PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU AUDYCJE MUZYCZNE

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU AUDYCJE MUZYCZNE od roku szkolnego 2016/2017 dla klas II, III i IV cyklu 4-letniego oraz IV, V i VI cyklu 6-letniego Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Kamieniu Pomorskim Opracowała: mgr Zofia Szymańska

2 Program został opracowany w oparciu o podstawę programową szkół muzycznych I stopnia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cele nauczania: rozwijanie ogólnomuzycznych zainteresowań uczniów; rozwijanie w uczniach chęci do samodzielnego poznawania literatury muzycznej; zapoznanie uczniów z możliwie jak najbogatszą literaturą muzyczną; rozwinięcie zdolności uważnego i świadomego słuchania utworów muzycznych; uwrażliwienie uczniów na piękno muzyki; zapoznanie uczniów z najważniejszymi twórcami i nurtami w muzyce polskiej i światowej; zapoznanie uczniów z ogólnymi dziejami muzyki; wzbogacenie wiedzy uczniów o podstawową terminologię muzyczną; zachęcenie uczniów do śledzenia aktualnych wydarzeń w życiu muzycznym w kraju i na świecie. Treści nauczania Klasa II cyklu 4-letniego oraz IV cyklu 6-letniego: dzieło muzyczne jako przedmiot zajęć z audycji muzycznych; rodzaje muzyki ze względu na obsadę wykonawczą i treść; elementy dzieła muzycznego: rytm, melodia, harmonia, dynamika, agogika, kolorystyka, artykulacja; instrumentarium muzyczne; orkiestra symfoniczna i partytura; muzyka kameralna; głos ludzki; chór i zespoły wokalne; wybitni wykonawcy i dyrygenci; polska muzyka ludowa ogólne wiadomości;

3 polskie tańce narodowe; tańce narodowe innych krajów; stylizacja muzyki ludowej w twórczości kompozytorów polskich; twórczość J. S. Bacha, W. A. Mozarta, L. van Beethovena, F. Chopina i wybranego kompozytora. Szczegółowe treści nauczania z uwzględnieniem literatury muzycznej Temat Treść Przykładowa literatura muzyczna Dzieło muzyczne jako przedmiot zajęć z audycji muzycznych. Próba zdefiniowania utworu muzycznego. Pojęcia związane z utworem muzycznym, takie jak: kompozytor, epoka, wykonawca i wykonanie, inspiracja, obsada, odbiorca. Omówienie przykładowych programów koncertów i recitali. W. A. Mozart Eine kleine Nachtmusik cz. I. Rodzaje muzyki ze względu na obsadę wykonawczą. Rodzaje muzyki ze względu na treść. Elementy dzieła muzycznego. Muzyka wokalna (solowa, kameralna i chóralna). Muzyka instrumentalna (solowa, kameralna, orkiestrowa). Muzyka wokalno-instrumentalna. Muzyka programowa, ilustracyjna, autonomiczna i współdziałająca z tekstem. Rytm jako podstawowy element dzieła muzycznego, kształtujący jego charakter. Rytmika ustalona i swobodna. Melodia próba definicji. Rodzaje melodyki: kantylenowa, figuracyjna, deklamacyjna. Kulminacja melodii. Harmonia. Harmonika modalna, funkcyjna i sonorystyczna. F. Schubert Pieśń Pożegnanie J. Świder Cisza leśna N. Paganini Kaprys a- moll E. Grieg I Suita Peer Gynt W. A. Mozart Symfonia g-moll KV 550 N. Rimski-Korsakow Lot trzmiela F. Schubert - Pożegnanie A. Vivaldi Wiosna cz. I; L. van Beethoven III Symfonia Es-dur cz. II; E. Grieg Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt; F. Chopin Ballada F- dur op. 38 (ad. rytm); M. Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur cz. II; V. Bellini recytatyw

4 Instrumentarium muzyczne. Orkiestra symfoniczna i partytura. Muzyka kameralna. Dynamika. Dynamika stała, falująca, kontrastowa. Podstawowe oznaczenia dynamiczne (graficzne i słowne). Agogika i jej różnice w interpretacji. Podstawowe oznaczenia temp wolnych, umiarkowanych, szybkich oraz zmian tempa. Kolorystyka różnorodność pojęć. Barwa zależna od wykonania oraz od użytego środka wykonawczego. Ćwiczenia w abstrakcyjnym opisywaniu dźwięków. Artykulacja podstawowe rodzaje artykulacji na poszczególnych instrumentach. Instrumenty strunowe smyczkowe (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas) i szarpane (gitara i jej podobne, harfa). Instrumenty klawiszowe (fortepian, klawesyn, czelesta). Instrumenty miechowe (organy, akordeon). Instrumenty dęte drewniane (flet, obój, klarnet, fagot, saksofon). Instrumenty dęte blaszane (trąbka, waltornia, puzon, tuba). Instrumenty perkusyjne (z membraną i bez membrany). Rozwój orkiestry od orkiestry klasycznej do wielkiej orkiestry symfonicznej. Rozmieszczenie instrumentów w orkiestrze. Głosy w partyturze. Rola dyrygenta w orkiestrze. Duety, tria, kwartety smyczkowe i inne, kwintety fortepianowe. Adalgisy z II aktu opery Norma; F. Chopin Etiuda Gesdur op. 10 nr 5 (ad. melodia); L. van Beethoven V Symfonia c-moll cz. I w różnych wykonaniach (ad. agogika); K. Penderecki Tren ofiarom Hiroszimy; C. Debussy wybór Preludiów (ad. kolorystyka); K. Penderecki Tren ofiarom Hiroszimy, E. Grieg Taniec Anitry; F. Chopin Koncert fortepianowy f-moll cz. II (ad. artykulacja) B. Britten The Young Person s Guide to the Orchestra W. A. Mozart Symfonia C-dur Jowiszowa H. Berlioz Symfonia Z Nowego Świata F. Schubert Sonata Arpeggione L. van Beethoven Trio fortepianowe c-moll J. Haydn wybrany Kwartet smyczkowy

5 Głos ludzki. Chór i zespoły wokalne. Wybitni wykonawcy i dyrygenci. Polska muzyka ludowa ogólne wiadomości. Polskie tańce narodowe. Tańce narodowe innych krajów. Stylizacja muzyki ludowej w twórczości kompozytorów polskich i Beethovena. Ogólna fizjologia powstawania głosu ludzkiego. Rodzaje głosów wokalnych: sopran, mezzosopran, alt (i ich wybrane odmiany), tenor, baryton, bas (i ich wybrane odmiany). Zespoły wokalne jako najstarsze zespoły muzyczne wykonujące muzykę artystyczną. Od chorału gregoriańskiego do współczesnej muzyki chóralnej. Wybrane sylwetki legend w dziedzinie wirtuozerii instrumentalnej, dyrygowania orkiestrą i śpiewu. Rola Oskara Kolberga. Podział na regiony. Ogólne cechy polskiej muzyki ludowej. Instrumenty ludowe i pieśń ludowa. Mazur, kujawiak, oberek, krakowiak w polskiej muzyce ludowej. Polonez jako taniec dworski. Tańce francuskie (gawot, menuet), niemieckie (allemande, walc), angielskie (gigue), hiszpańskie (sarabanda, bolero), czeskie (polka), węgierskie (czardasz), rosyjskie (hopak, trepak). Stylizacje tańców w twórczości F. Chopina, L. van Beethovena, H. Wieniawskiego, K. Szymanowskiego. J. Zarębski Kwintet fortepianowy g-moll W. A. Mozart Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet S. Moniuszko Aria z kurantem z opery Straszny dwór fragmenty chorału gregoriańskiego G. P. da Palestrina Missa brevis O. di Lasso Echo J. Świder Cisza leśna Nagrania Y. Menuhina, M. Maiskiego, G. Goulda, H. von Karajana wybór polskiej pieśni ludowej i muzyki instrumentalnej wybór tańców polskich wykonywanych przez kapele ludowe J. S. Bach fragmenty Suit skrzypcowych i wiolonczelowych P. I. Czajkowski F. Chopin Mazurki, Polonezy, Krakowiak L. van Beethoven Koncert potrójny C-dur cz. III H. Wieniawski Polonezy K. Szymanowski -

6 Klasa III cyklu 4-letniego oraz V cyklu 6-letniego: forma muzyczna i gatunek muzyczny sposoby kształtowania dzieła muzycznego faktura polifoniczna i homofoniczna motyw, fraza, zdanie i okres muzyczny formy okresowe forma allegra sonatowego powtórzenie wiadomości o instrumentach orkiestrowych i orkiestrze gatunki muzyki orkiestrowej: symfonia i suita trzyczęściowe formy instrumentalne forma wariacji tematycznych forma ronda formy polifoniczne: kanon, inwencja, fuga pieśń opera muzyka średniowiecza w Polsce i Europie muzyka renesansu w Polsce i Europie muzyka baroku w Polsce i Europie życie i twórczość J. S. Bacha życie i twórczość J. F. Haendla Szczegółowe treści nauczania z uwzględnieniem literatury muzycznej Temat Treść Przykładowa literatura muzyczna Forma muzyczna i gatunek muzyczny. Sposoby kształtowania dzieła muzycznego. Faktura polifoniczna i homofoniczna. Wstęp do nauki o formach muzycznych. Zakres pojęcia forma muzyczna i gatunek muzyczny. Przykładowe formy oraz gatunki muzyczne. Rozwój utworu muzycznego zasada ewolucyjna i szeregowania. Różnice między nimi. Krzyżowanie się dwóch sposobów. Różnice między monofonią, homofonią i polifonią. The Beatles Yesterday J. S. Bach Preludium z I Suity wiolonczelowej G-dur F. Chopin Preludium deszczowe G. P. da Palestrina Kyrie z Missa brevis

7 Motyw, fraza, zdanie i okres muzyczny. Formy okresowe. Forma allegra sonatowego. Powtórzenie wiadomości o instrumentach orkiestrowych, orkiestrze i partyturze. Gatunki muzyki orkiestrowej: symfonia i suita. Forma wariacji tematycznych. Rozpoznawanie faktury w utworach muzycznych. Zakres pojęciowy motywu, frazy, zdania i okresu muzycznego. Budowa okresowa utworu. Odkrywanie budowy okresowej w słuchanym utworze. Małe i wielkie formy okresowe. Tworzenie własnych form okresowych. Budowa formy sonatowej z uwzględnieniem pojęć: temat I i temat II, łącznik, przetworzenie, repryza, kontrast tematyczny. Forma sonatowa w historii muzyki. Sekcje instrumentów: dęte drewniane i blaszane, kwintet smyczkowy. Orkiestra klasyczna i wielka orkiestra symfoniczna powtórzenie wiadomości. Ćwiczenie w śledzeniu partytury słuchanego utworu. Cechy symfonii klasycznej i późniejszej: ogólna budowa, różnice w obsadzie i brzmieniu. Suita jako cykl utworów tanecznych. Pochodzenie wariacji tematycznych. Pojęcia związane z formą tematu z wariacjami: temat i jego cechy, wariacja, środki F. Chopin Nokturn Des-dur op. 27 nr 2 J. S. Bach Fuga c-moll z II DWK W. A. Mozart Symfonia g- moll KV 550 cz. I Simon and Garfunkel Scarborough Fair Anonim - Bogurodzica F. Chopin Preludium A-dur op. 28 nr 7 Wybrane piosenki z Nowego Solfeża R. Schumann miniatury ze Scen dziecięcych W. A. Mozart Eine kleine Nachtmusik cz. II W. A. Mozart Symfonia g- moll KV 550 L. van Beethoven Sonata cis-moll op. 27 Księżycowa, cz. III W. A. Mozart Symfonia C- dur Jowiszowa cz. I M. Ravel Bolero E. Grieg Taniec Anitry z I Suity Peer Gynt G. Mahler V Symfonia cismoll W. A. Mozart Symfonia g- moll KV 550 G. Mahler V Symfonia cismoll E. Grieg I Suita Peer Gynt W. A. Mozart Wariacje nt. Ah, vous dirai-je, Maman

8 Forma ronda. Pieśń. Opera. Muzyka średniowiecza w Polsce i Europie. Muzyka renesansu w Polsce i Europie. Muzyka baroku w Polsce i Europie. techniki wariacyjnej. Pochodzenie ronda. Pojęcia związane z formą ronda: kuplet, refren, łącznik. Rondo starofrancuskie i klasyczne. Pochodzenie pieśni. Rodzaje pieśni: zwrotkowa, wariacyjna, przekomponowana. Powstanie opery i najważniejsze cechy opery. Budowa: części wokalne uwertura (aria, recytatyw, duet) i instrumentalne (uwertura, intermezzo). Opera seria i buffa. Najsłynniejsze opery twórcy i tytuły. Tło historyczne i obyczajowe. Chorał gregoriański. Powstanie wielogłosowości. Trubadurzy i truwerzy. Najstarsze muzyczne zabytki Polski. Twórczość Mikołaja z Radomia. Ogólne cechy epoki. Rozwój wielogłosowości: motet, madrygał, chanson. Msza jako dzieło muzyczne. Rozwój muzyki instrumentalnej. Twórczość Wacława z Szamotuł. Ogólne cechy epoki. Camerata florencka i monodia akompaniowana. Rozwój opery ośrodek włoski i francuski. Muzyka instrumentalna: concerto grosso, koncert solowy, klawesyniści francuscy, muzyka W. A. Mozart Marsz turecki z Sonaty A-dur L. C. Daquin Kukułka S. Moniuszko Prząśniczka F. Schubert Pstrąg, Wędrowiec, Król olch Wybór części z: C. Monteverdi L Orfeo S. Moniuszko Straszny dwór W. A. Mozart Czarodziejski flet G. Puccini - Tosca Chorał gregoriański Przykłady organum wybór pieśni francuskich Bogurodzica Gaude Mater Polonia Breve regnum Mikołaj z Radomia - tańce G. P. da Palestrina Missa brevis O. di Lasso Echo, Matona mia cara M. Gomółka wybór Psalmów Wacław z Szamotuł Już się zmierzcha M. Zieleński - Magnificat C. Monteverdi L Orfeo (fragmenty) G. B. Pergolesi La serva padrone J. S. Bach Koncerty brandenburskie A. Vivaldi Cztery pory roku L. C. Daquin Kukułka J. S. Bach Oratorium na

9 organowa. Wielkie gatunki wokalnoinstrumentalne: kantata, oratorium, pasja. Życie i twórczość J. S. Bacha. Sylwetka kompozytora związane z nim miejsca, różnorodność działalności muzycznej, najważniejsze fakty i ciekawostki z życia. Najważniejsze pola twórczości: chorały, muzyka organowa, muzyka na instrumenty klawiszowe, wielkie gatunki wokalnoinstrumentalne, muzyka instrumentalna. Boże Narodzenie, Kantata o kawie, Pasja wg św. Mateusza (fragmenty) Koncert skrzypcowy E-dur Koncerty brandenburskie Toccata i fuga d-moll Inwencje Preludia i fugi z DWK I/II Chorały Pasja wg św. Mateusza (wybrane części) Kantata o kawie (wybrane części) Msza h-moll(wybrane części) Życie i twórczość J. F. Haendla. Sylwetka kompozytora związane z nim miejsca, różnorodność działalności muzycznej, najważniejsze fakty i ciekawostki z życia. Muzyka instrumentalna i wielkie dzieła wokalnoinstrumentalne. Muzyka na wodzie Muzyka ogni sztucznych Oratorium Mesjasz WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z UWZGLĘDNIENIEM TREŚCI NAUCZANIA Klasa IV cyklu 6-letniego oraz II cyklu 4-letniego Stopień Dostateczny Treści nauczania Uczeń potrafi: powiedzieć, co to jest utwór muzyczny; określić na podstawie słuchanego utworu jego obsadę, używając pojęć: wokalny/instrumentalny/wokalnoinstrumentalny; wymienić elementy dzieła muzycznego i w jednym zdaniu wyjaśnić, czego dotyczą poszczególne elementy; wymienić grupy instrumentów muzycznych (strunowe szarpane, strunowe smyczkowe, klawiszowe, dęte drewniane, dęte blaszane, miechowe, perkusyjne) i podać po kilka przykładów do każdej grupy; wymienić grupy instrumentów, które grają w orkiestrze;

10 Dobry określić, czy instrument będący jego przedmiotem głównym jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura i jaka jest funkcja dyrygenta w orkiestrze; podać przykład zespołu kameralnego i określić jego skład; wymienić dwa z trzech głównych rodzajów głosów kobiecych i męskich; podać przykład utworu chóralnego; podać przykład słynnego wirtuoza instrumentu, który jest jego przedmiotem głównym w szkole; wymienić kilka instrumentów występujących w polskiej kapeli ludowej; wymienić polskie tańce narodowe i podać ich podstawowe cechy metrorytmiczne; lakonicznie wyjaśnić, czym jest stylizacja tańca. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny dostatecznej, tj %. Uczeń potrafi: powiedzieć, co to jest utwór muzyczny i na podstawie przykładowego programu koncertu wskazać kompozytora, tytuł utworu i wykonawcę; powiedzieć, jakie gra utwory (kompozytor i pełny tytuł); na podstawie słuchanego utworu określić rodzaj muzyki, używając pojęć: wokalna (solowa/kameralna/chóralna), instrumentalna (solowa/kameralna/orkiestrowa) lub wokalno-instrumentalna; wymienić i lakonicznie opisać rodzaje muzyki ze względu na treść; na podstawie tytułu utworu określić rodzaj muzyki ze względu na treść; wymienić elementy dzieła muzycznego i wyjaśnić, czego dotyczą; na podstawie słuchanego utworu określić podstawową cechę rytmu (marszowy/taneczny/kołysankowy); wymienić rodzaje melodyki i opisać ich podstawowe cechy; wymienić rodzaje harmoniki i opisać ich podstawowe cechy; na podstawie słuchanego utworu rozpoznać rodzaj melodyki i harmoniki; wyjaśnić, co oznaczają terminy: piano, mezzopiano, pianissimo, mezzoforte, forte, fortissimo, crescendo, decrescendo; podać po jednym przykładzie tempa wolnego, umiarkowanego i szybkiego; wyjaśnić, od czego zależy kolorystyka utworu; wyjaśnić, na czym polega portato, legato i staccato oraz rodzaj artykulacji charakterystyczny dla instrumentu, który

11 Bardzo dobry jest jego przedmiotem głównym; wymienić grupy instrumentów i poprawnie podać większość instrumentów w danej grupie (z wyłączeniem instrumentów perkusyjnych po dwa przykłady dla membranofonów i idiofonów) oraz określić, czy dany instrument brzmi wysoko czy nisko; wymienić sekcje instrumentów orkiestrowych i wyjaśnić podstawową różnicę między orkiestrą klasyczną a wielką orkiestrą symfoniczną; określić, czy instrument, który jest jego przedmiotem głównym, jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura i krótko opisać rolę dyrygenta w orkiestrze; podać dwa przykłady zespołów kameralnych i wymienić ich skład; wymienić po trzy główne rodzaje głosów kobiecych i męskich, od najwyższego do najniższego; wyjaśnić, czym jest chorał gregoriański; podać przykład dowolnego utworu chóralnego; podać przykład żyjącego wybitnego dyrygenta, wirtuoza instrumentu, który jest jego przedmiotem głównym oraz dwóch wirtuozów innych instrumentów, wybitnego śpiewaka/śpiewaczkę operową; wyjaśnić pojęcie folklor; scharakteryzować ogólnie polską muzykę ludową i rolę Oskara Kolberga; wymienić najważniejsze instrumenty występujące w polskich kapelach ludowych; podać najważniejsze cechy polskiej pieśni ludowej; wymienić polskie tańce narodowe, ogólnie je scharakteryzować (zwłaszcza metrorytmikę); wymienić trzy tańce obce i podać ich pochodzenie oraz najważniejsze dwie cechy; wyjaśnić, czym jest stylizacja tańca i rozpoznać ze słuchu dowolny Mazurek F. Chopina i Polonez H. Wieniawskiego. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny dobrej, tj %. Uczeń potrafi: powiedzieć, co to jest utwór muzyczny i interpretacja; prawidłowo napisać program, który wykonuje; na podstawie słuchanego utworu określić rodzaj muzyki, używając pojęć: wokalna (solowa/kameralna/chóralna), instrumentalna (solowa/kameralna/orkiestrowa) lub wokalno-instrumentalna; wymienić i opisać rodzaje muzyki ze względu na treść;

12 rozpoznać rodzaj muzyki ze względu na treść w słuchanym utworze z literatury muzycznej przerobionej na zajęciach; wymienić elementy dzieła muzycznego i wyjaśnić, czego dotyczą; wymienić rodzaje rytmiki i podać ich cechy (ustalona/swobodna); wymienić rodzaje melodyki i podać ich cechy (kantylenowa, figuracyjna, recytatywna); wymienić rodzaje harmoniki i scharakteryzować, łącznie z umieszczeniem w dziejach muzyki (modalna/funkcyjna/sonorystyczna); wymienić i scharakteryzować rodzaje dynamiki (stała/falująca/kontrastowa); wyjaśnić terminy: piano, mezzopiano, pianissimo, mezzoforte, forte, fortissimo, crescendo, decrescendo, diminuendo; podać po trzy przykłady temp wolnych, umiarkowanych i szybkich; wyjaśnić terminy: accelerando, ritenuto, rallentando; wyjaśnić, od czego zależy kolorystyka utworu; wyjaśnić, na czym polega artykulacja portato, legato i staccato oraz podać i wyjaśnić rodzaje artykulacji charakterystyczne dla instrumentu, który jest jego przedmiotem głównym oraz podstawowe rodzaje artykulacji typowe dla innych instrumentów; omówić słuchany utwór z literatury muzycznej przerobionej na lekcjach pod kątem wszystkich elementów dzieła muzycznego; wymienić grupy instrumentów i wszystkie główne instrumenty należące do danej grupy (z wyłączeniem instrumentów perkusyjnych po trzy przykłady dla membranofonów i idiofonów) oraz określić, czy dany instrument brzmi wysoko czy nisko; wymienić sekcje instrumentów orkiestrowych i wyjaśnić różnice między orkiestrą klasyczną a wielką orkiestrą symfoniczną, łącznie ze wskazaniem instrumentów, które doszły do orkiestry w XIX wieku; określić, czy instrument, który jest jego przedmiotem głównym, jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura i jak są w niej zapisane głosy; opisać rolę dyrygenta w orkiestrze i podać przykłady najbardziej uznanych orkiestr na świecie; wymienić trzy rodzaje zespołów kameralnych i podać ich skład; wymienić po trzy główne rodzaje głosów kobiecych i męskich, od najwyższego do najniższego i podać kilka odmian

13 Celujący wybranych dwóch głosów (jeden kobiecy, jeden męski); scharakteryzować chorał gregoriański; podać skład chóru mieszanego i dziecięcego; podać 2-3 przykłady dzieł muzyki chóralnej; podać przykład żyjącego wybitnego dyrygenta, wirtuoza instrumentu, który jest jego przedmiotem głównym oraz dwóch wirtuozów innych instrumentów, wybitnego śpiewaka/śpiewaczkę operową; scharakteryzować polską muzykę ludową i rolę Oskara Kolberga w pełnym zakresie omówionym na zajęciach; wymienić najważniejsze instrumenty występujące w polskich kapelach ludowych; podać najważniejsze cechy polskiej pieśni ludowej i ludowej muzyki instrumentalnej; wyjaśnić pojęcie folklor; wymienić regiony folkloru polskiego; wymienić polskie tańce narodowe i je scharakteryzować (cechy metrorytmiczne, wyrazowe, pochodzenie, związek z obrzędami, charakterystyczne elementy choreografii); wymienić wszystkie tańce obce omówione na zajęciach i ogólnie je scharakteryzować; wyjaśnić, czym jest stylizacja tańca i rozpoznać ze słuchu dowolny Mazurek F. Chopina i Polonez H. Wieniawskiego. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny bardzo dobrej, tj %. Wymagane treści jak dla oceny bardzo dobrej. Ponadto: uczeń pisze sprawdziany i kartkówki na 100% oraz prawidłowo odpowiada na pytania dodatkowe; uczeń wykazuje znajomość programu wykraczającego poza treści wymagane na poziomie klasy IV cyklu 6-letniego oraz II cyklu 4-letniego; uczeń wykazuje większą niż wymagana dla jego klasy znajomość literatury muzycznej; uczeń wykazuje zainteresowanie najważniejszymi wydarzeniami muzycznymi w kraju i na świecie; uczeń osiąga najwyższe wyniki na konkursach wewnątrzszkolnych i zewnętrznych, o ile miały miejsce; uczeń wykazuje wysoką kulturę osobistą i nienagannie zachowuje się na koncertach. Klasa V cyklu 6-letniego oraz III cyklu 4-letniego Stopień Dostateczny Uczeń potrafi: Treści nauczania

14 Dobry wyjaśnić ogólnie, czym jest forma i gatunek muzyczny i podać po dwa przykłady dla każdego z powyższych; wyjaśnić różnicę między monofonią, homofonią i polifonią i podać po jednym przykładzie utworu dla każdego z powyższych; rozpoznać fakturę w słuchanym przykładzie z literatury muzycznej omówionej na lekcji; wyjaśnić, czym jest motyw i fraza; ogólnie wyjaśnić, na czym polega budowa okresowa utworu; skojarzyć poznane formy (allegro sonatowe, wariacje tematyczne, rondo) z elementami ich budowy i wyjaśnić podstawową cechę kształtującą daną formę; ogólnie scharakteryzować gatunek symfonii i wymienić trzech twórców symfonii; ogólnie scharakteryzować gatunek suity i wymienić jeden utwór (kompozytora i tytuł); wymienić grupy instrumentów, które grają w orkiestrze; określić, czy instrument będący jego przedmiotem głównym jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura i jaka jest funkcja dyrygenta w orkiestrze; ogólnie scharakteryzować pieśń, wskazać z którego okresu w historii muzyki się wywodzi i wymienić trzech twórców pieśni, których utwory słuchane były na lekcji; podać podstawowe cechy opery i wskazać, z którego okresu i z jakiego kraju się wywodzi; wymienić trzech twórców opery i tytuły ich oper (po jednym dla każdej epoki); wskazać zakres dziejowy i najważniejsze ośrodki rozwoju muzyki w epoce średniowiecza, renesansu i baroku; wskazać po dwie-trzy ogólne cechy muzyki w epoce średniowiecza, renesansu i baroku oraz dwa najważniejsze gatunki/rodzaje muzyki w każdej z powyższych epok; wymienić dwóch kompozytorów europejskich i jednego polskiego dla epoki średniowiecza, renesansu i baroku; wskazać przynajmniej jeden najstarszy zabytek muzyczny Polski; wskazać najważniejsze nurty w muzyce Bach i Haendla oraz kraje, z którymi byli związani. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny dostatecznej, tj %. Uczeń potrafi: wyjaśnić, czym jest forma i gatunek muzyczny i podać trzy przykłady form oraz pięć przykładów gatunków muzycznych; wyjaśnić, na czym polegają zasady kształtowania utworu muzycznego: szeregowania i ewolucyjna; podać po jednym przykładzie utworu dla każdej z nich;

15 wyjaśnić różnice między monofonią, homofonią i polifonią oraz rozpoznać fakturę w utworze z literatury muz. poznanej na lekcji; wyjaśnić, czym jest motyw i fraza i wymienić pozostałe elementy w budowie okresowej utworu; wymienić podstawowe elementy następujących form: allegro sonatowe, wariacje tematyczne, rondo i wskazać najważniejsze cechy formotwórcze każdej z nich; rozpoznać formę utworów z literatury muz. omówionej na lekcjach; ogólnie scharakteryzować gatunek symfonii i wymienić dwóch twórców symfonii klasycznej i dwóch późniejszej; ogólnie scharakteryzować gatunek suity i wymienić dwa utwory; wymienić grupy instrumentów, które grają w orkiestrze; określić, czy instrument będący jego przedmiotem głównym jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura i jaka jest funkcja dyrygenta w orkiestrze; ogólnie scharakteryzować pieśń, wskazać z którego okresu w historii muzyki się wywodzi, wymienić poznane rodzaje pieśni i wskazać trzech twórców tego gatunku; podać podstawowe cechy opery, wymienić pięć części opery (w tym wokalne i instrumentalne), wskazać, z którego okresu i z jakiego kraju się wywodzi; wymienić trzech twórców opery i tytuły ich oper (po jednym dla każdej epoki); wskazać zakres dziejowy okresu średniowiecza w muzyce, najważniejsze ośrodki, ogólnie scharakteryzować chorał gregoriański, śpiew wielogłosowy i lirykę trubadurów i truwerów; wskazać trzech kompozytorów europejskich; ogólnie scharakteryzować okres średniowiecza w muzyce polskiej; wymienić trzy najstarsze zabytki muzyczne; wskazać najważniejsze cechy muzyki renesansu w Europie, zakres dziejowy epoki, najważniejsze ośrodki i gatunki muzyki wokalnej i instrumentalnej; ogólnie scharakteryzować mszę jako gatunek muzyczny i podać dwóch twórców mszy; wymienić pozostałe gatunki typowe dla renesansu; wskazać trzech renesansowych twórców europejskich i dwóch polskich; wskazać najważniejsze gatunki tworzone przez Mikołaja Gomółkę i Wacława z Szamotuł; podać najważniejsze cechy muzyki epoki baroku; ogólnie nakreślić początki opery i wskazać pierwszą zachowaną operę; podać dwa ośrodki rozwoju opery we Włoszech i po jednym

16 Bardzo dobry kompozytorze dla każdego z nich; podać najważniejsze gatunki muzyki instrumentalnej i przykład utworu (kompozytor i tytuł) dla concerto grosso oraz koncertu solowego; podać dwa gatunki muzyki organowej; podać jednego twórcę klawesynowej muzyki francuskiej; wymienić wielkie gatunki wokalno-instrumentalne i dla wybranego podać jeden przykład (kompozytor i tytuł); ogólnie scharakteryzować twórczość Bacha i Haendla, podać rok narodzin i śmierci, wymienić parę miejsc, z którymi byli związani i podać po trzy przykłady utworów. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny dobrej, tj %. Uczeń potrafi: wyjaśnić, czym jest forma i gatunek muzyczny oraz podać po pięć przykładów dla każdego; wyjaśnić, na czym polegają zasady kształtowania utworu muzycznego: ewolucyjna i szeregowania oraz podać po jednym przykładzie utworu dla każdego z nich oraz przykład formy, w której zasady się krzyżują; wyjaśnić, czym jest monofonia, homofonia i polifonia; rozpoznać fakturę utworu z obowiązującej literatury muz.; wyjaśnić, czym jest motyw, fraza, zdanie i okres muzyczny oraz na czym polega budowa okresowa utworu; wymienić podstawowe elementy następujących form: allegro sonatowe, wariacje tematyczne, rondo, wskazać ich najważniejsze cechy formotwórcze, epokę z której się wywodzą oraz po trzech kompozytorów; wymienić środki techniki wariacyjnej; ogólnie scharakteryzować rondo starofrancuskie i klasyczne; rozpoznać formę utworów z obowiązującej literatury muz.; ogólnie scharakteryzować gatunek symfonii, wskazać różnice między symfonią klasyczną a późniejszą i wymienić dwóch twórców symfonii klasycznej i dwóch późniejszej; ogólnie scharakteryzować gatunek suity i wymienić dwa utwory (kompozytor i tytuł); wymienić grupy instrumentów, które grają w orkiestrze; określić, czy instrument będący jego przedmiotem głównym jest instrumentem orkiestrowym i do jakiej sekcji należy; wyjaśnić, czym jest partytura, w jaki sposób są zapisane w niej głosy i jaka jest funkcja dyrygenta w orkiestrze; scharakteryzować pieśń z uwzględnieniem jej pochodzenia i rodzajów oraz rozpoznać rodzaj pieśni na podstawie utworu z obowiązującej literatury muz.; podać podstawowe cechy opery, wymienić pięć części opery (w tym wokalne i instrumentalne), wskazać, z którego okresu

17 Celujący i z jakiego kraju się wywodzi; wskazać tytuł i twórcę pierwszej zachowanej opery; wymienić pięciu twórców opery i przykładowe tytuły (z uwzględnieniem różnych epok); wskazać zakres dziejowy okresu średniowiecza w muzyce, najważniejsze ośrodki, scharakteryzować chorał gregoriański, śpiew wielogłosowy i lirykę trubadurów i truwerów z uwzględnieniem wszystkich cech omówionych na lekcjach; wskazać trzech kompozytorów europejskich; scharakteryzować okres średniowiecza w muzyce polskiej; wymienić trzy najstarsze zabytki muzyczne; ogólnie scharakteryzować twórczość Mikołaja z Radomia i podać przykłady utworów; wskazać najważniejsze cechy muzyki renesansu w Europie, zakres dziejowy epoki, najważniejsze ośrodki i gatunki muzyki wokalnej i instrumentalnej; ogólnie scharakteryzować wielką renesansową polifonię i wskazać dwóch twórców; ogólnie scharakteryzować mszę jako gatunek muzyczny i podać dwóch twórców mszy; wymienić pozostałe gatunki typowe dla renesansu; wskazać trzech renesansowych twórców europejskich i dwóch polskich; wskazać najważniejsze gatunki tworzone przez Mikołaja Gomółkę i Wacława z Szamotuł; podać najważniejsze cechy muzyki epoki baroku; ogólnie nakreślić początki opery i wskazać pierwszą zachowaną operę; podać dwa ośrodki rozwoju opery we Włoszech, różnice między nimi i po jednym kompozytorze dla każdego z nich; podać najważniejsze gatunki muzyki instrumentalnej i przykład utworu (kompozytor i tytuł) dla concerto grosso oraz koncertu solowego oraz wskazać najważniejsze różnice między nimi; podać dwa gatunki muzyki organowej; podać trzech twórców klawesynowej muzyki francuskiej i jej najważniejsze cechy; wymienić wielkie gatunki wokalno-instrumentalne i dla każdego z nich podać jeden przykład (kompozytor i tytuł); scharakteryzować twórczość Bacha i Haendla z uwzględnieniem wszystkich aspektów omówionych na lekcjach, podać rok narodzin i śmierci, wymienić parę miejsc, z którymi byli związani i podać po trzy przykłady utworów. Uczeń pisze sprawdziany i kartkówki w zakresie oceny bardzo dobrej, tj %. Wymagane treści jak dla oceny bardzo dobrej. Ponadto:

18 uczeń pisze sprawdziany i kartkówki na 100% oraz prawidłowo odpowiada na pytania dodatkowe; uczeń wykazuje znajomość programu wykraczającego poza treści wymagane na poziomie klasy IV cyklu 6-letniego oraz II cyklu 4-letniego; uczeń wykazuje większą niż wymagana dla jego klasy znajomość literatury muzycznej; uczeń wykazuje zainteresowanie najważniejszymi wydarzeniami muzycznymi w kraju i na świecie; uczeń osiąga najwyższe wyniki na konkursach wewnątrzszkolnych i zewnętrznych, o ile miały miejsce; uczeń wykazuje wysoką kulturę osobistą i nienagannie zachowuje się na koncertach.