PROCEDURY PRZYGOTOWYWANIA I PODAWANIA SPECYFICZNYCH FORM ŻYWIENIA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PROCEDURY PRZYGOTOWYWANIA I PODAWANIA SPECYFICZNYCH FORM ŻYWIENIA"

Transkrypt

1 Załącznik Nr 9 do SIWZ Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie Dział Żywienia w SPSK Nr 1 w Lublinie NOMENKLATURA DIET w SPSK Nr1 Strona 1 z 62 Wydanie: 2 Data obowiązywania: r PROCEDURY PRZYGOTOWYWANIA I PODAWANIA SPECYFICZNYCH FORM ŻYWIENIA Strona 1 z 62

2 Spis treści: 1. CEL OPRACOWANIA PRZEDMIOT PROCEDURY ZAKRES STOSOWANIA SPOSÓB POSTĘPOWANIA KLASYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA DIET:... 5 I DIETA PODSTAWOWA... 5 II DIETA ŁATWO STRAWNA... 7 III DIETA BEZSOLNA (NISKOSOLNA) IV DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO V DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU VI DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW VII DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA VIII DIETA ŁATWO STRAWNA BOGATOBIAŁKOWA IX DIETA BOGATORESZTKOWA X DIETA UBOGORESZTKOWA XI DIETA UBOGOENERGETYCZNA XII DIETA BEZGLUTENOWA /CELIAKIA/ XIII DIETA BEZMLECZNA /W NIETOLERANCJI MLEKA/ XIV DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI - DIETA PAPKOWATA XV DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI - DIETA PŁYNNA XVI DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI - DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA XVII DIETA O ZM IENIONEJ K ONSYSTENCJI - DIETA DO ŻYWIENIA PR ZEZ ZGŁĘBNIK LUB PRZETOK Ę - SONDA XVIII DIETA ŚCISŁA /GŁODÓW KA/ XIX DIETA KLEIKOWA XX DNA XXI DIETA STOSOWANA PODCZAS BADANIA APARATEM BILITEC ROZDZIELNIK KARTA ZMIAN Strona 2 z 62

3 1. C e l o p r a c o w a n i a Nomenklatura diet została opracowania w celu pogłębienia wiadomości z zakresu dietetyki, popularyzowaniu wiedzy o nowoczesnych zasadach żywienia człowieka zdrowego i chorego wśród personelu oraz chorych hospitalizowanych w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1. Dieta ma na celu dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych z jednoczesnym dostosowaniem ich podaży do możliwości trawienia, wchłaniania i metabolizowania przez zmieniony chorobowo organizm. Posiłki w diecie powinny być spożywane we właściwych proporcjach i z odpowiednią częstotliwością. Prawidłowa dieta warunkuje normalne funkcjonowanie organizmu oraz utrzymanie należytej masy ciała. Prawidłowe żywienie należy do najważniejszych czynników środowiskowych wpływających na stan zdrowia, aktywność ruchową, samopoczucie i stan emocjonalny. Zgodnie z zasadami prawidłowego żywienia posiłki powinny być: Urozmaicone, Niezbyt obfite, Wysokiej wartości odżywczej, Przyrządzane przy zachowaniu odpowiednich warunków higienicznych, Podawane regularnie, Atrakcyjne pod względem organoleptycznym, Estetycznie podane, Spożywane w warunkach komfortu psychicznego. 2. Przedmiot procedury Przedmiotem procedury jest modyfikacja racjonalnego sposobu żywienia ludzi zdrowych, na potrzeby chorych hospitalizowanych w SPSK Nr1. Modyfikacja ta polega na ograniczeniu bądź zwiększeniu jednego lub kilku składników w dziennej racji pokarmowej i uwzględnieniu szczegółowych zaleceń dotyczących stosowanych technik kulinarnych. Diety zostały opracowane według schematu: Zastosowanie i cel diety, Charakterystyka diety, Uwagi technologiczne, Założenia diety, Dzienna racja pokarmowa wyrażona w produktach, Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane. 3. Z a k r e s s t o s o w a n i a Postanowienia zawarte w niniejszej procedurze obowiązują pracowników Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Lublinie, którzy zalecają dietę adekwatną do jednostki chorobowej pacjenta, udzielają porad dietetycznych, przygotowują posiłki dla chorych oraz uczestniczą bezpośrednio w ich rozdzielaniu na poszczególnych oddziałach. 4. S p o s ó b p o s t ę p o w a n i a Szpital zapewnia pacjentom wyżywienie odpowiednie do ich stanu zdrowia, w zakresie określonym w Statucie. Głównym zadaniem Działu Żywienia jest wykonywanie czynności związanych z żywieniem pacjentów hospitalizowanych w szpitalu na zasadach racjonalnej, nowoczesnej dietetyki i higieny żywienia oraz koordynowanie pracy poszczególnych komórek Szpitala współdziałających w żywieniu chorych. Dział Żywienia opracował poniższą procedurę zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia. Przedstawione poniżej diety zostały opracowane zgodnie z następującą literaturą: 1. J. Dzieniszewski, L. Szponar, B. Szczygieł, J. Socha, Podstawy Naukowe Żywienia w Szpitalach,wyd. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa H. Ciborowska, A. Rudnicka Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Strona 3 z 62

4 4.1 Zawartość energii i składników odżywczych w racjach pokarmowych pacjentów. Średnio dla mężczyzn i kobiet wiek lat.(dieta podstawowa) Energia i składniki odżywcze Jednostka Zalecana norma na energię i składniki wg Ziemlańskiego 2000 r Energia Kcal 2110 Białko g 83,75 Tłuszcz ogółem g 70,30 WNKT g 7,06 Węglowodany g Błonnik g Nie mniej niż Wapń mg 800 Fosfor mg 775 Magnez mg 325 Żelazo mg 13,75 Sód mg 575 Potas mg Witamina A g 750 Wit. E mg 10 Wit.B 1 mg 1,75 Wit B 2 mg 2 Niacyna PP mg 20 Wit B 6 mg 2 Wit C mg 70 Cynk mg 13,5 Miedź mg 2,0-2,5 Sól g Nie więcej niż 6 Cholesterol mg Nie mniej niż 300 % energii z białka 15,50 % energii z tłuszczu 30 % energii z węglowodanów % energii z WNKT Modelowe dzienne racje pokarmowe dla pacjentów wyrażone w produktach. Średnio dla kobiety i mężczyzny lat. (dieta podstawowa) Lp. Grupa produktów Jednostki ilość produktu 1 Produkty zbożowe: Pieczywo pszenne i żytnie g 235 Mąka, makarony g 35 Kasze, ryż, płatki śniadaniowe g 32,5 Ziemniaki g Warzywa i owoce: w tym Warzywa g 475 Owoce g Mleko i produkty mleczne: Mleko i mleczne napoje fermentowane g 500 Sery twarogowe g 45 Sery podpuszczkowe g 15 4 Mięso,wędliny, ryby oraz jaja: Mięso, drób (bez kości) g 80 Wędliny g 32,5 Ryby g 20 Jaja 1/3 szt. 5. Tłuszcze: Zwierzęce g 22,5 Roślinne g Cukier i słodycze g 42,5 Strona 4 z 62

5 5. K l a s y f i k a c j a i c h a r a k t e r y s t y k a d i e t : I D I E T A P O D S T A W O W A Zasady i cel diety Dieta podstawowa stosowana jest u osób nie wymagających żywienia dietetycznego, będących w szpitalach, sanatoriach i innych zakładach leczniczych. Powinna ona spełniać wymagania racjonalnego żywienia ludzi zdrowych, tzn. ma pokrywać zapotrzebowanie pacjenta na energię oraz na wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania należnej masy ciała i zachowania zdrowia. Charakterystyka diety W diecie podstawowej dozwolone są wszystkie produkty i potrawy oraz wszystkie techniki sporządzania posiłków. Różnorodność produktów w diecie daje lepszą możliwość zapewnienia organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Jednak ze względu na zmieniony tryb życia, małą aktywność fizyczną pacjentów leżących w szpitalach wskazane są ograniczenia w diecie potraw ciężko strawnych,wzdymających. W opracowaniu diety należy przestrzegać zasad planowania jadłospisów. Za podstawę diety przyjęto średnie normy dla kobiet (1860kcal) i mężczyzn (2360kcal) o małej aktywności fizycznej. W założeniu diety przyjęto średnią, zaokrągloną wartość 2110kcal. Wartość energetyczna całodzienne pożywienia wynosi około 2110kcal, z wyjątkiem diety ubogoenergetycznej. Białko dostarcza od 14 16% energii, tłuszcze około 30%, a węglowodany uzupełniają dobowe zapotrzebowanie energetyczne. Zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne uwzględniono z wyżej podanych norm. Dieta może ulec modyfikacji pod względem wartości energetycznej, np. dla osób wyniszczonych, rekonwalescentów wartość energetyczna diety będzie musiała być wyższa od wartości 2110kcal i wynosić będzie 2500kcal, 2800kcal, 3000kcal. Dla osób z nadwagą dietę można zredukować do 1800kcal i mniej. Dieta podstawowa powinna być urozmaicona. W miarę możliwości w każdym posiłku powinny się znajdować produkty ze wszystkich sześciu grup produktów spożywczych. Różnorodność potraw ma być jak największa. Jadłospisy powinny być planowane co najmniej na 7 dni, a lepiej na 10 lub 14. Zaplanowanie jadłospisu na kilka dni pozwala uniknąć powtarzania się potraw, daje możliwość właściwego dokonywania zaopatrzenia w produkty żywnościowe oraz oszczędnego gospodarowania produktami spożywczymi. Podczas planowania diety należy uwzględnić różnorodne techniki przygotowania potraw, ograniczając potrawy smażone z dużą ilością tłuszczu (zwłaszcza zwierzęcego) oraz sól i słodycze. W planowaniu diety bardzo ważna jest dzienna racja pokarmowa produktów spożywczych. W zaplanowanych jadłospisach powinny znaleźć się produkty spożywcze przewidziane w dziennej racji pokarmowej. Produkty można zamieniać w ramach tej samej grupy, np. pieczywo można zamienić na kaszę lub mąkę, mleko na ser, mięso na jaja. Dieta podstawowa powinna być pełnowartościowa, smacznie przyrządzona, atrakcyjnie zestawiona. Posiłki należy podawać regularnie, codziennie w tych samych godzinach. Dieta ta stanowi podstawę do planowania diet leczniczych. Założenie diety podstawowej: Energia kcal 2110 KJ 8862 Białko ogółem g 83,75 Tłuszcz g 70,30 Węglowodany przyswajalne g Błonnik pokarmowy g Wapń mg 800 Żelazo mg 13,75 Witamina A (ekw.retinolu) µg 750 Witamina B1 mg 1,75 Witamina B2 mg 2 Witamina C mg 70 Białko ogółem 15,5 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Tłuszcz 30 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Węglowodany 51-62% sumy domowego zapotrzebowania energetycznego. Strona 5 z 62

6 Dzienna racja pokarmowa produktów spożywczych na 2110kcal wyrażona w gramach w diecie podstawowej Lp. Grupa produktów Jednostki ilość produktu 1 Produkty zbożowe: Pieczywo pszenne i żytnie g 235 Mąka, makarony g 35 Kasze,ryż, płatki śniadaniowe g 32,5 2. Ziemniaki g 300 Warzywa i owoce; w tym 750 Warzywa g 475 Owoce g Mleko i produkty mleczne: Mleko i mleczne napoje g 500 fermentowane Sery twarogowe g 45 Sery podpuszczkowe g 15 4 Mięso, wędliny, ryby oraz jaja Mięso, drób (bez kości) g 80 Wędliny g 32,5 Ryby g 20 Jaja 1/3 szt. 5. Tłuszcze: 47,5 Zwierzęce g 22,5 Roślinne g Cukier i słodycze g 42,5 Strona 6 z 62

7 II D I E T A Ł A T W O S T R A W N A Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna wskazana jest: W stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit, W nadmiernej pobudliwości jelita grubego, W nowotworach przewodu pokarmowego, W wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych, W chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką, W zapalnych chorobach płuc i opłucnej o przebiegu ostrym, W przewlekłych chorobach układu oddechowego przebiegających z rozedmą, W zaburzeniach krążenia płucnego (zawał), W okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych. Dla chorych długo leżących, u których dochodzi do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, Dla osób w wieku podeszłym. Celem diety jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężko strawnych. Charakterystyka diety Dieta łatwo strawna jest modyfikacją żywienia racjonalnego ludzi zdrowych. Ma szerokie zastosowanie w zakładach leczniczych. Powinna pokryć zapotrzebowanie energetyczne i dostarczyć takiej ilości składników pokarmowych, jak dieta podstawowa. Różnica między żywieniem osób zdrowych a wymagających diety polega tylko na doborze produktów łatwo strawnych oraz technik sporządzania posiłków, które czynią potrawę łatwo przyswajalną. Podstawą tej diety jest ograniczenie produktów i potraw tłustych, smażonych, pieczonych w tradycyjny sposób, długo zalegających w żołądku, wzdymających, ostro przyprawionych. W diecie łatwo strawnej należy zmniejszyć podaż błonnika pokarmowego, chociaż pewna ilość tego składnika jest potrzebna,gdyż wchłania on wodę, rozluźnia masy kałowe i wpływa na ich wydalanie. Błonnik pokarmowy można zredukować lub uczynić go mniej drażniącym przez: Dobór delikatnych warzyw i dojrzałych owoców: Obieranie, Gotowanie, Przecieranie przez sito i miksowanie produktów, Podawanie przecierów i soków, Stosowanie oczyszczonych produktów zbożowych. W umiarkowanych ilościach można planować chleb pszenno-żytni, żytni razowy, grahamki. Wyjątek stanowią stany pooperacyjne i zapalne żołądka oraz jelit, w których pieczywo razowe będzie całkowicie z diety wyeliminowane. Zalecana ilość błonnika pokarmowego w diecie łatwo strawnej wynosi do 25g/dobę. Posiłki należy spożywać 4-5 razy w ciągu dnia, regularnie w określonych godzinach i w niewielkich objętościach. Ostatni posiłek zaleca się2 godziny przed snem. Modyfikacja diety Dieta zależnie od masy ciała pacjenta oraz choroby, w jakiej będzie stosowana, może ulec modyfikacji pod względem zawartości energii, składników pokarmowych albo produktów spożywczych. Na przykład w chorobach przebiegających z gorączką i dla pacjentów wyniszczonych wartość energetyczna diety powinna ulec zwiększeniu nawet o 50% w porównaniu z wartością kaloryczną żywienia podstawowego, natomiast pacjentom otyłym liczbę kalorii w diecie należy zmniejszyć. W diecie stosowanej przy niedokwaśnym nieżycie żołądka ogranicza się płyny, aby nadmiernie nie rozcieńczać kwasu solnego i enzymów trawiennych, a także potrawy i pokarmy z większą ilością tłuszczu i cukru. W stanach Strona 7 z 62

8 zapalnych jelit i towarzyszącej biegunce dieta powinna zawierać więcej białka, a mniej błonnika pokarmowego, tłuszczu i węglowodanów w postaci cukru, miodu, dżemów. Produkty te wzmagają fermentację i nasilają biegunki. Przy nietolerancji cukru mlecznego należy mleko zastąpić jego przetworami, takimi jak: ser twarogowy, jogurt, kefir. W produktach tych jest znacznie mniej laktozy. W razie występowania biegunki dietę modyfikujemy, uwzględniając w niej napoje i potrawy zapierające, takie jak mocna herbata bez cukru, napar suszonych czarnych jagód, kakao na wodzie, napar z rumianku, mięty, tarte jabłko, kisiele, żelatyna, ryż, marchew gotowana, suchary. Uwagi technologiczne Ważne jest, aby potrawy były świeżo przyrządzone, nie przechowywane w lodówkach zmniejsza to możliwość zakażenia bakteryjnego posiłków. Potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, w naczyniach bez wody. Można również stosować duszenie, obsmażając produkty bez tłuszczu na patelniach do smażenia beztłuszczowego, pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub w opiekaczu elektrycznym. Dozwolony tłuszcz to oleje: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany i inne- bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe i witaminę E, olej rzepakowy bezerukowy- zawierający dużo jednonienasyconego kwasu oleinowego, oliwa z oliwek, także bogata w kwas oleinowy, oraz masło, śmietanka i miękkie margaryny (pakowane w kubkach). Tłuszcze zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo. Zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki, zaprawą zacieraną z mąki i tłuszczu, albo potrawy te mogą być podprawiane żółtkiem. Do zaprawiania zup, sosów i warzyw nie stosuje się zasmażek. Warzywa podaje się z wody. W diecie łatwo strawnej duże zastosowanie będą miały potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, namoczonej bułki, np.: budynie z mięsa, kasz i warzyw, sera twarogowego, gotowane w łaźni wodnej. Posiłki powinny być smaczne przyprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi w tej diecie, atrakcyjnie zestawione, tak aby pobudzały często upośledzone łaknienie. Dieta łatwo strawna jest podstawą do planowania pozostałych diet leczniczych, oprócz diety bogatoresztkowej. Produkty i potrawy z reguły źle tolerowane przez większość chorych zostały przedstawione w tabeli w rubryce przeciwwskazane. Słuszniej jednak byłoby indywidualnie wykluczyć z diety każdego chorego tylko te produkty i potrawy, po których dany pacjent nie czuje się dobrze. Dobór produktów uzależnia się od indywidualnej tolerancji pacjenta. Założenie dla diety łatwo strawnej: Energia kcal 2110 KJ 8862 Białko ogółem g 82 Tłuszcz g 69 Węglowodany przyswajalne g 290 Błonnik pokarmowy g < 25 Wapń mg 950 Żelazo mg 13,75 Witamina A (ekw. retinolu) µg 791 Witamina B1 mg 1,80 Witamina B2 mg 2,10 Witamina C mg 74 Białko ogółem 15,5 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Tłuszcz 29,5 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Węglowodany 55 % sumy domowego zapotrzebowania energetycznego. Uwaga! Zmniejszenie lub zwiększenie diety o 200kcal wymaga odjęcia od dziennej racji pokarmowej lub dodania do dziennej racji pokarmowej produktów: 10g pieczywa, 10g maki, kasz lub makaronu, 5g oleju lub masła, 50g ziemniaków, 10g cukru. Strona 8 z 62

9 Dzienna racja pokarmowa produktów spożywczych na 2110kcal wyrażona w gramach w diecie łatwo strawnej Lp. Grupa produktów Jednostki ilość produktu 1. Produkty zbożowe: Pieczywo pszenne i żytnie g 211 Mąka, makarony g 32 Kasze, ryż, płatki śniadaniowe g Ziemniaki g 264 Warzywa i owoce: w tym Warzywa g 422 Owoce g Mleko i produkty mleczne: Mleko i mleczne napoje g 527 fermentowane Sery twarogowe g 53 Sery podpuszczkowe g - 4. Mięso, wędliny, ryby oraz jaja Mięso, drób (bez kości) g 73 Wędliny g 26 Ryby g 21 Jaja szt. ¼ 5. Tłuszcze: 47,5 Zwierzęce g 26 Roślinne g Cukier i słodycze g 47 Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane w diecie łatwo strawnej Produkty i potrawy Zalecane Zalecane w umiarkowanych ilościach Napoje mleko z zawartością 2% i słaba kawa naturalna z poniżej tłuszczu, kawa mlekiem, jogurt zbożowa z mlekiem, pełnotłusty, mleko herbata z mlekiem, słaba pełnotłuste herbata, herbata owocowa, ziołowa, soki owocowe, warzywne, napoje mleczno-warzywne, wody niegazowane, jogurt niskotłuszczowy, kefir, maślanka, serwatka Pieczywo chleb pszenny, bułki, biszkopt, pieczywo cukiernicze graham pszenny, pieczywo cukiernicze, drożdżowe, chrupki pszenne, pieczywo pszenne razowe z dodatkiem słonecznika i soi Przeciwwskazane alkoholowe, mocne kakao, płynna czekolada, mocna kawa, mocna herbata, wody gazowane, pepsi, coca-cola chleb żytni świeży, chleb razowy, pieczywo chrupkie żytnie, pieczywo z otrębami Dodatki do pieczywa masło, chudy twaróg, serek homogenizowany, mięso gotowane, chude wędliny, szynka, polędwica z drobiu margaryna, tłusty twaróg, ser podpuszczkowy z mniejszą ilością tłuszczu, jaja, parówki cielęce, ryby wędzone. tłuste wędliny, konserwy, salceson, kiszka pasztetowa, smalec, tłuste sery dojrzewające, serek topiony, ser feta, sery typu fromage Zupy i sosy gorące rosół jarski, jarzynowa, chudy rosół z cielęciny, tłuste, zawiesiste, na Strona 9 z 62

10 Dodatki do zup Mięso, drób ryby Potrawy półmięsne i bezmięsne Tłuszcze ziemniaczana, owocowa, krupnik, podprawiane zawiesiną z mąki i mleka, mleczne; sosy łagodnekoperkowy, cytrynowy, pomidorowy, potrawkowy, owocowe, ze słodką śmietaną bułka, grzanki, kasza manna, jęczmienna, ryż, ziemniaki, lane ciasto, makaron nitki, kluski biszkoptowe chuda cielęcina, młoda wołowina, królik, kurczak, indyk, chude ryby: dorsz, młody karp, pstrąg strumieniowy, sola, morszczuk, karmazyn, sandacz, flądra, lin, okoń, szczupak, mintaj; potrawy gotowane, pulpety, budynie, potrawki budynie z kasz, warzyw, makaronu, mięsa, risotto, leniwe pierogi, kluski biszkoptowe dodawane na surowo: olej sojowy, słonecznikowy (z nnkt), olej rzepakowy, oliwa z oliwek (z jnkt), masło młode, soczyste: marchew, dynia, kabaczki, pietruszka, patisony, seler, pomidory bez skórki, potrawy gotowane, rozdrabniane lub przetarte, z wody, podprawiane zawiesinami, oprószane, surowe soki kalafiorowa, z ogórków kwaszonych, pieczarkowa, zaprawiane mąką i śmietaną, zaciągane żółtkiem kluski francuskie, groszek ptysiowy wołowina, dziczyzna, chuda wieprzowina, kura, ryby morskie: makrela, śledź, sardynka; ryby słodkowodne: leszcz; potrawy duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone w folii lub pergaminie zapiekanki z kasz, warzyw i mięsa, kluski francuskie, makaron z mięsem, kluski ziemniaczane margaryny miękkie (utwardzane metodą estryfikacji), z wymienionych olejów, śmietana wywarach: mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażane, zaprawiane śmietaną, pikantne, z warzyw kapustnych, strączkowych, mocne rosoły, buliony; sosy: cebulowy, grzybowy kluski kładzione, nasiona roślin strączkowych, jaja gotowane na twardo tłuste gatunki, wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, tłuste ryby, węgorz, tłusty karp, łosoś, sum; potrawy smażone w głębokim tłuszczu z mięsa, drobiu i ryb, marynowane, wędzone wszystkie potrawy smażone na tłuszczu, np. placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety oraz bigos, fasolka po bretońsku smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde Warzywa szpinak, rabarbar, kalafior, kwaszona kapusta, cebula, brokuły, fasolka czosnek, pory, suche szparagowa, groszek nasiona roślin zielony, sałata zielona, strączkowych, brukiew, bardzo drobno starte rzepa, kalarepa w postaci surówki, np. z marchewki, surówek grubo startych z selera majonezem i musztardą, warzywa marynowane, solone Ziemniaki gotowane, pieczone smażone z tłuszczem Owoce Desery dojrzałe, soczyste: jagodowe i winogrona bez pestek (w postaci przecierów) cytrusowe, dzikiej róży, brzoskwinie, morele, banany, jabłka pieczone, gotowane kisiele, budynie, galaretki owocowe, mleczne, kompoty, musy, bezy, suflety, soki owocowe, przeciery owocowe wiśnie, śliwki, śliwki suszone, namoczone, przetarte (przy zaparciach), kiwi, melon kremy, ciasta z małą ilością tłuszczu i jaj gruszki, daktyle, czereśnie, kawon, owoce marynowane tłuste ciasta, torty, desery z używkami, czekolada, batony, lody, chałwa, słodycze zawierające kakao, orzechy Przyprawy kwasek cytrynowy, sok z cytryny, cukier, pietruszka, zielony koperek, majeranek, rzeżucha, ostre: ocet, papryka, chili, curry, musztarda, gałka muszkatołowa, gorczyca Strona 10 z 62

11 melisa I I I D I E T A B E Z S O L N A ( n i s k o s o l n a ) Zastosowanie diety Przewlekła niewydolność krążenia - 3 g soli kuchennej na dobę, Nadciśnienie tętnicze g /dobę, Ostre zapalenie kłębków nerkowych - 1-3g/dobę, Zespół nerczycowy - 2g/dobę, Ostra niewydolność nerek - sól wykluczona, Kamica nerkowa - 2 g / dobę. Dieta bezsolna jest modyfikacją diety łatwo strawnej. Wymagany stopień redukcji soli w diecie może być różny, zależnie od rodzaju schorzenia i od zaawansowania choroby. W celu zmniejszania ilości soli w diecie należy przede wszystkim zredukować /wykluczyć/ dodatek soli do potraw, zastąpić produkty z dodaną do nich solą w czasie przemysłowego procesu technologicznego (pieczywo, wędliny) podobnymi produktami przygotowanymi na miejscu, bez dodatku soli. Można ewentualnie wyeliminować z diety niektóre produkty (surowce), które ze względu na stosunkowo duże ich spożycie dostarczają znacznych ilości soli. Dotyczy to np. mleka (100 g mleka - 45 mg sodu), przy spożyciu 500 ml mleka wprowadzamy do organizmu 225 mg sodu i zastąpienie tych produktów bogatych w sód, innymi o podobnym składzie. Np. mleko można zastąpić serem twarogowym: z 500 ml mleka (225 mg sodu) otrzymuje się 75g białego sera (25 mg sodu) i zmniejszamy zawartość sodu prawie dziesięciokrotnie. Zalecane normy energii, składników pokarmowych i składników odżywczych w diecie bezsolnej są różne w zależności od jednostki chorobowej. Potrawy przygotowuje się gotując w wodzie i na parze, lub też można je dusić, czy piec w folii. Potraw smażonych i tłustych należy unikać. Przy zaleceniu większego ograniczenia soli kuchennej potrawy przygotowuje się bez dodatku tego składnika, a dozwoloną jego ilość podaje się osobno. Produkty i potrawy dozwolone i przeciwwskazane w diecie bezsolnej (niskosolnej) Nazwa produktu lub potrawy Dozwolone Przeciwwskazane Produkty zbożowe pieczywo, mąka, makarony, kasze bez dodatku pieczywo, mąka, makarony, kasze solone soli kuchennej w każdej postaci Mleko i produkty mleczne w ramach dozwolonej ilości płynu, w każdej postaci sery twarogowe, ser biały nie solony sery dojrzewające, topione, solone, pikantne Jaja jaja całe, białka, żółtka - Mięso, drób, wędliny, ryby chude gatunki mięsa: cielęcina, wołowina, konina, drób: kura, kurczak, ryby: chude gatunki słodkowodne tłuste gatunki, podroby, ryby tłuste morskie wszystkie gatunki wędlin, konserwy ze względu na zawartość soli kuchennej, saletry i tłuszczu Tłuszcze świeże masło, śmietana, śmietanka - Ziemniaki gotowane, pieczone smażone Warzywa świeże kiszonki, warzywa solone Owoce Cukier i słodycze Przyprawy świeże - wliczając je w dozwolona ilość płynu cukier, miód, przetwory owocowe na cukrze łagodne: pietruszka, seler, majeranek, cebula, szczypiorek, koperek, cynamon, wanilia, kwasek cytrynowy słodycze z używkami pieprz, ocet, musztarda, sól, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa Napoje słaba herbata, słabe kakao kawa naturalna, alkohol Zupy w ograniczonych ilościach ze względu na ilość tłuste, zasmażane Strona 11 z 62

12 płynu, owocowe, warzywne, krupniki, mleczne Potrawy mięsne i mięsa gotowane, duszone, pieczone w mięso, ryby, drób smażone rybne pergaminie, potrawki, budynie, pulpety, pieczenie, ryby gotowane, duszone, drób gotowany, pieczony, duszony Potrawy półmięsne budynie, zapiekanki z mięsa, warzyw, kasz lub potrawy smażone makaronu, pierogi, risotta Potrawy z mąki i kasz ciasta zarabiane w misce, na stolnicy, gotowane, pieczone, kasze rozklejane, na sypko i budynie z potrawy mączne smażone potrawy z kasz smażone kasz, zapiekanki z owocami lub warzywami. Potrawy z warzyw warzywa z wody lub podprawiane zawiesina z potrawy smażone mąki i wody lub mąki i śmietany, soki, surówki Potrawy z jaj jaja gotowane na miękko, omlety i jajecznica na smażone w zwykły sposób parze, jaja faszerowane Sosy warzywne, owocowe, mleczne zasmażane, tłuste, pikantne, zawiesiste Desery kompoty, galaretki, musy, kisiele. tłuste desery z dodatkiem używek Strona 12 z 62

13 IV D I E T A Ł A T W O S T R A W N A Z O G R A N I C Z E N I E M S U B S T A N C J I P O B U D Z A J Ą C Y C H W Y D Z I E L A N I E S O K U Ż O Ł Ą D K O W E G O Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego ma zastosowanie: W chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, W przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka, W refluksie żołądkowo-przełykowym (w wyniku zwiększonego wydzielania kwasu solnego więcej się go dostaje do przełyku nasilając objawy refluksu), W dyspepsjach czynnościowych żołądka (dolegliwości niemające podłoża zmian organicznych). Zadaniem diety jest: Dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, Ograniczenie produktów i potraw pobudzających wydzielanie kwasu solnego, Neutralizowanie soku żołądkowego, Niedrażnienie chemiczne, mechaniczne, termiczne błony śluzowej żołądka. Charakterystyka diety Jest to dieta łatwo strawna z ograniczoną ilością produktów i potraw działających pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka. Zaliczamy do nich: mocne rosoły, buliony, esencjonalne wywary warzywne, grzybowe, galarety, wody gazowane, kwaśne napoje, nierozcieńczone soki z owoców i warzyw, napoje alkoholowe (wino, piwo), kawa naturalna, mocna herbata, produkty marynowane, wędzone, potrawy pikantne, słone, smażone, pieczone, ostre przyprawy. Ilość białka w diecie należy nieco zwiększyć do 1,2g/ kg należnej masy ciała (nmc). Białko pełnowartościowe z mleka, twarogu, jaj, drobiu, ryb, mięsa wiąże nadmiar kwasu solnego. Niewskazane jest jednak mleko w większych ilościach niż 0,7-1 l /dobę. Mleko początkowo osłania błonę śluzową żołądka, łagodzi ból, a po wchłonięciu zawarty w mleku wapń wpływa na zwiększenie wydzielania gastryny, która działa pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka. Tłuszcze wykazują zdolność hamowania wydzielania kwasu solnego, zmniejszają równocześnie motorykę żołądka. W diecie należy uwzględnić tłuszcze łatwo strawne, obok masła, śmietanki, ważne są tłuszcze roślinne zmniejszające stężenie cholesterolu. Tłuszcze pokrywają w 30% dobowe zapotrzebowanie energetyczne. Pomimo korzystnego działania masła, śmietanki, tłustego mleka, spożycie tych produktów powinno być umiarkowane, ponieważ mogą wpływać na zwiększenie stężenia cholesterolu. Do produktów hamujących wydzielanie żołądkowe oprócz tłuszczów należą słabe roztwory cukru. Ograniczeniu podlega błonnik pokarmowy, należy więc z diety wykluczyć pieczywo razowe, grube kasze oraz surowe warzywa i owoce, które często dają objawy dyspeptyczne gniecenie, wzdęcia, w sposób mechaniczny podrażniające błonę śluzową żołądka. Z diety tej wyklucza się produkty trudno strawne, wzdymające, ostro przyprawione. Aby ograniczyć żucie, wzmagające wydzielanie żołądkowe, potrawy powinny mieć konsystencję papkowatą. Posiłki należy spożywać regularnie o jednakowych porach dnia w niewielkich objętościach, 5 razy dziennie. Ważna jest temperatura potraw nie powinny one być zbyt gorące ani zbyt zimne. Umiarkowana temperatura posiłków chroni przed przekrwieniem błony śluzowej żołądka. Dieta powinna być dostosowana indywidualnie dla każdego chorego. Należy uwzględnić obserwacje pacjenta i wykluczyć te pokarmy, które wywołują i nasilają dolegliwości. Uwagi technologiczne Potrawy przyrządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, w kombiwarach lub duszenia bez obsmażania na tłuszczu. Tłuszcz dodaje się do gotowych potraw. Zupy i sosy podprawia się zawiesiną z mąki i śmietanki lub mąki i mleka. Zastosowanie w tej diecie będą miały zupy przecierane. Warzywa i owoce należy podawać gotowane w postaci rozdrobnionej. Soki owocowo-warzywne powinny być rozcieńczone, najlepiej mlekiem. Strona 13 z 62

14 Niewskazane są ciasta zarabiane na stolnicy (oprócz makaronu nitki) oraz potrawy smażone i pieczone w sposób tradycyjny. Założenie dla diety łatwo strawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego: Energia kcal 2110 KJ 8862 Białko ogółem g 84 Tłuszcz g 74 Węglowodany przyswajalne g Błonnik pokarmowy g < 25 Wapń mg 950 Żelazo mg 13,75 Witamina A (ekw. retinolu) µg 291 Witamina B1 mg 1,79 Witamina B2 mg 2,10 Witamina C mg 74 Białko ogółem 16% sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Tłuszcz 31,5 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Węglowodany 52,5% sumy domowego zapotrzebowania energetycznego Dzienna racja pokarmowa produktów spożywczych na 2110kcal wyrażona w gramach w diecie łatwo strawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego Lp Grupa produktów Jednostki ilość produktu. 1. Produkty zbożowe: Pieczywo pszenne g 200 Mąka,makarony drobne g 26 Kasze,ryż, płatki śniadaniowe g Ziemniaki g 264 Warzywa i owoce: w tym Warzywa g 422 Owoce g Mleko i produkty mleczne: Mleko i mleczne napoje g 527 fermentowane Sery twarogowe g 53 Sery podpuszczkowe g - 4. Mięso, wędliny, ryby oraz jaja Mięso, drób (bez kości) g 84 Wędliny g 26 Ryby g 21 Jaja szt. 1/3 5. Tłuszcze: Zwierzęce g 26 Roślinne g Cukier i słodycze g 47 Strona 14 z 62

15 Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane w diecie łatwo strawnej z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego Produkty i potrawy Zalecane Zalecane w umiarkowanych ilościach Napoje Pieczywo Dodatki do pieczywa Zupy i sosy gorące Dodatki do zup Mięso, drób, ryby Potrawy półmięsne i bezmięsne mleko słodkie, mleko zsiadłe nieprzekwaszone, jogurt, kawa zbożowa z mlekiem, słaba herbata z mlekiem, soki, napoje mleczno-owocowe, mleczno-warzywne, wody niegazowane pszenne, jasne, czerstwe, biszkopty, pieczywo półcukiernicze, drożdżowe masło, twarożek, serek homogenizowany, jaja na miękko, jajecznica na parze, pasta z cielęciny, drobiu rosół jarski, mleczne, krupniki z dozwolonych kasz, owocowe rozcieńczone, ziemniaczana, warzywne z dozwolonych warzyw, przecierane, zaprawiane mąką i masłem, zawiesiną z mąki i śmietanki, mąki i mleka, zaciągane żółtkiem, sosy łagodne: ze słodką śmietanką koperkowy, potrawkowy, pomidorowy, pietruszkowy, owocowe bułka, grzanki, lane ciasto, kluski biszkoptowe, kluski francuskie, makaron nitki, kasza manna, kasza jęczmienna, ryż, ziemniaki puree chude: cielęcina, królik, kurczak, indyk, chude ryby: dorsz, szczupak, morszczuk, mintaj, sandacz, pstrąg strumieniowy, lin, okoń, flądra, potrawy gotowane: pulpety, budynie, potrawki budynie z drobnych kasz, warzyw i mięsa, makaron nitki z mięsem, risotto, kluski biszkoptowe, kluski francuskie słaba herbata, soki owocowo-warzywne, herbata ziołowa, herbata owocowa pieczywo cukiernicze margaryna miękka, miód, marmolada, chude wędliny: szynka, polędwica, drobiowe, parówki cielęce, łagodny ser podpuszczkowy, pasztet domowy owocowe nierozcieńczone, chudy rosół z cielęciny, na esencjonalnych wywarach warzywnych ziemniaki w całości, groszek ptysiowy wołowina, konina, ozorki, serca, kura, ryby: młody karp, makrela, leszcz, sardynka, potrawy duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone z masy mielonej w folii lub pergaminie zapiekanki z kasz warzyw i mięsa, kluski z ziemniaków i sera Przeciwwskazane płynna czekolada, kakao, mocna herbata, kawa naturalna, wszystkie napoje alkoholowe, napoje gazowane, kwaśne przetwory mleczne, maślanka, kumys wszelkie pieczywo świeże, żytnie, razowe, pieczywo chrupkie, pszenne razowe tłuste wędliny, konserwy, salceson, kiszka, pasztetowa, smalec, pikantne, sery dojrzewające żółte i topione, sery feta, dżemy, jaja na twardo tłuste, zawiesiste, na wywarach: mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażane, zaprawiane kwaśną śmietaną, pikantne z warzyw kapustnych, roślin strączkowych, cebulowa, porowa, rosoły, buliony, zupy w proszku, sosy ostre, pikantne, zasmażane: grzybowy, musztardowy, chrzanowy, cebulowy grube kasze, makarony zarabiane na stolnicy, kluski kładzione, nasiona roślin strączkowych, jaja gotowane na twardo tłuste gatunki: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, dziczyzna, tłuste ryby: węgorz, łosoś, sum, tołpyga, halibut niebieski, pikling, szproty, potrawy marynowane, wędzone, smażone, pieczone wszystkie potrawy smażone na tłuszczu np.: placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku Strona 15 z 62

16 Tłuszcze dodawane na surowo: masło, śmietanka, oleje: sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, rzepakowy bezerukowy i inne (wnkt) wielonienasycone kwasy tłuszczowe i (jnkt) jednonienasycone kwasy tłuszczowe, oliwa z oliwek margaryny miękkie, niezbyt kwaśna śmietana smalec, słonina, łój, boczek, margaryny twarde, kwaśna śmietana Warzywa młode, soczyste, gotowane: marchew, dynia, kabaczki, buraki, szpinak, szparagi, skorzonera,w formie puree oprószone mąką, z wody, z masłem kalafior, brokuły, fasolka szparagowa, groszek zielony, seler, sałata zielona, pomidory bez skórki, w okresie remisji choroby drobno starte surówki, np. z marchewki Ziemniaki gotowane, w postaci puree pieczone, gotowane w całości warzywa kapustne, cebula, czosnek, pory, papryka, suche nasiona roślin stączkowych, ogórki, brukiew, rzodkiewka, rzepa, rabarbar, kalarepa, szczaw, kukurydza, grzyby, warzywa zasmażane, sałatki z majonezem i musztardą, warzywa marynowane, solone smażone z tłuszczem: frytki, krążki Owoce Desery Przyprawy dojrzałe, soczyste bez skórki i pestek, niekwaśne, w okresie zaostrzenia choroby w postaci przecierów gotowanych, owoce jagodowe, winogrona, cytrusowe, banany, brzoskwinie, morele, jabłka gotowane, pieczone, w postaci rozcieńczonych soków, najlepiej mlekiem kompoty z dozwolonych owoców przetarte, galaretki, kisiele, mus z pieczonego jabłka, budynie i kisiele mleczne, desery mało słodzone bardzo łagodne: cukier, wanilia, sok z cytryny, zielona pietruszka, koper, cynamon w okresie remisji choroby surowe przeciery z owoców wymienionych obok, owoce rozdrobnione kremy melisa, jarzynka, sól czereśnie, gruszki, agrest, wiśnie, śliwki, kawon, orzechy, owoce suszone, owoce marynowane torty, ciasta z masami, z dużą ilością cukru, desery z używkami, orzechami, kakao, czekolada, batony, chałwa, ciasta z proszkiem spulchniającym ocet, pieprz, musztarda, papryka ostra, chrzan, maggi, kostki bulionowe, ziele angielskie, liść laurowy Strona 16 z 62

17 V D I E T A Ł A T W O S T R A W N A Z O G R A N I C Z E N I E M T Ł U S Z C Z U Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu wskazana jest: W przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych, W chorobach miąższu wątroby przewlekłym zapaleniu wątroby, marskości wątroby, W przewlekłym zapaleniu trzustki, We wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego w okresie zaostrzenia choroby. Celem diety jest ochrona wymienionych narządów przez zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej. Charakterystyka diety Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu jest modyfikacją diety łatwo strawnej. Modyfikacja ta polega na zmniejszeniu produktów będących źródłem tłuszczu zwierzęcego oraz obfitujących w cholesterol. Zawartość w diecie tłuszczu zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego powinna wynosić g/ dobę. Jest to tłuszcz znajdujący się w produktach (w mięsie, wędlinach, mleku, jajach) oraz tłuszcz dodawany do pieczywa i potraw. Należy pamiętać, że produkty białkowe dostarczają ponad połowę dziennej racji tłuszczu. W chorobach, w których stosowana jest omawiana dieta, ograniczenie tłuszczu jest konieczne ze względu na upośledzone jego trawienie i wchłanianie. Produkty tłuszczowe, które będą miały zastosowanie w ilości 20 30g/ dobę, to olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, rzepakowy bezerukowy, z pestek winogron, zarodków pszennych, oliwa z oliwek, w ograniczonej ilości masło, miękkie margaryny (pakowane w kubkach). Całkowicie wyklucza się: smalec, słoninę, boczek, łój. Zmniejszona ilość tłuszczu w diecie ogranicza podaż witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego należy zwiększyć ilość warzyw bogatych w β-karoten. Z diety należy wykluczyć produkty trudno strawne, długo zalegające w żołądku, wzdymające, ostro przyprawione. Ogranicza się także ilość błonnika - produkty zbożowe gruboziarniste są wykluczone. Białko zalecane jest w normie fizjologicznej (tylko w niektórych przypadkach chorobowych powyżej normy). Bardzo ważne jest, żeby było rozłożone równomiernie na podstawowe posiłki. Dieta powinna zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki pokarmowe, a jej wartość energetyczna ma zapewnić utrzymanie należnej masy ciała pacjenta. Tłuszcze pokrywają zapotrzebowanie energetyczne pacjenta do 20%, białko 12-18%, a węglowodany uzupełniają dobową ilość energii. W jadłospisie należy uwzględnić produkty bogate w witaminę C, która wpływa na układ immunologiczny, pobudzając go do wytwarzania przeciwciał zwalczających stan zapalny. Posiłki podaje się w małych objętościach, o umiarkowanej temperaturze, często 5 razy w ciągu dnia. Modyfikacja diety Biorąc pod uwagę zastosowanie omawianej diety w różnych przypadkach chorobowych, zachodzi konieczność jej modyfikacji. W chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych z diety należy wykluczyć żółtka, które powodują silne skurcze pęcherzyka żółciowego, nasilając dolegliwości. Przeciwwskazane są produkty z dużą ilością cholesterolu. Bogate w cholesterol są żółtka, pełne mleko, podroby (wątroba, mózg). Ogranicza się produkty zawierające większe ilości kwasu szczawiowego szczaw, szpinak, rabarbar. W chorobach wątroby o przebiegu lekkim, z zachowaną prawidłową funkcją, białko podaje się w granicach normy, tj. 1g/ kg masy ciała. W stłuszczeniu wątroby lub po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby białko w diecie można zwiększyć do 1,5g/ kg masy ciała, tj g/ dobę. Przy upośledzonym wydzielaniu żółci obowiązują większe ograniczenia tłuszczu. W przewlekłym zapaleniu trzustki, jeśli występuje biegunka, nie należy podawać tłuszczu do pieczywa i potraw. Chorzy z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego z reguły nie tolerują mleka (cukru mlecznego) i serów. Po spożyciu mleka niedobór enzymu laktazy wzmaga fermentację w jelicie grubym, powodując wzdęcia i przyspieszoną perystaltykę jelit. Mleko należy ograniczyć, względnie wyeliminować z pożywienia, można je częściowo zastąpić jogurtem, kefirem, które zawierają znacznie mniej laktozy. Ser twarogowy stosuje się indywidualnie w zależności od tolerancji pacjenta. Strona 17 z 62

18 Uwagi technologiczne Technologia wykonania jest taka sama jak w diecie łatwo strawnej. Z uwagi na ograniczenie tłuszczu (oraz cholesterolu w diecie stosowanej w chorobach pęcherzyka żółciowego) do potraw, których podstawę stanowią jaja, należy dodać tylko białko, najlepiej w postaci ubitej piany. Warzywa i owoce podaje się gotowane i rozdrobnione oraz w postaci soków i przecierów. Zupy sporządza się na wywarach warzywnych. Zupy, sosy, warzywa podprawia się zawiesiną z mąki i mleka. Dozwolony tłuszcz należy dodać w postaci surowej do gotowych potraw. Założenie dla diety łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczu: Energia kcal 2110 KJ Białko ogółem g 87 Tłuszcz g 39 Węglowodany przyswajalne g 348 Błonnik pokarmowy g < 20 Wapń mg 950 Żelazo mg 13,75 Witamina A (ekw. retinolu) µg 791 Witamina B1 mg 1,80 Witamina B2 mg 2,10 Witamina C mg 74 Białko ogółem 16,5 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Tłuszcz 17 % sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego. Węglowodany 66,5% sumy domowego zapotrzebowania energetycznego Dzienna racja pokarmowa produktów spożywczych na 2110kcal wyrażona w gramach w diecie łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczu Lp Grupa produktów Jednostki ilość produktu. 1. Produkty zbożowe; Pieczywo pszenne g 243 Mąka,makarony drobne g 42 Kasze drobnoziarniste, ryż, płatki g 42 śniadaniowe 2. Ziemniaki g 290 Warzywa i owoce; w tym Warzywa g 422 Owoce g Mleko i produkty mleczne; Mleko i mleczne napoje g 527 fermentowane Sery twarogowe g 53 Sery podpuszczkowe g - 4. Mięso, wędliny, ryby oraz jaja Mięso, drób (bez kości) g 74 Wędliny (polędwica) g 26 ryby g 21 Jaja (białko) g Tłuszcze zwierzęce g 10,50 roślinne g 10,50 6. Cukier i słodycze g 58 Strona 18 z 62

19 Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane w diecie łatwo strawnej z ograniczeniem tłuszczu Produkty i potrawy Zalecane Zalecane w umiarkowanych ilościach Napoje mleko, kefir i jogurt 1,5-0,5% tłuszczu, maślanka 0,5% tłuszczu, serwatka, kawa zbożowa z mlekiem z niską zawartością tłuszczu, herbata z mlekiem, słaba herbata, herbata owocowa, ziołowa, soki owocowowarzywne, napoje mlecznoowocowe, mlecznowarzywne, wody niegazowane Pieczywo Dodatki do pieczywa Zupy i sosy gorące Dodatki do zup Mięso drób, ryby chleb pszenny-jasny i czerstwy, bułki, pieczywo półcukiernicze, biszkopty na białkach, sucharki chudy twaróg (jeśli pacjent toleruje), chuda szynka, polędwica z drobiu, mięso gotowane, ścięte białko jaja, dżemy bez pestek, marmolada, miód rosół jarski, jarzynowe, ziemniaczana, przetarte owocowe, krupnik, podprawiane zawiesiną z mąki i mleka, mleczne; sosy łagodne: warzywne, owocowe, zagęszczane zawiesiną z mąki i mleka, mleczne na mleku odtłuszczonym bułka, grzanki, kasza manna, jęczmienna, ryż, ziemniaki, lane ciasto na białkach, makaron nitki niskojajeczny, kluski biszkoptowe na białkach chuda cielęcina, młoda wołowina, królik, indyk, kurczaki, dorsz, pstrąg mleko z zawartością 2% tłuszczu pieczywo drożdżowecukiernicze masło, margaryny miękkie, parówki cielęce, chude wędliny chudy rosół z cielęciny groszek ptysiowy bez żółtek wołowina, chudy schab, ozorki, serca, płuca, młody karp, leszcz, Przeciwwskazane alkoholowe, kakao, płynna czekolada, kawa naturalna, mocna herbata, mleko pełnotłuste, kefir pełnotłusty, jogurt pełnotłusty, wody gazowane, pepsi, cocacola chleb świeży, chleb żytni, chleb razowy, graham pszenny, pieczywo chrupkie, pieczywo pszenne razowe z dodatkiem słonecznika, soi, pieczywo z otrębami, pieczywo cukiernicze z dodatkiem tłuszczu, biszkopty na całych jajach tłuste wędliny, konserwy, salceson, kiszka, pasztetowa, smalec, tłuste sery dojrzewające, serek topiony, ser feta, sery typu fromage, dżemy z pestkami, jaja gotowane, jajecznica z całych jaj, margaryny twarde, masło w większych ilościach tłuste, zawiesiste na wywarach, mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażane, zaprawiane śmietaną, pikantne, z warzyw kapustnych, strączkowych, ogórków, esencjonalne rosoły, buliony zaciągane żółtkiem, sosy ostre (chrzanowy, musztardowy, grecki), śmietanowy kluski francuskie, kluski kładzione, groszek ptysiowy na całych jajach, grube makarony, łazanki, nasiona roślin strączkowych, jaja tłuste gatunki: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, dziczyzna, Strona 19 z 62

20 Potrawy półmięsne i bezmięsne Tłuszcze Warzywa strumieniowy, sola, mintaj, płoć, halibut biały, morszczuk, sandacz, flądra, szczupak, płastuga, okoń, lin, potrawy gotowane, pulpety, budynie, potrawki budynie z kasz (jęczmiennej, manny, krakowskiej, kukurydzianej), warzyw, makaron nitki bez żółtek, risotto, leniwe pierogi na białkach, kluski biszkoptowe na białkach młode, soczyste: marchew, dynia, kabaczki, pietruszka, patisony, seler, pomidory bez skórki; potrawy gotowane, przetarte lub rozdrobnione, z wody, podprawiane zawiesinami, oprószone, surowe soki makrela, karmazyn; potrawy duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone w folii lub pergaminie zapiekanki z drobnych kasz i mięsa, makaron nitki z mięsem oleje: słonecznikowy, sojowy, rzepakowybezerukowy, oliwa z oliwek, masło, miękkie margaryny szpinak, rabarbar, buraki, czarna rzodkiew, sałata inspektowa, bardzo drobno starta surówka z marchwi, selera Ziemniaki gotowane, puree z mlekiem. gotowane w całości, pieczone w całości Owoce dojrzałe, soczyste: jagodowe i kiwi, melon, wiśnie, winogrona bez pestek (w śliwki postaci przecierów), cytrusowe, brzoskwinie, morele, banany, jabłka pieczone, gotowane Desery Przyprawy kisiele, budynie, galaretki owocowe, mleczne na mleku odtłuszczonym, kompoty przetarte, bezy, suflety, soki owocowe, przeciery owocowe łagodne: kwasek cytrynowy, sok z cytryny, zielona pietruszka, zielony koperek, rzeżucha, melisa, cynamon, majeranek, wanilia ciastka z małą ilością tłuszczu i jaj ocet winny, sól, jarzynka, vegeta, papryka słodka, estragon, bazylia, tymianek, kminek flaki, mózg, wątroba, tłuste ryby: węgorz, tłusty karp, łosoś, sum, halibut niebieski, śledzie, sardynka, pikling; potrawy smażone z mięsa, drobiu i ryb, marynowane, wędzone pierogi, knedle, naleśniki z mięsem, wszystkie potrawy smażone na tłuszczu: placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde, tłuszcze kuchenne warzywa kapustne, cebula, czosnek, pory, suche nasiona roślin strączkowych, ogórki, brukiew, rzodkiewka, rzepa, kalarepa, fasolka szparagowa, groszek zielony, warzywa w postaci surówek, sałatek z majonezem i musztardą, warzywa marynowane, solone smażone z tłuszczem: frytki, krążki, chipsy gruszki, daktyle, czereśnie, figi, kawon, owoce marynowane tłuste ciasta,torty, desery z używkami, czekolada, batony, lody, chałwa, słodycze zawierające kakao, orzechy ostre: ocet, pieprz, papryka ostra, chili, curry, musztarda, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, gorczyca Strona 20 z 62

21 VI D I E T A Z O G R A N I C Z E N I E M Ł A T W O P R Z Y S W A J A L N Y C H W Ę G L O W O D A N Ó W Zastosowanie i cel diety Dieta ma zastosowanie w cukrzycy w przypadku upośledzonej tolerancji glukozy. Celem diety jest zmniejszenie stężenia glukozy we krwi i poprawa metabolizmu. Charakterystyka diety Dieta polega na ograniczeniu lub wykluczeniu z żywienia glukozy, fruktozy, sacharozy (a zatem słodyczy)a zwiększeniu podawania węglowodanów złożonych (skrobi i błonnika pokarmowego). Dietę opracowuje się indywidualnie dla danego pacjenta. Podczas planowania diety należy brać pod uwagę: wiek, płeć, wzrost, masę ciała rzeczywistą, masę ciała należną, aktywność fizyczną (wykonywana praca) oraz stan fizjologiczny (ciąża, karmienie) i choroby współistniejące. Zapotrzebowanie energetyczne Osoby leżące kcal ( kj) na kg należnej masy ciała na dobę Osoby chodzące praca umysłowa kcal ( kj) na kg należnej masy ciała na dobę Osoby lekko pracujące codziennie wykonujące ćwiczenia fizyczne kcal ( kj) na kg należnej masy ciała na dobę Osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną kcal ( kj) na kg należnej masy ciała na dobę Rozkład energii i węglowodanów na posiłki 6 posiłków na dobę 5 posiłków na dobę I śniadanie 20% lub 25% I śniadanie 25% II śniadanie 10% II śniadanie 10% obiad 30% lub 25% obiad 25% lub30 % podwieczorek 10% podwieczorek 15% lub 10% kolacja 20% kolacja 25 % pos. przed snem 10% 4 posiłki na dobę I śniadanie 30% II śniadanie 15% obiad 30% kolacja 25% Każdy posiłek w kolejnych dniach powinien być równoważny pod względem energii i składników odżywczych. Stosowanie wymienników pokarmowych zapewnia urozmaicenie jadłospisów. Przyrządzanie potraw ograniczenie tłuszczu gotowanie nie rozgotowywać produktów zbożowych i jarzyn pieczenie duszenie Miary gospodarcze stosowane w ustalaniu wielkości porcji wymienników Łyżka stołowa = 15ml = ok. 15 g Łyżeczka do herbaty = 5ml = ok. 5 g Szklanka mniejsza = 200ml Szklanka większa = 250ml Strona 21 z 62

22 Produkty i potrawy zalecane, zalecane w umiarkowanych ilościach i przeciwwskazane w diecie z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów Produkty i potrawy Zalecane Zalecane w umiarkowanych ilościach Napoje Pieczywo Dodatki do pieczywa Zupy i sosy gorące Dodatki do zup woda przegotowana, wody mineralne nie gazowane, herbata bez cukru, kawa zbożowa, zioła diabetosan, soki z warzyw ubogowęglowodanowych, napoje z warzyw bez cukru, napoje z kwaśnego mleka i warzyw bez cukru, napoje z serwatki i warzyw bez cukru chleb razowy graham, chleb pełnoziarnisty, chrupki chude wędliny, szynka, polędwica drobiowa, pasty z mięsa i warzyw, ryby morskie chude i średniotłuste, gotowane, wędzone, jaja faszerowane bez żółtek, ser twarogowy, chudy serek homogenizowany, margaryny niskotłuszczowe w kubkach jarzynowe z warzyw ubogowęglowodanowych, czyste: pomidorowa, grzybowa, czerwony barszcz, koperkowa, kalafiorowa, zupa z maślanką, serwatką, cytrynowa, barszcz czerwony zabielany, żurek, kapuśniak, ryżowa, krupnik, rosół jarski, zupy podprawiane jogurtem, kefirem; sosy na wywarach z warzyw, np.: pietruszkowy, koperkowy, pomidorowy, potrawkowy, grzybowy, cytrynowy, chrzanowy, mleczny ryż pełnoziarnisty, grzanki, kasze, makaron nitki, lane ciasto na białku mleko 2 % tłuszczu, słaba kawa naturalna z mlekiem bez cukru, koktajl mleczno owocowy bez cukru, napoje z owoców bez cukru, napoje i soki z warzyw rozcieńczone chleb pszenny, pszenno żytni, bułeczki, pumpernikiel jaja na miękko lub jajecznica (2 3 razy w tygodniu), ser twarogowy półtłusty, sery podpuszczkowe, niepełnotłuste, masło, margaryna, pasztet z drobiu, cielęciny, dżemy bezcukrowe, śledzie zupy podprawiane zawiesinami, jarzynowa, ziemniaczana, owocowa bez cukru, chudy rosół lane ciasto, makaron, ryż biały, ziemniaki, fasola (zgodnie z wyliczoną ilością wymienników węglowodanowych) Przeciwwskazane wszystkie napoje słodzone cukrem, kakao naturalne, mocna kawa, napój z owoców i śmietanki, tłuste mleko, napoje alkoholowe, soki owocowe z cukrem, lemoniada, coca-cola, pepsi, wody mineralne gazowane wypieki z dodatkiem cukru, chleb na miodzie, pieczywo delikatesowe z dodatkiem karmelu, bułki maślane, biszkopt z cukrem, babki drożdżowe, ciasta kruche, ucierane tłuste wędliny, kiszka, parówki, konserwy mięsne, pasztetowa, salceson, miód, dżemy, marmolady, konfitury, jaja żółtka, sery podpuszczkowe, ser twarogowy tłusty, sery topione zupy esencjonalne, np.: na tłustych wywarach mięsnych, zagęszczone zasmażkami, z dużą ilością śmietany, owocowe z cukrem sosy: zawiesiste, tłuste, esencjonalne, słodkie duże ilości pieczywa, makaronów, kasz, grochu, fasoli, groszek ptysiowy, kluski francuskie, biszkoptowe na jajach Strona 22 z 62

DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA

DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA Zastosowanie i cel diety Dieta płynna wzmocniona stosowana jest: w chorobach jamy ustnej i przełyku u chorych nieprzytomnych w innych stanach chorobowych

Bardziej szczegółowo

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU Zastosowanie i cel diety: Dieta lekko strawna z ograniczeniem tłuszczu jest zmodyfikowaną formą diety lekko strawnej, w której ogranicza się spożycie tłuszczów

Bardziej szczegółowo

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego Zastosowanie diety: w chorobie wrzodowej, żołądka i dwunastnicy w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka w refluksie

Bardziej szczegółowo

RODZAJ DIETY: DIETA ŁATWOSTRAWNA

RODZAJ DIETY: DIETA ŁATWOSTRAWNA RODZAJ DIETY: DIETA ŁATWOSTRAWNA Zastosowanie i cel diety Głównym zadaniem diety lekko strawnej jest oszczędzanie przewodu pokarmowego. Dietę łatwo strawną stosuje się w stanach zapalnych błony śluzowej

Bardziej szczegółowo

Udział białka, tłuszczów i węglowodanów w dobowym zapotrzebowaniu energetycznym oraz modyfikacja produktów zalecanych w zależności od rodzaju diety

Udział białka, tłuszczów i węglowodanów w dobowym zapotrzebowaniu energetycznym oraz modyfikacja produktów zalecanych w zależności od rodzaju diety Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Kraków Udział białka, tłuszczów i węglowodanów w dobowym zapotrzebowaniu energetycznym oraz modyfikacja produktów zalecanych w zależności

Bardziej szczegółowo

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A Z O G R A N I C Z E N I E M T Ł U S Z C Z U

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A Z O G R A N I C Z E N I E M T Ł U S Z C Z U D I E T A Ł AT W O S T R AW N A Z O G R A N I C Z E N I E M T Ł U S Z C Z U Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu wskazana jest: W przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA BOGATOBIAŁKOWA (wysokoenergetyczna)

Załącznik nr 6 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA BOGATOBIAŁKOWA (wysokoenergetyczna) Załącznik nr 6 do SIWZ DIETA ŁATWO STRAWNA BOGATOBIAŁKOWA (wysokoenergetyczna) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku Szynka kanapkowa 34,0% Poniedziałek 28,5 kcal Wtorek 2558,1 kcal,8% 25,1%

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU (wątrobowa)

Załącznik nr 4 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU (wątrobowa) Załącznik nr 4 do SIWZ DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU (wątrobowa) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku 0,8% Szynka kanapkowa Poniedziałek 1981,3 kcal Wtorek 1827,5 kcal 42,7%

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 11 do SIWZ DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI (PAPKOWATA)

Załącznik nr 11 do SIWZ DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI (PAPKOWATA) Załącznik nr 11 do SIWZ DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI (PAPKOWATA) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku 0 29,1% Szynka kanapkowa Herbata napar bez cukru Poniedziałek 2,9 kcal Wtorek 2140,3

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 7 do SIWZ DIETA UBOGORESZTKOWA

Załącznik nr 7 do SIWZ DIETA UBOGORESZTKOWA Załącznik nr 7 do SIWZ DIETA UBOGORESZTKOWA Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku Bułki pszenne zwykłe 32,5% Szynka kanapkowa Poniedziałek 1877,9 kcal Wtorek 1947,4 kcal 39,6% 27,7% 29,2% 47,0%

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do SWIZ. DIETA ŁATWO STRAWNA ( lekkostrawna)

Załącznik nr 3 do SWIZ. DIETA ŁATWO STRAWNA ( lekkostrawna) Załącznik nr 3 do SWIZ DIETA ŁATWO STRAWNA ( lekkostrawna) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku 0 29,1% Szynka kanapkowa Poniedziałek 2,9 kcal Wtorek 2140,3 kcal 45,4% 25,4% 33,6% 42,6% 23,7%

Bardziej szczegółowo

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A D I E T A Ł AT W O S T R AW N A Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna wskazana jest: W stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit, W nadmiernej pobudliwości jelita grubego, W nowotworach przewodu

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie i cel diety

Zastosowanie i cel diety D I E T A Ł AT W O S T R AW N A Z O G R A N I C Z E N I E M S U B S T A N C J I P O B U D Z A JĄ C Y C H W Y D Z I E L A N I E S O K U ŻOŁĄ D K O W E G O Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna z

Bardziej szczegółowo

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzajacych wydzielanie soku zoładkowego

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzajacych wydzielanie soku zoładkowego Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzajacych wydzielanie soku zoładkowego Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 1 Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji

Bardziej szczegółowo

DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA

DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna niskobiałkowa wskazana jest: w chorobach nerek i wątroby przebiegających z niewydolnością tych narządów Charakterystyka diety

Bardziej szczegółowo

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A B O G AT O B I A Ł K O W A

D I E T A Ł AT W O S T R AW N A B O G AT O B I A Ł K O W A D I E T A Ł AT W O S T R AW N A B O G AT O B I A Ł K O W A Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa jest stosowana dla osób: Wyniszczonych, W chorobach nowotworowych W rozległych oparzeniach

Bardziej szczegółowo

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego

Bardziej szczegółowo

DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA

DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA DIETA ŁATWO STRAWNA NISKOBIAŁKOWA Źródło: DIETETYKA ŻYWIENIE ZDROWEGO I CHOREGO CZŁOWIEKA Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Praktyczny podręcznik dietetyki Instytut Żywności i Żywienia, Zasady prawidłowego żywienia

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do SIWZ. DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW (cukrzycowa)

Załącznik nr 6 do SIWZ. DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW (cukrzycowa) Załącznik nr 6 do SIWZ DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW (cukrzycowa) Dzień Składniki Waga (g) Miary gospodarcze Makaron na mleku 0 26,8% Szynka kanapkowa Papryka czerwona ¼ małej

Bardziej szczegółowo

Dieta łatwo strawna. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

Dieta łatwo strawna. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 Dieta łatwo strawna Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 1 Dieta łatwo strawna Zastosowanie i cel diety Dieta łatwo strawna wskazana jest: w stanach zapalnych błony śluzowej

Bardziej szczegółowo

Rola poszczególnych składników pokarmowych

Rola poszczególnych składników pokarmowych Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.

Bardziej szczegółowo

Chude rosoły z drobiu i cielęciny

Chude rosoły z drobiu i cielęciny PRODUKTY I POTRAWY WSKAZANE I PRZECIWWSKAZANE W CHOROBACH TRZUSTKI Opracowała: dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik Specjalista chorób wewnętrznych, dietetyk PRODUKTY I POTRAWY ZALECANE ZALECANE W PRZECIWWSKAZANE

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY ORAZ WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Gimnazja Zestaw 1 Krupnik Waga 1 porcji - 400 g I porcja 10 porcji g kg Kasza jęczmienna perłowa 15,0 0,150

Bardziej szczegółowo

DIETA BEZTŁUSZCZOWA PRZECIERANA

DIETA BEZTŁUSZCZOWA PRZECIERANA DIETA BEZTŁUSZCZOWA PRZECIERANA MODYFIKACJA DIETY: w chorobach pęcherzyka żółciowego należy wykluczyć żółtka, które powodują silne skurcze pęcherzyka żółciowego, nasilając dolegliwości. Przeciwwskazane

Bardziej szczegółowo

DIETA UBOGOENERGETYCZNA

DIETA UBOGOENERGETYCZNA DIETA UBOGOENERGETYCZNA Zastosowanie i cel diety Dieta ubogoenergetyczna ma zastosowanie podczas redukcji masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Cel diety: redukcja masy ciała (przez stopniowe ograniczenie

Bardziej szczegółowo

DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI

DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI Opracowała: Dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik specjalista chorób wewnętrznych, dietetyk Leczenie operacyjne polegające na całkowitym usunięciu trzustki, niekiedy wraz z sąsiadującymi

Bardziej szczegółowo

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Kasza jęczmienna perłowa 9,5 0,095 Marchew 15,5 0,155 Pietruszka, korzeń 6,5 0,065 Por 6,5 0,065 Seler korzeniowy 3,0 0,030 Ziemniaki 62,5 0,625 Margaryna 3,0 0,030 Ziele

Bardziej szczegółowo

Nr referencyjny nadany sprawie przez Zamawiającego:.../2008 1

Nr referencyjny nadany sprawie przez Zamawiającego:.../2008 1 CHARAKTERYSTYKA DIET SPECJALNYCH REALIZOWANYCH W RAMACH PRAWA OPCJI 1) Dieta lekkostrawna Obejmuje posiłki nie obciążające przewodu pokarmowego. Dieta wyklucza produkty wzdymające, zawierające dużo błonnika,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do SWIZ. DIETA PODSTAWOWA ( ogólna)

Załącznik nr 2 do SWIZ. DIETA PODSTAWOWA ( ogólna) Załącznik nr 2 do SWIZ DIETA PODSTAWOWA ( ogólna) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku 300 Masło extra 35,2% Szynka kanapkowa 30 Papryka czerwona Kawa z mlekiem 225 Poniedziałek 2208,6 kcal

Bardziej szczegółowo

Dieta łatwo strawna niskobiałkowa

Dieta łatwo strawna niskobiałkowa ZAŁĄCZNIK NR 7 QP/OD 5 Dieta łatwo strawna niskobiałkowa Zastosowanie i cel diety: Dieta niskobiałkowa stosowana jest w chorobach nerek i wątroby przebiegających z niewydolnością tych narządów. Celem diety

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 03.09. do 30.09.2015 r. Data/dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek 03.09.2015 04.09.2015 07.09.2015 08.09.2015 Płatki kukurydziane na mleku 200g (mleko, płatki kukurydziane) Ser biały 50g

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 5 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO ( wrzodowa)

Załącznik nr 5 do SIWZ. DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO ( wrzodowa) Załącznik nr 5 do SIWZ DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO ( wrzodowa) Dzień Posiłek Składniki Waga (g) Makaron na mleku 0 29,1% Szynka kanapkowa Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

Produkty zalecane - dozwolone Produkty przeciwwskazane Zalecenia

Produkty zalecane - dozwolone Produkty przeciwwskazane Zalecenia NADMIERNE BMI Produkty zalecane - dozwolone duża ilość warzyw owoce w niewielkiej ilości woda mineralna niegazowana chude mięso odłuszczone lub niskotłuszczowe produkty mleczne pieczywo pełnoziarniste

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny

Bardziej szczegółowo

Dieta niskobiałkowa. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

Dieta niskobiałkowa. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 Dieta niskobiałkowa Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 1 Dieta niskobiałkowa Zastosowanie i cel diety Dieta niskobiałkowa jest stosowana w chorobach nerek i wątroby przebiegających

Bardziej szczegółowo

Dieta bogatoresztkowa.

Dieta bogatoresztkowa. Dieta bogatoresztkowa. Zastosowanie diety: Dieta bogatoresztkowa jest stosowana przede wszystkim w zaparciach stolca nawykowych, w postaci atonicznej oraz zaburzeniach czynności jelit. Celem diety bogatoresztkowej

Bardziej szczegółowo

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100 Zestaw 12 Zupa ogórkowa Waga 1 porcji - 300 g I porcja 10 porcji Ogórek kwaszony 30,0 0,300 Marchew 18,7 0,187 Pietruszka, korzeń 7,5 0,075 Por 7,5 0,075 Seler korzeniowy 3,7 0,037 Ziemniaki 75,0 0,750

Bardziej szczegółowo

Dieta ubogoenergetyczna

Dieta ubogoenergetyczna ZAŁĄCZNIK NR 8 QP/OD 5 Dieta ubogoenergetyczna Zastosowanie i cel diety: Dieta ubogoenergetyczna ma zastosowanie podczas redukcji masy ciała u osób z nadwagą lub otyłością. Celem diety jest: - redukcja

Bardziej szczegółowo

HIPER- TRIGLICERYDEMIA

HIPER- TRIGLICERYDEMIA HIPER- TRIGLICERYDEMIA Produkty zalecane - dozwolone Pieczywo: czerstwe, razowe, żytnie, chrupkie oraz pumpernikiel Kasze: gryczana oraz jęczmienna, płatki owsiane, ryż dziki i brązowy mleko niskotłuszczowe,

Bardziej szczegółowo

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach NORMY ŻYWIENIA DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I SZKOLNYM W POLSCE OPRACOWANO W INSTYTUCIE ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA I ZATWIERDZONE ZOSTAŁY PRZEZ INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 02.11. do 30.11.15 r. Dzień/data Śniadanie Obiad Podwieczorek Pon. 02.11.15 03.11.15 04.11.15 05.11.15 06.11.15 Pomidor, sałata Ser żółty cytryną Pasta drobiowa 40g (mięso drobiowe, jaja,

Bardziej szczegółowo

D I E T A B O G AT O R E S Z T K O W A

D I E T A B O G AT O R E S Z T K O W A D I E T A B O G AT O R E S Z T K O W A Zastosowanie i cel diety Dieta bogatoresztkowa jest stosowana w zaparciach nawykowych, w postaci atonicznej oraz w zaburzeniach czynnościowych jelit. Celem stosowania

Bardziej szczegółowo

Zmianą składnika mineralnego. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

Zmianą składnika mineralnego. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 Zmianą składnika mineralnego Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 1 Zakresy ograniczania sodu Dieta z ograniczeniem sodu jest normalną dietą ze zmodyfikowaną zawartością sodu

Bardziej szczegółowo

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g

Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Krupnik Waga 1 porcji - 250 g Kasza jęczmienna perłowa 9,5 0,095 Marchew 15,5 0,155 Pietruszka, korzeń 6,5 0,065 Por 6,5 0,065 Seler korzeniowy 3,0 0,030 Ziemniaki 62,5 0,625 Margaryna 3,0 0,030 Ziele

Bardziej szczegółowo

Różne rodzaje diet- produkty zalecane

Różne rodzaje diet- produkty zalecane Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Kraków Różne rodzaje diet- produkty zalecane Prof. dr hab. Emilia Kolarzyk Mgr Teresa Krzeszowska-Rosiek DIETA CIELĘCINA WOŁOWINA

Bardziej szczegółowo

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność

Bardziej szczegółowo

Dieta białkowa. Dieta białkowa zasady

Dieta białkowa. Dieta białkowa zasady Dieta białkowa zasady, wskazania, produkty oraz jadłospis Dieta bogato białkowa zyskała w ostatniej dekadzie na dużej popularności, gównie dzięki diecie Dukana. Obecnie dzięki poszerzeniu badań oraz analizie

Bardziej szczegółowo

Nie jest to dieta restrykcyjna, wystarczy odpowiedni dobór produktów i technik sporządzania posiłków.

Nie jest to dieta restrykcyjna, wystarczy odpowiedni dobór produktów i technik sporządzania posiłków. Dieta lekkostrawna wskazania, zasady, produkty, efekty oraz jadłospis Dieta lekkostrawna jest zalecana dla osób cierpiących na schorzenia układu pokarmowego, po przebytej chorobie, operacji, jak też i

Bardziej szczegółowo

Dietetyk Angelika Frączek DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA. Imię i nazwisko...

Dietetyk Angelika Frączek DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA. Imię i nazwisko... DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA Imię i nazwisko... Proszę o sumienne wypełnienie niniejszego wywiadu żywieniowego, który posłuży do oceny Pani/Pana sposobu żywienia. Dobrze, aby dzienniczek wypełniać

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

Normy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015

Normy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 Normy wyżywienia Racje pokarmowe Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 1 Normy wyżywienia (zalecane racje pokarmowe) (recommended pattern of food use) dzienne zestawy produktów

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS r. Dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek

JADŁOSPIS r. Dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek JADŁOSPIS 29.01 28.02.2018r. Dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek Pon. 29.01.18 Płatki owsiane na mleku 200ml (płatki owsiane, mleko, Ser żółty Sałata, rzodkiewki Zupa szczawiowa 250g (włoszczyzna, ziemniaki,

Bardziej szczegółowo

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100

Zestaw 12. Ziemniaki gotowane Waga l porcji -150 g. 10 porcji kg. l porcja g. Ziemniaki Sól 210,0 2,100 Zestaw 12 Zupa ogórkowa Waga 1 porcji - 300 g I porcja 10 porcji Ogórek kwaszony 30,0 0,300 Marchew 18,7 0,187 Pietruszka, korzeń 7,5 0,075 Por 7,5 0,075 Seler korzeniowy 3,7 0,037 Ziemniaki 75,0 0,750

Bardziej szczegółowo

Produkty zalecane - dozwolone Produkty przeciwwskazane Zalecenia

Produkty zalecane - dozwolone Produkty przeciwwskazane Zalecenia CUKRZYCA Produkty zalecane - dozwolone Pełnoziarniste pieczywo razowe, żytnie, pumpernikiel Kasze: gryczana i jęczmienna, płatki owsiane, dziki i brązowy ryż mleko niskotłuszczowe, kefir, jogurt light

Bardziej szczegółowo

Dzień I * Ilość w gramach lub mililitrach. Ilość w miarach domowych

Dzień I * Ilość w gramach lub mililitrach. Ilość w miarach domowych DIETA 1200 kcal Dzień I * miarach I śniadanie 290 Musli z rodzynkami i orzechami 2 łyżki 30 g 112 Mleko 0.5 % tłuszczu 1 szklanka 250 ml 97 Grejpfrut 1 szt., średni 350 g 81 II śniadanie 251 Chleb żytni

Bardziej szczegółowo

DIETA BOGATOBIAŁKOWA. Zastosowanie diety.

DIETA BOGATOBIAŁKOWA. Zastosowanie diety. DIETA BOGATOBIAŁKOWA Zastosowanie diety. Dieta bogatobiałkowa jest stosowana: w wyniszczczeniach organizmu, w chorobach nowotworowych, w silnych rozległych oparzeniach, zranieniach, w chorobach przebiegających

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 01.03. do 31.03.17 r. Dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek 01.03.17 Czw. 02.03.17 03.03.17 06.03.17 07.03.17 Zacierki na mleku 200g (zacierki, mleko, Sałata, rzodkiewki Płatki kukurydziane

Bardziej szczegółowo

Dieta ubogoenergetyczna

Dieta ubogoenergetyczna Dieta ubogoenergetyczna Zastosowanie diety : Dietę ubogoenergetyczną stosuje się u osób z otyłością i nadwagą podczas redukcji masy ciała i ma za zadanie: Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu,

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r.

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Żywienie, szczególnie zbiorowe, nie powinno być realizowane w sposób doraźny. Jest to istotny problem

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA. Opis. - praca z materiałami drukowanymi, - pogadanka, - dyskusja problemowa

PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA. Opis. - praca z materiałami drukowanymi, - pogadanka, - dyskusja problemowa PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA Uwaga: Dopuszcza się modyfikację kolejności zaplanowanych tematów. Kolejne zajęcia Temat główny - Liczba godzin Metody prowadzenia zajęć: Opis 1 PODSTAWOWE

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2a. Dekadowy całodniowy zestaw posiłków DIETA BOGATOBIAŁKOWA. Zestaw 1. Śniadanie

Załącznik nr 2a. Dekadowy całodniowy zestaw posiłków DIETA BOGATOBIAŁKOWA. Zestaw 1. Śniadanie Załącznik nr 2a Dekadowy całodniowy zestaw posiłków DIETA BOGATOBIAŁKOWA Zestaw 1 Mleko, płatki, bułka, chleb żytni, masło, jajko na twardo, kiełbasa szynkowa, herbata - mleko 2% -250 g - sól - bułka kajzerka

Bardziej szczegółowo

data danie gramówka składniki alergeny zupa pomidorowa z 200 marchewka, pietruszka, seler, koncentrat pomidorowy, sól, pieprz, ryż ryżem

data danie gramówka składniki alergeny zupa pomidorowa z 200 marchewka, pietruszka, seler, koncentrat pomidorowy, sól, pieprz, ryż ryżem data danie gramówka składniki alergeny zupa pomidorowa z marchewka, pietruszka,, koncentrat pomidorowy, sól, pieprz, ryż ryżem 05.11.2018 schab pieczony w sosie schab, mąka, śmietana, woda, sól, pieprz,

Bardziej szczegółowo

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,

Bardziej szczegółowo

UWAGI. Dieta podstawowa

UWAGI. Dieta podstawowa Źródło: http://www.cskmswia.pl Wygenerowano: Czwartek, 15 października 2015, 11:59 UWAGI 1) W karcie informacyjnej pobytu ze szpitala każdy Pacjent powinien mieć zapisany przez lekarza lub dietetyka rodzaj

Bardziej szczegółowo

Wtorek r. Śniadanie. Poniedziałek r. Śniadanie. Obiad. Podwieczorek

Wtorek r. Śniadanie. Poniedziałek r. Śniadanie. Obiad. Podwieczorek Poniedziałek 05.12.2016 r. Chleb pełnoziarnisty z masłem osełką, chuda wędlina filet z indyka, pomidor, papryka czerwona Zalewajka Składniki: zakwas żytni, ziemniaki, kiełbasa zawierająca minimum 70% mięsa,,

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 05.09. do 29.09.2017 r. Data/dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek 05.09.2017 06.09.2017 07.09.2017 Piątek 08.09.2017 Płatki kukurydziane na mleku 200g (mleko, płatki kukurydziane) Chleb

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: tydzień

Plan żywieniowy: tydzień Plan żywieniowy: tydzień 05.03.2018-09.03.2018 Ile dni: 5 Termin rozpoczęcia: 2018-03-05 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

Wartość odżywcza zestawu

Wartość odżywcza zestawu Wartość odżywcza zestawu Energia kcal 605 Białko ogółem g 29,7 Tłuszcz ogółem g 20,0 Węglowodany ogółem g 82,4 Wapń mg 287 Żelazo mg 2,6 Witamina A - ekwiwalent retinolu Ilg 126 Witamina C mg 62,1 Kwas

Bardziej szczegółowo

DIETA PRZY CHOROBACH SERCA

DIETA PRZY CHOROBACH SERCA ZALECENIA OGÓLNE Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (należy dbać o urozmaicenie posiłków). W skład produktów spożywczych wchodzą niezbędne składniki odżywcze zawarte w różnych ilościach i

Bardziej szczegółowo

Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów

Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów ZAŁĄCZNIK NR 9 QP/OD 5 Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów Zastosowanie i cel diety: Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów ma zastosowanie w cukrzycy. Celem diety

Bardziej szczegółowo

Wtorek r. Śniadanie. Obiad Zupa jarzynowa

Wtorek r. Śniadanie. Obiad Zupa jarzynowa Poniedziałek 02.01.2017 r. Chleb pełnoziarnisty z masłem osełką, chuda wędlina filet z indyka, pomidor, papryka czerwona Zalewajka Składniki: zakwas żytni, ziemniaki, kiełbasa zawierająca minimum 70% mięsa,

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 02.11. do 30.11.16 r. Dzień/data Śniadanie Obiad Podwieczorek 02.11.16 03.11.16 04.11.16 07.11.16 Płatki owsiane na owsiane, mleko, Pomidor, sałata Płatki kukurydziane na kukurydziane,

Bardziej szczegółowo

J A D Ł O S P I S dyżur klas 0 od dnia do r.

J A D Ł O S P I S dyżur klas 0 od dnia do r. J A D Ł O S P I S dyżur klas 0 od dnia 27.06.2016 do 15.07.2016 r. Data/dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek 27.06.2016 Sałata, pomidor, rzodkiewka 30g Krupnik 250g (kurczak, mięso wołowe, włoszczyzna, ziemniaki,

Bardziej szczegółowo

POTRAWA GRAMATURA [g] E [kcal] T [g] NKT [g] W [g] C [g] B [g] S [g] SKŁADNIKI

POTRAWA GRAMATURA [g] E [kcal] T [g] NKT [g] W [g] C [g] B [g] S [g] SKŁADNIKI PONIEDZIAŁEK 2019-05-06 Zupa barszcz biały z Makaron z serem białym i cukrem 350 342,7 13,41 3,61 31,68 2,98 7,00 1,42 180 408,2 10,00 6,17 64,13 25,06 15,00 0,05 woda, zakwas na barszcz biały [woda, mąka

Bardziej szczegółowo

JADŁOSPIS od dnia do r.

JADŁOSPIS od dnia do r. JADŁOSPIS od dnia 02.01.2017 do 31.01.17 r. Dzień Śniadanie Obiad Podwieczorek Pon. 02.01.17 03.01.17 04.01.17 05.01.17 Pon. 09.01.17 Płatki kukurydziane na kukurydziane, mleko) Ryż na mleku 200g (ryż,

Bardziej szczegółowo

DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW

DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW DIETA Z OGRANICZENIEM ŁATWO PRZYSWAJALNYCH WĘGLOWODANÓW Zastosowanie i cel diety Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów wskazana jest w cukrzycy w przypadku upośledzonej tolerancji glukozy.

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do

Bardziej szczegółowo

Pakiet I - Dostawa artykułów spożywczych grupa produktów: Mięso i wędliny. Cena jednostk. Brutto w PLN. Ogółem ilość w 10 miesięcy

Pakiet I - Dostawa artykułów spożywczych grupa produktów: Mięso i wędliny. Cena jednostk. Brutto w PLN. Ogółem ilość w 10 miesięcy a) Załącznik 1.1. Pakiet I - Dostawa artykułów spożywczych grupa produktów: Mięso i wędliny ilość w 10 miesięcy 1. Łopatka b/k 1200 kg 15113000-3 2. Schab z kością 700 kg 15113000-3 3. Słonina 120 kg 15113000-3

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE K( ) *

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE K( ) * NADCIŚNIENIE TĘTNICZE K( ) * * Nadciśnienie tętnicze leczone lekami niewymagającymi dodatkowej podaży potasu Produkty zalecane - dozwolone pieczywo niskosodowe do kupienia w sklepach ze zdrową żywnością

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: tydzień

Plan żywieniowy: tydzień Plan żywieniowy: tydzień 02.01.2018-08.01.2018 Ile dni: 5 Termin rozpoczęcia: 2018-01-02 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA / /

SZKOŁA / / /01-05.11.2017/ Knedle ze śliwką polane bułką tartą z masłem ( 250g) Skład: mąka, jajka, woda, sól, śliwka, masło, bułka tarta, cukier, Zupa kalafiorowa z lanym ciastem pietruszka, kalafior, śmietana,

Bardziej szczegółowo

Catering u Szymona. Przedszkole - owoce

Catering u Szymona. Przedszkole - owoce Mgr Agnieszka Augustyniak Dietetyk kliniczny Tel.: 669-639-871 e-mail: agnieszka@jablkoczygruszka.pl ul. Kniaziewicza 4/35 87-100 Toruń Zalecenia dietetyczne opracowane indywidualnie dla: Catering u Szymona

Bardziej szczegółowo

Opracowała dr n. med. Lucyna Ostrowska

Opracowała dr n. med. Lucyna Ostrowska DIETA 15 Opracowała dr n. med. Lucyna Ostrowska Dieta 15 jest dietą odchudzającą do zastosowania u większości osób planujących redukcję masy ciała. Może być stosowana przez dłuższy okres czasu. Jest dietą

Bardziej szczegółowo

(D-04) DIETA PACJENT HEMODIALIZOWANY PRZEWLEKLE

(D-04) DIETA PACJENT HEMODIALIZOWANY PRZEWLEKLE (D-04) DIETA PACJENT HEMODIALIZOWANY PRZEWLEKLE 1. Zastosowanie diety 2. Zalecenia żywieniowe 3. Przykładowy jadłospis 1. ZASTOSOWANIE DIETY Odpowiednia dieta w okresie leczenia nerkozastępczego jest częścią

Bardziej szczegółowo

Przykładowe jadłospisy w dietach szpitalnych

Przykładowe jadłospisy w dietach szpitalnych Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kraków Przykładowe jadłospisy w dietach szpitalnych Mgr Teresa Krzeszowska Rosiek Warunek konieczny jadłospisy muszą być urozmaicone

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: tydzień

Plan żywieniowy: tydzień Plan żywieniowy: tydzień 09.01.2018-12.01.2018 Ile dni: 4 Termin rozpoczęcia: 2018-01-09 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

Sheet1. Dzień tygodnia Posiłek Potrawa Składniki Gramatura Płatki owsiane na mleku Kanapki z szynką. Jabłko Herbata czarna

Sheet1. Dzień tygodnia Posiłek Potrawa Składniki Gramatura Płatki owsiane na mleku Kanapki z szynką. Jabłko Herbata czarna Załącznik nr do SIWZ Płatki owsiane na mleku Kanapki z szynką Poniedziałek E: 296 kcal B: 97g T: 6g W: g E: 68 kcal B: 8% W: 8% II E: 90 kcal B: 6% T: % W: 90% E: 89 kcal T: 2% W: 8% E: 80 kcal B: 7% T:

Bardziej szczegółowo

OBIADY Dzień tygodnia Data Ważny od 09 maja 20 maja 2016 r.

OBIADY Dzień tygodnia Data Ważny od 09 maja 20 maja 2016 r. OBIADY Dzień tygodnia Data Ważny od 09 maja 20 maja 2016 r. 09 V 10 V 11 V 12 V 13 V Krupnik z ziemniakami. Chleb. Makaron ze szpinakiem i pomidorami suszonymi. Żurek z ziemniakami. Zrazy wieprzowe w sosie

Bardziej szczegółowo

Jadłospis dekadowy od 4 września do 14 września 2017r.

Jadłospis dekadowy od 4 września do 14 września 2017r. Jadłospis dekadowy od września do września 7r. Dzień Posiłek Masa w g. chleb pszenno-żytni z masłem, schabem chłopskim i zielonym ogórkiem kakao - chleb pszenno-żytni (gluten *) - masło (mleko i przetwory

Bardziej szczegółowo

DIETA STOMIA. Zaleca się spożywanie 5-6 małych posiłków dziennie. Kolację należy zjeść nie później niż 3 godziny przed snem

DIETA STOMIA. Zaleca się spożywanie 5-6 małych posiłków dziennie. Kolację należy zjeść nie później niż 3 godziny przed snem DIETA STOMIA Dieta pacjentów ze stomią zależy od okresu po operacji. W początkowym okresie po operacji dieta powinna być lekkostrawna a pacjent powinien powoli rozszerzać dietę, obserwując reakcję i tolerancję

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis Żywienie i aktywność fizyczna mają wpływ na rozwój psychofizyczny

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1 Grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci

Bardziej szczegółowo

DIETA POSTAWOWA. Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Pieczywo pszenne (40g) + masło (5g) + pasta twarogowa z miodem (40g)

DIETA POSTAWOWA. Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Pieczywo pszenne (40g) + masło (5g) + pasta twarogowa z miodem (40g) DIETA POSTAWOWA wędlina (20g) + Pasta twarogowa twaróg półtłusty,, jogurt grecki, miód Domowa granola z mlekiem 3,2 % + bakalie (160ml) / Pieczywo razowe (40g) + masło (5g) + serek topiony Domowa granola

Bardziej szczegółowo

Jadłospis dekadowy od 13 listopada do 24 listopada 2017r.

Jadłospis dekadowy od 13 listopada do 24 listopada 2017r. Jadłospis dekadowy od listopada do listopada 07r. Dzień Posiłek Masa w g. chleb pszenno-żytni z masłem, łopatką wieprzową i kiszonym ogórkiem - chleb pszenno-żytni (gluten *) - masło (mleko i przetwory

Bardziej szczegółowo

Dieta bogatobiałkowa. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

Dieta bogatobiałkowa. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 Dieta bogatobiałkowa Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014 1 Dieta bogatobiałkowa Zastosowanie i cel diety wyniszczonych, Dieta bogatobiałkowa wykazuje cechy diety łatwo strawnej,

Bardziej szczegółowo

Plan żywieniowy: tydzień

Plan żywieniowy: tydzień Plan żywieniowy: tydzień 22.01.2018-26.12.2018 Ile dni: 5 Termin rozpoczęcia: 2018-01-22 Posiłki: 1. I śniadanie 2. II śniadanie 3. obiad 4. podwieczorek Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 A do SIWZ ZP/63/D/SP5/17. Część A POZOSTAŁE PRODUKTY SPOŻYWCZE, NABIAŁ, JAJA. ... (nazwa wykonawcy) Wycena przedmiotu Zamówienia

Załącznik nr 2 A do SIWZ ZP/63/D/SP5/17. Część A POZOSTAŁE PRODUKTY SPOŻYWCZE, NABIAŁ, JAJA. ... (nazwa wykonawcy) Wycena przedmiotu Zamówienia Załącznik nr 2 A do SIWZ Część A POZOSTAŁE PRODUKTY SPOŻYWCZE, NABIAŁ, JAJA mąka 1kg 550 kg mąka ziemniaczana 1kg 50 kg 15600000-4 mąka razowa 1kg 100 kg kasza jęczmienna 1kg 300 kg kasza manna 1kg 115

Bardziej szczegółowo

Wartość odŝywcza zestawu

Wartość odŝywcza zestawu Wartość odŝywcza zestawu Energia kcal 605 Białko ogółem g 29,7 Tłuszcz ogółem g 20,0 Węglowodany ogółem g 82,4 Wapń mg 287 śelazo mg 2,6 Witamina A - ekwiwalent retinolu Ilg 126 Witamina C mg 62,1 Kwas

Bardziej szczegółowo

(D-03) DIETA ŁATWOSTRAWNA WYSOKOBIAŁKOWA HEMODIALIZA

(D-03) DIETA ŁATWOSTRAWNA WYSOKOBIAŁKOWA HEMODIALIZA (D-03) DIETA ŁATWOSTRAWNA WYSOKOBIAŁKOWA HEMODIALIZA 1. Zastosowanie diety 2. Zalecenia żywieniowe 3. Przykładowy jadłospis 1. ZASTOSOWANIE DIETY Odpowiednia dieta w okresie leczenia nerkozastępczego jest

Bardziej szczegółowo