Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji gospodarek państwowych
|
|
- Włodzimierz Marek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Benedykt Puczkowski Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji gospodarek państwowych Wstęp Unia Europejska wykształciła specyficzny system rządzenia polegający na wykształceniu odrębnej od władz państwowych administracji wykonawczej na czele z Komisją Europejską. Funkcje prawodawcze skupia Rada Unii Europejskiej, czyli ministrowie poszczególnych sektorów. Ten szczebel ma zapewnić ochronę narodowych interesów państw członkowskich. Artykuł koncentruje się na zagadnieniu interwencjonizmu UE ukierunkowanym na realizację głównych celów Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim na problem spójności społecznoekonomicznej. Państwa członkowskie takie, jak: Grecja, Portugalia i Hiszpania otrzymywały do 2000 r. największe wsparcie z UE, a obecnie są w poważnym kryzysie gospodarczo-finansowym. Rodzi to pytania: Czy interwencjonizm UE w takim kształcie był i jest efektywny? oraz Czy obecny interwencjonizm UE wspierający nowe państwa będzie rodził podobne problemy, jakie obserwujemy w podanych wcześniej przykładach? Pojawiające się pierwsze symptomy dywergencji wewnątrz UE 2 powinny być źródłem poważnych rozważań nad sposobem gospodarowania budżetem unijnym, a przede wszystkim nad efektywnością jego wydatkowania w państwach będących beneficjentami. Celem artykułu 3 jest analiza i ocena skuteczności interwencjonizmu UE w gospodarki państw członkowskich w realizacji głównych zadań wynikających z TUE. Wymienione w Traktacie z Maastricht kryteria zbieżności są listą wymagań ekonomicznych i finansowych dla państw członkowskich UE, które mają doprowadzić do konwergencji w UE. Od 2008 r. w większości państw UE notowany jest niski wzrost gospodarczy Dr, adiunkt, Katedra Ekonomii i Administrowania Instytucjami Publicznymi, WPiA UWM w Olsztynie, big_karnity@wp.pl, ul. Warszawska 98, Olsztyn 2 Problem dywergencji na świecie nasila się. Świadczą o tym wnioski zawarte w artykułach B. Puczkowskiego [2012] Process of global de-convergence of countries (The proposed model for entering the convergence path), Ekonomista PTE, Warszawa oraz J. Cunado, F. P erez de Gracia [2006] Real convergence in Africa in the second-half of the 20th century, Journal of Economics and Business, 58, p Sfinansowano z tematu badawczego MNiSW Nr 2871/35/E-383/S/
2 208 Benedykt Puczkowski a UE zagraża coraz poważniejsza recesja [Przygoda 2011, s. 23]. Wydarzenia w Grecji, Portugalii, Hiszpanii, a ostatnio także na Cyprze, wymagają coraz większego interwencjonizmu UE. To stało się główną przesłanką do postawienia hipotezy, że przyjęte główne formy interwencjonizmu nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a w UE pojawiły się oznaki procesu dywergencji. Do badań wybrano państwa o długim stażu unijnym i stosunkowo najbogatsze (Niemcy, Francję, Hiszpanię i Grecję) oraz Polskę, Czechy i Słowację kraje, które wstąpiły do UE w 2004 r. i są zaliczane do biedniejszych (przyjmując za kryterium oceny PKB p.c.). W analizie wykorzystano rozmiary pomocy publicznej przekazywanej państwom członkowskim w latach z budżetu UE oraz efekty gospodarcze uzyskane przez wybrane kraje. Uwzględniono trendy wzrostów PKB i PKB p.c., eksportu netto p.c. oraz długu publiczny p.c. Na podstawie uzyskanych danych dokonano analiz i oceny efektywności wsparcia wybranych państw i wysunięto wnioski. 1. Główne cele Unii Europejskiej Unia Europejska (UE) została utworzona 1 listopada 1993 r. na podstawie traktatu z Maastricht po wieloletnim procesie integracji politycznej, społecznej i gospodarczej. Jako organizacja prawnomiędzynarodowa funkcjonuje od początku grudnia 2009 r. (Traktat Lizboński). Podstawę prawną funkcjonowania stanowią Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W artykule 2 TUE wśród celów UE wymienione są m.in.: 1. Zwiększanie społeczno-ekonomicznego rozwoju przez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym. 2. Możliwie wspólna polityka zagraniczna. 3. Stworzenie obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty przez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii. 4. Rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania przez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych. 5. Ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich i wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów (proces konwergencji). 6. Polepszenie standardów życia.
3 Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji 209 Powyższe cele wyznaczają obszary interwencjonizmu UE realizowane za pomocą głównego narzędzia realizacji, czyli budżetu UE. Rozmiary budżetu zależą głównie od wysokości składki wpłacanej przez państwa członkowskie. Wysokość składek zależy od wielkości gospodarek poszczególnych krajów im większa gospodarka, tym wyższa składka. Powstaje w związku z tym pytanie: Czy rozdysponowanie budżetu UE jest ekonomicznie efektywne? Można też postawić inne pytanie: Czy tak pojęty i realizowany interwencjonizm UE w świetle kryzysów w państwach o długim członkostwie w UE (Grecja, Portugalia, Hiszpania) jest słuszny i powinien być kontynuowany? 2. Narzędzia realizacji celów UE Głównym narzędziem realizacji celów UE jest budżet Unii Europejskiej, sporządzany na czas jednego roku, obejmujący dochody i wydatki związane z prowadzeniem i koordynacją polityk wspólnotowych. Podstawę traktatową budżetu stanowią artykuły Traktatu o funkcjonowaniu UE [Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2010]. Wstępny projekt budżetu sporządzany jest przez Komisję Europejską na podstawie preliminarzy wydatków przygotowanych do końca czerwca przez instytucje wspólnotowe. Po zakończeniu roku budżetowego sprawozdanie roczne opracowuje Trybunał Obrachunkowy i przedstawia do Parlamentowi i Radzie przez Komisję Europejską. Wydatki budżetowe Unii Europejskiej klasyfikuje się według następujących działów: 1. Rolnictwo. 2. Działania strukturalne. 3. Polityki wewnętrzne. 4. Działania zewnętrzne. 5. Administracja. 6. Rezerwy. 7. Pomoc przedakcesyjna. 8. Rekompensaty. Na realizację celów UE w latach przeznaczyła 314, mld euro, z czego Polska otrzymała 12,8 mld euro. Stanowiło to 53% środków przeznaczonych dla 10 nowo przyjętych państw (rys. 1). Kolejnymi beneficjentami pomocy były Węgry (13%) i Czechy (10%).
4 210 Benedykt Puczkowski Rysunek 1. Udział państw w alokacji funduszy strukturalnych w latach (w %) Udział w % Łotwa Cypr Czechy Litwa Słowacja Polska Malta Węgry Estonia Słowenia Państwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych w Polsce i w nowych państwach członkowskich UE, MRR 2009]. Z rys. 2 wynika, że w latach największymi beneficjentami pomocy unijnej były Irlandia (do roku 2006 ponad 600 euro p.c.) i Grecja (do 2006 r. ok. 500 euro p.c.). Po roku 2006 sytuacja się zmieniła i Grecja otrzymywała ponad 750 euro na mieszkańca, a Irlandia niecałe 500 euro. W tym czasie obywatel niemiecki otrzymywał ok. 120 euro a Polak znacznie mniej do 2006 r. Dopiero w 2008 r. wsparcie unijne per capita w Polsce było na poziomie przeciętnej unijnej wartości (ok. 230 euro).
5 Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji 211 Rysunek 2. Pomoc publiczna UE dla wybranych państw UE w przeliczeniu na mieszkańca w latach (Pp p.c. w euro) UE Irlandia Grecja Polska Niemcy Źródło: Opracowano na podstawie [EU budget Financial Report Detailed data , European Commission 2009, Eurostat 2010]. Perspektywa finansowa uchwalona przez Parlament Europejski na lata wynosi 864,3 mld euro. Środki podzielone zostały w następujący sposób [Cybulski 2006, s. 516]: konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia - 74,1 mld, spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia mld, ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi - 371,3 mld, obywatelstwo, sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo - 10,8 mld, UE jako partner globalny - 49,5 mld, administracja - 50,6 mld. Analiza wsparcia unijnego w przeliczeniu na mieszkańca wykazała, że w latach najwięcej otrzyma Bułgaria (ponad 4300 euro), następnie Estonia (3150 euro) i Węgry oraz Czechy (po ok euro) - rys. 3. Polska i Grecja otrzymają wsparcie p.c. na zbliżonym poziomie po ok euro. Hiszpanie uzyskają niecałe 1000 euro na mieszkańca a Niemcy najmniej (niecałe 500 euro p.c.).
6 212 Benedykt Puczkowski Rysunek 3. Pomoc publiczna UE na mieszkańca (Pp p.c.) w wybranych krajach UE w latach (w euro) Źródło: Opracowano na podstawie [ 2012, dostęp z dnia ]. 3. Przyczyny interwencjonizmu UE (konwergencja czy dywergencja państw członkowskich) Unia Europejska jest mocno zróżnicowana pod względem rozmiarów gospodarek mierzonych PKB (w PSN). Z rys. 4 wynika, że największą gospodarkę mają Niemcy, następnie Francuzi i Hiszpanie. Istotniejsze są jednak linie trendu odzwierciedlające trendy wzrostu gospodarczego oraz równania regresji. W latach najsilniej rozwijała się gospodarka niemiecka (według y = 49,9x 98071). Nieco niższe trendy wzrostu zanotowano we Francji i Hiszpanii (odpowiednio y = 40,7x i y = 40,8x ). Polska gospodarka rozwijała się szybciej niż pozostałe kraje (y = 23,2x 46102), np. Grecja (y = 4,7x ,1), Słowacja (y = 8,7x 17329) i Czechy (y = 7,5x 14933). Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, że gospodarki wybranych krajów rozwijają się niezgodnie z teorią konwergencji. Kraje bogatsze rozwijały się w ostatnim dziesięcioleciu szybciej niż kraje biedniejsze pojawiła się dywergencja w UE.
7 Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji 213 Rysunek 4. PKB (w PSN) i linie trendów w wybranych krajach UE w latach Źródło: Opracowano na podstawie [ 2012, dostęp z dnia ]. O sile gospodarki decyduje m.in. nadwyżka eksportu nad importem. Ma to wpływ na zadłużenie zagraniczne, bilans budżetu państwa i w konsekwencji na dług publiczny. Ujemny bilans handlu zagranicznego wpływa negatywnie na wzrost gospodarczy i pogarsza perspektywy poprawy sytuacji ekonomicznej. Rysunek 5 ukazuje wyniki eksportu netto przypadajacy na mieszkańca wybranych państw UE. Z analiz wynika, że zdecydowanie najkorzystniejsza pod tym względem jest pozycja Niemiec (w ostatnich latach na mieszkańca przypada ok euro nadwyżki eksportu nad importem). Dobry rezultat wykazuje także Słowacja (w 2010 r. ok euro eksportu netto p.c.). Pozostałe kraje (Polska, Hiszpania, Portugalia i Grecja wykazują nadwyżkę importu nad eksportem (Polska w latach wykazuje nadwyżkę eksportu nad importem w wysokości od 4,4 do 6,6 euro p.c.). Ujemne linie trendu eksportu netto p.c. zauważone w Hiszpanii, Portugali i Grecji korelują z narastającymi trudnościami gospodarczymi tych krajów. Najtrudniejsza jest sytuacja bilansu obrotu z zagranicą jest w Grecji i to ten kraj odczuwa największe problemy ekonomicznospołeczne.
8 214 Benedykt Puczkowski Rysunek 5. Eksport netto p.c. w wybranych krajach UE i linie trendów w latach (w euro) Źródło: Opracowano na podstawie ww.epp.eurostat.ec.europa.eu, dostęp z dnia Konsekwencją niskiego wzrostu gospodarczego i niewłaściwej relacji eksportu do importu powinny być coraz większe problemy z realizacją budżetu państw i powiększającym się długiem publicznym. Jak wynika z rys. 6 nie jest to reguła. Co prawda potwierdza się taka sytuacja w przypadku Grecji (poziom długu publicznego p.c. i linia trendu wzrostu zadłużenia p.c. są najmniej korzystne spośród badanych krajów rys. 6). Zaskakuje jednak sytuacja Niemiec, gdzie dług publiczny p.c. i linia trendu wzrostu zadłużenia są nieco korzystniejsze niż w Grecji, ale wyraźnie gorsze niż pozostałych państw. Jeszcze inaczej przedstawia się sytuacja Portugalii i Grecji, gdzie rozmiary długu publicznego p.c. i tendencje wzrostu są znacznie korzystniejsze niż silnej gospodarki niemieckiej. Spośród analizowanych państw najkorzystniej w tym względzie przedstawia się Polska i Słowacja.
9 Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji 215 Rysunek 6. Dług publiczny p.c. i linie trendów w wybranych krajach UE w latach (w euro) Źródło: Opracowano na podstawie ww.epp.eurostat.ec.europa.eu, dostęp z dnia Zakończenie Celem artykułu jest analiza i ocena skuteczności interwencjonizmu UE w gospodarki państw członkowskich w realizacji zadań wynikających z TUE. Postawiona hipoteza, że przyjęte główne formy interwencjonizmu UE nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a wewnątrz UE pojawiły się oznaki procesu dywergencji znalazła swoje potwierdzenie. Budżet UE na lata wynosi 864,3 mld euro. Ponad 44% przeznaczono na wzrost konkurencyjności i spójności krajów UE, około 43% na ochronę i zarządzanie zasobami naturalnymi, prawie 6% na administrację UE i na sprawiedliwość, bezpieczeństwo i UE jako partner globalny pozostałe 7%. Podział budżetu UE i jego efektywność w osiąganiu głównych celów UE w świetle dokonanych analiz wydaje się być kontrowersyjny. W ostatnim okresie zwiększa się liczba państw oczekujących pomocy unijnej, a także powiększają się rozmiary tej pomocy. Nasilający się trend oczekiwań pomocy ze strony UE przez państwa członkowskie pozwala na wnioskowanie, że dotychczasowa forma interwencjonizmu jest w znacznym stopniu mało efektywna. Zagrożona jest nie tylko realizacja głównych celów UE, ale co istotniejsze, nasila się zjawisko kryzysu w całej unii i pojawia się proces dywergencji gospodarek krajów członkowskich. Na podstawie tych faktów należy stwierdzić, że dotychczasowe formy interwencjonizmu powinny zostać przemodelowane. Nowy mo-
10 216 Benedykt Puczkowski del powinien uwzględniać przede wszystkim efektywność realokacji kapitałów w taki sposób, by wszystkie państwa członkowskie mogły zwiększyć efektywność gospodarowania zasobami do poziomu ponad przeciętnego. W modelu można przyjąć także założenie ekonomicznej efektywności związanej z prawem Kaldora-Hicksa [Stelamch i inni, 2007 s ] pod warunkiem, że potraktuje się Unię Europejską jako jeden makroorganizm (jeden kraj, a państwa członkowskie są traktowane jako regiony przyp. autora). Można wtedy założyć, że ekonomicznie efektywnymi rozwiązaniami prawnymi są takie, które powodują, że korzyści jakie odnoszą pewne regiony w wyniku wprowadzenia tego rozwiązania są wyższe niż straty regionów poszkodowanych tą zmianą. Oznacza to, że regiony zyskujące na wprowadzeniu pewnego rozwiązania byłyby zmuszone do zrekompensowania strat regionom poszkodowanym, ale i tak wszyscy (UE) znaleźliby się w położeniu korzystniejszym niż przed wprowadzeniem tego rozwiązania. Przywołany model znacznie ogranicza suwerenność gospodarczą i tego typu interwencjonizm autor pozostawia do dalszych rozważań. Literatura 1. Assignments and Activities of Topical Editors Traditional Journals, Copernicus Publications, ments_and_activies_of_topical_editors_traditional_journals.pdf, dostęp z dnia Cunado J., P erez de Gracia F. Real convergence in Africa in the secondhalf of the 20th century, Journal of Economics and Business, 58, 2011, p Cybulski L. Budżet wspólnotowy Unii Europejskiej. W: Bolesław Winiarski: Polityka gospodarcza. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s ISBN Prawo Unii Europejskiej z wprowadzeniem. 14 wydanie, C. H. Beck, Warszawa Przygoda M. (2011), Funkcjonowanie strefy euro, w: Makroekonomiczne aspekty zarządzania w warunkach kryzysu, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania UG, Sopot. 6. Puczkowski B. Process of global de-convergence of countries (The proposed model for entering the convergence path), Ekonomista PTE, Warszawa 2012.
11 Interwencjonizm Unii Europejskiej a problem dywergencji Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2005 (2005), GUS, Warszawa. 8. Stelmach J., Brożek B., Załuski W. (2007), Dziesięć wykładów o ekonomii prawa, Wolters Kluwer Business, Warszawa. Streszczenie Artykuł zawiera ocenę dotychczasowych form interwencjonizmu w kontekście realizacji głównych celów Unii Europejskiej. W pierwszej części dokonano analizy najważniejszych celów UE i narzędzi ich realizacji. Następnie przeprowadzono analizę efektywności tych działań w wybranych krajach przyjmując za kryteria trendy wzrostu PKB i PKB p.c., rozwój eksportu oraz wpływu tych czynników na wzrost długu publicznego p.c. W końcowej części dokonano krytycznej oceny dotychczasowych form interwencjonizmu w UE, konkludując, że należy zmienić model interwencjonizmu. We wnioskach zaproponowano dwa główne założenia do nowych modeli alokacji zasobów w Unii Europejskiej dające większe szanse na odwrócenie procesu dywergencji wewnątrz UE. Słowa kluczowe interwencjonizm UE, dywergencja gospodarek State intervention in the European Union and the problem of divergence of national economies (Summary) The article contains an assessment of existing forms of intervention in the context of the main objectives of the European Union. The first section analyzes the most important EU objectives and tools for their implementation. Next, an analysis of the effectiveness of these activities in selected countries adopting the criteria of trends in GDP growth and GDP p.c., export development and the impact of these factors on the growth of public debt p.c. In the final part was a critical evaluation of existing forms of intervention in the EU, concluding that the intervention model must change. The conclusions of the-proposed two main assumptions for the new models of resource allocation in the European Union gives a greater chance of reversing the process of divergence within the EU. Keywords EU intervention, divergence of economies
Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej. Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki,
Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki, www.wojmos.com wojmos@wojmos.com Budżet UE Budżet UE tworzony jest z kilku źródeł. Należą do nich m.in..
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowo1. Proces integracji europejskiej
Ekonomia polityczna Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska Konspekt wykładu 9 Ekonomia polityczna integracji europejskiej EP integracji europejskiej wpływ czynników ekonomicznych i politycznych
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoReforma czy status quo? Preferencje państw członkowskich wobec budżetu rolnego po 2020 roku
Renata Grochowska Reforma czy status quo? Preferencje państw członkowskich wobec budżetu rolnego po 2020 roku Konferencja naukowa Strategie dla sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich dylematy rozwoju
Bardziej szczegółowoZ UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO?
Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO? Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej jest kwestią wyboru pewnego modelu cywilizacyjnego. Skutki ekonomiczne
Bardziej szczegółowoPrognozy gospodarcze dla
Prognozy gospodarcze dla Polski po I kw. 21 Łukasz Tarnawa Główny Ekonomista Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 13.5.21 Gospodarka globalna po kryzysie finansowym Odbicie globalnej aktywności gospodarczej
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM
3 4 5 6 7 Unia Europejska i prawo unijne po Traktacie z Lizbony -zagadnienia wprowadzające Prof. dr hab. Stanisław Biernat 7 listopada 05 r. Droga Polski do Unii Europejskiej 99 Podpisanie Układu Europejskiego
Bardziej szczegółowoDroga Polski do Unii Europejskiej
Prof. dr hab. Stanisław Biernat Unia Europejska i prawo unijne po Traktacie z Lizbony -zagadnienia wprowadzające STUDIA PODYPLOMOWE 7 listopada 2015 r. Droga Polski do Unii Europejskiej 1991 Podpisanie
Bardziej szczegółowoRozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Zaznacz państwa członkowskie starej Unii Europejskiej, które nie wprowadziły dotąd
Bardziej szczegółowoPozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza
Bardziej szczegółowoPomiar dobrobytu gospodarczego
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Pomiar dobrobytu gospodarczego Uniwersytet w Białymstoku 07 listopada 2013 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoTAK/NIE + uzasadnienie
TAK/NIE + uzasadnienie 0. Podstawowym problemem Zagłębia Ruhry po II wojnie światowej był brak infrastruktury transportowej. 1. Podstawowym problemem Mezzogiorno był brak kapitału społecznego. 2. Globalizacja
Bardziej szczegółowoWydatki na ochronę zdrowia w
Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Mariusz Sagan
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Mariusz Sagan Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie 18 marca 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoDlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate?
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? Od czego zależy rozwój i dobrobyt? Uniwersytet w Białymstoku 17 maja 2012 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoCzy równe dopłaty bezpośrednie w UE byłyby sprawiedliwe? Prof. J. Kulawik, Mgr. inż. A. Kagan, Dr B. Wieliczko
Czy równe dopłaty bezpośrednie w UE byłyby sprawiedliwe? Prof. J. Kulawik, Mgr. inż. A. Kagan, Dr B. Wieliczko Teza do potwierdzenia Zawodność rynku i państwa a rolnictwo Efektywne dostarczanie dobra publicznego
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt?
Akademia Młodego Ekonomisty Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt? dr Anna Gardocka-Jałowiec Uniwersytet w Białymstoku 7 marzec 2013 r. Dobrobyt, w potocznym rozumieniu, utożsamiać można
Bardziej szczegółowoWYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ
dr Barbara Ptaszyńska Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowym celem wspólnoty europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju poszczególnych
Bardziej szczegółowoWynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoPŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.
Bardziej szczegółowoBRE Business Meetings. brebank.pl
BRE Business Meetings Witamy w świecie ekspertów Innowacje a wzrost gospodarczy Ryszard Petru Główny Ekonomista BRE Banku SA Dyrektor Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego 05.08.2010 r. brebank.pl
Bardziej szczegółowoMiejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.
Bardziej szczegółowoJak działa Unia Europejska?
Jak działa Unia Europejska? Z Europą do szkół: Europamobil http://www.europamobil-online.eu/index.php?bereich=home_fr 20 studentów // 11 szkół // ponad 3000 uczniów // 1 autobus Europamobil to projekt
Bardziej szczegółowoSzara strefa w Polsce
Szara strefa w Polsce dr hab. prof. nadzw. Konrad Raczkowski Podsekretarz Stanu Ministerstwo Finansów www.mf.gov.pl Rodzaje nierejestrowanej gospodarki Szara strefa obejmuje działania produkcyjne w sensie
Bardziej szczegółowoPolskie 10 lat w Unii
Polskie 10 lat w Unii Polityczne aspekty członkostwa -jak Polska zmieniła Europę Dobra sytuacja ekonomiczna w czasach kryzysu BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE KORZYSTNY BUDŻET UE NA LATA 2014-2020 Euroentuzjazm
Bardziej szczegółowoSCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH
SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH Scoreboard to zestaw praktycznych, prostych i wymiernych wskaźników, istotnych z punktu widzenia sytuacji makroekonomicznej krajów Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowoBadanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze
Barbara Batóg Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Badanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze W 2004 roku planowane
Bardziej szczegółowoParlament Europejski. Rola i funkcje w UE
Parlament Europejski Rola i funkcje w UE Instytucje UE Parlament Europejski Rada Europejska Rada Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Europejski Bank Centralny Trybunał Obrachunkowy Ogólny zakres
Bardziej szczegółowoFundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014-2020
Prof. dr hab. Andrzej Czyżewski, dr Sebastian Stępień Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie
Bardziej szczegółowoFinansowanie UE Budżet UE. Dr Agnieszka Nitszke PE, wykład 2016/17
Finansowanie UE Budżet UE Dr Agnieszka Nitszke PE, wykład 2016/17 Cechy budżetu UE Wielkość; Podział środków na cele administracyjne i operacyjne; Finansowanie budżetu UE (system zasobów własnych). Środki
Bardziej szczegółowoRola salda pierwotnego w stabilizowaniu długu publicznego krajów członkowskich strefy euro w latach
Rola salda pierwotnego w stabilizowaniu długu publicznego krajów członkowskich strefy euro w latach 1999 2013 dr hab. Kamilla Marchewka-Bartkowiak, prof. nadzw. UEP dr Marcin Wiśniewski Katedra Polityki
Bardziej szczegółowoWarunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski
Warunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski Wojciech Burzyński Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur Warszawa, 8 kwietnia
Bardziej szczegółowoMIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja
Bardziej szczegółowoJak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?
Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Maciej Bukowski Instytut Badań Strukturalnych Warszawa, 25.05.2012 Plan Wprowadzenie po co Polsce (eko)innowacje. Pułapka średniego dochodu Nie ma ekoinnowacyjności
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro
Spis treści Wstęp Dariusz Rosati.............................................. 11 Część I. Funkcjonowanie strefy euro Rozdział 1. dziesięć lat strefy euro: sukces czy niespełnione nadzieje? Dariusz Rosati........................................
Bardziej szczegółowoWPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ
WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ dr Anna Stępniak-Kucharska Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. 2. 3. 4. Cel referatu Dane źródłowe Pojęcie wolności gospodarczej
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Bardziej szczegółowoNowa Perspektywa Finansowa 2007-2013
Nowa Perspektywa Finansowa 2007-2013 2013 Magdalena Berlińska CIE UKIE Budżet ogólny UE a wieloletnie ramy finansowe Budżet ogólny UE jest na okres 1 roku kalendarzowego. Procedura budżetowa:art.268 etowa:art.268-280
Bardziej szczegółowoFORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU
FORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU Krzysztof Pietraszkiewicz Prezes Związku Banków Polskich Warszawa 02.12.2015 Transformacja polskiej gospodarki w liczbach PKB w Polsce w latach 1993,2003 i 2013 w mld PLN Źródło:
Bardziej szczegółowoSytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Bardziej szczegółowoPolska bez euro. Bilans kosztów i korzyści
Polska bez euro Bilans kosztów i korzyści Warszawa, marzec 2019 AUTORZY RAPORTU Adam Czerniak główny ekonomista Polityka Insight Agnieszka Smoleńska starsza analityczka ds. europejskich Polityka Insight
Bardziej szczegółowoZmiany na ekonomicznej mapie świata
Zmiany na ekonomicznej mapie świata Ryszard Petru Główny Ekonomista BRE Banku, Dyrektor Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego Starogard Gdański, 22.10.2010 1 Agenda Wschodząca Azja motorem światowego
Bardziej szczegółowoPROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Gospodarcza i Monetarna 18.7.2012 2012/2150(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie europejskiego okresu oceny na potrzeby koordynacji polityki gospodarczej: realizacja
Bardziej szczegółowoPROJEKT BUDŻETU KORYGUJĄCEGO NR 6 DO BUDŻETU OGÓLNEGO NA 2014 R. OGÓLNE ZESTAWIENIE DOCHODÓW
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.10.2014 r. COM(2014) 649 final PROJEKT BUDŻETU KORYGUJĄCEGO NR 6 DO BUDŻETU OGÓLNEGO NA 2014 R. OGÓLNE ZESTAWIENIE DOCHODÓW ZESTAWIENIE WYDATKÓW WEDŁUG SEKCJI Sekcja
Bardziej szczegółowoPL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19
1.11.2013 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 KOMISJA EUROPEJSKA, DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
24.9.2014 L 280/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 994/2014 z dnia 13 maja 2014 r. zmieniające załączniki VIII i VIIIc do rozporządzenia
Bardziej szczegółowoINSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska
INSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska KONSPEKT WYKŁADU 13 Struktury instytucjonalne integracji europejskiej INTEGRACJA EUROPEJSKA JAKO PROBLEM INSTYTUCJONALNY 1.
Bardziej szczegółowoWYZWANIA NA RYNKU ENERGII
BLOK TEMATYCZNY: Zrównoważone finansowanie infrastruktury WYZWANIA NA RYNKU ENERGII Nowe oferty dostawców i zmienione zachowania użytkowników dr Andrzej Cholewa dr Jana Pieriegud Sopot, 26 czerwca 2013
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.1.2010 KOM(2009)713 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Monitorowanie emisji CO 2 z nowych samochodów osobowych w UE:
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.6.2016 r. COM(2016) 414 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zawierające ocenę wymaganą na mocy art. 24 ust. 3 i art. 120 ust. 3 akapit trzeci
Bardziej szczegółowo(Tekst mający znaczenie dla EOG)
L 323/18 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2018/2021 z dnia 17 grudnia 2018 r. zmieniająca decyzję wykonawczą (UE) 2015/348 w odniesieniu do spójności skorygowanych celów w kluczowym obszarze skuteczności
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoCzy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.
Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego
Bardziej szczegółowoWarunki życia ludności Polski po akcesji do Unii Europejskiej
Warunki życia ludności Polski po akcesji do Unii Europejskiej dr Marta Pachocka Katedra Administracji Publicznej Kolegium Ekonomiczno-Społeczne Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (KES SGH) Polskie Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK
07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego
Bardziej szczegółowoBRANŻA STOLARKI BUDOWLANEJ PO PIERWSZYM PÓŁROCZU 2012 ROKU. Gala Stolarki Budowlanej 2012
BRANŻA STOLARKI BUDOWLANEJ PO PIERWSZYM PÓŁROCZU 2012 ROKU Gala Stolarki Budowlanej 2012 Warszawa, 26.09.2012 SYTUACJA GOSPODARCZA ORAZ NASTROJE SPOŁECZNE W UNII EUROPEJSKIEJ SYTUACJA GOSPODARCZA W UE
Bardziej szczegółowoPrzystąpienie do Unii Europejskiej a rozwój gospodarczy
Przystąpienie do Unii Europejskiej a rozwój gospodarczy Leszek Balcerowicz Wspólnie do Wspólnej Europy Warszawa, 13 września 2002 Plan wystąpienia: I. Zmniejszanie dystansu do krajów najbogatszych -doświadczenia
Bardziej szczegółowoMakrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy
Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Prof. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Makrootoczenie: Otoczenie polityczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczne Otoczenie technologiczne
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE
STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE Wpływ funduszy unijnych na tworzenie nowych miejsc pracy dr Jerzy Kwieciński Podsekretarz Stanu Warszawa, 17 maja 2007 r. 1 Odnowiona Strategia Lizbońska
Bardziej szczegółowoEKSPORT WYROBÓW WYSOKIEJ TECHNIKI W UNII EUROPEJSKIEJ EXPORT OF HIGH TECH IN THE EUROPEAN UNION
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 416 2016 Współczesne problemy ekonomiczne. ISSN 1899-3192 Rozwój zrównoważony w wymiarze globalnym
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI. Komunikatu Komisji
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.12.2015 r. COM(2015) 639 final ANNEXES 3 to 4 ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIK III: Ogólna ocena zasady dodatkowości (art. 95 RWP) ZAŁĄCZNIK IV: Terminy przedkładania i przyjmowania
Bardziej szczegółowoPrzyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW
Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW Konferencja Rolnictwo, gospodarka żywnościowa, obszary wiejskie 10 lat w UE SGGW, 11.04.2014r. Znaczenie
Bardziej szczegółowoFinansowanie WPR w latach Konsekwencje dla Polski. Barbara Wieliczko 7 grudnia 2011 r.
Finansowanie WPR w latach 2014-2020. 2020. Konsekwencje dla Polski. Barbara Wieliczko Pułtusk, 5-75 7 grudnia 2011 r. Plan wystąpienia 1. Budżet całej UE. 2. Finansowanie WPR. 3. Konsekwencje dla Polski.
Bardziej szczegółowoPaweł Borys Polski Fundusz Rozwoju
Oszczędności długoterminowe z perspektywy rynku kapitałowego a wzrost gospodarczy kraju Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju Forum Funduszy Inwestycyjnych, Warszawa, 16.06.2016 Model wzrostu Polski oparty
Bardziej szczegółowoUniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2011/2012
SYLLABUS na rok akademicki 011/01 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr III ROK, SEMESTR LETNI Specjalność Bez specjalności Kod
Bardziej szczegółowo(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia
L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki
Bardziej szczegółowoStatystyka wniosków TOI 2011
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Uczenie się przez całe życie Statystyka wniosków TOI 2011 Konkurs 2011 Wnioski TOI w PL lata 2007-2011 KONKURS Dostępny budżet TOI w PL (euro)
Bardziej szczegółowoPłaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]
Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei
Bardziej szczegółowoMagazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska
Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem
Bardziej szczegółowoRynek zdrowotny w Polsce - wydatki państwa i obywateli na leczenie w kontekście pakietu onkologicznego
Rynek zdrowotny w Polsce - wydatki państwa i obywateli na leczenie w kontekście pakietu onkologicznego Jakub Szulc Dyrektor EY Prawo i finanse w ochronie zdrowia Warszawa, 9 grudnia 2014 r. Wydatki bieżące
Bardziej szczegółowoTransformacja systemowa polskiej gospodarki
Transformacja systemowa polskiej gospodarki Wykład 12 WNE UW Jerzy Wilkin Główne cele transformacji Przejście od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej Przejście od autorytarnego socjalizmu
Bardziej szczegółowoObniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki
Rząd przyjął najgorszy z rozważanych wariantów decydując się na bezwarunkowe obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Na tej decyzji stracą wszyscy przyszli emeryci, pracujący
Bardziej szczegółowoCzy Wspólna Polityka Rolna jest jeszcze wspólna? Skutki realokacji płatności bezpośrednich dla państw członkowskich
Renata Grochowska Czy Wspólna Polityka Rolna jest jeszcze wspólna? Skutki realokacji płatności bezpośrednich dla państw członkowskich Propozycje rozwiązań WPR 2013+ a konkurencyjnośćgospodarki żywnościowej
Bardziej szczegółowoWarunki uzyskania zaliczenia z przedmiotu, na którym słuchacz studiów podyplomowych był nieobecny
Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej VII edycja Rok akademicki 2015/2016 Warunki uzyskania zaliczenia
Bardziej szczegółowoIle dzieli Polskę od cudu gospodarczego?
Ile dzieli Polskę od cudu gospodarczego? Andrzej Rzońca Jeremi Mordasewicz Warszawa, 13 listopada 2007 r. 1. Komu służy wzrost gospodarczy? W dłuższym okresie dochody osób najbiedniejszych podążają za
Bardziej szczegółowoSpójność w UE15 po kryzysie fiskalnym
Konferencja Wyzwania dla spójności Europy 21-22 kwietnia 2016 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Spójność w UE15 po kryzysie fiskalnym dr Agnieszka Tomczak Politechnika Warszawska atomczak@ans.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK DOKUMENTU OTWIERAJĄCEGO DEBATĘ W SPRAWIE POGŁĘBIENIA UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 31.5.2017 r. COM(2017) 291 final ANNEX 3 ZAŁĄCZNIK do DOKUMENTU OTWIERAJĄCEGO BATĘ W SPRAWIE POGŁĘBIENIA UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ PL PL Załącznik 3. Najważniejsze
Bardziej szczegółowoKOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia C(2018) 1762 final DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia r. ustalająca ostateczny przydział pomocy u
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.3.2018 C(2018) 1762 final DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 27.3.2018 r. ustalająca ostateczny przydział pomocy unijnej państwom członkowskim na owoce i warzywa dla
Bardziej szczegółowoBUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ
KOMISJA EUROPEJSKA BUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ NA ROK FINANSOWY 2007 Dane KWICIEŃ 2007 1. WPROWADZENIE Budżet na rok 2007 to pierwszy z budżetów wchodzących w zakres nowych wieloletnich ram finansowych,
Bardziej szczegółowoWyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski
Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski Lubelska Konferencja Spółek Komunalnych, 22.10.2014 Od 20 lat Polska skutecznie goni bogaty Zachód 70.0 PKB
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoB I L A N S R O K U
RAPORT OTWARCIA B I L A N S R O K U 2 0 1 8 WARSAW ENTERPRISE INSTITUTE 2019 W W W. W E I. O R G. P L KTÓRE kraje Europy doganiają gospodarki najbardziej rozwinięte? CZY MOŻEMY KIEDY uniknąć kryzysu zadłużenia?
Bardziej szczegółowoA8-0249/139. Julie Girling Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego COM(2013)0920 C7-0004/ /0443(COD)
21.10.2015 A8-0249/139 139 Jens Rohde i inni Artykuł 4 ustęp 1 1. Państwa członkowskie co najmniej ograniczają swoje roczne antropogeniczne emisje dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOx), niemetanowych
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA I METODY FINANSOWANIA PROJEKTÓW SMART
ŹRÓDŁA I METODY FINANSOWANIA PROJEKTÓW SMART PANELIŚCI Przedstawiciel MIiR: Agnieszka Dawydzik, Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Przedstawiciel
Bardziej szczegółowoPrzyszłość i wyzwania przed Unią Europejską (wykład dla licealistów, listopad 2009, SGH)
Przyszłość i wyzwania przed Unią Europejską (wykład dla licealistów, listopad 2009, SGH) Prof. dr hab. ElŜbieta Kawecka-Wyrzykowska, SGH, Katedra Integracji Europejskiej im. J. Monneta Wyzwania Polityczne
Bardziej szczegółoworealizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego
Opłacalno acalność realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego Prof. UG dr hab. Przemysław Kulawczuk Andrzej Poszewiecki Opole, 3 marca 2009 roku Tabela 1. NajwyŜsze stawki nominalnego
Bardziej szczegółowoPRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 466 2017 Wyzwania dla spójności Europy gospodarka, zrównoważony rozwój, konkurencyjność ISSN
Bardziej szczegółowoDECYZJA RADY w sprawie nałożenia na Hiszpanię grzywny za manipulowanie danymi dotyczącymi deficytu we Wspólnocie Autonomicznej Walencji
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 7.5.2015 r. COM(2015) 209 final Embargo vista Zalecenie DECYZJA RADY w sprawie nałożenia na Hiszpanię grzywny za manipulowanie danymi dotyczącymi deficytu we Wspólnocie
Bardziej szczegółowoTablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL
Tablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL Rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP STRESZCZENIE Tablica wyników Unii innowacji 2015: w ostatnim roku ogólny postęp wyników w
Bardziej szczegółowoCo warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00
Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-06-11 13:56:00 2 Hiszpania pod koniec XX wieku była jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy, kres rozwojowi położył światowy kryzys z końca
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ A SZYBKOŚĆ ICH KONWERGENCJI DOCHODOWEJ
Barbara Batóg, Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński KLASYFIKACJA KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ A SZYBKOŚĆ ICH KONWERGENCJI DOCHODOWEJ Wstęp Zjawisko wyrównywania się poziomów dochodów w poszczególnych krajach
Bardziej szczegółowo