Odpowiedzialność prawna za cyberprzemoc w stosunku do nieletnich
|
|
- Elżbieta Sobczak
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Justyna Podlewska Fundacja Dzieci Niczyje Odpowiedzialność prawna za cyberprzemoc Artykuł analizuje aktualnie obowiązujące przepisy prawa w obszarze odpowiedzialności za działania bezprawne określane jako cyberprzemoc. Autorka przedstawia w nim możliwości dochodzenia odpowiedzialności prawnej za działania cyberprzemocowe w sytuacji, gdy ofiarami i sprawcami są małoletni. Nie ma definicji prawnej cyberprzemocy, jak również brak jest przepisów prawnych regulujących to zjawisko. W przypadku doświadczenia przez dziecko (osoba poniżej 18. roku życia) cyberprzemocy dostępne są dwie drogi ochrony prawnej: postępowania cywilnego i postępowania karnego. Ta pierwsza jest formą ochrony poprzez możliwość uzyskania od sprawcy odszkodowania i zaprzestania działań bezprawnych. W przypadku bezprawnego użycia wizerunku dziecka lub jego imienia i nazwiska (bez zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka) sprawca ponosi odpowiedzialność cywilną za naruszenie dóbr osobistych dziecka (art. 23 i 24 k.c.). Duga forma odpowiedzialności prawnej to odpowiedzialność karna sprawcy za dokonane przestępstwo. Działania cyberprzemocowe wypełniają znamiona takich przestępstw z kodeksu karnego jak: zniewaga (art. 216 k.k.), zniesławienie (art. 212 k.k.), włamanie (art. 267 i 268a k.k.), groźby (art. 190 i 191 k.k.) oraz wykroczeń z kodeksu wykroczeń: nękanie (art. 197 k.w.) i wulgaryzmy w miejscu publicznym ( 141 k.w.). Wprowadzenie nonimowość Internetu i telefonii komórkowej stwarza ogromne pole dla ekspresji takich zachowań, jak: wyzywanie, ośmieszanie, szantażowanie, rozprzestrzenianie kompromitujących materiałów oraz podszywanie się pod innych. Opisane powyżej działania, których doświadczają dzieci używając Internetu, w literaturze przedmiotu określa się mianem cyberprzemocy. Niniejszy artykuł jest próbą analizy aktualnie obowiązującego prawa w obszarze odpowiedzialności za działania bezprawne, 1
2 określane jako cyberprzemoc. Ma on na celu przedstawienie możliwości dochodzenia odpowiedzialności za cyberprzemoc, szczególnie wtedy, gdy ofiarami są małoletni 1. Cyberprzemoc (ang. cyberbullying) to przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych komunikatorów, czatów, stron internetowych, blogów, SMS-ów i MMS-ów. W chwili obecnej polskie prawo nie zapewnia w pełni skutecznej ochrony małoletnim przed cyberprzemocą. W Kodeksie karnym brak działu Przestępstwa internetowe. Ustawodawca planuje nowelizację tego Kodeksu w zakresie odpowiedzialności za przestępstwa dokonywane za pomocą tego medium. Jednakże do chwili przeprowadzenia koniecznych zmian w prawie, należy korzystać z istniejących regulacji prawnych, aby chronić małoletnie ofiary przemocy w Internecie. W sytuacji, kiedy małoletni jest ofiarą cyberprzemocy, dostępne są dwie drogi ochrony prawnej: postępowania cywilnego i postępowania karnego. Ta pierwsza jest formą ochrony poprzez możliwość uzyskania od sprawcy odszkodowania i zaprzestania przez niego działań bezprawnych. Druga droga to forma odpowiedzialności karnej sprawcy za dokonane przestępstwo. Należy podkreślić raz jeszcze, że działania opisane wyżej, a mieszczące się w zakresie zjawiska cyberprzemocy, nie są zapisane w Kodeksie karnym jako przestępstwa cyberprzemocy. Prowadzi to do sytuacji, w której w odniesieniu do pewnych formy przemocy dokonywanej za pomocą Internetu nie możliwa jest w obecnym stanie prawnym odpowiedzialność karna. Droga ochrony poprzez postępowanie cywilne uzupełnia ochronę dziecka przed cyberprzemocą. Nie jest ona jednak wystarczająca. Przede wszystkim ze względu na jej koszty (opłaty sądowe są wysokie), a także przewlekłość postępowania (sprawa cywilna może trwać dłużej niż rok). Ponadto fakt, że w wielu przypadkach zarówno sprawca, jak i ofiara są niepełnoletni, utrudnia odpowiedzialność odszkodowawczą. Idea swobodnego przepływu treści, wymiany myśli, wiedzy i technologii daje wiele możliwości działania zarówno korzystnego, jak i przestępczego. Anonimowość powoduje, że sprawcy cyberprzemocy czują się bezkarni. Brak regulacji definiujących cyberprzemoc na gruncie prawnym powoduje, że wiele osób, zwłaszcza niepełnoletnich, uważa, iż swoimi działaniami nie przekracza granic prawa. Sprawca Polskie prawo zakłada istnienie odpowiedzialności po ustaleniu sprawcy przestępstwa lub naruszenia dóbr, a także przypisanie sprawcy winy za dokonane naruszenie. Bez spełniania tego podstawowego warunku jakakolwiek odpowiedzialność nie jest możliwa. Sprawcy cyberprzemocy, zwłaszcza ci dokonujący przestępstw z zamiarem umyślnym, wykorzystują anonimowość Internetu, a nowoczesna technika umożliwia im bezkarność. Prokuratura często umarza postępowania ze względu na niemożność znalezienia czy wykrycia sprawców. Brak współpracy ze strony administratorów sieci, jak również brak jasnego uregulowania ich odpowiedzialności, nie sprzyja ustaleniu sprawcy działania przestępczego w Internecie. 1 Pojęcia: nieletni, małoletni, dziecko używane są w artykule w rozumieniu osoby poniżej 18. roku życia. 2
3 Rodzic skrzywdzonego dziecka jako osoba fizyczna, a nie uprawniona instytucja, nie ma możliwości uzyskiwania informacji od urzędów czy organizacji ze względu na obowiązującą Ustawę o ochronie danych osobowych. Ograniczenia te znacząco zmniejszają prawdopodobieństwo ustalenia sprawcy cyberprzemocy. Jeżeli policja czy prokuratura nie prowadzą w spawie śledztwa, rzeczywiste szanse ustalenia sprawcy są bliskie zeru. Ofiara Dzieci są szczególnymi podmiotami prawa. Brak możliwości pełnoprawnego funkcjonowania w życiu społecznym (częściowa zdolność do czynności prawnych po 13. roku życia, a do tego wieku jej brak) nakłada na dorosłych oraz urzędy, instytucje i organizacje szczególną odpowiedzialność za ich bezpieczeństwo. Dziecko, jako ofiara cyberprzemocy, nie może samodzielnie podejmować skutecznych działań prawnych. Jego uprawnienia w zakresie dochodzenia odpowiedzialności prawnej za cyberprzemoc realizują rodzice/opiekunowie prawni. Odpowiedzialność cywilna odszkodowawcza jako forma ochrony przed cyberprzemocą Naruszenie dóbr osobistych Konstytucja RP w art. 47 gwarantuje każdemu człowiekowi, w tym dziecku, prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym 2. Aktem prawnym, który w Polsce mówi bezpośrednio o prawach dziecka, jest Konwencja o Prawach Dziecka. Art. 8 tej Konwencji nakłada na Polskę podejmowanie działań mających na celu poszanowanie prawa dziecka do zachowania jego tożsamości, w tym: obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych zgodnych z prawem. Ponadto zobowiązuje do zapewnienia właściwej pomocy i ochrony dziecku w sytuacji, gdy zostało bezprawnie pozbawione części lub wszystkich elementów swojej tożsamości 3. Formą cyberprzemocy jest zamieszczenie zdjęcia lub filmu z udziałem dziecka na stronie internetowej, na blogu, na portalu społecznościowym itp., a także rozesłanie zdjęcia lub filmu z jego udziałem em, telefonem komórkowym bez jego zgody. Prawo zapewnia ochronę na gruncie Kodeksu cywilnego poprzez konstrukcję ochrony dóbr osobistych. Dobra osobiste człowieka, w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od wieku 4. Bezprawne użycie wizerunku, imienia i nazwiska lub pseudonimu dziecka to naruszenie jego dóbr osobistych. Warunkiem 2 Konstytucja RP z dnia r. (DzU nr 78, poz. 483). 3 Konwencja o Prawach Dziecka z dnia r. (DzU nr 120, poz. 526 ze zm.). 4 Art. 23: Ustawa Kodeks cywilny z dnia r. (DzU nr 16, poz. 93 ze zm.). 3
4 bezprawności jest tu brak zgody przedstawicieli prawnych dziecka rodziców lub opiekunów prawnych. Osoba, której dobro osobiste zostało naruszone cudzym działaniem, może żądać zaprzestania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, przeprosiła poprzez złożenie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie 5. Ofiara naruszenia dóbr osobistych może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli sprawcą jest osoba pełnoletnia, rodzic/opiekun prawny może w imieniu dziecka domagać się zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, a także zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Realizacja tego uprawnienia polega na sformułowaniu pozwu do sądu cywilnego, właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego, czyli sprawcy naruszenia dóbr lub dla miejsca dokonania naruszenia. Należy dokładnie wiedzieć, kim jest naruszający i gdzie mieszka, ponadto należy udowodnić naruszenie dóbr. Są to konieczne warunki dla realizacji cywilnoprawnej drogi ochrony dziecka. Od pozwu należy wnieść opłatę wstępną; w przypadku spraw dotyczących dóbr osobistych wysokość tej opłaty kształtuje się w granicach od 30 zł do 600 zł. Jeżeli sprawcą jest osoba niepełnoletnia, rodzic/opiekun prawny pokrzywdzonego kieruje ją do Sądu Rodzinnego i Nieletnich właściwego ze względu na miejsce zamieszkania sprawcy. Sąd podejmie działania w trybie Ustawy o postępowaniu z nieletnimi. Odpowiedzialność karna jako forma ochrony przed cyberprzemocą Rozpowszechnianie pornografii Szczególnym rodzajem naruszenia wizerunku jest opublikowanie nagiego zdjęcia, filmu z udziałem nagiego dziecka w Internecie. Opublikowanie nagiego zdjęcia dziecka poniżej 18. roku życia w jakiejkolwiek formie w Internecie jest przestępstwem rozpowszechniania pornografii z udziałem małoletniego. Kto rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 6. Jest to przestępstwo ścigane z urzędu, zatem należy zgłosić je w formie zawiadomienia o przestępstwie do prokuratury. Zniewaga i zniesławienie Umieszczenie wizerunku dziecka (zdjęcia, filmu) np.: na stronie internetowej, na blogu, na portalu społecznościowym, rozesłanie go em lub za pomocą telefonu komórkowego w celu ośmieszenia, umieszczanie w Internecie lub przesyłanie drogą 5 Art. 24 Kodeksu cywilnego. 6 Art. 202: Ustawa Kodeks karny z dnia r. (DzU nr 88, poz. 553 ze zm.). 4
5 ową, przy użyciu komunikatorów, poprzez serwisy społecznościowe, za pomocą telefonu komórkowego obraźliwych treści i opinii na temat dziecka, tworzenie kompromitujących i ośmieszających stron internetowych, blogów, falszywych kont i profili na serwisach społecznościowych dotyczących dziecka, a także rozsyłanie na temat dziecka drogą ową lub przy pomocy telefonu komórkowego różnego rodzaju kompromitujących materiałów to forma cyberprzemocy. Jej sprawcami w ogromnym procencie są nieletni 7. Odpowiedzialności za te działania należy dochodzić na drodze postępowania karnego. Te formy cyberprzemocy spełniają znamiona dwóch przestępstw z Kodeksu karnego: zniesławienia lub zniewagi. Kto pomawia inną osobę o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (zniesławienie) 8. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (zniewaga) 9. Oba te przestępstwa są prywatnoskargowe. Oznacza to, że osoba pokrzywdzona lub jej przedstawiciel prawny muszą sformułować prywatny akt oskarżenia i złożyć go w Sądzie Rejonowym (Wydziale Karnym) właściwym ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa. W tym przypadku warunkiem odpowiedzialności jest posiadanie przez ofiarę wiedzy o tym, kto jest sprawcą przestępstwa i jego dokładnych danych oraz dowodów popełnionego przestępstwa. Dowodami w tej sprawie mogą być materiały z Internetu zgrane na płytę lub inny nośnik, ewentualnie wydrukowane z podaniem adresów danych stron, na których były prezentowane, świadkowie, którzy słyszeli lub widzieli okoliczności nagrania, samo nagranie i umieszczanie nagrania w Internecie. Włamania, kradzież tożsamości Jeżeli sprawca jest osobą niepełnoletnią należy akt oskarżenia kierować do Sądu Rodzinnego i Nieletnich właściwego dla miejsca zamieszkania nieletniego sprawcy. Formą cyberprzemocy są włamania w Internecie na: konto owe, profil w serwisie społecznościowym, na bloga, inne miejsce strzeżone hasłem lub innym zabezpieczeniem w celu uzyskania jakichś informacji lub w celu tzw. kradzieży tożsamości. Sprawcy włamań najczęściej dokonują: zmiany hasła, zmian w treści czy w wyglądzie strony/profilu, dodają lub usuwają zdjęcia, niszczą lub uszkadzają profil, konto . Ochronę przed takimi działaniami nakazuje zapewnić dziecku Konwencja o Prawach Dziecka. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję, ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputację. 7 Z doświadczeń Helpline.org.pl. 8 Art. 212 Kodeksu karnego. 9 Tamże, art
6 Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom 10. Odpowiedzialność za wymienione wyżej działania bezprawne jest realizowana na gruncie Kodeksu karnego, który penalizuje w art. 267 kradzież informacji oraz w art. 268a niszczenie, usuwanie i uszkadzanie danych informatycznych. Kto bez uprawnienia uzyskuje informację dla niego nie przeznaczoną, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do przewodu służącego do przekazywania informacji lub przełamując elektroniczne, magnetyczne albo inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa, zmienia lub utrudnia dostęp do danych informatycznych albo w istotnym stopniu zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolności do lat Podkreślić należy, że artykuły te nie zostały wprowadzone do Kodeksu karnego z myślą o ochronie małoletnich przed tą formą cyberprzemocy. Prawnicy pracujący w obszarze przeciwdziałania cyberprzemocy wykorzystują je w celu wyegzekwowania odpowiedzialności od sprawców włamań internetowych 13. Wykorzystanie artykułów 267 i 268a k.k. zapewnia możliwość realnej ochrony i egzekucji odpowiedzialności. Są to bowiem tzw. przestępstwa publicznoskargowe, wnioskowe. Oznacza to, że pokrzywdzony lub jego przedstawiciel musi złożyć jedynie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na policję lub do prokuratury właściwej ze względu na miejsce popełnienia czynu. Instytucje te zajmą się wyjaśnieniem okoliczności sprawy w ramach własnych obowiązków. W zawiadomieniu nie trzeba określać sprawcy, jeżeli jest on nieznany, gdyż rolą policji i prokuratury jest znaleźć sprawcę i udowodnić mu winę. Należy w zawiadomieniu podać wszystkie okoliczności czynu, dowody, jeśli się takie posiada, oraz podać dane osób, które mogłyby być świadkami. Oba te przestępstwa są przestępstwami ściganymi na wniosek pokrzywdzonego, zatem, aby rozpoczęły się działania prawne rodzic/opiekun prawny pokrzywdzonego musi w zawiadomieniu złożyć wyraźny wniosek o ściganie. Dziecko, jako pokrzywdzony, będzie elementem postępowania i wystąpi w roli świadka. Nie przysługuje mu ochrona z art. 185a i 185b k.p.k., czyli jednorazowe przesłuchanie w przyjaznym pokoju przesłuchań w toku całego postępowania. Groźby Działania, takie jak: grożenie dziecku przez Internet popełnieniem przestępstwa (np. pozbawieniem życia), kierowanie do dziecka za pomocą narzędzi dostępnych w Internecie gróźb, szantażowanie go w celu zmuszenia go do określonego działania w taki sposób, że groźba ta wzbudza obawę w dziecku, że zostanie popełniona, to formy cyberprzemocy, które penalizuje Kodeks karny. Umieszczenie przez nieletnich gróźb wobec nielubianych kolegów w Internecie, np. na stronie internetowej, na blogu, prze- 10 Konwencja o Prawach Dziecka. 11 Art. 267 Kodeksu karnego. 12 Tamże, art. 268a. 13 Z doświadczeń Helpline.org.pl. 6
7 syłanie gróźb drogą ową lub za pomocą innych narzędzi dostępnych w Internecie, takich jak czat, komunikatory, forum to częsta forma załatwiania rówieśniczych zatargów. Sprawcy nie zdają sobie sprawy z konsekwencji i rozmiaru szkód, jakie wyrządzają ofiarom. Ofiary często groźbami doprowadzane są do sytuacji, w których podejmują działania zagrażające ich zdrowiu i życiu. Kodeks karny w tym przypadku zapewnia bezpośrednią drogę ochrony. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat Gdy dziecko jest ofiarą działań, które możemy zidentyfikować jako groźby, ochrona prawna dziecka realizuje się poprzez zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa policji lub prokuratury właściwej ze względu na miejsce popełnienia czynu przez rodzica/opiekuna prawnego pokrzywdzonego. W przypadku groźby bezprawnej, która jest przestępstwem wnioskowym, powinien zostać złożony wniosek o ściganie. Prokuratura i policja poprowadzą dalsze działania w trybie obowiązujących te służby przepisów prawa. Dziecko, jako pokrzywdzony i jednocześnie świadek, będzie przesłuchiwane. Przysługuje mu ochrona z art. 185a i 185b k.p.k., czyli jednorazowe przesłuchanie w przyjaznym pokoju przesłuchań w toku całego postępowania. Nękanie i wulgaryzmy Działania, takie jak: ciągłe wysyłanie przez Internet lub przy użyciu telefonu komórkowego niechcianych informacji, obrazów, linków, wiadomości to forma cyberprzemocy, którą prawnie można zakwalifikować jako nękanie. W zintensyfikowanej formie sprawca dokonuje tego, korzystając z różnych form internetowej komunikacji jednocześnie. Wulgaryzmy to używanie w Internecie nieprzyzwoitych słów, zdjęć, obrazów o treści nieprzyzwoitej, czy obscenicznej w miejscach komunikacji wielu osób (np. czat, forum) lub w miejscach powszechnie dostępnych (np. fotoblogi, profile portali społecznościowych, strony internetowe i inne miejsca niestrzeżone hasłem). Możliwe formy odpowiedzialności w tym zakresie to użycie przepisów Kodeksu wykroczeń. Kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do zł albo karze nagany. Kto w miejscu publicznym umieszcza nieprzyzwoite ogłoszenie, napis lub rysunek albo używa słów nieprzyzwoitych, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do zł albo karze nagany 16. Odpowiedzialność prawną inicjuje się poprzez zgłoszenie na policję działań, jakich ofiarą zostało dziecko. Policja przeprowadza postępowanie dowodowe i kieruje sprawę do Sądu Rejonowego (Wydziału Grodzkiego), w którym zapada wyrok, najczęściej grzywna. 14 Art. 190 Kodeksu karnego. 15 Tamże, art Art. 197 i 141: Ustawa Kodeks wykroczeń z dnia r. (DzU nr 12, poz. 114 ze zm.). 7
8 Dowody Jednym z najważniejszych problemów w skutecznym dochodzeniu odpowiedzialności od sprawców cyberprzemocy jest udowodnienie winy, czyli zgromadzenie dowodów. W polskim prawie obowiązuje hierarchia dowodów. Najważniejszym jest dowód z dokumentów, później świadków, a na końcu zapisy audio, wideo i na innych nośnikach. W sprawach dotyczących cyberprzemocy wymiar sprawiedliwości spotyka się wyłącznie z tą ostatnią kategorią dowodów. Negatywny stosunek do tych dowodów, nieumiejętność wykorzystania ich możliwości i zbyt nowoczesna technika są często powodem umarzania postępowania lub odmowy jego wszczęcia. Bardzo ważne w dochodzeniu odpowiedzialności prawnej za cyberprzemoc jest zabezpieczenie dowodów w sprawach jej dotyczących. Należy zabezpieczać nośniki, na których zarejestrowano dokonanie cyberprzemocy: dysk komputera, telefon komórkowy, zapis rozmowy na forum czy na czacie, adres strony. Nie wolno kasować zdjęć, i, czy innych form aktywności internetowej. W przypadku trudności z uzyskaniem dowodów, np. od administratora, lub z ich zabezpieczeniem istnieje prawna możliwość wystąpienia do policji na podstawie art. 308 k.p.k. z wnioskiem o zabezpieczenie śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem. Prokurator albo policja może w każdej sprawie, w wypadkach niecierpiących zwłoki, jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia przeprowadzić oględziny oraz przeszukanie 17. Podstawowym elementem w prawnym egzekwowaniu przestępstw dokonanych w Internecie jest znajomość personaliów sprawcy. W przypadku cyberprzemocy osoba jej doświadczająca często nie wie lub tylko domyśla się, kto jest sprawcą. To powoduje, że odpowiedzialność jest niemożliwa. Warunkiem wystąpienia do sądu cywilnego o odszkodowanie w przypadku naruszenia dóbr osobistych, czy do sądu karnego z prywatnym aktem oskarżenia w przypadku zniewagi i zniesławienia jest podanie danych sprawcy. Wyjściem z tej sytuacji jest wystąpienie z wnioskiem do policji o ustalenie sprawcy przestępstwa. Ponadto w przypadku spraw z oskarżenia prywatnego, czyli zniewagi i zniesławienia, prokurator może wszcząć postępowanie albo wstąpić do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny 18. Ten przepis prawny należy wykorzystać, wnioskując do prokuratora o wszczęcie postępowania w przypadku, gdy dziecko stało się ofiarą zniewagi lub zniesławienia, a sprawca jest nieznany. Decydując się na wkroczenie na drogę prawną i skorzystanie z opisanych w artykule możliwości działań, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. W przypadku cyberprzemocy w stosunku do dzieci, czyli osób poniżej 18. roku życia, wszystkie działania prawne realizują rodzice lub opiekunowie prawni. Nie jest możliwe dochodzenie odpowiedzialności prawnej dziecka pokrzywdzonego cyberprzemocą bez współpracy z rodzicami. Niezależnie od formy cyberprzemocy, jeżeli podejrzewamy, że sprawcą jest osoba poniżej 17. roku życia, wszelkie działania w sprawie realizuje Sąd Rodzinny i Nieletnich, właściwy ze względu na miejsce pobytu ewentualnego sprawcy cyberprzemocy. 17 Art. 308: Ustawa Kodeks postępowania karnego z dnia r. (DzU nr 89, poz. 555). 18 Tamże, art
9 W przypadku podjęcia postępowania przez policję i prokuraturę, a także w postępowaniu przed sądem zarówno karnym, jak i cywilnym, dziecko jako pokrzywdzony jest jednocześnie świadkiem i będzie zaangażowane w toczącą się procedurę będzie przesłuchiwane. W polskim prawie istnieje obowiązek zawiadomienia o przestępstwie. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuraturę lub policję. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuraturę lub policję 19. W przypadku zjawiska cyberprzemocy przestępstwami ściganymi z urzędu są: włamania, groźby: karalna i bezprawna. Jeżeli posiada się wiedzę o tych przestępstwach, należy zawiadomić policję lub prokuraturę. Opisane powyżej sposoby ochrony dzieci przed cyberprzemocą są zapisem doświadczeń pracy autorki w tym obszarze z małoletnimi ofiarami i ich rodzicami. Zakończenie Artykuł jest opisem szukanych i proponowanych rozwiązań. Żadne z nich nie jest doskonałe, gdyż nie ma prawnie zdefiniowanej odpowiedzialności za cyberprzemoc. Jedynym skutecznym rozwiązaniem w tej sytuacji jest stworzenie jasnego, prostego i egzekwowalnego zapisu prawnego dotyczącego odpowiedzialności za różne formy cyberprzemocy, a nie poszukiwanie przepisów prawa, aby znaleźć ochronę dla dziecka, a odpłatę dla sprawcy. This article analyzes the existing legal acts that regulate liability for illegal acts referred to as cyberbullying. The author discusses possible ways of enforcing legal liability for cyberbullying behaviour, especially when both the victim and the perpetrator are minors. There is no legal definition of cyberbullying and there are no legal acts directly regulating this problem. When a child (a person under 18) experiences cyberbullying, there are two available ways of legal protection: civil proceedings or criminal proceedings. The former provides protection through the possibility to obtain compensation from the perpetrator and to make him/her stop the illegal behaviour. When a child s image or name has been illegally used (without his/her parent or legal guardian s consent), the perpetrator shall bear civil liability for violating the child s personal rights (articles 23 and 24 of the Civil Code). The other form of legal liability is the perpetrator s criminal liability for the offence. Cyberbullying has all the hallmarks of the following crimes defined by the Polish Penal Code: insult (article 216 of the PC), defamation (article 212 of the PC), unauthorized access (articles 267 and 268 of the PC), as well as the following misdemeanours defined by the Code of Misdemeanours: harassment (article 197 of the CM) and crude language in public (article 141 of the CM). 19 Art i 2 Kodeksu postępowania karnego. 9
10 O autorze Justyna Podlewska jest prawnikiem. Od dziewięciu lat świadczy pomoc prawną klientom Fundacji Dzieci Niczyje. Od trzech lat udziela porad prawnych w Punkcie Informacyjno -Konsultacyjnym dla dzielnicy Ursynów. Specjalizuje się w prawnej ochronie małoletnich ofiar przestępstw oraz prawie rodzinnym. Współkoordynuje program prawny Fundacji Dzieci Niczyje Opiekun Dziecka Ofiary Przestępstwa. Jest konsultantem programów FDN: Helpline oraz Dobry Rodzić Dobry Start. 10
Zagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw. Diagnoserw Dawid Stramowski, Chrząstowo 4, 89-100 Nakło Nad Notecią
Zagrożenia w Internecie z akcentem na ochronę i dochodzenie praw W przypadku cyberprzemocydostępne są dwie drogi ochrony prawnej: karna i cywilna. Należy pamiętać, że: w przypadku cyberprzemocy w stosunku
Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie czci
Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie wizerunku Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie czci Naruszenie
C Y B E R P R Z E M O C. Rodzaje zagrożeń, sposoby
C Y B E R P R Z E M O C Rodzaje zagrożeń, sposoby reagowania. D E F I N I CJA CYBERPRZEMOCY Wirtualne tyranizowanie, nękanie jest wykorzystywaniem technik informacyjnych i komunikacyjnych, np. e-mail,
CYBER PRZEMOC ASPEKTY PRAWNE. mgr inż. Łukasz Sułkowski koordynator ds. bezpieczeństwa
CYBER PRZEMOC ASPEKTY PRAWNE mgr inż. Łukasz Sułkowski koordynator ds. bezpieczeństwa 1. Naruszanie dóbr osobistych, a w szczególności nazwiska lub pseudonimu i wizerunku oraz czci. Działania Upublicznianie
CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI
CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców i nauczycieli w ramach Projektu CHRONIMY DZIECI Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych.
Cyberprzemoc. Wydział dw. z PG KWP w Katowicach. kom. Adam Nikolin
Wydział dw. z PG KWP w Katowicach kom. Adam Nikolin Czym jest? Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy przede
Osoba nieletnia osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17 r.ż. (zgodnie z KK).
Osoba nieletnia osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 17 r.ż. (zgodnie z KK). Osoba małoletnia - osoba poniżej 18 r.ż. (zgodnie z KC). Osoba młodociana - osoba, która w chwili
CYBERPRZEMOC CO TO JEST CYBERPRZEMOC? REGULACJE PRAWNE INNE NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z INTERNETU
CYBERPRZEMOC CO TO JEST CYBERPRZEMOC? REGULACJE PRAWNE INNE NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z KORZYSTANIEM Z INTERNETU CO TO JEST CYBERPRZEMOC? Przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych
PRAWNE ASPEKTY CYBERPRZEMOCY
PRAWNE ASPEKTY CYBERPRZEMOCY Helpline.org.pl Wspólny projekt Fundacji Dzieci Niczyje i Fundacji Grupy TP współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Safer Internet Plus Cele: - pomoc dzieciom
Działania Upublicznianie wizerunku, nazwiska, pseudonimu osoby bez zgody, bez wiedzy lub wbrew woli ich właściciela.
Naruszenie wizerunku Działania Upublicznianie wizerunku, nazwiska, pseudonimu osoby bez zgody, bez wiedzy lub wbrew woli ich właściciela. Formy Umieszczenie zdjęcia lub filmu przedstawiającego kogoś na
Cyberprzemoc. Co rodzice powinni wiedzieć? Co mogą zrobić?
Cyberprzemoc Co rodzice powinni wiedzieć? Co mogą zrobić? Definicja cyberprzemocy Cyberprzemoc - to przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych Podstawowe formy cyberprzemocy nękanie,
Czy to możliwe aby Internet był bezpieczny?
CYBERPRZEMOC Czy to możliwe aby Internet był bezpieczny? NIE!!! Natomiast możemy w miarę bezpiecznie korzystać z jego zasobów. Aby tak było, trzeba się przez chwilę zastanowić nad zagrożeniami płynącymi
CYBERPRZEMOC ASPEKTY PRAWNE
CYBERPRZEMOC ASPEKTY PRAWNE Opracowano na podstawie: Prawna ochrona dzieci przed cyberprzemocą. Analiza przepisów prawnych, J. Podlewska, W. Sobierajska w: Jak reagować na cyberprzemoc. Poradnik dla szkół,
Sprawozdanie z realizacji zadania na temat PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA, W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ, A ZWYCZJE SZKOLNE.
Sprawozdanie z realizacji zadania na temat PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA, W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ, A ZWYCZJE SZKOLNE. W dniu 09.10.2013 r. w naszej szkole odbyło się spotkanie młodzieży
CYBERPRZEMOC I INNE ZAGROŻENIA
CYBERPRZEMOC I INNE ZAGROŻENIA Cyberprzemoc jest to: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem: Internetu, narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS, e- mail,
Cyberprzemoc. Spotkanie dla rodziców.
Cyberprzemoc Spotkanie dla rodziców. Co to jest cyberprzemoc? Jest to rodzaj przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Najczęściej z użyciem telefonu komórkowego i internetu. Do
Przemoc w szkole regulacje prawne
Przemoc w szkole regulacje prawne Przemoc w szkole może przejawiać się groźbami, znieważaniem, zmuszaniem do wykonania określonych czynności, ale także niszczeniem rzeczy dziecka. Przemoc taka najczęściej
Aspekty prawne cyberprzemocy. nadkom. Agnieszka Guza Wydział Prewencji KWP zs. w Radomiu
Aspekty prawne cyberprzemocy nadkom. Agnieszka Guza Wydział Prewencji KWP zs. w Radomiu Definicja i zastosowanie Internetu Internet (ang. International network) globalna, międzynarodowa sied komputerowa,
Ochrona zasady wolności sumienia i wyznania (religii)
Ochrona zasady wolności sumienia i wyznania (religii) Ochrona zasady wolności sumienia i wyznania (religii) Ochrona konstytucyjna Ochrona cywilnoprawna Skarga do Trybunału po zakończeniu postępowania sądowego
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA UCZNIÓW
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA UCZNIÓW Obowiązujące przepisy: Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (Dz.U. nr 11 poz. 109 z 2002 r. ze zm.) Kodeks Postępowania Karnego (Dz.U.
1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do. działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art kpk).
1 Podstawowe prawa pokrzywdzonego: 1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art. 299 1 kpk). 2. Jeżeli pokrzywdzonym
Wybrane przestępstwa komputerowe w kodeksie karnym z dnia 2 sierpnia 1997r. (na podstawie komentarza dr Andrzeja Adamskiego)
Wybrane przestępstwa komputerowe w kodeksie karnym z dnia 2 sierpnia 1997r. (na podstawie komentarza dr Andrzeja Adamskiego) Informacja: - środek do służący do gromadzenia dóbr materialnych i zarządzania
Prawo do prywatności w postępowaniach wewnętrznych. Dr Arkadiusz Lach Adwokat UMK w Toruniu
Prawo do prywatności w postępowaniach wewnętrznych Dr Arkadiusz Lach Adwokat UMK w Toruniu Agenda Pojęcie postępowania wewnętrznego Prawo do prywatności Możliwość gromadzenia dowodów przez pracodawcę Poszczególne
Cyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów. Kraków 08.06.2016
Cyberzagrożenia jakie w sieci mogą napotkać młodych internautów Kraków 08.06.2016 Wydział d/w z Cyberprzestępczością KWP w Krakowie Nie prowadzimy postępowań przygotowawczych Udzielamy wsparcia jednostkom
Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne
Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne Konstytucja RP Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka
Sprawozdanie z realizacji zadania nr 5 konkursu. "Bezpieczna szkoła - bezpieczny uczeń"
Sprawozdanie z realizacji zadania nr 5 konkursu "Bezpieczna szkoła - bezpieczny uczeń" Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne. W marcu 2013 wychowawcy
KOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W POZNANIU PCZOŚĆ KOMPUTEROWA
KOMENDA WOJEWÓDZKA POLICJI W POZNANIU PRZESTĘPCZO PCZOŚĆ KOMPUTEROWA POZNAŃ, LISTOPAD 2007 AGENDA CO TO JEST PRZESTĘPSTWO RODZAJE PRZESTĘPSTW KOMPUTEROWYCH PRZESTĘPSTWA POPEŁNIANE PRZY UśYCIU KOMPUTERA
ZASADY POSTĘPOWANIA PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 21 W PRZYPADKU UJAWNIENIA CYBERPRZEMOCY W SZKOLE.
ZASADY POSTĘPOWANIA PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 21 W PRZYPADKU UJAWNIENIA CYBERPRZEMOCY W SZKOLE. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole jest ważnym elementem organizacji pracy każdej placówki oświatowej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA dr n. med. Marta Rorat Katedra Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu ISTOTA ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Art. 1. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko,
Zjawisko to określa się też mianem cyberprzemocy jest to przemoc z użyciem technologii informatycznych i komunikacyjnych.
Mobbing w sieci to zjawisko nowe, przybierające na sile szczególnie ostro w ostatnich latach a polega ono na znęcaniu się psychicznym z użyciem nowoczesnych mediów takich jak: telefony komórkowe oraz komputery
Etapy postępowania karnego. 1. Postępowanie przygotowawcze 2. Postępowanie sądowe 3. Postępowanie wykonawcze
Etapy postępowania karnego 1. Postępowanie przygotowawcze 2. Postępowanie sądowe 3. Postępowanie wykonawcze Postępowanie przygotowawcze Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wszczęcie postępowania
Odpowiedzialność prawna nieletnich
Odpowiedzialność prawna nieletnich Referat poniższy ma charakter działań profilaktycznych i edukacyjnych. Mamy nadzieję, że nigdy nie wystąpi sytuacja z udziałem naszych wychowanek, w której będziemy musieli
Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Niebieska Karta. Rola szkoły w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Aspekty prawne dotyczące ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie adw. Katarzyna Mrozicka-Bąbel Podstawa prawna Ustawa z dnia 29
Dzień Bezpiecznego Internetu
Dzień Bezpiecznego Internetu ZADBAJ O SWOJE BEZPIECZEŃSTWO! Mgr Marlena Gęborska Nauczyciel informatyki Nie ufaj osobom poznanym przez Internet Źródło fot.: http://dzieckowsieci.fdn.pl 1. Czym jest CYBERPRZEMOC?
PROCEDURA POSTĘPOWANIA POLICJI Z OSOBĄ, KTÓRA DOŚWIADCZYŁA PRZEMOCY SEKSUALNEJ
1. W przypadku, kiedy do jednostki policji zgłasza się osoba pokrzywdzona, aby zawiadomić o popełnieniu przestępstwa przeciwko wolności seksualnej (art. 197-200 Kodeksu karnego), należy: Zaprosić osobę
PROCEDURA POSTĘPOWANIA POLICJI Z OSOBĄ, KTÓRA DOŚWIADCZYŁA PRZEMOCY SEKSUALNEJ
1. W przypadku, kiedy do jednostki policji zgłasza się osoba pokrzywdzona, aby zawiadomić o popełnieniu przestępstwa przeciwko wolności seksualnej (art. 197-200 Kodeksu karnego), należy: Ustalić czy pokrzywdzony
Procedury współpracy szkół z policją. mgr Alina Pieniążek Wydział Prewencji Wojewódzkiej Komendy Policji w Rzeszowie
Procedury współpracy szkół z policją mgr Alina Pieniążek Wydział Prewencji Wojewódzkiej Komendy Policji w Rzeszowie Art. 4 Upn i art. 304 Kpk W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego ściganego z
Prz r e z st t pczo kompu kom pu e t row ow i n i t n e t rn r e n tow i i n i t n e t le l ktu kt al u n al a
Przestępczość komputerowa, internetowa i intelektualna Pojęcie przestępczości internetowej i charakterystyka obszarów zagroŝeń. W polskim prawie karnym brak jest definicji przestępstwa internetowego. Potocznie
z dnia.. w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach pokrzywdzonego w postępowaniu karnym 1)
Wstępny projekt z dnia 5 czerwca 2014 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A S P R AW I E D L I W O Ś C I z dnia.. w sprawie określenia wzoru pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach pokrzywdzonego
Postępowanie karne. Cje. Postępowanie przygotowawcze II
Postępowanie karne Cje I Dr Wojciech Jasiński Katedra Postępowania Karnego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Uprawnienia stron postępowania przygotowawczego 1) uprawnienia
Prawna ochrona dzieci przed cyberprzemocą. Analiza przepisów prawnych. Doświadczenia Helpline.org.pl
Prawna ochrona dzieci przed cyberprzemocą. Analiza przepisów prawnych. Doświadczenia Helpline.org.pl Justyna Podlewska, Weronika Sobierajska Niniejszy artykuł jest opisem działań, doświadczeń i porad prawnych
Prawne aspekty przeciwdziałania. przemocy w rodzinie
Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie Przemoc jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te
Reakcja na zauwaŝone zagroŝenia dzieci w Internecie. mł. insp dr inŝ. Jerzy Kosiński WyŜsza Szkoła Policji w Szczytnie
Reakcja na zauwaŝone zagroŝenia dzieci w Internecie mł. insp dr inŝ. Jerzy Kosiński WyŜsza Szkoła Policji w Szczytnie Notoria non egent probatione (Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu) wzrasta
- wyzywanie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu, - robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody,
Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży. W Polsce doświadcza go ponad
Adw. Kalina Kluza Cygan. Kraków 2010
Adw. Kalina Kluza Cygan Kraków 2010 Wizerunek jako dobro osobiste Kategoria tzw. dobrego imienia Nazwisko, które staje się renomą Art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka Art. 30, 47 Konstytucji RP
Przedawnienie przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego
Przedawnienie przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego Przestępstwa, w tym przestępstwa o charakterze seksualnym na szkodę małoletnich, przedawniają się. Instytucja przedawnienia karalności
Szkolenie. z zakresu ochrony. informacji niejawnych
Szkolenie z zakresu ochrony informacji niejawnych Warszawa 2015 r. PODSTAWY PRAWNE, INFORMACJE OGÓLNE Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia
I. Uregulowania dotyczące przemocy w rodzinie zawarte w Kodeksie Karnym.
Problematykę przemocy domowej regulują dwa, podstawowe w tej mierze akty prawne: Kodeks Karny oraz Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie uchwalona 29 lipca 2005 roku. I. Uregulowania dotyczące
Wykaz skrótów Nota od autora Dział I. Uczestnicy postępowania karnego
Wykaz skrótów... 9 Nota od autora... 17 Dział I. Uczestnicy postępowania karnego Rozdział 1. Strony... 19 1.1. Zagadnienia ogólne... 19 Rozdział 2. Oskarżyciel publiczny... 30 2.1. Prokurator... 30 2.2.
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Obowiązek reagowania na przemoc aspekty prawne. mgr Anna Wdowiarz
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie Obowiązek reagowania na przemoc aspekty prawne mgr Anna Wdowiarz Źródła prawnych uregulowań przeciwdziałania przemocy Dla polskiego prawa przemoc w rodzinie jest zjawiskiem
Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Nieletni a substancje psychoaktywne
Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach Nieletni a substancje psychoaktywne Niepełnoletni ale czy bezkarny? Wiek a odpowiedzialność karna USTAWA O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH
Wybrane aspekty przemocy w rodzinie
Wybrane aspekty przemocy w rodzinie RODZAJE PRZEMOCY W RODZINIE Fizyczna (bicie, kopanie, popychanie, straszenie użyciem broni) Psychiczna/emocjonalna (wyśmiewanie, kontrola, dręczenie, upokarzanie i poniżanie,
Spis treści. Wstęp... 15 1. Uwagi ogólne... 15 2. Zakres pracy... 16 3. Problemy badawcze i metodologiczne... 18 4. Układ pracy...
Wykaz skrótów... 11 Przedmowa do wydania drugiego... 13 Wstęp... 15 1. Uwagi ogólne... 15 2. Zakres pracy... 16 3. Problemy badawcze i metodologiczne... 18 4. Układ pracy... 20 ROZDZIAŁ 1. Pojęcie, rodzaje
USTAWA z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Art. 1.
USTAWA z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) wprowadza się
CYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA. Aneta Śliwa
CYBERPRZEMOC I INNE NOWE ZAGROŻENIA Aneta Śliwa CO POCIĄGA MŁODZIEŻ W INTERNECIE? SZYBKOŚĆ I ŁATWOŚĆ DOSTĘPU NIEOGRANICZONA ILOŚĆ INFORMACJI BYCIE NA BIEŻĄCO Z MODAMI, TRENDAMI ŁATWOŚĆ NAWIĄZYWANIA I ZRYWANIA
Wybrane aspekty prawne utraty danych przez przedsiębiorcę i użycia jego infrastruktury informatycznej do popełnienia czynu zabronionego
danych przez przedsiębiorcę i użycia jego infrastruktury informatycznej do popełnienia czynu zabronionego Mirosław Brzezicki wrzesień 2012 r. Veracomp SA danych przez przedsiębiorcę Przesłanki odpowiedzialności:
EDUKACJA PRAWNA W SZKOLE
EDUKACJA PRAWNA W SZKOLE ZAPOBIEGANIE prewencja kryminalna ZDROWE I BEZPIECZNE DZIECKO RODZICE SZKOŁA POLICJA TYLKO ZROZUMIENIE PROBLEMU I WSPÓŁPRACA Obowiązujące przepisy Ustawa o postępowaniu w sprawach
Jak reagować na CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców
Jak reagować na CYBERPRZEMOC Informacje dla rodziców Czym jest cyberprzemoc? Cyberprzemoc (ang. cyberbullying) zdefiniować można najkrócej jako przemoc z użyciem mediów elektronicznych Internetu oraz telefonów
Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem
Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) stosowanie przemocy poprzez: prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem Internetu - narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS,
PRAWA AUTORSKIE WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA INTERNET ZAGROŻENIA. www.mnadwokaci.pl
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA PRAWA AUTORSKIE INTERNET ZAGROŻENIA P RAWA A U T O R S K I E Czym są prawa autorskie? Przykłady naruszeń prawa autorskiego w Internecie Odpowiedzialność za naruszenie prawa autorskiego
SPR!\ W I[]) LI vvości
24/GRU/2015/CZ 11: 23 ~ Min. Sprawiedliwoici NR FAKS:225212445 S. OO 1 SPR!\ W I[]) LI vvości..._---- -_... ~ "'' ""'-'"'"-'""""",_ ""'-'( Warszawa,23grudnia 2015 r. Podsekretarz Stanu DL III 072-24/15
Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego. (druk nr 359)
Warszawa, 27 maja 2013 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy Kodeks postępowania karnego (druk nr 359) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa o zmianie ustawy Kodeks
AGENDA. Prawne aspekty systemów pułapek. Obrona przez atak
AGENDA Prawne aspekty systemów pułapek Obrona przez atak TYTUŁEM WSTĘPU gospodarka oparta na wiedzy prawo nie nadąża za rozwojem techniki HONEYPOT TO Prawidłowo przygotowany honeypot jest odpowiednio skonfigurowanym
Realizacja 4. punktu konkursu BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ
Realizacja 4. punktu konkursu BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ Przeprowadzenie pogadanek we wszystkich klasach na temat: Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje
Dorota Kotwicka pedagog. W grupie wiekowej 15-19 lat Internet jest najważniejszym medium.
Dorota Kotwicka pedagog W grupie wiekowej 15-19 lat Internet jest najważniejszym medium. Zagadnienia związane ze zjawiskiem cyberprzemocy na terenie szkoły: przemoc werbalna w sieci (wulgarne wyzywanie,
Odpowiedzialność karna i służbowa za naruszenie przepisów o ochronie informacji niejawnych.
Wyciąg z Kodeksu karnego dot. przestępstw przeciwko ochronie informacji Odpowiedzialność karna i służbowa za naruszenie przepisów o ochronie informacji niejawnych. Ustawa o ochronie informacji niejawnych
Procedury postępowania w sytuacji ujawnienia przypadku cyberprzemocy
Procedury postępowania w sytuacji ujawnienia przypadku cyberprzemocy Załącznik do Zarządzenia Nr 1/2013/2014 z dnia 27 listopada 2013 roku Procedury postępowania w sytuacji ujawnienia przypadku cyberprzemocy
Warszawa, dnia 28 maja 2014 r. Poz. 41
Warszawa, dnia 28 maja 2014 r. Poz. 41 ZARZĄDZENIE NR 18 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 23 maja 2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie
Źródło: Wygenerowano: Sobota, 1 lipca 2017, 22:20
Policja 997 Źródło: http://www.gazeta.policja.pl/997/inne/prawo/96370,nowelizacja-kpk-nr-107-022014.html Wygenerowano: Sobota, 1 lipca 2017, 22:20 Nowelizacja k.p.k. (Nr 107 / 02.2014) 27 stycznia 2014
POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca) SSA del. do SN Piotr Mirek. Protokolant Ewa Oziębła
Sygn. akt II KK 215/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 29 stycznia 2015 r. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca) SSA del. do SN Piotr Mirek Protokolant
PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA, W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ, A ZWYCZAJE SZKOLNE.
PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA, W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ, A ZWYCZAJE SZKOLNE. Co to są dobra osobiste? Dobra osobiste to chronione prawem dobra o charakterze niemajątkowym przysługujące
Nowoczesne media. Jak przeciwdziałać elektronicznej agresji wśród dzieci i młodzieży?
Nowoczesne media. Jak przeciwdziałać elektronicznej agresji wśród dzieci i młodzieży? Cyfrowi tubylcy (Marc Prensky) Z Internetu korzysta 97% polskich nastolatków (11 19 lat) Komunikacja zapośredniczona
Jak uchronić dziecko przed cyberprzemocą? Opracowała:Joanna Dembowa
Jak uchronić dziecko przed cyberprzemocą? Opracowała:Joanna Dembowa to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Cyberprzemoc to: nękanie, szantażowanie
Przestępczość komputerowa
Przestępczość komputerowa Przestępczość komputerowa - przestępczość z udziałem komputerów bądź informacji przetwarzanych przez komputery Popularność Internetu z punktu widzenia przestępcy - łatwy dostęp
ZADANIE 4 PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ A ZWYCZAJE SZKOLNE. Realizacja zadania poprzez następujące działania:
ZADANIE 4 PRAWNA OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH CZŁOWIEKA W TYM NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ A ZWYCZAJE SZKOLNE Realizacja zadania poprzez następujące działania: 1. Happening Dzień bez wulgaryzmów 2. Wykonanie plakatów
Cyberprzemoc w szkole profilaktyka i system reagowania
Cyberprzemoc w szkole profilaktyka i system reagowania mgr Agnieszka E. Taper www.cps.edu.pl WYNIKI BADAŃ Co trzeci gimnazjalista w dużym polskim mieście korzysta z Internetu po godzinie 22. Co piąty zasiada
Normy w komunikacji materiały dla grupy MEDIA
Normy w komunikacji materiały dla grupy MEDIA Konstytucja Rzeczypospolitej Polski Art. 14 Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu. Ustawa o radiofonii i telewizji
Procedury postępowania przez Policję w związku z tzw. porwaniem rodzicielskim
Procedury postępowania przez Policję w związku z tzw. porwaniem rodzicielskim Poznań, 22 lutego 2017 roku PODSTAWA PRAWNA Zarządzenie nr 124 KGP z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie prowadzenia przez Policję
Pedofile online polskie spojrzenie. Jakub Śpiewak
Pedofile online polskie spojrzenie Jakub Śpiewak Pornografia dziecięca ca Nie każde zdjęcie nagiego dziecka jest pornografią dziecięcą Handel pornografią dziecięcąto międzynarodowy biznes, który przynosi
Artykuł 22 Poszanowanie prywatności
Artykuł 22 Poszanowanie prywatności 1. Żadna osoba niepełnosprawna, bez względu na miejsce zamieszkania lub warunki życiowe, nie może być narażona na samowolną lub bezprawną ingerencję w życie prywatne,
Działania podejmowane przez Komendę Miejską Policji w Białymstoku w celu poprawy bezpieczeństwa na terenie placówek oświatowych.
EDUKACJA PRAWNA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI Razem o Bezpieczeństwie Wydział Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku Działania podejmowane przez Komendę Miejską Policji w Białymstoku w celu poprawy
Warszawa, marca 2014 roku. RZECZPOSPOLITA POLSKA / Rzecznik Praw Dziecka. Marek Michalak
Pan ZSRI5 OO/4/20 14/MM Marek Michalak Kwestię uregulowania treści wokandy sądowej określa zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z 12 grudnia 2003 roku w sprawie organizacji i zakresu działania salą, w
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 13 Przedmowa... 15 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury...
Milczeć czy pomagać Śląski Błękitny Krzyż Bielsko- Biała 23 września 2011
Milczeć czy pomagać Śląski Błękitny Krzyż Bielsko- Biała 23 września 2011 Przeciwdziałanie Przemocy w Rodzinie Nowe rozwiązania prawne Jarosław Polanowski PROKURATURA OKRĘGOWA W WARSZAWIE 1 Zespoły interdyscyplinarne
PORADY PREWENCYJNE CYBERPRZEMOC
PORADY PREWENCYJNE CYBERPRZEMOC Poznań 2015 CYBERPRZEMOC polega na stosowaniu przemocy poprzez: prześladowanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystywaniem Internetu i narzędzi typu elektronicznego
USTAWA z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne
Kancelaria Sejmu s. 1/8 USTAWA z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1415, z 2008 r. Nr
Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdu Konstytucyjny Turniej Sądowy 2016 KAZUS 1
Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdu Konstytucyjny Turniej Sądowy 2016 KAZUS 1 Ustawa z dnia 25 stycznia 2016 r. o szczególnych środkach ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego lub interesu
Ujawnienie przestępstwa o charakterze
Olga Trocha Fundacja Dzieci Niczyje Przedawnienie karalności przestępstw seksualnych popełnionych na szkodę małoletniego Niniejsze opracowanie przedstawia instytucję przedawnienia karalności przestępstw
Zestawienie zmian w Kodeksie postępowania karnego wprowadzonych ustawą z dnia 28 listopada 2014 roku o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka
Zestawienie zmian w Kodeksie postępowania karnego wprowadzonych ustawą z dnia 28 listopada 2014 roku o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka Zmiany w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks
Prawne aspekty krzywdzenia dzieci
Prawne aspekty krzywdzenia dzieci Skrypt szkoleniowy dla uczestników szkolenia (Stan prawny: 28 września 2016 r.) Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę ul. Walecznych 59 03-926 Warszawa KRS 0000204426 NIP 113-07-25-676
Każdy ruch w Internecie zostawia ślad. Psychologiczne i prawne aspekty groomingu. Marta Wojtas, Łukasz Wojtasik Fundacja Dzieci Niczyje
Każdy ruch w Internecie zostawia ślad. Psychologiczne i prawne aspekty groomingu Marta Wojtas, Łukasz Wojtasik Fundacja Dzieci Niczyje Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie (2004). Penalizacja
TERAZ RÓWNIEŻ NAUCZYCIELE MOGĄ ZAKŁADAĆ NIEBIESKIE KARTY
TERAZ RÓWNIEŻ NAUCZYCIELE MOGĄ ZAKŁADAĆ NIEBIESKIE KARTY Od 18 października 2011r. obowiązek założenia Niebieskiej Karty" mają m.in. szkoły, gdy podejmą uzasadnione podejrzenia o stosowaniu wobec ucznia
Mediacja w sprawach karnych
Mediacja w sprawach karnych Etapy mediacji selekcja spraw i skierowanie sprawy do mediacji spotkanie mediatora osobno ze stronami wspólne spotkanie sprawcy i pokrzywdzonego w obecności mediatora kontrola
Procedura reagowania w sytuacji cyberprzemocy w Gimnazjum nr 1 w Nisku
Procedura reagowania w sytuacji w Gimnazjum nr 1 w Nisku Dokument opracowano na podstawie procedur stworzonych w Zespole Szkól im. Józefa Twaroga w Księżomierzu Przemoc nie jest oznaką siły, lecz słabości"
Handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
Źródło: http://handelludzmi.eu/hl/baza-wiedzy/przepisy-prawne/polskie/6283,kompilacja-najwazniejszych-przepisow-prawa-polskiego -zwiazanych-z-problematyka-h.html Wygenerowano: Niedziela, 7 lutego 2016,
BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ. Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego, także
BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ Wykład pt. Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego, także ucznia Zawartość pokazu: 1. Podstawowe informacje dot. nieletnich i przestępczości nieletnich 2. Zatrzymanie
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 28,
Określenie stalking pojawiło się pod koniec lat 80. Wtedy zaczęto tak określać nowe zjawisko społeczne - obsesyjne podążanie fanów za gwiazdami
STALKING Określenie stalking pojawiło się pod koniec lat 80. Wtedy zaczęto tak określać nowe zjawisko społeczne - obsesyjne podążanie fanów za gwiazdami filmowymi W polskim kodeksie karnym stalking -6
1. Prawo do odmowy złożenia zeznań.
1. Prawo do odmowy złożenia zeznań. W obecnym stanie prawnym prawo do odmowy złożenia zeznań przysługuje w dwóch sytuacjach: 1) Po pierwsze osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań, przy czym
Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009)
Warszawa, dnia 29 października 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o Policji (druk nr 1009) I. Cel i przedmiot ustawy Przedłożona Senatowi ustawa zmierza do zrealizowania