Sicher Bauen über Grenzen hinweg

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sicher Bauen über Grenzen hinweg"

Transkrypt

1 Sicher Bauen über Grenzen hinweg Budowa bezpiecznie ponad granicami Bezpieczne budownictwo w Polsce Staatliche Arbeitsschutzverwaltung des Landes Brandenburg und der Republik Polen Federalny Urz d Ochrony Pracy Landu Brandenburgii i Pa stwowa Inspekcja Pracy w Polsce Wydawnictwo sponsorowane ze rodkªw UE Gefördert mit Mitteln der EU

2

3 Budowa bezpiecznie ponad granicami Sicher Bauen über Grenzen hinweg Bezpieczne budownictwo w Polsce Sicher bauen in Polen Informacja dla inwestorów i pracodawców / przedsi biorców w aspekcie bezpiecze stwa pracy w budownictwie Information für Bauherren und Arbeitgeber / Unternehmer zu Aspekten der Arbeitssicherheit auf Baustellen

4 Wprowadzenie Budownictwo nale y w Polsce do najbardziej niebezpiecznych sekcji gospodarki narodowej. Corocznie na ka dych 1000 pracuj cych w budownictwie ponad 11 ulega wypadkom przy pracy. Do wypadków miertelnych dochodzi 3-krotnie cz ciej, ni w pozosta±ych sekcjach gospodarki. O bezpiecze stwie na placu budowy nale y pami ta zanim rozpoczn si roboty. Wskazanie przewidywanych zagro e wyst puj cych podczas robót budowlanych oraz rodków ochronnych stosownych do skali, rodzaju, miejsca i czasu ich wyst pienia, powinno by prowadzone w fazie planowania, projektowania oraz prowadzenia prac budowlanych, tak aby wznoszenie budowli nie oznacza±o kolejnych przypadków utraty zdrowia lub ycia. W Polsce sprawy zwi zane z projektowaniem, budow, utrzymaniem i rozbiórk obiektów budowlanych oraz zasadami dzia±ania organów administracji publicznej w tych dziedzinach okre la ustawa - Prawo budowlane. Prawo to okre la zadania inwestorów, projektantów, kierowników budów i inspektorów nadzoru budowlanego. W my l prawa budowlanego przedstawicielem przedsi biorcy budowlanego, realizuj cego inwestycj jest kierownik budowy. Natomiast obowi zki przedsi biorców budowlanych, je eli s pracodawcami, reguluj przepisy ustawy - Kodeks pracy i przepisy wykonawcze. Wg kodeksu pracy kierownik budowy jest osob kieruj c pracownikami. 2 WPROWADZENIE

5 Prawo budowlane wiedza nieodzowna dla uczestników procesu budowlanego Prawo do zabudowy nieruchomo ci gruntowej ma ka dy, kto wyka e prawo do dysponowania nieruchomo ci na cele budowlane oraz pod warunkiem zgodno ci zamierzenia budowlanego z przepisami. Prawo budowlane okre la obowi zki i uprawnienia inwestora oraz pozosta±ych uczestników procesu budowlanego w zakresie: - post powania poprzedzaj cego rozpocz cie robót budowlanych, - budowy i oddawania do u ytku obiektów budowlanych, - utrzymania obiektów budowlanych. Osoby wykonuj ce samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, w szczególno ci: projektanci, kierownicy budów lub robót budowlanych, inspektorzy nadzoru budowlanego, rzeczoznawcy budowlani, podlegaj odpowiedzialno ci zawodowej. Okre lone zosta±y równie obowi zki i uprawnienia organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Inwestor Inwestor zobowi zany jest m.in. do zapewnienia: - opracowania projektu budowlanego oraz stosownie do potrzeb innych projektów, - obj cia kierownictwa budowy przez kierownika budowy, - opracowania planu bezpiecze stwa i ochrony zdrowia (planu bioz), - wykonania i odbioru robót budowlanych, - nadzoru nad wykonaniem robót budowlanych, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania tych robót lub warunkami gruntowymi. Inwestor mo e ustanowi inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie oraz zobowi za projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego. W przypadkach wysokiego stopnia skomplikowania obiektu lub robót budowlanych w±a ciwy organ mo e w decyzji o pozwoleniu na budow na±o y na inwestora obowi zek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego oraz zapewnienia nadzoru autorskiego. Projektant Do obowi zków projektanta nale y m.in.: - opracowanie projektu budowlanego, - zapewnienie, w razie potrzeby, wzajemnego skoordynowania technicznego opracowa projektowych wykonanych przez osoby posiadaj ce uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiednich PRAWO BUDOWLANE 3

6 specjalno ciach, z uwzgl dnieniem zawartych w przepisach zasad bezpiecze stwa i ochrony zdrowia w procesie budowy oraz specyfiki projektowanego obiektu budowlanego, - sporz dzenie informacji dotycz cej bezpiecze stwa i ochrony zdrowia, któr nale y uwzgl dni w planie bioz, - sprawowanie nadzoru autorskiego na danie inwestora lub w±a ciwego organu, - uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnie i sprawdze rozwi za projektowych w zakresie wynikaj cym z przepisów, w tym m.in. dotycz cych bezpiecze stwa i higieny pracy. Podstawowe uzgodnienia projektu budowlanego, które powinien uzyska projektant, dokonuj rzeczoznawcy do spraw bezpiecze stwa i higieny pracy, do spraw sanitarnohigienicznych oraz ochrony przeciwpo- arowej. Projektant w przypadku stwierdzenia mo liwo ci powstania zagro enia ma prawo da, wpisem do dziennika budowy, wstrzymania robót budowlanych. Wniosek o pozwolenie na budow Wniosek wraz z za± cznikami powinien przedstawia planowan inwestycj w wietle prawa budowlanego. W szczególno ci do sprawdzenia poza wnioskiem nale y przed- ±o y : 4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z wymaganymi opiniami i uzgodnieniami, o wiadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomo ci na cele budowlane oraz decyzj o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, je eli jest ona wymagana. Wniosek o pozwolenie na budow nale y z±o y we w±a ciwym organie. Pozwolenie na budow Jest to decyzja administracyjna zezwalaj ca na rozpocz cie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych. Nie wymagane jest pozwolenie na budow niektórych obiektów (np. wolno stoj cych parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 25 m 2 ) lub na wykonywanie niektórych robót budowlanych (np. remontów istniej cych obiektów budowlanych, z wyj tkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków). W takich przypadkach konieczne jest jednak zg±oszenie zamiaru w±a ci- 4 PRAWO BUDOWLANE

7 wemu organowi. Decyzja o pozwoleniu na budow wygasa, je eli budowa nie zosta±a rozpocz ta przed up±ywem 2 lat od dnia, w którym decyzja ta sta±a si ostateczna lub budowa zosta±a przerwana na czas d±u szy ni 2 lata. W±a ciwe organy Nale y przez to rozumie organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, stosownie do ich w±a ciwo ci. W szczególno ci do ich obowi zków nale y nadzór i kontrola w zakresie warunków bezpiecze stwa ludzi w rozwi zaniach przyj tych w projektach budowlanych i przy wykonywaniu robót budowlanych oraz wydawanie decyzji administracyjnych. Organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji jest z regu±y starosta (w przypadku inwestycji typu lotnisko, drogi wojewódzkie itp. organem pierwszej instancji jest wojewoda). Organami wy szego stopnia s : wojewoda, a nast pnie G±ówny Inspektor Nadzoru Budowlanego. Organy administracji architektoniczno-budowlanej prowadz rejestr wniosków o pozwolenie na budow i rejestr decyzji o pozwoleniu na budow oraz przekazuj bezzw±ocznie organom nadzoru budowlanego kopie ostatecznych decyzji o pozwoleniu na budow wraz z zatwierdzonym projektem budowlanym. Zadania nadzoru budowlanego wykonuj : powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego. Kierownik budowy W ród licznych obowi zków kierownika budowy nale y równie wymieni : - sporz dzenie lub zapewnienie sporz dzenia planu bezpiecze stwa i ochrony zdrowia (bioz), gdy roboty budowlane maj trwa d±u ej ni 30 dni roboczych i jednocze nie b dzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracoch±onno planowanych robót b dzie przekracza 500 osobodni. - zorganizowanie budowy i kierowanie budow obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budow, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi i przepisami bhp, - koordynowanie realizacji zada zapobiegaj cych zagro eniom bezpiecze stwa i ochrony zdrowia: przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych za±o e planowanych robót budowlanych PRAWO BUDOWLANE 5

8 lub ich poszczególnych etapów, przy planowaniu czasu wymaganego do zako czenia robót budowlanych, - koordynowanie dzia±a zapewniaj cych przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpiecze stwa i ochrony zdrowia oraz zawartych w planie bioz, - wprowadzanie niezb dnych zmian w informacji oraz w planie bioz, wynikaj cych z post pu wykonywanych robót budowlanych. Plan bezpiecze stwa i ochrony zdrowia Plan bioz powinien zawiera w szczególno ci: - informacje dotycz ce przewidywanych zagro e podczas realizacji robót budowlanych, w tym: skal i rodzaj zagro e oraz miejsce i czas ich wyst pienia, - informacj o sposobie prowadzenia instrukta u pracowników przed przyst pieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych, w tym: zasad post powania w przypadku wyst pienia zagro enia, konieczno stosowania rodków ochrony indywidualnej oraz zasad bezpo redniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi, - wskazanie rodków technicznych i organizacyjnych, zapobiegaj cych niebezpiecze stwom wynikaj cym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagro enia lub w ich s siedztwie. Rozpocz cie budowy Rozpocz cie budowy nast puje z chwil podj cia prac przygotowawczych na terenie budowy obj tym pozwoleniem na budow oraz po zawiadomieniu w±a ciwego organu o zamierzonym terminie rozpocz cia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budow. Prace przygotowawcze to: wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, wykonanie niwelacji terenu, zagospodarowanie terenu budowy, wykonanie przy± czy. Inwestor jest obowi zany zawiadomi o zamierzonym terminie rozpocz cia prac w±a ciwy organ oraz projektanta co najmniej na 7 dni przed ich rozpocz ciem. Do zawiadomienia powinno by do± czone m.in. o wiadczenie kierownika budowy (robot) o sporz dzeniu planu bezpiecze stwa i ochrony zdrowia (planu bioz). Inspektor nadzoru inwestorskiego W przypadkach okre lonych w przepisach obligatoryjnie lub, gdy uzna to za stosowne, inwestor powo±uje 6 PRAWO BUDOWLANE

9 inspektora nadzoru inwestorskiego, do którego obowi zków nale y m.in.: - sprawowanie kontroli zgodno ci inwestycji z projektem i pozwoleniem na budow oraz przepisami i zasadami wiedzy technicznej, - sprawdzanie i odbiór robót budowlanych zanikaj cych. Prawo budowlane uprawnia inspektora nadzoru do wydawania kierownikowi budowy lub robót, wpisem do dziennika budowy, polece dotycz cych usuni cia nieprawid±owo ci lub zagro e, a tak e wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdy ich kontynuacja mo e spowodowa zagro enie. Pozwolenie na u ytkowanie Przed przyst pieniem do u ytkowania obiektu budowlanego nale y uzyska ostateczn decyzj o pozwoleniu na u ytkowanie, je eli na wzniesienie obiektu wymagane jest pozwolenie na budow. Dotyczy to takich obiektów, jak np.: obiekty sportu i rekreacji, budynki kultury, nauki i o wiaty, budynki kultu religijnego, s±u by zdrowia, administracji publicznej, hotele, budynki biurowe, budynki handlu, gastronomii i us±ug, budynki przemys±owe. Inwestor, w stosunku do którego na±o ono obowi zek uzyskania pozwolenia na u ytkowanie obiektu budowlanego, jest obowi zany zawiadomi organy: Inspekcji Ochrony Srodowiska, Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej, Pa stwowej Inspekcji Pracy, Pa stwowej Stra y Po arnej - o zako czeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przyst pienia do jego u ytkowania. Organy zajmuj stanowisko w sprawie zgodno ci wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. Niezaj cie stanowiska przez te organy w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje si jak niezg±oszenie sprzeciwu lub uwag. Do zawiadomienia o zako czeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na u ytkowanie inwestor jest obowi zany do± czy : orygina± dziennika budowy, o wiadczenie kierownika budowy o zgodno ci wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budow oraz przepisami, protoko±y bada i sprawdze, inwentaryzacj geodezyjn powykonawcz oraz o wiadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony ww. organów. W±a ciwy organ przeprowadza, na wezwanie inwestora, obowi zkow kontrol budowy po z±o eniu wniosku o wydanie pozwolenia na u ytkowanie. PRAWO BUDOWLANE 7

10 Odbiór Inwestor jest obowi zany zawiadomi w±a ciwy organ o zako czeniu robót budowlanych obj tych obowi zkiem zg±oszenia, w terminie 14 dni od dnia ich zako czenia. Do zawiadomienia o zako czeniu budowy obiektu budowlanego inwestor jest obowi zany do± czy takie same dokumenty, jak przy wniosku o udzielenie pozwolenia na u ytkowanie. Na wezwanie inwestora przeprowadzona zostaje obowi zkowa kontrola budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z pozwoleniem na budow. Kontrola ta obejmuje przede wszystkim sprawdzenie: zgodno ci obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania dzia±ki lub terenu, zgodno ci obiektu budowlanego z projektem architektoniczno-budowlanym oraz wyrobów budowlanych. Kontrol tak mo e przeprowadza, z upowa nienia w±a ciwego organu nadzoru budowlanego, wy± cznie osoba zatrudniona w powiatowym albo wojewódzkim inspektoracie nadzoru budowlanego i posiadaj ca uprawnienia budowlane. Po przeprowadzeniu kontroli, sporz dza si protokó± w 3 egzemplarzach. Inwestor, oddaj c do u ytkowania obiekt budowlany, przekazuje w±a cicielowi lub zarz dcy obiektu dokumentacj budowy (pozwolenie na budow wraz z za± czonym projektem budowlanym, dziennikiem budowy, protoko±ami odbiorów cz ciowych i ko cowych) i dokumentacj powykonawcz. 8 PRAWO BUDOWLANE

11 Prawo budowlane wiedza nieodzowna dla inwestora Kodeks pracy, ogólne przepisy bhp i rozporz dzenie w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych Przygotowanie robót budowlanych Inwestor obowi zany jest zawiadomi o zamiarze rozpocz cia robót budowlanych w±a ciwego inspektora pracy na 7 dni przed rozpocz ciem budowy, na której przewiduje si wykonywanie robót budowlanych trwaj cych d±u ej ni 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 osób albo na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni. Odpowiedzialno inwestora jako przysz±ego pracodawcy Inwestor jako przysz±y pracodawca obowi zany jest zapewni, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje si pomieszczenia pracy, by±a wykonywana na podstawie projektów uwzgl dniaj cych wymagania bezpiecze stwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców, o których by±a mowa wcze niej. Wykonawca Pod tym terminem nale y rozumie przedsi biorc budowlanego, realizuj cego zlecenie inwestora, dotycz ce wykonania okre lonego obiektu lub robót budowlanych. Wykonawca przed przyst pieniem do wykonywania robót budowlanych obowi zany jest opracowa instrukcj bezpiecznego ich wykonywania i zaznajomi z ni pracowników w zakresie wykonywanych przez nich robót. Instrukcja powinna informowa o sposobie zapobiegania zagro eniom uwzgl dnionym w planie bioz. Obowi zki wykonawcy w zakresie bezpiecze stwa i higieny pracy, je eli jest pracodawc, reguluj przepisy kodeksu pracy (Dzia± dziesi ty). Obowi zkiem pracodawcy jest chroni zdrowie i ycie pracowników poprzez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W zakresie niezb dnym do wykonywania ci cych na nim obowi zków, obowi zany jest zna przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpiecze stwa i higieny pracy. Do szczegó±owych obowi zków pracodawcy nale y: - poddawanie pracowników wst pnym i okresowym badaniom lekarskim, PRAWO BUDOWLANE 9

12 - poddawanie pracowników szkoleniu ogólnemu i wst pnemu przed dopuszczeniem do pracy, - ocena i dokumentowanie ryzyka zawodowego, informowanie o ryzyku pracowników oraz stosowanie niezb dnych rodków ograniczaj cych ryzyko, - wyposa enie pracowników w ubrania i obuwie robocze oraz rodki ochrony indywidualnej, - wyposa anie w maszyny i urz dzenia spe±niaj ce wymagania dotycz ce bhp, - zapewnienie posiadania kwalifikacji wymaganych do wykonywania pracy. Koordynacja Zasady ogólne sformu±owane w art. 208 Kodeksu pracy mówi, e gdy jednocze nie w tym samym miejscu wykonuj prac pracownicy zatrudnieni przez ró nych pracodawców, pracodawcy ci maj obowi zek: wspó±pracowa ze sob, wyznaczy koordynatora sprawuj cego nadzór nad bezpiecze stwem i higien pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu oraz ustali zasady wspó±dzia±ania uwzgl dniaj ce sposoby post powania w przypadku wyst pienia zagro e dla zdrowia lub ycia pracowników. Wyznaczenie koordynatora nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowi zku zapewnienia bezpiecze stwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom. Prace szczególnie niebezpieczne Przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych pracodawca powinien okre li szczegó±owe wymagania bezpiecze stwa i higieny pracy przy ich wykonywaniu, w tym zapewni : - bezpo redni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób, - odpowiednie rodki zabezpieczaj ce, - instrukta obejmuj cy w szczególno ci: imienny podzia± pracy, kolejno wykonywania zada, wymagania bhp przy poszczególnych czynno ciach. Do prac szczególnie niebezpiecznych zalicza si m.in.: prace na wysoko ci, roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i monta owe prowadzone bez wstrzymania ruchu zak±adu oraz prace w niebezpiecznych przestrzeniach zamkni tych. 10 PRAWO BUDOWLANE

13 Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa i ochrony zdrowia na budowach w ramach procesu inwestycyjnego - uczestnicy 1. Faza projektu Czynno ci w ramach Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa Uczestnicy procesu inwestycyjnego i ochrony zdrowia Opracowanie projektu budow- Sporz dzenie informacji dotycz cej Inwestor, projektant, lanego zgodnie z ustaleniami bezpiecze stwa i ochrony zdrowia. rzeczoznawca ds. zawartymi w decyzji o warunkach Opiniowanie projektu obiektu budowlanego bezpiecze stwa i zabudowy i zagospodarowania albo jego cz ci, w którym przewiduje si higieny pracy. terenu, przepisami oraz zasadami pomieszczenia pracy wiedzy technicznej. Opracowania projektowe specja- Uwzgl dnienie specyfiki projektowanego Inwestor, projektanci listyczne, uwzgl dniaj ce specy- obiektu w informacji dotycz cej posiadaj cy uprawnia fik projektowanego obiektu bezpiecze stwa i ochrony zdrowia. do projektowania w budowlanego. odpowiednich specjalno ciach. Zbieranie informacji maj cych Uwzgl dnienie m.in.: Inwestor, projektant. znaczenie dla projektowania. - podziemnych i nadziemnych sieci uzbrojenia terenu, - geologicznych oraz geotechnicznych warunków gruntu. DZIAappleANIA W ZAKRESIE BEZPIECZENSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH W RAMACH PROCESU INWESTYCYJNEGO - UCZESTNICY 11

14 2. Wniosek o pozwolenie na budow (o ile budowa lub wykonywanie robót budowlanych wymaga pozwolenia na budow ), pozwolenie na budow Czynno ci w ramach Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa Uczestnicy procesu inwestycyjnego i ochrony zdrowia Zestawienie dokumentów za± czników Brak Projektant do wniosku o pozwolenie na budow. Z±o enie wniosku o pozwolenie na budow. Brak Inwestor Rozpatrzenie wniosku o pozwolenie Brak Organy administracji na budow. architektonicznobudowlanej 12 DZIAappleANIA W ZAKRESIE BEZPIECZENSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH W RAMACH PROCESU INWESTYCYJNEGO - UCZESTNICY

15 3. Faza wykonawstwa 3.1 Realizacja budowy Czynno ci w ramach Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa Uczestnicy procesu inwestycyjnego i ochrony zdrowia Nadzór kierownika bu- Sporz dzenie lub zapewnienie sporz dzenia, przed rozpocz ciem Kierownik dowy, koordynacja, budowy, planu bezpiecze stwa i ochrony zdrowia, uwzgl dniaj - budowy organizacja budowy. cego specyfik obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, gdy przewidywane roboty budowlane maj trwa d±u ej ni 30 dni roboczych i jednocze nie b dzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracoch±onno planowanych robót b dzie przekracza 500 osobodni. Koordynowanie realizacji zada zapobiegaj cych zagro eniom bezpiecze stwa i ochrony zdrowia, w tym: - przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych za±o e planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które maj by prowadzone jednocze nie lub kolejno, - przy planowaniu czasu wymaganego do zako czenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów. Koordynowanie dzia±a zapewniaj cych przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpiecze stwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach bhp oraz w planie bezpiecze stwa i ochrony zdrowia. Wprowadzanie niezb dnych zmian w informacji dotycz cej bezpiecze stwa i ochrony zdrowia oraz w planie bezpiecze stwa i ochrony zdrowia, wynikaj cych z post pu wykonywanych robót budowlanych. Podejmowanie niezb dnych dzia±a uniemo liwiaj cych wst p na budow osobom nieupowa nionym. Nadzór autorski, Wyja nianie uwag i w tpliwo ci dotycz cych rozwi za projekto- Projektant. narady na budowie wych. Z danie wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w przypadkach: - stwierdzenia mo liwo ci powstania zagro enia, - wykonywania ich niezgodnie z projektem DZIAappleANIA W ZAKRESIE BEZPIECZENSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH W RAMACH PROCESU INWESTYCYJNEGO - UCZESTNICY 13

16 Czynno ci w ramach Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa Uczestnicy procesu inwestycyjnego i ochrony zdrowia Nadzór pracodawcy Zapewnienie bezpiecze stwa i higieny Pracodawca nad organizacj pracy pracy zatrudnionym pracownikom. Osoba kieruj ca pracownikami. i przestrzeganiem Organizacja pracy i stanowisk pracy i Pracownik s±u by bhp (dot. pracodawprzepisów bhp przez osoby kieruj ce pracownikami. ców zatrudniaj cych wi cej ni Doradzanie pracodawcy i kontrola w 100 pracowników). zakresie bezpiecze stwa i higieny Pracownik posiadaj cy szkolenie w zapracy przez s±u b bhp kresie wykonywania zada s±u by bhp. Kwalifikowany specjalista spoza zak±adu. Koordynacja pracy firm, Wyznaczenie koordynatorów sprawu- Pracodawca których pracownicy wy- j cych nadzór nad bezpiecze stwem konuj prac jedno- i higien pracy wszystkich pracowcze nie w tym samym ników zatrudnionych w tym samym miejscu miejscu, Ustalenie zasad wspó±dzia±ania uwzgl dniaj ce sposoby post powania w przypadku wyst pienia zagro e dla zdrowia lub ycia pracowników. 14 DZIAappleANIA W ZAKRESIE BEZPIECZENSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH W RAMACH PROCESU INWESTYCYJNEGO - UCZESTNICY

17 3.2 Odbiór i przekazanie obiektu budowlanego do eksploatacji Czynno ci w ramach Dzia±ania w zakresie bezpiecze stwa Uczestnicy procesu inwestycyjnego i ochrony zdrowia Zawiadomienie Pa stwowej Kontrola zgodno ci wykonania obiektu budowla- Inwestor, Inspekcji Pracy o zako czeniu nego z projektem. kierownik budowy, budowy obiektu budowlanego i Kontrola przestrzegania przepisów bezpiecze stwa inspektor pracy. zamiarze przyst pienia do jego i higieny pracy przy przejmowaniu do eksploatacji u ytkowania, usuwanie usterek. nowo wybudowanych lub przebudowanych zak±adów pracy lub ich cz ci. Zaj cie stanowiska o braku sprzeciwu lub zg±oszenie sprzeciwu w zakresie spe±niania przez zg±oszone obiekty wymaga bezpiecze stwa i higieny pracy Uzyskanie pozwolenia na u ytkowanie Zawiadomienie organu nadzoru Kontrola wykonania obiektu zgodnie z warunkami Inwestor, budowlanego o zako czeniu okre lonymi w pozwoleniu na budow. kierownik budowy, robót budowlanych obj tych inspektor nadzoru obowi zkiem zg±oszenia budowlanego. Oddanie do u ytku obiektu budowlanego, usuwanie usterek Zestawienie dokumentacji wy- Przekazanie dokumentacji budowy i dokumentacji Inwestor, maganej do prowadzenia eks- powykonawczej. w±a ciciel lub ploatacji obiektu budowlanego zarz dca obiektu Opracowanie: G±ówny Inspektorat Pracy Departament Prewencji Stan: wrzesie 2005 DZIAappleANIA W ZAKRESIE BEZPIECZENSTWA I OCHRONY ZDROWIA NA BUDOWACH W RAMACH PROCESU INWESTYCYJNEGO - UCZESTNICY 15

18 Einführung Das Bauwesen gehört in Polen zu den gefährlichsten Bereichen der Volkswirtschaft. Jährlich erleiden von im Bau Beschäftigten mehr als 11 einen Arbeitsunfall. Es kommt dreimal so oft wie in anderen Bereichen der Wirtschaft zu tödlichen Unfällen. Vor Beginn der Bauarbeiten sollte die Arbeitssicherheit auf Baustellen bedacht werden. In der Phase der Planung, des Entwurfs und der Durchführung von Bauarbeiten sollten vorhersehbare Gefährdungen, die während der Bauarbeiten auftreten können, aufgezeigt sowie entsprechende Schutzmaßnahmen ergriffen werden, um mögliche Unfälle bei der Errichtung von Gebäuden zu vermeiden. In Polen ist für alle Fragen, die mit dem Entwerfen, Bauen, der Instandhaltung und dem Abriss von Bauobjekten sowie allen Maßnahmen der öffentlichen Verwaltungsbehörden in diesen Bereichen zu tun haben, das Baurecht maßgebend. Diese Gesetze bestimmen die Aufgaben der Bauherren, der Entwurfsverfasser, der Bauleiter und der Aufsichtsbehörden. Laut Baurecht vertritt der Bauleiter den Bauherrn, der ein Bauvorhaben realisiert. Die Pflichten der Bauunternehmer dagegen werden, wenn diese gleichzeitig auch Arbeitgeber sind, vom Arbeitsgesetzbuch und von entsprechenden Ausführungsbestimmungen geregelt. Laut Arbeitsgesetzbuch hat der Bauleiter die Leitung über die Beschäftigten inne. 16 EINFÜHRUNG

19 Baugesetz Wissenswertes für die Teilnehmer des Bauprozesses Das Recht auf die Bebauung eines Grundstücks hat jeder, der sein Verfügungsrecht über ein zu bebauendes Grundstück nachweisen kann, unter der Bedingung, dass sein Bauvorhaben mit den Vorschriften übereinstimmt. Das Baugesetz bestimmt die Pflichten und Rechte des Bauherrn sowie der übrigen Teilnehmer des Bauprozesses in den folgenden Bereichen: - alle notwendigen Verfahren vor dem Beginn der Bauarbeiten - Bau und Abgabe der Bauobjekte zur Nutzung - Instandhaltung der Bauobjekte. Personen, die selbstständige technische Funktionen im Bauwesen ausführen, insbesondere: Entwurfsverfasser, Bauleiter oder Bauarbeitenleiter, Inspektoren der Bauaufsicht und Bausachverständige tragen berufliche Verantwortung. Festgelegt sind auch die Pflichten und Rechte der räumlich-baulichen Verwaltungsbehörden sowie der Bauaufsicht. Bauherr Der Bauherr ist u. a. dazu verpflichtet, Folgendes zu gewährleisten: - den Bauentwurf und nach Bedarf andere Projekte zu erarbeiten, - den Bauleiter zu bestellen, - den SiGe- Plan zu erstellen, - die Bauarbeiten durchzuführen und abzunehmen, - die durchgeführten Arbeiten zu beaufsichtigen, vor allem, wenn die durchzuführenden Arbeiten kompliziert oder die Bodenbedingungen schwierig sind. Der Bauherr kann einen Bauherrenaufsichtsinspektor auf der Baustelle einberufen sowie den Entwurfsverfasser dazu verpflichten, seine Verfasseraufsicht auszuführen. Wenn das Objekt oder die Bauarbeiten hochkompliziert sind, kann die entsprechende Behörde in ihrer Entscheidung über die Baugenehmigung dem Bauherrn die Pflicht auferlegen, einen Bauherrenaufsichtsinspektor zu bestimmen sowie die Entwurfsverfasseraufsicht zu sichern. Entwurfsverfasser Zu den Pflichten des Entwurfsverfassers gehört u. a.: - das Bauprojekt zu erarbeiten, - nach Bedarf die gegenseitige Koordination technischer Entwürfe zu gewährleisten, die von Personen mit Baueignung für entsprechende Fachprojekte erstellt werden. Dabei sollen die in den Vorschriften über Sicherheit und Gesundheitsschutz enthaltenen Grundsätze so- BAUGESETZ 17

20 wie die besonderen Eigenschaften eines Bauobjekts berücksichtigt werden. - Informationen zu Sicherheit und Gesundheitsschutz zu erstellen, die im SiGe- Plan berücksichtigt werden sollten, - die Verfasseraufsicht auf Wunsch des Bauherrn oder entsprechender Behörden auszuüben, - notwendige Gutachten, Vereinbarungen und Berichte über die Projektlösungen im Rahmen geltender Vorschriften zusammen zu tragen, darunter u. a. auch die zur Sicherheit und Arbeitshygiene. Der Entwurfsverfasser muss für den Bauentwurf notwendige Gutachten von Sachverständigen für Arbeitssicherheit und -hygiene, sanitärhygienische Fragen sowie Brandschutz erhalten. Bei einer Gefährdung hat der Entwurfsverfasser das Recht, die Bauarbeiten mit einer Eintragung ins Baubuch zu unterbrechen. Bauantrag Der Bauantrag mit Anhang muss das Bauvorhaben baurechtlich vollständig in prüfbaren Bauvorlagen darstellen: Bauentwurf in 4 Exemplaren sowie die erforderlichen Gutachten und Vereinbarungen, eine Erklärung über das Verfügungsrecht zur baulichen Nutzung der Immobilie sowie eine Entscheidung über die Bedingungen der Bebauung und Erschließung des Grundstücks, falls diese verlangt wird. Der Bauantrag sollte bei der entsprechenden Behörde eingereicht werden. Baugenehmigung Die Baugenehmigung ist eine Entscheidung der zuständigen Behörde, die den Beginn und die Durchführung des Bauvorhabens oder die Ausführung der Bauarbeiten genehmigt. Für den Bau mancher Objekte (z. B. für freistehende Erdgeschosswirtschaftsbauten mit einer Bebauungsfläche bis zu 25 m 2 ) oder für die Ausführung mancher Bauarbeiten (z. B. Renovierungen von existierenden Bauobjekten, mit Ausnahme von denkmalgeschützten Gebäuden) wird keine Genehmigung verlangt. In solchen Fällen ist es jedoch unbedingt notwendig, der zuständigen Behörde das Vorhaben zu melden. Die Baugenehmigung erlischt, wenn die Bauarbeiten nicht binnen 2 Jahre nach der endgültigen Entscheidung begonnen oder wenn die Bauarbeiten für mehr als 2 Jahre unterbrochen wurden. 18 BAUGESETZ

21 Beteiligte Behörden Dazu gehören die räumlich-baulichen Behörden und die Bauaufsicht. Ihre Aufgaben bestehen insbesondere in der Aufsicht und Kontrolle der Sicherheitsbedingungen, die in den Bauentwürfen und Bestimmungen für die Ausführung von Bauarbeiten festgelegt wurden. Darüber hinaus haben sie das Recht, Verwaltungsbeschlüsse zu fassen. Die räumlichbauliche Behörde der ersten Instanz ist in der Regel der Landrat (bei einer Investition wie Flughafen, Landstraßen u. ä., die in den Zuständigkeitsbereich der Wojewodschaft fallen, ist der Wojewode in der ersten Instanz zuständig). Höhergestellte Behörden sind der Wojewode und nach ihm der Bauaufsichtshauptinspektor. Die räumlich-baulichen Behörden führen ein Register der Bauanträge sowie der Baugenehmigungen. Sie übermitteln den Bauaufsichtsbehörden umgehend Kopien der endgültigen Baugenehmigungen mit dem genehmigten Bauentwurf. Die Aufgaben der Bauaufsicht werden vom Bauaufsichtskreisinspektor und dem Bauaufsichtswojewodschaftsinspektor ausgeführt. Bauleiter Zu den zahlreichen Pflichten des Bauleiters gehören unter anderem: - die Erarbeitung oder die Sicherung der Erarbeitung eines Sicherheitsund Gesundheitsschutzplanes (SiGe- Plan) bei Bauvorhaben mit einem voraussichtlichen Umfang von mehr als 30 Tagen Arbeitsdauer und mehr als 20 gleichzeitig tätigen Arbeitnehmern oder mehr als 500 Personentagen, - die Organisation der Baustelle und die Bauleitung des Bauobjekts in Übereinstimmung mit dem Entwurf, der Baugenehmigung und den Vorschriften, darunter den technisch-baulichen sowie den Arbeitsschutzvorschriften, - die Koordination von Maßnahmen, die der Sicherheit und dem Gesundheitsschutz dienen: bei der technischen oder organisatorischen Vorbereitung der geplanten Bauarbeiten oder ihrer einzelnen Etappen, bei der Einplanung der bis zur Beendigung der Bauarbeiten notwendigen Zeit, - die Koordination von Abläufen, die der Sicherheit und dem Gesundheitsschutz dienen und im SiGe- Plan enthalten sind, - die laufende Anpassung der Infor- BAUGESETZ 19

22 mation und des SiGe- Plans an die Fortschritte der Bauarbeiten. Sicherheits- und Gesundheitsschutzplan Der SiGe- Plan sollte insbesondere enthalten: - Informationen über den Umfang, die Art, den Ort und die Zeit der möglichen Gefährdungen, die während der Bauarbeiten auftreten können, - Informationen darüber, wie die Arbeitnehmer vor Baubeginn in besonders gefährliche Arbeiten einzuweisen sind. Dabei geht es vor allem um Verhaltensgrundsätze bei einer Gefährdung, um notwendige individuelle Schutzmittel sowie um direkte Aufsicht über besonders gefährliche Arbeiten. - Auflistung technischer und organisatorischer Mittel, die Gefährdungen bei Bauarbeiten in besonders gefährlichen Bereichen oder in ihrer Nachbarschaft vorbeugen. Baubeginn Der Bau beginnt mit den ersten Vorbereitungsarbeiten auf dem zu bebauenden Grundstück und nachdem die zuständige Behörde über den voraussichtlichen Termin des genehmigungspflichtigen Baubeginns unterrichtet wurde. Die Vorbereitungsarbeiten sind: das Abstecken von Bauobjekten nach Lage und Höhe, das Nivellieren der Baustelle, die technische Vorbereitung der Baustelle und die Fertigung von Anschlüssen. Der Bauherr ist verpflichtet, die zuständige Behörde sowie den Entwurfsverfasser über den voraussichtlichen Termin des Baubeginns zu unterrichten, und zwar mindestens sieben Tage vor dem Baubeginn. Die Vorankündigung soll u. a. die Erklärung des Bauleiters über die Anfertigung des SiGe- Plans beinhalten. Bauaufsichtsinspektor In allen vorschriftsmäßigen Fällen und immer wenn er dies für richtig erachtet, bestellt der Bauherr einen Bauaufsichtsinspektor, zu dessen Pflichten u. a. gehört: - die Übereinstimmung des Bauvorhabens mit dem Bauentwurf, der Baugenehmigung sowie entsprechenden Vorschriften und technischen Kenntnissen zu prüfen, - fertig gestellte Bauarbeiten zu überprüfen und abzunehmen. Das Baurecht berechtigt den Bauaufsichtsinspektor, dem Bauleiter Anweisungen in Bezug auf die Beseitigung von Unregelmäßigkeiten oder 20 BAUGESETZ

23 Gefährdungen zu geben, und diese in das Baubuch einzutragen. Darüber hinaus kann der Inspektor die weiteren Bauarbeiten unterbrechen, wenn ihre Fortsetzung mögliche Gefährdungen nach sich ziehen kann. Benutzungsgenehmigung Bevor ein Bauobjekt genutzt werden darf, ist bei Bauobjekten, für deren Errichtung eine Baugenehmigung notwendig war, die endgültige Benutzungsgenehmigung erforderlich. Dies betrifft auch solche Bauobjekte wie z. B. Sport- und Freizeiteinrichtungen, Kultur-, Bildungs- und Wissenschaftseinrichtungen, religiöse Zentren, Gesundheitsdiensteinrichtungen, Gebäude der öffentlichen Verwaltung, Hotels, Bürogebäude, Handels-, Gastronomie- und Dienstleistungszentren sowie Industrieobjekte. Braucht der Bauherr eine Benutzungsgenehmigung, ist er verpflichtet, folgende Behörden über die Fertigstellung des Bauobjekts und die Absicht, dieses zu nutzen, zu unterrichten: Umweltschutzinspektion, Staatliche Sanitärinspektion, Staatliche Arbeitsinspektion und Staatliche Feuerwehr. Diese Behörden begutachten die Übereinstimmung des fertig gestellten Bauobjekts mit dem Bauentwurf. Sollten sie innerhalb von 14 Tagen nach dem Eingang der entsprechenden Unterlagen keine Stellung beziehen, wird dies als kein Einspruch gedeutet. Der Bauherr ist dazu verpflichtet, dem Bauabschlussbericht oder dem Antrag auf Benutzungsgenehmigung folgende Unterlagen beizulegen: das Original des Baubuches, die Erklärung des Bauleiters über die Übereinstimmung des Bauobjekts mit dem Bauentwurf und der Baugenehmigung sowie mit den entsprechenden Vorschriften, die Untersuchungs- und Kontrollprotokolle, die Geoinventarisation nach der Fertigstellung des Bauobjekts sowie eine Erklärung, dass keine Einwände oder Anmerkungen seitens der oben genannten Behörden vorliegen. Die zuständige Behörde führt, auf Verlangen des Bauherrn, die notwendige Baustellenkontrolle durch, nachdem der Antrag auf Benutzungsgenehmigung gestellt worden war. Abnahme Der Bauherr ist verpflichtet, die zuständige Behörde über die Beendigung der genehmigungspflichtigen Bauarbeiten innerhalb von 14 Tagen nach Abschluss der Bauarbeiten zu unterrichten. Den Unterlagen über den Abschluss der Bauarbeiten BAUGESETZ 21

24 muss der Bauherr dieselben Dokumente beilegen, die dem Antrag auf Benutzungsgenehmigung beigefügt waren. Der Bauherr veranlasst die notwendige Baubesichtigung, damit festgestellt werden kann, dass der Bau gemäß der Baugenehmigung durchgeführt wurde. Bei dieser Kontrolle wird vor allem überprüft, ob das Bauobjekt mit der geplanten Erschließung des Grundstücks, mit dem räumlich-baulichen Entwurf sowie den Bauprodukten übereinstimmt. Eine solche Kontrolle darf ausschließlich in Auftrag der zuständigen Bauaufsichtsbehörde von einer Person durchgeführt werden, die in der Kreis- oder Wojewodschaftsbauaufsichtsinspektion tätig ist und über die entsprechende Bauberechtigung verfügt. Nach der Durchführung der Baubesichtigung wird ein Protokoll in 3 Ausfertigungen angefertigt. Der Bauherr übergibt nach Beendigung der Bauarbeiten dem Besitzer oder Verwalter des Bauobjekts die Bauunterlagen (Baugenehmigung mit Bauentwurf, Baubuch, Teilabnahmeprotokollen und Abschlussprotokoll) sowie die Unterlagen für spätere Arbeiten am Bauwerk. 22 BAUGESETZ

25 Das Baurecht Wissenswertes für den Bauherrn und Arbeitgeber Arbeitsgesetzbuch, allgemeine Arbeitschutzvorschriften und Verordnung über den Arbeitsschutz während der Ausführung von Bauarbeiten Vorbereitung der Bauarbeiten Der Bauherr ist verpflichtet, bei Bauvorhaben mit einem voraussichtlichen Umfang von mehr als 30 Tagen Arbeitsdauer und mehr als 20 gleichzeitig tätigen Arbeitnehmern oder mehr als 500 Personentagen den zuständigen Arbeitsinspektor 7 Tage vor dem Baubeginn über die Absicht, mit den Bauarbeiten zu beginnen, zu unterrichten. Verantwortung des Bauherrn als zukünftigen Arbeitgeber Der Bauherr als zukünftiger Arbeitgeber soll gewährleisten, dass die Bauarbeiten oder der Umbau eines Bauwerks, in dem Arbeitsräume vorgesehen sind, gemäß den Entwürfen durchgeführt werden, in denen die Anforderungen zur Sicherheit und Arbeitshygiene berücksichtigt sind. Die letzteren müssen von den oben genannten berechtigten Sachverständigen positiv begutachtet werden. Ausführender Unter diesem Begriff ist ein Bauunternehmer zu verstehen, der in Auftrag des Bauherrn tätig ist und den Gesamtbau realisiert oder einzelne Bauarbeiten durchführt. Der Ausführende ist verpflichtet, vor dem Baubeginn eine Anweisung für eine sichere Durchführung von Bauarbeiten zu erstellen und diese den Beschäftigten im Rahmen der von ihnen ausgeübten Tätigkeiten zur Verfügung zu stellen. Die Anweisung soll Informationen darüber enthalten, wie man die im SiGe- Plan genannten Gefährdungen vermeiden kann. Die Pflichten des Ausführenden im Bereich der Sicherheit und Arbeitshygiene werden, wenn er gleichzeitig der Arbeitgeber ist, durch die Vorschriften des Arbeitsgesetzbuches geregelt (Abschnitt 10). Der Arbeitgeber ist verpflichtet, die Gesundheit und das Leben der Beschäftigten zu schützen, indem er ihnen sichere und hygienische Arbeitsbedingungen garantiert. Der Arbeitgeber muss in dem für ihn notwendigen Rahmen mit den Arbeitsschutzvorschriften vertraut sein, darunter mit den Vorschriften und Grundsätzen der Sicherheit und Arbeitshygiene. Zu den besonderen Pflichten des Arbeitgebers gehört: - Beschäftigte am Anfang des Bauvorhabens und danach regelmäßig DAS BAURECHT 23

26 durch einen Arzt untersuchen zu lassen, - eine allgemeine Einführungsschulung für Beschäftigte durchzuführen, - das Berufsrisiko einzuschätzen und zu dokumentieren, die Beschäftigten über dieses Risiko zu informieren und die notwendigen Mittel zur Risikoverringerung einzusetzen, - Beschäftigte mit Arbeitskleidung und -schuhen und mit persönlicher Schutzausrüstung auszustatten, - Maschinen und Anlagen, die den Anforderungen der Sicherheit und Arbeitshygiene entsprechen, einzusetzen, - eine entsprechende Eignung für die ausgeübten Tätigkeiten sicherzustellen. Koordinierung Die allgemeinen Grundsätze sind im Art. 208 des Arbeitsgesetzbuches formuliert und besagen, dass wenn gleichzeitig am selben Ort Beschäftigte mehrerer Arbeitgeber tätig sind die Arbeitgeber zu folgendem verpflichtet sind: Sie müssen miteinander arbeiten, einen Koordinator bestellen, der über die Sicherheit und Arbeitshygiene aller am selben Ort Beschäftigter wacht, sowie die Grundsätze ihrer Zusammenarbeit in Situationen festlegen, wenn Gesundheits- oder Lebensgefährdungen für die Beschäftigten auftreten. Die Verantwortung jedes Arbeitgebers für die Sicherheit und den Gesundheitsschutz seiner Beschäftigten bleibt durch die Bestellung eines Koordinators unberührt. Besonders gefährliche Arbeiten Bei der Durchführung von besonders gefährlichen Arbeiten soll der Arbeitgeber detaillierte Anforderungen in Bezug auf die Sicherheit und den Gesundheitsschutz festlegen. Er soll folgendes gewährleisten: - unmittelbare Überwachung dieser Arbeiten durch gesondert für dieses Ziel bestellte Personen, - entsprechende Sicherheitsmittel, - eine Anweisung, die insbesondere die namentliche Arbeitsaufteilung, den Zeitplan für einzelne Aufgaben sowie die Anforderungen in Bezug auf die Sicherheit und den Gesundheitsschutz bei der Durchführung einzelner Arbeiten umfasst. Zu den besonders gefährlichen Arbeiten gehören u. a.: Arbeiten in großer Höhe, Bau-, Abbau-, Instandsetzungs- und Montagearbeiten, die bei laufendem Betrieb durchgeführt werden, sowie Arbeiten in gefährlichen, geschlossenen Räumen. 24 DAS BAURECHT

27 Integration der Sicherheit und des Gesundheitsschutzes auf Baustellen in den Bauablauf Verantwortliche 1. Entwurfsphase Bauablauf Maßnahmen zu Sicherheit Verantwortlich und Gesundheitsschutz Erarbeitung des Bauentwurfs Erarbeitung von Informationen zu Sicherheit Bauherr, gemäß dem Beschluss über und Gesundheitsschutz. Begutachtung des Entwurfsverfasser, Bebauungsbedingungen und Bauobjektentwurfs oder seiner Teile, in Sachverständiger für Raumordnung sowie gemäß denen Arbeitsräume vorgesehen sind. Sicherheit und den Vorschriften und Arbeitshygiene technischen Kenntnissen. Fachliche Projekterarbeitung Berücksichtigung spezifischer Merkmale des Bauherr, unter Berücksichtigung Bauobjekts in der Information über Sicherheit Entwurfsverfasser mit spezifischer Merkmale des und Gesundheitsschutz. entsprechender Eignung entworfenen Bauobjekts. für Projektarbeiten in einzelnen Fachgebieten. Sammeln von Informationen, Dabei u. a. Berücksichtigung: Bauherr, die für den Entwurf wichtig - der unterirdischen und oberirdischen Entwurfsverfasser sind. Baulanderschließungsnetze, - der geologischen und geotechnischen Bodenbedingungen. INTEGRATION DER SICHERHEIT UND DES GESUNDHEITSSCHUTZES AUF BAUSTELLEN IN DEN BAUABLAUF VERANTWORTLICHE 25

28 2. Bauantrag (wenn bei der Baustelle oder bei der Durchführung von Bauarbeiten eine Baugenehmigung erforderlich ist), Baugenehmigung Bauablauf Maßnahmen zu Sicherheit Verantwortlich und Gesundheitsschutz Zusammenstellung der Unterlagen keine Entwurfsverfasser Anlagen zum Baugenehmigungsantrag. Einreichen des Baugenehmigungsantrags. keine Bauherr Prüfung des Baugenehmigungsantrags. keine Räumlich-bauliche Behörden 3. Ausführungsphase 3.1. Bauausführung Bauablauf Maßnahmen zu Sicherheit und Gesundheitsschutz Verantwortlich Bauüberwachung Anfertigung des SiGe-Plans, bzw. Sicherstellung, dass ein solcher Bauleiter durch den Bauleiter, Plan, der die spezifischen Merkmale des Bauobjekts und die Be- Koordination, dingungen der auszuführenden Bauarbeiten berücksichtigt, vor Organisation des dem Baubeginn erarbeit wird, wenn es sich um ein Bauvorhaben Bauablaufs. mit einem voraussichtlichen Umfang von mehr als 30 Tagen Arbeitsdauer und mehr als 20 gleichzeitig tätigen Arbeitnehmern oder mehr als 500 Personentagen handelt. Koordination der Aufgaben mit dem Ziel, Gesundheitsgefährdungen zu vermeiden und die Gesundheit zu schützen, u. a. bei: - der Erarbeitung technischer oder organisatorischer Grundlagen für die geplanten Bauarbeiten oder ihre einzelnen Abschnitte, die gleichzeitig oder hintereinander durchgeführt werden sollen, - der Planung der Zeit, die für die Beendigung der Bauarbeiten oder ihrer einzelnen Abschnitte notwendig ist. Koordination der Aktionen, die sicherstellen, dass während der Bauarbeiten die in den Vorschriften zu Sicherheit und Arbeitshygiene sowie im SiGe-Plan enthaltenen Grundsätze beachtet werden. 26 INTEGRATION DER SICHERHEIT UND DES GESUNDHEITSSCHUTZES AUF BAUSTELLEN IN DEN BAUABLAUF VERANTWORTLICHE

29 Bauablauf Maßnahmen zu Sicherheit und Gesundheitsschutz Verantwortlich Einführung notwendiger Änderungen in Anweisungen zu Sicherheit und Gesundheitsschutz sowie im SiGe-Plan, die sich aus dem Fortschreiten der Bauarbeiten ergeben. Veranlassung notwendiger Schritte, um das Betreten der Baustelle durch Unbefugte zu verhindern. Verfasseraufsicht, Baubesprechungen. Erläuterung von Anmerkungen und Vorbehalten zu Entwurfsverfasser Projektlösungen. Die Forderung, die Bauarbeiten mit einer Eintragung im Baubuch zu unterbrechen, für den Fall, wenn die: - Möglichkeit einer Gefährdung festgestellt wurde, - Arbeiten nicht entwurfsgemäß durchgeführt wurden. Aufsicht des Arbeitge- Gewährleistung der Sicherheit und Arbeitshygiene Arbeitgeber, verantwortliche bers über die Arbeits- für alle Beschäftigten. Person, die die Beschäftigten organisation und die Organisation der gesamten Arbeit und der leitet, Mitarbeiter des Sicher- Beachtung von Vor- einzelnen Arbeitsstellen durch die verantwortliche heits- und Arbeitshygieneschriften zu Sicherheit Person, die die Beschäftigten leitet. dienstes (betr. Arbeitgeber, die und Arbeitshygiene. Beratung für den Arbeitgeber und Kontrolle im mehr als 100 Beschäftigte Bereich der Sicherheit und Arbeitshygiene durch beschäftigen), Mitarbeiter mit den Sicherheits- und Arbeitshygienedienst. einer Schulung im Bereich der Sicherheit und Arbeitshygiene, geeigneter außerbetrieblicher Fachmann Koordination der Bestellung von Koordinatoren, die die Sicherheit Arbeitgeber Arbeit von Unterneh- und Arbeitshygiene aller am selben Ort men, deren Beschäf- Beschäftigten überwachen. tigte gleichzeitig am Festlegung von Grundsätzen für die Zusammenselben Ort tätig sind. arbeit unter Berücksichtigung der notwendigen Maßnahmen zur Verhinderung von Gesundheitsoder Lebensgefährdung der Beschäftigten. INTEGRATION DER SICHERHEIT UND DES GESUNDHEITSSCHUTZES AUF BAUSTELLEN IN DEN BAUABLAUF VERANTWORTLICHE 27

30 3.2. Bauabnahme und Übergabe Bauablauf Maßnahmen zu Sicherheit Verantwortlich und Gesundheitsschutz Unterrichten der Staatlichen Kontrolle der Übereinstimmung der Fertigstel- Bauherr, Arbeitsinspektion über die lung des Bauobjekts mit dem Bauentwurf. Bauleiter, Beendigung der Bauarbeiten Kontrolle der Beachtung von Vorschriften zu Arbeitsinspektor am Bauobjekt und über die Sicherheit und Arbeitshygiene bei der Über- Absicht, dieses zu nutzen, nahme von neu gebauten oder umgebauten Behebung von Mängeln. Betrieben oder ihren Teilen. Positive Stellungnahme bei fehlenden Einwänden oder Einspruch, wenn das Bauobjekt die Anforderungen der Sicherheit und Arbeitshygiene nicht erfüllt. Erhalt der Nutzungsgenehmigung. Unterrichten der Bauaufsichts- Kontrolle der Fertigstellung des Bauobjekts Bauherr, behörde über die Beendigung gemäß den in der Baugenehmigung festge- Bauleiter, der Bauarbeiten, für die eine legten Bedingungen. Bauaufsichtsinspektor Baugenehmigung notwendig war. Übergabe des Bauobjekts, Mängelbeseitigung. Zusammenstellung der Unter- Übergabe der Bauunterlagen sowie der Unter- Bauherr, lagen, die für die Nutzung des lagen für spätere Arbeiten. Besitzer oder Verwalter Bauobjekts notwendig sind. des Bauobjekts Bearbeitung: Hauptarbeitsinspektion Abteilung Prävention Stand: September INTEGRATION DER SICHERHEIT UND DES GESUNDHEITSSCHUTZES AUF BAUSTELLEN IN DEN BAUABLAUF VERANTWORTLICHE

31

32 Herausgeber: Landesamt für Arbeitsschutz des Landes Brandenburg Horstweg Potsdam Titelgestaltung und Satz: Arne-Design, Briesen Titelfoto: Landesamt für Arbeitsschutz Druck: Offsetdruckerei Chromik Frankfurt (Oder) Auflage: November 2005

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek

Bardziej szczegółowo

z dnia 6 lutego 2009 r.

z dnia 6 lutego 2009 r. Pieczęć podłuŝna o treści Burmistrz Lądka Zdroju ZARZĄDZENIE NR 19 /09 Burmistrza Lądka Zdroju z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia programu przeprowadzania szkoleń pracowników Urzędu Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

1-Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów:

1-Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów: 1-Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów: Załącznik nr 2 Proponowana kolejność realizacji poszczególnych etapów rozbiórki -budynek mieszkalny

Bardziej szczegółowo

Steuerberaterin Ria Franke

Steuerberaterin Ria Franke Polnische Arbeitnehmer mit Wohnsitz in Polen Polscy pracownicy z miejscem zamieszkania w Polsce Steuerberaterin Ria Franke Verdienst > 450 / Monat Wynagrodzenie > 450 /miesięcznie Entscheidung über die

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity) Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 315/PM/2013 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 15 marca 2013 r.

ZARZĄDZENIE Nr 315/PM/2013 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 15 marca 2013 r. ZARZĄDZENIE Nr 315/PM/2013 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie wprowadzenia procedury określającej zasady sprawowania nadzoru i kontroli stacji kontroli pojazdów. Na podstawie 1

Bardziej szczegółowo

REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H W POZNANIU. IV. INFORMACJA BIOZ

REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H W POZNANIU. IV. INFORMACJA BIOZ IV. INFORMACJA BIOZ Inwestor: SĄD REJONOWY POZNAŃ STARE MIASTO ul. Młyńska 1a 61-729 Poznań Projekt budowy dla inwestycji : REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H

Bardziej szczegółowo

Projekt U S T A W A. z dnia

Projekt U S T A W A. z dnia Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA ROZBIÓRKA NIEUŻYTKOWANYCH ZDEWASTOWANYCH BUDYNKÓW WARSZTATOWO MAGAZYNOWYCH USYTUOWANYCH NA NIERUCHOMOŚCI PRZY UL. KAŁUSA 29 W RUDZIE ŚLĄSKIEJ - WIREK

Bardziej szczegółowo

5. Źródła i sposoby finansowania

5. Źródła i sposoby finansowania Załącznik nr 1 do uchwały Nr..../.. /09 Rady Miejskiej w Cedyni z dnia. 2009 r. 5. Źródła i sposoby finansowania Źródłem finansowania na 2009 rok będzie Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Bardziej szczegółowo

OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO SIŁOWNI TERENOWEJ

OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO SIŁOWNI TERENOWEJ OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO SIŁOWNI TERENOWEJ 1 Dane wyjściowe 1.1 Przedmiot i podstawa opracowania Przedmiotem opracowania jest dokumentacja projektowa budowy siłowni terenowej na dz. nr ewid.

Bardziej szczegółowo

Projekt. Umowa o dzieło

Projekt. Umowa o dzieło Umowa o dzieło Zawarta w dniu...2012 r. w Jedwabnie pomiędzy Gminą Jedwabno z siedzibą w Urzędzie Gminy Jedwabno ul. Warmińska 2 12-122 Jedwabno reprezentowaną przez Pana mgr inż. Krzysztofa Otulakowskiego

Bardziej szczegółowo

Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla

Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla Obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu Art. 21. Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu powinien zapewniać bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi przetwarzanie pojazdów wycofanych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 7 maja 2008 r.

ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 7 maja 2008 r. ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) Dz.U. z 2008 r, nr 89, poz. 546 z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie akredytacji podmiotów wiadcz cych us ugi doradcze w ramach dzia ania Korzystanie z us

Bardziej szczegółowo

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy Wniosek o ustalenie warunków zabudowy Informacje ogólne Kiedy potrzebna jest decyzja Osoba, która składa wniosek o pozwolenie na budowę, nie musi mieć decyzji o warunkach zabudowy terenu, pod warunkiem

Bardziej szczegółowo

(nadzór inwestorski )

(nadzór inwestorski ) Zaangażowanie : 998-98-17-4270-104 na kwotę : 10 012,20 zł Wzór Umowy (nadzór inwestorski ) Egzemplarz : Inspektora Nadzoru Umowa zawarta w dniu... pomiędzy: Zarządem Dróg Wojewódzkich w Gdańsku, ul. Mostowa

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalności Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego miasta Lublin w roku 2013

Sprawozdanie z działalności Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego miasta Lublin w roku 2013 Sprawozdanie z działalności Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego miasta Lublin w roku 2013 Lublin, luty 2014 r. Przygotował: Robert Lenarcik Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego miasta Lublin

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 lutego 2016 r. Poz. 251 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA 1) z dnia 10 lutego 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie

Bardziej szczegółowo

BUDOWA WSCHODNIEJ OBWODNICY WOJNICZA W CIĄGU DROGI WOJEWÓDZKIEJ

BUDOWA WSCHODNIEJ OBWODNICY WOJNICZA W CIĄGU DROGI WOJEWÓDZKIEJ Pracownia Planowania i Projektowania Systemów Transportu Ul. Juliusza Lea 114, 30-133 Kraków, tel. fax. ( 48 12) 637 27 79, 623 93 45 e-mail: altrans@altrans.krakow.pl NIP: 677-102-11-38 REGON: 350689654

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PLAN BIOZ

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PLAN BIOZ INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PLAN BIOZ Temat opracowania: Oświetlenie uliczne Adres: 42-700 Rusinowice, ul. Leśna Inwestor: Urząd Gminy Koszęcin 42-286 Koszęcin, ul. Powstańców

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków

Bardziej szczegółowo

Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP

Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP Cele wykładu Poznanie: - poznanie obowiązków pracodawcy w zakresie BHP i ich źródło. - poznanie praw i obowiązków pracownika w zakresie BHP i

Bardziej szczegółowo

w sprawie przekazywania środków z Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów

w sprawie przekazywania środków z Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów Projekt z dnia 9 grudnia 2015 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A S P O R T U I T U R Y S T Y K I 1) z dnia w sprawie przekazywania środków z Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów Na podstawie

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA zlec. 1/P/06/2008 INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA Nazwa i adres obiektu : Budynek Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie budowlanego Ul. Traugutta 1 - dz.nr 96,obręb O-5. Inwestor

Bardziej szczegółowo

1.5. Program szkolenia wstępnego. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

1.5. Program szkolenia wstępnego. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin Załącznik Nr 7 do Zarządzenia Nr 101/2014 Burmistrza Ornety z dnia 26.08.2014 r. PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO I INSTRUKTAśU STANOWISKOWEGO dla pracowników Urzędu Miejskiego w Ornecie opracowany na podstawie

Bardziej szczegółowo

DZENIE RADY MINISTRÓW

DZENIE RADY MINISTRÓW Dz. U. 2007 Nr 210, poz. 1522 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 31 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na uzyskanie certyfikatu wyrobu wymaganego na rynkach zagranicznych Na

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR L 160/8 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 21.6.2012 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 523/2012 z dnia 20 czerwca 2012 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 marca 2016 r. Poz. 327 ROZPORZĄDZENIE. z dnia 7 marca 2016 r.

Warszawa, dnia 11 marca 2016 r. Poz. 327 ROZPORZĄDZENIE. z dnia 7 marca 2016 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 11 marca 2016 r. Poz. 327 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I Budownictwa 1) z dnia 7 marca 2016 r. w sprawie numeru ewidencyjnego ośrodka szkolenia

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia... 2015 r.

UCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia... 2015 r. Projekt z dnia 24 czerwca 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY z dnia... 2015 r. w sprawie zwolnienia od podatku od nieruchomości budynków lub ich części w ramach pomocy

Bardziej szczegółowo

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 r. DOLiS-035-1239 /14 Prezes Zarządu Spółdzielnia Mieszkaniowa w związku z uzyskaniem przez Generalnego

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. PROJEKT w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji

Bardziej szczegółowo

w sprawie ustalenia Regulaminu przeprowadzania kontroli przedsiębiorców

w sprawie ustalenia Regulaminu przeprowadzania kontroli przedsiębiorców Zarządzenie Nr 60 Starosty Krośnieńskiego z dnia 23 września 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu przeprowadzania kontroli przedsiębiorców prowadzących na terenie Powiatu Krośnieńskiego stacje kontroli

Bardziej szczegółowo

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera. Pytanie nr 1 Bardzo prosimy o wyjaśnienie jak postrzegają Państwo możliwość przeliczenia walut obcych na PLN przez Oferenta, który będzie składał ofertę i chciał mieć pewność, iż spełnia warunki dopuszczające

Bardziej szczegółowo

Spis zawarto ci : 1. Podstawa opracowania 2. Zakres robót dla całego zamierzenia inwestycyjnego oraz kolejno realizacji poszczególnych obiektów 3.

Spis zawarto ci : 1. Podstawa opracowania 2. Zakres robót dla całego zamierzenia inwestycyjnego oraz kolejno realizacji poszczególnych obiektów 3. Spis zawarto ci : 1. Podstawa opracowania 2. Zakres robót dla całego zamierzenia inwestycyjnego oraz kolejno realizacji poszczególnych obiektów 3. Wykaz istniej cych obiektów budowlanych 4. Wskazanie elementów

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Na podstawie art. 69 a i 69 b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku

Bardziej szczegółowo

Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego

Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego Istotne postanowienia umowy ------------------------------------------------- W dniu. r w Jastrzębiu Zdroju pomiędzy ZLO dla Dzieci BETLEJEM zwanym dalej Zamawiającym w imieniu którego działa s. Jadwiga

Bardziej szczegółowo

podmiotów zewnętrznych o zagrożeniach i warunkach wykonywania prac na terenie PKM S.A. oraz koordynacji tych prac. PKM/BHP - 01

podmiotów zewnętrznych o zagrożeniach i warunkach wykonywania prac na terenie PKM S.A. oraz koordynacji tych prac. PKM/BHP - 01 Strona: 1 z 5 i warunkach wykonywania prac - Gdańsk 25 rok Strona: 2 z 5 SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna 3 2. Cel instrukcji 3 3. Zakres obowiązywania 3 4. Wymagania bhp przed rozpoczęciem pracy 3 5. Szkolenie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do IPU UMOWA POWIERZENIA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH. zawarta w dniu 2015 r. w Warszawie zwana dalej Umową, pomiędzy:

Załącznik nr 2 do IPU UMOWA POWIERZENIA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH. zawarta w dniu 2015 r. w Warszawie zwana dalej Umową, pomiędzy: Projekt Powszechn e e-usłu gi administracji publicznej na platformie epuap Załącznik nr 2 do IPU UMOWA POWIERZENIA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH zawarta w dniu 2015 r. w Warszawie zwana dalej Umową, pomiędzy:

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r.

Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r. Zarządzenie Nr 339/2011 Prezydenta Miasta Nowego Sącza z dnia 17 października 2011r. w sprawie: ustalenia instrukcji dotyczącej sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzulą

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r.

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r. R O Z P O R ZĄDZENIE Projekt 02.06.2015 r. M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków

Bardziej szczegółowo

projekt budowlany Autorzy opracowania: Funkcja BranŜa Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis

projekt budowlany Autorzy opracowania: Funkcja BranŜa Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dla robót realizowanych w oparciu o projekt budowlany Rozbudowa i remont świetlicy wiejskiej w miejscowości Krzywystok Zbiornik ścieków z przyłączem

Bardziej szczegółowo

Biuro Certyfikacji Wyrobów Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. http://www.igng.krakow.pl/crf/pc.html IRENA LUBINIECKA IRENA LUBINIECKA

Biuro Certyfikacji Wyrobów Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. http://www.igng.krakow.pl/crf/pc.html IRENA LUBINIECKA IRENA LUBINIECKA Przepisy prawne dotyczące urządzeń gazowych po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej i związane z nimi zmiany w procedurach Biura Certyfikacji Wyrobów IGNiG Biuro Certyfikacji Wyrobów Instytutu Górnictwa

Bardziej szczegółowo

SPIS TRE CI. Gospodarka inwestycyjna STRONA

SPIS TRE CI. Gospodarka inwestycyjna STRONA FABRYKA MASZYN SPO YWCZYCH SPOMASZ PLESZEW S.A. PROCES: UTRZYMANIE RUCHU Gospodarka inwestycyjna K-1.00.00 Wydanie 4 Strona 2 Stron 7 SPIS TRE CI 1. Cel procedury... 2. Powi zania.... Zakres stosowania...

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH. z dnia 23 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH. z dnia 23 stycznia 2015 r. UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH z dnia 23 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia regulaminu dofinansowania zadań z zakresu usuwania, transportu i utylizacji wyrobów zawierających azbest z terenu

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 1379/2015

Zarządzenie Nr 1379/2015 Zarządzenie Nr 1379/2015 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 01 grudnia 2015 roku w sprawie przyjęcia zasad odpłatnego przejęcia przez Gminę Miasto Płock urządzeń kanalizacji deszczowej Na podstawie art. 7

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1253 OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 13 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

UMOWA Nr. reprezentowanym przez zwanym dalej Inspektorem Nadzoru, została zawarta umowa o następującej treści :

UMOWA Nr. reprezentowanym przez zwanym dalej Inspektorem Nadzoru, została zawarta umowa o następującej treści : WZÓR UMOWY (Projekt) Załącznik nr 2 UMOWA Nr. zawarta w dniu..w Wąsewie pomiędzy : Gminą Wąsewo, 07-311 Wąsewo, ul. Zastawska 13, reprezentowaną przez : 1. Rafała Kowalczyk - Wójta Gminy przy kontrasygnacie

Bardziej szczegółowo

UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS)

UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) zawarta w dniu. r. pomiędzy : Powiatowym Urzędem Pracy w Gdyni reprezentowanym przez.., działającą na podstawie upoważnienia

Bardziej szczegółowo

Powiat Ostródzki z siedzibą w Ostródzie Zarząd Powiatu ul. Grunwaldzka 19A, 14-100 Ostróda

Powiat Ostródzki z siedzibą w Ostródzie Zarząd Powiatu ul. Grunwaldzka 19A, 14-100 Ostróda Nazwa i adres inwestora: Powiat Ostródzki z siedzibą w Ostródzie Zarząd Powiatu ul. Grunwaldzka 19A, 14-100 Ostróda Nazwa i adres Jednostki Projektowej: Lider: Partner: OCSC Sp. z o.o. ul. Targowa 24,

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy Zasady tworzenia służby bhp i powierzania wykonywania jej zadań Aktualne brzmienie przepisów art.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PODCZAS REMONTU BALKONÓW

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PODCZAS REMONTU BALKONÓW INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PODCZAS REMONTU BALKONÓW Inwestor : Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Wola Miasta Stołecznego Warszawy. Nazwa inwestycji i adres obiektu

Bardziej szczegółowo

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI D Y R E K T O R DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI D Y R E K T O R DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI D Y R E K T O R DEPARTAMENTU ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Tadeusz Bachleda-Curuś Warszawa, dnia 15 grudnia 2008 r. KSR-411402-4/08 I/08/003 Pan Tomasz

Bardziej szczegółowo

ZAKRES PRAC PROJEKTOWYCH:

ZAKRES PRAC PROJEKTOWYCH: ZAKRES PRAC PROJEKTOWYCH: Zadanie nr 1 Wykonanie projektu pn. Przebuwa istniejącego budynku auli szkolnej i zaadaptowanie istniejącego budynku pod potrzeby hali sportowej - uzyskanie pozwolenia na buwę

Bardziej szczegółowo

Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym

Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym W ciągu ostatnich lat Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zintensyfikował działania nadzorcze w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego w Polsce,

Bardziej szczegółowo

Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu

Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu 1 1. Uczelnia organizuje studenckie praktyki zawodowe, zwane dalej "praktykami", przewidziane w planach studiów

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK O ZAWARCIE UMOWY O ZORGANIZOWANIE STAŻU /obowiązujący w 2014 r./

WNIOSEK O ZAWARCIE UMOWY O ZORGANIZOWANIE STAŻU /obowiązujący w 2014 r./ POWIATOWY URZĄD PRACY W CHRZANOWIE ul. Słowackiego 8 tel. (032) 753 38 50 Centrum Aktywizacji Zawodowej Chrzanów, dnia.. WNIOSEK O ZAWARCIE UMOWY O ZORGANIZOWANIE STAŻU /obowiązujący w 2014 r./ na zasadach

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA BiOZ. MIASTO OSTROŁĘKA, ul. Plac Gen. J. Bema 1, 07-410 Ostrołęka

INFORMACJA BiOZ. MIASTO OSTROŁĘKA, ul. Plac Gen. J. Bema 1, 07-410 Ostrołęka TRAFFIC Pracownia Projektowa Dróg i Mostów mgr inż. Maciej Giers, 07-410 Ostrołęka ul. Gen. Roweckiego Grota 9/1, tel. 510-168-863 NIP 758 210 24 68, Regon 141928879 INFORMACJA BiOZ Opracowanie: BUDOWA

Bardziej szczegółowo

PRAC INTERWENCYJNYCH

PRAC INTERWENCYJNYCH REGULAMIN ORGANIZACJI PRAC INTERWENCYJNYCH w ramach projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko - Mazurskiego na lata

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW. z dnia 9 marca 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW. z dnia 9 marca 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/166/2016 RADY GMINY LUBACZÓW w sprawie zwolnień przedsiębiorców od podatku od nieruchomości na terenie gminy Lubaczów w ramach pomocy de minimis Na podstawie art. 7 ust. 3 i art. 20b ustawy

Bardziej szczegółowo

PROJEKTY NADZORY WYKONAWSTWO ROBÓT FRANCISZEK LICHOTA ul.matejki 3/18 tel. 0-601077632. Instalacje elektryczne. ul. Generalska 8 14-520 Pieniężno

PROJEKTY NADZORY WYKONAWSTWO ROBÓT FRANCISZEK LICHOTA ul.matejki 3/18 tel. 0-601077632. Instalacje elektryczne. ul. Generalska 8 14-520 Pieniężno USŁUGI ELEKTRYCZNE PROJEKTY NADZORY WYKONAWSTWO ROBÓT FRANCISZEK LICHOTA ul.matejki 3/18 tel. 0-601077632 NAZWA OPRACOWANIA : Instalacje elektryczne OBIEKT : Budynek Urzędu Miejskiego w Pieniężnie Remont

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE ZASADY PRZYZNAWANIA REFUNDACJI CZĘŚCI KOSZTÓW PONIESIONYCH NA WYNAGRODZENIA, NAGRODY ORAZ SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE SKIEROWANYCH BEZROBOTNYCH DO 30 ROKU ŻYCIA PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP

Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP, gdyż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r w sprawie szkolenia w

Bardziej szczegółowo

Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE

Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Miejskie Centrum Kultury w Tychach zaprasza do złożenia na sukcesywne świadczenie usług Inspektora Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpożarowej zgodnie

Bardziej szczegółowo

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. 13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że

Bardziej szczegółowo

TEMAT: EKSPERTYZA TECHNICZNA DLA INWESTYCJI: REMONTU BUDYNKU INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W JURGOWIE

TEMAT: EKSPERTYZA TECHNICZNA DLA INWESTYCJI: REMONTU BUDYNKU INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W JURGOWIE TEMAT: EKSPERTYZA TECHNICZNA DLA INWESTYCJI: REMONTU BUDYNKU INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W JURGOWIE INWESTOR: GMINA BUKOWINA TATRZAŃSKA UL. DŁUGA 144, 34-530 BUKOWINA TATRZAŃSKA ADRES INWESTYCJI: 34-532 JURGÓW

Bardziej szczegółowo

w sprawie zorganizowania i finansowania prac interwencyjnych

w sprawie zorganizowania i finansowania prac interwencyjnych Umowa / w sprawie zorganizowania i finansowania prac interwencyjnych zawarta w dniu.. pomiędzy: Powiatowym Urzędem Pracy z siedzibą w Gdyni ul. Kołłątaja 8 reprezentowanym przez Dyrektora Joannę Siwicką

Bardziej szczegółowo

Kraków, dnia 11 stycznia 2016 r. Poz. 242 UCHWAŁA NR XIII/108/15 RADY GMINY LANCKORONA. z dnia 29 grudnia 2015 roku

Kraków, dnia 11 stycznia 2016 r. Poz. 242 UCHWAŁA NR XIII/108/15 RADY GMINY LANCKORONA. z dnia 29 grudnia 2015 roku DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 11 stycznia 2016 r. Poz. 242 UCHWAŁA NR XIII/108/15 RADY GMINY LANCKORONA z dnia 29 grudnia 2015 roku w sprawie: ustalenia zasad udzielania dotacji

Bardziej szczegółowo

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit

Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020/ Gemeinsames

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXXIII/283 /2014 RADY GMINY BRZEŹNICA. z dnia 26 lutego 2014 r.

UCHWAŁA NR XXXIII/283 /2014 RADY GMINY BRZEŹNICA. z dnia 26 lutego 2014 r. UCHWAŁA NR XXXIII/283 /2014 RADY GMINY BRZEŹNICA z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie określenia zasad dofinansowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Brzeźnica Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia

Opis przedmiotu zamówienia Opis przedmiotu zamówienia Przedmiot zamówienia: Wykonanie dokumentacji technicznej rozbudowy i modernizacji Systemów Ochrony Przeciwpożarowej w budynkach A, B i C Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa

Bardziej szczegółowo

Ustawa z dnia.2008 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym

Ustawa z dnia.2008 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym Projekt z dnia 29 lipca 2008 r Ustawa z dnia.2008 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z

Bardziej szczegółowo

Kielce, dnia 8 lipca 2015 r. Poz. 2130 UCHWAŁA NR XI/54/2015 RADY GMINY W BAŁTOWIE. z dnia 29 czerwca 2015 r.

Kielce, dnia 8 lipca 2015 r. Poz. 2130 UCHWAŁA NR XI/54/2015 RADY GMINY W BAŁTOWIE. z dnia 29 czerwca 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, dnia 8 lipca 2015 r. Poz. 2130 UCHWAŁA NR XI/54/2015 RADY GMINY W BAŁTOWIE z dnia 29 czerwca 2015 r. w sprawie zwolnień od podatku od nieruchomości

Bardziej szczegółowo

K O Z I C K I. KAROL KOZICKI 19-300 EŁK, ul. W. Polskiego 54/13 tel./fax.:(87)6100107 NIP: 848-166-86-54 tel. kom. 516 026 308

K O Z I C K I. KAROL KOZICKI 19-300 EŁK, ul. W. Polskiego 54/13 tel./fax.:(87)6100107 NIP: 848-166-86-54 tel. kom. 516 026 308 K O Z I C K I USŁUGI PROJEKTOWO- WYKONAWCZE INśYNIERII SANITARNEJ K. KOZICKI KAROL KOZICKI 19-300 EŁK, ul. W. Polskiego 54/13 tel./fax.:(87)6100107 NIP: 848-166-86-54 tel. kom. 516 026 308 REGON: 280232437

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832

Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832 Warszawa, dnia 23 lipca 2013 r. Poz. 832 OBWIESZCZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia 2 kwietnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa

Bardziej szczegółowo

Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami

Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami Zasady przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późniejszymi zmianami). Data wejścia w życie:

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY PRAWA BUDOWLANEGO W ZAKRESIE SPRAWNOŚCI PRZEWODÓW SPALINOWYCH I WENTYLACYJNYCH

PRZEPISY PRAWA BUDOWLANEGO W ZAKRESIE SPRAWNOŚCI PRZEWODÓW SPALINOWYCH I WENTYLACYJNYCH EKO KOMIN 2006 PRZEPISY PRAWA BUDOWLANEGO W ZAKRESIE SPRAWNOŚCI PRZEWODÓW SPALINOWYCH I WENTYLACYJNYCH Elżbieta Janiszewska-Kuropatwa Główny Urząd Nadzoru Budowlanego I. Wstęp Problematyka sprawności przewodów

Bardziej szczegółowo

Nr... Przedmiot umowy

Nr... Przedmiot umowy Umowa o usługę nadzoru budowlanego /projekt/ Nr... Zawarta w dniu...we Włoszczowie pomiędzy: Biblioteką Publiczną NIP REGON.z siedzibą ul. Kościuszki 11, 29-100 Włoszczowa reprezentowaną przez: Annę Adamczyk

Bardziej szczegółowo

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na

Bardziej szczegółowo

Umowa o prace projektowe Nr

Umowa o prace projektowe Nr Umowa o prace projektowe Nr zawarta w dniu pomiędzy: 1.., reprezentowanym przez, zwanym dalej m a 2..., reprezentowanym przez, zwanym dalej Jednostką projektowania. W wyniku postępowania określonego w

Bardziej szczegółowo

Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu. Podstawa prawna: (Dz.U.2014 poz.

Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu. Podstawa prawna: (Dz.U.2014 poz. Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej Szkoły Podstawowej im. Maksymiliana Wilandta w Darzlubiu Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie o światy (Tekst jednolity Dz. U.z 2004

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne. Przedmiot Regulaminu

ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne. Przedmiot Regulaminu Załącznik do Zarządzenia Nr 60 /15 Wójta Gminy Dębowa Kłoda z dnia 18 sierpnia 2015 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowników samorządowych zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych, w

Bardziej szczegółowo

Instrukcja zarządzania bezpieczeństwem Zintegrowanego Systemu Zarządzania Oświatą

Instrukcja zarządzania bezpieczeństwem Zintegrowanego Systemu Zarządzania Oświatą Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 838/2009 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 21 kwietnia 2009 r. Instrukcja zarządzania bezpieczeństwem Gmina Miejska Kraków 1 1. Ilekroć w niniejszej instrukcji jest mowa

Bardziej szczegółowo

Opracowała: Karolina Król-Komarnicka, kierownik działu kadr i płac w państwowej instytucji

Opracowała: Karolina Król-Komarnicka, kierownik działu kadr i płac w państwowej instytucji OPUBLIKOWANO: 1 SIERPNIA 2013 ZAKTUALIZOWANO: 12 KWIETNIA 2016 Urlop rodzicielski aktualizacja Opracowała: Karolina Król-Komarnicka, kierownik działu kadr i płac w państwowej instytucji Ustawa z dnia 26

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do Zarządzenia nr 1/2014 Dyrektora PUP w Strzyżowie z dnia 15.01.2014r.

Załącznik Nr 2 do Zarządzenia nr 1/2014 Dyrektora PUP w Strzyżowie z dnia 15.01.2014r. Załącznik Nr 2 do Zarządzenia nr 1/2014 Dyrektora PUP w Strzyżowie z dnia 15.01.2014r. REGULAMIN ORGANIZACJI SZKOLEŃ DLA OSÓB BEZROBOTNYCH POSZUKUJĄCYCH PRACY NIEPEŁNOSPRAWNYCH I INNYCH UPRAWNIONYCH OSÓB

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOSCIĄ OCENY OKRESOWE PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH

PROCEDURA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOSCIĄ OCENY OKRESOWE PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH 1 / 10 OCENY OKRESOWE PRACOWNIKÓW SAMORZĄDOWYCH Opracował: (imię i nazwisko, podpis) Andrzej Zając Data: 25.06.2009r. Obowiązuje od:15.07.2009r. Zatwierdził: (imię i nazwisko, podpis) Data: 25.06.2009r.

Bardziej szczegółowo

Vertrag Nr. / Umowa nr:

Vertrag Nr. / Umowa nr: 1 Ort und Datum Vertrag Nr. / Umowa nr: zwischen: Suwałki Miejscowość i data / pomiędzy: der Jobagentur / agencją zatrudnienia: Lingua Germanica ul. Noniewicza 10/444 16 400 Suwałki Polska Nr. der Genehmigung

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLVII/376/14 RADY GMINY DZIERŻONIÓW. z dnia 27 lutego 2014 r.

UCHWAŁA NR XLVII/376/14 RADY GMINY DZIERŻONIÓW. z dnia 27 lutego 2014 r. UCHWAŁA NR XLVII/376/14 RADY GMINY DZIERŻONIÓW w sprawie zasad udzielania i rozliczania dotacji celowej na dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Dzierżoniów, ze środków

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń

INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń INFORMATOR dotyczący wprowadzania do obrotu urządzeń elektrycznych i elektronicznych aparatury, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i urządzeń radiowych oraz wyrobów wykorzystujących energię podlegających

Bardziej szczegółowo

... (pieczęć firmowa)

... (pieczęć firmowa) Pracodawca: Ustrzyki Dolne, dnia... (pieczęć firmowa) STAROSTA BIESZCZADZKI WNIOSEK o przyznanie środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r.

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Tczew. w sprawie wprowadzenia zasad utrzymania placów zabaw stanowiących własność Gminy Na podstawie art.30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku

UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku UCHWAŁA nr XLVI/262/14 RADY MIEJSKIEJ GMINY LUBOMIERZ z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie ulg w podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców na terenie Gminy Lubomierz Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

Istotne Postanowienia Umowy

Istotne Postanowienia Umowy Istotne Postanowienia Umowy Załącznik nr 2 Wykonawca został wybrany w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 4 pkt. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień

Bardziej szczegółowo

Wnioski o ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego na nowy okres wiadczeniowy s przyjmowane od dnia 1 sierpnia.

Wnioski o ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego na nowy okres wiadczeniowy s przyjmowane od dnia 1 sierpnia. WIADCZENIA DLA OSÓB UPRAWNIONYCH DO ALIMENTÓW Ustalenie prawa do wiadcze z funduszu alimentacyjnego oraz ich wyp ata nast puj odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.

Bardziej szczegółowo

Kancelaria Radcy Prawnego

Kancelaria Radcy Prawnego Białystok, dnia 30.03.2007 r. OPINIA PRAWNA sporządzona na zlecenie Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów w Warszawie I. Pytania: 1. Czy zakaz ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części, ujętych

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 84/2015 Burmistrza Miasta Kowalewo Pomorskie z dn. 27.07.2015

Zarządzenie nr 84/2015 Burmistrza Miasta Kowalewo Pomorskie z dn. 27.07.2015 Zarządzenie nr 84/2015 z dn. 27.07.2015 w sprawie: przydziału pracownikom Urzędu Miejskiego w Kowalewie Pom. środków ochrony indywidualnej, odzieży roboczej, obuwia roboczego oraz wypłaty ekwiwalentu pieniężnego

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu obwoźnego) i tymczasowych (jak duże namioty, stragany), a także automatów ulicznych. Zgodnie z art. 61 i 63 ustawy z dnia 25

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 1 Dyrektora Gimnazjum im. Marii Skłodowskiej- Curie w Kaliszu Pomorskim z dnia 25 stycznia 2016 roku

Zarządzenie Nr 1 Dyrektora Gimnazjum im. Marii Skłodowskiej- Curie w Kaliszu Pomorskim z dnia 25 stycznia 2016 roku Zarządzenie Nr 1 Dyrektora Gimnazjum im. Marii Skłodowskiej- Curie w Kaliszu Pomorskim w sprawie regulaminu okresowych ocen kwalifikacyjnych pracowników administracji zatrudnionych na stanowiskach urzędowych

Bardziej szczegółowo

Regulamin administrowania budynkami Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

Regulamin administrowania budynkami Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu Załącznik do Zarządzenia nr 162/2007 Rektora AR z dnia 22.11.07 Regulamin administrowania budynkami Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu Niniejszy Regulamin wydano na podstawie ustawy

Bardziej szczegółowo