PRAWA I OBOWIĄZKI BLOGERA

Transkrypt

1 PRAWA I OBOWIĄZKI BLOGERA blogerow.tezeusz.pl 1

2 Jeśli jesteś zapalonym blogerem lub dopiero myślisz o stworzeniu swojego bloga, warto żebyś przeczytał poniższy artykuł. Prowadzenie bloga to nie to samo, co pisanie wierszy do szuflady. Wydawałoby się, że globalna sieć daje niczym nieograniczoną swobodę wyrażania swoich myśli i poglądów. Że można korzystać z jej zasobów bez ograniczeń. Tymczasem w tym przypadku nasza wolność sięga tak daleko, jak daleko nie narusza wolności innych. Granicę wyznacza, jak zwykle w takich przypadkach prawo. Niestety czasami nawet nieświadome naruszenie prawa może spowodować poważne kłopoty. Poza tym w sieci obowiązują zasady tzw. netykiety, czyli zbioru reguł opisujących odpowiednie zachowania w Internecie. Źródło obrazka: Blog jest bez wątpienia cudownym wynalazkiem, który umożliwia wyrażenie opinii na każdy temat i podzielenie się nią w jednej chwili z całym światem. Jednak czy pisząc bloga jesteś nieograniczony w możliwości wyrażania swoich myśli, poglądów pomysłów czy refleksji? Odpowiedź na to pytanie jest niestety przecząca. Posłużmy się w tym miejscu dwoma przykładami: I. Prawa autorskie czyli przede wszystkim nie kradnij cudzych utworów Janek (nick: RedByk) założył 4 miesiące temu bloga. Początkowo chętnie i regularnie dokonywał wpisów na blogu lecz po pewnym czasie zabrakło mu pomysłów na ciekawe tematy. Ponieważ nie chciał, żeby portal, na którym założył swojego bloga, usunął go z sieci (większość regulaminów serwisów blogowych nakłada obowiązek dokonywania wpisów na blogu przynajmniej raz na 6 miesięcy), postanowił zaczerpnąć inspiracji przeglądając blogi innych osób. W konsekwencji, nie pytając nikogo o zgodę, skopiował część wpisu dotyczącego interesującego go tematu z bloga Mateusza (nick: Zajefajny) i umieścił go na swoim. Zajefajny był już uznanym w środowisku blogerem. Miał wyrobioną markę i rzeszę wiernych fanów, każdego dnia z wypiekami czekających na nowe wpisy Zajefajnego. Swoim zachowaniem RedByk złamał przepisy ustawy o prawie autorskim, które chronią każdego twórcę utworu, również Zajefajnego. Utworem może być m. in. obraz, fotografia, film, odkrycie, piosenka, wiersz czy, jak w opisanym przykładzie, wpis na blogu. Warunek jest jeden wpis na blogu musi być stworzony jako coś nowego, o indywidualnym charakterze. W innym przypadku może nie być utworem. Zajefajny wyrobił już swój styl, jest rozpoznawalny w blogosferze i dlatego nie ma wątpliwości, że jego wpisy są utworami. RedByk przypisał sobie autorstwo cudzego utworu (wpisu na blogu autorstwa Zajefajnego). Takie postępowanie jest określane mianem kradzieży intelektualnej i jest zabronione przez prawo. Jeśli Zajefajny, dowie się, że ktoś skopiował wpis z jego bloga, z jest duże prawdopodobieństwo, że jego fani wyśledzą złodzieja, może żądać, aby RedByk usunął ze swojego bloga tekst, który wymyślił 2

3 i umieścił na swoim blogu Zajefajny. Ale to nie wszystko. Autor może domagać się odszkodowania, jeżeli naruszono jego prawa do utworu. Być może rodzice wyperswadują Zejafajnemu domaganie się odszkodowania od RedByka, ale jeżeli nie, to w takiej sytuacji to rodzice RedByka będą musieli wypłacić Zajefajnemu odszkodowanie. Pewnie nie będą to ogromne kwoty, ale chyba dość łatwo przewidzieć wpływ takiej wypłaty na kieszonkowe Janka (już nie RedByka). Opisany wyżej przykład dotyczy też oczywiście prowadzenia fotobloga lub videobloga i wykorzystywania na własnym blogu zdjęć lub filmów innych blogerów. A zatem, jeśli chcemy wykorzystać czyjś utwór w swoim blogu, musimy postępować w następujący sposób: 1. Jeśli pożyczamy utwór z czyjegoś bloga musimy najpierw ustalić czy autor bloga zezwala na korzystanie z jego utworów zamieszczonych blogu. Jeśli tak, możemy na swoim blogu zacytować zapożyczony fragment, wskazując jego autora oraz link do strony, z której zapożyczenie pochodzi. Jeśli na blogu nie znajdziemy informacji, że autor bloga zgadza się na korzystanie z jego publikacji, musimy zawsze zwrócić się o taką zgodę do autora bloga. 2. Jeśli pożyczamy utwór z prasy, serwisu internetowego lub dzieła literackiego itp., umieszczamy zapożyczony fragment na blogu zawsze wskazując obok autora utworu i miejsce, z którego został przez nas zapożyczony. Źródło obrazka: zalozyc bloga/ II. Czym grozi zniewaga w Sieci, czyli o niepochlebnym wyrażaniu się o innych na blogu Magda (nick: Veti) od jakiegoś czasu prowadzi bloga, w którym dzieli się z innymi użytkownikami swoją pasją i miłością do czworonogów. Pewnego dnia w szkole na przerwie kolega Magdy, Michał obraził ją przy pozostałych kolegach i koleżankach. Magdzie było początkowo przykro, ale dopiero w domu, w przypływie złości, to Veti postanowiła się zemścić na Michale. Zamieściła na swoim blogu wpis, w którym wyraziła się niepochlebnie o koledze, nazywając go #$%^&%$$#%%%^ i opisując przy tym zmyśloną historię kradzieży jej telefonu komórkowego przez Michała. 3

4 Veti, dając upust swoim negatywnym, choć usprawiedliwionym emocjom, nie zdawała sobie zapewne sprawy, że zamieszczając obraźliwy artykuł o koledze na swoim blogu popełnia przestępstwo zniewagi i zniesławienia opisane w kodeksie karnym. Jeśli Michał lub jego rodzice poinformują nauczycieli o zachowaniu koleżanki, ci ostatni będą musieli zawiadomić rodziców Magdy i podjąć kroki dyscyplinujące uczennicę. W najgorszym razie, nauczyciele mogą zawiadomić o sprawie Policję i sąd rodzinny, który zadecyduje o zastosowaniu wobec Magdy (a nie Veti) odpowiednich środków wychowawczych. Niezależnie od konsekwencji wychowawczych, jakie poniesie Magda, rodzice Michała mogą żądać od rodziców Magdy publicznego przeproszenia oraz odszkodowania pieniężnego (zadośćuczynienia) za naruszenie dóbr osobistych ich syna. Źródło obrazka: 10 zlotych zasad/ III. Zasady dobrego zachowania w wirtualnym świecie, czyli o netykiecie. Marek (nick: Marco) podążając za modą (wręcz presją) panującą wśród kolegów i koleżanek na prowadzenia bloga, sam założył kilka swoich na popularnych portalach internetowych. Marco nie miał jednak pomysłu ani na ciekawą i przejrzystą szatę graficzną blogów ani na tematy wpisów, które mogłyby zainteresować jego rówieśników. Po pewnym czasie przestał więc interesować się losem swoich blogów, z rzadka reagował na zamieszczone na blogach komentarze, nie usuwał też pojawiających się w nich brzydkich lub obraźliwych wobec nauczycieli słów. Po kilku miesiącach większość z blogów Marco została usunięta z sieci przez administratora a Marco zastanawiał się jaka była tego przyczyna. Zapewne wielu czytających ten artykuł nie dostrzeże w zachowaniu Marco nic niepoprawnego. W istocie, Marco nie popełnił przecież żadnego poważnego przewinienia przez to, że zaniedbał prowadzenia swoich blogów. Niemniej jednak zachowanie opisane w przykładzie uważane jest za niezgodne z netykietą, czyli obowiązującymi wszystkich użytkowników Internetu niepisanymi zasadami kultury. Za ich naruszenie nie grożą oczywiście żadne dotkliwe konsekwencje prawne, jednakże ich przestrzeganie leży w interesie każdego internauty. Jedną z takich zasad obowiązujących blogerów jest utrzymywanie poprzez bloga kontaktu z osobami, do którego ten blog jest kierowany, a zatem podtrzymywanie celu, dla którego prowadzi się bloga. Marco pozwolił by jego blogi stały się śmietnikiem w wirtualna przestrzeni publicznej, jaką jest Internet. Ponadto pozwolił na to, żeby na jego blogu pojawiły się wulgaryzmy, co również jest jednym z podstawowych przewinień zarówno w świecie wirtualnym jak i realnym. Powodem usunięcia blogów Marco z blogosfery przez administratora mogło być naruszenie zasad netykiety. Administratorzy często zastrzegają sobie w regulaminach prowadzenia bloga taką możliwość, dbając o jakość zakładanych poprzez portale blogów. 4

5 Podsumowując: Zadbaj zatem, aby blog był estetyczny wizualnie dla jego gości. Stosuj również zasady interpunkcji, ponieważ powielając i utrwalając błędy ortograficzne możesz mieć problem na maturze. Przy wyrażaniu swoich poglądów na blogu nie obrażaj nikogo, a uwagi kieruj bezpośrednio do osoby, której dotyczą. Nie prowokuj nikogo, ale też nie daj się sprowokować innym odpowiadając na prymitywne zaczepki słowne. Traktuj innych użytkowników bloga w taki sposób, w jaki i ty chciałbyś być traktowany. PYTANIA: Źródło obrazka: Czy pisząc bloga jesteś nieograniczony w możliwości wyrażania swoich myśli, poglądów pomysłów czy refleksji? Czy dozwolone jest w blogowaniu pożyczanie utworów? Na jakich zasadach? Co to jest netykieta? Jakie konsekwencje ponosi właściciel bloga, który nie przestrzega zasad netykiety? Autor: Piotr Czublun, radca prawny we własnej firmie. Z zamiłowania muzyk, z zawodu i obowiązku prawnik, a dla przyjemności informatyk. Zanim trafiłem na prawo skończyłem szkołę techniczną z rozszerzoną informatyką. Praktyczną wiedzę o niebezpieczeństwach czyhających w sieci zdobywam głównie testując mojego prawie już nastoletniego syna. Artykuł pomagała mi napisać Ewa Rakowska aplikantka radcowska w mojej kancelarii. 5