Spis treści: Nazwy aktów prawnych: k.c. k.p.c. k.p. k.r.o. k.k. k.p.k. k.p.w. k.w.u

Transkrypt

1 Spis treści: Dział I. Artykuły Sprawy cywilne I. Rekompensata za obniżenie wartości gruntu II. Zasiedzenie nieruchomości przez wspólnotę gruntową III. Sądowne rozwiązanie stosunku najmu lokalu mieszkalnego z powodu niewłaściwego zachowania lokatora... 3 IV. Przedawnienie roszczeń okresowych Sprawy rodzinne V. Pozbawienie władzy rodzicielskiej brak kontaktu z drugim rodzicem dziecka VI. Alimenty od dziadka dziecka Sprawy spadkowe VII. Odrzucenie spadku Sprawy z zakresu prawa pracy VIII. Urlop na poszukiwanie pracy IX. Zaliczenie okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego do wymiar urlopu wypoczynkowego X. Odsetki od zaległego wynagrodzenia XI. Wniosek o przeniesienie w stan nieczynny uprawnienie z Karty Nauczyciela XII. Roszczenie o sprostowanie świadectwa pracy Sprawy różne XIII. Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, XIV. Roszczenia z tytułu pomówienia Dział II. Postępowanie przed Sądem I. Skarga od decyzji administracyjnej II. Zmiana wyroku w przedmiocie orzeczenia separacji Dział III. Słownik pojęć/zagadnień prawnych I. Niedopuszczalność drogi sądowej w postępowaniu cywilnym II. Decyzja administracyjna Nazwy aktów prawnych: ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 nr 16 poz.93 ze zm.) - dalej k.c. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U Nr 43 poz. 296 ze zm.) dalej k.p.c. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141) - dalejk.p. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59) - dalej k.r.o. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553) - dalejk.k. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555) - dalej k.p.k. ustawa z dnia 24 sierpnia 2001r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz. 1148) - dalej k.p.w. ustawa z dnia 6 lipca r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.) - dalej k.w.u. 1

2 Dział I. Artykuły. Sprawy cywilne. I. Rekompensata za obniżenie wartości gruntu. Klient posiada działkę, która po zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie gruntów przeznaczonych pod cmentarz. Z uwagi na położenie nieruchomości przy cmentarzu wartość działki znacznie spadła. Klient chce uzyskać rekompensatę od gminy za obniżenie wartości działki. Pyta czy przysługują mu jakieś roszczenia w stosunku do gminy i w jaki sposób może ich dochodzić. Jeśli wskutek uchwalenia albo zmiany planu miejscowego wartość gruntu spada, właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu należy się zgodnie z przepisami art. 36 i art. 37 Ustawy o zagospodarowaniu i planowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. Nr 80 poz. 717) rekompensata od gminy. W takim wypadku właściciel, a także użytkownik wieczysty może żądać odszkodowania lub nieruchomości zamiennej albo wykupienia nieruchomości w całości lub w części. Odszkodowanie, o którym mowa należy się tylko za poniesioną rzeczywistą szkodę równą obniżeniu wartości nieruchomości. Wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości ustala się na dzień jej sprzedaży. Obniżenie wartości nieruchomości stanowi różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego, a jej wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem. Roszczenia, o których mowa w można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące. Gmina ma sześć miesięcy na realizację roszczeń zgłoszonych przez właściciela, tj. o odszkodowanie za rzeczywistą szkodę, o wykup lub zamianę. Termin ten liczy się od dnia złożenia wniosku, chyba, że gmina i właściciel umówią się inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub, w wykupie nieruchomości właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe. W sprawach rekompensat za spadek wartości nieruchomości nie wydaje się decyzji administracyjnej. Jeśli strony nie są w stanie osiągnąć porozumienia, rozstrzygnięcie sporu należy do sądu cywilnego. Właściciel musi wytoczyć sprawę gminie i wykazać np. wysokość rzeczywistej szkody, udowodnić, że część gruntu stała się dla niego bezużyteczna i, że jedyną formą rekompensaty jest np. jej wykupienie. Wszczynając sprawę właściciel czy użytkownik wieczysty ponosi koszty opłaty sądowej. Jeśli wartość sprawy da się określić w złotych, to opłata ta wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu. 2

3 II. Zasiedzenie nieruchomości przez wspólnotę gruntową. Do Centrum Porad Prawnych i Obywatelskich zgłosił się przedstawiciel Wspólnoty Leśnej Urbarialnej w celu uzyskania informacji odnośnie działań jakie należy podjąć w celu uregulowania własności leśnej działki ewidencyjnej. Wspólnota użytkuje prawie 2 hektarową nieruchomość od ponad stu lat w wyniku tzw. "nadania" przez właściciela ziemskiego bez przeszkód ze strony kogokolwiek i przez osoby trzecie uważana jest za właściciela. Nieruchomość ta pozostaje w zarządzie Skarbu Państwa - Lasy Państwowe. W przedmiotowej sprawie droga sądowa jest niedopuszczalna i złożenie wniosku o zasiedzenie do Sądu powszechnego będzie skutkowało jego odrzuceniem. Szczególne regulacje dotyczące wspólnot gruntowych zawarte są w ustawie z dnia roku o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych /Dz.U.nr 28 poz.169 ze zm./. Zgodnie z treścią art. 8 ust.1 i 2 w/w ustawy Sąd sam nie może dokonać ustalenia czy dana nieruchomość stanowi część wspólnoty gruntowej. Uprawnienie w tym zakresie przysługuje organowi administracyjnemu, który w formie ustala, że dana nieruchomość stanowi własność wspólnoty Organy administracyjne rozstrzygają przy wydaniu decyzji czy i jakie zmiany w stanie własności gruntów należących do wspólnot gruntowych nastąpiły w drodze zasiedzenia. Zainteresowani mogą więc w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym wydanie powyższych decyzji zgłaszać zarzut zasiedzenia. Do roku organami administracji państwowej władnymi do ustalenia czy nieruchomość stanowi wspólnotę gruntową były rejonowe organy rządowej administracji ogólnej, a po tej dacie Starostwo Powiatowe jako organ administracji publicznej. III. Sądowne rozwiązanie stosunku najmu lokalu mieszkalnego z powodu niewłaściwego zachowania lokatora. Do Centrum Porad Prawnych i Obywatelskich zgłosił się Pan T, który poinformował dyżurującego prawnika, że jest właścicielem wyodrębnionego lokalu mieszkalnego usytuowanego w budynku wielolokalowym posadowionym na nieruchomości położonej w miejscowości Z. Wyjaśnił przy tym, że właściciel jednego spośród pozostałych dziewięciu lokali usytuowanych w tym budynku wynajął swój lokal osobom, które swoim zachowaniem utrudniają korzystanie ze swoich lokalów Panu T i właścicielom pozostałych lokali. Pan T poinformował też, że wespół z pozostałymi mieszkańcami budynku niejednokrotnie domagał się od właściciela wynajętego lokalu stosownej interwencji dotyczącej zachowania lokatorów oraz napominał samych lokatorów. Dotychczasowe interwencje nie przyniosły jednak jakichkolwiek rezultatów. Stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.): Jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w 3

4 budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Porządek domowy określony być jednak powinien w stosownym regulaminie, bądź też powinien wynikać z ustalonych zwyczajów, a zachowanie lokatorów powinno cechować natężenie złej woli. Ciężar wykazania, iż wykraczanie przez lokatorów przeciwko porządkowi domowemu powoduje, że korzystanie z innych lokali jest uciążliwe, spoczywa na tym, kto występuje z żądaniem rozwiązania stosunku najmu. W razie korzystnego rozstrzygnięcia roszczenia lokator traci tytuł prawny do używania lokalu. IV. Przedawnienie roszczeń okresowych. Dostałem wezwanie do zapłaty od firmy windykacyjnej, zostałem wezwany do zapłacenia rachunku za abonament telefonu komórkowego za miesiąc maj 2001 roku, z tego co pamiętam płaciłem wszystkie rachunki na bieżąco, a obecnie już nie mam potwierdzeń zapłaty. Czy jeśli dojdzie do sprawy sądowej będę musiał płacić za ten abonament po raz drugi czy to już się przedawniło? Instytucja przedawnienia roszczeń polega na tym, że po upływie określonego przez przepisy prawa czasu dłużnik może odmówić zapłaty należnego świadczenia. W polskim kodeksie cywilnym zasadą jest, iż termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Zatem roszczenie o zapłatę miesięcznej opłaty za abonament telefoniczny, jako świadczenie okresowe przedawnia się po 3 latach. W tej sytuacji gdy klient nie posiada już dowodów, iż zapłacił należności z tytułu abonamentu telefonicznego pozostaje mu, w przypadku wniesienia przez wierzyciela pozwu do sądu o zapłatę obrona przez podniesienie w toku procesu sądowego zarzutu przedawnienia dochodzonego roszczenia. Skutkiem czego powództwo wierzyciela w tym zakresie zostanie oddalone przez sąd. Sprawy rodzinne. V. Pozbawienie władzy rodzicielskiej brak kontaktu z drugim rodzicem dziecka. Do Centrum Porad Prawnych i Obywatelskich zgłosiła się beneficjentka obecnie mieszkająca w Berlinie, która wyszła ponownie za mąż za obywatela Niemiec i jest po rozwodzie z mężem - obywatelem Polski z którego to związku ma 15 - letniego syna. W wyroku rozwodowym jej została powierzona władza rodzicielska i miejsce pobytu dziecka przy niej, z tym, że obecnie z byłym mężem nie ma żadnego kontaktu i mimo zasądzonych alimentów nie łoży na jego utrzymanie żadnych kwot pieniężnych. Obecnie syn od około trzech lat mieszka z nią w Berlinie i w wielu wypadkach gdy potrzebna jest do pewnych czynności zgoda ojca, okazuje się to niemożliwe, co poważnie utrudnia jej i dziecku właściwe funkcjonowanie. Beneficjentka zamierza pozbawić ojca dziecka władzy rodzicielskiej, aby na przyszłość uniknąć tych komplikacji. 4

5 W przedmiotowej sprawie wniesienie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej do właściwego Sądu Rejonowego w Polsce skutkowało będzie jego odrzuceniem. Syn beneficjentki od około trzech lat mieszka w Niemczech, tam uczęszcza do szkoły i tam koncentruje się jego życie. Zgodnie z art.8.ust.1.rozporządzeniem Rady WE nr 2201/2003 z r dotyczącym jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej jurysdykcję mają sądy państwa członkowskiego na terenie, których w chwili wniesienia pozwu lub wniosku dziecko przebywa. Tak więc, w niniejszej sprawie należy złożyć stosowny wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej do właściwego sądu na terenie Niemiec z uwagi na miejsce pobytu małoletniego, z którym oczywiście winna wystąpić matka dziecka, jako jego przedstawicielka ustawowa. VI. Alimenty od dziadka dziecka. Osoba zainteresowana urodziła dziecko bez zawarcia związku małżeńskiego z ojcem dziecka. Ojciec nie uznał dziecka przed kierownikiem USC. Matka dziecka nie złożyła pozwu o ustalenie ojcostwa. Matka dziecka jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, otrzymuje jedynie z Ośrodka Pomocy Społecznej zasiłek rodzinny i nie jest w stanie samodzielnie zapewnić dziecku należytego utrzymania. Będące na utrzymaniu matki dziecko znajduje się w niedostatku. Ojciec dziecka wyrokiem sądu ma zasądzone alimenty, jednak płaci alimenty nieregularnie. Od kilku miesięcy zaprzestał płacenia alimentów. Obecnie pobiera zasiłek dla bezrobotnych. Egzekucją alimentów podjął komornik sądowy. Dotychczas prowadzona egzekucja świadczeń alimentacyjnych nie przyniosła rezultatu. Matka dziecka ostatnio powzięła wiadomość, że ojciec dziecka rozwiązał umowę o prowadzenie rachunku bankowego, które przez komornika było zajęte na poczet zasądzonych alimentów. Natomiast sytuacja finansowa dziadka dziecka jest bardzo dobra. Jest on właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalno-użytkowym, w którym siedzibę mają 3 firmy. Nadto powadzi działalność gospodarczą w branży motoryzacyjnej indywidualnie i w spółce cywilnej. Na mocy przepisu art. 132 k.r.o. powstaje obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności. Uprawniony do otrzymania alimentów (oraz działający w jego imieniu opiekun prawny) może zwrócić się do osób z dalszym obowiązkiem alimentacyjnym w sytuacji, gdy osoba bliżej zobowiązana z tego obowiązku się nie wywiązuje bądź dlatego, że jej na to nie stać, bądź też w związku z uchylaniem się od jego spełnienia poprzez ukrywanie majątku. Na uprawnionym dochodzącym alimentów od zobowiązanego w dalszej kolejności spoczywa obowiązek wykazania, że zobowiązany w bliższej kolejności nie jest w stanie zaspokoić jego potrzeb. Temu celowi mogą służyć wszelkie środki dowodowe, na podstawie których zostanie 5

6 wykazana ta niemożliwość. Konieczne jest zatem przedstawienie np. tytułu wykonawczego przeciwko ojcu dziecka oraz zaświadczenie komornika o bezskuteczności takiej egzekucji. Sprawy spadkowe. VII. Odrzucenie spadku. Zostałem spadkobiercą cioci jednakże dowiedziałem się, iż w skład tego spadku wchodzą same długi czy mogę uniknąć dziedziczenia tego spadku? Zgodnie z kodeksem cywilnym spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. W przypadku, gdy w skład spadku wchodzą same długi bądź wielokrotnie przewyższają aktywa spadku należy rozważyć czy najlepszym rozwiązaniem nie byłoby odrzucenie spadku. Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Przy czym należy pamiętać, iż brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku a więc bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe. Oświadczenie o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Sądem właściwym do przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku jest sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Natomiast pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym. Oświadczenie o odrzuceniu spadku złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, jest nieważne. Należy pamiętać, iż oświadczenie o odrzuceniu spadku nie może być odwołane. Sprawy z zakresu prawa pracy. VIII. Urlop na poszukiwanie pracy. Klient otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę. Obowiązuje go trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Czy przysługuje mu prawo do dodatkowego, płatnego urlopu na poszukiwanie pracy. Każdy pracownik, który został zwolniony z pracy przez pracodawcę (czyli otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę), a jego okres wypowiedzenia wynosi przynajmniej dwa tygodnie ma zgodnie z art k.p. prawo do dodatkowych dwóch płatnych dni na poszukiwanie pracy, zaś w przypadku, gdy okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące, pracownik ma prawo do dodatkowych trzech dni urlopu. Takie świadczenia należą się również osobie, która otrzymała od pracodawcy wypowiedzenie zmieniające umowę, ale pracownik nie akceptuje zmian. 6

7 Dodatkowe dni urlopu nie należą się automatycznie trzeba wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o ich udzielenie. Pracodawca po otrzymaniu wniosku od pracownika na udzielenie przysługujących mu dni wolnych na poszukiwanie pracy nie może odmówić uznania tego świadczenia, ale nie musi zgadzać się na wskazany przez pracownika termin urlopu. Pracownik nie może więc samowolnie uznać, że do pracy nie przyjdzie, mimo braku zgody pracodawcy. Rodzi to trudności z tego względu, że pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystane dni urlopu na poszukanie pracy. Jeśli więc nie otrzymamy zgody na realizację urlopu w danym terminie i go nie wykorzystamy w innym terminie, to pracodawca ekwiwalentu wypłacać nie musi. Prawo do dodatkowych dni wolnych na poszukiwanie pracy nie przysługuje: 1. pracownikowi, który sam wypowiada umowę o pracę 2. pracownikowi, który z pracodawcą rozstaje się na mocy porozumienia stron 3. pracownikowi, który został zwolniony bez okresu wypowiedzenia (z winy pracownika zgodnie z art. 52 Kp ) 4. pracownikowi, który przechodzi na świadczenie przedemerytalne IX. Zaliczenie okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego do wymiar urlopu wypoczynkowego. Czy pracodawca ustalając staż pracy od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego powinien uwzględnić okres prowadzenia przeze mnie gospodarstwa rolnego? Zgodnie z art. 155¹ 1 k.p., do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. Niezależnie od okresów pozostawania w stosunku pracy, prawo przewiduje szereg przypadków, w których do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, pracodawca ma obowiązek wliczyć również inne okresy. I tak np. ustawa z dn r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) stanowi w art. 1 ust. 1, że: Ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: 1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka; 2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, 3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów 7

8 o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Wymaga zaznaczenia, że ustawa stanowi, iż art. 1 ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w myśl danego przepisu lub postanowienia do stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia w danym zakładzie pracy, w określonej branży albo okresy pracy na określonych stanowiskach lub pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Zgodnie z art. 2 cytowanej ustawy, powyższych okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego lub innego świadczenia przysługującego z upływem roku pracy lub okresu krótszego niż jeden rok. Prawa do urlopu nie należy jednak mylić z wymiarem urlopu okresy powyższe zalicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego. X. Odsetki od zaległego wynagrodzenia. Mój pracodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia za pracę. Czy mogę domagać się odsetek od zaległego wynagrodzenia? Przepisy kodeksu pracy nie regulują wprost kwestii odsetek od wynagrodzenia. Art. 300 k.p. stanowi jednak, że w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Zgodnie z art k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeśli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art k.c.), które obecnie wynoszą 13% w stosunku rocznym (zob. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych Dz. U. Nr 220, poz. 1434). Odsetki nalicza się od dnia uchybienia przez pracodawcę terminowi płatności. XI. Wniosek o przeniesienie w stan nieczynny uprawnienie z Karty Nauczyciela. Z uwagi na redukcję etatów w szkole podstawowej związaną z reorganizacją szkoły osoba zainteresowana przed dniem 31 maja 2012 r. otrzymała wypowiedzenie stosunku pracy. W czasie wypowiedzenia kończy 56 lat. Stanęła przed wyborem czy zgodzić się na przejście na wcześniejszą emeryturę i przyjąć odprawę emerytalną czy przejść w stan nieczynny, który kończy się w lutym 2013 r. wygaśnięciem stosunku pracy. Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karty Nauczyciela (tj. z 2006 r. Dz. U. Nr 97 poz. 674 z późn.zm.) regulującym skutki likwidacji lub reorganizacji szkoły - Dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu 8

9 nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Przeniesienie w stan nieczynny wymaga zatem złożenia przez nauczyciela stosownego wniosku do dyrektora szkoły. Sam dyrektor, jako pracodawca, nie ma prawa przenoszenia nauczyciela w stan nieczynny wyłącznie z własnej woli. Dyrektor szkoły jest natomiast zobowiązany do poinformowania nauczyciela o możliwości przejścia - na jego wniosek w stan nieczynny. Przepisy nie mówią w jakiej formie ma być przekazana ta informacja, może być zatem przekazana w jakiejkolwiek formie, którą dyrektor uzna za właściwą. Informacja taka zazwyczaj jest przekazywana w piśmie zawierającym oświadczenie woli o wypowiedzeniu nauczycielowi stosunku pracy. W piśmie tym dyrektor wyznacza termin do złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny (art. 20 ust. 5C w/w ustawy). Przeniesienie w stan nieczynny nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem stosunku pracy. Zatrudnienie nie ustaje, podlega jedynie zawieszeniu na czas określony. Stąd nie wymaga ono zachowania okresu wypowiedzenia tj. wniosek nauczyciela nie musi być złożony na trzy miesiące przed zakończeniem roku szkolnego. Jeżeli nauczyciel złoży taki wniosek na piśmie w terminie do 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia stosunku pracy to wypowiedzenie jest bezskuteczne. Po upływie 30 dniowego terminu wniosek nauczyciela o przeniesienie w stan nieczynny jest bezskuteczny prawnie. Przeniesienie w stan nieczynny następuje na czas określony 6 miesięcy. W tym czasie nauczycielowi przysługują takie świadczenia płacowe jak wynagrodzenie zasadnicze i dodatki socjalne (dodatek mieszkaniowy i dodatek za pracę na wsi i inne świadczenia pracownicze w tym urlop dla podratowania zdrowia, świadczenia rzeczowe, świadczenia z funduszu socjalnego). Nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym może w szczególnych wypadkach podjąć pracę, w tej samej szkole, np. gdy jest to podyktowane koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia dziecko opieki, w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Niezbędny do zatrudnienia jest wniosek nauczyciela lub dyrektora szkoły, w której ma być zatrudniony na czas pozostawania w stanie nieczynnym. Zatrudnienie w tej sytuacji może być w pełnym lub niepełnym wymiarze zajęć. Okres zatrudnienia nie może być dłuższy niż okres pozostawania w stanie nieczynnym. Za tę prace nauczyciel otrzymuje również wynagrodzenie za pracę. Z upływem 6 miesięcznego okresu przeniesienia w stan nieczynny drugi stosunek pracy ulega rozwiązaniu. Rozwiązanie drugiego stosunku pracy następuje też z mocy prawa w momencie powrotu do zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć (pełny wymiar jest warunkiem przywrócenia do pracy), gdy zaistnieje możliwość ponownego zatrudnienia nauczyciela przeniesionego w stan nieczynny. W sytuacji braku możliwości przywrócenia w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor może zaproponować zatrudnienie na niepełny etat, ale jest to nowy stosunek pracy i wymagane jest zawarcie umowy o pracę. Odmowa podjęcia pracy przez nauczyciela w stanie nieczynnym, w sytuacji propozycji przywrócenia do pracy przez dyrektora powoduje wygaśnięcie stosunku pracy z dniem odmowy. 9

10 XII. Roszczenie o sprostowanie świadectwa pracy. Beneficjent wystąpił przeciwko byłemu pracodawcy sądu z pozwem o sprostowanie świadectwa pracy. W żądaniu pozwu wskazał, że świadectwo powinno zawierać informację o rozwiązaniu umowy, o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę w miejsce twierdzenia o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika. Sąd Rejonowy rozpatrujący sprawę oddalił powództwo z przyczyn formalnych stojąc na stanowisku, że brak jest podstawy prawnej roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy w sytuacji jeśli pracownik uprzednio nie skorzystał z prawa do zakwestionowania sposobu rozwiązania umowy o pracę przewidzianej w kodeksie pracy. Od wyroku Sądu Rejonowego beneficjent wniósł apelację do właściwego Sądu Okręgowego, który ją oddalił podtrzymując wyrok Sądu Rejonowego. Zgodnie z treścią art k.p. pracownik może w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W niniejszej sprawie brak jest możliwości wystąpienia przez pracownika z roszczeniem w powyższym trybie. Beneficjent ma jednak możliwość wystąpić do właściwego Sądu Rejonowego z powództwem o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie w trybie przewidzianym w art. 56 k.p., zgodnie z którym pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Orzecznictwo w tym zakresie jest niejednolite i rozbieżne. Beneficjent, aby skutecznie mógł się domagać sprostowania świadectwa pracy winien wystąpić z pozwem o roszczenie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy właśnie na podstawie art. 56 k.p. i jeśli uzyska korzystny dla siebie wyrok może na jego podstawie domagać się sprostowania świadectwa pracy, w sytuacji gdyby nie zależało mu na przywróceniu do pracy. Sprawy różne. XIII. Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, Do Centrum Porad Prawnych i Obywatelskich w zgłosił się Pan O. skazany prawomocnym wyrokiem sądu na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności, otrzymał już wezwanie do stawienia się w zakładzie karnym w celu rozpoczęcia odbywania kary. Pan O. chciałby uzyskać informacje odnośnie możliwości odbycia kary w trybie dozoru elektronicznego. Stosownie do przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (tekst jedn.: Dz. U. Z 10

11 2010 r. Nr 142, poz. 960) Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku w systemie dozoru elektronicznego skazanemu na taką karę, posiadającemu określone miejsce stałego pobytu oraz zgodę osób pełnoletnich wspólnie z nim zamieszkujących, jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary oraz jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą jego osadzenia w zakładzie karnym, a udzieleniu takiego zezwolenia nie stoją na przeszkodzie warunki mieszkaniowe skazanego umożliwiające funkcjonowanie systemu dozoru elektronicznego, a także możliwości techniczno-organizacyjne wykonywania tego dozoru przez upoważniony podmiot dozorujący. W sprawach o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny orzeka na wniosek skazanego lub na wniosek jego obrońcy, prokuratora, sądowego kuratora zawodowego lub dyrektora zakładu karnego. Wniosek wraz z uzasadnieniem składa się na piśmie. Do wniosku złożonego przez skazanego, jego obrońcę, prokuratora lub sądowego kuratora zawodowego dołącza się zgodę osoby lub osób, z którymi skazany wspólnie zamieszkuje. W postanowieniu o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny: (1) określa miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania nałożonych obowiązków oraz rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych; (2) wyznacza termin i określa sposób zgłoszenia przez skazanego podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania gotowości do zainstalowania elektronicznego urządzenia rejestrującego lub założenia nadajnika. W czasie odbywania kary pozbawienia wolności, w systemie dozoru elektronicznego skazany ma obowiązek określonego zachowania się, w szczególności: (1) pozostawania w miejscu stałego pobytu lub w innym wskazanym miejscu w wyznaczonym czasie (sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca, na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie); (2) udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego i wykonywania nałożonych na niego obowiązków, a zwłaszcza kontaktowania się z sądowym kuratorem zawodowym oraz umożliwienia mu wejścia do mieszkania, w którym zainstalowano stacjonarne urządzenie monitorujące; (3) noszenia nadajnika; (4) dbania o powierzone mu elektroniczne urządzenie rejestrujące i nadajnik, a zwłaszcza ich ochrony przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem lub uczynieniem niezdatnymi do użytku; (5) poddania się czynnościom kontrolnym upoważnionego podmiotu dozorującego mającym na celu sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania elektronicznego urządzenia rejestrującego oraz nadajnika; (6) w przypadku zainstalowania stacjonarnego urządzenia monitorującego - odbierania połączeń telefonicznych przychodzących do tego urządzenia. Sąd penitencjarny uchyla zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli: (1) skazany, odbywając karę w tym systemie, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub uchyla się od wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonego środka karnego; 11

12 (2) odwołano przerwę w wykonywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona; (3) skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie. Sąd penitencjarny może uchylić zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli skazany korzystający z zezwolenia na oddalenie się, nie powrócił do określonego miejsca w wyznaczonym czasie. Złożenie wniosku o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w tym systemie, nie hamuje obowiązku stawienia się do zakładu karnego w celu rozpoczęcia odbywania tej kary. XIV. Roszczenia z tytułu pomówienia. Przeciwko klientowi i jego rodzinie kierowane są fałszywe pomówienia, i oskarżenia ze strony sąsiada. Jak można się bronić przed takim zachowaniem, co można ewentualnie zrobić? W sytuacji gdy Klient oraz jego rodzina stali się ofiarą nieprawdziwych oskarżeń i pomówień mają możliwość dochodzenia swoich praw zarówno w procesie cywilnym jak i karnym. Zgodnie bowiem z art k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia można także żądać, ażeby osoba dokonująca naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie można również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Na podstawie ww. przepisu Klient może skierować pismo do osoby, która swoimi fałszywymi oskarżeniami i pomówieniami narusza jego dobre imię, z wezwaniem do zaprzestania takich działań. W piśmie takim można zaznaczyć, że w razie niezaniechania obrażających Klienta działań zostanie wszczęte postępowanie sądowe w tej sprawie. Jeżeli po otrzymaniu pisma nie ustaną obraźliwe pomówienia, należałoby rozważyć skierowanie sprawy do sądu cywilnego. W postępowaniu cywilnym Klient może wnioskować, aby sąd zakazał dalszych naruszeń jego dóbr osobistych oraz aby osoba, która się ich dopuściła, złożyła oświadczenie, w którym wycofa się z wcześniejszych pomówień. Klient może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego będącego rekompensatą za szkody moralne, których doznał w związku z fałszywi oskarżeniami. Klient może również zażądać, aby osoba, która go zniesławiła, zapłaciła pewną sumę pieniężną na rzecz organizacji pożytku publicznego, np. na PCK, Caritas itd. Oprócz przedstawionej powyżej drogi procesu cywilnego Klient może dochodzić swoich praw na podstawie przepisów Prawa karnego. Zgodnie z art k.k. kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii 12

13 publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. Według art k.k. przestępstwo jest ścigane z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że pokrzywdzony (Klient) osobiście lub przez pełnomocnika wnosi do sądu karnego akt oskarżenia. W procesie karnym sąd bada, czy zachowanie oskarżonej osoby nosi znamiona przestępstwa zniesławienia, a następnie prowadzi postępowanie dowodowe, które ma wyjaśnić, czy opinie wyrażane przez osobę oskarżoną mogły poniżyć pokrzywdzoną osobę w opinii publicznej lub narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywanego przez nią zawodu, zajmowanego stanowiska lub prowadzenia działalności. Jeżeli sąd uzna, że zaszły takie okoliczności, wobec oskarżonej osoby może zostać orzeczona kara pozbawienia wolności do roku lub grzywna. Powyższe dwa postępowania nie wykluczają się. Klient może na drodze cywilnej podejmować działania prowadzące do zaprzestania krzywdzących pomówień (skierować pismo, ewentualnie zawnioskować do sądu cywilnego o wydanie orzeczenia zakazującego dalszych pomówień), a jednocześnie może wnieść do sądu karnego akt oskarżenia, którego skutkiem będzie ukaranie osoby wysuwającej wobec niego fałszywe oskarżenia. Dział II. Postępowanie przed Sądem. I. Skarga od decyzji administracyjnej. Sądy administracyjne sprawują kontrolę nad działalnością urzędów, m.in. poprzez rozpatrywanie skarg na decyzje administracyjne i na niektóre postanowienia wydane w II instancji. Skargę można wnieść w sytuacji, gdy stronie nie przysługuje już żaden środek wzruszenia decyzji, taki jak zażalenie lub odwołanie. Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego różni się od odwołania do II instancji: złożenie skargi nie powoduje wstrzymania wykonania decyzji (choć istnieje możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji, który należy dołączyć do skargi), odwołanie nie ma sprecyzowanej formy możemy w nim zaznaczyć tylko tyle, że nie jesteśmy zadowoleni z orzeczenia organu I instancji i nie musimy wskazywać naruszenia prawa, natomiast pisząc skargę do WSA należy wskazać naruszenie przez organy administracji konkretnych przepisów prawa. Skargę na decyzję lub postanowienie wydane przez urząd kierujemy do właściwego miejscowo wojewódzkiego sądu administracyjnego. Pouczenie co do możliwości złożenia skargi powinno znajdować się na decyzji lub postanowieniu. Skargę do WSA składa się w terminie 30 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia, za pośrednictwem organu, który wydał rozstrzygnięcie. Organ ten, do dnia rozpoczęcia rozprawy przed WSA może sam uwzględnić skargę w całości. Adresy wojewódzkich sądów administracyjnych można znaleźć na stronie Skarga powinna zawierać: - oznaczenie sądu, do którego kierowana jest skarga ; 13

14 - imię, nazwisko lub nazwę oraz adres skarżącego (lub też przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika), - oznaczenie, że dane pismo jest skargą, - wskazanie zaskarżonej decyzji lub postanowienia, - oznaczenie organu, którego działania skarga dotyczy, - określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, - podpis wnoszącego skargę, albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, - listę załączników do skargi. Sąd rozpatruje sprawę na jawnych rozprawach i posiedzeniach. W razie uwzględnienia skargi na decyzję lub postanowienie sąd: - uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, - stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia ; - stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa. W takim wypadku sąd zazwyczaj wskazuje, jakie przepisy prawa zostały naruszone przez urząd i kieruje sprawę do ponownego rozpatrzenia. W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala. W razie bezczynności organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność decyzji lub postanowienia, strona powinna pisemnie wezwać właściwy organ do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy. Następnie może ona wnieść skargę, w której może zażądać wymierzenia temu organowi grzywny za niewykonanie wyroku. II. Zmiana wyroku w przedmiocie orzeczenia separacji. Klientka pozostawała z mężem przez kilka lat w separacji orzeczonej przez sąd. Obecnie małżonkowie się pogodzili i od kilku miesięcy znów mieszkają razem. Małżonkowie chcieliby znieść separację i formalnie uregulować swoje sprawy. Zniesienie separacji między małżonkami wymaga interwencji sądu. W niniejszej sprawie oznacza to, że małżonkowie chcąc, by ustały skutki orzeczonej separacji powinni złożyć zgodny wniosek o zniesienie separacji. Wyłącznie małżonkowie mogą podjąć decyzję o zniesieniu separacji. Sąd jest wówczas związany żądaniem małżonków. W sprawie o zniesienie separacji orzeka, podobnie jak w przypadku orzeczenia separacji, sąd okręgowy. Sąd rozpatruje sprawę w trybie nieprocesowym. Sąd wydaje postanowienie po przeprowadzeniu rozprawy. Do wniosku należy załączyć m.in. odpis wyroku sądu orzekającego separację oraz odpis skrócony aktu małżeństwa. Od wniosku o zniesienie separacji pobiera się opłatę w wysokości 100 zł. Orzeczenie o zniesieniu separacji przez sąd powoduje ustanie jej skutków. Wraz z orzeczeniem separacji powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, z chwilą zaś zniesienia separacji między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej. Zatem małżonkowie, którzy są zainteresowani pozostaniem w rozdzielności majątkowej mimo zniesienia separacji powinni złożyć w tym celu stosowny wniosek. 14

15 Wszczęcie postępowania o zniesienie separacji z urzędu zawiesza postępowanie w sprawie o eksmisję jednego z współmałżonków oraz postępowanie w sprawie o korzystanie przez małżonków z wspólnego mieszkania. W sprawie o zniesienie separacji w razie cofnięcia wniosku albo wyrażenia w inny sposób braku zgody na zniesienie separacji przez jednego z małżonków, postępowanie umarza się. Sąd w postępowaniu o zniesienie separacji nie bada czy współmałżonkowie podjęli wspólne pożycie. Zgodne oświadczenie stron jest wystarczającą podstawą do zniesienia separacji. Sąd znosząc separację z urzędu rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków. Dział III. Słownik pojęć/zagadnień prawnych. I. Niedopuszczalność drogi sądowej w postępowaniu cywilnym. Droga sądowa - jedna z koniecznych przesłanek procesowych (czyli okoliczności umożliwiających rozpoznanie sprawy przez sąd) w postępowaniu cywilnym. Jej istotą jest właściwość sądu do rozpoznania danego rodzaju spraw, wynikająca z przepisów o postępowaniu cywilnym. Co do zasady droga sądowa przysługuje we wszystkich sprawach cywilnych - tak stanowi art. 2 1 k.p.c.. Niedopuszczalność drogi sądowej zachodzi tylko wyjątkowo - gdy przewidują to wyraźnie przepisy szczególne (art. 2 3 k.p.c.). Niedopuszczalność drogi sądowej może być czasowa lub trwała. Z czasową niedopuszczalnością drogi sądowej mamy do czynienia, gdy przepis procedury cywilnej wymaga, by przed wszczęciem postępowania przed sądem została wyczerpana droga innej procedury. Czasowa niedopuszczalność drogi sądowej występuje w sprawach o rozgraniczenie nieruchomości, które przed fazą sądową muszą przejść fazę administracyjną, w sprawach o uchylenie uchwały organu spółdzielni, które muszą przejść fazę odwoławczego postępowania wewnątrzspółdzielczego i w sprawach z zakresu prawa przewozowego, które muszą wyczerpać drogę reklamacji. Natomiast trwała niedopuszczalność drogi sądowej oznacza, że sprawa danego rodzaju w ogóle nie może być rozpoznana przez sąd. Pozew lub wniosek wszczynający postępowanie w sprawie, dla której droga sądowa jest niedopuszczalna, nie może zostać rozpoznany przez sąd, wobec czego podlega odrzuceniu (art pkt 1 k.p.c.). W przypadku jeśli sąd omyłkowo rozpozna taką sprawę, to postępowanie takie jest dotknięte bezwzględną nieważnością (art. 379 pkt 1 k.p.c.), która w przypadku zaskarżenia orzeczenia kończącego takie postępowanie bezwarunkowo spowoduje jego uchylenie (art k.p.c.). UWAGA! Orzeczenie zapadłe w postępowaniu dotkniętym nieważnością nie jest z mocy prawa nieważne. Orzeczenie takie wywiera skutki prawne i podlega wykonaniu. Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ, sąd nie odrzuci takiego pozwu lecz przekaże go właściwemu organowi. Jeśli organ ten uznał się wcześniej za niewłaściwy, sąd rozpozna sprawę (art k.p.c.). 15

16 II. Decyzja administracyjna. Decyzja administracyjna akt administracyjny zewnętrzny wydany w trybie określonym w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego lub innych ustaw regulujących sferę indywidualnych praw i obowiązków obywateli np. Ordynacja podatkowa lub Prawo celne. Skutkami decyzji administracyjnej jest powstanie obowiązku, uprawnienia bądź zaniechania przez stronę albo strony. Decyzja administracyjna to kwalifikowany akt administracyjny, odznaczający się określoną formą i wydawany po przeprowadzeniu sformalizowanego postępowania administracyjnego. Decyzja rozstrzyga sprawę co do istoty w całości lub części, a więc w sposób wiążący i trwały ustanawia, zmienia lub znosi stosunki administracyjne, jest także przejawem woli państwa reprezentowanego przez organ administracji publicznej wyrażonej w stosunku do strony postępowania administracyjnego. Obowiązkiem organu administracji publicznej jest wydać decyzję administracyjną ilekroć organ ten ma władczo rozstrzygnąć o prawach lub obowiązkach jednostki w oparciu o przepisy prawa materialnego. Adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania. Stroną może być obywatel lub inny podmiot prawa, którego decyzja dotyczy. Obligatoryjne składniki decyzji administracyjnej: oznaczenie organu wydającego decyzję oraz data i miejsce jej wydania, oznaczenie adresata lub adresatów decyzji, podstawa prawna z przywołaniem konkretnego przepisu prawa, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie o przysługującym prawie do odwołania lub informacja, iż decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku postępowania i nie przysługuje od niej odwołanie lecz skarga do sądu administracyjnego, podpis osoby uprawnionej do reprezentowania organu (imię i nazwisko) wraz z podaniem stanowiska służbowego. W przypadku decyzji wydanej przez organ kolegialny podpisy muszą złożyć wszyscy członkowie tego organu; wyjątki od tej zasady mogą być ustanawiane jedynie przez przepisy ustrojowe rangi ustawowej. O tym czy dany akt jest decyzją administracyjną przesądza jego treść nie forma, jeżeli więc sprawa administracyjna podlega załatwieniu w drodze decyzji, to za decyzję należy uznać pismo organu rozstrzygającego, zawierające co najmniej oznaczenie tego organu, oznaczenie adresata aktu, rozstrzygnięcie w sprawie oraz podpis upoważnionego pracownika organu, gdyż spełnia to minimum podstawowych warunków wymienionych w art k.p.a.. Uchybienia w formalnej zawartości decyzji stanowią podstawę do złożenia odwołania do organu nadrzędnego lub skargi do sądu administracyjnego. Na powodzenie może liczyć wskazanie uchybienia formalnego lub uchybienia w trakcie postępowania administracyjnego 16

17 (uchybienie proceduralne), które może mieć istotny wpływ na wynik postępowania i treść decyzji. Kodeks postępowania administracyjnego w art przewiduje możliwość wydania decyzji częściowej. Wydanie takiej decyzji nie kończy jednak postępowanie w sprawie, nawet jeżeli stała się ostateczna. Głównym kryterium doboru informacji publikowanych w Newsletterze są potrzeby i interesy osób odwiedzających kolpingowskie Centra Porad Prawnych i Obywatelskich (więcej informacji: Newsletter opracowywany jest na podstawie ogólnie dostępnych materiałów, m.in.: Dzienników Ustaw, Monitorów Polskich, Dzienników Urzędowych, komunikatów organów administracji publicznej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 17