Prognozowanie przebiegu epidemii ASF u dzików

Transkrypt

1 Prognozowanie przebiegu epidemii ASF u dzików Dr hab. Krzysztof Śmietanka, prof. nadzw., prof. dr hab. Zygmunt Pejsak PIWet-PIB w Puławach Konferencja Administracyjne uwarunkowania zwalczania afrykańskiego pomoru świń, Puławy, r.

2 zakaźna i zaraźliwa choroba świń i dzików w 2007 r. wprowadzona do Gruzji (Poti, odpady ze statku), skąd rozprzestrzeniła się na kraje Kaukazu i FR 2012 r.: Ukraina 2013 r.: Białoruś 2014 r.: Litwa, Łotwa, Estonia, Polska ASF afrykański pomór świń

3 Rok od rozpoznania pierwszych przypadków ASF, choroba utrzymuje się na terenie 2 powiatów (białostocki i sokólski)

4 Przypadek 1. Grzybowszczyzna, gm. Szudziałowo, 800 m. od granicy, r. dzik - 50 kg (PCR +, ELISA -)

5 Przypadek 2. Ozierany Wielkie gm. Krynki 2,5 km od granicy białoruskiej, locha, PCR +++ ELISA + Mało prawdopodobne by przypadki miały ze sobą związek. Grzybowszczyzna ~15 km Ozierany Wielkie

6 Dziki odgrywają w Polsce kluczową rolę w szerzeniu się ASFV

7 Dynamika rozprzestrzeniania się ASF u dzików od momentu wykrycia pierwszych przypadków

8 Luty 2014

9 Maj 2014

10 Czerwiec 2014

11 Lipiec 2014

12 Sierpień 2014

13 Wrzesień 2014

14 Październik 2014

15 Listopad 2014

16 Grudzień 2014

17 Styczeń 2015

18 Luty 2015 (do )

19 Zagęszczenie populacji dzików w regionie występowania ASF wg powiatów, z uwzględnieniem granicy stref wg nadleśnictw Zagęszczenie populacji w powiatach zapowietrzonych wynosi 1-2 dziki/km 2, a na zachód od tego regionu jest znacznie niższe (0,3 0,5 dzika/km 2 )

20 Jaka jest zależność pomiędzy zagęszczeniem populacji dzików a występowaniem przypadków ASF? Współczynnik korelacji liniowej Pearsona wskazał na istotną zależność pomiędzy liczbą dzików z ASF a zagęszczeniem dzików, na wysokim poziomie korelacji r=0,91 (p=0,031) - im większe zagęszczenie, tym więcej dzików ze stwierdzonym afrykańskim pomorem świń nadleśnictwo zagęszczenie_dzikó w [na 1000 ha] liczba_dzików_ z_asf RUDKA 3,8 0 AUGUSTÓW 4,9 0 POMORZE 5,0 0 DOJLIDY 5,1 0 KNYSZYN 5,3 0 NURZEC 5,4 0 SUWAŁKI 5,5 0 SZCZEBRA 5,8 0 BIELSK 6,1 0 PŁASKA 6,3 0 GŁĘBOKI BRÓD 8,4 0 BROWSK 21,2 0 HAJNÓWKA 24,4 0 BIAŁOWIEŻA 28,1 0 CZARNA BIAŁOSTOCKA 11,2 3 SUPRAŚL 15,3 3 KRYNKI 13,1 9 ŻEDNIA 16,2 14 WALIŁY 22,8 32

21 Jak daleko rozprzestrzeniał się wirus w ciągu roku? średnia odległość miesięczna szerzenia się ok. 3 km (zakres od 0 do ok. 16 km) skumulowana maksymalna roczna odległość od miejsca rozpoznania pierwszych przypadków - ok. 30 km UWAGA: powyższe dane przedstawiają maksymalny dystans szerzenia się ASF, gdyż model nie uwzględnia potencjalnych przypadków ponownego zawleczenia ASF na terytorium Polski ze wschodu przy uwzględnieniu tych okoliczności zarówno średni jak i skumulowany dystans rozprzestrzeniania będzie jeszcze mniejszy

22 Dlaczego choroba szerzy się tak wolno? specyficzny behawior (zespół zachowań) socjalny dzików: - głównie osiadły tryb życia i podejmowanie dalszych wędrówek przez niewielki odsetek populacji dzików (<10%): w badaniach Podgórskiego (2013) maksymalny zaobserwowany dystans wędrówek nie przekraczał 30 km, a zazwyczaj nie przekraczał kilku kilometrów -znacznie wyższa częstotliwość interakcji między osobnikami w obrębie grup socjalnych (watah) niż pomiędzy nimi oraz niewielkie nakładanie się areałów osobników z różnych grup, co utrudnia przekazywanie wirusa między grupami duża zjadliwość wirusa i niskie prawdopodobieństwo, że zakażony (chory) dzik podejmie wędrówkę na dalsze odległości

23 Maksymalna odległość wędrówek dzików na podstawie badań telemetrycznych przeprowadzonych w Puszczy Białowieskiej przez dr T. Podgórskiego (2013)

24 Jaka jest częstość występowania ASF u dzików na terenie powiatów białostockiego i sokólskiego? prewalencja definiowana jako odsetek dzików zakażonych i dodatnich w metodzie PCR - od 0% do ok. 15% roczna prewalencja - 1,8% 26% 24% 22% 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% luty 2014 Prewalencja ASF u dzików w powiatach: białostockim i sokólskim marzec 2014 kwiecień 2014 przedz. ufn. 95% (max) prewalencja przedz. ufn. 95% (min) maj 2014 czerwiec 2014 lipiec 2014 sierpień 2014 wrzesień 2014 październik 2014 listopad 2014 grudzień 2014 styczeń 2015 dodatnie (58) - ZCHS, lb. badanych - CELAB (białostocki+sokólski) dodatnie ujemne suma prewalencja przedz. min. przedz. max. luty ,83% 0,23% 2,97% marzec ,00% 0,00% 14,20% kwiecień ,00% 0,00% 8,97% maj ,71% 2,24% 13,79% czerwiec ,66% 1,94% 15,37% lipiec ,13% 9,79% 22,65% sierpień ,62% 0,70% 3,74% wrzesień ,28% 0,05% 1,60% październik ,83% 1,63% 4,88% listopad ,70% 0,24% 2,03% grudzień ,13% 0,59% 2,13% styczeń ,27% 0,05% 1,51% RAZEM ,80% 1,39% 2,31% poziom ufności 95%

25 Trend występowania ASF u dzików na terenie powiatów białostockiego i sokólskiego? analiza wykonana metodą regresji wielorakiej Model wagowy prewalencji ASF wśród dzików z prognozą miesięczną 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% od sierpnia 2014 r. tendencja lekko malejąca, co może być związane z uwarunkowaniami sezonowymi 0,0% sierpień 2014 wrzesień 2014 październik 2014 listopad 2014 grudzień 2014 styczeń 2015 luty 2015 Prewalencja_ASF Model_z_wagami

26 Na podstawie analizy epidemiologicznej można wysunąć hipotezę, że nie dziki ale ludzie lub środki transportu będą wektorem w przemieszczaniu się ASFV na dalsze odległości.

27 Dziękuję za uwagę