Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Krosno - Sucha Góra. Stacja elektroenergetyczna w Boguchwale V. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE NIEJONIZUJĄCE

Transkrypt

1 Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Krosno - Sucha Góra Stacja elektroenergetyczna w Boguchwale V. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH

2 Pola elektromagnetyczne pochodzące z niezliczonej liczby sztucznych źródeł promieniowania są nieodłącznym elementem środowiska i życia człowieka. Powszechność korzystania z różnych urządzeń elektrycznych i stale wzrastająca ich liczba, a w szczególności dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych (cyfrowa telefonia komórkowa), powoduje konieczność kontrolowania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i ochronę ludności przed skutkami ponadnormatywnego oddziaływania tych pól. Istnieją dwa rodzaje promieniowania elektromagnetycznego: jonizujące oraz niejonizujące. Działania Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie ochrony przed promieniowaniem skupiają się nad monitorowaniem poziomów promieniowania niejonizującego. Monitoring pól elektromagnetycznych ma za zadanie dostarczyć informacji o poziomach pól elektromagnetycznych w środowisku i jest głównym narzędziem służącym do ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym. W świetle przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2 r. - Prawo ochrony środowiska, ochrona środowiska przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:. utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach, 2. zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych gdy nie są one dotrzymane. Oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian tych poziomów dokonuje się w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska na podstawie art. 23 ustawy Poś zobowiązany jest do prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. W 25 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie wdrożył pomiary pól elektromagnetycznych na obszarze województwa podkarpackiego. W latach badania przeprowadzone zostały łącznie w otoczeniu 33 stacji bazowych telefonii komórkowych, 8 obiektów elektroenergetycznych (stacji i linii elektroenergetycznych) oraz 7 radiowo-telewizyjnych stacji nadawczo-odbiorczych. Ocenę poziomów pól elektromagnetycznych w latach wykonano w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 23 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. 6,3% 4,3% stacje bazowe telefonii komórkowych obiekty elektroenergetyczne 69,4% nadawczo-odbiorcze stacje RTV Ryc. V.. Udział rodzajów źródeł promieniowania elektromagnetycznego w badaniach monitoringowych PEM prowadzonych w latach na obszarze województwa podkarpackiego (źródło danych [26]) W okresie w otoczeniu monitorowanych stacji bazowych telefonii komórkowych, jak również radiowo-telewizyjnych stacji nadawczych, nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w miejscach dostępnych dla ludności. Pomiary wykazały, że wartości parametrów charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych były bardzo niskie i dla składowej elektrycznej pola były w większości przypadków mniejsze od 4 przy wartości dopuszczalnej wynoszącej 7. 4 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE

3 8 Ep [] wartość dopuszczalna dla miejsc dostępnych dla ludności Ryc. V.2. Średnie wartości składowej elektrycznej pola Ep () badanej w otoczeniu stacji bazowych telefonii komórkowych na obszarze województwa podkarpackiego w latach (źródło danych [26]) 8 Ep [] wartość dopuszczalna dla miejsc dostępnych dla ludności Ryc. V.3. Średnie wartości składowej elektrycznej pola Ep () badanej w otoczeniu radiowo-telewizyjnej stacji nadawczej Sucha Góra w Czarnorzekach, gm. Korczyna w latach 26 i 27 (źródło danych [26]) k 2 Ep [k] wartość dopuszczalna dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową wartość dopuszczalna dla miejs dostępnych dla ludności Ryc. V.4. Średnie wartości składowej elektrycznej pola Ep (k) badanej w otoczeniu obiektów elektroenergetycznych na obszarze województwa podkarpackiego w latach (źródło danych [26]) Przekroczenia dopuszczalnych poziomów PEM w zakresie składowej elektrycznej pola i gęstości mocy pola stwierdzono w miejscach dostępnych dla ludności w rejonie stadionu sportowego przy ul. Kusocińskiego w Mielcu, gdzie zlokalizowanych jest kilka źródeł promieniowania elektromagnetycznego (głównie przekaźniki radiowe, a także stacje bazowe telefonii komórkowych). Wyniki pomiarów, przeprowadzonych w otoczeniu obiektów elektroenergetycznych, nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnej składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wynoszącej k dla miejsc dostępnych dla ludności, jednak w kilku przypadkach były wyższe od wartości dopuszczalnej k, określonej dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową. Powołując się na informacje przedstawione w opracowaniu Linie i stacje elektroenergetyczne w środowisku człowieka - INFORMATOR wydanie IV, opublikowane przez PSE Operator S.A., zaznaczyć jednak należy, że wartości pól elektromagnetycznych zmierzone w badaniach wykonanych przez WIOŚ w Rzeszowie nie wskazują na ponadnormatywne oddziaływania badanych obiektów elektroenergetycznych. W otoczeniu obiektów elektroenergetycznych powszechnie występują pod- STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH

4 wyższone poziomy pól elektromagnetycznych a wartości składowych elektrycznych tych pól kształtują się na poziomach, k do k. W 28 r. badania monitoringowe poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku prowadzone były w oparciu o zapisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2 listopada 27 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. W latach monitoring poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku ukierunkowany był na badanie wpływu źródeł promieniowania na środowisko w bezpośrednim otoczeniu tych źródeł. Celem badań obiektów emitujących pola elektromagnetyczne było potwierdzenie lub wykluczenie zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, eksponowanych na oddziaływanie źródeł w miejscach dostępnych dla ludności. W związku z wejściem w życie nowych regulacji prawnych, potrzebą intensyfikacji badań oraz śledzenia długoterminowych zmian poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, monitoring prowadzony jest w miejscach dostępnych dla ludności i nie jest on ukierunkowany na badanie oddziaływania konkretnego źródła promieniowania. Przedmiotem badań jest poziom pola elektromagnetycznego na wymienionych w rozporządzeniu trzech kategoriach obszarów, kształtowany przez źródła promieniowania zlokalizowane na tych obszarach. Zgodnie z rozporządzeniem, program badań poziomów pól elektromagnetycznych na terenie województwa zakłada wykonanie pomiarów w trzyletnim cyklu pomiarowym; łącznie w 35 punktach pomiarowych, zlokalizowanych w miejscach dostępnych dla ludności w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 5 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku obejmuje, zgodnie z rozporządzeniem, pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości co najmniej od 3 MHz do 3 MHz. Obiekty radiokomunikacyjne na wieży stadionu w Mielcu W ramach w/w trzech kategorii obszarów, do badań w 28 r. wytypowano 65 obszarów, na których w miejscach dostępnych dla ludności zlokalizowano po jednym punkcie pomiarowym. Ocena poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku w 28 r., wykonana została w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 października 23 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. Zgodnie z rozporządzeniem, dopuszczalny poziom składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego (parametr charakteryzujący oddziaływanie pól elektromagnetycznych) dla zakresu częstotliwości 3 MHz do 3 MHz, wynosi 7. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych na wyznaczonych obszarach województwa. Najwyższą wartość składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego zarejestrowano w mieście Rzeszowie na osiedlu Śródmieście i wyniosła ona,73 przy wartości dopuszczalnej 7. Najniższą wartość składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego odnotowano w mieście Jarosławiu na osiedlu Armii Krajowej i wyniosła ona,7. 43 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE

5 Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w poszczególnych kategoriach obszarów województwa w 28 r. wyniosły odpowiednio:. dla centralnych dzielnic lub osiedli miast o liczbie mieszkańców większej od 5 tys. -,272, 2. dla pozostałych miast -,26, 3. dla obszarów wiejskich -,22.,8,6,4,272,2,26,22 miasta o liczbie ludn. >5 tys. pozostałe miasta obszary wiejskie Ryc. V.5. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze województwa podkarpackiego w 28 r. (źródło danych [26]) Na podstawie przeprowadzonych badań, zaobserwować można jak kształtują się poziomy pól elektromagnetycznych w danej kategorii obszarów. Największe poziomy pól elektromagnetycznych stwierdza się w dużych aglomeracjach, gdzie w czasie nakładają się na siebie pola elektromagnetyczne pochodzące od różnych źródeł, natomiast w pozostałych, mniejszych miastach i na obszarach wiejskich, mierzone poziomy pól elektromagnetycznych są odpowiednio mniejsze z uwagi na mniejszą koncentrację źródeł promieniowania.,8,73,6,4,3,2,3,5,3,4,3 Przybyszówka -lecia Staromieście Dąbrowskiego Mieszka I Śródmieście Krakowska Pd. Ryc. V.6. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze miasta Rzeszów w 28 r. (źródło danych [26]),8,6,68,4,2,2, Markiewicza Śródmieście Turaszówka Ryc. V.7. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze miasta Krosno w 28 r. (źródło danych [26]) STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH

6 ,8,6,4,36,3,48,2, Kazanów Budy Małe Śródmieście Garbarze Ryc. V.8. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze miasta Przemyśl w 28 r. (źródło danych [26]),8,6,4,37,2,8,5 Przywiśle Młodych Piastów Ryc. V.9. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze miasta Tarnobrzeg w 28 r. (źródło danych [26]),8,6,4,2,4,5,8,23 Widoki Centralne Rozwadów Pławo Ryc. V.. Średnie wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego Ep [] na obszarze miasta Stalowa Wola w 28 r. (źródło danych [26]) 45 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE

7 Mapę sporządzono na podstawie warstwy w formacie shp. baza danych Państwowego Rejestru Granic udostępnionej dla GIOŚ na potrzeby Państwowego Monitoringu Środowiska przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Mapa V.. Lokalizacja punktów pomiarowych oraz wyniki monitoringu poziomów pól elektromagnetycznych w województwie podkarpackim w 28 r. (źródło danych [26]) STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH

8 Na podstawie badań poziomów pól elektromagnetycznych, przeprowadzonych w latach stwierdza się, że największe poziomy pól elektromagnetycznych występują w otoczeniu obiektów elektroenergetycznych oraz radiowych anten nadawczych, natomiast w przypadku stacji bazowych telefonii komórkowych poziomy pól elektromagnetycznych utrzymują się na poziomach znacznie niższych od dopuszczalnych. Badania poziomów pól elektromagnetycznych przeprowadzone w 28 r. na obszarze województwa podkarpackiego wskazują, że najwyższe, jednak dużo niższe od dopuszczalnych, poziomy pól elektromagnetycznych występują w dużych aglomeracjach miejskich. W mniejszych miastach oraz na obszarach wiejskich, z uwagi na mniejszą koncentrację źródeł promieniowania, wykazuje się odpowiednio niższe poziomy pól elektromagnetycznych. Okresowe badania promieniowania niejonizującego prowadzone przez WIOŚ w Rzeszowie, pozwolą na określenie długoterminowych trendów zmian poziomów pól elektromagnetycznych na obszarze województwa oraz na porównanie oceny tych zmian z ocenami wykonanymi na pozostałych obszarach kraju. W przypadku wystąpienia przekroczeń dopuszczalnych poziomów promieniowania na obszarze województwa, wyniki badań stanowić będą podstawę do podejmowania działań naprawczych przez uprawnione organy. Stacja bazowa w Woli Dalszej 47 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE