Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu"

Transkrypt

1 Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu D WUMIESIĘCZNIK M AJ CZERWIEC (NR 3)

2 W tym numerze: HISTORYCZNIE: Sześćset lat później. Wspomnienie o Ks. Janie Husie. dr Małgorzata Grzywacz Dyrektor Miron Ellmann ( ) Jerzy Domasłowski MOIM ZDANIEM: Powyżej: Diecezjalny Zjazd Młodzieży Sopot Poniżej: Ks. Marek Uglorz. Rekolekcje pasyjne. Pojęcie szczęścia według Władysława Tatarkiewicza Agnieszka Zawiska Kłopotliwa sytuacja Przemysław Hewelt wydawca: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu zespół redakcyjny: Halina Raszyk, ks. Marcin Kotas, Anna Boruta-Bisok (kącik dla dzieci) przygotowanie i opracowanie tekstów, korekta: Halina Raszyk skład i opracowanie graficzne: Hanna Pałac druk: Perfekt Druk, ul. Świerzawska 1, Poznań Zdjęcia na okładce: internet, zdjęcie na 1 i 2 stronie publikacji pochodzą ze strony s. 24: broc - Fotolia.com, pozostałe - archiwum własne autorów i parafii

3 OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy! Wiosna wszystkim radośniej w sercu. Piękno otaczającej nas przyrody w tym okresie onieśmiela. Spacer po lesie nawet samotny, przynosi niezapomniane odczucia. Dookoła nas tętni życie, w każdym dźwięku słychać radość. Jak wtedy wątpić że to dzieło Boga. W czasie wielkanocnych rekolekcji ks. Marek Uglorz też starał się przekazać nam radosną stronę wiary. My idąc do kościoła na spotkanie z Bogiem niesiemy swoje troski a oczekujemy słów niosących nadzieję. Teologia radości jest nam bardzo potrzebna. Pan Przemysław Hewelt stara się nam przekazać w swoich tekstach prawdę o nas. W naszych duszach jest ten brud, który obmywa krew Jezusa czy na to pozwalamy? Szczęście to radość tak na ogół mówimy. Pani Agnieszka Zawiska pokazuje nam jak to pojęcie wygląda z pozycji filozofa. Z tekstu wynika, że można je rozpatrywać na wielu poziomach. Pan Jerzy Domasłowski przypomina p. Mirona Ellmanna, którego wielu z nas dobrze pamięta. Nasza znajomość rozpo częła się od prozaicznych problemów lat osiemdziesiątych braku w sprzedaży słodyczy do paczek świątecznych. Jako dyrektor Goplany przez lata pomagał nam zapełnić te paczki. Pomagał mężowi w prowadzeniu pierwszych negocjacji ma jątkowych służąc swym doświadczeniem, wspólnie spędzili wiele godzin jeżdżąc po terenie rozległej wtedy Parafii. Zawsze mogliśmy liczyć na jego wsparcie i pomoc. Pani Małgorzata Grzywacz jak zawsze profesjonalnie pokazuje wydarzenia, które doprowadziły do śmierci ks. Jana Husa. Jego gorąca wiara przeciw knowaniom politycznym. To zazwyczaj źle kończy się dla ideowców, ale czy na pewno? Kto dzisiaj pamięta jego przeciwników? Jego postawa przyniosła reformację i do dziś mówimy o nim. Cieszę się, że do grona piszących dołączyła p. Elżbieta Jen. Z jej tekstu przebija radość, pokonała we wnętrzną rezerwę i spróbowała się zaan gażować. Mam nadzieję iż będzie tak dalej i pociągnie za sobą innych. Na koniec zaproszenie na Wiosnę Muzyczną. Zrodziła się z miłości i radości. Posiadając tak piękny kościół i możliwości trudno nie sławić Boga również muzyką. Tym uniwersalnym językiem świata. Dzięki Mu za łaskę którą nam okazał. W imieniu redakcji Halina Raszyk 3

4 SPOTKANIE ZE SŁOWEM BOŻYM I stało się w czasie drogi, że gdy zbliżał się do Damaszku, olśniła go nagle światłość z nieba, a gdy padł na ziemię, usłyszał głos mówiący do niego: Saulu, Saulu, czemu mnie prześladujesz? I rzekł: kto jesteś Panie? A On Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz; ale powstań i idź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić. A mężowie, którzy z nim byli w drodze, stanęli oniemiali, głos bowiem słyszeli, ale nikogo nie widzieli. (Dz 9, 3-7) Powyższy tekst stanowi świadectwo spotkania człowieka ze Zmartwychwsta łym. Tym razem ów świadek Zmartwych wstałego Jezusa nie jest jednym z Dwuna stu, nawet nie należał do grona tych, którzy wędrowali za Jezusem. To Szaweł z Tarsu, postać przedziwna, zaskakująca, wielobarwna. W świadectwie z Dziejów Apostolskich odnajdujemy Szawła w dro dze do Damaszku. Celem jego misji jest wytępienie rodzącego się w tym mieście Kościoła chrześcijańskiego. W ręku trzyma listy otrzymane od arcykapłana uwierzy telniające jego misję. Za wszelką cenę pragnie wytracić szkodliwą dla narodu i tradycji sektę. Podczas podróży olśniła go światłość z nieba, padł na ziemię i wówczas usłyszał swoje imię: Saulu, Saulu, dlaczego mnie prześladujesz? Słysząc swoje imię, każdy zadaje pytanie o tego, kto woła: Kto jesteś Panie? 4 Słyszy zadziwiającą odpowiedź: Ja jestem Jezus, ten, którego ty prześladujesz, ale powstań i idź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić. W tym momencie dzieje się coś niewyobrażalnego. Szaweł, gorliwy prześladowca Kościoła Bożego, rozpoczyna zupełnie nową kartę swojej biografii staje się uczniem Pańskim. Jednym z najaktywniejszych apostołów, który mimo przeciwności, cierpień i niezrozumienia (także ze strony pozostałych uczniów Pańskich) głosi ewangelię o ukrzyżowanym i zmartwych wstałym Jezusie Chrystusie. Biblia tytułuje ten fragment Dziejów Apostolskich: Nawrócenie Saula. W isto cie tam, pod Damaszkiem zmieniło się całe życie Saula, od tej chwili jako Paweł stał się wyznawcą i głosicielem prawdy. Wszystko to za sprawą Zmartwychwstałego. Uczciwie musimy wyznać, że autor Dziejów Apostolskich nieco wyidealizował

5 SPOTKANIE ZE SŁOWEM BOŻYM wydarzenie pod Damaszkiem. Sam Paweł odmienić. Oto Zmartwychwstały, żyjący jest znaczenie bardziej powściągliwy Syn Boży zwraca się do każdej i każdego w opisach swojego nawrócenia. Nie ma z nas po imieniu i mówi, powstań i idź! w nich spektakularności, którą daje się Zmartwychwstały zwraca się do każdego zauważyć w relacji autora tekstu. W liście z nas po imieniu, aby nas odmieniać, aby do Koryntian Apostoł pisze, iż na końcu, natchnąć nas nadzieją i ufnością, że po wszystkich Jezus ukazał się jemu, jako choćby nie wiadomo co miałoby się wy poronionemu płodowi. Widać, że odbierał darzyć, to i tak będzie dobrze. Ewangelia to wydarzenie zupełnie inaczej niż autor to dobra wiadomość! Dobra wiadomość, Dziejów Apostolskich. komunikująca nam, że umiera Niezależnie od tego, pew- Dla Chrystusa nie nie, cierpienie, śmierć nie mają nym jest, że na życiowej dro - ma barier (...) ostatniego słowa, liczy się tylko dze Saula, stanął Zmar- serc, do których życie. Zmartwychwstały pragnie twychwstały, żyjący na wieki by nie wszedł (...) nas ku tej nadziei przeobrażać, Jezus Chrystus. Ukazał się i życia, którego by abyśmy mogli iść przez to do nie odmienił. czesne życie w pokoju: w po człowiekowi, który w naszym ludzkim spojrzeniu był ostatkoju z Bogiem, z drugim czło nią osobą, która byłaby godna takiego wiekiem i samym sobą. A zatem, powstań doświadczenia. A jednak! i idź w mocy wielkanocnej nadziei. Amen. Dla Chrystusa nie ma barier, których nie byłby w stanie przekroczyć. Nie ma Ks. Marcin Kotas serc, do których nie byłby w stanie wejść. Nie ma życia, którego nie byłyby w stanie 5

6 ROZMYŚLANIE KS. TADEUSZA RASZYKA Boże ucztowanie Wszystko, co mi daje Ojciec, przyjdzie do mnie, a tego, który do mnie przychodzi, nie wyrzucę precz. Jan 6,37 Miłość Boga do nas to dzieło zbawienia w Chrystusie. Bóg mocą Swoją oświeca, uświęca i powołuje do życia. Boże działanie nie skończyło się w ostatnim dniu stworzenia, ani z chwilą, gdy na ten świat posłał Zbawiciela, ani też w chwili zmartwychwstania. Bóg działa nadal. Budzi wiarę w naszych sercach, zachowuje w prawdziwej wierze. Tego dowodem jest cały Kościół Chrystusowy na ziemi. Bóg działa w w dalszych pokoleniach, które przychodzą po nas. Działający Bóg w nas, przez nas i wśród nas. To działanie budzi w nas zdziwienie, niezrozumienie, negatywną ocenę. Doznali tego jego uczniowie w dniu zesłania Ducha Świętego młodym winem się upili, potem wielu ojców wiary naszej odsądzano ich od czci i wiary. Oni jednak nie ustawali w działaniu, aby słowem i czynem odpowiedzieć, wyjaśnić (prześladowanie chrześcijan, kontrreformacja). Życie nie kończy się na jednym z etapów, po jednym następuje następny. Trzeba nam iść i działać dalej. Do tego jest nam potrzebna ta sama moc Ducha Świętego ożywiającego, moc Boga Ojca i Jezusa Chrystusa. Uczniowie zaczynają działać. Bóg Ojciec i Chrystus jest tym żywotnie zainteresowany, dlatego wyposaża ich do tego działania mocą Ducha Świętego. Stwórcza moc to Boża moc. Działanie wyraża się w zwiastowaniu, nauczaniu, wyjaśnianiu, w służbie drugiemu człowiekowi. Jesteśmy powołani do działania. Trzeba iść dalej, działać w Bożym imieniu i z Bogiem, tylko to chroni przed stagnacją i zapewnia rozwój i rozkwit. Bóg wyciąga do nas rękę w geście pokoju. Bez Chrystusa niepokój, z Chrystusem życie w pokoju. (Fragmenty kazania do konfirmantów dedykuję naszej wnuczce Laurze) 6

7 MOIM ZDANIEM Kłopotliwa sytuacja Jam jest Józef, brat was, którego sprzedaliście do Egiptu (1 Księga Mojżeszowa 45,4) Mocne słowa słowa jak grom, nie pozo stawiające żadnych wątpliwości. Oto przed pozostałymi synami Jakuba stoi Józef przed laty zdradzony, sprzedany, pogardzo ny i odrzucony. A teraz z pełnią władzy nad swoimi braćmi swoimi oprawcami Jakie myśli wtedy przemknęły przez ich głowy? Czego oczekiwali? Jakiego losu spodziewali się z ręki swojego brata, który teraz miał nad nimi pełnię władzy?... Przy szli z ucisku, z głodu, po pomoc a tu dosię gła ich przeszłość. Konfrontacja z ofiarą swojego zachowania nie jest tylko domeną opowieści biblijnych. Teraz pewnie częściej używa się określenie kłopotliwa sytuacja. To ja, twoja żona. Była żona, pewnie po winnam mówić, prawda? Zostawiłeś mnie z małym dzieckiem i pojechałeś do Anglii. Mówiłeś, że nas do siebie ściągniesz. I co? Co raz rzadziej dzwoniłeś. Czy ty wiesz, co ja przeżyłem?! A ty już tam masz nową ro dzinę Powiedziałeś jej o mnie? Co masz mi teraz do powiedzenia?!. To ja, pożyczyłem ci wtedy pieniądze. Pamiętasz, prawda?... mówiłeś, że za ty dzień oddasz, i co? Ty zniknąłeś a ja przez te pieniądze straciłem pracę. I co masz mi teraz do powiedzenia?!. Przykłady można by mnożyć. Cała opo wieść o konfrontacji Józefa z braćmi opisa na w 45 rozdziale Pierwszej Księgi Moj żeszowej jest dla mnie niepełna, czegoś mi tam brakuje: w żadnym momencie tego spotkania bracia nic nie mówią! Żadnego słowa wyjaśnienia, przeproszenia. Oto winowajcy zalani morzem miłości swojego brata Józefa. Piękne, ale mało prawdo podobne A może to jest tak, że ta opowieść z pierwszej księgi Biblii, tak łagodna i zu pełnie pozbawiona wymówek, gniewu, kary, jest zapowiedzią sceny w księdze ostatniej Objawieniu Świętego Jana, w której opisana jest następująca scena: I odezwał się jeden ze starców, i rzekł do mnie: Któż to są ci przyodziani w białe szaty i skąd przyszli? I rzekłem mu: Panie mój, ty wiesz. A on rzekł do mnie: To są ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku i wyprali szaty swoje, i wybielili je we krwi Baranka. Dlatego są przed tronem Bożym i służą mu we dnie i w nocy w świątyni jego, a Ten, który siedzi na tronie osłoni ich obecnością swoją. (Objawienie Święte go Jana 7, ) Wielki ucisk to nie tylko prześladowa nia, nie tylko to co przychodzi z zewnątrz. 7

8 MOIM ZDANIEM To może przede wszystkim zwykła ludzka niedoskonałość, z którą sami nie potrafimy sobie poradzić, a która potrzebuje tej iskry Bożej łaski, tego leczącego dotknięcia Jezusa. Ci stojący przed Barankiem przy końcu czasów nie są idealni gdyby tacy byli nie musieliby prać swoich szat w Jego krwi. Pewnie są wśród nich bracia Józefa, mężo - wie, którzy zostawili swoje żony, złodzieje, oszuści, złoczyńcy, plotkarze, złośliwcy i wszyscy inni, którzy w którymś momencie życia mieli odwagę powiedzieć: Panie Jezu nie daję rady. Pomóż mi! Bądź miłościw mnie grzesznemu Chciałbym i ja się wśród nich znaleźć Przemysław Hewelt Pojęcie szczęścia według Władysława Tatarkiewicza Chciałabym dziś przybliżyć Państwu myśl wnikliwą i ciekawą zaprezentowaną przez jednego z filozofów XX wieku, a mianowicie Władysława Tatarkiewicza. To postać znana w świcie filozofii. Czło wiek o dużej wiedzy. Przed laty kiedy zdawałam jeden z egzaminów wstępnych na Uniwersytecie właśnie na kierunek filozofia zadano mi między innymi pytanie 8 z myśli owego filozofa. Pojęcie szczęścia. Pytanie pozornie proste gdy nie po przedza go analiza. Gdyby zadać je dzie ciom to większość z nich zareagowałaby uśmiechem, co samo w sobie jest już od powiedzią zawierającą właśnie element szczęścia. Właściwie to zlepek liter, ale kiedy dołożymy do niego emocje, pamięć, wnikliwą myśl to uzyskamy całkiem cie kawy wynik. Słowo szczęście samo w so bie zawiera pojemną treść i wydobywa na zewnątrz szereg dodatkowych pytań. Władysław Tatarkiewicz zajął się seman tyczną analizą szczęścia. Semantyka jest działem językoznawstwa badającą w swym zakresie również znaczenie w języku oraz relacje między znaczeniem głównym wy razu, a jego znaczeniem w konkretnej wy powiedzi. Dzieło owego filozofa jest swego

9 MOIM ZDANIEM rodzaju przewodnikiem po życiu właściwie każdego człowieka. W pojęciu szczęścia i jego analizie można się przejrzeć jak w lustrze i uchwycić to co indywidualne. Cztery pojęcia szczęścia na których się skupił warto tu przytoczyć. To rzetelna analiza dokonana w XX wieku. Pierwszym pojęciem jest szczęście jako wybitnie do datnie wydarzenia, a więc te, które pozy tywnie wpłynęły na życie jednostki, w konsekwencji generując szczęście. Dru gie ujęcie szczęścia to wybitnie dodatnie przeżycia sięgające więc do wewnętrznych przeżyć danej osoby, również rzutu jące na bieg życia i powodujące uczucie szczęścia. Trzecią kategorię szczęścia ob jaśnia jako posiadanie największej miary dóbr dostępnej człowiekowi. Dzieli tu do bra na materialne, które podnoszą status jednostki oraz te niematerialne np. cnoty. Została zatem czwarta analiza szczęścia jako zadowolenie z życia jest podsumo waniem całościowym szczęścia w życiu podmiotu. To coś w rodzaju bilansu plusów i minusów jakich doświadczyliśmy. Prze waga dodatnia wskazuje tu na żywot szczęśliwy. Tatarkiewicz wyróżnił czwarte pojęcie szczęścia jako najbardziej trafne, ponieważ jest całościowe. Pozostałe 3 po jęcia w jego mniemaniu są cząstkowe, nie pełne. Czwarte pojęcie mieści w sobie po zostałe. Trochę to przypomina bilans ekonomiczny- gdzie trzeba się zmierzyć z faktycznymi korzyściami i stratami, aby wyciągnąć naukę z końcowego wyniku. Można rozwijać definicje szczęścia jako trwałe zadowolenie z życia jednak jedna, końcowa jest niemożliwa do sprecyzowa nia. Dlaczego? Spójrzmy zatem dalej, po nieważ wyróżnić można odmiany szczę ścia; mamy ich 8. Pierwsze szczęście w znaczeniu konkretnym i abstrakcyjnyma więc te cechy, które są wspólne życio rysom szczęśliwym. Drugie szczęście w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym. Trzecie szczęście jako chwila i jako stan trwały. Czwarte szczęście realne i ide alne. Piąte szczęście odpowiadające wszystkim potrzebom i szczęście odpo wiadające wszystkim potrzebom materialnym. Szóste szczęście polegające na zwykłym i głębszym zadowoleniu. Siódme szczęście, które przychodzi samo i szczęście wymagające wysiłku. I ósme szczęście w spokoju i beztrosce. Jak zatem widzimy szczęście jest pojęciem wielo znacznym. Zawiera w sobie zewnętrzne bodźce i wewnętrzne przeżycia. A czym dla każdego z nas jest szczęście? Osobistą wędrówką ku Bogu? Jednością w rodzinie? Przyjaźnią? Miłością? Zbiegiem pozytywnych okoliczności? A może wewnętrzną refleksją, zadumą? Ile podmiotów tyle od powiedzi. W pojęciu szczęścia wyróżniamy więc różnorodność, dynamikę, ale i spokój. Szczęście kryje w sobie emocje oraz wy - 9

10 HISTORYCZNIE... ważony bilans. Czy szczęście może być i nie być zarazem? Moim zdaniem tak, po nieważ składa się z chwil, które ciągle ewoluują, ulegają zmianie. Są i nie są za razem. Są materialnym śladem, ale i nie materialnym doznaniem. Pamiętajmy jed nak, niezależnie od tego do której definicji się skłonimi, że prawdziwym fundamentem szczęścia jest miłość do Boga. Ona jest podstawą, z której wypływa następnie miłość do bliźniego. Agnieszka Zawiska Sześćset lat później. Wspomnienie o Ks. Janie Husie. Pamięć o śmierci ks. Jana Husa, skaza nego wyrokiem gremium, jakim był obra dujący na ziemi niemieckiej sobór w Kon stancji, należy do bardzo trwałych elementów tożsamości ewangelickiej, się gającej bezpośrednio lat dwudziestych XV wieku. Już w pierwszą rocznicę spalenia pra skiego kaznodziei, dokładnie 6 lipca roku, rozpoczęto obchodzenie pamiątki 10 jego męczeństwa. Czytano wówczas listy napisane w więzieniu oraz fragmenty historii hagiograficznej, której autorem był Piotr z Mladenowic ( ), uczeń Husa i naoczny świadek jego stracenia na stosie. Powracając do tego wydarzenia sześćset lat później warto zwrócić uwagę na odsłaniające się mechanizmy funkcjo nowania społeczeństwa, które nie zawa hało się, w imię swych politycznych inte resów, wydać niewinnego człowieka na śmierć. Nasze czasy różnią się istotnie od tamtych, pełnych żarliwej religijności, prowokującej konflikty, spory i wojny, a jednak łączą nasze epoki, elementy konfliktogenne, istniejące potencjalnie w każdej religii. Codzienność polityczną tamtego czasu określało doświadczenie tzw. wielkiej schizmy, erozji systemu funkcjonowania

11 HISTORYCZNIE... papiestwa, wystawionego przez wieloletnie trwanie w kryzysie, na całkowitą utratę autorytetu. Chrześcijanie czekali na wydarzenia, które położą temu kres. Wagę kolejnego soboru, określanego mianem reformatorskiego, dla społeczności za chodniego chrześcijaństwa ukazał w spo sób bardzo przekonujący Antoni Procha ska ( ), publikując pod koniec XIX stulecia, w ramach w serii rozpraw krakowskiego Wydziału Historyczno-Filo zoficznego Akademii Umiejętności, stu dium na temat obecności Polski i Polaków w tym wydarzeniu 1. Kilka lat przedtem (1 409) zwołano sobór do Pizy podejmując próbę przezwyciężenia dramatu erozji pa piestwa i zniesienia dwuwładzy oraz obe diencji konkurujących ze sobą papieży. To i tak bardzo skomplikowane położenie wzmocnił wybór trzeciego papieża za miaru ustąpienia z urzędu nie żywili ani Benedykt XIII, ani Grzegorz XII, a dołączył do nich nowo wybrany Aleksander V 2, an typapież. Wybrany na następcę Aleksan dra, kolejny antypapież Jan XXIII, przystał na żądania cesarza z dynastii luksemburskiej Zygmunta, który dochodząc w roku do władzy, powołał się na istniejący od czasów Karola Wielkiego przywilej i obowiązek obrony Kościoła przez wła dzę świecką. Występując w roli advocatus ecclesiae cesarz postanowił zrealizować jeden ze swoich najważniejszych celów politycznych, jakim było ponowne zjed noczenie Kościoła. Zwołany do Konstancji sobór wsparła elita intelektualna całego kontynentu, widząc w tym zgromadzeniu przede wszystkim szansę odbudowy au torytetu urzędu papieskiego, widzianego z perspektywy konsekwencji i nadużyć poprzednich pokoleń. Sobór miał być gwarantem odnowy. Idea koncyliaryzmu, wyższości soboru nad papieżem mogła, przynajmniej na czas jakiś, wzmocnić nadwątlone relacje we wnątrz świata europejskiego chrześcijań stwa. Doniosłość tematyki soborowej przyciągała wielu wybitnych reprezen tantów elit kościelnych i świeckich. Podobnie było w naszym kraju: Wobec tych zadań udział Polski był bardzo liczny: kapituły wysyłały osobnych repre zentantów, uniwersytet krakowski swojego rektora, sławnego kanonistę Pawła Włodkowica, Kościół i Koronę reprezen towali oprócz arcybiskupa gnieźnieńskie go biskupi: krakowski, poznański i płocki, dalej wrocławski i lubuski"3. Podążyło do Konstancji także rycerstwo polskie, a uroczystość wjazdu delegacji zapamię tali kronikarze, spisując także historię sporu pomiędzy Polską a Zakonem Krzy - Por. Antoni Prochaska: Sobór w Konstancji, Kraków 1 996, reprint wydania z r. Dane biograficzne por. K. Dopierała, Księga papieży, Poznań A. Prochaska, op.cit, s

12 HISTORYCZNIE... żackim 4. Trzy kwestie sobór miał potrakto wać priorytetowo: przezwyciężenie schizmy ( causa unionis), reformę Kościoła ( causa reformationis) oraz sprawy czysto ści wiary i odstępstw ( causa fidei). W r. udało się wybrać nowego pa pieża; został nim Oddone Colonna, który przyjął imię Marcina V. i sprawował swój urząd do r5. Problemy reform ko ścielnych potraktowano częściowo, odkła dając niektóre na później, a centralny pro blem relacji soboru i papiestwa uregulowano doraźnie, obligując papieża do posłuszeństwa soborowi. Następne stulecie, także pod wpływem reformacji, zmieniło podejście do kwestii koncyliary zmu i to papieżom oraz kurii rzymskiej przypadła rola dominująca. Sobory, okre ślane reformatorskimi6, odbywały się w szczytowym okresie dynamiki społecznej późnośredniowiecznej Europy, w czasie, kiedy pragnienie odnowy Kościoła i wola realizacji tego celu, szły w parze z dysku sją nad nowym ładem społecznym. Przybywając do Konstancji późną jesie nią AD , ks. Jan Hus, utożsamiany był nie tylko z dążeniem do odnowy w czeskim Kościele, lecz postrzegano go także jako ekskomunikowanego wichrzy ciela i buntownika, którego kazania wzbudzały emocje nie tylko wśród szlachty, lecz także praskich mieszczan i prostego ludu 7. To właśnie cesarz Zyg munt Luksemburczyk zaprosił Husa do Konstancji, aby ten wytłumaczył się z formułowanych przeciwko niemu zarzu tów. Uczynił to za pomocą swego brata, Wacława IV. regenta, który taką propozy cję zainteresowanemu przedłożył. Obecność czeskiego reformatora w trakcie so boru miała być argumentem za powagą cesarskich intencji wobec soborowego gremium oraz próbą odparcia odium he rezji, jakie zawisło nad Bohemią czeską prowincją cesarstwa 8. Morze atramentu przelano nad rozstrzygnięciem sprawy cesarskiej 'o pieki' nad Husem i jego po dróżą na południe Niemiec, w posiadaniu bądź nie cesarskiego listu żelaznego. Nie od dziś wiadomo, iż politycy nader rzadko dotrzymują słowa. Dlaczego teraz miałoby być inaczej? Droga do Konstancji była, także za sprawą samego Husa, trasą nie tyle ba - 4 H. Boockmann: Johannes Falkenberg, der deutsche Orden und die polnische Politik. Untersuchungen zur politischen Theorie des späten Mittelalters. Mit einem Anhang: die Satira des Johannes Falkenberg, Göttingen 1 975, s K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1 996, s Oprócz Pizy, Konstancji określamy tym mianem zgromadzenia soborów w Bazylei ( ) i Ferrarze ( ). 7 Czytelników zainteresowanych doktryną Husa odsyłam do tekstu prof. Anny Paner: Program odnowy Kościoła i życia duchowego w nauce i pismach Jana Husa, w: Gdański Rocznik Teologiczny, IV , s Por. R.Friedenthal: Ketzer und Rebell. Jan Hus und das Jahrhundert der Revolutionskriege, München 1 972, s

13 HISTORYCZNIE... nity, co świadectwem rosnącej popularno ści. Czeski reformator nie stronił od spo tkań, teologicznych dysput9, w nadziei, że uda mu się przekonać do swoich poglądów także ojców soboru. Podróż do Konstancji była dobrowolną decyzją i świadomym aktem woli Husa, choć niektórzy ostrzegali, iż skutki mogą być nie do opanowania. Będąc postacią publiczną i rozpoznawalną, Hus cieszył się nieposzlakowaną re putacją i podobnie jak inni zwolennicy praskiego ruchu odnowy, łączony był przede wszystkim ze swoimi płomiennymi kazaniami w języku czeskim, a wśród teo logów często jemu nieprzychylnych z doktryną angielskiego teologa i filozofa Johna Wyclifa ( ). Bezpośrednie relacje pomiędzy Anglią a Czechami to przede wszystkim działalność zwolennika ks. Jana Husa, Hieronima z Pragi ( ), także męczennika, spalonego na stosie, jako wyznawcę wyclifizmu u husy tyzmu. W czasie swego pobytu na uniwersyte cie w Oxfordzie Hieronim przepisywał dzieła angielskiego filozofa i zaczął ich kolportaż po powrocie do ojczyzny. Kon trowersje wokół nauczania Wyclifa prze niosły się później do Konstancji i zostały połączone z procesem Husa, którego po kilku dniach osadzono w klasztorze dominikanów. Stworzono komisję w celu do kończenia procesu, który de facto rozpo 9 czął się w w Rzymie, zapoczątkowany właśnie przez Jana XXIII. W polityce zagranicznej Jan XXIII, za młodu kondotier i podobno pirat, uciekał się do środków oddziaływania i perswazji, które rzucały bardzo złe światło na urzędujące go papieża. Krytykę formułowało wielu, należał do nich także praski duchowny, który z ambony napiętnował osobiste za angażowanie papieża w walkę przeciwko królowi Neapolu. Papież obiecywał wszystkim, którzy go poprą po prostu... przebaczenie wszystkich grzechów, bez konieczności ich wyznawania. Gwałtowna reakcja Husa na te nadużycia doprowa dziła do obłożenia Pragi interdyktem, który czynił życie w mieście prawie nie wykonalnym (zakaz sprawowania wszelkich sakramentów. Wystąpienie Husa przeciwko instytucji papiestwa przyspo rzyło mu licznych wrogów. Kaznodziei Kaplicy Betlejemskiej nakazano opuszczenie stolicy kraju. Wówczas rozpoczęły się wędrówki Husa po szlacheckich dwo rach a ich owocem traktaty O Kościele i O symonii. Wrogość papieża Jana XXIII przyczyniła się do podjęcia problemu Jana dużo wcześniej, zanim Hus przybył do Konstancji. Dynamika immanentna soboru wpłynęła znacznie na jego zintensyfiko wanie, nawet wtedy, gdy pod osłoną nocy papież Jan XXIII, w świeckim przebraniu uciekł z miasta, gdyż ojcowie soborowi Najnowsza biografia ks. J. Husa, por. F.Šmahel, Jan Hus. Život a dílo, Praha 201 3, s

14 HISTORYCZNIE... Hus i Luter zdecydowali się nie przedłużać jego urzę dowania na stolicy św. Piotra. Papież zo stał pojmany i osadzony w przez biskupa Konstancji Ottona na zamku Gottlieben. W wieży tej biskupiej rezydencji, będącej na wszelki wypadek także warownią, osadzono ks. Jana Husa, potem także ks. Hieronima z Pragi. Szlachta Czech i Moraw próbowała wy musić na dynastii luksemburskiej oficjalne przesłuchanie więzionego Husa przez ob radujący sobór. Doszło do trzech takich spotkań, podczas których obecny bywał także cesarz Zygmunt. Oskarżonemu przedstawiono katalog zarzutów, które by ły nieprawdziwe 1 0 lecz doprowadziły ostatecznie do ogłoszenia praskiego reformatora heretykiem i skazania na stos1 1. Zarzucano mu szerzenie na uniwersytecie praskim i z ambony w Kaplicy Betlejem - skiej herezji Wyclifa i własnych, poparcie dla odrzuconych przez papieża i potępio nych tzw. 45 Artykułów, ekscerptu będą cego wypisem z różnych traktatów an gielskiego teologa. Twierdzono, że Hus nawoływał do przemocy, wprowadzał po dział między duchownych i świeckich. Dodatkowym oskarżeniem, była wprowa dzona pod nieobecność Husa w Pradze (sic!) praktyka Komunii Św. pod dwoma postaciami, którą jakoby miał forsować. Próbując się bronić Hus nie miał szans, gdyż wyrok praktycznie już zapadł. Nawet, gdyby wycofał się i odwołał swoje poglą dy, nie pozostawał mu inny wybór niż dożywotnie zamknięcie w klasztornym więzieniu. Wyrok wykonano dnia szóstego lipca r. Zwolennicy praskiego ka znodziei nie pogodzili się z wyrokiem so boru i rozpoczęły się wieloletnie zmaga nia, waśnie i wojny, określane mianem rewolucji husyckiej, która ostatecznie się nie powiodła, lecz jej przebieg uświadomił ludziom w Europie, że nic nie jest dane ludziom raz na zawsze. Dobrze wiedział o tym dr Marcin Luter, świeżo po lekturze traktatu Jana Husa O Kościele, pisząc w r : Zupełnie nieświadomy, nauczałem i rozumiałem wszystko jak Hus [...]. Krótko: wszyscy je - 10 Bardzo ciekawą, zbyt mało komentowaną, analizę teologicznych poglądów Husa w kontekście jego czasów przedstawił ks. bp Grzegorz Ryś w swej rozprawie habilitacyjnej: Jan Hus wobec kryzysu Kościoła wielkiej schizmy, Kraków Szczegółowo przebieg procesu omawia prof. Anna Paner w artykule: A jeśli Jego chwale potrzebna będzie moja śmierć. niech mi ją raczy dać bez strachu. Proces Jana Husa w Konstancji, w: Gdański Rocznik Ewangelicki V (201 1 ), s

15 HISTORYCZNIE... steśmy husytami, nawet o tym nie wie dząc. Ostatecznie byli nimi także Paweł i Augustyn! 1 2. Poszukując współrzędnych współczesnej kultury chrześcijańskiej odwołuję się zawsze do ziarna zasianego świadectwem życia i śmierci Jana Husa. Jest ono mi bliższe w swej hagiograficznej tradycji, niż uczone rozprawy. Piotr z Mladenowic, świadom ważności wydarzeń w jakich brał udział w Konstancji napisał, od razu i na świeżo, niczym reporter, 'relatio' z miejsca zdarzeń, tak aby się nie zatarło. I tak już jest. Nawet sześćset lat po. Małgorzata Grzywacz 12 z listu ks. Marcina Lutra do G. Spalatina (1 520), cyt. za: F.Seibt, Jan Hus- zwischen Zeiten, Völkern, Konfessionen, München 1 997, s Dyrektor Miron Ellmann ( ) Miron Ellmann urodził się 7 kwietnia r. w Bydgoszczy. Był synem Alfonsa Ellmanna ( ) i Pelagii z d. Wie land. Miał braci Ryszarda i Rogera. W r. rodzina przeprowadziła się do Poznania, gdzie zamieszkała przy ul. Ko lejowej 46. Podczas okupacji, w lipcu r. został skierowany do pracy jako prakty kant w miejscowym oddziale włoskiego Adriatyckiego Towarzystwa Ubezpieczeń z Triestu. Na początku sierpnia r. wraz z wieloma innymi Polakami został zmuszony do ciężkich robót ziemnych przy kopaniu rowów przeciwczołgowych w oko licach Czarnkowa. Wyzwolenia doczekał w marcu r. w obozie pracy pod Obornikami, a wspomnienia z czasów woj ny spisał w r. w rękopisie dostępnym w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej UAM. Mimo ciężkich przejść w ostatnim półroczu wojny, jeszcze w r. ukończył Państwowe Kursy Maturalne i rozpoczął studia w Akademii Handlowej. Prędko podjął pracę zawodową, zostając w latach 15

16 HISTORYCZNIE kierownikiem sekcji administracji Banku Gospodarstwa Spółdzielcze go w Poznaniu. Dalsza droga zawodowa Mirona Ellmanna była bardzo urozmaico na, ale cały czas związana z Poznaniem. W r. zaczął prowadzić sprawy finan sowe w Polskich Zakładach Zbożowych, w latach był inspektorem in westycji w Zjednoczeniu Przemysłu Cu krowniczego, a w latach w Zjednoczeniu Robót Inżynieryjnych. Na stępnym etapem rozwoju zawodowego by ło stanowisko kierownika Oddziału Eko nomicznego Fabryki Pomocy Naukowych, od r. dyrektora ekonomicznego Wo jewódzkiego Zjednoczenia Przedsiębiorstw Państwowego Przemysłu Terenowego, wreszcie ukoronowaniem kariery stało się objęcie w r. funkcji dyrektora naczelnego Zakładów Przemysłu Cukierniczego Goplana firmy należącej w tej branży do najlepszych w kraju, znanej i cenionej przez konsumentów. Później, na fali krajo wych transformacji ekonomiczno-ustrojo wych, aż do przejścia na emeryturę w r. był ostatnim dyrektorem naczelnym Zjednoczenia Grupy Przemysłowej ZPC Goplana, obejmującego zakłady produkcyjne w Poznaniu, Lesznie, Kargo wej i Sulechowie, której obecnym konty nuatorem jest Jutrzenka Colian Sp. z o. o. 16 Za osiągnięcia zawodowe został od znaczony Krzyżem Kawalerskim i Krzy żem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Honorową Za Zasługi dla Rozwoju Województwa Poznańskie go,odznaką Honorową Miasta Poznania, Złotą Odznaką Honorową Polskiego To warzystwa Ekonomicznego (PTE), Od znaką Honorową Naczelnej Organizacji Technicznej. Należał do działaczy PTE, ponadto był autorem około 20 publikacji na tematy ekonomiczne. Jako członek AZS Akademickiego Zrzeszenia Sportowego znajdował czas na uprawianie ulubionych sportów wodnych wioślarstwa, żeglarstwa i pływania, nic dziwnego, że w wieku dojrzałym osiadł nad Jeziorem Kierskim. Miron Ellmann był żonaty z Ireną z d. Grabe ( ), z którą mieli dzieci Andrzeja (1 951 r.), Małgorzatę (1 952) i Iwonę (1 953). Doczekał wnuków i prawnuków. Był zaangażowany w dzia łalność zboru jako członek i sekretarz Rady Parafialnej. Ostatnie lata życia spędził w Bugaju. Zmarł 1 3 października r. w wieku 88 lat i został pochowany obok żony w kwaterze ewangelickiej cmentarza ko munalnego na Miłostowie. Jerzy Domasłowski

17 D Z I E C I OM Zupa z kamyków Pewien biedny człowiek nie jadł od wielu dni. Pukał do drzwi różnych domów w mieście, prosząc o jedzenie, ale nikt nie miał niczego, co mógłby mu dać. Wtedy zobaczył dzieci bawiące się obok fontanny. Podszedł do nich i powiedział: jestem tak głodny, że mógłbym zjeść zupę z kamieni. Zupę z kamieni? zapytałe zaciekawione, co to jest? Czy ktoś ma duży garnek i chochlę? zapytał nieznajomy. My mamy w domu jeden ogromny - powiedział jeden z chłopców. Napełnili garnek wodą z fontanny i włożyli do środka zebrane i umyte kamyki. Rozpalili ogień i zaczęli mieszać zupę. Człowiek spróbował jej i powiedział: mniam, jest pyszna, ale trzeba odrobiny soli. Jeden z chłopców zaoferował, że przyniesie ją z domu. Zamieszano zupę ponownie i nieznajomy powiedział: mniam, jest bardzo dobra, ale gdybyśmy mieli jeszcze kawałek kurczaka. Inny chłopiec powiedział: my mamy w domu! i pobiegł go przynieść. Stopniowo człowiek mówił im, czego jeszcze potrzeba do zupy, i dzieci przyniosły, groch, ziemniak, chleb, olej do czasu, aż człowiek powiedział: mniam, to jest wspaniała zupa z kamieni! Idźcie i powiedźcie wszystkim w mieście, żeby przynieśli miski, to dostaną trochę naszej zupy z kamieni! I w ten sposób w mieście, którego mieszkańcy mówili, że nie maja nic do jedzenia, i troszczyli się tylko o siebie, nieznajomy pokazał, jak można podzielić się tą odrobiną, która każdy posiadał, by wszyscy dostali coś dobrego do zjedzenia. Ta historia przypomina mi pewne wydarzenie z życia Pana Jezusa. Ew. J 6, Jest tutaj jeden chłopiec, który ma pięć chlebów i dwie ryby, lecz cóż to jest na tak wielu? Uczniowie Jezusa musieli nakarmić pięć tysięcy ludzi nie mieli jednak czym. W pobliżu znalazł się chłopiec, który miał pięć chlebów i dwie ryby. Był gotowy podzielić się tym i wszystko to dał Jezusowi, który cudownie rozmnożył chleb i ryby, sprawiając, że wystarczyło dla wszystkich. Czy jestem hojny, czy umiem się dzielić z innymi tym co mam? Rozejrzyj się obok siebie, być może na podwórku, a może w twojej klasie jest ktoś, kto potrzebuje pomocy? 17

18 D Z I E C I OM Kochany Ojcze, dziękuję Ci za wszystko, czym mnie obdarzasz. Chcę jak ten chłopiec umieć dzielić się z innymi i być bezinteresownym. Amen. przygotowała Anna Boruta-Bisok Diecezjalny Zjazd Młodzieży W dniach marca br. w Sopocie od był się zjazd młodzieży diecezji pomorskowielkopolskiej. Uczestniczyło w nim 25 młodych ludzi z parafii w: Poznaniu, Kaliszu, Koninie oraz Sopocie. W Gdyni mło dzież zwiedziła Muzeum Marynarki Wojen nej, żaglowiec Dar Pomorza, Akwarium Gdyńskie oraz centrum Wychowania Morskiego ZHP, gdzie wysłuchała wykładu o ludziach na morzu i marynarskich uniformach. Zjazd był też czasem na śpiew, mo dlitwę, gry planszowe oraz film. 18 W niedzielę w sopockim kościele Zbawiciela młodzi ewangelicy uczestniczyli w nabożeństwie według liturgii młodzieżo wej z akompaniamentem gitar. Po nabo żeństwie, uczestnicy zjazdu zwiedzili w bibliotece parafialnej wystawę p.t. Mo dlitwy zwierząt z Arki Noego przygoto waną przez Marię Drapellę. Następnie w parafialnej kawiarence czekał na wszystkich poczęstunek przygotowany przez rodziców młodzieży z gdańskiej parafii. Na podstawie relacji z Zwiastuna nr 8

19 WYDARZYŁO SIĘ Konferencja Kobiet W dniach kwietnia roku odbyła się IV Międzynarodowa Konferen cja Teologiczna dla Kobiet. Świeccy i du chowni kobiety z Polski, Niemiec i Rosji spotkały się w Międzynarodowym Centrum Studiów i Spotkań im. Dietricha Bonhoeffera w Szczecinie. Gośćmi specjalnymi był zwierzchnik KEA bp Jerzy Samiec i emerytowana Biskup Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Północnej Łaby, ks. Maria Jepsen. Tematyka konferencji skupiła się wokół hasła Razem w Chrystusie Razem w Kościele w kwestii wspólnego życia i współdziałania kobiet i mężczyzn w Ko ściele. Miałyśmy okazję wysłuchać refera tów dotyczących powszechnego kapłań stwa wszystkich wierzących postrzeganego z polskiej perspektywy (bp Jerzy Samiec), i w kontekście tekstów ks. Dietricha Bon hoeffera (dr Renate Wind) oraz roli kobiet w Kościele Wyznającym w Niemczech (dr Christine Globig). Szczególnym wydarzeniem była pierwsza w Polsce Wieczerza kobiet (Frau enmahl), zainspirowana zwyczajami domu Katarzyny i Marcina Lutrów. Przy pięknie przystrojonych stołach słuchałyśmy mów stołowych na wybrany temat, muzyki kla wesynowej oraz kosztowałyśmy dań przy gotowanych na tę okazję. Wszystko prze biegało według ściśle określonego porządku. Prócz tego konferencji towa rzyszyła wystawa Kobiety Reformacji, przedstawiająca sylwetki niemieckich przedstawicielek Reformacji. Anna Boruta-Bisok Światowy Dzień Modlitwy Relacja niecałkiem obiektywna Dwie osoby to sprawiły. Jedna zasiała ziarno, a druga ostatecznie mnie zachęciła. I stało się. Znalazłam się w gronie kobiet przygotowujących tegoroczne ekumeniczne nabożeństwo z okazji Światowego Dnia Modlitwy, które odbyło się w naszym ko ściele 6 marca i przebiegało pod hasłem: Czy wiecie, co wam uczyniłem?. Stało to się zupełnie niespodzianie dla mnie samej. Nigdy wcześniej nie byłam na takim na bożeństwie, a co tu dopiero mówić o czyn nym włączeniu się w jego przygotowanie. Nie będę tutaj przybliżała idei ani przy taczała historii ŚDM. Każdy, kto chce bez 19

20 WYDARZYŁO SIĘ trudu znajdzie te informacje w Internecie albo sięgnie chociażby po najnowszy numer naszego Informatora Parafialnego. Dla po rządku powiem tylko, że nabożeństwo przy gotowywałyśmy my, kobiety-przedstawicielki różnych kościołów chrześcijańskich (luterańskiego, katolickiego, metodystycznego, zielonoświątkowego). Jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że na pierwszym dla mnie spotkaniu roboczym ćwiczymy przede wszystkim pie śni przewidziane w tegorocznej liturgii. A gdy później przez moment przewinął się temat strojów i przeczytałam w programie: kobiety sprawujące liturgię ubrane koloro wo (róż, żółty, turkus, zieleń), jęknęłam w duchu. Nie dość, że mam śpiewać, to jeszcze mam być kolorowa? Widział mnie ktoś w różach lub żółcieniach? Całe moje ja się przeciwko temu buntowało. Tym czasem pieśni okazały się piękne i śpiewa nie ich dało dużo radości, a bycie kolorową na zewnątrz przyszło mi z łatwością, bo w czasie nabożeństwa tak właśnie, rado śnie i kolorowo, czułam się od środka. Okres spotkań i przygotowań to był na prawdę wartościowy i miły czas. Ten czas był dla mnie i myślę, że nie tylko dla mnie, tak samo ważny, jak zwieńczające je nabo żeństwo. Nie tylko ustalałyśmy, jak ma przebiegać nabożeństwo, ale także uczyły śmy się siebie nawzajem. Raz po raz pada ły pytania: A u was nie macie tego? A u 20 was nie robicie tak? A u was? Padały z ciekawością, zdziwieniem, śmiechem. Za wsze jednak zabarwione sympatią. Nie z niechęcią. Nie na zasadzie nachalnego wytykania tego, co nas dzieli. Z natury podchodzę z dużą rezerwą do nowopoznanych ludzi, a tymczasem w tym gronie odnalazłam się bez trudu. Początkowo wprawdzie padało pytanie A pani to chyba w zeszłym roku z nami nie było?. Ale gdy na kolejnym spotkaniu niektóre panie witały mnie już po imieniu, poczułam się jak swoja. Cały ten czas był także, rzecz jasna, doskonałą okazją, abyśmy za cieśniły więzi my, panie z naszej parafii. Bywało i poważnie, i wesoło. To o to chyba chodzi, aby do ważnych i poważnych spraw podchodzić, doceniając ich wagę i powagę, ale niekoniecznie na kolanach. A samo nabożeństwo? Jedne z początko wych słów tegorocznej liturgii brzmią: Pozdrawiamy Was i zapraszamy do wspólnego śpiewania, uwielbiania Boga i modlitwy. I niech te słowa wystarczą za cały komentarz. Bo tak właśnie było. Mój udział w Światowym Dniu Modlitwy, w nabożeństwie i przygotowaniach do nie go jest doskonałym dowodem na to, że coś, do czego początkowo podchodzimy z dużą rezerwą, a nawet w ogóle nie bierzemy pod uwagę, może dać dużo radości. Elżbieta Jen

21 WYDARZYŁO SIĘ Międzyparafialne Rekolekcje Pasyjne Międzyparafialne Rekolekcje Pasyjne już za nami. Niestety W sobotnie, słoneczne dopołudnie przedstawiciele Parafii: poznańskiej, pilskiej, konińskiej, kaliskiej, bydgoskiej i elbląskiej spotkali się w Kościele Łaski Bo żej w Poznaniu na Międzyparafilanych Rekolekcjach Pasyjnych. Zajęcia prowadzone były w trzech gru pach wiekowych. Grupa dzieci, prowadzo na przez Panią Sandrę i Panią Anię, spę dziła czas na słuchaniu historii biblijnej, nauce wersetu, śpiewie, zajęciach pla - stycznych. Każde dziecko, zabrało ze sobą zasianą własnoręcznie rzeżuchę. Grupa młodzieży prowadzona przez księdza Ko tasa zajęła się drugim artykułem wiary zstąpił do piekieł :. Wykładowcą w gru pie starszej był ksiądz Marek Uglorz, który służył Słowem Bożym również pod czas niedzielnego nabożeństwa. Uboga ceni, ale też i wzmocnieni duchowo rozje chaliśmy się do swoich domów. Czy warto było poświęcić, albo raczej oddać parę godzin, by czas pasyjny nabrał znaczenia? Z pewnością tak! STACJA DIAKONIJNA W POZNANIU Centrum Parafialne ul. Obozowa 5, Poznań Tel (bezpośrednio do pielęgniarki p. Arlety Białas) Dyżur: wt , nd. przed i po nabożeństwie Gabinet zabiegowy wyposażony w lekarstwa pierwszej pomocy oraz urządzenia diagnostyczne: - ciśnieniomierz, - glukometr, - EKG, - urządzenie Diatronik do masażu przeciwbólowego. Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjneg o : - kule łokciowe, - wózek inwalidzki, - balkonik, - krzesło-podsuwacz, - łóżka szpitalne. Gabinet rehabilitacyjny / salka fitness - posiada urządzenia rehabilitacyjne : - bieżnia, - zestawy Atlas, - wiosła, - rowerek. Możliwa również: - konsultacja medyczna, - krótkotrwała opieka domowa, - poradnictwo społeczne. 21

22 ROZKŁAD NABOŻEŃSTW MAJ CZERWIEC KOŚCIÓŁ ŁASKI BOŻEJ, POZNAŃ UL. OBOZOWA 5 3. maja r. godz niedziela po Wielkanocy Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 7. czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św maja r. godz niedziela po Wielkanocy Nabożeństwo Słowa 1 4. czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo słowa 1 4. maja r. godz (czwartek) Wniebowstąpienie Pańskie Nabożeństwo Słowa 21. czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Zakończenie Roku Szkolnego Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św maja r. godz niedziela po Wielkanocy Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 28. czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo slowa 24. maja r. godz KONFIRMACJA Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 5. lipca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 25. maja r. godz (poniedziałek) 2. Święto Zesłania Ducha Św. Nabożeństwo słowa 31. maja r. godz Święto Parafialne Nabożeństwo słowa 22

23 ROZKŁAD NABOŻEŃSTW GNIEZNO nabożeństwa odbywają się w Kościele rzymskokatolickim przy ul. E. Orzeszkowej 22d 3. maja r. godz niedziela po Wielkanocy Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 7. czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. WRZEŚNIA nabożeństwa odbywają się w budynku przy ul. 3 Maja maja r. godz niedziela po Wielkanocy Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św czerwca r. godz niedziela po Trójcy Św. Nabożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. Stałe zajęcia w parafii: Szkółki niedzielne Lekcje Religii Chór Parafialny Spotkania dla zainteresowanych prote - zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym odbywają się według ustalonego planu i wczesnoszkolnym, odbywają się równo - lekcji legle do nabożeństw niedzielnych próby chóru odbywają się w czwartki stantyzmem o godz w czwartki o godz

24 ZAPOWIEDZI WYDARZEŃ Spotkania dla studentów Punkt z wydawnictwami we wtorki o godz Godziny Biblijne dyżur przed i po nabożeństwie; wykaz pozycji na stronie internetowej parafii (w przygotowaniu) Stacja Diakonijna Wszystkie zajęcia odbywają się w Cen - odbywają się w każdą pierwszą sobotę miesiąca Rozmowy duszpasterskie Proboszcz ks. Marcin Kotas jest do dys Kancelaria Parafialna pozycji parafian oraz innych osób wt.-czw. godz ; w każdą środę w godzinach urzędowania pt. 1 4:00 1 8:00; kancelarii oraz po uprzednim uzgodnieniu nd. przed i po nabożeństwie telefonicznym lub mailowym dyżur wtorek oraz w nie- trum Parafialnym. dzielę przed i po nabożeństwie Zapowiedzi wydarzeń 6 maja 7 maja maja 1 0 maja 1 4 maja godz godz Koło Seniorów: Chorał Protestancki Koło Pań zwiedzanie pracowni Kazimiery Iłłakowiczówny Diecezjalny Zjazd Chórów w Bydgoszczy Poświęcenie Centrum Parafialnego w Bydgoszczy Egzamin Konfirmacyjny 1 6, 23, 30 MAJA WIOSNA MUZYCZNA U LUTERANÓW maja II Ewangelicki Zjazd Motocyklistów 24 maja godz Konfirmacja 31 maja Piknik Parafialny 3 czerwca godz Koło Seniorów 28 CZERWCA GODZ KONCERT CHÓRU GOSPELFRIENDS Z NIEMIEC 24

25 ZAPOWIEDZI WYDARZEŃ Festiwal IX Wiosna Muzyczna u Luteranów W imieniu organizatorów zapraszam na kolejną odsłonę festiwalu IX Wiosnę Muzyczna u Luteranów, który będzie się składał z cyklu trzech koncertów, a odbę dzie się w maju w naszym kościele. Na pierwszym koncercie w dniu 1 6 maja wystąpi organista Gunter Kennel, dy rektor muzyczny Kościoła Ewangelickiego w Niemczech na region Berlin Branden burg schlesische Oberlausitz oraz wy kładowca na Uniwersytecie Artystycznym (Universität der Künste) oraz Uniwersyte cie Humboldta (Humboldt-Universität) w Berlinie. Pan Kennel ma długoletnie doświadczenie jako organista koncertujący w Europie oraz w USA. Na koncercie w ramach festiwalu zaprezentuje utwory organowe kompozytorów XVIII i XIX wieku jak również kompozycje własne. Kolejny koncert w dniu 23 maja będzie poświęcony kompozycjom synów Jana Se bastiana Bacha, którzy kontynuowali jego spuściznę muzyczną. Ich motety usłyszymy w wykonaniu Poznańskiego Chóru Kame ralnego pod dyrekcją Bartosza Michałowskiego z towarzyszeniem instrumentów z epoki baroku: pozytywu (Marek Pilch), wiolonczeli barokowej (Martyna Jankowska) oraz violone nazywanego również skrzypcami basowymi (Janusz Musiał). Festiwal zakończy koncert w dniu 30 maja w wykonaniu zespołu Epithala mion, składającego się z konsortu rene sansowych fletów poprzecznych (Magda lena Pilch, Małgorzata Klisowska, Olga Musiał-Kurzawska, Paweł Iwaszkiewicz), wraz z solistą kontratenorem (Radosław Pachołek). Muzycy zagrają na instrumentach zbu dowanych w roku przez włoskiego budowniczego Giovanniego Tardino, spe cjalizującego się od lat w rekonstrukcji średniowiecznych, renesansowych i baro kowych fletów poprzecznych. W repertu arze zespołu w ramach koncertu znajdą się polskie kościelne pieśni z XVI wieku związane z Wielkanocą i z Zesłaniem Ducha Świętego, a także europejski re pertuar świecki z tego samego okresu francuskie chansons, włoskie madrygały, kompozycje angielskie z dworu Henryka VIII i pieśni niemieckie. Serdecznie zachęcamy i zapraszamy wszystkich chętnych do zagłębienia się w muzykę renesansu i baroku, w którą będzie można się wsłuchać w wiosennej oprawie wnikającej do wnętrza naszego kościoła. Małgorzata Raszyk-Kopczyńska 25

26 SPIS TREŚCI O D REDAKCJI S POTKANIE ZE S ŁOWEM B OŻYM ROZMYŚLANIE KS. TADEUSZA RASZYKA M OIM ZDANIEM H ISTORYCZNIE D ZIECIOM WYDARZYŁO SIĘ ROZKŁAD NABOŻEŃSTW ZAJĘCIA PARAFIALNE adres Parafii: Parafia Ewangelicko-Augsburska ul. Obozowa Poznań tel fax strona internetowa: poznan@luteranie.pl numer konta parafialnego: PKO BP PL Kod BIC (SWIFT) banku: BPKOPLPW Ks. Marcin Kotas Proboszcz Małgorzata Raszyk-Kopczyńska Sekretarka, organistka Halina Raszyk Księgowa Arleta Białas Pielęgniarka Chrystian Białas Kościelny, gospodarz Michał Jadwiszczok Administrator Adrianna Gabryś Kierownik administracji nieruchomości Przemysław Hewelt Punkt z wydawnictwami Administracja Parafii: ul. Obozowa Poznań Tel Ewangelicki Dom Diakonii ul. Okrężna 29 Jerzykowo Tel

27 Parafialny rajd rowerowy Poznań-Puszczykowo-Poznań, sobota r.

28 28

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się

Bardziej szczegółowo

Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * *

Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * * W Niedzielę Palmową u 1984 na zaproszenie Papieża zgromadziła się w Rzymie młodzież z całego świata: w Roku Odkupienia, obchodząc «Jubileusz młodzieży», a w 1985 Międzynarodowy Rok Młodzieży. W Niedzielę

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego. Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte

Bardziej szczegółowo

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,

Bardziej szczegółowo

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Klasa I Ja i Bóg na co dzień Redaktor: Michał Stępień Nauka o Jezusie Chrystusie Jezus Syn Boży

Bardziej szczegółowo

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122

Bardziej szczegółowo

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre

Bardziej szczegółowo

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem! Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT KATECHEZY SZAWLE! SZAWLE! DLACZEGO MNIE PRZEŚLADUJESZ?. O PRZEŚLADOWANIU CHRZEŚCIJAN W EGIPCIE

KONSPEKT KATECHEZY SZAWLE! SZAWLE! DLACZEGO MNIE PRZEŚLADUJESZ?. O PRZEŚLADOWANIU CHRZEŚCIJAN W EGIPCIE KONSPEKT KATECHEZY SZAWLE! SZAWLE! DLACZEGO MNIE PRZEŚLADUJESZ?. O PRZEŚLADOWANIU CHRZEŚCIJAN W EGIPCIE klasy IV-VI szkoły podstawowej Oprac. Ks. Łukasz Skolimowski Warszawa 2012 Przeznaczenie: Szkoła

Bardziej szczegółowo

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

W domu i rodzinie Jezusa

W domu i rodzinie Jezusa W d r o d z e d o W i e c z e r n i k a 1 W domu i rodzinie Jezusa Podręcznik do religii dla klasy I szkoły podstawowej Wydawnictwo WAM Kraków 2011 Podręcznik nr AZ-11-01/1-11 do nauczania religii rzymskokatolickiej

Bardziej szczegółowo

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IV Marcin Adam Stradowski J.J. OPs

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IV Marcin Adam Stradowski J.J. OPs 1 2 Spis treści Triduum Paschalne......5 Wielki Czwartek (5 kwietnia)......5 Droga Krzyżowa (6-7 kwietnia Wielki Piątek, Wielka Sobota)......8 Chrystus zmartwychwstał! (8 kwietnia Niedziela Wielkanocna)....

Bardziej szczegółowo

Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro.

Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro. A.D. 2014 JUBILEUSZ 25-LECIA PARAFII NMP KRÓLOWEJ POLSKI W NASUTOWIE W ROKU KANONIZACJI BŁ. JANA PAWŁA II Rok 2014 dla Wspólnoty Parafialnej w Nasutowie jest okazją do dziękczynienia i radosnego śpiewania

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r. Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Kraków 2008 Podręcznik nr AZ-03-03-1-01 do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem

Bardziej szczegółowo

Chcielibyśmy bardziej służyć. Chcielibyśmy bardziej służyć

Chcielibyśmy bardziej służyć. Chcielibyśmy bardziej służyć Chcielibyśmy bardziej służyć Karol Białkowski: Witam serdecznie Piotra Nazaruka, dyrygenta, kompozytora i chyba można tak powiedzieć twórcę chóru Trzeciej Godziny Dnia? Piotr Nazaruk: Twórca to za dużo

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II.

PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Liturgia Godzin ] PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 1 / 8 W pozostałych

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014

KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014 KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014 19 stycznia 2014 można było obejrzeć kronikę naszej wspólnoty na stronie internetowej parafii: PODWÓRKOWE KOŁO RÓŻAŃCOWE DZIECI - KRONIKA Zachęcamy

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2016/2017

ROK SZKOLNY 2016/2017 ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ

ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ DRODZY PARAFIANIE! W dniach od 9 16 marca nasza Wspólnota przeżywać będzie Misje parafialne. Tak jak przed ponad dwoma tysiącami

Bardziej szczegółowo

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

Pozycja w rankingu autorytetów: 1 Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce

Bardziej szczegółowo

Pierwsza Komunia Święta... i co dalej

Pierwsza Komunia Święta... i co dalej Ewa Czerwińska ilustracje: Anna Gryglas Pierwsza Komunia Święta... i co dalej Wydawnictwo WAM Fotografia z uroczystości Boże dary dla każdego Pierwsza Komunia Święta... i co dalej Ewa Czerwińska ilustracje:

Bardziej szczegółowo

Celebracja zamknięcia Roku Wiary

Celebracja zamknięcia Roku Wiary Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał

Bardziej szczegółowo

Lekcja 2 na 14 lipca 2018 1. Dzieje 2,1-3 Wczesny deszcz 2. Dzieje 2,4-13 Dar języków 3. Dzieje 2,14-32 Pierwsze kazanie 4. Dzieje 2,33-36 Wywyższenie Jezusa 5. Dzieje 2,37-41 Pierwsze owoce Drugi rozdział

Bardziej szczegółowo

Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego

Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego Wersja robocza 1999 Diakonia Muzyczna Ruchu Światło Życie Archidiecezji Warszawskiej i Diecezji Warszawsko Praskiej Objaśnienia: Pd: Piosenka

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Spis treści. Modlitwy w rodzinach na niedziele i uroczystości. Gliwice 2015 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Spis treści. Modlitwy w rodzinach na niedziele i uroczystości. Gliwice 2015 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści Wprowadzenie do Liturgii Domowej na Okres Bożego Narodzenia 2015/16... 3 Spotkania na uroczystości i niedziele Okresu Bożego Narodzenia 2015/16: LITURGIA DOMOWA Uroczystość Bożego Narodzenia

Bardziej szczegółowo

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2

JEZUS CHRYSTUS ŚLAD SPOTKANIE 2 SPOTKANIE 2 JEZUS CHRYSTUS Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: ŚLAD Sen miałem wczoraj. We śnie szedłem brzegiem

Bardziej szczegółowo

Nowenna do św. Charbela

Nowenna do św. Charbela Nowenna do św. Charbela Modlitwa do odmawiania każdego dnia O dobry, miłosierny i najukochańszy Boże, z głębi serca, z pokorą wobec Ciebie pragnę moją modlitwą wyrazić wdzięczność za wszystko co otrzymałem

Bardziej szczegółowo

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła

Bardziej szczegółowo

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży. Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0

KOCHAMY DOBREGO BOGA. Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0 KOCHAMY DOBREGO BOGA Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Spis treści Ogólna prezentacja podręcznika Jesteśmy dziećmi Boga...3 Program

Bardziej szczegółowo

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA Tekst biblijny: Dz. Ap. 16,19 36 Tekst pamięciowy: Dz. Ap. 16,31 ( ) Uwierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom. Bóg chce, abyś uwierzył w Jego Syna, Jezusa

Bardziej szczegółowo

SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU. Bądźmy uczniami Chrystusa

SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU. Bądźmy uczniami Chrystusa SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU Bądźmy uczniami Chrystusa Drodzy Bracia i Siostry, umiłowani Diecezjanie! W niedzielę 2-go grudnia rozpoczęliśmy czas świętego Adwentu. Adwent to czas

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY I PODRĘCZNIKI DO NAUCZANIA RELIGII OBOWIĄZUJĄCE W ARCHIDIECEZJI SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKIEJ W ROKU SZKOLNYM 2006/2007

PROGRAMY I PODRĘCZNIKI DO NAUCZANIA RELIGII OBOWIĄZUJĄCE W ARCHIDIECEZJI SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKIEJ W ROKU SZKOLNYM 2006/2007 KURIA METROPOLITALNA SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKA Wydział Wychowania Katolickiego ul. Papieża Pawła VI 4 71-459 Szczecin tel. 091/454-22-92 fax. 091/453-69-08 e-mail: wwk@kuria.pl www.wwk.szczecin.kuria.pl Szczecin,

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej Bp Henryk Tomasik: Dekret o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary w Diecezji Ra Radom, 18 października 2012 roku L. dz. 1040/12 DEKRET o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego

Bardziej szczegółowo

Bogate żniwo dusz w muzułmańskim kraju

Bogate żniwo dusz w muzułmańskim kraju 1972 2010 Bogate żniwo dusz w muzułmańskim kraju I będzie głoszona ta ewangelia o Królestwie po całej ziemi na świadectwo wszystkim narodom, i wtedy nadejdzie koniec (Mat. 24, 14) Żaden kraj i żaden lud

Bardziej szczegółowo

List Pasterski na Adwent AD 2018

List Pasterski na Adwent AD 2018 List Pasterski na Adwent AD 2018 Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13, 33) Umiłowani w Chrystusie Bracia i Siostry Narodowego Kościoła Katolickiego, Kiedy wraz z dzisiejszą niedzielą

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,

Bardziej szczegółowo

Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej

Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej Co odróżnia szkoły chrześcijański? Zapisz trzy rzeczy, które - twoim zdaniem odróżniają szkołę chrześcijańską od innych szkół. Podziel się swoimi przemyśleniami

Bardziej szczegółowo

Tekst zaproszenia. Rodzice. Tekst 2 Emilia Kowal. wraz z Rodzicami z radością pragnie zaprosić

Tekst zaproszenia. Rodzice. Tekst 2 Emilia Kowal. wraz z Rodzicami z radością pragnie zaprosić Tekst zaproszenia Tekst 1 Mamy zaszczyt zaprosić Sz.P. Na uroczystość PIERWSZEGO PEŁNEGO UCZESTNICTWA WE MSZY ŚIĘTEJ Naszej córki Leny Kardas która odbędzie się dnia 5 maja 2015o godz. 9.30 w kościele

Bardziej szczegółowo

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska RE Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A KLASY III D i III B KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska Duchu Święty przyjdź ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO DOMINIKA CIBOROWSKA KL III D MODLITWA Przyjdź

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE IV LEKCJE

POWTÓRZENIE IV LEKCJE POWTÓRZENIE IV LEKCJE 141 150 WPROWADZENIE Teraz dokonamy kolejnego powtórzenia, tym razem ze świadomością, że przygotowujemy się do drugiej części nauki o tym, jak można zastosować prawdę. Dziś zaczniemy

Bardziej szczegółowo

Jeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna

Jeden Pasterz i jedno stado. Jan 10,1-11. Jedna. Jedno ciało. 1 Koryntian 12: świątynia. 1 Koryntian 3, Jedna Lekcja 6 na 10. listopada 2018 Biblia zawiera różne obrazy, które przedstawiają duchowe i teologiczne prawdy. Na przykład woda w Ewangelii Jana 7,38, wiatr w Ewangelii Jana 3,8 i filar w Liście do Tymoteusza

Bardziej szczegółowo

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża Kard. Stanisław Nagy SCI Świadkowie wielkiego papieża Kard. Stanisław Nagy SCI Świadkowie Wielkiego Papieża CZĘSTOCHOWA 2011 Redaktor serii: ks. Ireneusz Skubiś Redaktor tomu: Anna Srokosz-Sojka Redakcja

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b) Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)

Bardziej szczegółowo

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu, IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji

Bardziej szczegółowo

2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM

2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM 2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM PIERWSZE CZYTANIE Syr 24, 1-2. 8-12 Mądrość Boża mieszka w Jego ludzie Czytanie z Księgi Syracydesa. Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera

Bardziej szczegółowo

Ewangelia wg św. Jana. Rozdział 1

Ewangelia wg św. Jana. Rozdział 1 Ewangelia wg św. Jana Rozdział 1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało.

Bardziej szczegółowo

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem.

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem. Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II Uczeń: Potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Bóg jest z nami w domu, szkole, Kościele, w świecie. Jakie są znaki Jego obecności? Wyjaśnia, dlaczego Pismo Święte jest

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo

MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY

MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY 24.02. 4.03.2018 SOBOTA 18.00 UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE MISJI ŚWIĘTYCH NIEDZIELA MSZE ŚW. Z NAUKĄ OGÓLNĄ, 7.00, 8.30, 10.30, 16.00, 15.00 GORZKIE ŻALE PONIEDZIAŁEK

Bardziej szczegółowo

CHRIST IST ERSTANDEN!!!

CHRIST IST ERSTANDEN!!! 5 kwietnia 2015 14/2015 (263) CHRIST IST ERSTANDEN!!! Mamy teraz, w mocy Chrystusa Zmartwychwstałego wychodzić do naszych sióstr i naszych braci. Mamy być dla nich apostołami miłości i życia, którzy nie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny

Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny I. Podstawowe: Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018 Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny Posiada

Bardziej szczegółowo

ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE

ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE Lekcja 8 na 25. sierpnia 2018 Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni (Dzieje Ap. 15,11) Poganie akceptowali Ewangelią, ale dla

Bardziej szczegółowo

S P O T K A N I E ZE S Ł O W E M

S P O T K A N I E ZE S Ł O W E M Z Ewangelii według świętego Marka: Podszedł także jeden z uczonych w Piśmie, który się im przysłuchiwał, gdy rozprawiali między sobą. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: «Które jest pierwsze

Bardziej szczegółowo

:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz

:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz 23.3.2013 11:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz Arsam N., 20 lat, urodzony w Iranie. Został tam aresztowany z powodu wykroczenia karnego. Podczas czasu spędzonego

Bardziej szczegółowo

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,

Bardziej szczegółowo

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI SPOTKANIE 5 DUCH ŚWIĘTY Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: O DZIEWCZYNCE U STUDNI Mała dziewczynka stała z dziadkiem

Bardziej szczegółowo

czyli przeżywanie roku jubileuszowego

czyli przeżywanie roku jubileuszowego czyli przeżywanie roku jubileuszowego 500 lat Reformacji 500 lat i Reformacja z wielkiej litery (definicja słownikowa) 500 lat Reformacji Reformacja to nie tylko: publikacja 95 tez 31 października 1517

Bardziej szczegółowo

OTO ZWIASTUJĘ WAM RADOŚĆ WIELKĄ, KTÓRA BĘDZIE UDZIAŁEM CAŁEGO NARODU: DZIŚ W MIEŚCIE DAWIDA NARODZIŁ SIĘ WAM ZBAWICIEL, KTÓRYM JEST MESJASZ PAN

OTO ZWIASTUJĘ WAM RADOŚĆ WIELKĄ, KTÓRA BĘDZIE UDZIAŁEM CAŁEGO NARODU: DZIŚ W MIEŚCIE DAWIDA NARODZIŁ SIĘ WAM ZBAWICIEL, KTÓRYM JEST MESJASZ PAN PARAFIA ŚW. ANNY W NIEMYSŁOWICACH /FILIA W CZYŻOWICACH PW. NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA/ e-mail: parafianiemyslowice@op.pl; www.niemyslowice.pl tel.: 601-861-252 18.12.2016 01.01.2017 r. OTO ZWIASTUJĘ

Bardziej szczegółowo

Ewangelia Jana 3:16-19

Ewangelia Jana 3:16-19 1. POTRZEBA ŁASKI "(16) Bóg bowiem tak bardzo ukochał świat, że dał swego Jedynego Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (17) Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby

Bardziej szczegółowo

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę

Bardziej szczegółowo

George Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski

George Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski George Augustin Powołany do radości t wo j e ż y c i e w k ap ł a ń s t w i e Z przedmową kardynała Waltera Kaspera Przekład Grzegorz Rawski Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA

Bardziej szczegółowo

Potem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo

Potem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo Lekcja 1 na 6. października 2018 Potem wyprowadził go na dwór i rzekł: Spójrz ku niebu i policz gwiazdy, jeśli możesz je policzyć! I rzekł do niego: Tak liczne będzie potomstwo twoje.wtedy uwierzył Panu,

Bardziej szczegółowo

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs 1 2 Spis treści Wszystkich Świętych (1 listopada)......6 Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada)......7 Prawdziwie w Bogu (3 listopada)......8 Przełamać duchową pustkę (4 listopada)......9

Bardziej szczegółowo

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej

Bardziej szczegółowo

Konspekt szkółki niedzielnej

Konspekt szkółki niedzielnej Konspekt szkółki niedzielnej 1. NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM Główna myśl: Pan Jezus przychodzi dla nas Tekst: Łk 2,22-35 Błogosławieństwo Symeona Wiersz przewodni: Ewangelia Jana 1,14 Słowo ciałem się

Bardziej szczegółowo

TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK

TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK TRIDUUM PASCHALNE MĘKI, ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA CHRYSUSA ŚPIEWNIK PARAFIA ŚWIĘTEGO STANISŁAWA BISKUPA I MĘCZENNIKA W ŁABOWEJ A.D. 2015 TRIDUUM PASCHALNE Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana Ogólne

Bardziej szczegółowo

ROK PIĄTY

ROK   PIĄTY ROK PIĄTY 2001-2002 REKOLEKCJE Rekolekcje adwentowe w Szkole Salezjańskiej w Szczecinie prowadził o. Wiesław Łyko, oblat, w dniach 14 16 grudnia 2001 roku. OPŁATEK Spotkanie opłatkowe 18 grudnia 2001 z

Bardziej szczegółowo

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku

I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości

Bardziej szczegółowo

s. Łucja Magdalena Sowińska zdch

s. Łucja Magdalena Sowińska zdch WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLAS 6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Wymagania zaznaczone na zielono obowiązują przy wystawianiu ocen końcowo rocznych, czyli nie są brane pod uwagę w I okresie roku

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM

DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM Lekcja 5 na 3. listopada 2018 I trwali w nauce apostolskiej i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (Dzieje Ap. 2,42) Wczesny Kościół jest

Bardziej szczegółowo

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają

Bardziej szczegółowo

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.

Bardziej szczegółowo

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r.

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r. Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019 Czerwiec 2019 r. 02.06.2019 niedziela VII Niedziela Wielkanocna - Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego 02-08.06.18 nie. - sob. XV Tydzień

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Spis treści. Modlitwy w rodzinach na niedziele Okresu Wielkiego Postu 2016. Gliwice 2016

LITURGIA DOMOWA. Spis treści. Modlitwy w rodzinach na niedziele Okresu Wielkiego Postu 2016. Gliwice 2016 Spis treści Wprowadzenie do Liturgii Domowej na Okres Wielkiego Postu 2016... 2 Spotkania na niedziele Okresu Wielkiego Postu 2016: 1 Niedziela Wielkiego Postu [C]... 3 LITURGIA DOMOWA 2 Niedziela Wielkiego

Bardziej szczegółowo

Światowe Dni Młodzieży na Ursynowie [ZAPROSZENIE]

Światowe Dni Młodzieży na Ursynowie [ZAPROSZENIE] Światowe Dni Młodzieży na Ursynowie [ZAPROSZENIE] Jutro do Warszawy przyjadą pielgrzymi z całego świata, Będą uczestniczyć w wydarzeniach poprzedzających Światowe Dni Młodzieży w Krakowie.Gospodarzami

Bardziej szczegółowo

Rok liturgiczny (kościelny)

Rok liturgiczny (kościelny) Rok liturgiczny (kościelny) Adwent Okres Narodzenia Pańskiego Okres zwykły cz. I Wielki Post Triduum Paschalne Okres Wielkanocny Okres zwykły cz. II Przeczytajcie fragment Składu apostolskiego. Jakie fakty

Bardziej szczegółowo

JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?

JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ SZÓSTY Wejście w radość Zmartwychwstania Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 24, 1-12

Bardziej szczegółowo

Adwent z Piątką Poznańską

Adwent z Piątką Poznańską Adwent z Piątką Poznańską 3 grudnia 4 grudnia 5 grudnia 6 grudnia 7 grudnia 8 grudnia 9 grudnia 10 grudnia 11 grudnia 12 grudnia 13 grudnia 14 grudnia 15 grudnia 16 grudnia 17 grudnia 18 grudnia 19 grudnia

Bardziej szczegółowo

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?

Bardziej szczegółowo

XXIV Niedziela Zwykła

XXIV Niedziela Zwykła XXIV Niedziela Zwykła Nikt inny jak tylko Pan Bóg wspomaga i prowadzi tych, którzy pragną Mu służyć. Ta droga wymaga ofiary i poświęcenia w pokonywaniu przeciwności. Ten duchowy trening wzmaga odwagę,

Bardziej szczegółowo

Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek

Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek http://onlyjesus.co.uk Nie ma innego Pan moim światłem Emmanuel (Wysławiamy Cię) Tańcz dla Pana Pan zmartwychwstał Niewidomi widzą Jak łania W Twoim ogniu (Duchu

Bardziej szczegółowo