WPŁYW NOWYCH TYPÓW ROZPYLACZY NA JAKOŚĆ POKRYCIA ROŚLIN ZIEMNIAKÓW CIECZĄ UŻYTKOWĄ

Transkrypt

1 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009 WPŁYW NOWYCH TYPÓW ROZPYLACZY NA JAKOŚĆ POKRYCIA ROŚLIN ZIEMNIAKÓW CIECZĄ UŻYTKOWĄ ROMAN KIERZEK, MAREK WACHOWIAK Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy Władysława Węgorka 20, Poznań r.kierzek@ior.poznan.pl; m.wachowiak@ior.poznan.pl I. WSTĘP Ochrona plantacji ziemniaków przed chorobami w czasie, gdy rośliny tworzą zwarty i gęsty łan należy do zabiegów trudnych i najbardziej technicznie wymagających. Sprawcy chorób rozwijają się początkowo w dolnych partiach roślin, w miejscach najbardziej wilgotnych i to głównie na łodygach oraz na dolnych stronach blaszek liściowych (Van de Zande i wsp. 1999; Wachowiak i Kierzek 2007). Jednocześnie większość zalecanych fungicydów wykazuje działanie powierzchniowe lub wgłębne i wymaga dokładnego zabezpieczenia miejsca infekcji (Kapsa i Ossowski 1997). Stąd też istnieje ciągła potrzeba poszukiwania nowych urządzeń technicznych i sposobów poprawiających penetrację zwartych i zagęszczonych łanów, a także precyzyjne nanoszenie środków ochronnych na różne partie i części roślin (Kierzek i Wachowiak 2003; Gajtkowski i wsp. 2005). W badaniach oceniano efektywność nanoszenia fungicydu zawierającego miedź na liście ziemniaków poprzez zastosowanie trzynastu typów rozpylaczy szczelinowych, charakteryzujących się odmiennym sposobem rozpylania cieczy i wytwarzających krople o różnych wielkościach. W doświadczeniach nad poprawą jakości pokrycia różnych partii roślin ziemniaków oceniano także przydatność korpusów dwugniazdowych, wyposażonych w jeden bądź dwa rozpylacze, których strumienie cieczy pokrywały rośliny ziemniaków pod kątem 45. W korpusach tych testowano wybrane rozpylacze w wersji: rozpylacz skierowany tylko do przodu lub jeden skierowany do przodu, a drugi do tyłu. II. MATERIAŁ I METODY Ścisłe doświadczenia poletkowe założono w latach 2007 i 2008 na zwartych i bardzo zagęszczonych plantacjach ziemniaków odmian późnych. W 2007 roku na plantacji

2 1146 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009 ziemniaków odmiany Asterix w miejscowości Szlachcin koło Środy Wlkp., a w 2008 roku na odmianie Ikar w miejscowości Piaskowo koło Szamotuł (woj. wielkopolskie). Opryskiwanie poletek doświadczalnych, wyznaczanych na plantacji ziemniaków (40 m 2 m) wykonano plecakowym opryskiwaczem doświadczalnym AP 2/p przystosowanym do zabiegów poletkowych. Opryskiwacz wyposażono w belkę polową o szerokości 2,0 m, którą zmodyfikowano tak, aby umożliwić montowanie wszystkich stosowanych w badaniach typów rozpylaczy i sposobów opryskiwania. Obiekty doświadczalne obejmowały stosowanie fungicydu Miedzian 50 WP w dawce 4 kg/ha, w 200 lub 400 l wody, bez i z dodatkiem adiuwanta 80 EC w dawce 1,5 l/ha. Stosowano ciśnienie 3,5 bar i prędkość roboczą 5 km/h. W 2007 r. zabieg wykonano w dniu 8 sierpnia przy temperaturze powietrza 25 C, wilgotności powietrza 77% i prędkości wiatru 1,3 1,8 m/s. W 2008 r. opryskiwanie wykonano 16 lipca przy temperaturze powietrza 23 C, wilgotności powietrza 55% i prędkości wiatru 1,8 3,0 m/s. Jakość pokrycia liści ziemniaków cieczą roboczą zawierającą fungicyd Miedzian 50 WP oceniano metodą chemiczną, opisaną w czasopiśmie Ochrona Roślin (1972), polegającą na przeniesieniu śladów preparatu miedziowego z liści na bibułę i klasyfikacji uzyskanych obrazów w skali od (400 otrzymują liście pokryte bardzo dobrze). Do analizy pobierano liście z 10 roślin w czterech wyznaczonych punktach każdego poletka i to zarówno liście wierzchołkowe, jak i liście z dolnych pięter roślin. Ocenie poddawano górne i osobno, dolne strony blaszek liściowych. W badaniach oceniano wpływ różnych typów rozpylaczy i sposobów opryskiwania na pokrycie roślin ziemniaków. W tabeli 1. przedstawiono wyniki średnie z dwóch lat doświadczeń. Wszystkie wyniki poddano analizie statystycznej. Stwierdzenia istotnych różnic dokonano za pomocą testu Duncana, wyznaczając najmniejszą istotną różnicę na poziomie istotności 5%. III. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Wyniki przedstawione w tabeli 1. wskazują, że uzyskano bardzo wysoki wskaźnik pokrycia górnych stron blaszek liściowych liści wierzchołkowych za pomocą większości ocenianych typów rozpylaczy. Pokrycie przez ciecz roboczą górnych stron liści jest uważane za najłatwiejsze. Badanie 13 obiektów doświadczalnych pozwoliło na uzyskanie w 10 przypadkach wskaźnika pokrycia przekraczającego 380. Pokrycie dolnych stron tych samych liści charakteryzuje się znacznie większym zróżnicowaniem wyników. Przy prawie dwukrotnie niższych wartościach wskaźnika pokrycia najkorzystniejsze wyniki uzyskano dla rozpylaczy niskoznoszeniowych DG TwinJet TJ VS oraz Turbo TeeJet stosowanych w wersji Duo (dwa rozpylacze zamontowane w dwugniazdowym korpusie jeden skierowany do przodu, drugi do tyłu), a także dla rozpylaczy eżektorowych Lurmark DB 12002, lecz tylko wówczas, gdy do cieczy roboczej dodano 80 EC w stężeniu 0,5%. Pokrycie liści dolnego piętra roślin ziemniaków (liści spodnich) sprawia w praktyce zawsze najwięcej trudności, szczególnie na dolnych stronach blaszek liściowych. Jakość pokrycia cieczą roboczą liści spodnich była znacznie zróżnicowana. Najlepsze efekty na górnych stronach blaszek liściowych zapewniały rozpylacze dwustrumieniowe DG TwinJet TJ VS oraz niskoznoszeniowy LU S i AD Natomiast dolne strony tych samych liści najlepiej zostały pokryte przy pomocy rozpylaczy Turbo

3 Wpływ typu rozpylacza i adiuwanta na pokrycie roślin ziemniaków 1147 TeeJet w wersji Duo. Równie wysokie pokrycie liści spodnich uzyskano za pomocą rozpylaczy niskoznoszeniowych LU S i AD o najwyższym kącie rozpylania (120 ). Wysoki stopień pokrycia liści spodnich uzyskano także za pomocą większości badanych rozpylaczy, gdy do cieczy użytkowanej dodano adiuwanta 80 EC. Istotnie najlepszym pokryciem wykazały się rozpylacze AVI i Lurmark DB Tabela 1. Wpływ typu rozpylacza i adiuwanta na pokrycie roślin ziemniaków (w skali 0 400) fungicydem Miedzian 50 WP (średnio z 2007 i 2008) Table 1. Effect of nozzle types and adjuvant on potato plant coverage by fungicide in scale (mean from 2007 and 2008) Obiekt doświadczalny Treatment Średnie pokrycie liści w skali Index of potato leaf coverage in scale Rozpylacze Nozzles adiuwant/ilość cieczy adjuvant/spray volume [l/ha] 1 G.s.l.w. 2 D.s.l.w. 3 G.s.l.s. 4 D.s.l.s XR TeeJet VP / ,12 abcd 123,75 ab 296,25 bc 54,37 abc TurboTeeJet / ,00 abcd 145,62 bc 298,75 bc 69,37 cde TurboTwinJet TTJ VP TwinJet TJ VS DG TwinJet TJ VS / ,75 ef 175,62 cd 321,87 cdef 66,25 cd / ,63 abcde 172,50 cd 336,87 def 78,75 cdef / ,00 f 218,12 fg 347,50 efg 90,00 defg AI TeeJet VS / ,25 abcde 163,75 cd 300,62 bc 72,50 cde TurboTeeJet Duo XR TeeJet Duo VP AI TeeJet Duo VS TurboTeeJet ½ Duo XR TeeJet ½ Duo VP AI TeeJet ½ Duo VS / ,75 ef 210,00 efg 317,50 cde 104,37 gh / ,12 abcde 184,37 de 316,87 cde 76,87 cdef / ,37 cdef 191,25 def 316,25 cde 61,87 bc / ,62 bcde 182,50 de 306,87 bcd 41,25 ab / ,75 abc 183,75 de 306,25 bcd 67,5 cde / ,12 bcdef 190,62 def 241,25 a 59,37 bc

4 1148 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) AVI / ,50 bcdef 164,37 cd 294,37 bc 63,12 bc AVI TVIN / ,50 def 168,12 cd 312,50 bcd 64,37 bc Lurmark DB / ,12 bcdef 131,87 ab 293,75 bc 61,25 bc LU S / ,25 abcde 190,00 def 354,37 fg 97,50 fgh AD / ,00 abcd 123,75 ab 370,00 g 100,00 fgh IDK / ,12 abcde 131,25 ab 321,87 cdef 91,25 efg ID C / ,12 def 103,75 a 278,12 b 36,25 a XR TeeJet VP AI TeeJet VS AVI Lurmark DB IDK ,62 ab 149,37 bc 305,62 bcd 91,25 efg 371,87 abcd 168,12 cd 307,50 bcd 76,87 cdef 376,87 abcde 194,37 def 311,87 bcd 116,25 h 384,37 cdef 227,50 g 314,37 cde 100,00 fgh 360,62 a 113,12 a 325,00 cdef 65,00 bc NIR (0,05) LSD (0.05) 7,766 13,107 14,789 10,6530 Objaśnienia Explanations: 1 G.s.l.w. górna strona liści wierzchołkowych top side of upper leaves 2 D.s.l.w. dolna strona liści wierzchołkowych bottom side of upper leaves 3 G.s.l.s. górna strona liści spodnich top side of lower leaves 4 D.s.l.s. dolna strona liści spodnich bottom side of lower leaves Wartości oznaczone jednakowymi literami w kolumnach nie różnią się istotnie (p = 0,05) Values followed by the same letter within a column do not differ significantly at p = 0.05 Oceniając jakość pokrycia wszystkich liści na roślinie można stwierdzić, że najlepsze efekty zapewnia stosowanie rozpylaczy niskoznoszeniowych DG TwinJet TJ VS oraz rozpylaczy Turbo TeeJet stosowanych w wersji Duo, a także rozpylaczy niskoznoszeniowych LU S i AD o kącie rozpylania 120. Na uwagę zasługują także rozpylacze AVI i Lurmark DB 12002, które odznaczały się dobrym wskaźnikiem pokrycia liści, gdy do cieczy użytkowej dodawano adiuwanta 80 EC. IV. WNIOSKI 1. Najlepsze efekty pokrycia cieczą roboczą całych roślin ziemniaków fungicydem Miedzian 50 WP w trakcie zwalczania zarazy ziemniaka na bardzo zagęszczonej plantacji, uzyskano na obiektach traktowanych rozpylaczami niskoznoszeniowi dwustrumieniowymi DG TwinJet TJ VS. Niewiele gorsze pokrycie zapewniały rozpylacze Turbo TeeJet stosowane tylko w wersji Duo.

5 Wpływ typu rozpylacza i adiuwanta na pokrycie roślin ziemniaków Najwyższy stopień pokrycia liści spodnich (w dolnej części łanu) uzyskano za pomocą rozpylaczy dwustrumieniowych DG TwinJet TJ VS) oraz Turbo TeeJet, stosowanych w wersji Duo. Wysokie pokrycie liści spodnich zapewniały także rozpylacze niskoznoszeniowe (AD 12002) i standardowe (LU 12002). 3. Dodatek adiuwanta 80 EC w korzystny sposób wpłynął na poprawę jakości pokrycia liści spodnich, w zabiegach wykonanych z użyciem większości badanych typów rozpylaczy. V. LITERATURA Bojarski S Metoda określania dokładności pokrycia roślin fungicydem miedziowym. Ochrona Roślin nr 5: Gajtkowski A., Bzdęga B., Migdalska P Spray coverage in potatoes with low drift and air induction nozzles. J. Plant Protection Res. 45: Kapsa J., Osowski J Efektywność zwalczania zarazy w uprawie ziemniaka, w zależności od doboru fungicydów. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 37 (2): Kierzek R., Wachowiak M Effect of nozzle types and adjuvants on the leaf coverage and biological efficacy of fungicides in potato. J. Plant Protection Res. 43: Wachowiak M., Kierzek R Wpływ nowoczesnych systemów opryskiwania na jakość pokrycia cieczą użytkową roślin ziemniaków. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 47 (1): Van de Zande J.C., Porskamp H.A.J., Michielsen J.M.G.P., Van Ijzendoorn M.T., Meier R Spray deposition and biological efficacy in potatoes. Techniques in Plant Protection International Conference. Warsaw, : ROMAN KIERZEK, MAREK WACHOWIAK EFFECT OF NEW SPRAY NOZZLES ON POTATO LEAF COVERAGE WITH WORKING LIQUID SUMMARY In the field experiments carried out in the effect of different nozzle types on spray coverage of potato leaves, with two spray liquids i.e. copper oxychloride alone and with oil adjuvant was tested. The highest spray deposition on whole potato plants was recorded with the use of low drift DG TwinJet TJ VS and Turbo TeeJet in version Duo (two nozzles- one directed forward, the other backward). Deposition of spray liquid at the lower part of plant canopy on top side of leaves was three to five times higher than on the bottom side of leaves. Generally, the best effect gave DG TwinJet TJ VS nozzle and Turbo TeeJet in version Duo and low drift AD and standard LU nozzles with higher spray angle 120. In some cases addition of adjuvant 80 EC to spray solution increased the deposition at lower part of plant canopy, especially on the bottom side of leaf blade. Key words: nozzles, spray coverage, fungicide, potato leaves, adjuvant