KODEKS ETYCZNY W RELACJACH POMIĘDZY INSTYTUCJAMI KREDYTOWYMI I MSP

Transkrypt

1 KODEKS ETYCZNY W RELACJACH POMIĘDZY INSTYTUCJAMI KREDYTOWYMI I MSP Wprowadzenie Dobre relacje biznesowe pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP pomogą w osiągnięciu celu Unii Europejskiej, stania się najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką na świecie (Rada Europejska w Lizbonie, marzec 2000 r.). MSP dokonują zasadniczego wkładu do wzrostu i zatrudnienia w UE. Biorąc to pod uwagę, dostęp do finansowania jest głównym czynnikiem sukcesu przedsiębiorstw w tworzeniu trwałych miejsc pracy. 1 Sprawne i efektywne relacje pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP są jednym z kluczowych zagadnień rozwoju europejskiej gospodarki. NiezaleŜnie od roŝnych krajowych tradycji, praw i przepisów, finansowanie poŝyczkowe jest ciągle najwaŝniejszym źródłem zewnętrznego finansowania MSP w Europie i jego dominująca rola będzie prawdopodobnie utrzymana. Na tym tle europejski sektor bankowy kontynuuje swoje zaangaŝowanie na rzecz zapewnienia usług dla MSP w róŝnych fazach ich cyklu Ŝycia. Będzie się zatem przyczyniał do konkurencyjności europejskiej gospodarki w coraz bardziej globalizującym się świecie. Działając lokalnie i myśląc globalnie, europejski sektor kredytowy będzie godnym zaufania partnerem dla MSP. Będzie sprawnie towarzyszył im w przyszłych unijnych i międzynarodowych, ekonomicznych regulacyjnych wyzwaniach i moŝliwościach, w szczególności w zwiększeniu globalizacji gospodarki, we wzmocnieniu i połączeniu dynamiki sektora, z powiększającym się naciskiem na rentowność, jak równieŝ reformy sektora finansowego i legislacji bankowej. Rada Przemysłu z 5 grudnia 2001 roku poprosiła Komisję o napisanie Europejskiego Kodeksu Etycznego w relacjach pomiędzy bankami, jednostkami zapewniającymi finansowanie i MSP, dla poprawy ich wzajemnego zrozumienia. Obecny Europejski Kodeks Etyczny jest instrumentem budowy zaufania. Jest to dobrowolny Kodeks Etyczny oparty na zestawie powszechnych zasad przyjętych przez główne europejskie organizacje reprezentujące zarówno banki jak i MSP. Cel ogólny Europejski Kodeks Etyczny przyczynia się do wspierania dobrych roboczych relacji pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP, poprzez zachęcanie do większego wzajemnego zrozumienia ich poszczególnych ról i odpowiedzialności. Cel szczegółowy 1 3-cia Runda Okrągłego Stołu bankowców i MSP, koniec czerwca 2000

2 Europejski Kodeks Etyczny wyszczególnia zestaw zasad dla zapewniania wzajemnie korzystnej, opartej na lojalności oraz opłacalnej relacji pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP. Zakres kodeksu i definicje Europejski Kodeks Etyczny odnosi się do finansowania kredytowego. Kodeks nie moŝe być interpretowany jako dający prawo dostępu do kredytu dla ubiegającej się jednostki. Europejski Kodeks Etyczny ma mieć zastosowanie do wszystkich Krajów Członkowskich Unii Europejskiej. MSP powinno oznaczać przedsięwzięcie określone w ostatniej dostępnej Rekomendacji Komisji 2. Instytucja kredytowa powinna oznaczać przedsięwzięcie polegające na otrzymywaniu depozytów lub innych zwrotnych funduszy od społeczeństwa oraz na udzielaniu kredytów na swój własny rachunek. 3 Europejki Kodeks Etyczny jest otwarty dla wszystkich instytucji kredytowych i ich stowarzyszeń jak równieŝ dla wszystkich stowarzyszeń MSP. Ogólne zasady Budowanie wzajemnego zaufania Instytucje kredytowe i MSP rozumieją, Ŝe korzystne i długoterminowe relacje biznesowe opierają się na wzajemnym zaufaniu i zawierzeniu. Udzielanie kredytów MSP jest waŝnym segmentem działalności bankowej i obie strony traktują ich relacje jako mające zasadnicze znaczenie dla wzrostu i dobra ich biznesu. Obie strony rozumieją, Ŝe druga strona prowadzi swój biznes w wysoce konkurencyjnym środowisku. Otwartość i unikanie niepotrzebnych opóźnień przez obie strony są kwestiami najistotniejszej waŝności w tym kontekście. Nadawanie znaczenia przejrzystości Przejrzystość przyczynia się do trwałych i zrównowaŝonych długoterminowych relacji biznesowych. W relacjach biznesowych pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP, instytucja kredytowa powinna posiadać przejrzystą strukturę warunków i komunikować wszystkie informacje i prośby w jasnym języku. Jej partner ze strony MSP powinien dostarczać bez niepotrzebnej zwłoki wszelką waŝną informację, która mogłaby wpływać na relację kontraktową, zarówno przed zawarciem kontraktu jak i po jego podpisaniu. 2 Rekomendacja Komisji 96/280/EC (OJ L 107 z 30 kwietnia 1996) Od 1 stycznia 2005 roku ta rekomendacja będzie zastąpiona przez rekomendację Komisji C(2003) 1422, z 6 maja 2003, OJ L 124/2003: Rekomendacja Komisji dotycząca mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. (fatycznie ta rekomendacja weszła juŝ w Ŝycie - przyp. tłumacza) /12/EC z 20 marca 2000, OJ L 126 z 26 maja

3 Otwarty dialog Zarówno MSP jak i instytucje kredytowe uznają waŝność otwartego dialogu, jeŝeli trwałe relacje mają być osiągnięte. Dla małego i średniego przedsiębiorstwa, implikuje to konieczność podawania całkowitego obrazu jego sytuacji biznesowej w całym analizowanym okresie. Dla instytucji kredytowej, implikuje to konieczność: - komunikowania, jaki rodzaj informacji jest jej potrzebny, - dyskutowania otwarcie wszelkich spraw, które mogłyby mieć miejsce z udziałem MSP, -dawania otwartego i kompletnego obrazu ich usług oraz ich struktur cenowych, które mogłyby mieć zastosowanie w taki sposób, Ŝe małe i średnie przedsiębiorstwo będzie w stanie wybrać najlepsze dostępne usługi dostosowane do jego potrzeb. Poszanowanie prywatności i poufności Dostosowując się do istniejących wymagań systemu prawnego, instytucje kredytowe będą przetwarzały informację na temat klienta dyskretnie, poniewaŝ moŝe to być bardzo wraŝliwym zagadnieniem w konkurencyjnym środowisku. Niedyskryminacja Instytucje kredytowe są gotowe zapoczątkowywać relacje biznesowe z przedsiębiorcą niezaleŝnie od jego/jej pochodzenia etnicznego, płci, religii czy narodowości, ze stosownym poszanowaniem dla właściwej etyki biznesu i w podporządkowaniu się do stosownego prawa. Proces kredytowy Przejrzysty proces ubiegania się o kredyt Małe i średnie przedsiębiorstwo powinno zapewnić wszelkie stosowne informacje takie jak: biznes plan, dokumenty finansowe, jak równieŝ ujawnić swoją bieŝącą sytuację finansową oraz swoje zaangaŝowania finansowe w innych bankach, oraz z innymi jednostkami w instytucjach kredytowych. Instytucja kredytowa w zamian przedstawi informację zwrotną jak zapatruje się na wniosek kredytowy. MSP posiada moŝliwość przedstawienia dodatkowych informacji i wyjaśnień. Instytucja kredytowa poinformuje MSP o zakresie stosownych oferowanych produktów oraz związanych z nimi procedur. Instytucja kredytowa zakomunikuje, przed uruchomieniem procesu przyznania kredytu, jakie rodzaje danych i informacji potrzebuje oraz zaoferuje MSP informacje na temat czynników wpływających na decyzję kredytową a takŝe, w przypadku, gdy instytucja kredytowa wykorzystuje system ratingowy, zasady procedury ratingowej, które będą miały zastosowanie. Decyzja kredytowa będzie zakomunikowana w jasny sposób i zasadniczo instytucja kredytowa zapewni MSP wyjaśnienie tej decyzji, włączając w to rating, jeŝeli ma on zastosowanie. Przejrzyste warunki umowy: 3

4 Do czasu zawarcia umowy kredytowej i przynajmniej równocześnie z przedstawieniem pisemnego kontraktu kredytowego, instytucja kredytowa udostępni, napisane w jasnym języku, informacje na temat warunków kredytu, na który zgłoszono zapotrzebowanie, włączając zasady, według których warunki mogą być zmienione jednostronnie przez instytucję kredytową; prawniczy lub techniczny język będzie tylko wykorzystywany tam, gdzie jest to konieczne. Małe i średnie przedsiębiorstwo będzie poinformowane o kaŝdej następującej po tym zmianie w warunkach umowy. Zmieniające się okoliczności Małe i średnie przedsiębiorstwo poinformuje swojego opiekuna kredytowego w instytucji kredytowej, kiedy przewiduje lub doświadcza stosownych zmian w okolicznościach, które mogą wpływać na jego relację z instytucją finansową. Dialog pomiędzy instytucją kredytową a MSP nabiera szczególnej wagi, gdy to ostatnie zaczyna doświadczać trudności finansowych, na przykład nadmierne zadłuŝenie, duŝe obniŝki przychodów ze sprzedaŝy, nagła utrata kluczowego klienta lub kluczowego pracownika, od którego zaleŝy sukces przedsięwzięcia. W tym przypadku, MSP poinformuje natychmiast o tym kredytodawcę. Instytucja kredytowa otwarcie przedyskutuje sytuację z MSP badając opcje w zakresie finansowania. Czas reakcji: Instytucja kredytowa będzie unikać wszelkich niepotrzebnych opóźnień w zakomunikowaniu decyzji kredytowej dla MSP. WdraŜanie Kodeksu Jest to dobrowolny Europejski Kodeks Etyczny. Składa się ze wspólnego zestawu zasad wspieranego przez Europejskie Stowarzyszenia Sektora Kredytowego oraz Europejskie organizacje MSP: będą one promowały Europejski Kodeks Etyczny. Europejski Kodeks Etyczny w zakresie relacji pomiędzy instytucjami kredytowymi i MSP jest pomyślany jako podstawa krajowych Kodeksów Etycznych uzgodnionych przez odpowiednie organizacje reprezentujące instytucje kredytowe i MSP na szczeblu krajowym. Krajowy Kodeks Etyczny moŝe prowadzić do działań wiąŝących się z celem Kodeksu Europejskiego, takich jak wspólny plan działania lub wspólne działania dla dobra wspólnego. Krajowy Kodeks moŝe wychodzić poza cel Kodeksu europejskiego, prowadzić do komplementarnych inicjatyw i zawierać dodatkowe regulacje. JeŜeliby Europejski Kodeks Etyczny nie byłby uzgodniony na szczeblu krajowym, krajowe, regionalne i lokalne organizacje lub poszczególne instytucje kredytowe mogą abonować Kodeks Europejski i rozwijać ukierunkowane działania powiązane z jego celem, takie jak kampanie budowy świadomości, warsztaty lub sesje szkoleniowe. Uzupełniające inicjatywy do Kodeksu są równieŝ moŝliwe. 4

5 Monitorowanie Kodeksu Europejski Kodeks Etyczny wejdzie w Ŝycie od daty jego przyjęcia, na okres pięciu lat, z moŝliwością jego milczącej prolongaty. Corocznie Europejskie Stowarzyszenia Sektora Kredytowego i Europejskie organizacja MSP będą odbywały spotkania, aby ocenić wykorzystanie Europejskiego Kodeksu Etycznego i aby kontynuować dialog. Rozstrzyganie zaŝaleń Na szczeblu krajowym, instytucje kredytowe i organizacje zrzeszające MSP trzymające się zasad Europejskiego Kodeksu Etycznego, są zachęcane do wykorzystywania istniejących procesów rozstrzygania sporów dla spraw leŝących w zakresie przedmiotowym Kodeksu. JeŜeli jednak taki szybki i efektywny kosztowo proces rozstrzygania sporów nie istnieje, zaleca się jego uzgodnienie według właściwej metody, na szczeblu krajowym. Unikanie powtórzeń (zachodzenia na siebie) Ze swojej natury, Europejski Kodeks Etyczny nie będzie wchodził w konflikt z ustawodawstwem unijnym czy krajowym, w szczególności dotyczącym instytucji kredytowych. JeŜeli będzie to konieczne adaptacje będą dokonane w krajowych kodeksach etycznych poprzez dodanie stosownych postanowień do tekstu Europejskiego Kodeksu Etycznego. 5