza drobnym pyłem zawieszonym wyniki największych badań kohortowych

5 Narażenie populacji na zanieczyszczenie powietrza w Europie Normy EU (Dyrektywy) Zalecenia WHO (AQG 2005) Odsetek ludności zamieszkującej obszary miejskie w UE, gdzie stężenia przekraczają poziomy dopuszczalne Źródło: Air quality in Europe EEA Report No 9/2013 European Environment Agency, 2013 Trend stężeń PM2,5 w UE ( )

6 Miejska wyspa ciepła napływ, kliny napowietrzające, ekosystemy miejske Zewnętrzne źródła zanieczyszczeń: niska emisja, przemysł elektrownie i elektrociepłownie rolnictwo Ruch powietrza Chłodno i wilgotno Ciepło i sucho + SMOG (zimowy i letni) Źródło: Błażejsczyk K i in. Miejska wyspa ciepła w Warszawie. Informator. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.

7 Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie Piramida skutków zdrowotnych wynikających z narażenia na zanieczyszczenie powietrza Źródło: za American Thoratic Society (ATS). What constitutes an adverse health effect of air pollution? American journal of respiratory and critical care medicine, 161: (2000). Klasyfikacja skutków zdrowotnych: - dobowa umieralność - liczba dni ograniczonej działalności (zawodowej i prywatnej) - zmienność absencji szkolnej i przedszkolnej - dzienna liczba przyjęć do szpitali (układ oddechowy i krwionośny) - dzienna liczba wizyt pogotowia ratunkowego - wystąpienie określonych symptomów zdrowotnych - zmiany konsumpcji leków - liczba dni samodzielnego leczenia Źródło: za Quantification of the health effects of exposure to air pollution. Report on a WHO Working Group, Bilthoven, Netherlands, November Copenhagen, WHO Regional Office for Europe, 2001 (document EUR/01/ ).

8 Skutki zdrowotne Źródło: Frank de Leeuw, Jan Horálek, Assessment of the health impacts of exposure to PM2.5 at a European level, ETC/ACC Technical paper 2009/1.ETC/ACC, EEA, 2009 Szacunkowe utracone lata życia (YOLL) w odniesieniu do roku 2005, które można przypisać długookresowemu narażeniu na PM2,5

9 Krótkookresowe narażenie na pył PM10 w największych miastach Polski Liczba dni ze stężeniami dobowymi pyłu PM10 przekraczającymi 50 ug/m 3 na terenie aglomeracji i największych miast w Polsce w 2005 r. Szacowana liczba zgonów (2005) choroby układu ogółem krążenia oddechowego Źródło: Skotak K., Świątczak J., Potencjalne skutki zdrowotne związane z narażeniem mieszkańców Polski na pył PM10 Przegląd Lekarski 2008/65/ Suplement 2, Średnia liczba dodatkowych zgonów ogółem, z powodu chorób układu oddechowego i z powodu chorób układu krążenia, na skutek narażenia mieszkańców na pył PM10 w największych miastach Polski w roku 2005 (wartości odniesione do 100 tys. mieszkańców).

10 Jakość powierza koszty zdrowotne Źródło:Amann A. et al.:: Policy Scenarios for the rrevision of the Thematic Strategy on Air Pollution. TSAP Report #10. Version 1.2. IIASA 2013 Skrócenie oczekiwanej długości życia [miesiące] związane z narażeniem na bardzo drobny pył zawieszony w powietrzu atmosferycznym (Europa) AS uśredniony scenariusz redukcji emisji

11 Jakość powierza koszty zdrowotne (Europa) Skutki zdrowotne związane z jakością powietrza [mln na rok] Skutki zdrowotne związane z jakością powietrza [mln na rok] CLE-MTFR CLE scenariusz zmian przy uwzględnieniu obecnie obowiązujących przepisów MTFR scenariusz maksymalnej realnie technicznej redukcji VOLY wartość utraconych lat życia VSL statystyczna wartość życia Źródło: za: Amann A. et al.:: Policy Scenarios for the rrevision of the Thematic Strategy on Air Pollution. TSAP Report #10. Version 1.2. IIASA 2013

12 Skutki zdrowotne najważniejsze zagadnienia 1. Możliwe włączenie jednostek kontrolujących i oceniających stan zanieczyszczenia powietrza w proces decyzyjny odnośnie: a. zasad zarządzanie transportem miejskim w sytuacjach podwyższonego ryzyka (np. płynność ruchu, strefy ograniczonego ruchu) b. planów zagospodarowania przestrzennego (przewietrzanie: ochrona klinów napowietrzających, drapacze chmur, kaniony uliczne; poprawa klimatu: tworzenie terenów zielonych, roślinność umożliwiająca remediację zanieczyszczeń z powietrza, lokalizacja działalności emitującej zanieczyszczenia, niska emisja) c. produkcję energii (nakaz stosowania technologii i paliw niskoemisyjnych, kontrola trucicieli w tym osób prywatnych, kary) d. zarządzanie infrastrukturą (częstotliwość czyszczenia ulic) 2. Podniesienie świadomości decydentów o zagrożeniach ze strony zanieczyszczenia powietrza (społeczeństwo obywatelskie): a. jakie informacje są użyteczne (np. poprzez liczbę przedwczesnych zgonów, miesięcy skrócenia długości życia, liczbę dni absencji w pracy i szkole, wzrost liczby przyjęć do szpitali i zachorowań na określone choroby jak POCHP, astmę, choroby układu krążenia i oddechowego) b. zyski i straty = koszty (redukcja emisji, działania organizacyjne a zdrowie) 3. Zwiększenie skuteczność działań w celu obniżenia ryzyka zdrowotnego (POP): a. opracowanie POPów dla roku łącznie dla całej Polski z uwzględnieniem napływów, b. optymalizacja działań w kraju (np. opracowanie scenariusze redukcji emisji w regionach w ujęciu wpływu na cały kraj) w celu redukcji obszarów zagrożonych lub populacji narażonej lub efektów dla zdrowia (np. kosztów) c. uszczegółowić POPy o konkretne działania (a nie sugestie) ze wskazaniem kosztów ich realizacji oraz potencjalnych zysków d. wprowadzić odpowiedzialności (prawnej i finansowej?) w ujęciu skuteczności podejmowanych decyzji e. powołać jednostkę weryfikującą POPy w celu wsparcia jednostki samorządowe w zakresie oceny zasadność proponowanych w POPach rozwiązań w ujęciu kosztów i efektów

13 Dziękuję Państwu za uwagę Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka ul. Kolektorska 4, Warszawa tel.: (0-22) , (0-22) fax: (0-22)