Etniczna charakterystyka tytułów utworów muzycznych
|
|
- Lech Borkowski
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 169 JOANNA SOBCZYKOWA Etniczna charakterystyka tytułów utworów muzycznych Niniejszy artykuł sygnalizuje pewien problem badawczy związany z tytułami utworów muzycznych 1. Problematyka pokrewna, tytułów utworów literackich, jawi się jako zagadnienie opracowywane głównie przez literaturoznawców. Zwraca się w ogóle uwagę na zainteresowanie metatekstowymi elementami tekstu literackiego, jakimi są nazwy autora, tytuły, motta, przedmowy, posłowia, epilogi, objaśnienia, komentarze, dedykacje i pseudonimy 2 Tytułami utworów muzycznych zajmuje się w swoim interesującym szkicu M. Głowiński, analizując dwa sposoby wychodzenia poza tworzywo, za jakie uważa tytuł i cytat (w aspekcie związków muzyki i literatury) 3. Problem etnicznej charakterystyki tytułów utworów muzycznych wiąże się z zagadnieniem wyrazów obcych, które ma w językoznawstwie bogatą literaturę 4. Nie jest moim zamiarem rozwiązywanie trudno rozstrzygalnej kwestii granicy między tym, co obce, a co rodzime w słownictwie. Podaje się wprawdzie szereg cech formalnych (słowotwórczych, fleksyjnych, morfologicznych, fonologicznych) obcych słownictwu rodzimemu, które można zatem uważać za wyznaczniki obcości 5, nie zawsze jednak jest to wystarczające w odniesieniu do materiału, zwłaszcza że w wypadku tytułów utworów muzycznych w grę wchodzi jeszcze płaszczyzna terminologiczna. Materiał tytułów niniejszego artykułu (są to utwory muzyki symfonicznej) pochodzi z Przewodnika koncertowego T. Chylińskiej, S. Haraschina i B. Schäffera 6. Przez charakterystykę etniczną rozumiem określenie, w jakim etnosie (z gr. ethnos plemię, lud ) podawany jest tytuł utworu (staram się unikać terminu język jako zbyt wieloznacznego). Terminem etnos określam cechę (jakość), którą można przypisać zarówno językowi, członkowi grupy etnicznej, jak i wytworowi kultury. Znaczenie tego terminu mieści się więc w kategorii odprzymiotnikowych nazw cech typu polskość, niemieckość itd. Tytuł utworu traktuję jako komunikat w kodzie językowym, w przeciwieństwie do kodu muzycznego lub muzyczno-językowego utworu muzycznego. Nadawcą jego jest najczęściej kompozytor utworu, często jednak tzw. współcześni czy potomni 7. Etnos kodu (Et), w jakim formułowany jest tytuł, nie musi więc być identyczny z etnosem
2 170 kompozytora utworu. Z pobieżnego nawet przeglądu materiału wynika też, że często jest różny od etnosu odbiorcy(eo). Tytuły bywają tłumaczone lub nie, z pozostawieniem wersji oryginalnej bądź pominięciem jej. Nierzadko tytuły nawet w brzmieniu oryginalnym mają inną charakterystykę etniczną niż ich autorzy. Dotyczy to także tytułów polskich utworów, sformułowanych przez polskich kompozytorów w języku obcym (etnos kodu językowego jest inny niż etnos nadawcy i etnos odbiorcy, przy czym etnos nadawcy i odbiorcy są tożsame). Interesuje mnie taka sytuacja nadawczo-odbiorcza, w której odbiorca jest określony etnicznie: jest nim Polak (ktoś należący do polskiej społeczności językowej i kulturowej), potencjalny czytelnik Przewodnika koncertowego, czyli słuchacz koncertów symfonicznych. Jeśli wziąć pod uwagę całą nazwę utworu muzycznego ( z wbudowanym tytułem ), to widać, że często poszczególne jej segmenty różnią się swoim etnosem (wydaje się, że jest to specyfika nazewnictwa tytułów muzycznych), np.: Nel fuggir del tempo na 3 głosy wokalne i orkiestrę G. Arrigo, Quattro movimenti na fortepian i orkiestrę B. Schäffera, czy Symfonia wiosenna (Spring Symphony) op. 44 B. Brittena. Zagadnienie etniki tytułu prowadzi ku problematyce różnorakich związków języka z kulturą. W niniejszym szkicu pragnę przedstawić propozycję opisu sytuacji etnolingwistycznych, jakie się zarysowują w przebadanym materiale tytułów utworów muzycznych. Poszczególne sytuacje uogólniam, grupując je według tego, jaki jest etnos kodu tytułu (w jakim języku jest podany tytuł polskiemu odbiorcy). Zamieszczam też schematyczne określenie danej sytuacji, stosując symbole: En etnos nadawcy, Et etnos kodu tytułu, Eo etnos odbiorcy, = wyrażenie jest tożsamy z, nie jest tożsamy z. Przykłady tytułów podaję w wyborze. Przez etnos nadawcy rozumiem określenie etniczne języka autora tytułu, o czym informuję skrótowo w nawiasie po nazwisku kompozytora. Ze względu tedy na etnos kodu tytułu w relacji do nadawcy i odbiorcy komunikatu, jakim jest tytuł, można wyróżnić następujące układy elementów komunikacji (zasadniczo nie biorę pod uwagę dodatkowych segmentów nazwy indywidualizujących utwór, jak np. określenie aparatu wykonawczego; jest ono zawsze tłumaczone lub stanowi jedno etnicznie wyrażenie łącznie z tytułem): I Tytuł polski 1 tytuł polski polskiego kompozytora (etnos kodu tytułu, etnos nadawcy i etnos odbiorcy są tożsame) Et = En = Eo Przykłady: K. Kurpiński: uwertura do opery Jadwiga, królowa Polski ; Z. Noskowski: III Symfonia F-dur Od wiosny do wiosny ; K. Szymanowski: Litania do Marii Panny, dwa fragmenty na sopran, chór żeński i orkiestrę do słów Jerzego Liberta op. 59; 2 tytuł obcy w tłumaczeniu polskim bez wersji oryginalnej Et En i Et Eo, En Eo (etnos kodu jest tożsamy z etnosem odbiorcy, ale tu jest to wynikiem transpozycji jednego kodu językowego na inny; etnos kodu tytułu transponowanego nie jest więc już tożsamy z etnosem nadawcy) Przykłady: A. Corelli (wł): Concerto grosso g-moll Boże Narodzenie op. 6 nr 8; W. A. Mozart (niem.): Koncert fortepianowy D-dur KV 537 Koronacyjny ; D. Szostakowicz (ros.): II Symfonia H-dur Październikowi ; II Tytuł obcy bez tłumaczenia
3 171 1 tytuł nie obcy nadawcy, obcy odbiorcy (etnos kodu tytułu jest tożsamy z etnosem nadawcy, etnos nadawcy nie jest tożsamy z etnosem odbiorcy) Et = En, En Eo Przykłady: C. Cardew (ang.) Third Orchestral Pice; G. Klebe (niem.): Zwitschermaschine; N. Osborne (ang): The Sickle, kantata na sopran solo i orkiestrę; 2 tytuł obcy nadawcy i obcy odbiorcy (etnos kodu tytułu nie jest tożsamy z etnosem nadawcy i nie jest tożsamy z etnosem odbiorcy; etnos nadawcy nie jest też tożsamy z etnosem odbiorcy) Et En, Et Eo, En Εo Czy tu też widzieć transpozycję, jest problematyczne. Byłoby to, inna niż w punkcie I.2., transpozycja etnosu dokonywana na poziomie nadawcy (przez nadawcę autora). Przykłady: J. Cage (ang.): Atlas eclipticalis na wielką orkiestrę; T. Mayuzumi (jap.): Essay; D. Terzakis (gr.): Transcriptions télégraphiques; 3. tytuł obcy nadawcy i obcy odbiorcy (etnos kodu tytułu nie jest tożsamy ani z etnosem nadawcy, ani z etnosem odbiorcy, lecz etnos nadawcy jest tożsamy z etnosem odbiorcy) Et En, Et Eo, En = Eo Przykłady (są obcymi tytułami polskich autorów): A. Bloch: Dialoghi per violino ed orchestra; W. Lutosławski: Paroles tissées na tenor i orkiestrę kameralną; B. Schäffer: Musik for M I na wibrafon, zespół jazzowy i orkiestrę; III Tytuł obco-polski 1 tytuł nie obcy nadawcy, obcy zaś odbiorcy, wraz z jego polskim odpowiednikiem w tłumaczeniu (etnos kodu tytułu jest tożsamy z etnosem nadawcy i nie jest tożsamy z etnosem odbiorcy, etnos nadawcy nie jest tożsamy z etnosem odbiorcy) Et = En, Et Eo, En Eo Przykłady: W. Fortner (niem.): Parergon do Impromptus. Preludium-Elegia dla księcia Maxa Egona zu Fürstenberg (Parergon zu Impromptus. Preludie-Elegie fur Prinz Max Egon zu Fürstenberg, 1959); J. Haydn (fr. 8 ): Symfonia C-dur nr 82 L ours (Niedźwiedź); W. A. Mozart (niem.): Symfonia C-dur Jowiszowa KV 551 (Jupiter-Symphonie); 2 tytuł obcy nadawcy i odbiorcy, wraz z jego polskim odpowiednikiem w tłumaczeniu (etnos kodu tytułu nie jest tożsamy z etnosem nadawcy, ani z etnosem odbiorcy, etnos nadawcy nie jest tożsamy z etnosem odbiorcy) Et Εn, Et Εo, En Εo Przykłady: B. Britten (ang.): Les Illuminations (Natchnienia) op. 18 na głos wysoki i orkiestrę smyczkową; M. Stibilj (słoweń.): Indian Summer (Babie lato) na orkiestrę; I. Strawiński (ros.): Muzyka baletowa Święto wiosny (Le Sacre du Printempos) z punktu widzenia pierwotnego odbiorcy tego tytułu (Francuzów), byłaby to sytuacja, gdzie Et Εn, Et = Eo i En Εo; 3 tytuł obcy nadawcy i odbiorcy wraz z jego polskim odpowiednikiem w tłumaczeniu (etnos kodu tytułu nie jest tożsamy z etnosem nadawcy ani z etnosem odbiorcy; etnos nadawcy jest jednak tożsamy z etnosem odbiorcy) Et Εn, Et Εo, En = Eo Przykłady (podobne jak w punkcie II.3. są obcymi tytułami polskich autorów-kompozytorów): W. Lutosławski: Trzy poematy H. Michaux (Trois Poems d Henri Michaux) na chór i orkiestrę; S. Moniuszko: Bajka, Conte d hiver (Opowieść zimowa). Wobec tak zróżnicowanych sytuacji etniki kodu językowego (kodu tytułów) utworów
4 172 muzycznych, rodzi się pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy, jaki ilustruje materiał Przewodnika koncertowego (w praktyce można się spotkać z innymi wariantami nazw). Problem ten wymaga dokładniejszych i bardziej gruntownych badań. Pragnę jedynie zasygnalizować niektóre łączące się z nim zagadnienia. Ciekawym zagadnieniem jest np. wybieranie dla kodu tytułu innego etnosu niż rodzimy nadawcy, w co warto wejrzeć niezależnie od etnosu odbiorcy, z punktu widzenia raczej intencji nadawcy. Sytuacja taka zachodzi na przykład wtedy, gdy utwór muzyczny wokalny wykorzystuje jako współtworzywo (obok kodu muzycznego) kod językowy w postaci tekstu literackiego. Przykładem może być tytuł utworu B. Brittena opartego na francuskim utworze poetyckim (a więc z francuskim tekstem językowym), tytuł właśnie francuskiego oryginału: Les Illuminations Rimbaud a. Podobnie do średniowiecznej poezji łacińskiej nawiązuje tytuł utworu I. Strawińskiego: Canticum sacrum ad honorem Sancti Marii nominis na głosy solowe, chór i orkiestrę. Tytuły takie jak K. Pendereckiego: De natura sonoris czy B. Schäffera: Tertium datur na klawesyn i instrumenty nawiązują do gatunku piśmiennictwa naukowego dawnych traktatów łacińskich; tu więc etnos kodu tytułu wskazuje na obowiązującą niegdyś w określonym kręgu kulturowym konwencję etniczną (językową). W określonej chronologicznie i socjologicznie konwencji sformułowane są francuskie tytuły kompozytorów XIX wieku jak np. S. Moniuszki Bajka, Conte d hiver, czy I. Paderewskiego - Fantazja polska (Fantaisie polonaise sur des thèmes originaux pour piano et orchestre). Hiszpański tytuł utworu amerykańskiego kompozytora A. Coplanda El Salon Mexico, który jest aluzją do największego w mieście Meksyku lokalu tanecznego, wskazuje na relację: etnos kodu językowego etnos treści czy też zawartości komunikatu muzycznego. Znaną prawidłowość ilustrują przykłady tytułów w języku włoskim, niemieckim lub francuskim, często włączających etnicznie w swój obręb także określenie aparatu wykonawczego: np. K. Serockiego: Concerto alla cadenza per flauto e becco ed orchestra; w tytule utworu argentyńskiego kompozytora C. Roque-Alsiny etnos włoski obsługuje określenie aparatu wykonawczego, niemiecki zaś spełnia rolę nazwy gatunkowej: Stücke (Utwory) per orchestra; tytuły francuskie, sytuujące leksykę kodu w terminologii typowej etnicznie to np. W. Fortnera (niem.) Mouvments na fortepian i orkiestrę, czy A. Stroe (rum) Musigue de concert na fortepian, instrumenty blaszane i perkusyjne. Warto też zwrócić uwagę na tytuł będący przykładem świadomego nadania kodowi językowemu określonego etnosu w celu osiągnięcia efektu parodii; takiego właśnie zabiegu dokonał włoski kompozytor S. Busotti, którego utwór zatytułowany Mit einem gewissen sprechen den Ausdruck na orkiestrę kameralną parodiuje przesadnie rozbudowane określenia ekspresyjne stosowane przez niemieckich mistrzów 9. W tym też być może duchu tytułuje swe dzieło Włoch L. Berio: Bewegung na orkiestrę. Zauważyć też trzeba, że w wielu wypadkach różnica między etnosem kodu tytułu a etnosem nadawcy neutralizuje się. Tak chyba można określić sytuację, gdy w tytule pojawiają się na przykład wyrażenia łacińskie typu in memoriam, experimente, marginalia, które mają status internacjonalizmów. Podobnie swego rodzaju internacjonalizmami są terminy muzyczne, zwłaszcza włoskie (jako najliczniejsze). W wypadku niektórych antroponimów czy toponimów istnieje blokada transpozycji,
5 173 jak np. w nazwach Colas Breugnon lub Escorial; antroponim Don Kichot wykazuje jednak różne warianty pisowni, co się wiąże z jego wariantami etnicznymi. W odniesieniu do sytuacji, gdy odbiorca ma do czynienia z obcym mu etnicznie kodem językowym, niezależnie od tego, czy wersji obcej towarzyszy tłumaczona rodzima, czy nie, godny zastanowienia wydaje się pewien aspekt funkcjonowania owych obcych tekstów czy ich elementów, zwłaszcza jeśli ta obcość etniczna jest zamierzona przez nadawcę czyli autora tytułu, ale także jeśli tytuł rodzimy dla autora jest podawany odbiorcy o innej charakterystyce etnicznej. Chodzi mianowicie o wartościowanie estetyczne brzmienia nazwy, zjawisko znane w różnych dziedzinach twórczej działalności człowieka związanej z nazywaniem. O magii nazw, ich egzotyce (czy archaiczności), stwarzającej osobliwy klimat emocjonalny nawet wokół prozaicznej czynności (sporządzanie posiłków) mówi np. A. Barańczak, wnikając w mechanizm atrakcyjności nazwy 10. O czarodziejskim działaniu obcej nazwy w tekście literackim Kerra pisał już dawno temu L. Spitzer: Potem jest Graz. Już sama nazwa działa czarodziejsko. Graz. Czuje się formalnie, jak Kerr smakuje, delektuje się nazwą stolicy Styrii, pozwala jej rozpływać się na języku 11. K. Vossler postulując, by nie odrzucać ocen estetycznych, pytanie, czy jeden język jest piękniejszy od innego, badania zjawiska eufonii, eurytmii czy im podobnym, traktował elementy języka obcego jako tzw. ornament językowy. Pisał: Może nim być barwa brzmienia, ustawienie głosu, akcent, melodyka, rytm lub wpadające w ucho powtarzanie się jakichkolwiek grup głoskowych równie dobrze może to być coś istotnego, jak i przypadkowego. Wszystko bowiem, co w obcym języku jest dla nas niezrozumiałe, działa odpychająco jako coś karykaturalnego lub przy życzliwym ustosunkowaniu się przeciwnie staje się pociągające. Krótko mówiąc to, czego nie potrafi się wyjaśnić, widzi się jako ładne lub brzydkie 12. L. Spitzer pisał też o świadomym mieszaniu języków, użyciu gwarowych lub obcojęzycznych cytatów, o charakterystyce fonetycznej służącej charakteryzowaniu mówiących nim ludzi. Mówiąc o wartościowaniu estetycznym brzmienia u Kerra, stwierdzał: Cudzoziemszczyzna Kerra i jego wielojęzyczność... wypływa... przede wszystkim jednak z przyjemności znajdywanej w tym, co dźwiękowe w języku i w językach 13. Badacz problematyki przekładu filmowego, M. Hendrykowski, wypowiada kilka myśli m.in. o tytule dzieła filmowego w aspekcie jego czytelności, a także o, jak ją nazywa, funkcji poetyckiej tytułu, która często zanika w zbyt sztampowym przekładzie. I tu spotykamy się znów z wartościowaniem estetycznym, które w pewnym stopniu koresponduje z postawą cytowanych neoidealistów. Mówiąc o atrakcyjnie brzmiącej nazwie jako połowie sukcesu filmu, M. Hendrykowski stwierdza, że istnieją tytuły uniwersalne, niejako poza koniecznością tłumaczenia na inne języki, które niejednokrotnie powodują całkowitą utratę poetyckich właściwości oryginału 14. Porównuje też oryginalne tytuły obcojęzyczne z ich nieudanymi i udanymi odpowiednikami polskimi, przy czym oryginalne tytuły i trafne ich przekłady opatruje charakterystycznymi kwalifikatorami oceniającymi. Zestawia zatem finezyjne Otto e mezzo z buchalteryjnym Osiem i pół, figlarne Lasky jedné plavovlásky z natrętnie dosłowną Miłością blondynki, zręczne Au hasard, Balthazar z niezgrabnym Na los szczęścia, Baltazarze itd. 15 Problematyka wartościowania i funkcji estetycznych, czy to w duchu fenomenologicznym, czy też socjologizującym tekstów sztuki, tekstów o szczególnym bogactwie organizacji 16, z pewnością nie wyczerpuje poruszanego tutaj zagadnienia, rzuca jednak pewne
6 174 światło na to, co interesujące, chociaż tak skomplikowane, w etnicznej charakterystyce tytułów muzycznych. Wydaje się też, że wielojęzyczność czy wieloetniczność tytułów muzycznych, praktykowana w wielu wypowiedziach literackich o muzyce, nie pozostaje bez związku z uniwersalizmem, a więc ponadetnicznością samej muzyki, czyli komunikatu w kodzie muzycznym, któremu towarzyszy poprzedzający go metatekstowy komunikat w kodzie językowym. Komunikacja językowa dotycząca muzyki (sztuki) odbywa się w dużej części bez przekładania tego, co obce na rodzime. Należałoby też postulować badanie językowe wyznaczników uniwersalizmu muzyki i innych sztuk. Przypisy 1 Nawiązuje on do dwu moich artykułów: O pewnym typie nazw utworów muzycznych. Język artystyczny. T. 5. Katowice Prace Naukowe U. Śl. nr 851. oraz Tytuły utworów muzycznych nazywające pozamuzyczne cechy utworu. Język artstyczny. T. 6. Katowice Prace Naukowe U. Śl Wyliczenie za D. Świerczyńską, Pseudonim literacki i jego stosunek do tekstu. Pamiętnik Literacki LXX, 1979, z. 4, s W cytowanym artykule znajdujemy też cytowane głównie prace dotyczące tytułu utworu literackiego: chodzi o teoretycznoliterackie ujęcie problemu przez D. Danek, O tytule utworu literackiego, Pamiętnik Literacki 1972 z. 4, s. 166 i językoznawcze przez W. Pisarka, Tytuł utworu literackiego swoistą nazwę własną. Zeszyty Naukowe WSP w Katowicach nr 31 (1966), s M. Głowiński, Literackość muzyki muzyczność literatury, [w:] Pogranicza i korenspondencje sztuk. Studia pod redakcją T. Cieślikowskiej i J. Sławińskiego, Wrocław 1980, s Por. wybór tej literatury starszej i nowszej w artykule M. Zarębiny, Zapożyczenia w polszczyźnie mówionej, [w:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Red. naukowy M. Szymczak, Wrocław 1978, s oraz w artykule W. Cienkowskiego, Wpływy i zapożyczenia obce w powojennej polszczyźnie pisanej, (w tym samym zbiorze), s Encyklopedia wiedzy o języku polskim wymienia cechy formalne pod hasłem Wyrazy synchroniczne obce. Na temat rozwarstwienia słownictwa na rodzime i obce wypowiadają się też R. Grzegorczykowa i J. Puzynina we wstępie teoretyczno-metodologicznym do Słowotwórstwa współczesnego języka polskiego. Warszawa 1979, s , podając synchroniczne sygnały obcości. 6 T. Chylińska, S. Haraschin, B. Schaffer, Przewodnik koncertowy, Warszawa Tak np. w cytowanym Przewodniku koncertowym na s czytamy o V Symfonii A. Brucknera: Współcześni, którzy lubowali się w obdarzaniu tytułami dzieł tzw. muzyki absolutnej, nadali jej m.in. nazwy: Średniowieczna, Katolicka, Chorałowa, określające zresztą w jaki sposób ogólny charakter i atmosferę muzyki. O koncercie fortepianowym D-dur Kv 537 W. A. Mozarta Przewodnik informuje na s. 662, iż nadano mu tytuł Koronacyjny w związku z jego wykonaniem przez kompozytora podczas uroczystości koronacyjnych cesarza Leopolda II. Jeszcze później w stosunku do napisania utworu (na początku XIX wieku) przyjął się tytuł Symfonii Oksfordzkiej J. Haydna (s. 390). 8 Nadawcą tego tytułu są Francuzi. 9 Op. cit. w przypisie 7, s A. Barańczak, Poetyka współczesnych przepisów kulinarnych, Teksty 1975, z. 4, s. 85. Badaczka cytuje m.in. tekst zawierający obcą nazwę polskiej potrawy wraz z jej oceną estetyczną: (A oto inna wersja potage Crecy, którą można by nazwać ordynarnie zupą marchwiową, ale po co psuć sobie smak za: M. Iwaszkiewicz, Gawędy o jedzeniu. Wyd. IV uzupełnione, Warszawa 1972, s. 35. Podkreślenie moje. 11 L. Spitzer, Wielojęzyczność jako środek stylistyczny i wyraz wyobraźni fonetycznej, [w:] K. Vossler i L. Spitzer, Studia stylistyczne. Wybór tekstów i opracowanie M. R. Mayenowa, R. Handke, Warszawa 1972, s (Pierwodruk Monachium 1928). 12 K. Vossler, Języki narodowe jako style, [w:] K. Vossler i L. Spitzer, op. cit., s. 84. (Pierwodruk Heidelberg 1925). 13 L. Spitzer, Wielojęzyczność..., s. 257.
7 M. Hendrykowski, Z problemów przekładu filmowego, [w:] Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Pod red. E. Balcerzana, Wrocław 1984, s Podkreślenia moje. 16 O takich dwóch kierunkach w poetyce, wyróżnionych na podstawie przykładu rozumienia pojęcia estetyczny mówi M. R. Mayenowa we wstępie do swej książki: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wyd. 2 uzupełnione i poprawione, Wrocław 1979, s. 7.
8 176
Kryteria oceny osiągnięć ucznia na zajęciach sztuki (muzyki) dla 6 stopniowej skali ocen.
Kryteria oceny osiągnięć ucznia na zajęciach sztuki (muzyki) dla 6 stopniowej skali ocen. Wymagania konieczne dla uzyskania określonych ocen: ocena celująca typowych wymienia poszczególne epoki i style
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO III etap edukacyjny PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach Przedmiot muzyka Klasa......... Rok szkolny Imię i nazwisko nauczyciela przedmiotu
Język polski Tekst I. Informacje dla nauczyciela
Język polski Tekst nformacje dla nauczyciela umiejętności ( z numerem lość 1. 1. czyta tekst kultury na poziomie dosłownym 2. 2. interpretuje tekst kultury, uwzględniając intencje nadawcy 3. 6. dostrzega
W obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy:
Wykład nr 2 W obrębie polskiego języka narodowego należy wydzielić dwa systemy: a) polszczyznę ogólną (zwaną literacką); b)polszczyznę gwarową (gwary ludowe). Jest to podział dokonany ze względu na zasięg
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) Ocena dopuszczająca: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone
WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI klasa pierwsza. XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Prof. Akademii Krakowskiej. Św. Jana Kantego
WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI klasa pierwsza XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Prof. Akademii Krakowskiej Św. Jana Kantego I. Zasady oceniania i sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych Ocenianie
Kartoteka testu Oblicza miłości
Kartoteka testu Oblicza miłości Nr zad.. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nazwa sprawdzanej umiejętności (z numerem standardu) Uczeń I/ odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym. dostrzega w odczytywanych tekstach
Wymagania edukacyjne z przedmiotów: MUZYKA oraz ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE
Wymagania edukacyjne z przedmiotów: MUZYKA oraz ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE Aby uzyskać poszczególne oceny, uczeń powinien: I. Na ocenę celującą: spełniać wymagania uzyskania oceny bardzo dobrej oraz dodatkowo
OCENA BARDZO DOBRA Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych z nich informacji (wiedza o muzyce)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MUZYKI W KLASIE VI ROK SZKOLNY 2016/2017 Ze względu na różnice w uzdolnieniach muzycznych uczniów, na ocenę z tego przedmiotu w znacznym stopniu będzie wpływać: aktywność ucznia
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY WIADOMOŚCI O EPOCE wiadomości Określa ramy czasowe i genezę nazwy epoki. Wymienia głównych reprezentantów omawianych kierunków literackich. Wymienia
KRYTERIA WYMAGAŃ Z MUZYKI ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ
KRYTERIA WYMAGAŃ Z MUZYKI ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Na ocenę dobrą uczeń powinien: czynnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, zaśpiewać w grupie poprawną dykcją z pamięci pieśni obowiązkowe,
WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KLASA III GIMNAZJUM. (ocena: dostateczny)
1 WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI KLASA III GIMNAZJUM SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry)
KRYTERIA OGÓLNE język polski klasa III. (ocena: dostateczny) UCZEŃ
1 KRYTERIA OGÓLNE język polski klasa III SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ SŁUCHANIE
4) praktyczne opanowanie umiejętności ogólnych i specjalistycznych, których wpojenie należy do celów nauczania przewidzianych programem nauczania,
I. Przedmiotem oceny są: 1) wiadomości i umiejętności według programu nauczania z języka polskiego dla zasadniczej szkoły zawodowej w zakresie podstawowym, o programie nauczania z języka polskiego w danej
OCENĘ DOBRĄ OCENĘ DOSTATECZNĄ
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla kl. III niezbędne do uzyskania poszczególnych ocen klasyfikacyjnych śródrocznych (w wymaganiach rocznych mieszczą się wymagania śródroczne) OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje
REGULAMIN. do przeprowadzenia. KONKURSU Chopin znany i mniej znany
Komitet organizacyjny Do użytku wewnętrznego Konkursu Chopin znany i mniej znany Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Instytut Edukacji Muzycznej REGULAMIN do przeprowadzenia KONKURSU Chopin znany
Kartoteka testu Moda ma swoją historię
Kartoteka testu Moda ma swoją historię Nr zad....... 7. Obszar standardów wymagań egzaminacyjnych Czytanie i odbiór tek- Nazwa sprawdzanej umiejętności (z numerem standardu) Uczeń odczytuje teksty na poziomie
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z PLASTYKI I ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH (PLASTYCZNYCH)
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z PLASTYKI I ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH (PLASTYCZNYCH) Ocena niedostateczna Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności;
Efekty kształcenia dla kierunku studiów JAZZ I MUZYKA ESTRADOWA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Efekty kształcenia dla kierunku studiów JAZZ I MUZYKA ESTRADOWA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Załącznik nr 1 Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów jazz i muzyka
Kryteria oceniania osiągnięć uczniów (wymagania konieczne wiadomości i umiejętności): Dostosowane dla wszystkich etapów kształcenia.
Kryteria oceniania osiągnięć uczniów (wymagania konieczne wiadomości i umiejętności): Dostosowane dla wszystkich etapów kształcenia. Ocena dopuszczająca: 1. Zna treść omawianych utworów ujętych w podstawie
polski ENCYKLOPEDIA W TABELACH Wydawnictwo Adamantan
polski / ENCYKLOPEDIA W TABELACH Wydawnictwo Adamantan SPIS TREŚCI FONETYKA Narządy mowy 13 Klasyfikacja głosek i fonemów 14 Samogłoski 16 Spółgłoski 17 Pisownia fonetyczna 19 Fonemy języka polskiego 20
1. Jaki to taniec? 1:03 a) walc angielski b) cza-cza c) tango d) krakowiak 2. Jaki głos słyszysz? 1:44
Małe olimpiady przedmiotowe Test z muzyki ORGANIZATORZY: Wydział Edukacji Urzędu Miasta Imię i nazwisko Szkoła Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoła Podstawowa nr 17 Szkoła Podstawowa nr 18 Drogi Uczniu,
KRYTERIA WYMAGAŃ Z MUZYKI ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ
KRYTERIA WYMAGAŃ Z MUZYKI ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Na ocenę dobrą uczeń powinien: czynnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, zaśpiewać w grupie poprawną dykcją z pamięci pieśni obowiązkowe,
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II GIMNAZJUM
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II GIMNAZJUM OCENA WYMAGANIA CELUJĄCA (6) BARDZO DOBRA (5) Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, osiągając 95%-100%
Europejski system opisu kształcenia językowego
Europejski system opisu kształcenia językowego Opis poziomów Poziom językowy A1 - Poziom początkowy Potrafię zrozumieć znane mi słowa i bardzo podstawowe wyrażenia dotyczące mnie osobiście, mojej rodziny
MUZYKA - KLASA VI I półrocze
MUZYKA - KLASA VI I półrocze Ocena dopuszczająca - odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej: zna wartości nut i pauz, wie co to jest takt) - potrafi wymienić kilka instrumentów dętych - wie czym
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia WIEDZA. MODUŁ 21 Nau społeczne - przedmiot doo wyboru. MODUŁ 20 Seminarium magisterskie
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie efektów do obszaru wiedzy MODUŁ 20 Seminarium magisterskie Seminarium
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA Z PRZEDMIOTU -MUZYKA- NA POSZCZEGÓLNE OCENY
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA Z PRZEDMIOTU -MUZYKA- NA POSZCZEGÓLNE OCENY Nauczyciel oceniając ucznia w klasach IV-VI bierze pod uwagę przede wszystkim jego aktywność, zaangażowanie i wkład pracy. Ocenianie aktywności,
śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II w I okresie Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował technikę czytania; śledzi tok lekcji, zapamiętuje najważniejsze informacje;
KRYTERIA OCENIANIA Z MUZYKI W KLASIE V
KRYTERIA OCENIANIA Z MUZYKI W KLASIE V Ze względu na różnice w uzdolnieniach muzycznych uczniów, na ocenę z tego przedmiotu w znacznym stopniu będzie wpływać: -aktywność ucznia na lekcji -postawa wobec
Przedmiotowy System Oceniania z form muzycznych w klasach V i VI średniej oraz III i IV wokalnej PSM II stopnia
Przedmiotowy System Oceniania z form muzycznych w klasach V i VI średniej oraz III i IV wokalnej PSM II stopnia I. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć Pomoc
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 JĘZYK POLSKI
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje [ ]. PP Zadanie
Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej
Kryteria ocen z języka polskiego dla klasy V szkoły podstawowej 1. Kształcenie literackie i kulturalne: Ocena dopuszczająca- uczeń: - poprawnie czyta i wygłasza tekst poetycki - wyodrębnia elementy świata
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO - MUZYKA - IV-VI Cele kształcenia - wymagania ogólne I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń poznaje podstawowe pojęcia i terminy
Wymagania edukacyjne z języka polskiego Klasa III Gimnazjum
Wymagania edukacyjne z języka polskiego Klasa III Gimnazjum SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE DOPEŁNIAJĄCE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU AUDYCJE MUZYCZNE. KLASA VIII Rok szkolny 2015/2016 Opracowała Agata Kracińska
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU AUDYCJE MUZYCZNE KLASA VIII Rok szkolny 2015/2016 Opracowała Agata Kracińska Ocenę: celujący może otrzymać uczeń, który: - spełnia warunki określone dla oceny bardzo dobry
L. PIETRAS, Józef Elsner konfrater Paulinów, Ruch Muzyczny (2004), nr 16, s Kurier Warszawski (18 XI 1829), nr 249.
DODATEK NUTOWY Józef Antoni Franciszek Elsner urodził się 1 czerwca 1769 r. w Grodkowie na Opolszczyźnie; zmarł 18 kwietnia 1854 r. w Warszawie. Należał on bez wątpienia do najważniejszych postaci życia
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom Profil Forma studiów Tytuł
Zajęcia I: Tropimy błędy językowe mgr Anna Alochno-Janas mgr Anna Alochno-Janas - -
Zajęcia I: Tropimy błędy językowe mgr Anna Alochno-Janas www.arsverbi.pl aaj@arsverbi.pl aaj@arsverbi.pl 1 Czym jest kultura języka? Piękne słowo jest elementem pięknego życia. Gaston Bachelard Kultura
KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V OCENA CELUJĄCĄ otrzymuje ją uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania dla klasy V oraz: twórczo i samodzielnie
Oceń wpływ języków obcych na język polski w wybranym okresie rozwoju polszczyzny. Podaj i omów przykłady oddziaływań.
1 nr Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny. Omów na wybranych przykładach. 2 Język greckiej i rzymskiej liryki miłosnej. Omów jego specyfikę, odwołując się do wybranych utworów. 3 Oceń wpływ języków obcych
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016 JĘZYK POLSKI
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2015/2016 JĘZYK POLSKI ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) Wymagania szczegółowe 2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom kształcenia Profil kształcenia
Słowniki i inne przydatne adresy. oprac. dr Aneta Drabek
Słowniki i inne przydatne adresy oprac. dr Aneta Drabek Encyklopedia PWN Internetowa encyklopedia PWN zawiera wybór 80 tysięcy haseł i 5tysięcy ilustracji ze stale aktualizowanej bazy encyklopedycznej
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy II gimnazjum
Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy II gimnazjum Klasa II Treści nauczania i umiejętności 1.Lektury i interpretacja tekstów. Wymagania podstawowe Uczeń: 1. Zna następujące teksty literackie
Wymagania edukacyjne z języka polskiego na poszczególne oceny dla uczniów klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018
1 Zespół nauczycieli języka polskiego w oparciu o wytyczne podstawy programowej oraz założenia programu nauczania Świat w słowach i obrazach II Wymagania edukacyjne z języka polskiego na poszczególne oceny
Ocena osiągnięć ucznia
Uczniowie są oceniani za: śpiew, grę na instrumencie, odpowiedzi ustne, działalność w kołach zainteresowań lub uczęszczanie do szkoły muzycznej udział w konkursach (w zależności od ilości organizowanych
Rozkład materiału z muzyki dla kl. VI
1 Lekcja organizacyjna. Nauka piosenki przy akompaniamencie gitary. 2 Muzyczny warsztat rytm i metrum 3 Kto wykonuje muzykę? 4 Nauka gry na instrumencie. 5 Folklor naszych sąsiadów Litwini i Rosjanie Lekcja,
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU MUZYKA w KLASACH IV-VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU MUZYKA w KLASACH IV-VI Przy określaniu poziomu nabytych umiejętności i stopnia opanowania wiadomości przewidzianych w programie nauczania uwzględnia się: - poziom
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY dla uczniów klasy III Gimnazjum nr 47 sportowego w Krakowie opracowany: przez zespół polonistów gimnazjum CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM Obowiązuje znajomość lektur:
Wymagania podstawowe. Uczeń*: - wyjaśnia znaczenie terminu akcent - rozpoznaje miarę taktu w zapisie nutowym - śpiewa piosenkę w grupie
edukacyjne muzyka / kl.vi 1 / IX Muzyczny warsztat rytm i metrum 2 / IX Kto wykonuje muzykę? 3 / IX Nauka gry Melodii czeskiej na flecie 4 / IX Folklor naszych sąsiadów Litwini i Rosjanie 5 / X Muzyczna
EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII MUZYKI
Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MHM-R1A1P-062 EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII MUZYKI POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 150 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI Formy aktywności i częstotliwość ich sprawdzania: Lp. Forma aktywności Skrót Częstotliwość (min. w semestrze) 1. odpowiedź ustna o 1 2. czytanie ze zrozumieniem
I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 2 do uchwały nr 182/09/2013 Senatu UR z 26 września 2013 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOLOGIA POLSKA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta studia
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY III. (ocena: dopuszczający)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY III SPRAWNOŚCI WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZONE (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry UCZEŃ SŁUCHANIE rozumie większość komunikatów
VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE
Kryteria ocen w klasie VI KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca) - poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki -wyodrębnia elementy świata przedstawionego
Zmiany w słownictwie jhp KABA
Opracowanie dokumentów muzycznych w katalogu NUKAT Zmiany w słownictwie jhp KABA Maria Nasiłowska Warsztat otwarty Centrum NUKAT, 15-16 października 2012 Typy zmian w słownictwie jhp KABA Zmiany wprowadzone
XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Prof. Akademii Krakowskiej. Św. Jana Kantego
WYMAGANIA EDUKACYJNE JĘZYK POLSKI klasa druga poziom rozszerzony XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Prof. Akademii Krakowskiej Św. Jana Kantego I. Zasady oceniania i sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych
Muzyka Klasa IV Ocena CELUJĄCA Ocena BARDZO DOBRA bardzo dobrze potrafi wypowiedzieć się Ocena DOBRA przy pomocy
Muzyka Klasa IV Ocena CELUJĄCA Uczeń spełnia wszystkie wymienione poniżej wymagania na ocenę bardzo dobrą, a jednocześnie: prezentuje wiedzę oraz umiejętności znacznie wykraczające poza obowiązujący program
Załącznik nr 11 do Uchwały Nr XXIII-25.9/15 z dnia 22 kwietnia 2015 r.
Załącznik nr 11 do Uchwały Nr XXIII-25.9/15 z dnia 22 kwietnia 2015 r. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Efekty kształcenia dla kierunku studiów: UKRAINISTYKA studia drugiego stopnia profil
PREFERENCJE MUZYCZNE UCZNIÓW III KLAS GIMNAZJUM
PREFERENCJE MUZYCZNE UCZNIÓW III KLAS GIMNAZJUM W wielu szkołach trwają obecnie dyskusje na temat muzyki słuchanej przez naszą młodzież. Częściej młodzi chodzą na koncerty zespołów, do dyskoteki, niż na
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA UCZNIÓW KLASY I - III GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 SPRAWNOŚCI WYMAGANIA
1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA UCZNIÓW KLASY I - III GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 SPRAWNOŚCI WYMAGANIA SŁUCHANIE MÓWIENIE ocena: dopuszczający ocena: dostateczny
XL OLIMPIADA ARTYSTYCZNA. Eliminacje okręgowe egzamin ustny. sekcja historii muzyki
XL OLIMPIADA ARTYSTYCZNA Eliminacje okręgowe egzamin ustny sekcja historii muzyki 1. G. Mahler V Symfonia cis-moll, cz. IV Adagietto 2. C. Monteverdi Lasciatemi morire Zestaw 1 1. W jakiej epoce powstał
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom Profil Forma studiów Tytuł
- przynajmniej raz w roku bierze udział w konkursie muzycznym szkolnym, gminnym lub rejonowym.
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH OCEN ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH Z PRZEDMIOTU MUZYKA OPRACOWANO ZGODNIE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KLASA VI ROK SZKOLNY 2016/2017 OCENA ŚRÓDROCZNA:
WIEDZA. Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy. Efekty kształcenia na kierunku. Opis kierunkowych efektów kształcenia
I.2 Matryca efektów kształcen Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy Biblioteka jako instytucja kultury WIEDZA W Ć K L FP1_W01 FP1_W02
STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU W OSTATNIM ROKU NAUKI W GIMNAZJUM
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. (Dz.U. z dnia 31 sierpnia 2007 r. Nr 157, poz. 1102) STANDARDY WYMAGAŃ BĘDĄCE PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU W OSTATNIM
PODRĘCZNIK Gra muzyka! J. Oleszkiewicz Nowa Era. Przedmiot ma na celu zdobywanie wiedzy i umiejętności z zakresu sztuki muzycznej.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU MUZYKA PODRĘCZNIK Gra muzyka! J. Oleszkiewicz Nowa Era Przedmiot ma na celu zdobywanie wiedzy i umiejętności z zakresu sztuki muzycznej. Ocenie podlegają: 1.
Schematy punktowania zadań do arkusza Błogosławiony trud
Schematy punktowania zadań do arkusza Błogosławiony trud Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. B C C D D A D D D B 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. B B B B C D A D
EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 HISTORIA MUZYKI POZIOM ROZSZERZONY
EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 HISTORIA MUZYKI POZIOM ROZSZERZONY PRZYKŁADOWY ZESTAW ZADAŃ DLA OSÓB SŁABOSŁYSZĄCYCH (A3) Czas pracy: 180 minut Czas pracy będzie wydłużony zgodnie z opublikowanym
Edukacja muzyczna w nowej podstawie programowej. kl. I SP
Kurs kwalifikacyjny dla nauczycieli sztuki Gorzów Wlkp., 2010 Edukacja muzyczna w nowej podstawie programowej kl. I SP 1. Śpiew : - proste melodie - śpiewanki i rymowanki - piosenki dziecięce, popularne
Wymagania edukacyjne z zajęć artystycznych (muzycznych) klasy II
Wymagania edukacyjne z artystycznych () klasy II Ocena z przedmiotu zajęcia artystyczne uwzględnia przede wszystkim stosunek ucznia do przedmiotu oraz wysiłek wkładany w realizację wymagań, które dostosowane
Charakterystyka egzaminu maturalnego
Charakterystyka egzaminu maturalnego Absolwent przystępując do egzaminu maturalnego, zdaje obowiązkowo 1. W części ustnej egzaminy, dla których nie określa się poziomu, z następujących przedmiotów: a.
Kierunkowe efekty kształcenia Po ukończeniu studiów absolwent:
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOLOGIA POLSKA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku
Cele i założenia modułu. Wymagania wstępne
AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ INSTRUMENTÓW SMYCZKOWYCH, HARFY, GITARY I LUTNICTWA MIĘDZYWYDZIAŁOWE STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH Moduł/Przedmiot: Konwersatorium przygotowujące do
ZASADY OPRACOWYWANIA PRACY DYPLOMOWEJ
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 02-061 Warszawa, ul. Wawelska 14 INŻYNIERSKA PRACA DYPLOMOWA na kierunku Budownictwo ZASADY OPRACOWYWANIA PRACY DYPLOMOWEJ Warszawa 2011/2012 r.
LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2014/2015 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA
LISTA TEMATÓW NA EGZAMIN WEWNĘTRZNY Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKONYM 2014/2015 ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH IM. STANISŁAWA STASZICA LITERATURA 1. Przedstaw motyw kariery w wybranych utworach literackich różnych
Test z muzyki. Małe olimpiady przedmiotowe. Imię i nazwisko
Małe olimpiady przedmiotowe Test z muzyki ORGANIZATORZY: Wydział Edukacji Urzędu Miasta Imię i nazwisko Szkoła Centrum Edukacji Nauczycieli Szkoła Podstawowa nr 17 Szkoła Podstawowa nr 18 Drogi Uczniu,
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Translatoryka tekstu 2. Kod przedmiotu: FAT-21 3. Okres ważności karty: 2015-2018 4. Forma : studia pierwszego stopnia
II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Radomiu
I. Założenia ogólne II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Radomiu Przedmiotowy System Oceniania Języki Obce opracowany na podstawie Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania II Liceum Ogólnokształcącego
Zasady sporządzania przypisów na podstawie norm PN-78 N-01222 oraz PN-ISO 690:2002. Opracowały: Ilona Dokładna Joanna Szada - Popławska
Zasady sporządzania przypisów na podstawie norm PN-78 N-01222 oraz PN-ISO 690:2002 Opracowały: Ilona Dokładna Joanna Szada - Popławska Przypis (notka) to zasadniczy element aparatu naukowego książki. Przypisy
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW HUMANISTYKA W SZKOLE. POLONISTYCZNO-HISTORYCZNE STUDIA NAUCZYCIELSKIE
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW HUMANISTYKA W SZKOLE. POLONISTYCZNO-HISTORYCZNE STUDIA NAUCZYCIELSKIE poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta studia I stopnia...
Wymagania edukacyjne z muzyki w Gimnazjum
Wymagania edukacyjne z muzyki w Gimnazjum mgr Gerard Czaja 1. Cele kształcenia wymagania ogólne Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem pojęć
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z przedmiotu Muzyka. Opracowanie Dorota Kret. Na ocenę dopuszczającą uczeń :
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z przedmiotu Muzyka Opracowanie Dorota Kret Na ocenę dopuszczającą uczeń : bierze czynny udział w zajęciach prowadzi zeszyt przedmiotowy potrafi rozróżnić poszczególne
LISTA TEMATÓW NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO
LITERATURA LISTA TEMATÓW NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO 1. Na wybranych przykładach z różnych epok omów funkcję aluzji jako świadomego umieszczania tekstu w polu tradycji literackiej.
Plastyka. Wymagania edukacyjne--kryteria oceniania
Plastyka Wymagania edukacyjne--kryteria oceniania ocena celująca - dysponuje wiedzą i umiejętnościami znacznie wykraczającymi poza wymagania edukacyjne sformułowane dla jego poziomu; - sprawnie, świadomie
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Instrumentalistyka Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom kształcenia
MUZYKA - KLASA V. I półrocze. Ocena dopuszczająca
MUZYKA - KLASA V I półrocze Ocena dopuszczająca - zna i zapisuje elementy notacji muzycznej: nazwy siedmiu dźwięków gamy, znaki graficzne pięciu wartości rytmicznych nut i pauz - zapisuje znaki chromatyczne
Życie i twórczość Karola Szymanowskiego
Szkoła Muzyczna I stopnia im. Oskara Kolberga w Ruszkowicach Regulamin IV Międzyszkolnego Konkursu Wiedzy o Kompozytorach Życie i twórczość Karola Szymanowskiego 1. Organizatorem konkursu są: Szkoła Muzyczna
Turniej wiedzy muzycznej
Turniej wiedzy muzycznej Zadanie 1 Przyporządkuj utwory ich kompozytorom. Stanisław Moniuszko Antonio Vivaldi Piotr Czajkowski Feliks Mendelssohn-Bartholdy Jezioro łabędzie Halka Dla Elizy Preludium Deszczowe
SZKOLNY SYSTEM OCENIANIA KLAS I III
SZKOLNY SYSTEM OCENIANIA KLAS I III w Szkole Podstawowej nr 2. im. Jana Pawła II w Twardogórze ZASADY OCENIANIA 1. Nauczyciele w pierwszym tygodniu każdego roku informują uczniów o wymaganiach edukacyjnych,
Projekt edukacyjny: O j cz y z n a t o b r z m i d u m n i e.
Projekt edukacyjny: O j cz y z n a t o b r z m i d u m n i e. Opracowanie: Jolanta Łęcka Danuta Szymczak 1 Wstęp Patriotyzm słowo, temat, przedmiot szeregu opinii,komentarzy, jakże często nie wolnych od
Załącznik Nr 5. Standardy nauczania dla kierunku studiów: filologia polska STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE
Załącznik Nr 5 Standardy nauczania dla kierunku studiów: filologia polska STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia magisterskie na kierunku filologia polska trwają nie mniej niż 5 lat (10 semestrów).
PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY
PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY NR 134 Katarzyna Kwapisz Osadnik PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z GRAMATYKI POLSKIEJ I WŁOSKIEJ SZKIC PORÓWNAWCZY Wydawnictwo Uniwersytetu
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE MUZYKA KLASA VI
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE MUZYKA KLASA VI WYMAGANIA ŚRÓDROCZNE: Wymagania na ocenę dopuszczającą: Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności na poziomie elementarnym, a także:
Zasady pisania prac dyplomowych
Zasady pisania prac dyplomowych I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Prace licencjackie - mogą mieć postać prac przeglądowych: streszczać poglądy filozofów, stanowić świadectwo rozumienia tekstów filozoficznych,
Kryteria ocen z przedmiotu muzyka dla klasy VI
Kryteria ocen z przedmiotu muzyka dla klasy VI Semestr I Ocena dopuszczająca - Uczestniczy w zespołowych działaniach muzycznych na lekcji, - wykazuje zainteresowanie treściami muzycznymi zawartymi w podręczniku,
Wymagania edukacyjne z muzyki KLASA VII I PÓŁROCZE
Wymagania edukacyjne z muzyki KLASA VII I PÓŁROCZE Nr TEMAT lekcji 1 Co nam w duszy gra. Organizacja pracy 2 Śpiew w różnych odsłonach. Techniki wokalne 3 Solo i na głosy. Muzyka jednoi wielogłosowa Uczeń:
XXXIX OLIMPIADA ARTYSTYCZNA
XXXIX OLIMPIADA ARTYSTYCZNA Eliminacje okręgowe egzamin ustny Sekcja muzyki 1. W.A. Mozart Eine kleine Nachtmusik, cz. IV 2. K. Szymanowski I Koncert skrzypcowy Zestaw 1 1. W jakim okresie powstał utwór?
P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A Z M U Z Y K I DLA KLASY I W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W ŻALINOWIE
P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A Z M U Z Y K I DLA KLASY I W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W ŻALINOWIE W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 Nauczanie muzyki w klasie I w roku szkolnym 2014/2015