Władysław Dygoń- niezwykły wśród zwykłych.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Władysław Dygoń- niezwykły wśród zwykłych."

Ewa Henryka Lis
8 lat temu
Przeglądów:

1 Władysław Dygoń- niezwykły wśród zwykłych.

2 Jest wiele osób w naszej miejscowości, które miały wpływ na historię świata. Mówi się o nich głośno, prezentuje ich odznaczenia, przeprowadza z nimi wywiady. Wiele jest jednak,,cichych bohaterów, którzy poświęcając zdrowie, a nawet własne Ŝycie odeszli w zapomnienie.o kimś takim właśnie chciałbym napisać, przedstawić jego osobę, przejść szlakiem jego wojennej tułaczki. Z tą osobą jestem spokrewniony, to chrzestny mojej babci Julii. Władysław Dygoń - bo o nim chciałbym opowiedzieć był kiedyś naszym najbliŝszym sąsiadem. Urodził się 6 stycznia 1900 roku w Moszczenicy jako syn Kazimierza i Bronisławy. Maił czworo rodzeństwa. Kiedy miał 2 lata zmarła mu matka, a 10 lat później ojciec. Po śmierci rodziców jego wychowaniem zajęła się siostra. Ukończył 4 klasową Szkołę Ludową w Moszczenicy. W 1920 roku został powołany do odbycia słuŝby wojskowej. Przydzielono go do Cieszyna. SłuŜbę pełnił do 1923 roku. 29 stycznia 1924 roku zawarł związek małŝeński z Antoniną Kupiec. Miał sześcioro dzieci: Helenę, Stanisława, Franciszka, Stanisławę, Kazimierza i Marię. Kiedy wybuchła II wojna światowa jako rezerwista został powołany do obrony szpitala okręgu Lwów. Wówczas jego najmłodsza córka Maria miała czternaście miesięcy. Od tego czasu dzieci straciły ojca na długie siedem lat. Walczył w Kampanii Wrześniowej. Po zaciętych walkach trafił do niewoli rosyjskiej, potem zesłany do obozu jenieckiego na Sybir. Choć zesłanie kojarzy się nam z czymś strasznym w tym przypadku moŝna mówić, Ŝe pan Władysław miał wielkie szczęście. Wszyscy bowiem oficerowie biorący udział w Kampanii trafili do Katynia, a jak wiemy z historii nigdy stamtąd nie wrócili. Na Syberii jeńcy w nieludzkich warunkach wegetowali w ziemiankach. Wielu z nich zmarło z głodu i okrutnego zimna. W niewoli panowała surowa dyscyplina. Jeńcy nawet karani byli za odmroŝenie kończyn. śołnierze szukali sposobów Ŝeby przeŝyć. Po ogłoszeniu w 1941 roku amnestii wstąpił w szeregi Wojska Polskiego pod dowództwem generała Andersa. Wielkim autorytetem i podporą dla całego pułku był generał Władysław Sikorski. śołnierze na wygnaniu byli niepewni jutra. Generał jak ojciec przychodził do nich, pocieszał. Trwały przygotowania do walki z Niemcami. Cała armia miała być ewakuowana do Iranu, a potem na Bałkany. Zmiana klimatu, niedoŝywienie wywołała wiosną 1942 roku u pana Dygonia tyfus plamisty. Razem ze swoim rodakiem z Moszczenicy Andrzejem Makowcem trafił do sowieckiego szpitala w Karszy. Po odzyskaniu zdrowia dołączył do swojego pułku

o kimś takim właśnie chciałbym napisać, przedstawić jego osobę, przejść szlakiem jego wojennej tułaczki. Z tą osobą jestem spokrewniony, to chrzestny mojej babci Julii.

3 W dniu 18 sierpnia 1942 roku wraz z całą armią generała Andersa przekroczył granice sowiecko-perską udając się w kierunku Morza Śródziemnego. Przebywał razem z wojskiem w Afryce i Włoszech. Pod koniec wojny został przerzucony do Anglii, gdzie zakończył swój szlak bojowy. Z kolegami w wiosce arabskiej (pierwszy z prawej) Na szlaku przez Saharę - 3 -

Przebywał razem z wojskiem w Afryce i Włoszech.

4 Przez całą wojnę rodzina pana Dygonia nie miała z nim kontaktu. śona szukała go przez Polski Czerwony KrzyŜ [PCK]. Dopiero pod koniec 1945 roku udało się panu Władysławowi skontaktować z rodziną. Pierwszy list do Ŝony okręŝną drogą przez pół roku wędrował z Anglii do Ameryki, a następnie do Polski. Potem listy przychodziły coraz częściej, zawierały pamiątki z miejsc, które znalazły się na jego wojennym szlaku. Przemierzył między innymi: Ziemię Świętą, pustynie Saharę, spotkał się z papieŝem Piusem XII. Ściana Płaczu Jerozolima - zdjęcie z archiwów rodzinnych WieŜa Dawidowa - zdjęcie z archiwów rodzinnych Grób Święty - zdjęcie z archiwów rodzinnych - 4 -

Pierwszy list do Ŝony okręŝną drogą przez pół roku wędrował z Anglii do Ameryki, a następnie do Polski.

5 Tęsknota za rodziną była tak wielka, Ŝe odrzucił propozycje otrzymania obywatelstwa i zostania w Anglii, na co przystawali jego współtowarzysze. Powrócił do kraju w październiku 1946 roku. Z relacji jego córki Marii śegleń wiem jak wyglądał powrót ojca do domu. Jako ośmioletnia dziewczynka zobaczyła wówczas swojego tatę po raz pierwszy. Dokładnie pamięta, Ŝe był to wtorek. W drzwiach ich domu stanął wtedy obcy męŝczyzna w brytyjskim mundurze z plecakiem i metalową skrzynką pod pachą. To metalowe pudełko po czekoladkach jest do dziś świadkiem po wędrówce jej ojca. Pamiątkowe pudełko Meldunek po powrocie z wojny - 5 -

Jako ośmioletnia dziewczynka zobaczyła wówczas swojego tatę po raz pierwszy. Dokładnie pamięta, Ŝe był to wtorek.

6 Pan Dygoń przez całą wojnę miał przy sobie tylko jedną rzecz osobistą - róŝaniec święty. Był on dla niego towarzyszem w boju, przyjacielem w chwilach zwątpienia. Wojna na panu Władysławie wycisnęła ogromne piętno. Był małomówny, starał się,,nie rozdrapywać bolących wspomnień. Cichy, skromny i nie szukający rozgłosu zajął się rodziną i gospodarstwem. Kochał przyrodę i zwierzęta, a najbardziej swoją klacz Lisę. Nigdy nie wyciągał ręki po odszkodowania i medale. Oświadczenie wydane przez II Batalion Wartowniczy w Anglii Swoim KrzyŜem Pięcioramiennym udekorował kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej wędrującej po parafii Moszczenica. Było to wotum wdzięczności za szczęśliwy powrót z wojny. Cieszył się z wolności odzyskanej przez Polskę. Marzył jednak o prawdziwej demokracji. Władysław Dygoń zmarł 24 listopada 1974 roku. Został pochowany na Cmentarzu parafialnym w Moszczenicy

Kochał przyrodę i zwierzęta, a najbardziej swoją klacz Lisę. Nigdy nie wyciągał ręki po odszkodowania i medale.

7 Cmentarz parafialny w Moszczenicy Człowiek ten nigdy nie chwalił się swoją wojenną przeszłością. śył wśród prostych ludzi. Gdyby nie pamiątki po nim, nigdy nie dowiedzieliśmy się o jego losach i wojennej tułaczce. Pan Władysław Dygoń jest przykładem tego, Ŝe karty historii nie pomieściły nazwisk wszystkich naszych bohaterów. Ci zwykli - a jednocześnie,,niezwykli ludzie przyczynili się do stworzenia dziejów historii lecz odeszli w zapomnienie

Gdyby nie pamiątki po nim, nigdy nie dowiedzieliśmy się o jego losach i wojennej tułaczce.

8 KsiąŜeczka wojskowa i przebieg słuŝby - 8 -

9 KsiąŜeczka Ŝołdu - 9 -

10 Legitymacja Ŝony Antoniny- członka podopiecznego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Zaświadczenie wojskowe o zwolnieniu od obowiązkowej słuŝby

11 BIBLIOGRAFIA: 1. Pamiątki po ojcu oraz relacja ustna córki pana Władysława Marii śegleń. 2. Zdjęcia po dziadku ze zbiorów wnuczki pani Jadwigi Ciulis. 3. Przewodnik biograficzny,,tworzyli historię Moszczenicy - Z. Potok i G. Koperniak

Podobne dokumenty

ks. ppłk. Stanisław Zytkiewicz

ks. ppłk. Stanisław Zytkiewicz Patron Gimnazjum w Boguchwale Wykonali: Joanna Kamińska Kamila Sapa Julia Ciura Karolina Telesz Bartłomiej Kozak Kim był Stanisław Żytkiewicz? Stanisław Żytkiewicz ur. 6