NARZĘDZIE WSPARCIA PRZEDSIĘBIORSTW W OBLICZU KRYZYSU

Transkrypt

1 FUNDUSZE STRUKTURALNE UE JAKO NARZĘDZIE WSPARCIA PRZEDSIĘBIORSTW W OBLICZU KRYZYSU dr Joanna Kuczewska Katedra Ekonomiki Integracji Europejskiej Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański

2 Eklektyczna definicja konkurencyjności przedsiębiorstw CZYNNIKI MEZO OTOCZENIE KONKURENCYJNE/SEKTOROWE Umiejętność wykorzystania zasobów sektora (branży) ZDOLNOŚĆ DO KONKURO OWANIA CZYNNIKI MIKRO POTENCJAŁ KONKURENCYJNY Kombinacja zasobów wewnętrznych Wykorzystanie instrumentów konkurowania (np.: marketing) WPŁYW RYNKU WEWNĘTRZNEGO UNII EUROPEJSKIEJ Umiejętne wykorzystanie rzadkich zasobów PRZEWAGA KONKURENCYJNA Lepsze usytuowanie przedsiębiorstwa wobec konkurentów Umiejętność wykorzystania zasobów otoczenia makroekonomicznego CZYNNIKI MAKRO OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE Elementy otoczenia prawnoadministracyjnego POZYCJA KONKURENCYJNA Efekt utworzenia i utrzymania permanentnej i trudnej do skopiowania przewagi konkurencyjnej

3 Ewolucja koncepcji przewag konkurencyjnych Gospodarka Zarządzanie Infrastruktura wiedzy Społeczeństwo i kultura

4 Fundusze Wspólnotowe 16 Regionalnych Programów Operacyjnych 16,5 mld euro; PO Infrastruktura i Środowisko 37,6 mld euro; PO Kapitał Ludzki 11,5 mld euro; PO Innowacyjna Gospodarka 9,7 mld euro; PO Rozwój Polski Wschodniej 2,3 mld euro; PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej 8,5 mld euro; PO Pomoc Techniczna 0,6 mld euro. W ramach powyższych programów możliwe jest uzyskanie dofinansowania na następujące rodzaje działalności przedsiębiorstw: Działalność innowacyjna i inwestycje; Działalność innowacyjna i inwestycyjna w działaniach proekologicznych; Działalność na rzecz informatyzacji gospodarki; Rozwój zasobów ludzkich szkolenia, doradztwo i zatrudnienie; Badania i rozwój.

5 Udział % firm zainteresowanych poszczególnymi formami pomocy w kolejnych fazach integracji z UE Cel wystąpienia o pomoc publiczną Korzystanie z pomocy publicznej w % przed po wejściu wniosek planowany wejściem do UE do UE Podjęcie prac badawczych Rozszerzenie asortymentu produkcji Zmiana asortymentu produkcji Zatrudnienie doradców zewnętrznych Zmiany organizacyjne Przejęcie innej firmy Zwiększenie zatrudnienia Podniesienie kwalifikacji pracowników Poprawa kondycji finansowej Zakup środków transportu Wkroczenie na nowe rynki Zakup nowych maszyn i urządzeń Zakup nowych technologii i praw patentowych Ochrona środowiska Źródło: Baczko T. Korzystanie z pomocy publicznej z Unii Europejskiej, w: red. Kotowicz-Jawor J., Adaptacja polskich przedsiębiorstw do rynku UE, Key Text, Warszawa 2008

6 Wpływ pomocy publicznej na poszczególne aspekty działalności w kolejnych fazach procesu integracji z UE w % zmniejszenie zwolnień nowrmy i standardy zwięszanie zatrudnienia doszkalanie pracowników zwiększenie konkurencyjności doradztwo badania przeniesienie działalności do specjalnej strefy ekonomicznej innowacyjność ochrona środowiska rozwój przedsiębiorstwa - wzrost nakładów inwestycyjnych % przed wejściem do UE po wejściu do UE wniosek planowany Źródło: Baczko T. Korzystanie z pomocy publicznej z Unii Europejskiej, w: red. Kotowicz-Jawor J., Adaptacja polskich przedsiębiorstw do rynku UE, Key Text, Warszawa 2008

7 Instrumenty pomocy publicznej pożyczki preferencyjne - aplikacja i pomoc uzyskana pożyczki preferencyjne - aplikacja zwolnienia podatkowe - aplikacja i pomoc uzyskana zwolnienia podatkowe - aplikacja dotacje - aplikacja i pomoc uzyskana dotacje - aplikacja % przed wejściem do UE po wejściu do UE wniosek planowany Źródło: Baczko T. Korzystanie z pomocy publicznej z Unii Europejskiej, w: red. Kotowicz-Jawor J., Adaptacja polskich przedsiębiorstw do rynku UE, Key Text, Warszawa 2008

8 Powody nieuczestniczenia polskich przedsiębiorstw w programach UE % zbyt skomplikowane aby uczestniczyć nieodpowiednie programy brak zasobów odrzucenie wniosku po aplikacji brak informacji a tym jak uczestniczyć poszukiwanie partnerów skomplikowana procedura aplikacyjna zbyt długi czas pomiędzy złożeniem a rozpoczęciem finansowania raportowanie inne Źródło: opracowanie własne na podstawie badania Polskie przedsiębiorstwa w obliczu integracji z Unią Europejską

9 Powody nie uczestniczenia MSP w Programach Wspólnotowych w krajach UE Luksemburg Irlandia Włochy Francja Belgia Grecja Dania Wielka Brytania Niemcy Potrugalia Hiszpania Szwecja Austria Holandia Finlandia 0% 20% 40% 60% 80% 100% zbyt skomplikowane aby uczestniczyć nieodpowiednie programy brak zasobów odrzucenie wniosku po aplikacji brak informacji o tym jak uczestniczyć

10 Sugestie Komisji Europejskiej odnośnie najczęściej popełnianych błędów podczas przygotowywania projektu europejskiego Niejasne ramy strategiczne; Niepełna analiza sytuacji; Planowanie i wdrożenie zorientowane na działanie a nie na cel; Nieweryfikowalny wynik projektu; Presja wydatkowania kosztów; Krótkoterminowa wizja działania; Niespójne wzajemnie dokumenty projektu; Brak wspólnego postrzegania problemów, celów i założeń projektu.

11 Istotne znaczenie wszelkich działań władz publicznych na rzecz wspierania przedsiębiorstw. Środki pomocowe UE główne źródło pomocy publicznej skierowanej dla wsparcia biznesu i jego otoczenia, szczególnie ważne w obliczu kryzysu gospodarczego. Dotacje unijne przeznaczane głównie na działania inwestycyjne, zwiększające potencjał produktowy i innowacyjność. Jednak. Bogata oferta funduszy wspólnotowych, nie jest w pełni wykorzystywana przez przedsiębiorców. Głównym tego powodem jest ciągły brak informacji o: zasadach aplikacji, zasadach przygotowania wniosku aplikacyjnego oraz nieumiejętność wykorzystania metodyki zarządzania projektem europejskim przy przygotowywaniu i realizacji projektu.

12 Możliwość wykorzystania zewnętrznego wsparcia finansowego, pomimo niedoskonałości systemu redystrybucji i realizacji projektów europejskich, stanowi cenne źródło kreowania przewagi konkurencyjnej polskich przedsiębiorstw w obliczu kryzysu gospodarczego.