Informacja. z działalności Wojewódzkiego Inspektoratu. Inspekcji Handlowej w Lublinie. w 2007 roku. Wprowadzenie.

Transkrypt

1 Sporządził: G Pencuła Data sporządzenia: Osoba odpowiedzialna: Data upublicznienia: Redaktor Biuletynu Joanna Tudruj Informacja roczna z działalności IH za 2007 r. 37/2007 Informacja z działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Lublinie w 2007 roku. Wprowadzenie. Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony interesów konsumentów i interesu gospodarczego państwa. Rok 2007 był w działalności Wojewódzkiego Inspektoratu kontynuacją i rozwinięciem działań prowadzonych przez Inspekcję po dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej, szczególnie w zakresach wynikających z ustaw o: - systemie oceny zgodności - w odniesieniu do kontroli wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia, - ogólnym bezpieczeństwie produktów - w odniesieniu do kontroli artykułów nieżywnościowych, niepodlegających przepisom ustawy o systemie oceny zgodności oraz usług, - systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych w odniesieniu do kontroli jakości paliw ciekłych. W ramach Systemu oceny zgodności Inspekcja Handlowa sprawuje funkcję organu wyspecjalizowanego w nadzorze nad wyrobami objętymi 13 dyrektywami nowego podejścia. Podstawowym celem stworzenia nadzoru nad wyrobami wprowadzonymi do obrotu jest dbałość o to, by do konsumentów trafiały tylko bezpieczne produkty, niezależnie od miejsca ich produkcji przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady swobodnego przepływu towarów. Realizując zadania nadzoru rynku, Inspekcja Handlowa prowadziła regularne kontrole wyrobów pod kątem spełniania zasadniczych wymagań, określonych w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie 1/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

2 oceny zgodności. Kontrolą objęto wyroby podlegające dyrektywom nowego podejścia, co ze względu na duże zróżnicowanie tematyki stanowiło dla całej Inspekcji, jak też Wojewódzkiego Inspektoratu duże wyzwanie. Na podkreślenie zasługuje fakt, że kontrole tego rodzaju były prowadzone już przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, a wymagają one wysokiej wiedzy specjalistycznej z różnych branż. W 2007 roku Inspekcja Handlowa, swoje działania skoncentrowała również na prowadzeniu kontroli w zakresie spełniania przez produkty ogólnych wymagań bezpieczeństwa. Ich efektem było eliminowanie z obrotu tych produktów, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników. Wszystkie wyroby uznane za nie spełniające wymagań bezpieczeństwa zgłaszano Administratorowi Sieci KSIPN, w celu podjęcia postępowania wobec wprowadzającego do obrotu. Sprawdzano także czy na polskim rynku pojawiają się produkty wskazane jako niebezpieczne w międzynarodowej sieci powiadamiania TRAPEX, oraz wyroby uznane za niebezpieczne decyzją Prezesa UOKiK. W ubiegłym roku Inspekcja Handlowa objęła również kontrolą produkty, pod względem zgodności z deklarowaną przez producentów szczegółową charakterystyką jakościową, a także z informacjami zamieszczonymi na opakowaniach jednostkowych lub reklamach. W toku każdej kontroli sprawdzano także oznakowanie produktów, czy spełniają wymagania określone prawem oraz czy nie wprowadzają konsumentów w błąd. Inspekcja kontrolą objęła także legalność i rzetelność działania przedsiębiorców. W 2007 roku Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej kontynuował także kontrole jakości paliw ciekłych w ramach Systemu Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych i Biopaliw Ciekłych, którym zarządza Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Działania kontrolne na rynku paliw ciekłych w latach spowodowały znaczący spadek sprzedaży paliw złej jakości. Zarejestrowany podczas kontroli na terenie województwa lubelskiego w roku 2003 wskaźnik kwestionowanych paliw wynosił 26,7 %, w 2004 r. 13,7 %, w 2005 roku 12,6%, w 2006 roku 3,48 % natomiast na koniec 2007r. 4,74 %. Efekty prowadzonej kontroli w zakresie badania jakości paliw płynnych, oprócz ochrony interesów konsumentów poprzez wyeliminowanie z rynku paliw niewłaściwej jakości, wzmacniane są publikowaną na stronach internetowych UOKiK listą skontrolowanych stacji paliw. Pozwala to konsumentom na podejmowanie w sposób racjonalny decyzji, co do wyboru stacji paliw, na których zdecydują się 2/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

3 tankować swoje samochody. Jednocześnie w znaczący sposób wpływa na przedsiębiorców, którzy obawiając się reakcji konsumentów na informacje o oferowaniu paliwa niewłaściwej jakości dbają o jakość oferowanego konsumentom paliwa. W roku sprawozdawczym Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej prowadził również szeroko zakrojone działania na rzecz niesienia bezpośredniej pomocy konsumentom przy rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Działalność stałego polubownego sądu konsumenckiego funkcjonującego przy Wojewódzkim Inspektorze Inspekcji Handlowej oraz działania mediacyjne stanowiły formy alternatywnego sposobu rozstrzygania sporów konsumenckich. Prowadzone kompleksowe poradnictwo konsumenckie umożliwiło konsumentom i przedsiębiorcom uzyskanie informacji o przysługującym im prawach oraz ciążących na nich obowiązkach. Przyjęte i zapisane w kwartalnych planach pracy o znaczeniu krajowym na 2007r. zadania zostały przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Lublinie w pełni zrealizowane. Z wykonania poszczególnych tematów kontrolnych sporządzano sprawozdania, które przedkładano Głównemu Inspektoratowi Inspekcji Handlowej. Ogólne wyniki działalności kontrolnej. Działania kontrolne Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej ukierunkowane były na badanie prawidłowości funkcjonowania rynku w odniesieniu do działających na nim przedsiębiorców oraz podmiotów świadczących różnego rodzaju usługi. Zaplanowane kontrole skoncentrowano na: kontroli bezpieczeństwa produktów w zakresie: - spełnienia zasadniczych wymagań (dyrektywy nowego podejścia), - ogólnego bezpieczeństwa. kontroli rynku produktów i usług: - kontrola paliw ciekłych, - kontrola artykułów nieżywnościowych, - kontrola artykułów żywnościowych. Tut. Inspektorat podejmował kontrole na podstawie kwartalnych planów kontroli o znaczeniu krajowym, na podstawie informacji i wniosków konsumentów oraz na zlecenie Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej bądź Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 3/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

4 Ogółem w 2007r. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Lublinie przeprowadził łącznie 1333 kontrole. Kontrole prowadzono w: zakładach produkcyjnych (12), hurtowniach (138), placówkach handlu detalicznego (825), sklepach wielkopowierzchniowych (78) oraz punktach usługowych (105), gastronomicznych (42) oraz w 133 pozostałych podmiotach.. Nieprawidłowości stwierdzone w toku działań kontrolnych realizowanych w 2007r. roku były podstawą do wydania 18 decyzji, ponadto wystosowano do przedsiębiorców 706 żądań o usunięcie nieprawidłowości. Ustalenia dokonane w czasie działań kontrolnych w 75 przypadkach dały podstawę do zawiadomienia organów ścigania, czego wynikiem było wszczęcie 46 postępowań karnych. W toku działań kontrolnych nałożono 472 mandaty karne na łączną kwotę 58,3 tys.zł. Wyniki kontroli były też podstawą do skierowania 18 wniosków do Sądu o ukaranie sprawców popełnienia wykroczeń, czego wynikiem było orzeczenie grzywien w kwocie 11,8 tys. zł. W 66 przypadkach zastosowano art. 41KW, poprzestając na pouczeniu. 106 spraw, które wykraczały poza kompetencje Inspektoratu przekazano innym organom. 1. Kontrole w zakresie nadzoru rynku. Z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zaczął w naszym kraju działać w pełnym zakresie system oceny zgodności. Weszły w życie rozporządzenia resortowe, wdrażające dyrektywy nowego podejścia. Inspekcja Handlowa rozpoczęła realizację zadań jako organ wyspecjalizowany w odniesieniu do 13 - z 26 obowiązujących dyrektyw nowego podejścia. W 2007r. działania Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w tworzeniu skutecznego systemu nadzoru rynku, ukierunkowane były na prowadzenie kontroli mających na celu wyeliminowanie z rynku wyrobów niespełniających wymagań zasadniczych. Działaniami sprawdzającymi objęte zostały grupy produktów szczególnie istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumentów. Kontrole wynikały również ze skarg i informacji otrzymywanych od konsumentów, powiadomień uzyskiwanych z systemu RAPEX, Komisji Europejskiej oraz przedstawicielstw poszczególnych krajów członkowskich UE. Ogółem kontrole wprowadzonych do obrotu wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia w zakresie ich zgodności z zasadniczymi wymaganiami przeprowadzono u 4/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

5 279 przedsiębiorców. W sumie w 2007 roku skontrolowano 1383 rodzaje wyrobów objętych dyrektywami, znajdującymi się w kompetencjach Inspekcji Handlowej. W 145 przypadkach stwierdzono niezgodność badanych wyrobów z zasadniczymi wymaganiami. Oceną na zgodność z zasadniczymi wymaganiami objęto n/w wyroby: elektryczny sprzęt gospodarstwa domowego, urządzenia ciśnieniowe, środki ochrony indywidualnej, elektronarzędzia, oprawy oświetleniowe stałe i przenośne, urządzenia spalające paliwa gazowe, zabawki, opakowania, Efektem przeprowadzonych kontroli było stwierdzenie różnego rodzaju nieprawidłowości, w tym przede wszystkim: nieprawidłowo sporządzonej deklaracji zgodności, braku oznakowania wyrobów znakiem CE, nieprawidłowego oznakowania znakiem CE, braku deklaracji zgodności, oraz inne nieprawidłowości wynikające z rozporządzeń. W wyniku przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej kontroli wydano: - 12 decyzji z art. 40k ust.1 ustawy o systemie oceny zgodności zakazujących dalszego przekazywania użytkownikowi, konsumentowi lub innemu sprzedawcy wyrobów nie spełniających zasadniczych wymagań, - skierowano 57 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. 2. Kontrole w zakresie ogólnego bezpieczeństwa produktów. W 2007 roku Inspekcja Handlowa przeprowadziła 9 kontroli tematycznych, których celem była ocena bezpieczeństwa produktów i eliminowanie z obrotu tych, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników. W sumie w 2007 roku w powyższym zakresie skontrolowano 1383 rodzaje wyrobów. Kontrole w zakresie spełniania ogólnych wymagań bezpieczeństwa prowadzone były w oparciu o przepisy ustawy z 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Szczegółowo reguluje ona kompetencje oraz zadania Inspekcji Handlowej, precyzyjnie określa procedury postępowania wobec produktów kwestionowanych ze względu na stwierdzenie znacznego prawdopodobieństwa, że nie są one bezpieczne, czy też ze względu na brak stosownych ostrzeżeń o zagrożeniach, jakie mogą stwarzać. Typując grupy wyrobów do kontroli ich bezpieczeństwa uwzględniano m. in. kryteria: - kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu - kontrolą objęto m. in. wyroby przeznaczone dla dzieci, - sygnały z międzynarodowych systemów wymiany informacji o takich produktach, - sygnały pochodzące od konsumentów, 5/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

6 - ustalenia kontroli przeprowadzonych w poprzednich latach. Kontrole produktów z zakresu ogólnego bezpieczeństwa prowadzono na każdym etapie obrotu. W pierwszej kolejności jednak kontrolą obejmowano produkty na etapie ich wprowadzania na rynek przez producentów i importerów. W 2007 r. kontrole z zakresu spełnienia przez produkty ogólnych wymagań bezpieczeństwa przeprowadzono u 254 przedsiębiorców Ogółem skontrolowano produkty z 1230 partii należących do następujących rodzajów wyrobów: artykuły szkolne, wyroby włókiennicze, obuwie, akcesoria ogrodowe, meble mieszkaniowe, wyroby pirotechniczne, zapalniczki, lampki olejowe, niezmechanizowany sprzęt gospodarstwa domowego, narzędzia do majsterkowania. Oceny bezpieczeństwa dokonywano głównie w wyniku badań organoleptycznych, oraz badań laboratoryjnych - głównie badano laboratoryjnie wyroby włókiennicze, ponieważ na rynku znajduje się szeroka gama produktów importowanych z krajów Dalekiego Wschodu, których bezpieczeństwo jest kwestionowane, np. ze względu na zawyżoną zawartość związków chemicznych (amin, formaldehydu). W wyniku organoleptycznej oceny jakościowej zakwestionowano: - 54 partie wyrobów (meble mieszkaniowe, lampy olejowe, akcesoria ogrodowe, wyroby włókiennicze) z uwagi na stwierdzenie, że istnieje znaczne prawdopodobieństwo, iż nie są bezpieczne, partii wyrobów z uwagi na brak dołączenia do wyrobów informacji niezbędnych dla ich bezpiecznego użytkowania. Wobec 4 wyrobów, co do których stwierdzono, że istnieje znaczne prawdopodobieństwo, iż nie są bezpieczne, na podstawie art. 18 ust. 2 i art. 19 ust. 1 ustawy z dn. 12 grudnia 2003r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (I kwartał 2007r), wydano decyzje zakazujące ich dostarczania, oferowania lub prezentowania. W 12 przypadkach stwierdzenia znacznego prawdopodobieństwa, iż produkt nie jest bezpieczny, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej, przesłał do Głównego Inspektoratu protokóły wraz z aktami kontroli, celem dalszego, ewentualnego przekazania do organu nadzoru tj. Prezesa UOKiK. 3.Kontrole jakości paliw ciekłych. Z dniem 1 stycznia 2007r. weszły w życie przepisy ustawy 25 sierpnia 2006r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Uregulowania tej ustawy bardzo poważnie rozszerzyły dotychczasowy zakres przedmiotowy wykonywanej przez Inspekcję Handlową kontroli spełniania przez paliwa prawnie określonych 6/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

7 wymagań jakościowych. W szczególności kontrole obejmowały zarówno klasyczne paliwa ciekłe, jak również jakość gazu skroplonego (LPG), oraz zawartość siarki w oleju opałowym. Przy tym kontrole te wykonywano we wszystkich ogniwach obrotu, a ponadto obejmowały paliwa przewożone cysternami. Zasadniczymi celami realizowanej przez Inspekcję Handlową kontroli jakości paliw ciekłych były: - eliminowanie z obrotu paliw ciekłych i biopaliw ciekłych niespełniających wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, - monitorowanie pod względem statystycznym jakości paliw ciekłych wprowadzonych do obrotu (system europejski), - zebranie danych potrzebnych do sporządzenia rocznych raportów przekazywanych Radzie Ministrów oraz Komisji Europejskiej. W związku z powyższym kontrola jakości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych prowadzona była w dwóch zakresach: - w ramach europejskiej części systemu monitorowania jakości paliw ciekłych w celu sporządzenia raportu dla Komisji Europejskiej, - w ramach krajowej części systemu w celu przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu paliw ciekłych i biopaliw ciekłych niespełniających określonych wymagań jakościowych. Rodzaj paliwa oraz zakres parametrów objętych badaniem w poszczególnych częściach systemu był różny w zależności od podmiotowego zakresu kontroli. W okresie od 22 lutego do 13 grudnia 2007r. na terenie województwa lubelskiego podjęto ogółem 127 kontroli dotyczących jakości paliw ciekłych, w tym 107 kontroli ogólnodostępnych stacji, 1 kontrolę hurtowni, 5 autocystern transportujących paliwa ciekłe oraz 14 kontroli, przedmiotem których było ustalenie łańcucha dystrybucji paliw. Do analiz laboratoryjnych pobrano łącznie 190 próbek paliw ciekłych, z czego: - w tzw. krajowym systemie kontroli jakości systemie podjęto 73 kontrole, pobierając ogółem 140 próbek paliw, - w tzw. europejskim systemie kontroli jakości, podjęto 50 kontroli, pobierając ogółem 50 próbek paliw W trakcie przeprowadzonych kontroli pobrano: - 93 próbki oleju napędowego, w tym: 75 próbek w systemie krajowym, 18 próbek w systemie europejskim, - 73 próbki benzyny bezołowiowej 95, w tym: 53 próbki w systemie krajowym, 20 próbek w systemie europejskim, - 23 próbki benzyny bezołowiowej 98 w tym: 7/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

8 11 próbek w systemie krajowym, 12 próbek w systemie europejskim, - 1 próbkę oleju opałowego pobrano w systemie krajowym. Niezależnie od powyższego w 6 przypadkach stwierdzono prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży paliw ciekłych bez wymaganej koncesji sporządzono wnioski do Sądu z art. 60' 1 kw. W toku przeprowadzonych w 2007r. kontroli stwierdzono, że w 5,5 % skontrolowanych stacji ustalono paliwa niespełniające wymagań jakościowych określonych w stosownym rozporządzeniu. Ujawnione nieprawidłowości dały podstawę do skierowania 6 zawiadomień o ppp z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, 1 informacji do Policji oraz 6 wniosków do Sądu z art. 60' 1 kw. Ponadto w okresie od 06 sierpnia 2007 r. do 18 grudnia 2007 r. na terenie województwa lubelskiego podjęto ogółem 71 kontroli dotyczących jakości gazu skroplonego (LPG), w tym 54 kontroli ogólnodostępnych stacji, 5 autocystern transportujących gaz skroplony (LPG) oraz 12 kontroli, przedmiotem których było ustalenie łańcucha dystrybucji gazu skroplonego (LPG). Do analiz laboratoryjnych pobrano łącznie 68 próbek gazu skroplonego (LPG). Przeprowadzone badania laboratoryjne wykazały, że 14 (20,6%) zbadanych próbek paliw nie spełniało wymagań jakościowych określonych w stosownym rozporządzeniu, w tym zakwestionowano 11 próbek pobranych na ogólnodostępnych stacjach, 1 próbkę pobraną z autocysterny oraz 2 próbki pobrane podczas kontroli w tzw. łańcuchu dystrybucji. W 5 przypadkach próbki kontrolne gazu skroplonego (LPG) nie potwierdziły niewłaściwej jakości paliwa. W okresie od 12 marca 2007r. do 20 marca 2007r. tut. Inspektorat przeprowadził ponadto 14 sondażowych kontroli oferowanego do sprzedaży gazu skroplonego (LPG). Przeprowadzone analizy wykazały, że 6 pobranych próbek nie spełniało wymagań jakościowych. W zakresie kontroli jakości gazu skroplonego (LPG) ustalono, że najczęściej kwestionowanymi parametrami była zawartość siarki, klasa korozji, prężność par oraz motorowa liczba oktanowa. Niewłaściwą jakość gazu skroplonego (LPG) stwierdzono w 13 kontrolowanych placówkach. Niewątpliwym efektem przeprowadzanych przez tut. Inspektorat od 2003r. kontroli paliw ciekłych było systematyczne ograniczanie odsetka paliw, które nie spełniają wymagań jakościowych i tak: - w 2003r. w 38,1 % kontrolowanych stacjach stwierdzono paliwo niewłaściwej jakości, zaś wyniki badań laboratoryjnych wykazały, że 26,7% badanych próbek nie 8/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

9 spełniało obowiązujących w tym okresie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, - w 2004r. paliwo niewłaściwej jakości stwierdzono w 20 % skontrolowanych stacji, a 13,7 % zbadanych prób nie spełniało wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, - w 2005r. w 15 % stacji stwierdzono paliwo niewłaściwej jakości, zaś odsetek prób niespełniających wymagań jakościowych dla paliw ciekłych wyniósł 12,6%, - w 2006r. paliwo niewłaściwej jakości stwierdzono w 4,72 % skontrolowanych stacji, a 3,48 % zbadanych prób nie spełniało wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, - w 2007r. paliwo niewłaściwej jakości stwierdzono w 5,5 % skontrolowanych stacji, a 4,74 % zbadanych prób nie spełniało wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, Poprawy jakości paliw ciekłych należy upatrywać m.in. w: - systematycznie prowadzonych przez Inspekcję Handlową kontrolach, - działaniach organów ścigania, które we wskazanych przypadkach prowadzone są wspólnie z kontrolami Inspekcji Handlowej, - wzroście świadomości i odpowiedzialności wielu właścicieli stacji za jakość sprzedawanego paliwa, co przejawiało się m. in. zmianą dostawców paliw tam, gdzie kontrola stwierdziła odstępstwo od obowiązujących norm, - powszechnym udostępnianiu do wglądu zainteresowanym świadectw jakości paliwa oferowanego na stacji, - wzroście zainteresowania właścicieli stacji badaniami laboratoryjnymi paliwa dostarczanego do ich stacji oraz terminową legalizacją stosowanych na stacjach odmierzaczy, - publikowaniu na stronach internetowych UOKiK wyników kontroli na stacjach paliw. Wyraźnie wzrosła również aktywność korzystających ze stacji paliw konsumentów i ich reakcja na złą, ich zdaniem, jakość sprzedawanego paliwa. Do tut. Inspektoratu Inspekcji Handlowej napływały i nadal napływają wnioski konsumentów o skontrolowanie konkretnych stacji paliw. O przeprowadzenie kontroli często też wnioskowały poszczególne komendy policji. 4. Kontrole artykułów nieżywnościowych i usług. Realizując zadania w zakresie monitorowania rynku artykułów nieżywnościowych Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Lublinie, w ramach posiadanych kompetencji, sprawdzał przestrzeganie przez przedsiębiorców m. in. następujących przepisów ustaw: - ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, - ustawy o produktach biobójczych, - ustawy o towarach paczkowanych, - ustawy o języku polskim, 9/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

10 - ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, - ustawy o cenach. W toku podejmowanych działań kontrolowano również prawidłowość i rzetelność promocji organizowanych przez przedsiębiorców w zakresie uwidaczniania cen, sporządzania ofert, oznakowania produktów. Na przestrzeni ubiegłego roku sprawdzano również poziom świadczenia usług bytowych dla ludności. Badaniem objęto m.in. usługi: pralnicze, optyczne, szewskie, fotograficzne, w zakresie organizacji kąpielisk i wypożyczalni sprzętu pływającego, usługi obrotu i zarządzania nieruchomościami. 5.Kontrole artykułów żywnościowych i usług gastronomicznych. Działalność Inspektoratu w obszarze kontroli jakości artykułów żywnościowych uwzględniała w szczególności grupy wyrobów stanowiących podstawowe zaopatrzenie ludności. Kontrole przeprowadzano w zakresie jakości i oznakowania za zgodność z obowiązującymi przepisami krajowymi i unijnymi. W 2007 roku przeprowadzono łącznie 341 kontroli u przedsiębiorców prowadzących działalność handlową i usługową w zakresie artykułów żywnościowych i usług gastronomicznych w tym: mniejszych placówkach detalicznych; - 49 sklepach wielkopowierzchniowych; - 33 hurtowniach; - 41 placówkach gastronomicznych. oraz w 1 punkcie detalicznym na targowisku. Ocenie jakościowej poddana była różnorodna gama artykułów żywnościowych. Sprawdzeniu podlegały przede wszystkim terminy gwarancji jakościowej oraz prawidłowość oznaczeń handlowych towarów, a w odniesieniu do wybranych grup artykułów żywnościowych także jakość w ocenie badań organoleptycznych i fizyko-chemicznych prowadzonych w laboratoriach Głównego Inspektoratu. Najczęściej badano artykuły mleczarskie, mięso i przetwory mięsne, wyroby cukiernicze, pieczywo, przetwory owocowo-warzywne, ryby, koncentraty spożywcze, drób oraz oleje i tłuszcze. Najwięcej wyrobów zakwestionowano w takich grupach żywnościowych jak: pieczywo, mięso i przetwory mięsne, drób i przetwory drobiowe, ryby, miód. Badane środki spożywcze kwestionowano przede wszystkim z uwagi na: - nieprawidłowe oznakowanie; - przekroczone daty ważności; 10/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

11 - wady jakościowe. W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie prawidłowości oznaczeń handlowych uchybienia stwierdzono w odniesieniu do 425 partii towarów t.j. 4,85% badanych. Najczęściej kwestionowano pieczywo 35,7%, drób i przetwory drobiowe 17,1%, przetwory mięsne i rybne po ok.11%. W wyniku przeprowadzonych kontroli z powodu nieaktualnych terminów ważności zakwestionowano 1,5% badanych towarów, głównie w grupach: koncentraty spożywcze, wyroby cukiernicze, inne żywnościowe, przyprawy, mięso i przetwory. Stwierdzono także wady jakościowe niektórych badanych produktów. Najwięcej uchybień w tym zakresie ujawniono m.in. w grupie przetworów owocowo-warzywnych, olejów, tłuszczów, miodu pszczelego, mleka i przetworów mleczarskich, ryb i przetworów rybnych. Ocenę jakości przeprowadzano w odniesieniu do wymagań przepisów krajowych, unijnych, charakterystyk jakościowych zadeklarowanych przez producentów oraz opisów składu surowcowego zamieszczonych na opakowaniach wyrobów. 6. Ochrona konsumentów. Obok postępowania kontrolnego ważnym kierunkiem w działalności Inspektoratu jest załatwianie wniosków konsumenckich. W okresie objętym informacją do Wojewódzkiego Inspektoratu w Lublinie wpłynęło ogółem 296 informacji o nieprawidłowościach oraz wniosków o mediacje złożonych przez konsumentów na działalność jednostek handlowych, usługowych i gastronomicznych. Z roku 2006 r. pozostało 7 spraw. Łącznie w 2007 r. rozpoznano 303 sprawy z tego: 10 spraw przekazano wg właściwości innym organom, 9 spraw pozostało do rozpatrzenia w roku bieżącym. Ogółem we własnym zakresie załatwiono 284 sprawy. Analogicznie jak w latach ubiegłych większość wniosków i informacji dotyczyła, artykułów przemysłowych 245 spraw, co stanowi 83% ogółu spraw, które wpłynęły i związanych z tym trudności w dochodzeniu roszczeń konsumentów, w szczególności z tytułu niezgodności towarów z umową. Wśród reklamowanych towarów przemysłowych w 56% kwestionowano jakość obuwia oraz takich artykułów jak: sprzęt agd i rtv, meble, komputery, wyroby motoryzacyjne i inne. Informacje o niewłaściwej jakości artykułów spożywczych stanowiły 11% ogółu informacji (32 sprawy). Na niewłaściwe wykonanie usług wpłynęło 19 informacji tj. 6% ogółu spraw, które odnotowano w omawianym okresie. 11/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

12 Podstawową formą załatwiania spraw było postępowanie mediacyjne. W 2007 r. przeprowadzono 224 mediacje tj. 79% spraw załatwionych we własnym zakresie, z czego (68%) zakończyło się zaspokojeniem roszczeń skarżących. Pośrednictwo Inspekcji w rozwiązywaniu sporów pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami połączone było z instruktażem właścicieli placówek w zakresie obowiązujących przepisów, co m. in. pozwoliło uzyskać pozytywny skutek. W przypadkach negatywnego rezultatu mediacji, informowano skarżących o przysługującym im prawie dochodzenia swoich roszczeń przed sądami konsumenckimi lub na drodze cywilno-prawnej. Celem zbadania zarzutów zawartych w pozostałych sprawach, w 47 przypadkach podejmowano działania kontrolne. Zarzuty konsumentów potwierdziły się w 14 sprawach, w tym w 3 tylko częściowo. Analiza napływających w 2007 r. do tut. Inspektoratu wniosków o mediację i informacji wskazuje, że możliwość poprawy sytuacji w zakresie ochrony interesów konsumentów należy upatrywać w równolegle prowadzonych działaniach o charakterze kontrolnym oraz edukacyjno-informacyjnym poprzez m.in. aktywne poradnictwo konsumenckie. Dlatego też w roku 2007 pracownicy tut. Inspektoratu udzielili 7408 porad prawnych i instruktaży, z tego 4404 konsumentom oraz 3004 podmiotom gospodarczym. Konsumenci korzystając z informacji przekazywanych przez pracowników Inspekcji Handlowej umacniają swoją pozycję na rynku. Porady udzielane przedsiębiorcom podnoszą poziom obsługi klienta, co pozytywnie wpływa na poprawę sytuacji konsumentów na rynku. Podsumowanie W kontekście wyników kontroli przeprowadzonych w 2007r. uprawnionym wydaje się stwierdzenie, że w wielu segmentach rynku nastąpiła poprawa jakości oferowanych produktów, lepiej chronione były interesy konsumentów, często także interesy gospodarcze Państwa. Niewątpliwie poprawiła się jakość paliw ciekłych, plasując Polskę wśród wielu krajów Unii Europejskiej o znaczenie dłuższym okresie kontroli i dłuższym okresie dochodzenia do normalizacji tego rynku. Stwierdzono, że w 2007r. na terenie województwa lubelskiego 4,74 % wszystkich próbek paliw poddanych badaniom laboratoryjnym nie spełniało obowiązujących wymagań jakościowych, podczas gdy na koniec roku 2003 wskaźnik ten wynosił 26,7%. 12/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

13 Zmniejszono, niekiedy wyraźnie, skalę zafałszowań wielu produktów spożywczych. Producenci żywności zwracają większą niż dotychczas uwagę na oznakowania wyrobów, zwłaszcza w zestawieniu ze składem surowcowym oraz stosowanymi dodatkami. Kontrole wielkopowierzchniowych sieci handlowych i stwierdzone w nich nieprawidłowości o różnej skali i ciężarze gatunkowym spotykają się z większym zrozumieniem i otwartością na ich eliminację ze strony kierowników obiektów i zarządów przedsiębiorstw i firm handlowych. Mimo to kontrole wciąż rejestrują niedostateczną jakość części produktów oferowanych pod tzw. marką własną, wciąż szerokie i częste promocje kryją w sobie oszukańcze praktyki, obliczane na wzrost sprzedaży i korzystny wynik ekonomiczny. Pozytywnie ocenić należy sytuację na rynku artykułów nieżywnościowych w aspekcie spełniania przez nie standardów unijnych. Wdrożone zostały z powodzeniem mechanizmy kontrolne eliminujące z rynku wyroby niespełniające wymagań zasadniczych, stanowiące zagrożenie dla ich użytkowników. Ważnym jest, że dość rozległy i chłonny rynek Polski, stanowiący istotną część rynku unijnego, nie stał się miejscem szerokiego zbywania produktów o niskiej cenie i wątpliwej jakości, zwłaszcza w zakresie ich bezpieczeństwa. To właśnie z myślą o ochronie polskiego i unijnego rynku rozpoczęto ścisłą współpracę z organami celnymi, opiniując w aspekcie bezpieczeństwa wprowadzane na rynek wyroby z importu, przede wszystkim z krajów Dalekiego Wschodu. Dotyczy to głównie zabawek, sprzętu elektrycznego, środków ochrony indywidualnej oraz wyrobów konfekcyjnych. W ocenie wyników kontroli za rok ubiegły nie sposób pominąć słabszych stron działalności inspekcyjnej, które powinny być przedmiotem szczególnej troski w najbliższym okresie. Odnotować należy zwłaszcza te, które mają charakter systemowy i rzutują na skuteczność i efektywność prowadzonych kontroli. Przede wszystkim szereg kontroli było i jest poważnie zakłócanych niektórymi zapisami obowiązującej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nie należy kwestionować absolutnie zasadniczych filarów tej ustawy, stanowiących istotne elementy ograniczające nadmierne obciążanie przedsiębiorców, takich jak limit czasowy kontroli, nie nakładania się kontroli różnych organów itd. Szkodzącymi interesom konsumentów wydają się jednak zapisy faktycznie uniemożliwiające stosowanie tzw. zakupu kontrolnego, zapisy umożliwiające podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą poprzez swoje placówki terenowe, skuteczne odciąganie kontroli, do ich zablokowania włącznie, proponowanie innych 13/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41

14 terminów kontroli itp. Ustawa ta w rozdziale dotyczącym kontroli wydaje się bardziej korzystna dla przedsiębiorców wielkoobiektowych, w tym wielkopowierzchniowych sieci handlowych, mniej zaś dla małych i średnich podmiotów, co pozostaje w sprzeczności ze skalą rejestrowanych nieprawidłowości. Patrząc przez pryzmat kontroli, także w roku 2007 należy stwierdzić, że ich skuteczność zależy w dużej mierze od jasności i precyzji zapisów w instrumentach prawnych, odnoszących się do szeregu negatywnych zjawisk rynkowych. Bez wątpliwości lepsze i skuteczniejsze w egzekwowaniu prawo, to droga do poprawy jakości produktów i usług na naszym rynku oraz możliwość ograniczania kontroli, o których coraz wyraźniej mówią przedsiębiorcy i organizacje je zrzeszające. Określając priorytety działań Inspekcji Handlowej na najbliższy okres należy podkreślić, że będą one ukierunkowane na realizację dwóch najważniejszych celów tj.: - tworzenia bezpiecznego i prokonsumenckiego rynku, gdzie działania Inspekcji Handlowej powinny przyczyniać się do zwiększenia zaufania konsumentów do funkcjonowania rynku, w tym do oferowanych, bezpiecznych produktów i usług. Realizacja tego celu następować będzie poprzez działalność kontrolną Inspekcji Handlowej, skierowaną na monitorowanie rynku produktów i usług oraz wycofywanie z rynku produktów niebezpiecznych, - tworzenie warunków do skutecznego dochodzenia roszczeń konsumenckich poprzez: wzmocnienie i rozwój efektywnego i skutecznego systemu poradnictwa konsumenckiego, prowadzenie aktywnej polityki informacyjno-edukacyjnej a także popularyzację działalności sądów konsumenckich. Wersja:.1 Wprowadził do systemu: Grażyna Pencuła dnia :16 Zatwierdził do publikacji: Joanna Tudruj dnia :16 14/14 Dokument pobrany ze strony ihlublin.netbip.pl dn :41