2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce

Transkrypt

1 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce Małgorzata Rawicka Spis treści 1. Pracownicy samorządowi... 1 a) Tryb karania samorządowców... 3 b) Czego robić nie wolno? Pracownicy urzędów państwowych... 5 a) Postępowanie dyscyplinarne Członkowie korpusu służby cywilnej... 9 a) Postępowanie wyjaśniające b) Postępowanie dyscyplinarne c) Postępowanie w II instancji Samorządowcy, pracownicy urzędów państwowych i członkowie korpusu służby cywilnej pełnią funkcje publiczne. Dostęp do informacji oraz szczególne uprawnienia i obowiązki powodują, że za swoje przewinienia odpowiadają na innych zasadach niż pozostali pracownicy. 1. Pracownicy samorządowi Za naruszenie podstawowych obowiązków odpowiadają oni na podstawie KP. Ponoszą pełną odpowiedzialność za swoje szczególne zobowiązania z tytułu funkcji pełnionych w organach samorządowych. Do podstawowych obowiązków pracownika samorządowego należy dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli, oraz: przestrzeganie Konstytucji i innych przepisów, wykonywanie zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie, sierpień 2010

2 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce udzielanie informacji organom, instytucjom i osobom fizycznym oraz udostępnianie dokumentów, jeżeli prawo tego nie zabrania, dochowywanie tajemnicy ustawowo chronionej, zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, podwładnymi oraz współpracownikami, zachowywanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim, stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Pracownik samorządowy na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, ma obowiązek złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej. W razie jego niezłożenia w terminie dostaje karę upomnienia albo nagany (art i art KP). Za swoje czyny ponosi odpowiedzialność porządkową. Gdy nie przestrzega ustalonej organizacji i porządku pracy, przepisów o BHP, przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może zastosować: upomnienie, naganę (art. 108 KP). Pracownika można też ukarać karą pieniężną za: nieprzestrzeganie przepisów BHP i przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy. Przy wymierzaniu kary bierzemy pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może jednak przekroczyć dziennego wynagrodzenia zatrudnionego.

3 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 Karą dyscyplinarną, na podstawie KP, jest natomiast zwolnienie z pracy bez zachowania prawa do przysługującego wypowiedzenia. a) Tryb karania samorządowców Kary nie wolno zastosować po 2 tygodniach od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po 3 miesiącach od naruszenia (art. 109 KP). Możemy ukarać pracownika tylko po jego uprzednim wysłuchaniu, a gdy z powodu nieobecności w pracy nie jest to możliwe bieg 2-tygodniowego terminu na ukaranie nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się w pracy. Naszym obowiązkiem jest zawsze wysłuchanie pracownika, natomiast tylko zatrudniony w ramach swojego uprawnienia do składania wyjaśnień ma prawo wyboru formy ich złożenia (ustnie lub pisemnie). Po zapoznaniu się z wyjaśnieniami pracownika, podejmujemy decyzję, czy ukarać pracownika. O zastosowanej karze zawiadamiamy go na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków i datę jego dokonania oraz, informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia (art. 110 KP). Odpis zawiadomienia składamy do akt osobowych. Kara wymierzona ustnie nie jest karą w rozumieniu KP i nie może powodować żadnych ujemnych następstw dla pracownika. Niezawiadomienie pracownika o zastosowanej karze porządkowej lub powiadomienie go o ukaraniu bez zachowania formy pisemnej powoduje bezskuteczność decyzji pracodawcy. Warunkiem skuteczności decyzji pracodawcy jest umieszczenie w pisemnym zawiadomieniu przynajmniej oświadczenia o zastosowaniu wobec oznaczonego pracownika kary porządkowej. Stanowi ono element konieczny pisma. Brak tego oświadczenia jest równoznaczny w skut-

4 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce kach prawnych z niezawiadomieniem pracownika o nałożeniu kary. Gdy zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów, podwładny może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw (art. 112 KP). O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu rozstrzyga pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej zatrudnionego zakładowej organizacji związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary. W razie uwzględnienia sprzeciwu lub uchylenia tej kary przez sąd pracy mamy obowiązek zwrócić pracownikowi równowartość kwoty tej kary. Karę uważamy za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwamy z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy (art. 113 KP). Wolno nam, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu. b) Czego robić nie wolno? Za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych uprawniających do zastosowania kary dyscyplinarnej można uznać: umyślne wykorzystanie przez zatrudnionego stanowiska służbowego do celów prywatnych, polegające na dysponowaniu środkami finansowymi pracodawcy, nawet bez zamiaru ich przywłaszczenia (wyrok SN z r., I PK 267/02; niepubl.), przetrzymywanie sprzętu biurowego stanowiącego własność pracodawcy, mimo wezwań do jego zwrotu (wyrok SN z r., I PKN 700/00, OSNP 2003/21/51),

5 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 rażące niedbalstwo jako formę winy nieumyślnej, której nasilenie wyraża się w całkowitym ignorowaniu przez pracownika następstw jego działania, jeżeli rodzaj wykonywanych obowiązków lub zajmowane stanowisko nakazują szczególną przezorność i ostrożność w działaniu (wyrok SN z r., I PKN 634/00; OSNP 2003/16/381), usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy (wyrok SN z r., I PKN 532/00; OSNP 2003/11/265), pozostawienie pojazdu bez opieki wraz z dokumentami pojazdu i przewożonym w nim towarem (wyrok SA w Warszawie z r., III APa 47/01; OSA 2002/11/39). 2. Pracownicy urzędów państwowych Urzędnik państwowy ma obowiązek chronić interesy państwa oraz prawa i słuszne interesy obywateli, a w szczególności: przestrzegać Konstytucji i innych przepisów prawa, strzec autorytetu RP oraz dążyć do pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, racjonalnie gospodarować środkami publicznymi, rzetelnie i bezstronnie, sprawnie i terminowo wykonywać powierzone zadania, dochowywać tajemnicy państwowej i służbowej, rozwijać własną wiedzę zawodową, godnie zachowywać się w pracy oraz poza nią (art. 17 PracUrzPU). Urzędnicy państwowi mianowani ponoszą odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną za naruszenie obowiązków pracownika (art. 34 PracUrzPU). Kara porządkowa jest nakładana za przewinienie mniejszej wagi w formie upomnienia. Upomnienia udziela kierownik urzędu. Urzędnik państwowy może, w ciągu 3 dni od zawiadomienia go o ukaraniu, odwołać się do kierow- Obowiązki urzędnika państwowego

6 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce Kary dyscyplinarne nika jednostki nadrzędnej. Odwołanie nie przysługuje, jeżeli karę wymierzył sam minister. Karami dyscyplinarnymi są: nagana, nagana z ostrzeżeniem, nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres do 2 lat, do wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko, przeniesienie na niższe stanowisko, wydalenie z pracy w urzędzie. a) Postępowanie dyscyplinarne Postępowanie wyjaśniające Sposób przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego wobec urzędnika państwowego wynika z rozp. prezesa RM z r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego wobec urzędników państwowych oraz w sprawie komisji dyscyplinarnych i rzeczników dyscyplinarnych (Dz.U. Nr 145, poz. 1628). Etap 1 W razie powzięcia wiadomości o naruszeniu przez urzędnika obowiązków pracownika, które może stanowić podstawę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, kierownik urzędu poleca rzecznikowi dyscyplinarnemu wszczęcie postępowania wyjaśniającego. Rzecznik dyscyplinarny pisemnie zawiadamia urzędnika, którego dotyczy postępowanie, o wszczęciu postępowania wyjaśniającego. Zawiadomienie powinno zawierać: oznaczenie rzecznika dyscyplinarnego, informację o przyczynie wszczęcia postępowania, pouczenie o prawie czynnego udziału w postępowaniu oraz o sposobie korzystania z tego prawa. Rzecznik dyscyplinarny może przesłuchiwać świadków oraz biegłych, przeprowadzać inne dowody. Na tym etapie należy wyjaśnić urzędnikowi, którego dotyczy postę-

7 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 powanie, o jakie naruszenie obowiązku pracownika może zostać obwiniony, oraz umożliwić mu złożenie wyjaśnień. Urzędnik ma prawo zgłosić wniosek o przesłuchanie w postępowaniu wyjaśniającym wskazanych przez niego osób w charakterze świadków oraz zgłaszać inne wnioski dowodowe. Po zakończeniu postępowania należy zapoznać zainteresowanego z zebranymi dowodami, a urzędnik może złożyć dodatkowe wyjaśnienia. Rzecznik dyscyplinarny przedstawia kierownikowi urzędu na piśmie wyniki postępowania wyjaśniającego z wnioskiem o: zaniechanie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, nałożenie kary porządkowej, lub przekazanie komisji wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego. Postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza, jeżeli: czyn nie został popełniony albo został, ale nie zawiera znamion naruszenia obowiązków pracownika uzasadniających odpowiedzialność dyscyplinarną, obwiniony nie podlega orzecznictwu komisji, obwiniony zmarł, upłynął termin do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego ( 11 rozp. z r.). Etap 2 W sprawach dyscyplinarnych orzekają komisje dyscyplinarne I i II instancji powoływane przez kierowników urzędów, przy których działają. Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przez komisję dyscyplinarną powinien zawierać: imię i nazwisko, stanowisko służbowe oraz miejsce zamieszkania obwinionego urzędnika, dokładne określenie zarzucanego naruszenia, ze wskazaniem czasu, miejsca i okoliczności jego dokonania, proponowaną karę dyscyplinarną, uzasadnienie oparte na wynikach postępowania wyjaśniającego, Postępowanie dyscyplinarne

8 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce Protokół z rozprawy wykaz zawierający imiona, nazwiska oraz miejsca zatrudnienia świadków, którzy mają być wezwani na rozprawę, wykaz innych dowodów. Po złożeniu przez rzecznika dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przewodniczący komisji dyscyplinarnej wyznacza skład orzekający, jak również, w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku, termin rozprawy. Między dniem zawiadomienia o rozprawie a samą rozprawą powinno przypadać co najmniej 5 dni. Stronom postępowania doręcza się, wraz z wezwaniem na rozprawę, listę członków składu orzekającego oraz odpis wniosku rzecznika dyscyplinarnego o wszczęciu postępowania. Obwinionego poucza się jednocześnie o prawie do korzystania z pomocy obrońcy, prawie przeglądania akt i sporządzania notatek oraz składania wniosków o uzupełnienie dowodów w sprawie. Komisja dyscyplinarna I instancji dąży do wszechstronnego zbadania sprawy i wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności. W tym celu może dopuścić wszelkie dowody, nawet niepowołane przez strony, jeżeli uzna, że są potrzebne do uzupełnienia materiału dowodowego. Z przebiegu rozprawy sporządza się protokół, który podpisują przewodniczący składu orzekającego i protokolant. Protokół z rozprawy powinien zawierać: oznaczenie czynności, jej czasu i miejsca oraz osób w niej uczestniczących, przebieg rozprawy oraz oświadczenia i wnioski jej uczestników, wydane w toku rozprawy postanowienia i zarządzenia, a jeżeli postanowienia i zarządzenia zostały wydane poza rozprawą wzmiankę o ich wydaniu, w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu rozprawy. Komisja dyscyplinarna I instancji rozstrzyga sprawę po dokładnym ustaleniu stanu faktycznego, na podstawie

9 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 swobodnej oceny materiału dowodowego. Postępowanie kończy tajna narada. Orzeczenie komisji dyscyplinarnej zapada na tajnym głosowaniu większością głosów, a głosowanie odbywa się odrębnie co do winy i co do kary. Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie o: ukaraniu, uniewinnieniu, umorzeniu postępowania. Karę wymierza się, biorąc pod uwagę okoliczności popełnienia czynu, stopień winy, szkodliwość społeczną czynu, a także zachowanie się obwinionego przed dokonaniem naruszenia i potem. Gdy obwiniony dopuścił się kilku naruszeń, wymierza się łącznie 1 karę za wszystkie czyny. Etap 3 Odwołanie strony od orzeczenia komisji dyscyplinarnej I instancji powinno zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia lub jego części, określenie i zwięzłe uzasadnienie wniosków i zarzutów oraz podpis strony lub obrońcy obwinionego. Komisja I instancji doręcza kierownikowi urzędu odpis odwołania, po czym niezwłocznie przekazuje akta sprawy komisji dyscyplinarnej II instancji. Komisja dyscyplinarna II instancji po przeprowadzeniu rozprawy: utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie, uchyla orzeczenie w całości lub w części i wydaje w tym zakresie nowe orzeczenie, przekazuje sprawę komisji I instancji do ponownego rozpatrzenia, lub umarza postępowanie jeżeli zachodzą ku temu przesłanki określone w 11 rozp. z r. 3. Członkowie korpusu służby cywilnej Odpowiedzialność dyscyplinarną ponosi każdy członek korpusu SC, który narusza swoje obowiązki służbowe. Odwołanie

10 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce Kary dyscyplinarne członków korpusu SC Kary dyscyplinarne pracowników SC Postępowania dyscyplinarnego nie można wszcząć po 3 miesiącach od dnia powzięcia przez dyrektora generalnego urzędu wiadomości o naruszeniu obowiązków członka korpusu SC, oraz po 2 latach od popełnienia tego czynu. Jeżeli członek korpusu SC z powodu nieobecności w pracy nie ma możliwości złożenia wyjaśnień, bieg 3-miesięcznego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się zatrudnionego do pracy (art. 113 SłużbaCywU). Członkowie korpusu SC ponoszą odpowiedzialność w różnych formach w zależności od zajmowanego stanowiska. Karami dyscyplinarnymi stosowanymi wobec nich są: upomnienie, nagana, pozbawienie możliwości awansowania przez 2 lata na wyższy stopień służbowy, obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, ale nie więcej niż o 25% przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obniżenie stopnia służbowego SC, wydalenie ze SC. Karami dyscyplinarnymi stosowanymi wobec pracowników SC są: upomnienie, nagana, obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, nie więcej niż o 25% przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, wydalenie z pracy w urzędzie (art. 114 SłużbaCywU). Za naruszenie obowiązków członka korpusu SC mniejszej wagi, dyrektor generalny urzędu może go ukarać upomnieniem na piśmie. Ukaranie musi jednak poprzedzić postępowaniem wyjaśniającym okoliczności sprawy. Członek korpusu SC może w ciągu 7 dni od wymierzenia kary wnieść sprzeciw do dyrektora generalnego, który niezwłocznie przekazuje sprawę rzecznikowi dyscypli- 10

11 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 narnemu, co automatycznie wszczyna postępowanie wyjaśniające. W zawiadomieniu o wszczęciu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny informuje osobę, której dotyczy postępowanie, o stawianych jej zarzutach oraz o przysługujących jej uprawnieniach. a) Postępowanie wyjaśniające Szczegółowe zasady przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego w SC określa rozp. prezesa RM z r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej (Dz.U. Nr 60, poz. 493). W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny powinien dążyć do szczegółowego wyjaśnienia sprawy i ustalenia, czy doszło do naruszenia. Może on odbierać wyjaśnienia od osoby, której dotyczy postępowanie, przesłuchiwać świadków, zasięgać opinii biegłych, badać dokumenty, a także przeprowadzać, zabezpieczać i utrwalać dowody. Z czynności dowodowych sporządza się protokół lub notatkę. W trakcie postępowania wyjaśniającego osobie, której dotyczy postępowanie, wolno: zgłaszać rzecznikowi dyscyplinarnemu wnioski dowodowe i składać wyjaśnienia, przeglądać akta sprawy, ustanowić obrońcę z wyboru. Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego rzecznik niezwłocznie: powiadamia osobę, której dotyczyło postępowanie wyjaśniające, o zakończeniu postępowania, udostępnia jej zebrane dowody oraz umożliwia złożenie dodatkowych wyjaśnień, informuje osobę, która poleciła wszczęcie postępowania wyjaśniającego, o dokonanych ustaleniach. Gdy postępowanie wyjaśniające potwierdza zasadność zarzutów, RD sporządza wniosek o wszczęcie postępowa- 11

12 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce nia dyscyplinarnego, który niezwłocznie kieruje w 2 egzemplarzach do KD. Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego powinien obejmować: imię i nazwisko, numer PESEL, miejsce pracy i stanowisko służbowe obwinionego, dokładne określenie naruszenia obowiązków członka korpusu SC, czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków z niego wynikających, proponowaną karę dyscyplinarną, imiona i nazwiska oraz adresy świadków, których należy wezwać na rozprawę, oraz wskazanie innych dowodów, uzasadnienie. Postępowanie wyjaśniające nie zawsze dowodzi winy urzędnika. Rzecznik wydaje wówczas za zgodą osoby, która poleciła wszczęcie postępowania wyjaśniającego, postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego. Postanowienie takie rzecznik niezwłocznie doręcza osobie, której dotyczyło postępowanie wyjaśniające. b) Postępowanie dyscyplinarne Po otrzymaniu wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przewodniczący komisji wyznacza skład orzekający i kieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie, wyznaczając jej termin. Jeżeli zachodzą przesłanki przekazania sprawy rzecznikowi do uzupełnienia postępowania wyjaśniającego, przewodniczący komisji kieruje sprawę do rozpatrzenia na posiedzeniu składu orzekającego. Na rozprawę wzywa się strony oraz zawiadamia o jej terminie obrońcę, jeżeli został ustanowiony. Komisja dyscyplinarna może wzywać i przesłuchiwać świadków i biegłych, ma tym samym szerokie uprawnienia. Dlatego też powinna wyczerpująco zebrać i wszechstronnie rozpatrzyć materiał dowodowy. Niezwłocznie po zamknięciu rozprawy rozpoczyna się narada, w której uczestniczą 12

13 2.8. Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce RADY 2 tylko członkowie składu orzekającego. Przebieg narady i głosowania nad orzeczeniem nie podlega ujawnieniu. Po zamknięciu rozprawy i odbyciu narady przewodniczący składu orzekającego ogłasza orzeczenie, przytaczając ustnie najważniejsze motywy uzasadnienia. W sprawach szczególnie zawiłych ogłoszenie orzeczenia wolno odroczyć na czas nieprzekraczający 7 dni od dnia zamknięcia rozprawy. Komisja dyscyplinarna orzeka o: 1) uniewinnieniu obwinionego od zarzucanego mu czynu stanowiącego naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej, 2) uznaniu obwinionego za winnego popełnienia czynu stanowiącego naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej i wymierzeniu jednej z kar dyscyplinarnych, 3) umorzeniu postępowania dyscyplinarnego, jeżeli: ustał stosunek pracy obwinionego, nastąpiło przedawnienie karalności, w sprawie o ten sam czyn zostało wydane prawomocne postanowienie lub orzeczenie komisji dyscyplinarnej albo w tej samej sprawie i przeciwko temu samemu obwinionemu toczy się przed komisją dyscyplinarną wcześniej wszczęte postępowanie, zachodzą okoliczności wykluczające, z mocy ustawy, orzekanie w sprawie. Komisja wymierza karę, biorąc pod uwagę stopień winy i rodzaj naruszenia obowiązków członka korpusu SC, jego skutki oraz zachowanie się obwinionego przed popełnieniem czynu i po jego popełnieniu. Odpis prawomocnego orzeczenia komisji o ukaraniu dołącza się do akt osobowych członka korpusu SC. c) Postępowanie w II instancji Odwołanie od orzeczenia komisji dyscyplinarnej I instancji w granicach podniesionych zarzutów rozpatruje Wyż- 13

14 RADY Odpowiedzialność dyscyplinarna w budżetówce sza Komisja Dyscyplinarna Służby Cywilnej (WKDSC). Po otrzymaniu odwołania przewodniczący Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej wyznacza skład orzekający i kieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie, wyznaczając jej termin. Po przeprowadzeniu rozprawy WKDSC orzeka o: utrzymaniu w mocy orzeczenia KD I instancji, zmianie orzeczenia KD I instancji w całości lub w części, uchyleniu orzeczenia KD I instancji w całości lub w części. Gdy materiał dowodowy zgromadzony przez KD I instancji nie pozwala na wydanie jednego z orzeczeń, WKDSC orzeka o uchyleniu orzeczenia KD I instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania. Od orzeczeń WKDSC stronom oraz szefowi SC przysługuje odwołanie do sądu apelacyjnego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego dla miejsca zamieszkania obwinionego, wnoszone za pośrednictwem WKDSC. 14