Armenia najstarsze państwo chrześcijańskie 301 rok

Transkrypt

1 Armenia i Gruzja Pytania: 1. Co to są chaczkary? 2. Kiedy i gdzie miało miejsce ludobójstwo Ormian? 3. W jakim czasie granice Gruzji sięgały od morza do morza? O jakich zbiornikach wodnych mówimy? 4. Kto to był Szota Rustaweli i jakie było znaczenie jego twórczości dla Gruzinów?

2 Armenia najstarsze państwo chrześcijańskie 301 rok

3

4 Armenia (w jęz. Ormian Hajastan) Kraj na Zakaukaziu Wyżyna Armeńska w tym Równina Araracka szczyt Ararat po stronie tureckiej, wokół pasma Małego Kaukazu Najwyższy szczyt Armenii Aragac 4090m. Jezioro Sewan

5 Historia: VI w. p.n.e. pierwsze pisane świadectwa o Ormianach Zależność od Persji, później od Seleucydów macedońskich z Azji Mniejszej II w. p.n.e. I w. n.e. niezależna dynastia miejscowa Artaksydów Później wpływy rzymskie, ponownie perskie, najazdy arabskie

6 Historia c.d. Kon. IXw. XIw. dynastia Bagratydów XIw. Armenię zajmują Turcy Seldżuccy, uciekinierzy w Cylicji na południu Azji Mniejszej tworzą małe państewko nazywane Armenią Małą ( ) przetrwanie kultury ormiańskiej w łączności z Rzymem XIII-XIVw. najazdy mongolskie

7

8 Historia: Rywalizacja turecko-perska o tereny Zakaukazia w tym Armenii 1555r. Trwały podział Armenii na wschodnią (Persja) i zachodnią (Turcją) Na początku XIXw. miejsce Persów zajmują Rosjanie , ludobójstwo Ormian na terenie Turcji I nieudane odzyskanie niepodległości, 1991 niepodległa Armenia (dawna republika radziecka rosyjska baza wojskowa)

9

10 Chaczkary: płyty wotywne upamiętniające ważne wydarzenia, na cmentarzach stawiane w nogach zmarłego, ozdoba kościołów, wierzono w ich moc ochronną Główny motyw krzyża ormiańskiego, ornamentyka geometryczna plus inskrypcje, część frontowa zawsze w kierunku zachodnim

11 Przyjęcie chrześcijaństwa: 301r. na skutek działalności misyjnej św. Grzegorza Oświeciciela chrześcijaństwo religią państwową, 404/405 Mnich Mesrop Masztoc zwany Nauczycielem utworzył na podstawie greckiego alfabet ormiański, przetłumaczył Pismo Święte i liturgię na język ormiański

12 Metanadaran:

13 Apostolski Kościół Ormiański: Oficjalne wyznanie Ormian, Niezależny kościół starochrześcijański wspólna doktryna sprzed soboru chalcedońskiego z 451r. - monofizytyzm Przez stulecia jedyna niezależna instytucja ormiańska podtrzymująca tradycje i kulturę ormiańską Siedziba katolikosa - Eczmiadzin

14

15 Architektura: Kościoły od kon. V w. budowane na planie krzyża greckiego, kopuła na wysokim bębnie bliżej zachodniej części kościoła, wnętrze ozdobione płaskorzeźbami, stosowano w ornamentyce proste wzory geometryczne Główny materiał budowlany tuf wulkaniczny

16 Katedry Lwowa

17 Gruzja nazwa oficjalna od patrona Św. Jerzego

18 Gruzja kraj na Zakaukaziu W jęz. Gruzińskim Sakartwelo kraj Kartwelów, których nazwa pochodzi od mitycznego Kartlosa Język gruziński należy do rodziny języków kaukaskich, tak jak na przykład Czeczeni. Nizina Kolchidzka dolina rzeki Rioni, dolina rzeki Kury, Wielki Kaukaz, Mały Kaukaz

19

20 Gruzja historia: Na styku szlaków handlowych z zachodu znad Morza Czarnego na wschód ku Persji i Indiom; z północy poprzez kaukaską Przełęcz Darialską ku Mezopotamii na skrzyżowaniu tychże szlaków osada, a potem gród o nazwie Mccheta, czyli Miasto Meschów (plemion Meskhi) - starożytna stolica Iberii

21 XII w.p.n.e. W asyryjskich źródłach pojawiają się informacje o państwie Meskhi plemion przybyłych na Zakaukazie z Azji Mniejszej razem z innymi plemionami prapoczątek narodu gruzińskiego.

22 VI w.p.n.e. Po upadku sąsiedniego państwa Urartu 2 państwa na terenie Gruzji : Kolchida i Iberia (źródła greckie z IV w.p.n.e) Kolchida grecka legenda o wyprawie Argonautów po złote runo Jazon z towarzyszami podróży mieli je wykraść królowi Kolchidy Ajetesowi

23 Kolchida i Iberia: Kolchida kolonia grecka I w.p.n.e. zależność obu państ od Rzymu II w. n.e. przenika na te tereny chrześcijaństwo 337 r. za sprawą świętej Nino król Iberii Mirian przyjmuje chrześcijaństwo jako religię państwową

24 Historia c.d. 523 r. zachodnia Gruzja reprezentowana przez państwo o nazwie Lazyka przyjmuje chrześcijaństwo jako religię państwową Lazyka protektorat Bizancjum, Iberia protektorat Persji, a potem Arabów do X w.

25 Odrodzenie państwa gruzińskiego: Duża rola Kościoła Gruzińskiego od V w, autokefalia własny patriarcha katholikos na płaszczyźnie wspólnej religii proces jednoczenia narodowego XI XIII w. Gruzja ze stolicą w Tbilisi potężne państwo na terenie całego Zakukazia od morza do morza

26 Historia c.d. Dawid Odnowiciel podporządkowanie Osetyjczyków zabezpieczenie granic północnych, Królowa Tamara ( ) największy rozkwit państwa i jego potęgi np. od 1204 r. władza nad cesarstwem Trapezuntu. XI-XIIIw. Odrodzenie gruzińskie: Rozwój nauki szkoły filozoficzne akademie, organ doradczy w państwie Komisja Uczonych Mężów

27

28 Odrodzenie c.d.: Rozwój architektury, malarstwa i metaloplastyki czekanka (płaskorzeźby wystukiwane w metalu)

29 Poezja gruzińska: Poemat epicki Szoty Rustawelego Witeź w tygrysiej skórze epos o miłości, przyjaźni i wierności, o walce dobra ze złem, cnót z przywarami, o bohaterstwie i umiłowaniu ziemi ojczystej. To świętość narodowa Gruzinów łączy jak cała kultura gruzińska wpływy Europy i Orientu, świata chrześcijańskiego i islamu

30 Upadek państwa: XIII w. najazdy mongolskie kilkadziesiąt tysięcy Gruzinów trafiło do niewoli, do zapłaty potężny trybut, Połowa XIV w. siedem łupieskich wypraw mongolskich Timura Kulawego (Tamerlana) Skutek rozbicie dzielnicowe trzy królestwa i wiele małych księstw

31 II połowa XV w. Niebezpieczeństwo ze strony Turków Osmańskich zjednoczenie gruzińskie w celu wspólnej obrony Zabiegi dyplomatyczne w celu powstania szerokiej koalicji antytureckiej również rozmowy prowadzono z Polską, Litwą, Węgrami i Czechami państwami środkowoeuropejskimi we władaniu Jagiellonów

32 Dwie potęgi na Zakukaziu: Persja między innymi panowanie nad wschodnią Gruzją, Azerbejdżanem, Turcja między innymi panowanie nad zachodnią Gruzją, większą częścią Armenii (obecnie część Turcji) Obydwie potęgi protekcja dla wyznawców islamu,

33 XVII XVIII w. Względna odrębność państewek gruzińskich w związku z pojawieniem się trzeciego hegemona Rosji Układ o pomocy ze strony Rosji Koniec XVIII w. potężny najazd perski na Gruzję Wschodnią, Rosja nie pomogła osłabienie Gruzji pomogło potem prawie bez walki wchłonąć Gruzję

34 Gruzja częścią Rosji: 1801r. aneksja Gruzji Wschodniej, 1810r. aneksja Gruzji Zachodniej Wprowadzenie administracji carskiej, niewola rodzin królewskich i książęcych, przemianowanie Tbilisi na Tyflis

35 Przykłady sakralnej architektury gruzińskiej: Sweticchoweli główna katedra Gruzji

36

37

38

39

40 Mccheta świątynia Dżwari

41

42