SPRAWOZDANIE ZE WSPÓŁPRACY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Z ZAGRANICĄ W ROKU 2009 R. Spis treści

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp str.1 I. Współpraca samorządu województwa z partnerami zagranicznymi str.1 I.A. Analiza współpracy w ramach poszczególnych dziedzin I.A.1. Współpraca w zakresie kultury str.2. I.A.2. Współpraca w ramach edukacji str.3. I.A.3 Współpraca w zakresie wymiany młodzieŝy str.3. I.A.4 Współpraca w zakresie gospodarki str.4. I.A.5 Udział w zagranicznych imprezach targowo- wystawienniczych str.4. I.A.6 Współpraca w zakresie turystyki str.5. I.A.7 Zdrowie i opieka społeczna str.5. I.A.8 Sport str.5. I.A.9 Wymiana doświadczeń zawodowych str.6. I.A.10.Współpraca w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i energii odnawialnych str.6. I.A. 11 Pomoc materialna str.7. I.B. Współpraca zagraniczna komórek urzędu marszałkowskiego str.7. I.B.1. Współpraca zagraniczna poszczególnych komórek UMWO str.7. I.B.2 współpraca zagraniczna komórek zagranicznych UMWO str.7. I.C. Kierunki geograficzne współpracy zagranicznej samorządu województwa. str.8. I.D. Wsparcie samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych str.9 i instytucji w przedsięwzięciach realizowanych we współpracy z partnerami zagranicznymi I.D.1. Otwarty konkurs ofert str.9 I. D.2 Nagroda Marszałka Województwa Partnerstwo bez granic 2008 str.9 II. Współpraca zagraniczna gmin i powiatów województwa opolskiego w roku str.10 II.1. Międzynarodowe umowy partnerskie gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2009 str.10 II.1.a. Gminy str.10 II.1.b. Powiaty str.11 II.2. Dziedziny współpracy zagranicznej gmin i powiatów województwa opolskiego w roku str.11 II.2.a. Gminy str.11 II.2.b. Powiaty str.12 II.3. Kierunki geograficzne współpracy zagranicznej gmin i powiatów województwa opolskiego w roku Analiza zbieŝności podejmowanych inicjatyw z dokumentem Priorytety współpracy zagranicznej województwa opolskiego. str.13 II.3.a. Gminy str.13 II.3.b. Powiaty str.14 II.4. Aktywność zagraniczna gmin i powiatów województwa opolskiego w roku str.14. II.4.a. Gminy str.14 II.4.b. Powiaty str.15 III. Współpraca zagraniczna instytucji województwa opolskiego w roku dziedziny i kierunki. str.15 Podsumowanie str.20 Załączniki: Umowy partnerskie gmin i powiatów Województwa Opolskiego Prezentacja graficzna współpracy (na płytach CD) Opracował zespół w składzie: Iwona Charciarek, Kierownik Referatu Współpracy z Zagranicą Alina Dorosz-Sobka, Inspektor, Referat Współpracy z Zagranicą Sandra Murzicz, Specjalista, Referat Współpracy z Zagranicą Grzegorz Konopka, Referent, Referat Współpracy z Zagranicą

2 WSTĘP Zgodnie z ustawą o samorządzie województwa zadania nałoŝone ustawą na województwo realizuje Zarząd Województwa oraz jednostki podległe Samorządowi Województwa. Przy konstruowaniu sprawozdania ze współpracy Województwa Opolskiego z Zagranicą zwrócono się z zapytaniem o prowadzone w tym zakresie działania zarówno do komórek merytorycznych Urzędu Marszałkowskiego, jednostek przez nie nadzorowanych, a takŝe do samorządów gminnych i powiatowych oraz wybranych instytucji z obszaru województwa. Samorządy gminne i powiatowe przesłały takŝe dane dotyczące działalności jednostek im podległych. W części poświęconej samorządowi województwa przedstawiono analizę działalności prowadzonej z partnerami zagranicznymi przez komórki Urzędu Marszałkowskiego mające siedzibę poza granicami kraju oraz przeanalizowano wspieranie działalności prowadzonej we współpracy z zagranicą przez samorządy lokalne województwa, instytucje i organizacje pozarządowe. Na potrzeby badania współpracy zagranicznej skonstruowana została ankieta, która umoŝliwia zebranie szczegółowych danych dotyczących realizowanych przez poszczególne podmioty i porównanie aktywności na przestrzeni lat. Zgodnie z przeprowadzonym rozeznaniem jedynie Województwo Opolskie prowadzi tak szczegółowy, oparty na ankiecie monitoring. Wprowadzenie podobnej metody w innych regionach dałoby moŝliwość porównania aktywności zagranicznej województw. I.WSPÓŁPRACA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA Z PARTNERAMI ZAGRANICZNYMI I.A. ANALIZA WSPÓŁPRACY W RAMACH POSZCZEGÓLNYCH DZIEDZIN Samorząd Województwa Opolskiego w roku 2009 podjął współpracę zagraniczną zarówno z partnerami w ramach podpisanych umów o współpracy międzynarodowej, jak i instytucjami zagranicznymi spoza listy partnerstw. Departamenty merytoryczne podejmowały działania obejmujące: szeroko pojętą dziedzinę kultury (16 inicjatyw), edukację (8 inicjatyw), wymianę młodzieŝy (7 inicjatyw), udział w zagranicznych imprezach wystawienniczych i promocyjnych (13 inicjatyw), organizację wizyt i oficjalnych przedstawicieli innych państw (15 inicjatyw) inicjatywy z obszaru zdrowia i opieki społecznej (4 inicjatywy), dziedziny sportu i turystyki (7 inicjatyw), współpracę gospodarczą (19 inicjatyw), odbyły się takŝe przedsięwzięcia dotyczące wymiany doświadczeń zawodowych (3 inicjatywy), inicjatywy związane z rozwojem obszarów wiejskich oraz odnawialnych źródeł energii (15 inicjatyw) oraz przedsięwzięcia związane z organizacja międzynarodowej pomocy humanitarnej. Sejmik Województwa wymienia 16 inicjatyw zagranicznych, w których brali udział radni Województwa. W sumie komórki merytoryczne Urzędu wyszczególniają realizację lub zaangaŝowane w 160 inicjatywach. Jednym z najistotniejszych wydarzeń międzynarodowych w regionie był IV Opolski Festiwal Skoków, w którym udział brali sportowcy w regionów partnerskich. IV Opolski Festiwal Skoków odbył się na nowo wyremontowanym stadionie lekkoatletycznym w Opolu. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele regionów partnerskich Województwa Opolskiego: Burgundii i Nadrenii Palatynatu. Festiwal był równieŝ okazją do wręczenia tytułu Honorowego Obywatela Województwa Opolskiego Joachimowi Mertesowi, Prezydentowi Landtagu Nadrenii-Palatynatu. MARZEC

3 Ponadto przedstawiciele regionów partnerskich Opolszczyzny brali udział w licznych konferencjach i seminariach organizowanych w Województwie Opolskim. I.A.1. Współpraca w zakresie kultury W ramach współpracy z partnerami zagranicznymi w zakresie szeroko pojętej kultury zrealizowano 16 inicjatyw, z czego 11 inicjatyw zrealizował Departament Współpracy z Zagranicą i Promocji Regionu. Do wydarzeń o znaczącym wymiarze w tym zakresie naleŝały Dni Przyjaźni Polsko- Węgierskiej w marcu 2009r. W ramach obchodów odbył się uroczysty koncert w teatrze im. Jana Kochanowskiego oraz otwarcie wystawy Przeszłość i przyszłość Komitatu Fejer. Odbyło się takŝe szereg spotkań roboczych przedstawicieli Komitatu Fejer z zakresu: kultury, zdrowia, opieki społecznej. Samorząd Województwa był takŝe organizatorem polsko- niemiecko- ukraińskiej konferencji Po co nam kobiety w polityce?. W konferencji wzięły udział 4 deputowane Rady Obwodowej w Iwano Frankiwsku. Szefowa Telewizji Regionalnej - Pani Olga Babij wygłosiła referat na temat Rola kobiet w kształtowaniu polityki Obwodu Iwano Frankiwskiego. Konferencja była organizowana przez Departament Kultury, Sportu i Turystyki UMWO we współpracy z Departamentem Współpracy z Zagranicą i Promocji Regionu. Na zaproszenie Instytutu Konfucjusza w Opolu oraz Urzędu Marszałkowskiego, gościła w Województwie Opolskim grupa teatralna z Chińskiej Republiki Ludowo- Demokratycznej. W trakcie pobytu grupa lalkarzy z Chin zaprezentowała mieszkańcom swój dorobek artystyczny podczas spektakli w Teatrze Lalki i Aktora w Opolu. RównieŜ na zaproszenie Województwa Opolskiego, podczas Dni Otwartych w Łosiowe, gościł w regionie 14-osobowy zespół Anoszki z Białorusi. Zespół przedstawił publiczności interesujący program, prezentując swoje bogate tradycje i kulturę ludową Białorusi. We współpracy z Ośrodkiem Alliance Francaise w Opolu przygotowano kolejną edycję Dni Frankofońskich. Dni, które wpisały się juŝ na trwałe w kalendarz wydarzeń w Województwie Opolskim obejmował swym programem wydarzenia artystyczne oraz konkursy: recytatorski poezji francuskiej i językowy. Województwo Opolskie było reprezentowane takŝe podczas festiwalu folklorystycznego w Melniku, w Republice Czeskiej, poprzez udział zespołu pieśni i tańca Komes oraz podczas Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych Gorolski Święto poprzez prezentację twórczości ludowej. Kontynuowana była takŝe współpraca z Krajem Ołomunieckim przy realizacji projektu Dziedzictwo kulturalne- wspólne zadanie. W ciągu roku powstało wspólne logo projektu, w Ołomuńcu odbyła się konferencja nt. projektu. W związku z 80-leciem firmy Gabor Shoes AG przypadającym w 2009 roku pan Achim Gabor, właściciel firmy, uroczyście otworzył w Strzelcach Opolskich wystawę fotograficzną Wielki szewc ze Strzelec Opolskich autorstwa Mariusza Przygody i Teresy Kudyby, dokumentującą losy rodziny Gaborów. Wystawa dostępna była równieŝ w budynku Urzędu Marszałkowskiego na Ostrówku oraz na deptaku przez Galerią Solaris w Opolu. MARZEC

4 I.A.2. Współpraca w ramach edukacji W ramach Porozumienia Czterostronnego w roku 2009 kontynuowana była realizacja dwóch projektów w zakresie edukacji: projektu Licealiści w kinie oraz projektu wymiany staŝystów regionów partnerskich. W tegorocznej, czwartej juŝ edycji konkursu Licealiści w kinie, udział wzięło ponad 300 licealistów, z których do drugiego etapu zakwalifikowało się 25 osób. Zwycięzca konkursu z Opolszczyzny w nagrodę uczestniczył w Festiwalu Filmowym w Cannes. W roku 2009 do projektu wymiany staŝystów zgłosiło się trzynastu kandydatów z województwa opolskiego. Na staŝ wyjechało siedem osób - strona francuska zgodziła się przyjąć pięć staŝystek z regionu opolskiego, do Niemiec zaś i do Czech wyjechało po jednej osobie. We współpracy z Burgundią realizowane było takŝe szkolenie dla nauczycieli języka francuskiego w Dijon. W warsztatach językowych uczestniczyły dwie nauczycielki języka francuskiego. Celem warsztatów było podniesienie kwalifikacji językowych w nauczaniu języka francuskiego. Nowy kierunek współpracy wyznaczyła wizyta dyrektora Instytutu Science Po z Dijon w Opolu. Podczas wizyty omówiono moŝliwość uzyskania stypendium Instytutu oraz moŝliwości podjęcia studiów przez młodzieŝ z Opolszczyzny. Uczniowie opolskich gimnazjów mieli moŝliwość wzięcia udziału w dwóch projektach realizowanych wspólnie z Burgundią, jednym z regionów Porozumienia Czterostronnego: Burgundzki Konkurs Stypendialny oraz Euroquizz. Burgundzki Konkurs Stypendialny umoŝliwia uczniom ostatnich klas szkół gimnazjalnych i pierwszych ponadgimnazjalnych Opolszczyzny kontynuowanie nauki w liceum Ch. De Gaulle a w Dijon. W 2009 roku ze stypendium skorzystało dwóch uczniów z województwa opolskiego. Do tej pory stypendium otrzymało 9 uczniów z województwa. Do konkursu Euroquizz wpłynęły 82 zgłoszenia. Pierwszą nagrodą w Konkursie był trzydniowy pobyt w Brukseli, która miał na celu spotkanie młodzieŝy z Kraju Środkowoczeskiego, Burgundii, Nadrenii-Palatynatu i Województwa Opolskiego oraz poznanie instytucji europejskich. W 2009 roku główną nagrodę zdobyli uczniowie z klasy IIe II Liceum Ogólnokształcącego w Kędzierzynie- Koźlu. Kontynuowana była równieŝ realizacja programu Niwki. Program funkcjonuje na podstawie umowy o współpracy merytorycznej, organizacyjnej i współfinansowaniu zawartej pomiędzy Konsulatem Generalnym RFN a Województwem Opolskim. Jest on skierowany do wszystkich nauczycieli języka niemieckiego województwa opolskiego zainteresowanych podniesieniem swoich kwalifikacji. W ramach programu realizowane są róŝnorodne formy szkoleniowe. W roku 2009 w PN uczestniczyło 470 nauczycieli. Działania Samorządu Województwa przyczyniły się takŝe do rozwoju współpracy międzynarodowej uczelni województwa opolskiego. W grudniu 2009 odbyła się wizyta robocza przedstawicieli Politechniki Opolskiej na Uniwersytecie Burgundzkim. Nawiązano współpracę między Wydziałem Sportu Uniwersytetu Burgundzkiego a Wydziałem Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej. I.A.3 Współpraca w zakresie wymiany młodzieŝy We współpracy z Obwodem Iwano-Frankiwskim odbyło się spotkanie młodzieŝy polskiej i ukraińskiej w ramach projektu Tak daleko, a tak blisko. Celem spotkania było przybliŝenie kultury polskiej i ukraińskiej oraz przezwycięŝenie wzajemnych uprzedzeń. Równie waŝnym wydarzeniem, w ramach realizacji kolejnej edycji projektu polsko- ukraińskiej wymiany młodzieŝy Polska bez uprzedzeń był wyjazd 20-osobowej grupy młodzieŝy z Opolszczyzny MARZEC

5 do Obwodu Iwano-Frankiwskiego. Celem tego projektu było zapoznanie młodzieŝy polskiej i ukraińskiej z tradycją, kulturą, historią i językiem obu narodów. Wymiana młodzieŝy kontynuowana była takŝe w ramach Porozumienia Czterostronnego. W roku 2009 młodzieŝ regionów partnerskich wzięła udział w seminarium, którego tematem był Rozwój i przyszłość Unii Europejskiej. Spotkanie odbyło się w Kutnej Horze, Republika Czeska. Kolejnym projektem wymiany młodzieŝy była XI Edycja Międzynarodowej Szkoły Letniej, która odbyła się pod hasłem: Mniejszości narodowe w Europie - dziś i jutro." W trakcie spotkań przedstawiono problematykę poszanowania odrębności kulturowej i narodowej w Europie oraz moŝliwości wykorzystania mniejszości narodowych, jako pomostu do dialogu pomiędzy przedstawicielami róŝnych grup narodowych. W szkole udział wzięło 6 studentów z regionów partnerskich Województwa Opolskiego. I.A.4 Współpraca w zakresie gospodarki W ramach nawiązania współpracy gospodarczej odbyła się wizyta przedsiębiorców z Chińskiej Republiki Ludowej. Rozmowy dotyczyły moŝliwości inwestycji w województwie opolskim. RównieŜ wizyta robocza przedstawicieli Województwa Opolskiego w Burgundii, w grudniu 2009 roku, dotyczyła nawiązania współpracy gospodarczej między regionami. Równie istotne były wizyty przedsiębiorców z USA w Województwie Opolskim oraz wizyta delegacji Kraju Związkowego Saksonia-Anhalt. W trakcie spotkań przedsiębiorców z USA z Zarządem Województwa i przedstawicielami Politechniki Opolskiej zaprezentowano innowacje technologiczne opracowane w uczestniczących w wizycie firmach. Natomiast podczas wizyty delegacji Kraju Związkowego Saksonii-Anhalt omówiono moŝliwości nawiązania kontaktów gospodarczych pomiędzy przedsiębiorcami obu regionów. Współpraca gospodarcza odbywa się równieŝ za pośrednictwem Biura Współpracy Gospodarczej Województwa Opolskiego na lotnisku Frankfurt- Hahn. Głównymi działaniami Biura w 2009 roku było organizowanie spotkań przedsiębiorców, podczas których nawiązywano kontakty z przedstawicielami firm niemieckich oraz udział w sympozjach, forach i konferencjach gospodarczych, podczas których prezentowany był potencjał gospodarczy Opolszczyzny. I.A.5 Udział w zagranicznych imprezach targowo- wystawienniczych W roku 2008 Województwo Opolskie prezentowane było podczas 12 zagranicznych imprez targowo- wystawienniczych. W styczniu 2009 roku Województwo Opolskie po raz drugi prezentowane było podczas największej i najwaŝniejszej imprezy branŝy rolno- spoŝywczej w Europie, Targów Grune Woche w Berlinie. Stoisko opolskie promowało opolskich producentów i regionalne specjały. Całość prezentacji dopełnili twórcy ludowi pokazami malowania porcelany i kroszonkarstwa. Jak co roku Województwo Opolskie prezentowane było takŝe podczas takich imprez targowowystawienniczych jak: Targi Rzemieślniczo- Konsumpcyjne w Moguncji, Targi Rzemiosła Artystycznego w Koblencji. Potencjał turystyczny promowany był wspólnie z Opolską Regionalną Organizacją Turystyczną podczas Międzynarodowych Targów Turystycznych REGIONTOUR w Brnie, na wspólnym stoisku z Krajem Ołomunieckim. Opolszczyzna prezentowana była MARZEC

6 równieŝ podczas Międzynarodowych Targów Turystycznych Holiday World w Pradze. I.A.6 Współpraca w zakresie turystyki Do najwaŝniejszych międzynarodowych imprez turystycznych na Opolszczyźnie moŝna zaliczyć Międzynarodowe Targi Turystyczne w Opolu. W IX edycji Międzynarodowych Targów Turystyki W Stronę Słońca wzięli udział m.in. przedstawiciele regionów partnerskich Województwa Opolskiego z Nadrenii Palatynatu, Regionu Arad w Rumunii, Burgundii oraz Kraju Ołomunieckiego. W trakcie trwania targów oprócz prezentacji potencjału turystycznego poszczególnych regionów nawiązano szereg kontaktów umoŝliwiających przyszłą współpracę w branŝy turystycznej. RównieŜ wizyta robocza delegacji z Burgundii, w lipcu 2009 roku, dotyczyła nawiązania współpracy z zakresu turystyki. Z wizytą roboczą gościli w Województwie Opolskim kierownik Wydziału Turystyki Rady Regionalnej Burgundii oraz dyrektor Działu Marketingu Regionalnego Komitetu Turystyki Burgundii. Celem wizyty była wymiana doświadczeń z zakresu promocji turystycznych walorów regionu. Kolejnym projektem z zakresu turystyki, w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska , jest projekt PodróŜowanie w Czasie, realizowany we współpracy z Krajem Ołomunieckim. Realizacja projektu przyczyni się do rozwoju współpracy transgranicznej w dziedzinie turystyki pomiędzy regionami. W projekcie uczestniczą: Województwo Opolskie, Urząd Miejski w Nysie, Muzeum Śląska Opolskiego, Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, Kraj Ołomuniecki oraz miasto Sternberk. I.A.7 Zdrowie i opieka społeczna W roku 2009 Województwo Opolskie brało udział w realizacji Mikroprojektu Razem przeciwko przemocy. Polsko- czeska współpraca w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska w Euroregionie Pradziad. W ramach Mikroprojektu odbyła się w Głuchołazach wspólna konferencja polsko-czeska Razem przeciwko przemocy. Skuteczne pomaganie bez upiększeń oraz wyjazd studialny dla czeskich uczestników konferencji do Prudnika oraz Nysy. Kolejny projekt, w ramach Funduszu Mikroprojektów PO WT Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska , Współpraca transgraniczna szansą na zmniejszenie problemów narkotykowych w Euroregionie Pradziad realizowany był podczas Konferencji w Turawie, we wrześniu 2009 roku. Bardzo dobrą okazją do wymiany doświadczeń w zakresie opieki społecznej był udział przedstawicieli Województwa Opolskiego w Międzynarodowym Seminarium Europejskiego Funduszu Społecznego, na temat integracji poprzez pracę, które odbyło się w grudniu 2009 roku, w Dijon. I.A.8 Sport W roku 2009 goście z regionów partnerskich Województwa Opolskiego uczestniczyli w wydarzeniach sportowych na terenie regionu. Do najwaŝniejszych międzynarodowych imprez sportowych naleŝy zaliczyć IV Opolski Festiwal Skoków, w którym brali udział sportowcy z regionów partnerskich Województwa Opolskiego: Burgundii i Nadrenii- Palatynatu. MARZEC

7 Zawodnicy z Opolszczyzny brali natomiast udział w Turnieju Siatkówki o Puchar Hetmana Kraju Środkowoczeskiego, we wrześniu 2009 roku. Bardzo dobrą okazją do nawiązania współpracy w dziedzinie sportu było Forum sportowe "Integracja poprzez Sport" w Dijon w listopadzie 2009 roku. W Forum udział wzięli przedstawiciele Województwa Opolskiego. Podczas Forum prowadzono rozmowy na temat współpracy w zakresie sportu między regionami. I.A.9 Wymiana doświadczeń zawodowych W sierpniu 2009 roku zorganizowano staŝ dla młodych liderów odnowy wsi z Winowa zajmujących się uprawą winorośli, w miejscowości Silberberg w Kraju Związkowym Styria. StaŜ dał praktykantom moŝliwość pozyskania nowej wiedzy w zakresie uprawy winorośli. StaŜe francuskich uczniów w Parku Krajobrazowym Góry Opawskie równieŝ były okazją do szkolenia umiejętności zawodowych. MłodzieŜ z Departamentu Loiret uczestniczyła w pracach terenowych przy zagospodarowaniu turystycznym parku. W lipcu 2009 roku odbyły się Międzynarodowe Zawody Drwali w Bobrowej, w których udział biorą zawodnicy z regionów partnerskich Województwa Opolskiego, doskonaląc jednocześnie swoje umiejętności zawodowe. W tym roku w zawodach po raz pierwszy udział wzięła ekipa drwali ze Styrii. I.A.10.Współpraca w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i energii odnawialnych Rok 2009 był takŝe rokiem realizacji kilku międzynarodowych przedsięwzięć z zakresu energii odnawialnych. We wrześniu 2009 roku zorganizowano w Województwie Opolskim międzynarodową konferencję nt. odnawialnych źródeł energii. Udział w konferencji wzięli przedstawiciele Nadrenii-Palatynatu, Kraju Środkowoczeskiego, Kraju Ołomunieckiego, Komitatu Fejer, Okręgu Arad oraz Dolnej Austrii. Konferencja była okazją do wymiany doświadczeń i zaprezentowania rozwiązań poszczególnych regionów w dziedzinie odnawialnych źródeł energii. W lutym 2009 roku przedstawiciele Województwa Opolskiego, w ramach wyjazdu studyjnego, wzięli udział w Międzynarodowym Tygodniu ZrównowaŜonej Energii. Celem przedsięwzięcia było zdobycie wiedzy, wymiana doświadczeń i przeniesienie dobrych praktyk z zakresu odnawialnych źródeł energii na grunt regionu opolskiego. Kontynuowana była takŝe międzynarodowa współpraca w ramach programu odnowa wsi. W jej ramach odbyły się podróŝe studyjne m.in. do Nadrenii- Palatynatu, Austrii, Szwajcarii, Włoch, Czech i Słowacji. Podczas wizyt zapoznano się z wzorcowymi realizacjami programu odnowy wsi w poszczególnych regionach. W roku 2009 rozwijana była współpraca z zakresu funkcjonowania Lokalnych Grup Działania. W ramach współpracy zorganizowano dwie podróŝe studyjne: do Niemiec- Brandenburgii i Saksonii oraz do Francji- Burgundii. PodróŜe studyjne były okazją do wymiany doświadczeń w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz funkcjonowania Lokalnych Grup Działania w tych regionach. Od roku 2008 województwo Opolskie jest członkiem Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego (ESRDK). Regionalne Dziedzictwo Kulinarne jest ideą promującą i rozwijającą regionalną Ŝywność i specyfikę regionów w zjednoczonej Europie. W październiku 2009 roku, w miejscowości Jonkoping w Szwecji, odbyło się forum z udziałem regionów członkowskich Sieci oraz szkolenie dla nowych koordynatorów. Forum zostało zorganizowane wspólnie z targami spoŝywczymi Lokalnie produkowana Ŝywność. MARZEC

8 I.A. 11 Pomoc materialna W związku z epidemią grypy, która wybuchła jesienią 2009 roku na Ukrainie, Sejmik Województwa Opolskiego podjął Uchwałę w sprawie przekazania pomocy rzeczowej dla mieszkańców Obwodu Iwano-Frankiwskiego, w celu usuwania skutków powikłań pogrypowych. Na pomoc Obwodowi przeznaczonych zostało 50 tys. złotych. W ramach tej pomocy zostały zakupione: ssaki elektryczne, inhalatory ultradźwiękowe, cewniki oraz rękawiczki jednorazowe. I.B WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA KOMÓREK URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO I.B.1. Współpraca zagraniczna poszczególnych komórek UMWO. W roku 2009 największą liczbę inicjatyw z udziałem partnerów zagranicznych przeprowadził Departament Współpracy z Zagranicą i Promocji Regionu- było ich w sumie 75, z czego 18 przedsięwzięć realizowanych były przy współpracy z departamentami merytorycznymi Urzędu. Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeprowadził 10 inicjatyw o charakterze międzynarodowym. Departament Zdrowia i Polityki Społecznej wykazał 3 inicjatywy z partnerami zagranicznymi. Departament Kultury, Sportu i Turystyki przeprowadził 9 przedsięwzięć o charakterze międzynarodowym, z czego część wspólnie z Opolską Regionalną Organizacją Turystyczną. Departament Edukacji i Rynku Pracy wykazał 3 inicjatywy o charakterze międzynarodowym. Sejmik Województwa Opolskiego wykazuje 16 inicjatyw, z czego 4 z nich to wizyty radnych i spotkania z przedstawicielami i radnymi regionów: Nadrenia- Palatynat, Okręg Arad, Obwód Iwano-Frankiwski i Kraj Ołomuniecki. Ponadto radni Województwa brali udział w przedsięwzięciach organizowanych przez departamenty merytoryczne UMWO, jak: Targi śywności Grune Woche w Berlinie, Konferencji Dziedzictwo Kulturowe- wspólne zadanie w Kraju Ołomunieckim oraz w Forum Sportowym Integracja poprzez Sport w Burgundii. Współpracę podejmowały równieŝ biura zamiejscowe Województwa Opolskiego oraz jednostki podległe Samorządowi Województwa. I.B.2 Współpraca zagraniczna komórek zagranicznych UMWO. Biura zamiejscowe podjęły w sumie 44 inicjatywy realizowane we współpracy z partnerami zagranicznymi, w tym Biuro Współpracy Gospodarczej Województwa Opolskiego na lotnisku Frankfurt- Hahn wykazuje ich 34, Biuro Inicjatyw Wspólnotowych w Brukseli wykazuje 9 inicjatyw realizowanych wspólnie z partnerami zagranicznymi. ZróŜnicowanie w zakresie realizowanych inicjatyw dotyczy nie tylko ich liczby, ale takŝe zaangaŝowanych partnerów zagranicznych. Biuro Współpracy Gospodarczej na lotnisku Frankfurt- Hahn wymienia 30 partnerów zagranicznych przedsięwzięć, przy czym 28 pochodzi z Niemiec, a dwóch z Luksemburga. Do głównych inicjatyw Biura zalicza się imprezy o charakterze wystawienniczym lub prezentacyjnym, podczas których aktywnie promowane było województwo opolskie, było ich w sumie 24. Biuro Inicjatyw Wspólnotowych wymienia 5 instytucji europejskich oraz partnerów z 17 krajów w przeprowadzonych wspólnie inicjatywach i projektach. Większość inicjatyw MARZEC

9 realizowanych przez Biuro to realizacja projektów składanych do programów wspólnotowych Unii Europejskiej oraz bieŝące kontakty z instytucjami europejskimi. I.C. KIERUNKI GEOGRAFICZNE WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA. ANALIZA POD KĄTEM DOKUMENTU PRIORYTETY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Podstawą realizacji działań prowadzonych we współpracy z partnerami zagranicznymi przez Samorząd Województwa są uchwalone przez Sejmik Województwa Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego. Dotychczas prowadzona analiza tych działań wskazywała, Ŝe partnerstwa międzyregionalne Województwa Opolskiego mają silną podstawę i Ŝe zmiany w Europie słuŝą ich umacnianiu. Jednocześnie pojawiają się tendencje nawiązywania nowych kontaktów, szczególnie z krajami, które w najbliŝszej przyszłości zamierzają przystąpić do Unii Europejskiej. W dokumencie Priorytetów czytamy, iŝ: a) Współpraca międzynarodowa Województwa Opolskiego po roku 2006 powinna słuŝyć pogłębianiu i wzmacnianiu więzi z regionami partnerskimi W roku 2009 Samorząd Województwa (nie wliczając zamiejscowych komórek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego) przeprowadził z wyŝej wymienionymi regionami łącznie 160 inicjatyw, w tym z regionami partnerskimi: 18 z Burgundią, 17 z Nadrenią- Palatynatem, 14 z Obwodem Iwano-Frankiwskim, 7 z Krajem Środkowoczeskim, 9 z Krajem Ołomunieckim, 5 z Okręgiem Arad, 4 ze Styrią i 1 z Komitatem Fejer. Wiele inicjatyw przeprowadzono równieŝ z innymi partnerami zagranicznymi, pochodzącymi z takich krajów jak: Rosja, Włochy, Chiny, Szwecja, Białoruś, Litwa. Biuro Współpracy Gospodarczej na lotnisku w Hahn najwięcej inicjatyw przeprowadziło wspólnie z Nadrenią-Palatynatem, w której Biuro ma siedzibę. b) Istotnym kierunkiem działań międzynarodowych powinna być realizacja czterostronnego porozumienia o współpracy międzyregionalnej, zawartego z Burgundią we Francji, Nadrenią-Palatynatem w Niemczech i Krajem Środkowoczeskim w Czechach oraz rozwój stosunków bilateralnych z tymi regionami. W ramach porozumienia 4-stronnego w roku 2009 zrealizowano w sumie 5 inicjatyw, opisanych w I rozdziale. Na szczególną uwagę w tym względzie zasługuje uroczystość wręczenia tytułu Honorowego Obywatela Opolszczyzny Joachimowi Mertesowi, Prezydentowi Landtagu Nadrenii-Palatynatu, w trakcie IV Opolskiego Festiwalu Skoków, której gospodarzem było Województwo Opolskie, a takŝe projekty realizowane wspólnie w ramach porozumienia od kilku lat. NaleŜy zwrócić uwagę na fakt, iŝ w ramach porozumienia 4-stronnego w roku 2009 bardzo intensywnie rozwinęła się współpraca dwustronna z Regionem Burgundia. c) Samorząd Województwa będzie dąŝył do kontynuacji działań podejmowanych z partnerami zagranicznymi, z którymi województwo podpisało umowy przed rokiem 1999, w tym z Obwodem Biełgorodzkim. W razie nie wyraŝenia przez Obwód zainteresowania taką współpracą, będziemy szukać innych moŝliwości współpracy z partnerami z Rosji. Kwestia moŝliwego ponowienia współpracy z Obwodem Biełgorodzkim omawiana była podczas spotkań Marszałka Województwa Opolskiego z przedstawicielami rosyjskich placówek dyplomatycznych w Polsce od 2007 roku, ze względu na fakt, iŝ nie otrzymaliśmy odpowiedzi na wystosowane zaproszenie do wznowienia kontaktów międzyregionalnych MARZEC

10 z Obwodem Biełgorodzkim. Kolejna próba reaktywowania tej współpracy będzie podjęta podczas Forum Regionów Polska-Rosja planowanego na maj 2010 roku w Polsce. I.D. WSPARCIE SAMORZĄDÓW LOKALNYCH ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I INSTYTUCJI W PRZEDSIĘWZIĘCIACH REALIZOWANYCH WE WSPÓŁPRACY Z PARTNERAMI ZAGRANICZNYMI I.D.1. Otwarty konkurs ofert W ramach wspierania rozwoju współpracy międzynarodowej w regionie Zarząd Województwa ogłasza co roku otwarty konkurs ofert na wykonanie zadania publicznego pn. Rozwój kontaktów i współpracy międzynarodowej, związanego z realizacją zadań Samorządu Województwa w zakresie współpracy zagranicznej regionu realizowanej wspólnie z regionami partnerskimi i innymi partnerami zagranicznymi przez organizacje i inne uprawnione podmioty prowadzące działalność poŝytku publicznego. W roku 2009 dofinansowanie w wyniku konkursu otrzymały następujące instytucje i organizacje pozarządowe na realizację następujących zadań: 1. Fundacja Wioski Franciszkańskiej na zadanie: Droga Św. Jakuba w Województwie Opolskim przez Turyngię do Galicji Piastun Fundacja na Rzecz Dzieci i MłodzieŜy na zadanie Polska bez uprzedzeń 3. Stowarzyszenie Krótkofalowców Pogórza Opawskiego (OPP) na zadanie 25. międzynarodowe spotkanie krótkofalowców na Biskupiej Kopie 4. Ochotnicza StraŜ PoŜarna w Bobrowie na zadanie X jubileuszowe zawody drwali Bobrowa Stowarzyszenie Współpracy Polska- Wschód, Opolski Oddział Wojewódzki - Wschodni słowianie na emigracji: literatura, język, kultura 6. Stowarzyszenie na Rzecz Odnowy i Rozwoju Wsi Sami Sobie i Miłośników Sztuki Kulinarnej i Regionalnych Przysmaków, Wilamowice Nyskie - Współpraca Międzynarodowa Wilamowic Nyskich ze Związkiem Gmin Nieder Olm Nadrenia- Palatynat 7. Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Szemrowice - Przez zawody sikawek konnych na Górnym Śląsku do integracji z sąsiadami w Unii Europejskiej 8. Miejski Klub Sportowy w Gogolinie Rozwój kontaktów z organizacjami społecznymi z Komitatu Fejer 9. MłodzieŜowy Dom Kultury - VIII Międzynarodowe Spotkania Taneczne i organizacja Międzynarodowych Warsztatów Artystycznych 10. MłodzieŜowy Dom Kultury Międzynarodowe Warsztaty Teatralne 11. Stowarzyszenie Ochotniczych Hufców Pracy Oddział Terenowy - Polsko Litewskie warsztaty historyczne Śląsk Opolski Średniowiecze a teraźniejszość 12. Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej - Ocalmy od zapomnienia Kresy Piastun Fundacja na Rzecz Dzieci i MłodzieŜy - Polska bez uprzedzeń 14. MłodzieŜowy Dom Kultury - Udział Teatru Jednego Wiersza w 16. International Theatre Festival w Poczdamie (Niemcy) 15. Stowarzyszenie Edukacja dla Przyszłości - IV Sztafeta przyjaźni Namysłów Lwów (Ivano-Frankivsk Stanisławów 2009) I. D.2 Nagroda Marszałka Województwa Partnerstwo bez granic 2008 Od sześciu lat Zarząd Województwa Opolskiego ogłasza konkurs na najlepsze inicjatywy realizowane we współpracy z partnerami zagranicznymi przez samorządy lokalne, organizacje pozarządowe i instytucje z terenu Województwa Opolskiego. Zadaniem konkursu jest wspieranie i propagowanie idei współpracy międzynarodowej w regionie. W roku 2009 Nagrody Marszałka otrzymały następujące inicjatywy realizowane w roku 2008: MARZEC

11 w Kategorii Samorządy lokalne : I miejsce - II Międzynarodowy Plener Rzeźby w Marmurze Opole 2008 inicjatywa realizowana przez Urząd Miejski w Opolu II miejsce - II Dni Twierdzy Koźle inicjatywa realizowana przez Urząd Miejski w Kędzierzynie-Koźlu III miejsce - I Rocznica Beatyfikacji Marii Luizy Merkert inicjatywa realizowana przez Urząd Miejski w Nysie wyróŝnienia otrzymały: Środkowoeuropejskie Ośrodki Pielgrzymkowe inicjatywa realizowana przez Urząd Miejski w Leśnicy Wymiana młodzieŝy w ramach partnerstwa Gmin inicjatywa realizowana przez Urząd Gminy Reńska Wieś Spotkanie miast partnerskich inicjatywa realizowana przez Urząd Miejski w Otmuchowie W kategorii Instytucje publiczne : I miejsce Cykl międzynarodowych imprez plenerowych inicjatywa realizowana przez Nyski Dom Kultury II miejsce - International Meeting - inicjatywa realizowana przez Politechnikę Opolską III miejsce - Polska-Rosja co nas łączy, co nas dzieli sesja młodzieŝowa inicjatywa realizowana przez Publiczne LO nr II w Opolu wyróŝnienia otrzymały: Erasmus Orientation Course inicjatywa realizowana przez Politechnikę Opolską W kategorii Organizacje pozarządowe : I miejsce Strefa kreatywna - Region Opolski inicjatywa realizowana przez Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły Otwarte Okno II miejsce Polska nasz kraj i dziadków inicjatywa realizowana przez Fundację Piastun III miejsce Międzynarodowy Turniej Piłki Prądowej Wasserball 2008 inicjatywa realizowana przez OSP w Przechodzie wyróŝnienie otrzymała inicjatywa: Dni Kazachstanu na Opolszczyźnie realizowana przez Stowarzyszenie Współpracy Polska Wschód Oddział Wojewódzki w Opolu. II. WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU II.1. MIĘDZYNARODOWE UMOWY PARTNERSKIE GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU 2009 Zarząd Województwa przeprowadza coroczny monitoring kontaktów zagranicznych samorządu terytorialnego. W tym celu przesyła do gmin i powiatów województwa ankiety. Wypełnione ankiety za rok sprawozdawczy 2009 przesłało 70 gmin oraz 11 powiatów z terenu województwa (w roku 2008: 56 i 11). II.1.a. Gminy Na poziomie gminnym umowy partnerskie pozwalają na stworzenie ram działania dla współpracy z partnerem zagranicznym. W roku 2009 gminy z Województwa Opolskiego MARZEC

12 podpisana została 1 umowa o współpracy zagranicznej: Gmina Otmuchów podpisała umowę z Gminą La Bourboule we Francji (region Owernia). W roku 2008 podobne umowy zawarło 10 gmin Województwa Opolskiego. II.1.b. Powiaty RównieŜ na poziomie powiatowym inspiracją do podejmowania współpracy międzynarodowej są korzyści płynące ze współpracy dwustronnej. W roku 2009 z partnerami zagranicznymi nie zawarto umów o współpracy. Dla porównania w roku 2008 sfinalizowano 2 umowy o współpracy partnerskiej na poziomie powiatów. Zarówno na poziomie gminnym, jak i powiatowym prowadzona jest intensywna współpraca w ramach podpisanych juŝ w latach wcześniejszych umów partnerskich. MoŜe to świadczyć o stabilizacji współpracy oraz stawianiu na jakość realizowanych przez samorząd terytorialny Województwa Opolskiego projektów. II.2. DZIEDZINY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU II.2.a. Gminy W roku 2009 ogólna liczba inicjatyw gmin Województwa Opolskiego z partnerami zagranicznymi wyniosła 443, dodatkowo ponad 130 inicjatyw zagranicznych podjęły ich jednostki. Spektrum tematyki odzwierciedla poniŝsze zestawienie: -wymiana kulturalna 226 inicjatyw (225 w roku 2008) -wymiana młodzieŝy 172 inicjatywy (158 w roku 2008) -wymiana doświadczeń samorządowych 138 inicjatyw (167 w roku 2008) -edukacja 120 inicjatyw (89 w roku 2008) -promocja turystyczna 98 inicjatyw (77 w roku 2008) -współzawodnictwo sportowe 75 inicjatyw (79 w roku 2008) -współpraca pomiędzy jednostkami straŝy poŝarnej 52 inicjatywy (42 w roku 2008) -wymiana gospodarcza 22 inicjatywy (21 w roku 2008) -wymiana specjalistów 16 inicjatyw (23 w roku 2008) -pomoc materialna 11 inicjatyw (29 w roku 2008) -rozwój obszarów wiejskich 8 inicjatyw (13 w roku 2008) -ochrona zdrowia 5 inicjatyw (7 inicjatyw w roku 2008) -inne 5 inicjatyw MARZEC

13 Tak jak w roku poprzednim dziedzinami, które dominują we współpracy zagranicznej gmin jest współpraca na polu wymiany kulturalnej oraz wymiany młodzieŝy. Oba obszary tworzą płaszczyznę dialogu społeczności róŝnych narodowości i odzwierciedlają ich róŝnorodność. Na trzecim miejscu, co do liczby wspólnych inicjatyw z partnerem zagranicznym znalazła się w roku 2009 wymiana doświadczeń samorządowych. Wymiana doświadczeń na szczeblu samorządowym umoŝliwia podjęcie działań korzystnych dla danej gminy oraz eliminację rozwiązań niekorzystnych dla danej społeczności. Wysoki wynik współpracy z zakresu edukacji (4 pozycja) świadczy o gotowości przekazu własnych rozwiązań z zakresu dydaktyki i szkolnictwa, jak równieŝ zainteresowaniu rozwiązaniami w tej dziedzinie w innych krajach. Promocja turystyczna zajmująca kolejne miejsce w statystyce umoŝliwia prezentację posiadanego potencjału przez samorząd gminny, co przekłada się na późniejszy wpływ na rozwój danej gminy. Szóste w kolejności współzawodnictwo sportowe tworzy pomost do tworzenia oraz rozwoju trwałych przyjaźni pomiędzy społecznościami w nich uczestniczącymi. Kolejnym waŝny punktem współpracy międzynarodowej gmin stanowi współpraca pomiędzy jednostkami straŝy poŝarnej, której wynikiem jest nie tylko doskonalenie umiejętności fachowych, ale takŝe wspólne inicjatywy dla lokalnych społeczności. Analizując zróŝnicowanie dziedzin oraz aktywność gmin na obszarze współpracy zagranicznej naleŝy podkreślić od lat trwające duŝe zaangaŝowanie gmin z Województwa Opolskiego we współpracę z partnerami zagranicznymi. Współpraca międzynarodowa umoŝliwia nie tylko bezpośredni dialog, ale takŝe stworzenie wspólnej platformy do wymiany informacji oraz ułatwia transfer technologii. NaleŜy zwrócić uwagę na fakt, Ŝe większość realizowanych przez gminy inicjatyw dotyczy wielu dziedzin jednocześnie. II.2.b. Powiaty Powiaty i ich jednostki organizacyjne z Województwa Opolskiego zrealizowały w roku 2009 w sumie 73 inicjatywy we współpracy z partnerami zagranicznymi, a ich jednostki dodatkowo 26 inicjatyw. NajwaŜniejsze kierunki współpracy obejmowały następujące dziedziny: -wymiana młodzieŝy 52 inicjatywy (48 w roku 2008) -wymiana kulturalna 51 (43 w roku 2008) -edukacja- 48 (54 w roku 2008) -wymiana doświadczeń samorządowych 34 ( 23 w roku 2008) -promocja turystyczna 18 (14 w roku 2008) -współzawodnictwo sportowe 12 inicjatyw ( 12 w roku 2008) -pomoc materialna 10 (12 w roku 2008) -wymiana gospodarcza 6 (12 w roku 2008) -wymiana specjalistów 5 (10 w roku 2008) MARZEC

14 -ochrona środowiska 3 (3 w roku 2008) -współpraca straŝy poŝarnych 2 (6 w roku 2008) -inne 2 Tak jak w przypadku gmin, powiaty Województwa Opolskiego odpowiednio aktywnie uczestniczą w pracy z partnerami spoza granic Polski. Tak jak w latach poprzednich najaktywniej współpraca zagraniczna powiatów Województwa Opolskiego rozwija się w dziedzinie wymiany młodzieŝy (52), kultury (51) i edukacji (48). PrzewaŜnie dotyczą one wielu dziedzin jednocześnie. II.3. KIERUNKI GEOGRAFICZNE WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU ANALIZA ZBIEśNOŚCI PODEJMOWANYCH INICJATYW Z DOKUMENTEM PRIORYTETY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO. II.3.a. Gminy W roku 2009 gminy województwa opolskiego współpracowały z partnerami z 28 państw. W roku 2008 podobną współpracę podjęto z podmiotami z 30 krajów. Dominuje kierunek czeski oraz niemiecki, kolejno 324 i 228. Na kolejnym miejscu znalazły się kontakty z partnerami ukraińskimi (43) Następnie z partnerami ze Słowacji (18), z Węgier (16), Francji (15) oraz Litwy (12). Pozostałe kierunki geograficzne współpracy zagranicznej gmin województwa opolskiego w roku 2009 przedstawiają się następująco: państwa naleŝące do UE: Włochy(11), Austria(6), Hiszpania (4), Wielka Brytania (3), Rumunia (3), Bułgaria (3), Holandia (2), Szwecja (2), Cypr (2), Łotwa (1), Irlandia (1), Finlandia (1), Chorwacja (1), Portugalia (1), państwa europejskie spoza UE: Szwajcaria (3), Rosja (2), Turcja (2), Serbia (1), Norwegia (1), państwa spoza Europy: USA (4), Meksyk (1). Dominacja kierunków czeskiego i niemieckiego we współpracy gmin w roku 2009 jest zbieŝna z kierunkami i celami współpracy określonymi w Priorytetach Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego. Do celów tych naleŝy: pogłębianie istniejącej współpracy z regionami partnerskimi - w przypadku gmin prowadzona jest współpraca z ich odpowiednikami z Kraju Ołomunieckiego, Iwano-Frankiwska i z Landu Nadrenia-Palatynat oraz rozwój współpracy z regionami porozumienia czterostronnego. Współpraca gmin z innymi partnerami niemieckimi i czeskimi zgodna jest takŝe z zapisem mówiącymi o podejmowaniu współpracy mającej na celu rozwój społeczno gospodarczy regionu opierającej się na kontaktach z państwami Europy Zachodniej i Europy Środkowo Wschodniej. Kolejnym punktem Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego, którego odzwierciedlenie odnajdujemy w prowadzonej współpracy zagranicznej gmin jest punkt mówiący o rozwoju kontaktów z partnerami rosyjskimi. W roku 2009 podjęto 2 tego typu kontakty. TakŜe w pozostałych kierunkach współpracy zagranicznej na poziomie gmin w roku 2009 zauwaŝalna jest zbieŝność z zapisami Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego. W celu rozwoju społeczno-gospodarczego samorządów lokalnych podejmowano współpracę z państwami Europy Zachodniej państwami Europy Środkowo-Wschodniej i Półwyspu Bałkańskiego oraz państwami skandynawskimi. MARZEC

15 Współpraca z partnerami z pozostałych państw (USA, Meksyk) odzwierciedla zapisy zawarte w punkcie o otwartości na współpracę z innymi partnerami zagranicznymi. II.3.b. Powiaty Podobnie jak na poziomie gmin, takŝe na szczeblu powiatowym w roku 2009 najintensywniej rozwijającymi się kierunkami był kierunek niemiecki i czeski. Przy ogólnej liczbie 135 (172 w roku 2008) inicjatyw, podjęto wspólne działania z 71 partnerami z Niemiec oraz 27 ze stroną czeską. Na kolejnym miejscu uplasowała się Ukraina (13 partnerów). Do znaczących kierunków geograficznych we współpracy powiatów z partnerami zagranicznymi naleŝą równieŝ Węgry (6), Włochy (5), Wielka Brytania (4) i Holandia (3) Pozostałe kierunki geograficzne współpracy zagranicznej powiatów województwa opolskiego w roku 2009 kształtowały się następująco: Słowacja (2), Litwa (2), Belgia (2), Austria (1), Bułgaria (1), Izrael (1), USA (1). Wybór partnerów do współpracy z w/w państw jest zbieŝny z zapisami Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego. TakŜe współpraca partnerska powiatów dotyczyła wspólnych przedsięwzięć z podmiotami z terenu Kraju Związkowego Nadrenia Palatynat, z Kraju Ołomunieckiego oraz z regionu Iwano Frankiwsk. Do kontaktów, o których mowa w punkcie c) Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego zaliczały się na poziomie powiatów: kontakty z państwami Europy Zachodniej oraz kontakty z państwami Europy Środkowo-Wschodniej. Reasumując zauwaŝalna jest trafność załoŝeń przyjętych w Priorytetach Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego w odniesieniu do samorządów lokalnych województwa. Określone w dokumencie kierunki geograficzne współpracy zagranicznej odpowiadają kierunkom geograficznym takiej współpracy na poziomie gmin i powiatów. II.4. AKTYWNOŚĆ ZAGRANICZNA GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU II.4.a. Gminy Na podstawie przesłanych przez gminy ankiety stwierdzić moŝna, iŝ do najbardziej aktywnych gmin we współpracy z zagranicą w roku 2009 naleŝały: gmina Głuchołazy (34 inicjatywy), gmina Prudnik (28), miasto Opole (25), gmina Strzelce Opolskie (25), Prószków (21), Tułowice (21), Komprachcice (19), Gogolin (18), Branice (17), Niemodlin (13), Ozimek (12), Namysłów (11), Skoroszyce (11), Rudniki (9) oraz Korfantów (8). W roku 2009 nie podjęły inicjatyw z zakresu współpracy zagranicznej gminy: Domaszowice, Kamiennik, Skarbimierz, Świerczów, Zębowice i Wilków. Jest to sytuacja podobna do roku 2008, kiedy brak współpracy międzynarodowej odnotowano w 3 gminach. II.4.b. Powiaty W roku 2009 najbardziej aktywnymi powiatami w zakresie kontaktów zagranicznych w Województwie Opolskim były powiaty Strzelecki (20), Opolski (17), Oleski (10), Nyski (10), Brzeski (7), Krapkowicki (4), Głubczycki (4). Na zróŝnicowanie poziomu aktywności zagranicznej gmin i powiatów ma wpływ ich specyfika wynikająca z połoŝenia, zasobów czy teŝ przyjętych dokumentów strategicznych MARZEC

16 wyznaczających kierunki rozwoju, i w związku z tym równieŝ stopień zaawansowania realizacji juŝ istniejących projektów zagranicznych w poszczególnych dziedzinach. III. WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA INSTYTUCJI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU DZIEDZINY I KIERUNKI. Rozdział ten prezentuje współpracę instytucji, organizacji pozarządowych z terenu Województwa Opolskiego oraz instytucji jednostek podległych Samorządowi Województwa Opolskiego. W ciągu ostatnich lat coraz bardziej widoczne jest aktywne zaangaŝowanie we współpracę z partnerami zagranicznymi instytucji województwa opolskiego. WyraŜa się to między innymi aktywną ich działalnością w dziedzinie gospodarki, kultury, edukacji, sportu, turystyki, wymiany doświadczeń samorządowych. Przykładem takiej współpracy mogą być ankiety/ sprawozdania dotyczące kontaktów z partnerami zagranicznymi przesłane przez następujące instytucje województwa opolskiego: 1. Uniwersytet Opolski 2. Politechnika Opolska 3. Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Nysie 4. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu 5. Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Informatycznego i Politechnicznego 6. Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera 7. Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu 8. Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie 9. Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Opolu 10. Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki 11. Muzeum Śląska Opolskiego 12. Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu 13. Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu 14. Regionalne Centrum Języków Obcych w Opolu 15. Stowarzyszenie Współpracy Polska Wschód Odział Wojewódzki w Opolu 16. Stowarzyszenie Współpracy Polska Ukraina Nadwórna 17. Związek Rolników Śląskich 18. Fundacja Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych 19. Stowarzyszenie Gmin Dorzecza Górnej Odry 20. Izba Rolnicza w Opolu Przesłane sprawozdania to tylko fragment działalności tych instytucji, na podstawie których moŝemy ocenić współpracę zagraniczną Województwa Opolskiego. Bardzo istotnym czynnikiem jest dobrowolność składania sprawozdań. Dlatego musimy wziąć pod uwagę ocenę kontaktów międzynarodowych tylko tych instytucji, które przekazały dane dotyczące współpracy z partnerami zagranicznymi. W 2009 roku ww. instytucje przeprowadziły ogólnie 412 inicjatyw. MARZEC

17 Na podstawie ankiet złoŝonych przez instytucje województwa opolskiego mieliśmy moŝliwość zapoznać się i jednocześnie ocenić bardzo aktywną działalność stowarzyszeń, organizacji pozarządowych oraz instytucji samorządowych Województwa Opolskiego z partnerami zagranicznymi w 2009 roku. Podstawą do porównania była analiza działalności ww. instytucji pod względem dziedzin, inicjatyw, ilości podpisanych umów oraz stopnia zaangaŝowania partnerów zagranicznych w 2009 roku w realizację róŝnego rodzaju projektów. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność poŝytku publicznego stanowi jedną z istotnych form realizacji zadań własnych Samorządu Województwa Opolskiego. Instytucje z terenu województwa opolskiego sięgają po nowe środki na realizację swoich zadań z dotacji krajowych, wykorzystują środki unijne oraz z budŝetu Województwa Opolskiego, coraz częściej zgłaszają swoje przedsięwzięcia z partnerami zagranicznymi do udziału w konkursach o Nagrody Marszałka Województwa Opolskiego oraz biorą udział w otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych Samorządu Województwa Opolskiego w zakresie współpracy zagranicznej regionu. Współpraca z partnerami zagranicznymi w Województwie Opolskim staje się coraz bardziej atrakcyjna i niezwykle istotna dla instytucji. Zgodnie z zapisami Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego współpraca międzynarodowa regionu kształtowana jest m.in. poprzez czynniki związane z rozwojem gospodarczym województwa, rozwojem kultury, edukacji. Instytucje realizują swoje przedsięwzięcia z udziałem wielu partnerów zagranicznych nie tylko z Europy, lecz takŝe z partnerami z innych kontynentów, a nawet najdalszych zakątków świata. Fakt ten powoduje, iŝ projekty te z kaŝdym rokiem nabierają nowych kształtów i stają się bardziej interesujące. Z roku na rok rośnie zainteresowanie partnerami zagranicznymi ze strony opolskich instytucji naukowych, co ma teŝ swoje odzwierciedlenie w ilości podpisywanych umów z zagranicznymi uczelniami oraz w rozwoju działalności naukowo badawczej. Najwięcej inicjatyw współpracy odnotowano w dziedzinie edukacji (253) za sprawą instytucji naukowych Województwa Opolskiego, co stanowi 57% wszystkich inicjatyw zrealizowanych przez instytucje w 2009 roku. Najwięcej przedsięwzięć z udziałem partnerów zagranicznych zorganizowała Politechnika Opolska, (133 inicjatywy), która poszerzyła zakres swojej współpracy z uczelniami zagranicznymi o nowe działania i kontakty w ramach programów wspólnotowych LPP Erasmus TSM (Teaching Staff Mobility) oraz innych środków Unii Europejskiej. Współpraca była realizowana w oparciu o kontakty indywidualne lub zespołowe z róŝnymi uczelniami i instytucjami z całego świata na podstawie podpisanych umów oraz angaŝowanie nowych partnerów do współpracy w projekty naukowo badawcze, wykłady na uczelniach zagranicznych, udział w konferencjach naukowych. W najszerszym zakresie współpraca była realizowana z partnerami z Niemiec, Czech, Włoch, Hiszpanii i Portugalii. Współpraca ta polegała na prowadzeniu wspólnych badań, wykładów, przygotowywaniu wspólnych publikacji, udziale w przedsięwzięciach o charakterze międzynarodowym, organizowaniu wspólnych konferencji, wymianie pracowników i studentów. W 2009 roku zostało podpisanych 21 umów międzynarodowych w ramach programu ERASMUS m.in. z: TOBB University of Economics and Technology Ankara (Turcja), University of Aegean (Grecja), Hedmark Uniwersity College (Norwegia), Instituto Politecnico de Combra (Portugalia), Univerzita Zilina (Słowacja), Budapest Tech Polytechnical Institution (Węgry). RównieŜ w 2009 roku Politechnika Opolska przystąpiła do EAEC (European Association of Erasmus Coordinators) Stowarzyszenie koordynatorów uczelnianych programu Erasmus w ramach członkowstwa instytucjonalnego. Przykładem najciekawszych inicjatyw w 2009 roku realizowanych przez PO była Polsko - Chińsko Niemiecka konferencja Perspektywy Współpracy naukowej i ekonomicznej Unii Europejskiej i Chin w XXI w z udziałem Uniwersytetu w Stuttgarcie oraz Uniwersytetu MARZEC

18 Technicznego w Pekinie. RównieŜ podobnie jak w roku ubiegłym organizowane były: INTERNATIONAL MEETING z udziałem 9 uczelni zagranicznych, którego celem była integracja partnerów zagranicznych, rozmowy o wspólnych planach współpracy na przyszłość oraz wspólne wykłady. Istotnym wydarzeniem był udział przedstawicieli uczelni w V Forum Ekonomicznym Europa Rosja, które było organizowane w Bukareszcie (Rumunia) przez Narodowy Departament Bezpieczeństwa i Administracji Prezydenta Rumunii. Na uwagę równieŝ zasługuje działalność Instytutu Konfucjusza działającego przy Politechnice Opolskiej, który w 2009 zorganizował 4 przedsięwzięcia z udziałem partnerów z Chin oraz Niemiec. Przykładem takich działań mogą być: przedstawienia i warsztaty chińskiego teatru lalkowego Zhangzhou Puppet Show Trupe z chińskiej prowincji Fujian, w ramach których zostały zorganizowane przedstawienia dla dzieci i dorosłych w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora. Instytut Konfucjusza organizował równieŝ Konkurs wiedzy o Chinach dla uczniów szkół średnich województwa opolskiego. W konkursie tym udział wzięło 41 uczniów z 19 szkół. Celem przedsięwzięcia było upowszechnienie wiedzy o Państwie Środka wśród młodzieŝy regionu. Nagrodami dla laureatów był wyjazd z opiekunem do Pekinu i kursy języka chińskiego. Uniwersytet Opolski w 2009 roku prowadził współpracę z uczelniami zagranicznymi (61 inicjatyw) w ramach zawartych umów o współpracy. W najszerszym zakresie współpraca była realizowana z partnerami z Niemiec, Ukrainy, Czech, Rosji i USA. Współpraca ta polegała na prowadzeniu wspólnych badań, przygotowywaniu wspólnych publikacji, organizowaniu konferencji, wymianie pracowników i studentów. Realizowane były międzynarodowe programy badawcze: EURATOM, DAAD, ERASMUS. W ramach ERASMUSA w roku 2008/2009 współpraca prowadzona była w ramach 67 umów bilateralnych, natomiast w roku 2009 / 2010 w ramach 85 umów bilateralnych. Dzięki temu programowi na studia wyjechało 77 studentów, 34 pracowników na wykłady oraz 2 pracowników na szkolenia. Na studiach przebywało 36 studentów. Wymiana dotyczyła m.in. takich kierunków jak politologia, filozofia, socjologia, ekonomia, chemia, filologia wschodniosłowiańska, filologia germańska, filologia angielska, język francuski, psychologia, biotechnologia. Ponadto uczelnia realizowała wiele wspólnych projektów badawczych w ramach współpracy dwustronnej i wielostronnej z partnerami zagranicznymi. W 2009 roku zrealizowano łącznie 320 wyjazdów zagranicznych, a uczelnia gościła 300 osób. Przede wszystkim były to wyjazdy na studia, staŝe naukowo-badawcze i szkoleniowe, udział w imprezach naukowych. Przykładem realizowanych przedsięwzięć mogą być przeprowadzone badania realizowane w ramach 7 Programu Ramowego w dziedzinie kontrolowanej syntezy termojądrowej Structural C-O monitor system for W7 X w ramach Programu EUROATOM. RównieŜ uczelnia otrzymała grant z Funduszu Wyszehradzkiego na utworzenie przedmiotu Literatury emigracyjne krajów Grupy Wyszehradzkiej po 1945 r. Godnym uwagi była organizacja konferencji pt. Central Europe Two Decades After. Na przedsięwzięcie to uczelnia otrzymała dwa granty z Trust Civil Society in Central Eastern Europe oraz Central European Initiative. StaŜe naukowe miały charakter badawczy i związane były z konkretnymi zadaniami naukowymi. Często wiązano je z przygotowaniem prac doktorskich i habilitacyjnych. Wyjazdy zagraniczne pozwoliły pracownikom naukowym zaprezentować swoje osiągnięcia naukowe oraz dokonać wymiany doświadczeń i badań naukowych. Współpraca z zagranicą UO była finansowana ze środków przeznaczonych na badania naukowe, programu Erasmus, programu DAAD, środków własnych uczelni oraz Unii Europejskiej. MARZEC

19 Z kaŝdym rokiem Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Nysie zwiększa swoje zaangaŝowanie w realizację projektów z partnerami zagranicznymi, która zorganizowała 35 przedsięwzięć z partnerami zagranicznymi. (w 2008 roku zostało zrealizowanych 29 przedsięwzięć). Większość tych przedsięwzięć (32) była realizowana w ramach programu LPP Erasmus, 2 w ramach kontaktów partnerskich powiatów Nyskiego i Mainz Bingen oraz jedna inicjatywa była realizowana w ramach projektu RESELTAM. Współpraca międzynarodowa prowadzona była z partnerami zagranicznymi m.in. z Niemiec, Czech, Turcji, Hiszpanii, Litwy, Łotwy, Słowacji, Francji i Belgii. W większości projektów jest to wymiana akademicka studentów, wykładowców i pracowników administracji pomiędzy uczelniami w ramach programu LLP/Erasmus oraz w ramach zawartych umów z uczelniami zagranicznymi prowadzone były praktyki studenckie i kursy językowe. Uczelnia realizowała równieŝ wspólny projekt pilotaŝowy Leonardo da Vinci RESELTAM, który miał na celu opracowanie programu studiów w zakresie konserwacji zabytków w oparciu o e-learning dla osób z sektora restauracji zabytków w celu ich przeszkolenia zgodnie z europejskimi standardami jakości LLP TR LEONARDO- LMP. Projekt ten był realizowany wspólnie z partnerami z Niemiec, Francji, Turcji oraz Włoch. Biorąc pod uwagę trudną sytuację ekonomiczną na rynkach światowych oraz niezbyt optymistyczne rokowania na początku 2009 roku dla gospodarki kraju jak i regionu, warto podkreślić, iŝ liczba zrealizowanych inicjatyw w dziedzinie gospodarki utrzymuje się na podobnym poziomie ja w roku ubiegłym. Inicjatywy współpracy z podmiotami zagranicznymi w tej dziedzinie (75) i stanowią 17% wszystkich podejmowanych inicjatyw przez instytucje Województwa Opolskiego. Największą aktywność w dziedzinie gospodarki wykazało Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, jednostka budŝetowa Samorządu Województwa Opolskiego. Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki realizuje zadania związane z polityką rozwoju Województwa Opolskiego, na którą składają się m.in. takie elementy jak: tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, kreowanie rynku pracy, pobudzanie aktywności gospodarczej oraz podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa. W 2009 roku OCRG podjęło 49 inicjatyw m. in z partnerami z Niemiec, Austrii, Belgii, Japonii, Korei, Tajwanu i USA. Nowym kierunkiem współpracy jest Republika Ludowa Bangladeszu. Inicjatywy te dotyczyły: udziału w przedsięwzięciach biznesowych, forach gospodarczych, organizacji konferencji branŝowych z udziałem partnerów zagranicznych, organizacji spotkań w wybranych instytucjach i organizacjach województwa opolskiego z inwestorami zagranicznymi, promocji potencjału gospodarczego województwa opolskiego za granicą, rozmów kooperacyjnych, organizacji spotkań z inwestorami, organizacji zagranicznych wyjazdów studyjnych, przygotowania i przesyłania ofert inwestycyjnych, prezentacji gospodarczej Województwa Opolskiego poza granicami kraju. Przykładem ciekawych inicjatyw OCRG w 2009 roku moŝe być m.in. udział w Polsko Czeskim Forum Gospodarczym Euroregionu Pradziad Rozwój Polsko Czeskich kontaktów handlowych, w ramach którego omawiane były moŝliwości form współpracy z partnerami czeskimi; organizacja Polsko Niemieckiego Forum Gospodarczego, w ramach którego odbyła się prezentacja Unii Izb Łaby Odry, wizyta w wybranych firmach regionu, rozmowy kooperacyjne pomiędzy firmami z Saksonii Anhalt i Województwa Opolskiego. RównieŜ podobnie jak w 2008 roku OCRG brało udział w VIII edycji Letniej MłodzieŜowej Akademii Biznesu w Powiecie Voitsberg (Austria), w ramach której odbyły się rozmowy kooperacyjne z przedstawicielami austriackich, włoskich, niemieckich, chorwackich, węgierskich i słoweńskich instytucji i organizacji okołobiznesowych. Rozmowy dotyczyły rozwijania współpracy gospodarczej, tworzenia międzynarodowych sieci współpracy oraz projektów słuŝących aktywizacji zawodowej młodzieŝy. MARZEC

20 Jak co roku inicjatorami aktywnej współpracy z partnerami ze Wschodu są: Stowarzyszenie Współpracy Polska - Wschód Oddział Wojewódzki w Opolu oraz Stowarzyszenie Współpracy Polska Ukraina Nadwórna. W ciągu 2009 roku Stowarzyszenie Współpracy Polska - Wschód zorganizowało 25 przedsięwzięć z czego większość dotyczyła: pozyskiwania ofert biznesowych z Białorusi, Rosji, Ukrainy, Kazachstanu i Litwy, wspomagania wymiany ofert biznesowych pomiędzy opolskimi firmami i przedsiębiorcami działającymi na rynkach wschodnich, organizacji wyjazdów nostalgicznych na Ukrainę, współorganizacji plenerów malarskich (m.in Międzynarodowe Spotkania Malarskie Odra 2009, Międzynarodowego Pleneru Malarskiego Zamek Moszna 2009 ), została wydana ksiąŝka Wielokulturowość na Śląsku Opolskim, Litwie, Białorusi i Ukrainie, w której opublikowane są materiały z czterech konferencji naukowych. Niezwykle istotnym przedsięwzięciem była organizacja Międzynarodowej Konferencji Słowianie Wschodni na emigracji która organizowana była pod Patronatem Ambasadorów Ukrainy, Rosji, Litwy i Białorusi oraz z udziałem naukowców z 7 państw oraz 19 uczelni zagranicznych. Przedsięwzięcie to cieszyło się niezwykłym zainteresowaniem zarówno ze strony naukowców jak i studentów. W przedsięwzięciu tym aktywny udział wzięli przedstawiciele Ambasady Federacji Rosyjskiej oraz Ambasady Ukrainy. Stowarzyszenie aktywnie współpracuje równieŝ z placówkami dyplomatycznymi państw Europy Wschodniej, m.in jest inicjatorem i jednocześnie organizatorem wizyt przedstawicieli tych placówek w Województwie Opolskim. RównieŜ owocną współpracę z Ukrainą prowadzi Stowarzyszenie Współpracy Polska Ukraina Nadwórna w Opolu (17 inicjatyw). Działalność stowarzyszenia w 2009 roku polegała na: organizacji spotkań i wyjazdów na Ukrainę dla dawnych mieszkańców Kresów zamieszkujących Opolszczyznę, wymianie ofert gospodarczych z Ukrainą, współpracy z instytucjami nauki, organizacji wyjazdów studyjnych dla przedsiębiorców, przekazywaniu pomocy materialnej dla młodzieŝy polskiej mieszkającej na Ukrainie. WaŜnym wydarzeniem dla byłych mieszkańców Nadwornej było ufundowanie pomnika Jana Pawła II dla parafii rzymsko katolickiej w Nadwornej jako dar w 400- tną rocznicę powstania tej Ŝe parafii. Uroczystości poświęcenia pomnika odbyły się z udziałem hierarchów kościoła rzymsko katolickiego, cerkwi prawosławnej i greko katolickiej oraz z udziałem mieszkańców Nadwornej. Dynamiczną współpracę zagraniczną prowadziły w roku 2009 samorządowe instytucje kultury (55 inicjatyw). Ich zaangaŝowanie było szczególnie widoczne przy organizacji międzynarodowych przedsięwzięć kulturalnych. Jak co roku na szczególne wyróŝnienie w dziedzinie współpracy z partnerami zagranicznymi zasługuje Filharmonia Opolska, która zrealizowała 17 inicjatyw m.in. z partnerami z Niemiec, Austrii, Rosji, Ukrainy, Izraela, Brazylii i Argentyny. W 2009 roku Filharmonia Opolska koncertowała w Ameryce Południowej, m.in. koncerty Orkiestry Kameralnej organizowane były w Argentynie i Brazylii, niezwykłym wydarzeniem był koncert symfoniczny Filharmoników Opolskich pod dyrekcją Bogusława Dawidowa w Złotej Sali Musikverein w Wiedniu. Przedsięwzięcie to cieszyło się ogromnym zainteresowaniem wśród publiczności wiedeńskiej. Istotnym wydarzeniem był Koncert Symfoniczny Filharmonii Opolskiej w ramach VI Dni Kultury Niemieckiej na Śląsku Opolskim wraz z chórem Gandersheimer Domkantorei z Niemiec. Przedsięwzięcie to odbywało się pod patronatem Konsulatu Republiki Federalnej Niemiec w Opolu. Wśród wielu gości, których gościła Filharmonia Opolska w 2009 roku była równieŝ Orkiestra Koncertowa Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w ramach tournee po Europie w 90 tą rocznicę stosunków dyplomatycznych między Polską i USA. Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu było współorganizatorem 13 przedsięwzięć kulturalnych z udziałem partnerów zagranicznych m. in z Niemiec, Wegier, Ukrainy, Francji, Szwecji, MARZEC