POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XIV/127/2012 Rady Powiatu Puckiego z dnia 16 maja 2012r. POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA PUCK 2012

2 SPIS TREŚCI I. Wstęp II. Cele Programu III. Analiza przemocy w rodzinie w powiecie puckim IV. Działania podjęte z zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie V. Realizatorzy programu VI. Finansowanie VII. Monitoring, ewaluacja, sprawozdawczość 2

3 I. Wstęp Dom to azyl, miejsce gdzie można czuć się bezpiecznie, gdzie można odpocząć i zrelaksować się. Dom, to nie tylko budynek, lecz także rodzina, która go tworzy. Jednak nie każdy człowiek może zaznać spokoju we własnym domu. Kiedy do wnętrza domu wdziera się przemocy cała równowaga zostaje zburzona. Przemoc w rodzinie to nie tylko działania pozostawiające siniaki, złamania czy oparzenia, to także poniżanie, obelgi, zmuszanie do określonych zachowań, grożenie, zastraszanie. Przemoc to przewaga sił agresora nad członkami rodziny, to naruszanie ich praw i dóbr osobistych powodujące cierpienia i szkody. Istnieje wiele definicji przemocy w rodzinie (domestic violence). Wszystkie z nich podkreślają jednakże takie elementy jak: działanie zamierzone, intencjonalne, świadome; przewaga sił ze strony agresora ; intencją działania jest wyrządzenie komuś krzywdy, narzucenie mu władzy, dokonanie bezprawnych czynów, godzenie w czyjąś osobistą wolność, naruszenie praw i dóbr osobistych; wywołuje cierpienie i szkody ; działanie skierowane przeciwko jakiemuś członkowi rodziny; wykracza poza społeczne normy, zasady relacji międzyludzkich; Przemoc nie jest jednorazowym aktem, lecz procesem, który ma tendencję do powtarzania się. Niezatrzymana przemoc narasta. Pierwszym krokiem do zmazania przemocy w rodzinie jest przełamanie milczenia. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146) oraz przyjęty na jej podstawie Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 3

4 nakłada obowiązek udzielenia bezpłatnej pomocy osobom doświadczającym przemocy w rodzinie w postaci: 1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego; 2) interwencji kryzysowej i wsparcia; 3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem przez uniemożliwienie sprawcy przemocy do korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakaz kontaktów i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej; 4) zapewnienie osobie pokrzywdzonej bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 5) badania lekarskiego w celu ustalenia uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, oraz wydania zaświadczenia lekarskiego; 6) zapewnienie osobie pokrzywdzonej, która nie ma tytułu prawnego do lokalu zajmowanego wspólnie ze sprawdzą przemocy, pomocy w uzyskaniu mieszkania. 4

5 II Cele programu Cel główny programu: Zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie poprzez zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i dostępności pomocy oraz skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie. Cele szczegółowe: 1. Zapewnienie osobom dotknię przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia i ośrodkach interwencji kryzysowej; 2. Podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie; 3. Podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy rodzinie; 4. Udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie; 5. Oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie; 6. Promowanie wartości rodzinnych; 7. Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie skutków stosowania przemocy w rodzinie; 8. Promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy; 9. Stworzenie skutecznego systemu ochrony ofiar przemocy w rodzinie. 5

6 III Analiza przemocy w rodzinie w powiecie puckim Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pucku w celu zbadania problemu przemocy w rodzinie w powiecie puckim poprosiło o wypełnienie tabel dotyczących skali tego zjawiska w latach 2009/2010 Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej oraz Komendę Powiatową Policji. Uzyskane dane przedstawiono w postaci tabel i wykresów. Dane z Miejskich i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej Tabela1 Dane Miejskich i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej dotyczące liczby spraw związanych z przemocą skierowanych do Sądu Ilość przyjętych zgłoszeń o przemocy w rodzinie Gmina Puck gmina Kosakowo gmina Władysławowo Hel Puck miasto Jastarnia Krokowa gmina Razem

7 ilość przyjętych zgłoszeń o przemocy w rodzinie w 2009 ilość przyjętych zgłoszeń o przemocy w rodzinie w ilość przyjętych zgłoszeń o przemocy w rodzinie w 2010 ilość przyjętych zgłoszeń o przemocy w rodzinie w 5 0 Puck gmina Kosakowo gmina Władysławowo Hel Puck miasto Jastarnia Krokowa Gmina Najwięcej osób, które zgłaszały przemoc to mieszkańcy z gminy Władysławowo. Mogłoby wydawać się, że dochodzi tam do największych skutków przemocy. Jednakże, przyglądając się bliżej, okazuje się, że wynika to najprawdopodobniej z tego, że we Władysławowie znajduje się Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy, który działa od 1998 roku. Osoby z tego terenu mają wiedzę, gdzie mogą uzyskać pomoc. Sprawy zgłaszane głównie dotyczą przemocy wobec. Tabela 2 7

8 Dane Miejskich i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej dotyczące liczby spraw związanych z przemocą skierowanych do Sądu. Ilość spraw skierowanych do Sądu Gmina Puck gmina Kosakowo gmina Władysławowo Hel Puck miasto Jastarnia Krokowa gmina Razem

9 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Puck gmina Kosakowo gmina Władysławowo Hel Puck miasto Jastarnia Krokowa gmina ilość spraw skierowanych do Sądu w 2010 w ilość spraw skierowanych do Sądu w 2011 w Analogicznie sprawa dotyczy zgłoszeń do sądu tylko z terenu gminy Władysławowo. Punkt Konsultacyjny ma w usługach oprócz innych specjalistów, poradnictwo prawne. Osoby zgłaszające się zostają objęte wielotorową pomocą, co daje im siłę do podjęcia działań sądowych wobec sprawcy. Tabela 3 9

10 Porady udzielane przez specjalistów w Miejskich i Gminnych Ośrodkach Pomocy Społecznej Puck gmina osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny W gminie Puck osoby doznające przemocy głównie korzystają z poradnictwa pracownika socjalnego. Wśród zgłaszających się to przede wszystkim pokrzywdzone y. Jeden przypadek dotyczył mężczyzny, który był sprawcą. Kosakowo gmina osoby doznające przemocy sprawcy przemocy 10

11 specjalista/rok psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny Gmina Kosakowo posiada poradnictwo wielotorowe, co widać w świadczonych usługach dla osób dotkniętych przemocą. Osoby skorzystały z poradnictwa oprócz pracy socjalnej, psychologicznego, pedagogicznego i prawnego. We wszystkich przypadkach dotyczy to. Władysławowo osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok 11

12 psycholog pedagog radca prawny pracownik socjalny W gminie Władysławowo z pomocy skorzystała największa liczba osób zgłaszających się o pomoc, w związku z przemocą. Osoby te zostały objęte pomocą zarówno psychologiczną, pedagogiczną, prawną, a także pracą socjalną. O pomoc zwracały się w większości przypadków y, ale z analizy wynika, że nie tylko. Hel osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok 12

13 psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny W mieście Hel nie zanotowano żadnego przypadku zgłoszenia przemocy. Miasto nie posiada specjalistów oferujących pomoc osobą dotknię przemocą. Puck miasto osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny W mieście Puck z poradnictwa psychologicznego, prawnego i pracy socjalnej skorzystały tylko nieliczne y dotknięte przemocą. Jastarnia osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok 13

14 psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny Gmina Jastarnia objęła pomocą osoby dotknięte przemocą poprzez poradnictwo psychologiczne i pracę socjalną. Z pomocy tej skorzystały dwie y. Udzielono także pracy socjalnej dwóm sprawcom przemocy. Krokowa gmina osoby doznające przemocy sprawcy przemocy specjalista/rok psycholog pedagog radca prawny Pracownik socjalny W gminie Krokowa zarejestrowano i udzielono pomocy osobom doznającym przemocy w roku Osoby pokrzywdzone skorzystały z poradnictwa psychologicznego 15osób, prawnego 5osób oraz pracownika socjalnego 39osób. Sprawy dotyczył w mniejszości. Z pomocy skorzystali również sprawcy, psychologicznej 1osoba, prawnej 4osoby oraz pracy socjalnej 9osób. Tabela 3 14

15 Dane Komendy Powiatowej Policji w Pucku dotyczące przemocy w rodzinie Liczba interwencji domowych W przypadki użycia przemocy Liczba sporządzonych Niebieskich Kart Liczba pokrzywdzonych: dzieci Kobiet Mężczyzn Liczba skierowanych wniosków do Sądu Rodzinnego

16 Liczba interwencji domowych W przypadki użycia przemocy Liczba sporządzonych Niebieskich Kart Liczba pokrzywdzonych dzieci Liczba pokrzywdzonych Liczba pokrzywdzonych mężczyzn Liczba skierowanych wniosków do Sądu Rodzinnego Z danych Komendy Powiatowej Policji wynika na podstawie analizy zgłaszanych interwencji, iż do przemocy domowej dochodzi wielokrotnie. Rozpatrując ilość udzielanych pomocy w ośrodkach pomocy społecznej wynika, iż nie wszystkie osoby dotknięte przemocą zwracają się o pomoc do specjalistów. 16

17 Tabela 4 Dane Komendy Powiatowej Policji w Pucku dotyczące osób zatrzymanych do wytrzeźwienia Ilość osób zatrzymanych do wytrzeźwienia Ilość skierowanych spraw do sądu Ilość osób zatrzymanych do wytrzeźwienia Ilość skierowanych spraw do Sądu Tabela 5 Interwencje Policji w związku z przemocą w rodzinie interwencji w ramach procedury Niebieskiej Karty interwencje w ramach procedury Niebieskiej Karty Policja sporządziła w 2009 roku 99, a w 2010 roku 102 niebieskie karty, co powinno spowodować przekazanie informacji do ośrodków pomocy społecznej do udzielenia pomocy osobom dotknię przemocą. Z danych ośrodków wynika, iż łącznie takich interwencji miały w 2009 roku 27, a w 2010 roku 69. W miejscu można się zastanowić z czego to wynika, czy jest to zaniedbanie, czy brak przepływu informacji? Z posiadanych danych, które zostały poddane analizie wynika, iż powinien nastąpić rozwój sieci pomocy specjalistycznej na 17

18 szczeblu ośrodków pomocy społecznej o zasięgu gminnym i miejskim do których najłatwiej i najszybciej można trafić. Powinna też nastąpić ściślejsza informacja pomiędzy instytucjami. Powstają obecnie powoływane zespoły interdyscyplinarne, których zadaniem jest wielotorowe udzielenie pomocy osobom dotknię przemocą. Dane charakteryzujące ofiary i sprawców przemocy rodzinnej pokazują, iż sprawcami znęcania się nad członkami rodziny w zdecydowanej większości przypadków są mężczyźni, a ofiarami y i dzieci. Przeprowadzona analiza danych pozwala stwierdzić: 1. Przemoc w rodzinie w powiecie Puckim jest faktem o czym świadczą dane z Powiatowej Komendy Policji dotyczące Procedury Niebieskiej Karty oraz z Ośrodków Pomocy Społecznej na terenie Powiatu Puckiego. 2. Brak zintegrowanych działań różnych instytucji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Potrzeba działań edukacyjnych i podniesienia świadomości społecznej w zakresie 4. Konieczność zapewnienia specjalistycznej pomocy ofiarom jak i sprawcom przemocy. IV Działania podjęte w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 1. Tworzenie powiatowego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 18

19 Sposób realizacji: 1.1 Systematyczna edukacja środowiska lokalnego na temat przemocy w rodzinie. utworzenie gablot informacyjnych w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Starostwie Powiatowym i szkołach prowadzonych przez powiat Pucki zawierających informacje o powiatowym systemie wsparcia osób dotkniętych przemocą; rozpowszechnienie broszur, ulotek dotyczących zjawiska przemocy; rozpowszechnianie w lokalnym środowisku programów profilaktycznych; udział w ogólnopolskich kampaniach przeciwdziałania przemocy w rodzinie; prowadzenie działań wychowawczych wobec rodziców przy współudziale szkół i poradni specjalistycznych; 1.2 Systematyczne podnoszenie kwalifikacji i wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemocy w rodzinie udział w specjalistycznych szkoleniach oraz organizacja szkoleń dla osób zainteresowanych możliwością podniesienia kompetencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 1.3 Wymiana doświadczeń pomiędzy środowiskami lokalnymi i placówkami, uczestniczenie w konferencjach, naradach, seminariach, orientacja w działaniach ogólnopolskich. 19

20 1.4 Współpraca pomiędzy pracownikami służb, instytucji i organizacji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w między innymi: wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia, policji, pomocy społecznej, oświaty, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. 1.5 Wyszkolenie kadry w celu organizowania specjalistycznej pomocy sprawcom przemocy. 1.6 Utworzenie programu psychokorekcyjnego dla sprawców przemocy. 2. Prowadzenie Centrum Interwencji Kryzysowej dla ofiar przemocy w rodzinie. 2.1 Prowadzenie mieszkań chronionych dla ofiar przemocy w rodzinie; 2.2 Zapewnienie miejsc w systemach opieki zastępczej dla dzieci, które doświadczyły przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem pogotowi rodzinnych w sytuacjach kryzysowych; 2.3 Udzielanie specjalistycznej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz sprawcom przemocy; 2.4 Współdziałanie z Miejskimi i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej w zakresie zintegrowania działań pomocowych rodzinie doświadczającej przemocy, a także w zakresie zapewnienia miejsc w ośrodkach wsparcia. 3. Opracowanie i realizacja systemu ochrony ofiar przemocy w rodzinie. 20

21 3.1 Budowanie skutecznych form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie, poprzez udzielanie na bieżąco profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie. 3.2 Wdrażanie procedury Niebieskiej Karty poprzez: Przygotowanie odpowiednich materiałów informacyjnoedukacyjnych nt. infrastruktury placówek pomocowych (informatory, ulotki, plakaty); Prowadzenie działalności informacyjnej nt. procedury Niebieskiej Karty ; 3.3 Prowadzenie konsultacji psychologicznych dla ofiar przemocy w rodzinie przy współpracy innych organizacji i instytucji. 3.4 Opracowanie i udostępnienie materiałów informacyjnych o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach, gdzie dochodzi do przemocy w rodzinie. 3.5 Wspomaganie działalności instytucji, kościołów i związków wyznaniowych, stowarzyszeń i osób fizycznych realizujących zadania w zakresie pomocy ofiarom przemocy i sprawcom przemocy. 3.6 Tworzenie warunków do bezpiecznego spędzania czasu, w szczególności dla dzieci i młodzieży poprzez programy profilaktyczne. V Realizatorzy programu Koordynatorem Programu jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pucku przy współpracy: 1. Policji i straży miejskiej; 2. Szkół i placówek oświatowych; 21

22 3. Miejskich i Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej; 4. Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; 5. Organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych. VI Finansowanie Źródłem finansowania zadań Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie są środki finansowe z budżetu Powiatu Puckiego oraz środki pozyskane w wyniku aplikacji w ramach programów zewnętrznych. VII Monitoring, ewaluacja, sprawozdawczość programu Monitoring programu będzie polegał na zbieraniu danych dotyczących zrealizowanych zadań w ramach programu od podmiotów zaangażowanych w realizację, przez koordynatora programu: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pucku, w celu ocenienia czy program osiąga założone cele. Harmonogram finansowo-rzeczowy Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na rok. Lp. Zadanie Koszt Finansowanie Osoba odpowiedzialna Nadzór 22

23 Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie będzie co roku przedkładał sprawozdanie merytoryczne i finansowe Radzie Powiatu Puckiego łącznie za sprawozdaniem z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Uzasadnienie W dniu 1 sierpnia 2010r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Znowelizowana ustawa, w art. 6 ust. 3 pkt 1 zobowiązuje powiat do opracowania i realizacji powiatowego programu przeciwdziałania przemocy oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. W związku z powyższym, podjęcie niniejszej uchwały jest uzasadnione. 23