ORGAN ZWIĄZKU MIAST I GMIN MORSKICH NR 2(59) CZERWIEC 2014 ISSN s Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej. GDAŃSK morze możliwości

Transkrypt

1 GDAŃSK morze możliwości ORGAN ZWIĄZKU MIAST I GMIN MORSKICH NR 2(59) CZERWIEC 2014 ISSN K W A R T A L N I K B E Z P Ł A T N Y s Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej

2 Związek Miast i Gmin Morskich WYKAZ DELEGATÓW (KADENCJA ) Miasto/Gmina Delegaci 1. Cedry Wielkie Bartłomiej Zięba radny 2. Darłowo Zbigniew Grosz przewodniczący rady 3. Dziwnów Grzegorz Jóźwiak burmistrz Zbigniew Jeszka radny 4. Elbląg Janusz Hajdukowski wiceprezydent miasta 5. Gdańsk Andrzej Bojanowski wiceprezydent miasta 6. Gdynia Zygmunt Żmuda-Trzebiatowski radny 7. Gniewino Zbigniew Walczak wójt 8. Hel Arnold Antkowski 9. Jastarnia Wojciech Kohnke przewodniczący rady 10. Kołobrzeg gmina Julian Nowicki przewodniczący rady 11. Kołobrzeg miasto Lech Pieczyński radny 12. Krynica Morska Adam Ostrowski burmistrz 13. Kosakowo Jerzy Włudzik wójt 14. Krokowa Ludwika Cierocka 15. Lębork Witold Namyślak burmistrz Alicja Zajączkowska zastępca burmistrza 16. Łeba Andrzej Strzechmiński burmistrz 17. Mielno Olga Roszak-Pezała wójt 18. Międzyzdroje Leszek Tomasz Dorosz burmistrz Katarzyna Kutereba-Gnitecka zastępca burmistrza 19. Puck Zenon Dettlaff wiceburmistrz Amadeusz Walke radny 20. Pruszcz Gdański gmina Krzysztof Włodarczyk 21. Pruszcz Gdański miasto Janusz Wróbel burmistrz 22. Rewal Andrzej Brzeziński radny 23. Sopot Bartosz Piotrusiewicz wiceprezydent miasta 24. Stegna Jolanta Kwiatkowska wójt 25. Szczecin Piotr Jania radny Bazyli Baran radny 26. Sztutowo Stanisław Kochanowski wójt 27. Świnoujście Janusz Żmurkiewicz prezydent miasta Barbara Michalska wiceprezydent miasta 28. Trzebiatów Zdzisław Matusewicz burmistrz 29. Ustka Maciej Karaś prezes Zarządu Portu Morskiego w Ustce 30. Ustronie Morskie Tomasz Grobla sekretarz gminy 31. Władysławowo Lech Kranc wiceprzewodniczący rady 32. Urząd Marszałkowski członek wspierający Województwa Pomorskiego Związek Miast i Gmin Morskich

3 SPIS TREŚCI WYDAWCA ZWIĄZEK MIAST I GMIN MORSKICH Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej s Walne Zebranie Delegatów Związku Miast i Gmin Morskich Efektem dyskusji delegatów było przyjęte stanowisko w sprawie stosowania zasad zrównoważonego rozwoju na obszarze Natura VI Forum Miast Szlaku Bursztynowego Realizacja projektu Wyprawa po bursztyn w sposób istotny wpłynie na dalszy rozwój kulturowy i ekonomiczny zaangażowanych środowisk Porosty i gleba jako wskaźniki zanieczyszczenia powietrza Detektywi Polskiego Patrolu Monitoringu Środowiska w gdańskim lesie i osiedlu Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża XIV finał konkursu Morze a moja duża i mała Ojczyzna Zachodniopomorskie nabiera wiatru w żagle Zachodniopomorski Szlak Żeglarski łączy sieć marin na Odrze, jeziorze Dąbie, Zalewie Szczecińskim i Bałtyku. 19 Kołobrzeskie przyspieszenie żeglarskie W minionym sezonie żeglarskim kołobrzeski port jachtowy gościł niemal 1100 jachtów z 16 krajów świata Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej Ponadregionalny projekt turystyczny Region Kłajpeda zaprasza W ramach projektu Marriage ZMiGM współpracuje z partnerem litewskim. 24 Kanclerz Merkel wspiera promocję południowego wybrzeża Bałtyku Na terenie Expo w Berlinie odbyła się inauguracja sezonu żeglarskiego Wspólna prezentacja partnerów projektu Marriage Dla ZMiGM oraz innych partnerów współpracujących w ramach projektu Marriage była to już trzecia z kolei okazja do promowania idei żeglarstwa morskiego. 26 XII Ogólnopolskie Zawody w Wędkarstwie Morskim z Łodzi w Poławianiu Belony BELONADA Otwarty Targ Węglowy Targ znów będzie miejscem, w którym można posiedzieć, poczytać, odpocząć czy przeciwnie - spędzić czas aktywnie Kalendarz wybranych imprez miast i gmin nadmorskich Lato Gdańskie Targi Turystyczne 2014 Wyróżnienie dla ZMiGM Gdańsk Wały Jagiellońskie 1 tel fax zmigm@zmigm.org.pl DYREKTOR BIURA GRZEGORZ WALCZUKIEWICZ REDAGUJE ZESPÓŁ ROMAN KOLICKI REDAKTOR NACZELNY tel gem@gem.gda.pl KOREKTA LECH SKARBEK DTP AGENCJA GEM gem@gem.gda.pl DRUK DRUKARNIA MISIURO Numer zamknięto ISSN Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. CZAS MORZA 2(59) czerwiec

4 9-10 KWIETNIA 2014, JASTARNIA Na swoim kolejnym, XLIV Walnym Zebraniu spotkali się w gościnnej Jastarni delegaci Związku Miast i Gmin Morskich. Zebranie otworzył prezes ZMiGM Andrzej Bojanowski, który powitał delegatów oraz zaproszonych gości. Małgorzata Gładysz, doradca marszałka Senatu Bogdana Borusewicza, odczytała list skierowany do delegatów Związku, także Maciej Rosiński zapoznał delegatów z listem od minister Katarzyny Sobierajskiej. Gospodarz Jastarni, burmistrz Tyberiusz Narkowicz, przybliżył zebranym urokliwe kąty Jastarni zarówno dzisiejszej, jak i tej sprzed lat. Walne Zebranie D Związku Miast i G Głównym tematem pierwszej części zebrania były różne aspekty planu zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich. Z jego złożonymi problemami prawnymi zapoznał delegatów prof. Tomasz Bąkowski z Uniwersytetu Gdańskiego. Na aspektach związanych z praktyczną stroną tej problematyki skupiła się przedstawicielka Urzędu Morskiego w Gdyni Anna Stelmaszczyk-Świerczyńska, która potwierdzając szkodliwość braku spójności między poszczególnymi artykułami Ustawy o obszarach morskich, podkreśliła szczególną wagę braku procedur opracowywania planu zagospodarowania przestrzennego i skutków będących konsekwencją tego stanu rzeczy. Różne aspekty tej problematyki pogłębiła dyskusja, w której głos zabrali między innymi: doradca ZMiGM prof. Witold Andruszkiewicz, dyrektor Urzędu Morskiego w Słupsku Tomasz Bobin, delegat z Pruszcza Gdańskiego Krzysztof Włodarczyk, naczelnik Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Geodezji Urzędu Morskiego w Szczecinie Marek Kosy oraz prezes ZMiGM Andrzej Bojanowski i dyrektor Biura Grzegorz Walczukiewicz. Aktywizacja turystyczna regionów nadmorskich to temat systematycznie powracający w pracach Związku, w ostatnim czasie szczególnie mocno akcentowane jest rowerowe oblicze. Tym razem o Bike&Bed systemie certyfikacji obiektów noclegowych mówił Rafał Galiński, krajowy koordynator EuroVelo na Polskę północną PSWE (patrz również nr 1 (58) marzec 2014 Czasu Morza ), natomiast o sposobach skorzystania z funduszy UE w procesie realizowania polityki rowerowej Gdańska opowiedział Remigiusz Kitliński. O doświadczeniach Gdańska w tym zakresie mówił także zastępca prezydenta Gdańska Andrzej Bojanowski, a zastępca wójta Mielna Czesław Zdrojewski wyraził zainteresowanie wymianą doświadczeń w tym zakresie, podobnie jak i wiceprezes ZMiGM Piotr Jania, który zaprosił zainteresowanych tą problematyką do Szczecina. Zanim delegaci przeszli do kolejnego punktu obrad związanego z problematyką dotyczącą morskich obszarów Natura 2000, Tomasz Schmidt, prezes Centrum Rozwoju Kapitału, zaprezentował Elektroniczną Giełdę Kapitału jako narzędzie do poprawy indywidualnego wskaźnika zadłużenia. Tematykę morskich obszarów Natura 2000 poruszyli w swoich wystąpieniach między innymi Andrzej Zych z Inspektoratu Ochrony Wybrzeża Urzędu Morskiego w Szczecinie, Adam Meller-Kubica, główny inspektor ochrony wybrzeża Urzędu Morskiego w Słupsku oraz Anna Stelmaszczyk-Świerczyńska, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni. W dyskusji szczególną uwagę zwrócono na mapy ryzyka powodziowego i ich wpływ na budowane plany zagospodarowania przestrzennego w poszczególnych samorządach. Efektem dyskusji delegatów było przyjęte stanowisko XLIV Walnego Zebrania Delegatów Związku Miast i Gmin Morskich w sprawie stosowania zasad zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu planów ochrony na obszarze Natura 2000 dla rejonu Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego, w którym czytamy: 1. Konstytucja RP w pierwszym artykule stwierdza, że Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. 4 Związek Miast i Gmin Morskich

5 elegatów min Morskich W kolejnych artykułach precyzuje, jakimi zasadami mamy się posługiwać, by owo dobro wspólne jednoznacznie odczytywać. I już piąty artykuł Konstytucji RP stwierdza, że dla zapewnienia ochrony środowiska należy kierować się zasadą zrównoważonego rozwoju. 2. Zapisanie tej zasady w jednym z pierwszych artykułów Konstytucji RP świadczy, że jest to punkt bardzo ważny i jego stosowanie winno być traktowane jako ustrojowy priorytet. 3. Dotyczy to szczególnie obszarów, które mają istotne znaczenie z perspektywy wartości przyrodniczych, jak i dla rozwoju społecznego, w tym przede wszystkim ochrony obszarów Natura Idea sieci Natura 2000 polega na ochronie określonych rodzajów siedlisk przyrodniczych i gatunków, na obszarze ich naturalnego występowania. Takie podejście wynika ze faktu, że częstokroć są one zlokalizowane w strefie wartościowej także z uwagi na potrzeby społeczne. 5. Prawidłowe i zgodne z ideą tworzenia sieci Natura 2000 podejście powinno godzić potrzeby człowieka z precyzyjnie zdefiniowanymi obowiązkami wobec środowiska. 6. Jedyną metodą, by osiągnąć ten cel, jest uznanie nadrzędności zasady zrównoważonego rozwoju jako metody określenia zakresu ochrony uzasadnionej ochroną wartości przyrodniczych i zakresu dopuszczalnej eksploatacji gospodarczej tego obszaru. 7. Niedopuszczalne jest nieuzasadnione rozszerzanie zakresu i form ochrony, bez odniesienia do realnych zagrożeń. 8. Takie podejście jest niezgodne z ideą tworzenia europejskiej sieci Natura 2000 oraz z zasadą zrównoważonego rozwoju. 9. Z niepokojem odbieramy sygnały o tym, że w pracach przy opracowywaniu planów ochrony na obszarze Natura 2000 dla rejonu Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego mamy do czynienia z wnioskami, które próbują maksymalnie ograniczyć możliwości korzystania ze stref objętych ochroną Natura Wiele z tych wniosków niepopartych jest uzasadnionymi i realnymi zagrożeniami ani potrzebami środowiska. 10. Związek Miast i Gmin Morskich, reprezentujący kilkadziesiąt miast» CZAS MORZA 2(59) czerwiec

6 » 9-10 KWIETNIA 2014, JASTARNIA Walne Zebranie Delegatów Związku Miast i Gmin Morskich i gmin nadmorskich zwraca się z apelem o stosowanie zasady zrównoważonego rozwoju oraz ustanawianie form ochrony środowiska adekwatnych do zagrożenia i nieblokujących bez uzasadnionych powodów rozwoju społecznego w strefach związanych z obszarami Natura Drugi dzień obrad wypełniła tematyka związkowa. Wybrano prezydium zebrania i przewodniczącego obrad, którym został wiceprezes ZMiGM Piotr Jania. Dokonano również wyboru komisji mandatowo-skrutacyjnej, która stwierdziła zdolność Zebrania do podejmowania prawomocnych uchwał. Przyjęty został porządek obrad XLIV Walnego Zebrania Delegatów ZMiGM oraz wybrano członków Komisji Uchwał i Wniosków. Odczytane zostało sprawozdanie Komisji Rewizyjnej za rok 2013 i zgłoszony został wniosek o udzielenie absolutorium zarządowi za rok Sprawozdanie Zarządu z działalności ZMiGM w roku 2013 przedstawił dyrektor Biura Grzegorz Walczukiewicz. Przypomniał, że w ramach akcji informacyjno-edukacyjnej Odpady pod kontrolą Związek zorganizował wizytę studyjną w zakładzie termicznego przekształcania odpadów SYSAV w Malmö, a także przeprowadził akcje informacyjno-edukacyjne w formule happeningów w Szczecinie, Gdańsku i Koszalinie. Związek zorganizował także spotkania z mieszkańcami miast, podczas których zachęcano do idei budowania zakładów termicznego przekształcania odpadów. XVI Gdańskie Targi Turystyczne zorganizowane przez Międzynarodowe Targi Gdańskie w AmberExpo były znakomitą promocją walorów turystycznych Polski oraz prezentacją ofert zagranicznych. Zeszłoroczne targi zgromadziły ponad 300 wystawców, a liczba odwiedzających sięgnęła ponad 10 tysięcy osób. Na wspólnym stoisku Związku zaprezentowały się Cedry Wielkie oraz Szczecin. Związek już po raz piąty był organizatorem Forum Miast Szlaku Bursztynowego. W Nowym Ratuszu zaprezentowano 6 Związek Miast i Gmin Morskich

7 najnowsze doniesienia związane z promocją bursztynu na świecie. W Forum wzięło udział blisko 60 gości z Polski i zagranicy, w tym także przedstawiciele Światowej Rady Bursztynu z Wilna, Kaliningradu. Projekt Marriage lepsze zarządzanie marinami, konsolidacja sieci przystaniowej i marketing turystyki wodnej na obszarze południowego Bałtyku przewiduje stworzenie wspólnej marki SouthCoastBaltic, pod którą występować będą porty i przystanie czterech krajów południowego wybrzeża Morza Bałtyckiego. W ramach tego projektu Związek był gospodarzem trzeciego spotkania partnerów projektu, zorganizowanego w Sopocie, zatytułowanego Rozwój sieci przystaniowej w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego oraz szkolenia w Górkach Zachodnich Doświadczenia międzynarodowe w zarządzaniu marinami. Realizując zadania wynikające z przystąpienia Związku do projektu Marriage, uczestniczyliśmy pod szyldem nowo tworzącej się marki SouthCoastBaltic w targach turystyki morskiej zorganizowanych w Hamburgu oraz Berlinie, a także w I Bałtyckim Kongresie Marketingu Sportowego. Na Targach BALTEXPO, które odbyły się w AmberExpo, Związek zaprezentował się wspólnie z portami miast Ustka, Hel i Mrzeżyno. Nasze stoisko odwiedzili m.in.: były minister transportu Sławomir Nowak oraz obecna podsekretarz stanu Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju Dorota Pyć, a także prof. Witold Andruszkiewicz. Związek Miast i Gmin Morskich otrzymał kolejną zgodę Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji na prowadzenie zbiórki publicznej, która potrwa tym razem do 31 października 2014 r. Zebrane środki przeznaczone zostały i zostaną na koszty eksploatacyjne żaglowca podczas jego rejsów z młodzieżą. Dyrektor G. Walczukiewicz przypomniał także, że w 2013 roku Związek Miast i Gmin Morskich obejmował swoim patronatem 27 imprez, które miały miejsce w stowarzyszonych gminach. Po raz trzynasty Związek zorganizował konkurs plastyczno-literacki Morze a moja duża i mała Ojczyzna zatytułowany My dla Morza, Morze dla nas. Zgodnie z naszą tradycją, kolejny finał konkursu odbędzie się w Pucku. W ramach współpracy z portalem czasnadmorze.pl ZMiGM był jednym z jurorów konkursu fotograficznego prezentującego piękno naszego morza. Ukazało się ponad 100 publikacji internetowych dotyczących konkursu, a strony odwiedziło osób. Nadesłano ponad 1500 zdjęć. Związek był fundatorem nagrody specjalnej. Związek aktywnie uczestniczył w spotkaniach międzyresortowych zespołów ds. polityki morskiej oraz w posiedzeniach komisji sejmowych w resortach spraw zagranicznych, sportu, turystyki. Wziął także udział w konferencji Okrągły stół dla Bałtyku dotyczącej przyszłych scenariuszy dla Morza Bałtyckiego oraz w międzyresortowym spotkaniu zespołu ds. Polityki morskiej Rzeczpospolitej Polskiej do roku 2020 poświęconym decentralizacji zarządzania portami na rzecz samorządów, rozwoju portów, podnoszenia ich konkurencyjności poprzez tworzenie i inwestowanie w infrastrukturę. Komisja rewizyjna pozytywnie zaopiniowała działalność zarządu i złożyła wniosek o udzielenie absolutorium zarządowi za 2013 rok. W kolejnym punkcie obrad Marek Komorowski z Biura Zamówień Publicznych Urzędu Miejskiego w Gdańsku omówił projekt poświęcony wspólnym zakupom energii elektrycznej. Istota projektu sprowadza się do tworzenia się grupy gmin, które wspólnie zakupują usługi, korzystając przy tym z dużych rabatów. Grzegorz Walczukiewicz zwrócił się także do delegatów o pomoc w delegowaniu młodzieży do rejsu na pokładzie żaglowca Generał Zaruski, poinformował o działaniach związanych ze zmianą terminu wakacji oraz kontaktach z branżą wędkarską, m.in. w kontekście przygotowywanego przewodnika wędkarstwa morskiego. W ostatnim punkcie obrad delegaci podjęli uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania finansowego ZMiGM w roku 2013, w sprawie przyjęcia sprawozdania zarządu z działalności ZMiGM za rok 2013, w sprawie przyjęcia i zatwierdzenia sprawozdania z wykonania planu dochodów i wydatków ZMiGM za rok 2013 i w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi za rok Na zakończenie, w związku z wyborami samorządowymi i rezygnacją z jesiennego Walnego Zebrania Delegatów Andrzej Bojanowski podziękował delegatom za dotychczasową współpracę. Wiemy, jakie mamy cele i jak zamierzamy je realizować powiedział. Nasz głos jest coraz bardziej słyszalny i mam nadzieję, że następna kadencja będzie jeszcze silniejsza. ROMAN KOLICKI CZAS MORZA 2(59) czerwiec

8 O BURSZTYNIE W GDAŃSKU VI Forum Miast Szlaku Bursztynowego Kolejna edycja Forum Miast Szlaku Bursztynowego tradycyjnie już stała się powodem, dla którego zjechali 22 i 23 maja br. do Gdańska znawcy i miłośnicy bursztynu z wielu krajów świata. W Nowym Ratuszu w Gdańsku zasiedli przedstawiciele Ameryki Północnej i Środkowej, Litwy, Obwodu Kaliningradzkiego i Rosji, Niemiec, Ukrainy oraz oczywiście Polski. Gości powitali gospodarz Forum przewodniczący Rady Miasta Gdańska Bogdan Oleszek oraz Lechosław Ochocki z Kalisza. Obrady prowadził Robert Pytlos, koordynator prezydenta Gdańska ds. bursztynu. LECHOSŁAW OCHOCKI, MUZEUM OKRĘGOWE ZIEMI KALISKIEJ Inauguracyjny wykład W drodze na Daleki Wschód. Wędrówki bursztynu do Chin w 1 tysiącleciu n.e. wygłosił Robert Żukowski z Instytutu Archeologii i Etnografii Polskiej Akademii Nauk. Z kolei Mirosława Stroińska wystąpiła z prelekcją pt. Odtworzenie szlaku bursztynowego Kotlina Czeska-Morze Adriatyckie. Wprowadzenia do projektu partnerskiego AmberExpedition II dokonał Lechosław Ochocki z Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, a założenia programu Creative Europe przedstawiła Mariola Stańczyk-Chlebiej reprezentująca Faber Consulting. Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, miasta Kalisz oraz Gdańsk wraz z pozyskanymi partnerami przygotowują drugą edycję projektu Wyprawa po bursztyn (AmberExpedition) pod tytułem Bursztynowy diadem europejskie szlaki kulturowe. Konsorcjum partnerskie zamierza aplikować o grant w programie Kreatywna Europa oferującym współfinansowanie projektów z dziedziny kultury mówiła Mariola Stańczyk-Chlebiej. Głównym celem projektu jest aktywizacja lokalnych społeczności, organizacji i instytucji poprzez odwoływanie się do faktu historycznego położenia na szlaku handlowym (w szczególności na szlakach bursztynowych, ale nie tylko) oraz jak współcześnie można się do tej kulturowej tradycji odwoływać i budować w oparciu o nią wzajemne więzi społeczne, kulturalne, edukacyjne czy też ekonomiczne. Równie istotny jest element zaangażowania mieszkańców miast w realizowane projekty i promocja kultury europejskiej. Zakłada się, że realizacja projektu w sposób istotny wpłynie na dalszy rozwój kulturowy i ekonomiczny zaangażowanych środowisk, a uruchomione w toku realizacji mechanizmy będą funkcjonować w przyszłości podczas kontynuacji procesów rozwoju oferty kulturalnej, budowania publiczności oraz włączenia społecznego. Opierając się na koncepcji ekonomicznej efektów zewnętrznych, warto podkreślić idący za realizacją projektu rozwój okołosektorowych usług związanych ze zwiększoną liczbą odwiedzających 8 BOGDAN OLESZEK, PRZEWODNICZĄCY RADY MIASTA GDAŃSKA Związek Miast i Gmin Morskich

9 poprawę postaw społecznych. Efekty zewnętrzne związane z konsumpcją oferty kulturalnej wpływają bezpośrednio na jakość i poziom przedsiębiorczości. Powiązania rynku dziedzictwa i udostępnienia oferty kulturalnej z innymi rynkami branżowymi to przede wszystkim rozwój rynku pracy, usług transportowych, usług edukacyjnych, usług finansowych, produktów przemysłów kreatywnych, a także rynku usług gastronomicznych, hotelarskich, usług i materiałów budowlanych i rynku usług konserwatorskich. Tak rozumiany rynek dziedzictwa kulturowego i oferty kulturalnej jest podsystemem w systemie gospodarki generującym efekty mnożnikowe w różnych jej obszarach. W ramach projektu planuje się działania ekspozycyjne oraz realizację wydarzeń kulturalnych, m.in. ekspozycję wystawy Gdańsk światową stolicą bursztynu w różnych regionach Europy, podróż wozu rzymskiego z wystawą plene- ROBERT PYTLOS, KOORDYNATOR PREZYDENTA GDAŃSKA DS. BURSZTYNU Europa i jak oceniamy wystartuje w maju 2015 r. dodała M. Stańczyk-Chlebiej. Drugiego dnia Forum odbyło się otwarte dla publiczności seminarium nt. Inkluzje w bursztynie obraz przeszłości przekaz dla przyszłości. W ramach obrad seminarium wystąpienia zaprezentowali: Jacek Szwedo i Iwona Kania Rekonstrukcje klimatyczne na podstawie inkluzji, Christel Hoffeins i Hans Hoffeins, którzy mówili o prywatnej kolekcji Hoffeinsów, a Jacek Szwedo i Elżbieta Sontag zastanawiali się czy handel inkluzjami jest zagrożeniem dla badań naukowych. Tradycyjnie już drugi dzień obrad Forum zarezerwowany jest również na posiedzenie Światowej Rady Bursztynu. Podczas obrad wymienione zostały informacje na temat złóż bursztynu (Dany Azar), inkluzji (Wiesław Krzemiński), nowości w zakresie działalności targowej (Ewa Rachoń), archeologii (Marek F. Jagodziński) i sztuki współczesnej (Sławomir Fijałkowski). Przedstawiciele poszczególnych regionów podzielili się również najbardziej interesującymi aktualnymi informacjami dotyczącymi problematyki związanej z bursztynem. Wystąpili: Kazimieras Mizgiris i Sigitas Podenas z Litwy, Christel Hoffeins z Niemiec, Barbara Kosmowska-Ceranowicz z Polski, Aleksandr Krylov z Rosji, Zoya Kostyashova z Obwodu Kalingradzkiego, Olena Belichenko i Galina Symha z Ukrainy, Dough Lundberg reprezentujący Amerykę Północną i Środkową oraz Robert Pytlos. PODCZAS DYSKUSJI (RK) rową, multimedialne mobilne wystawy tematyczne, pikniki, pokazy mody oraz konferencje naukowe. Drugim istotnym komponentem projektu są działania edukacyjne międzynarodowe warsztaty bursztynnicze, programy edukacyjne dla uczniów, włączenie grup wykluczonych poprzez arteterapię. W ramach projektu wdrażane będą również elementy związane z nowoczesnymi technologiami. Projekt ma szansę na otrzymanie 50 proc. dofinansowania w ramach programu Kreatywna NA SALI OBRAD CZAS MORZA 2(59) czerwiec

10 D E T E K T Y W I P O L S K I E G O PAT R O L U M O N I T O R I N G U Ś R O D O W I S KA Porosty i gleba jako wskaźniki zanieczyszczenia powietrza Szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń zawartych w powietrzu zauważono już w XIX wieku na przykładzie porostów. Pionierem w tej dziedzinie był William Nylander fiński botanik, który jako pierwszy zauważył że w Ogrodzie Luksemburskim w Paryżu w latach wyginęła część porostów i powiązał ten fakt z zanieczyszczeniem powietrza. Od czasów Nylandera przeprowadzono liczne badania, potwierdzające przydatność porostów w analizie zanieczyszczenia powietrza.* W wyniku działalności człowieka każdego dnia do powietrza emitowane są różne zanieczyszczenia. Należą do nich pyły, tlenki siarki, metale ciężkie i wiele innych. Codzienny ruch uliczny oraz emisje z osiedli mieszkalnych również wy- wierają niekorzystny wpływ na stan środowiska naturalnego. Najczęściej zanieczyszczenie to objawia się w glebie, gdzie na pierwsze miejsce wysuwają się metale ciężkie (Pb, Cd, Zn). W innych elementach środowiska takich jak powietrze, do najbardziej dokuczliwych zanieczyszczeń należą tlenki siarki, tlenki azotu, pyły oraz wszelkiego rodzaju organiczne zanieczyszczenia lotne i nielotne. Podczas drugiego zjazdu Polskiego Patrolu Monitoringu Środowiska uczestnicy skupili się na określaniu stopnia zanieczyszczenia powietrza w oparciu o obserwację i badanie porostów oraz ich siedlisk, a także chemiczną analizę gleby na terenie dzielnicy Strzyża oraz w przyległym obszarze Lasu Oliwskiego (ścieżka edukacyjna) w Gdańsku. Podczas pieszego spaceru uczestnicy dokonywali obserwacji elementów środowiska, które następnie były zapisywane w kartach pracy. Dodatkowo pobrali wiele prób porostów, aby zanalizować je później w laboratorium. Podczas zajęć terenowych uczestnicy obserwowali różne formy morfo* Wykorzystanie porostów w ocenie zanieczyszczenia powietrza - Wiesław Fałtynowicz, Fundacja Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, ISBN Związek Miast i Gmin Morskich

11 logiczne porostów, od skorupiastych, wśród których dominowały liszajec szary i złotorost ścienny, po krzaczkowate, takie jak mąklik otrębiasty. Uczestnicy, podzieleni na grupy badawcze, poszukiwali okazów wzdłuż ścieżki edukacyjnej w lesie oraz wzdłuż drogi, prowadzącej przez pobliskie osiedle. Próbki zostały zebrane i oznaczone. Pełni werwy i zapału do analizy chemicznej następnego dnia, studenci badali pobrane próbki, m.in. zawartość tlenków siarki w porostach oraz ilości metali ciężkich zaabsorbowanych w próbkach gleby zbieranej w okolicach zajezdni tramwajowej Wrzeszcz i terenu wokół kampusu Uniwersytetu Gdańskiego. Dodatkową atrakcją było oznaczenie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w zebranej glebie. Zajęcia laboratoryjne były w pewnym sensie zabawą w detektywa. Studenci dociekali mianowicie, jaki metal ciężki, ile siarczanów oraz jakie węglowodory aromatyczne znajdują się w badanych próbkach. Śledzili ślady niczym CSI z lampą UV, obserwując, który ślad pochodzi od fenantrenu, a który od antracenu. Razem z prowadzącymi określili dodatkowo, jaki jest rozkład zanieczyszczeń tlenkami siarki w Lesie Oliwskim. Na zakończenie zajęć uczestnicy wykonali prostą analizę stripingową (elektrochemiczną) oznaczania metali ciężkich, dzięki czemu uzyskali informacje o tym, jaki metal i w jakiej ilości zaabsorbował się w glebie. Zadowoleni z osiągniętego celu i z opracowania mapki zanieczyszczenia środowiska uczestnicy i opiekunowie zakończyli dzień i drugie spotkanie Polskiego Patrolu Monitoringu Środowiska. JUSTYNA CZUPRYNIAK, JOANNA KRECZKO-KURZAWA, PIOTR URBASZEK CZAS MORZA 2(59) czerwiec

12 X I V F I N A Ł K O N K U R S U M O R Z E A M O J A D U Ż A I M A Ł A O J C Z Y Z N A Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża Już po raz czternasty, tym razem w Pucku, w dniach czerwca br. odbył się finał konkursu plastyczno-literackiego organizowanego dla młodzieży szkolnej przez Związek Miast i Gmin Morskich Morze a moja duża i mała Ojczyzna. W tym roku konkurs przebiegał pod hasłem Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża. S wój pobyt w gościnnym Pucku laureaci konkursu wraz ze swoimi szkolnymi opiekunami, a także pomysłodawcą konkursu sprzed lat Dariuszem Laddachem z Wierzchucina rozpoczęli od zwiedzenia tego miasta, podziwiając w Pucku między innymi rynek, marinę, port, nie zapominając także o urokliwej Ławeczce Zaruskiego. Nie najlepsza pogoda sprawiła, że 12 godziny popołudniowe minęły na zajęciach sportowo-rekreacyjnych. Drugiego dnia organizatorzy konkursu oraz Marek Rintz, burmistrz Pucka, spotkanie uczestnikom finału wyznaczyli w Urzędzie Miasta Puck. Oficjalnemu zapoznaniu uczestników z wynikami konkursu (listę laureatów publikujemy osobno) towarzyszyło uroczyste wręczenie nagród. Wręczyli je Piotr Jania, wiceprezes Związku Miast i Gmin Morskich, Grzegorz Walczukiewicz, dyrektor Biura ZMiGM, burmistrz Pucka Marek Rintz Dodajmy także, że partnerami XIV edycji finału konkursu byli Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego investgda, Północnokaszubska Lokalna Grupa Rybacka oraz Urząd Miasta Puck. Związek Miast i Gmin Morskich

13 Laureaci XIV edycji konkursu plastyczno-literackiego Morze a moja duża i mała Ojczyzna pn. Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża Konkurs literacki Kategoria opowiadanie I miejsce Dominika Łukaszuk Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu Konkurs plastyczny Kategoria rysunek I miejsce Sebastian Marszałkowski Gimnazjum w Mostach II miejsce Klaudia Szymczak Miejskie Gimnazjum w Darłowie II miejsce Dominika Trzcińska Gimnazjum nr 4 w Pruszczu Gdańskim III miejsce Alicja Bartczak Zespół Szkół w Ustroniu Morskim III miejsce Natalia Hawrylik Gimnazjum nr 3 w Gdańsku Wyróżnienie Kamil Krzyszczyk, ZS w Sztutowie Kategoria esej I miejsce Mateusz Rudolf Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu Wyróżnienia: Michał Kaczmarczyk, Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu, Oliwia Piernikowska, Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu, Michał Sus, Gimnazjum nr 3 w Gdańsku Kategoria fotografia I miejsce Amelia Gawin Zespół Szkół w Sztutowie II miejsce Marcin Sadowski Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu III miejsce Katarzyna Witkowska Miejskie Gimnazjum w Darłowie II miejsce Miłosz Wojtczak Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu III miejsce Marta Lech Zespół Szkół w Sztutowie Wyróżnienia: Ignacy Morawski, Gimnazjum nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Kołobrzegu, Jacek Sorn, Gimnazjum w Mostach, Martyna Miga, Gimnazjum w Mostach CZAS MORZA 2(59) czerwiec

14 alia Hawrylik miejsce NwatGd I II a sk iń ańsku zc Tr inika mnazjum nr 3 II miejsce Dom zu Gdańskim Gi Gimnazjum nr 4 w Pruszc Kategoria rysunek kowski astian Marszał w Mostach I miejsce Seb Gimnazjum Amelia Gawwinie I miejsce Sz kół w Sztuto Zespół Kategoria fotografia iłosz Wojtczak II miejsce M 1 z Oddziałami 14 nr Lech Gimnazjum ta ar M mi w Kołobrzegu ce ny js yj ie ac tegr III m ł w Sztutowie In Zespół Szkó Związek Miast i Gmin Morskich

15 Kategoria opowiadanie I miejsce Dominika Łukaszuk Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża Słońce już wzeszło. Nad Świnoujściem od samego rana zbierały się deszczowe chmury. Idealna pogoda na połów. Wstałem jak zwykle bardzo wcześnie. Odcumowałem kuter i wypłynąłem w morze. Na prawej burcie widniał napis Amelia. Taka już była rodzinna tradycja, że każdy statek nazywany był tym imieniem. Mam na imię Ernest. Moja rodzina od pokoleń zajmuje się rybołówstwem. Rybakami byli tata, dziadek, pradziadek i każdy poprzedni mężczyzna w naszej rodzinie, zaczynając od praprapra... dziadka Leona. Był szaleńcem. Wypłynął kiedyś w morze i wrócił dopiero po dwóch tygodniach. Mógł się przyznać, że po prostu nie chciał wracać z pustymi rękami, bo ryby nie brały, ale on wolał wymyślić dziwną historię o znikającej wyspie, jakichś dziwnych stworzeniach morskich. Stworzył legendę, która przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Ja również musiałem ją poznać, ale uważam że to stek bzdur i wymysłów chorego dziadka. W dzisiejszych czasach każda wyspa jest już poznana, zbadana i nazwana. Nie ma miejsca na żadne nieścisłości. Po godzinie znalazłem się odpowiednio daleko, aby w końcu zarzucić sieci. Pogoda sprzyjała, więc miałem nadzieję na złowienie sporej ilości śledzi. Usiadłem i zacząłem w ciszy obserwować bezkresny Bałtyk, który nadal mnie fascynuje, mimo kilkunastu lat niemalże codziennego obserwowania jego wód. Przypomniała mi się rodzinna opowieść dziadka Leona, na którą uśmiechnąłem się pod nosem, myśląc że takie rzeczy się nie zdarzają. Po kilku godzinach zacząłem zwijać sieci. Stwierdziłem, że połów po raz kolejny był udany. Czas wracać do domu pomyślałem, tym bardziej że pogoda zaczęła się zmieniać. Nadciągnęły ciemniejsze chmury zwiastujące nadchodzącą burzę i być może sztorm. Wiatr się wzmagał. Pobiegłem do sterówki i starałem się jak najszybciej zawrócić do portu. Tego dnia jednak wypłynąłem dalej niż zwykle i obawiałem się, czy uda mi się wrócić na czas. Fale zaczęły robić się coraz większe i z impetem uderzały o burtę. Łódź zaczęła się niespokojnie kołysać. Nagle zauważyłem, że lina cumownicza przemieszcza się bezładnie po pokładzie i uderza w okienko pomostu. Morze stawało się coraz bardziej niebezpieczne i rozwścieczone. Wybiegłem szybko z pomieszczenia z zamiarem zwinięcia niebezpiecznej liny. Szybko przekonałem się, że nie był to dobry pomysł, gdyż ogromna fala uderzyła o lewą burtę, kuter przechylił się, a ja wypadłem, w ostatniej chwili chwytając się łodzi. Nagle jednak poczułem mocne uderzenie liną i bezwładnie wpadłem do morza. [...] Ocknąłem się na czymś bardzo niewygodnym. Niepewnie otworzyłem oczy i rozejrzałem się wokoło. Po chwili zorientowałem że siedzę na przybrzeżnych skałach. Ostrożnie wstałem i zeskoczyłem na piasek. Znajdowałem się na małej wyspie, której nigdy wcześniej nie widziałem. Pomyślałem, że to sen. Poczułem mocny podmuch wiatru, który popchnął mnie na północ wyspy. Miałem wrażenie, że wskazuje mi on drogę. Poszedłem więc przez las. Wyglądał tak jak każdy inny. Co jakiś czas tylko zauważałem krzewy i kwiaty, których wcześniej nie widziałem, ale przecież nigdy nie byłem dobrym ogrodnikiem. Po, jak mi się wydaje, kilkunastu minutach drogi dotarłem na otwartą przestrzeń. Spojrzałem w lewo i dostrzegłem małą zatokę, w której przycumowany był mój kuter. Zacząłem nerwowo rozglądać się w około, ponieważ dotarło do mnie, że w takim razie na wyspie musiał być ktoś jeszcze. Nikogo jednak nie zauważyłem. Wolnym krokiem szedłem więc w stronę łodzi, kiedy usłyszałem plusk wody. Stwierdziłem, że jednak nie jestem sam. Podszedłem bliżej i zauważyłem w wodzie dziewczynę. Dzień dobry! zawołałem. Witaj odpowiedziała Nie wiem co to za wyspa i jak się tutaj znalazłem... powiedziałem Dziewczyna podpłynęła bliżej, a ja nie wierzyłem własnym oczom. Przetarłem je ze dziwienia i odsunąłem się krok do tyłu. Nie bój się rzekła nieznajoma opowiem ci wszystko, jeśli chcesz zaproponowała. Pokiwałem głową bez słowa. Wtedy dowiedziałem się, że to ona uratowała mi życie podczas sztormu. Była syreną. Nie mogłem w to uwierzyć. Wszystko brzmiało tak nieprawdopodobnie. Przypomniałem sobie rodzinną legendę. Czyżby dziadek Leon mówił prawdę? powiedziałem sam do siebie, półszeptem. Leon? zdziwiła się syrena Słucham? Tak, Leon, mój praprapradziadek. odpowiedziałem niepewnie Babcia opowiadała mi o pewnym Leonie, którego kiedyś poznała. Był człowiekiem, tak jak ty. To po niej mam imię. wyjaśniła. Więc jak masz na imię? zaciekawiłem się Amelia odpowiedziała dziewczyna To niesamowite zamyśliłem się chwilę. Musisz już wracać za godzinę wyspa zniknie powiedziała Amelia Jak to zniknie? zdziwiłem się CZAS MORZA 2(59) czerwiec »

16 XIV FINAŁ KONKURSU MORZE A MOJA DUŻA I MAŁA OJCZYZNA Kategoria opowiadanie» Po prostu. Odcumuj łódź, a ja wskażę ci drogę powrotną nakazała. Wykonałem polecenie i po piętnastu minutach byłem już w sterówce gotowy do powrotu. Z przodu ujrzałem syreni ogon, za którym popłynąłem. W pewnej chwili moje powieki momentalnie zrobiły się ciężkie i zasnąłem. Nie wiem nawet, ile czasu minęło, ale obudziłem się, a na horyzoncie już widać było ląd. Wzrokiem szukałem Amelii, ale nigdzie jej nie było. Wybiegłem na pokład. Amelio! zawo- niu się z rodziną. Nie było mnie tylko dwa dni, czasami bywałem na morzu dłużej, więc nie martwili się. Opowiedziałem im swoją historię. Syn nie dowierzał, za to żona tylko uśmiechnęła się. Uwierzyła. Od tamtej pory, często, nawet gdy nie wypływam na połów, wpatruję się w morze w nadziei, że zobaczę stworzenie, które najwyraźniej uratowało mi życie. Myślę wtedy o praprapradziadku Leonie. Może wcale nie był takim szaleńcem, za jakiego go uważano. A może to ja nim jestem? Kategoria esej I miejsce Mateusz Rudolf Gimnazjum Publiczne nr 3 w Świnoujściu Tradycyjne rybactwo morskie skarbem kulturowym Wybrzeża Świnoujście to najbardziej ujmujący obszar naszej Ojczyzny. Miasto to jest położone na największej liczbie wysp w Polsce aż na 44. Jego niezwykłe umiejscowienie, nad rozlewiskiem Świny, która łączy się od północy z Morzem Bałtyckim, a od południa z Zalewem Szczecińskim, wryło się w historię, tradycję, kulturę i życie całego regionu szczególnie rybołówstwo. Pierwsze przekazy historyczne, są datowane na XIII w., już wspominają o połowach na Świnie przez miejscowych rybaków. Bez wątpienia, od początku, z racji położenia miejscowości ważną rolę odgrywało rybołówstwo. Rybaczenie było podstawą utrzymania, a okoliczne wody obfitowały w rozmaite gatunki ryb m.in. w wartościowego łososia, węgorza czy karpia. W celu pozyskania określonego gatunku stosowano odpowiedni sprzęt, taki jak sieci, kosze, sznury węłałem, ale w odpowiedzi usłyszałem tylko krzyk mew. Wróciłem do sterówki i skierowałem się do portu. W miarę zbliżania się do portu myśli zaczęły mi się plątać. Nie wiedziałem, czy to był sen, czy rzeczywistość. W końcu dobiłem do portu. Zanim wyładowałem złowione śledzie, podszedłem do skrzyni znajdującej się na pokładzie. Nie wierzyłem własnym oczom. Leżał na niej pomarańczowy kwiat, taki, jaki widziałem na wyspie w lesie. Wziąłem go do domu i włożyłem do wazonu, zaraz po przywitagorzowe. W XVII w. bardzo rozwinęło się rybołówstwo sieciowe z łodzi. Liczne ryciny potwierdzają, że bardzo rozpowszechniony był zespołowy połów ryb spod lodu tak zwanymi zestawami sieciowymi garnami. Poławiano wtedy szlachetnego jesiotra i dostarczano m.in. na książęcy dwór w Szczecinie. W tym okresie sieć dróg lądowych była słabo utwardzona, co przyczyniło się do rozwoju szlaków wodnych. Na bulwarze nad Świną powstał targ rybny, gdzie okoliczni rybacy sprzedawali swoje połowy świeże, suszone, wędzone lub solone. Zatłoczone szlaki zaczęły być niebezpieczne, zwłaszcza przy brzegach, dlatego wybudowano latarnię morską, która pierwszy raz zaświeciła 1 grudnia 1857 roku. Na początku XIX w. społeczność rybacka zamieszkiwała okolice baseniku portowego u podnóża latarni morskiej. Stanowił on idealną przystań dla ich kutrów i łodzi. Bogate w surowiec okoliczne lasy dostarczały drewna do budowy nowych jednostek i dawały możliwość wytwarzania smoły, którą wykorzystywano do uszczelniania statków i łodzi. Działalność rybacka stała się głównym priorytetem miejscowości. Według danych Morskiego Urzędu Rybackiego stała się nie tylko ważną gałęzią gospodarki, ale też istotnym czynnikiem kształtującym byt ludności. W okresie międzywojennym i powojennym braki żywności uzupełniano rybami, których nie brakowało w akwenach. Tuż po wojnie, w 1948 roku, aby podtrzymać tradycję rybacką, zaczęto przebudowywać port świnoujski z wojennego na handlowo-rybacki. Rozpoczęto nową inwestycję Bazę Rybacką, która miała się stać nowoczesną przystanią. Na terenach byłej, małej osady Klicz zaczął powstawać samodzielny kombinat o nazwie Przedsiębiorstwo Usług Rybackich 16 Związek Miast i Gmin Morskich

17 Odra, który był jednym z przedsięwzięć planu 6-letniego. Mała się ona zajmować połowami, przetwórstwem, magazynowaniem ryb nie tylko z Morza Bałtyckiego, ale i w późniejszym czasie z wód całego świata. Bardzo dynamiczny rozwój rybołówstwa morskiego przyczynił się do wzrostu liczby mieszkańców, z których większość pracowała w tym zakładzie. Dla pracowników z całej Polski budowano osiedla rybackie. Zaczęto myśleć o różnych formach aktywności fizycznej, rozrywce, która nie tylko by zapewniła edukację, ale i budowała trwałe więzi lokalne. Jako pierwszy jesienią 1954 r. został oddany do użytku mieszkańców Rybacki Dom Kultury, nazywany potocznie Klubem Rybaka. Rodziny rybaków spotykały się w świetlicy, w której realizowano zainteresowania artystyczne, techniczne, lub w kawiarence, gdzie odbywały się liczne potańcówki. Szybko napływająca młodzież założyła zespolik teatralny, taneczny, kółko fotograficzne, szachowe, sekcję bokserską i zawarto umowę ze szczecińskim oddziałem Związków Literatów Polskich. W ramach tego samego projektu budowlanego otworzono pierwsze kino o nazwie Vineta. W 1958 roku powstał jachtklub pod nazwą: Cztery Wiatry. Cieszył się on dużą popularnością, gdyż nie tylko można było tu nauczyć się żeglarstwa ale i przysposobić do zawodu rybaka. Juliusz Hebel, ówczesny prezes klubu trafnie podsumował: Myślą przewodnią powstania i istnienia klubu jest oprócz normalnej działalności żeglarskiej, szkolenie i przygotowywanie młodzieży do zawodu rybaka. W 1960 roku decyzją ministra żeglugi powołano Szkołę Rybołówstwa Morskiego, która kultywowała tradycje morskie w wielu formach: żeglarstwo, modelarstwo i działalności Ligi Morskiej. Dom Marynarza, Hotel Rybaka, kino Rybak te nazwy są niezbitym potwierdzeniem, że rybactwo jest trwale związane z kulturą naszego regionu. Mimo upływu lat Świnoujście i najbliższe okolice dalej urzekają. Obszar 44 wysp nadal obfituje w liczne gatunki ryb słodkowodnych, wędrownych i morskich jest szczególnie polecany wędkarzom. Na polodowcowych wysoczyznach morenowych występuje bogactwo roślinności, gdzie schronienie znajduje ogromna ilość ptaków. Zniszczenie tych ekosystemów doprowadziłoby do utraty naturalnego bogactwa i zabiłoby wszelkie formy rybołówstwa. W tym celu prowadzi się wiele operacji polegających na ochronie dziedzictwa naszego akwenu. Przede wszystkim: buduje się lub zabezpiecza się szlaki wodne, zarybia się narybkiem pozyskanym z Zalewu Szczecińskiego, ochrania i tworzy się tarliska, ustanawia się limity ochronne, prowadzi monitoring środowiska, bada jakość wód i wiele innych. Bez takich działań nie tylko ucierpiałaby przyroda, ale i nie mógłby dalej rozwijać się fach rybacki, który jest od wieków zachowywany. Temu tematowi została poświęcona wystawa, którą umieszczono w dawnym ratuszu miejskim, gdzie od 1974 roku, na placu Rybaka 1 znajduje się Muzeum Rybołówstwa Morskiego. Ekspozycja zawiera dział przyrodniczy, morski i historyczny. Można tam znaleźć zbiory historii miasta oraz połowów ryb, wraz z eksponatami, modelami statków, przyrządów nawigacyjnych, starych zdjęć, mebli i dokumentów. Tradycyjne rybactwo nadal jest popularnym zawodem, dlatego powstała potrzeba stworzenia nowej bazy rybackiej, która stałaby się przystanią dla kutrów, łodzi, miejscem wyładunku i sprzedaży ryb. Nie trzeba było długo namawiać władz miasta w krótkim czasie powstała. Jej patronem został świnoujski rybak Lechosław Goździk. Od ponad 150 lat miejscowa latarnia morska stanowi bardzo ważny element tradycji morskiej. Pomimo wpisania do wojewódzkiego rejestru zabytków nadal pełni niezastąpioną rolę w nawigacji, ale też jest ośrodkiem kultury, w którym odbywają się galerie malarskie i rzeźbiarskie przedstawiające nasze morze. Raz w roku można tam wysłuchać ciekawych opowieści dotyczących przeżyć latarników, ludzi, którzy mieszkali nieopodal, a ich życie związane było z latarnią. Zawiera wspaniałą ekspozycję starego sprzętu nawigacyjnego, jest stałym elementem dostępnym zwiedzającym. Ze względu na swą charakterystyczną budowę cieszy się dużym zainteresowaniem turystów. W hołdzie ciężkiej pracy rybaków Towarzystwo Przyjaciół Świnoujścia od 12 lat organizuje festyn, który otrzymał trafną nazwę Święto Śledzia. Królują tam potrawy ze śledzia przy wtórze muzyki szantowej. Pracy na morzu często towarzyszyła piosenka. W Świnoujściu po raz 30. odbędzie się Festiwal Piosenki Morskiej Wiatrak. Utwory żeglarskie, przez które można poznać zajęcia, troski, tęsknoty i marzenia wilków morskich, rozbrzmiewają na lądzie i na wodzie, gdzie pod czas rejsu można zaobserwować pracę marynarzy i zakosztować morskiej bryzy. Praca na morzu zawsze wiązała się z niebezpieczeństwem, a szlaki wodne były świadkiem licznych tragedii. Miasto Świnoujście też nie zapomina o takich rybakach. Dla uczczenia ich pamięci tradycyjnie w listopadzie odbywają się msze żałobne oraz modlitwy na świnoujskiej plaży, przy pomniku na placu Rybaka składa się kwiaty w intencji Tych, co nie powrócili z morza. Niewątpliwie tradycyjne rybactwo morskie jest skarbem kulturowym mojej małej Ojczyzny. Środowisko, w którym mieszkamy, nasze życie zawsze było i jest związane z morzem. Każde pokolenie powinno dostrzegać i doceniać swoje otoczenie i jednocześnie czuć się odpowiedzialnym za jego ochronę. Musimy pamiętać, że tradycja morska to kluczowy element, który pozwolił przetrwać minione wieki i zachować tożsamość aż do XXI wieku. CZAS MORZA 2(59) czerwiec

18 TURYSTYCZNA SZANSA Zachodniopomorskie nabiera wiatru w żagle 18 Przez wiele lat województwo zachodniopomorskiego nie potrafiło wykorzystać swojego naturalnego potencjału. Dziś jednak, dzięki Zachodniopomorskiemu Szlakowi Żeglarskiemu region staje przed olbrzymią szansą. Infrastruktura żeglarska, o wartości blisko ćwierć miliarda złotych, która powstała w północno-zachodniej Polsce, robi ogromne wrażenie, nie tylko w skali kraju. Inwestycje doceniają przede wszystkim Niemcy i Skandynawowie, którzy coraz liczniej przypływają na Pomorze Zachodnie i jak mówią nie są rozczarowani. W środkowej Europie realizuje się projekt bez precedensu. Naturalna przewaga regionu Zachodniopomorski Szlak Żeglarski łączy sieć marin na Odrze, jeziorze Dąbie, Zalewie Szczecińskim i Bałtyku. Szlak tworzy w sumie ponad trzydzieści portów i przystani jachtowych, większość z nich Nie ma wątpliwości! Pomorze Zachodnie jest obecnie najdynamiczniej rozwijającym się regionem żeglarskim w Polsce. W ciągu ostatnich lat powstało tu 21 portów i przystani jachtowych, 1500 miejsc postojowych i nowa, wyjątkowo atrakcyjna marka turystyczna. to zupełnie nowe lub zmodernizowane przystanie. Wielkie żeglarskie tradycje regionu, ale i jednoczesny brak odpowiedniej infrastruktury skłoniły nas do podjęcia zdecydowanych działań. Dzięki wykorzystaniu środków unijnych zabraliśmy się do realizacji projektu, który otwiera nowe szanse dla Pomorza Zachodniego mówi pomysłodawca szlaku i prezes Związku Portów i Przystani Jachtowych Zbigniew Jagniątkowski. Bliskość granicy niemieckiej, łatwość dostępu drogą wodną z Holandii czy Skandynawii stały się jednym z podstawowych argumentów za projektem. W tych krajach żeglarstwo należy bowiem do grona najpopularniejszych form spędzania wolnego czasu na wodzie. Nieodkryte nadal tereny, bezpieczne, nowoczesne przystanie oraz konkurencyjne ceny stały się magnesem dla przybyszów z zagranicy, którzy coraz chętniej zostawiają na Pomorzu Zachodnim swoje pieniądze. Fundamentem realizacji pomysłu było najpierw nakłonienie do niego włodarzy poszczególnych gmin. Ci szybko jednak zrozumieli, że warto odwrócić region w stronę wody Bez ich zaangażowania i pełnego przekonania, że idą właściwą drogą nic nie dałoby się zrobić tłumaczy Zbigniew Jagniątkowski. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Zrealizowany już niemal w całości Związek Miast i Gmin Morskich

19 projekt zbiera kolejne laury i nagrody. I tak, choćby na początku kwietnia Pomorze Zachodnie zdominowało Targi Żeglarstwa i Sportów Wodnych w Warszawie. W blasku fleszy na Stadionie Narodowym prestiżową nagrodę Przyjaznego Brzegu za wzorowy rozwój infrastruktury odbierali przedstawiciele Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego. Wyróżniono także Marinę Kamień Pomorski i Camping Marina PTTK ze Szczecina. Szlak wielkich perspektyw Przedstawiciele Lokalnej Organizacji Turystycznej Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego, odpowiadający za promocję projektu, mają pełne ręce roboty W ostatnich miesiącach wystawialiśmy się na ponad dziesięciu największych w Europie targach branżowych. Przeprowadziliśmy kilkanaście prezentacji multimedialnych. Specjalne akcje promocyjne prowadzimy w Niemczech wymienia Zbigniew Jagniątkowski. Poza standardowymi działaniami Związek Portów i Przystani wychodzi naprzeciw oczekiwaniom inwestorów. Dlatego jeszcze w maju na Szlaku Żeglarskim zostaną zorganizowane specjalne wizyty studyjne dla dziennikarzy polskich i zagranicznych oraz dla przedstawicieli branży jachtowej. Zamierzamy przekonać także przedstawicieli biznesu, że inwestowanie na Pomorzu Zachodnim może być atrakcyjne i opłacalne dodaje Z. Jagniątkowski. Tereny nadwodne w wielu krajach europejskich są najlepszym miejscem do rozwoju biznesu. Stare, stosunkowo płytkie baseny portowe są adaptowane na miejsca do uprawiania sportów wodnych także na uprawianie żeglarstwa (mariny), żeglugę pasażerską czy promową. W ich sąsiedztwie powstają kolejne obiekty, które wpływają na zwiększenie atrakcyjności i pozwalają na rozwinięcie działalności gospodarczej. Mogą to być choćby kolejne elementy infrastruktury turystycznej, obiekty usługowe, gastronomiczne czy hotele. Czy Pomorze Zachodnie podąży więc za sprawdzonymi niemieckimi i skandynawskimi wzorcami? W naszych działaniach czujemy mocne wsparcie marszałka województwa Olgierda Geblewicza. Wspomniałem już o dobrze układającej się współpracy z władzami gmin partnerami szlaku. To wszystko sprawia, że razem mamy szansę budować coś wielkiego i wyjątkowego, z korzyścią dla naszego województwa kończy Zbigniew Jagniątkowski JACHTÓW Z 16 KRAJÓW Kołobrzeskie przyspieszenie żeglarskie W minionym sezonie żeglarskim kołobrzeski port jachtowy gościł niemal 1100 jachtów z 16 krajów świata. Wszystko wskazuje na to, że w roku 2014 Kołobrzeg gościć ich będzie znacznie więcej! Otwarcie zmodernizowanego portu jachtowego odbyło się w 2011 roku. Wkrótce po jego otwarciu, gdy tylko na dobre rozpoczął się sezon żeglarski, trudno było o wolne miejsce przy wygodnych stanowiskach postojowych. Występujące po zakończeniu pierwszego etapu modernizacji kłopoty z zapewnieniem miejsca postoju wszystkim zawijającym jachtom sprawiły, że przystosowano do ich przyjmowania także położony obok niewielki basen łodziowy. W 2013 port jachtowy wzbogacił się o dalsze 30 miejsc postojowych, co w sumie pozwalało na jednorazowe przyjęcie 100 jachtów. Nawet te 100 miejsc okazało się zbyt małą ilością, wszystko wskazuje na to, że w roku 2014 gościć tu będzie znacznie więcej jachtów. Poza tradycyjnie zawijającymi tu jachtami, kołobrzeską mariną coraz bardziej zaczęli się interesować organizatorzy regat żeglarskich. Miejsca dla rezydentów zostały sprzedane już zimą na początku roku 2014, a tylko do końca maja Marinę Solną odwiedziło ponad 150 jachtów. Zamieszczona wizualizacja ukazuje mający powstać do końca września 2015 r. znacznie od niego większy basen portowy zdolny jednorazowo przyjąć nawet 200 jednostek. Całość ma nawiązywać standardem do już zakończonego etapu modernizacji. Będą nowoczesne sanitariaty, dostęp do wszystkich mediów, bramownica i stacja paliw. Realizacja przyjętego kierunku rozwoju sprawi, że Marina Solna w Kołobrzegu stanie się jednym z największych i najbardziej znaczących portów jachtowych w Polsce. CZAS MORZA 2(59) czerwiec

20 PONADREGIONALNY PROJEKT TURYSTYCZNY Nowe inwestycje n Pętla Żuławska to projekt ponadregionalny zakładający kompleksowy rozwój turystyki wodnej w obszarze delty Wisły i Zalewu Wiślanego. Obszar objęty projektem to teren Żuław i Zalewu Wiślanego wraz z Mierzeją Wiślaną, obejmujący tereny 15 gmin. Bierze w nim udział 16 podmiotów z dwóch województw: pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. W ramach projektu przewidziano stworzenie wysokiej jakości oraz bezpiecznej infrastruktury turystycznej w postaci portów i przystani żeglarskich oraz pomostów cumowniczych, służącej aktywnemu uprawianiu sportów wodnych oraz turystyce rekreacyjnej. W ostatnim czasie oddano w ramach Pętli Żuławskiej trzy nowe obiekty żeglarskie: w Rybinie, Kątach Rybackich i Malborku. Przystań żeglarska w Rybinie, położna na rozwidleniu Szkarpawy i Wisły Królewieckiej, składa się z nabrzeża postojowego dla statków białej floty oraz trzech stanowisk postojowych dla jachtów. Dodatkowo zostały zainstalowane trzy pomosty cumownicze, które umożliwią postój jednostek wokół cypla oraz bezpieczne oczekiwanie na otwarcie mostów zwodzonych z kierunku Zalewu Wiślanego. Przystań posiada bosmanat, węzeł sanitarny, oświetlenie i parking dla samochodów. Rozbudowano również port w Kątach Rybackich. W części zachodniej obiektu powstała nowoczesna marina, która jest wyposażona w slip do wodowania jachtów, 3 pływające pomosty z trapami 20 Związek Miast i Gmin Morskich