1. WYKORZYSTANA W RAPORCIE TERMINOLOGIA 6 2. KATALOG UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH NIEZBĘDNYCH DO WYKONYWANIA ZAWODU 9

Transkrypt

1

2 2

3 Spis treści WSTĘP 5 1. WYKORZYSTANA W RAPORCIE TERMINOLOGIA 6 2. KATALOG UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH NIEZBĘDNYCH DO WYKONYWANIA ZAWODU 9 4. DIAGNOZA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W POLSCE Obszar I - potrzeby lokalnego rynku pracy Obszar II - oczekiwania pracodawców wobec przyszłych pracowników Obszar III - współpraca szkół z pracodawcami/ przedsiębiorcami NAJWAŻNIEJSZE ZADANIA INTERESARIUSZY SYSTEMU KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zadania dla szkoły Zadania dla pracodawcy Zadania dla jednostek samorządu terytorialnego Zadania dla instytucji rynku pracy Zadania dla instytucji otoczenia biznesu (stowarzyszeń i organizacji pozarządowych) Zadania dla wyższych uczelni WYBRANE PROPOZYCJE PROCEDUR WYMIANY INFORMACJI I WSPÓŁPRACY SZKÓŁ ZAWODOWYCH Z PRACODAWCAMI ORAZ INNOWACYJNYCH ROZWIĄZAŃ SŁUŻĄCYCH MODERNIZACJI OFERTY KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO SZKÓŁ ZAWODOWYCH/PLACÓWEK KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W POWIĄZANIU Z PRACODAWCAMI Lokalne partnerstwa w obszarze edukacji dla rynku pracy Rady programowe szkół Monitoring zapotrzebowania młodzieży na kierunki kształcenia Monitoring losów absolwentów (Szkolna Internetowa Baza Absolwentów) Certyfikacja dodatkowych kwalifikacji i umiejętności zawodowych Innowacje pedagogiczne jako element oferty edukacyjnej szkoły 83 BIBLIOGRAFIA 85 Warszawa, 2012 r. 3

4 4

5 WSTĘP Najważniejszym celem projektu Koordynacja 3.0 jest zapewnienie innowacyjnego, stabilnego i trwałego mechanizmu koordynacji kształcenia zawodowego z potrzebami mazowieckiego rynku pracy oraz aktywne zaangażowanie pracodawców a także wszystkich najważniejszych interesariuszy tego procesu (należą do nich przedsiębiorcy, pracodawcy, instytucje rynku pracy, dyrektorzy szkół kształcących w zawodzie i placówek kształcenia zawodowego, uczniowie szkół zawodowych, słuchacze placówek kształcenia zawodowego, przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, przedstawiciele wyższych uczelni, eksperci). Zaproponowane przez autorów projektu innowacyjne rozwiązania służące modernizacji oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z pracodawcami będą próbą realizacji tego celu. Ogólnie można wnioskować o dużej bezwładności systemu szkolnictwa zawodowego w stosunku do potrzeb rynku pracy (zwłaszcza w kontekście jego zmienności). Współpraca szkół zawodowych/placówek kształcenia zawodowego z pracodawcami i instytucjami badającymi rynek pracy ma charakter bardziej doraźny niż strategiczny i długofalowy wskazane byłoby więc systemowe opracowanie zasad, zakresu i przedmiotu tej współpracy (między szkołami, urzędami pracy i pracodawcami). Mając świadomość istniejącego rozdźwięku między kwalifikacjami nabywanymi w szkole zawodowej a wymaganiami pracodawców, należy ten rozdźwięk minimalizować i traktować pracodawców jako kluczowe źródło informacji o potrzebach rynku pracy oraz wymaganiach wobec przyszłych pracowników, w tym dotyczących ich umiejętności zawodowych. Właśnie w ten kontekst wpisuje się projekt Koordynacja 3.0 Dla przypomnienia uwzględnia on trzy wymiary innowacyjności produktu: y poszerza grono uczestników procesu dopasowywania kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy do przedstawicieli potencjalnie wszystkich grup interesariuszy z obszaru rynku pracy, edukacji, kształcenia ustawicznego i obszaru gospodarki. y daje nowe narzędzie i możliwości do rozwiązania problemu powiązania kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy Internetowy Portal Koordynacja 3.0. y daje nowe formy wsparcia dla uczniów Innowacyjny Pakiet Indywidualnego Planera Kariery (IP IPK) Portal Koordynacja 3.0 jest próbą poszukiwania rozwiązań i narzędzi, które w sposób ciągły monitorować będą oczekiwania pracodawców i sytuację na RP, a jednocześnie przetwarzać uzyskane dane w sposób dostępny i zrozumiały dla poszczególnych grup interesariuszy tego procesu (szkoły, nauczyciele, uczniowie, pracodawcy, instytucje rynku pracy). Najważniejszym efektem wdrożenia Portalu Koordynacja 3.0 będzie uzyskanie przepływu szerokiego strumienia informacji pomiędzy wszystkimi interesariuszami i ustanowienie stałego dialogu i współpracy pomiędzy nimi. Jak wskazują doświadczenia wielu krajów świata jedynie ciągły dialog i negocjacje pomiędzy wszystkimi interesariuszami pozwalają na efektywne dopasowywanie oferty szkół zawodowych do potrzeb rynku pracy. Poniższy raport ma na celu dokonanie inwentaryzacji umiejętności zawodowych w 5 branżach (ekonomicznej, logistyczno-spedycyjnej, telekomunikacyjnej, mechatroniczno-elektronicznej,, turystycznej) oraz zaproponowanie procedur wymiany informacji i współpracy szkół zawodowych i pracodawców. Autorzy raportu zestawili umiejętności zawodowe niezbędne do wykonywania zawodu przypisanego do danej branży, uwzględniając istniejące Krajowe Standardy Kwalifikacji Zawodowych oraz Podstawy Programowe Kształcenia w Zawodzie. Wynika to z faktu, że w Polsce funkcjonują obok siebie Klasyfikacja Zawodów i Specjalności dla Potrzeb Rynku Pracy oraz Klasyfikacja Zawodów Szkolnictwa Zawodowego. W przyszłości, kiedy zakończą się prace nad Polską Ramą Kwalifikacji i kiedy powstanie Krajowy Rejestr Kwalifikacji, można będzie liczyć na pełną spójność i integrację obu klasyfikacji. Dziś istnieją pomiędzy nimi różnice. 5

6 Na początku raportu zostanie przedstawiona terminologia. W dalszej kolejności zostanie zaprezentowany katalog umiejętności zawodowych niezbędnych do wykonywania zawodu przypisanego do branży. Umiejętności zawodowe wynikające z podstawy programowej kształcenia w zawodzie zostały w ramach poszczególnych branż porangowane, w oparciu o badania przeprowadzone wśród pracodawców i przedsiębiorców1. Badania te przeprowadzili eksperci zatrudnieni w projekcie do wypracowania materiałów stanowiących produkty innowacyjne. Aby zaproponować rekomendacje dotyczące procedur wymiany informacji i współpracy szkół zawodowych oraz pracodawców, autorzy postanowili zaprezentować w raporcie aktualną diagnozę funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce2. Diagnoza ta została dokonana z punktu widzenia jego najważniejszych interesariuszy tego systemu. Uwzględnia takie obszary jak: potrzeby lokalnego rynku pracy, oczekiwania pracodawców wobec przyszłych pracowników, współpraca szkół z przedsiębiorcami/ pracodawcami. Jest podstawą do określenia najważniejszych zadań dla każdej z zaproponowanych kategorii interesariuszy. Na końcu raportu zostaną zaproponowane wybrane innowacyjne rozwiązania służące modernizacji oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z pracodawcami. 1 Diagnoza umiejętności zawodowych prowadzona w ramach projektu Portal Koordynacja 3.0 stabilny mechanizm powiązania kształcenia zawodowego z potrzebami mazowieckiego rynku pracy, Raport z badań, ECORYS Polska, Badania GFK Polonia dotyczące Funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce, Warszawa

7 1. WYKORZYSTANA W RAPORCIE TERMINOLOGIA 3 wykorzystuje następujące definicje istotnych z punktu widzenia raportu pojęć: ZAWÓD - zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych. ZADANIE ZAWODOWE - logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych powiązany jednym celem działania, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją. CZYNNOŚCI ZAWODOWE - działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny. UMIEJĘTNOŚĆ zawodowego. ZAWODOWA - zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania KWALIFIKACJE ZAWODOWE - układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych. STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH - akceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na: kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu. Inne ważne definicje związane z umiejętnościami zawodowymi zawarte zostały w wydanym przez Instytut Badań Edukacyjnych Słowniku kluczowych pojęć związanych z Krajowym Systemem Kwalifikacji 4. UMIEJĘTNOŚCI (definicja przyjęta przez Komitet Sterujący KRK w 2011 r.) - oznaczają zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Definicja ta nawiązuje bezpośrednio do definicji umiejętności podanej w Zaleceniu Parlament Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji umiejętności określa się jako kognitywne (obejmujące myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (obejmujące sprawność i korzystanie z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów). Deskryptory w ramie kwalifikacji (Europejskiej Ramie Kwalifikacji i Polskiej Ramie Kwalifikacji) opisują efekty uczenia się w trzech kategoriach. Jedna z nich obok wiedzy i kompetencji są umiejętności. W kontekście zawodowym umiejętność to zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania zawodowego. Umiejętności można zdobywać w różnych sposób (formalny, nieformalny, pozaformalny). Doskonalenie umiejętności wymaga systematycznego ćwiczenia. Ważne życiowo umiejętności można opanować w różnych sytuacjach zarówno podczas wykonywania obowiązków w miejscu pracy, jak i w czasie wolnym. Europejskie Ramy Kwalifikacji koncentrują się na efektach uczenia się w formie wiedzy, umiejętności i kompetencji i te elementy są postrzegane niezależnie od programów edukacyjnych lub kontekstów zawodowych. KWALIFIKACJA - to określony zestaw efektów uczenia się, zgodnych z ustalonymi standardami, których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez upoważniona instytucję stosownym świadectwem, certyfikatem, dyplomem. Kwalifikacja jest tylko taki zestaw efektów uczenia się (kompetencji), który jest wpisany do krajowego rejestru kwalifikacji i tym samym przyporządkowany do odpowiedniego poziomu 3 Sektorowy Program Operacyjny Zasobów Ludzkich, projekt Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy 4 Słownik kluczowych pojęć związanych z Krajowym Systemem Kwalifikacji, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa

8 Polskiej Ramy Kwalifikacji. Formalne potwierdzenie osiągniętych kompetencji polega na wydaniu przez uprawnioną instytucję odpowiedniego dokumentu (dyplomu, świadectwa, certyfikatu itp.) po dokonaniu oceny efektów uczenia się i stwierdzeniu, że odpowiadają one wymaganiom dla danej kwalifikacji. Podane definicja kwalifikacji nawiązuje do definicji podanej w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku. Zgodnie z tą definicją kwalifikacje można uzyskać tylko po sprawdzeniu, że osoba ucząca się uzyskała efekty uczenia się zgodne z wymaganiami dla danej kwalifikacji. W polskim systemie kwalifikacji wyróżnia się kwalifikacje pełne, kwalifikacje cząstkowe, kwalifikacje złożone oraz kwalifikacje składowe. EFEKTY UCZENIA SIĘ - są tym, co osoba ucząca się wie, rozumie i potrafi wykonać w wyniku uczenia się, ujęte w kategoriach wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. Definicja nawiązuje do definicji zawartej w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji. Również w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym (kwiecień 2011) analogicznie zdefiniowano efekty kształcenia jako zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się. KOMPETENCJE SPOŁECZNE - to udowodniona (w pracy, nauce oraz w rozwoju osobistym) zdolność stosowania posiadanej wiedzy i umiejętności z uwzględnieniem zinternalizowanego systemu wartości. Kompetencje społeczne określa się bazując na kategoriach odpowiedzialności i autonomii. Definicja ta jest spójna z definicją podaną w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. W Zaleceniu dla oznaczenia trzeciej kategorii efektów uczenia się (obok wiedzy i umiejętności) używany jest wyraz competence (w liczbie pojedynczej). Ponieważ w języku polskim wiedza i umiejętności to także kompetencje więc dla lepszego uchwycenia sensu tej kategorii efektów uczenia się, przyjęto termin kompetencje społeczne. WIEDZA - to zbiór uzasadnionych sądów (opisów faktów, teorii oraz zasad postępowania) będących wynikiem poznawczej działalności człowieka. Wiedza jest przyswajana w procesie uczenia się. Wiedza podstawą działań w obszarze pracy i organizacji społeczeństwa. Definicja ta jest modyfikacją definicji podanej w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. oraz definicji podanej w opracowaniu CEDEFOP. Deskryptory w ramie kwalifikacji (Europejskiej Ramie Kwalifikacji i Polskiej Ramie Kwalifikacji) opisują efekty uczenia się w trzech kategoriach. Jedną z nich jest wiedza. 8

9 2. KATALOG UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH NIEZBĘDNYCH DO WYKONYWANIA ZAWODU Zanim przedstawimy inwentaryzację umiejętności zawodowych w wybranych zawodach, ciekawym wydają się w świetle przeprowadzonych badań, zaprezentowanie oczekiwań pracodawców wobec przyszłych pracowników 5. Wyniki badań na temat opinii i preferencji pracodawców w obszarze oczekiwanych kompetencji społecznych absolwentów szkół zawodowych wskazują, że wymagają oni od absolwentów szkół zawodowych skutecznego komunikowania się, umiejętności pracy zespołowej, dostrzegania i rozwiązywania problemów oraz samokształcenia. Niezależnie od stopnia złożoności pracy wykonywanej na różnych stanowiskach, pracodawcy oczekują od pracowników przede wszystkim rzetelności i dokładności. Według pracodawców w kształceniu zawodowym uczniów ważne są nie tylko umiejętności zawodowe, ale i umiejętności, które wskazują na zaangażowanie pracowników w rozwój jego firmy. Za najbardziej pożądaną cechę przyszłego pracownika pracodawcy uważają doświadczenie zawodowe, któremu towarzyszy znajomość branży, operatywność, dyspozycyjność i samodzielność. Ważne są również ich zdaniem umiejętności zawodowe i wykształcenie, które powinno być zgodne ze zgłaszanym przez pracodawców zapotrzebowaniem. Zdaniem ekspertów przygotowanie absolwentów do pracy i funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy wymaga kształtowania u uczniów umiejętności uniwersalnych, ponadzawodowych, zwanych umiejętnościami kluczowymi. Pojęcie to wiąże się z nowymi wymaganiami wobec pracownika, od którego oczekuje się nie tylko umiejętności rozwiązywania zadań typowych dla danego zawodu, ale jednocześnie wykonywania trzech różnych zakresów czynności: planowania, realizacji i kontroli wyników swoich działań. Najczęściej wymieniane przez ekspertów umiejętności kluczowe mające wpływ na treści i metody kształcenia zawodowego, to: y umiejętność komunikowania się, y umiejętność pracy w grupie, y umiejętność samodzielnego podejmowania decyzji, y umiejętność korzystania ze swoich praw, y umiejętność samokształcenia, y umiejętność rozwiązywania problemów w sposób twórczy, y umiejętność posługiwania się komputerem, y umiejętność poruszania się (mobilności) na zmieniającym się rynku pracy, y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy. Zdaniem wszystkich badanych grup interesariuszy (przedsiębiorcy, dyrektorzy szkół kształcących w zawodzie i CKP, przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, uczniowie szkół zawodowych/ placówek kształcenia zawodowego, eksperci), zmiany w gospodarce, rozwój nowoczesnych technologii, ukierunkowanie strategii przedsiębiorstw na wiedzę i pozyskiwanie coraz lepiej wykształconych, kompetentnych i elastycznych pracowników, to jeden z wielu czynników sprawiających, że większe szanse na pracę i rozwijanie kariery zawodowej mają osoby nastawione na chęć doskonalenia się, podejmowania nowych wyzwań i uczenia się przez całe życie. 5 Badania GFK Polonia dotyczące Funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce, Warszawa

10 W raporcie analizowano w ramach poszczególnych branż, następujące zawody szkolne 6 : Branża ekonomiczna y technik ekonomista [331403]. y technik handlowiec [522305]. y technik prac biurowych [411004]. y technik usług pocztowych i finansowych [421108]. y technik administracji [334306]. y technik rachunkowości [431103]. y technik agrobiznesu [331402]. Branża logistyczno-spedycyjna y technik logistyk [333107]. y technik eksploatacji portów i terminali [333106]. y technik spedytor [333108]. Branża mechatroniczno-elektroniczna y mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych [731102]. y mechanik pojazdów samochodowych [723103]. y mechanik precyzyjny [731103]. y mechanik-monter maszyn i urządzeń [723310]. y monter mechatronik [742114]. y operator obrabiarek skrawających [722307]. y ślusarz [ ]. y elektromechanik [741201]. y elektromechanik pojazdów samochodowych [741203]. y elektryk [ ]. y monter elektronik [742102]. y monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych [742202]. y technik elektronik [311408]. y technik elektryk [311303]. y technik mechanik [311504]. y technik mechanik lotniczy [315317]. y technik mechatronik [311410]. y technik telekomunikacji [ ]. y technik teleinformatyk [351103]. y technik elektroniki i informatyki medycznej [311411]. Branża telekomunikacyjna y technik realizacji nagrań i nagłośnień [352122]. y technik telekomunikacji [352203]. y technik realizacji dźwięku [352120]. y monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych [742202]. y technik teleinformatyk [351103]. y technik informatyk [351203]. y technik tyfloinformatyk [351204]. 6 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 10

11 y technik elektronik [311408]. y monter elektronik [742102]. y technik mechatronik [311410]. y monter mechatronik [742114]. Branża turystyczna y technik obsługi turystycznej [422103]. y technik hotelarstwa [422402]. y Kucharz [512001]. y kelner [513101]. y technik turystyki wiejskiej [515203]. y pracownik pomocniczy obsługi hotelowej [911205]. y technik żywienia i usług gastronomicznych [343404]. 11

12 Zestawienie: Inwentaryzacja umiejętności zawodowych w 5 branżach (katalog umiejętności zawodowych) Zawód y umiejętność czuwania nad efektywnością i prawidłowością wydawania pieniędzy w podmiocie gospodarczym działającym na rynku y umiejętność planowania i prowadzenia działalności gospodarczej Branża ekonomiczna technik ekonomista y umiejętność analizowania sprawozdań finansowych y umiejętność tworzenia planu finansowego firmy y umiejętność prowadzenia działalności firmy zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami prawno-gospodarczymi y umiejętność prowadzenia rachunków finansowych firmy y umiejętność sporządzania sprawozdań ze swojej działalności y umiejętność analizowania procesów wytwarzania dóbr, zasad podziału tych dóbr, ich konsumpcji i wymiany pomiędzy ludźmi y umiejętność czuwania nad właściwym przebiegiem procesu gospodarczego w organizacji, która go zatrudnia y umiejętność obliczania podatków y umiejętność prowadzenia spraw kadrowo-płacowych y umiejętność prowadzenia rachunkowości y umiejętność wykonywania analiz i sporządzania sprawozdań z działalności podmiotów prowadzących działalność gospodarczą 12

13 Zawód y umiejętność organizowania prac w zakresie przyjmowania dostaw oraz przygotowywania towarów do sprzedaży y umiejętność wykonywania prac związanych z obsługą klientów oraz realizacją transakcji kupna i sprzedaży y umiejętność prowadzenia działań reklamowych i marketingowych y umiejętność organizowania i prowadzenia działalności handlowej y zarządzania działalnością handlową przedsiębiorstwa Branża ekonomiczna technik handlowiec y umiejętność organizowania komórki handlowej w przedsiębiorstwie produkcyjno-usługowym lub zespołu pracowniczego w firmie handlowej y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej y umiejętność analizowania rynku pod względem oczekiwań i potrzeb klientów oraz ich zachowań rynkowych y umiejętność badania możliwości wzrostu udziału firmy na rynku oraz wejścia na nowe rynki, w tym zagraniczne, rozpoznawania barier rozwoju oraz określania sposobów ich pokonywania y umiejętność prowadzenia działań marketingowych y umiejętność prowadzenia negocjacji z dostawcami i odbiorcami wyrobów gotowych, towarów, usług, surowców i materiałów, przygotowania oraz zawierania umów handlowych, opracowywania oferty handlowej y umiejętność zamawiania, przyjmowania oraz wydawania wyrobów gotowych, towarów, surowców i materiałów, dokonywania ich odbioru ilościowego i jakościowego, zgłaszania reklamacji do dostawców y umiejętność stosowania zróżnicowanych form i technik sprzedaży na poszczególnych szczeblach obrotu towarowego: w zbycie, skupie, hurcie i detalu y umiejętność dokumentowania sprzedaży, prowadzenia rozliczeń handlowych, kontroli należności, załatwiania reklamacji odbiorców y umiejętność kierowania zespołem pracowniczym y umiejętność współpracy z przełożonymi, innymi komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa oraz podmiotami jego otoczenia zewnętrznego y umiejętność badania poprawności stosowanych w handlu procedur oraz prowadzonej dokumentacji handlowej y umiiejętność kontrolowania jakości pracy w działalności handlowej 13

14 Zawód y umiejętność organizowania pracy własnej zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność organizowania biura oraz wykonywania prac biurowo-administracyjnych Branża ekonomiczna technik prac biurowych y umiejętność przyjmowania i obsługiwania interesantów y umiejętność organizowania spotkań z kontrahentami, pracownikami i klientami oraz innych prac związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa y umiejętność zapewniania przepływu informacji i dokumentów wewnątrz i na zewnątrz organizacji y umiejętność redagowania korespondencji biurowej w języku polskim i obcym y umiejętność prowadzenia dokumentacji prawnej i spraw kancelaryjno-biurowych organizacji zgodnie z przyjętym systemem kancelaryjnym y umiejętność sporządzania umów, dokumentacji spraw kancelaryjno-biurowych, pracowniczej oraz finansowej związanej z działalnością jednostki gospodarczej y umiejętność przechowywania i archiwizowania informacji, dokumentów oraz akt spraw y umiejętność przygotowywania narad, zebrań, konferencji oraz spotkań służbowych y umiejętność gromadzenia, rejestrowania oraz przetwarzania informacji y umiejętność sporządzania, przechowywania i archiwizowania dokumentów związanych z funkcjonowaniem jednostki organizacyjnej y umiejętność obsługiwania sprzętu biurowego y umiejętność tworzenia i prowadzenia bazy danych kontrahentów y umiejętność kierowania zespołem pracowników administracyjno-biurowych y umiejętność dokonywania samooceny jakości wykonywanych zadań zawodowych 14

15 Zawód y umiejętność przyjmowania, przewozu, doręczania i wydawania przesyłek pocztowych i kurierskich y umiejętność prowadzenia promocji i aktywnej sprzedaży towarów i usług świadczonych przez operatora y umiejętność wykonywania czynności rozdzielczoekspedycyjnych oraz prowadzenia dokumentacji y umiejętność prowadzenia obrotu pieniężnego i usług bankowych Branża ekonomiczna technik usług pocztowych i finansowych y umiejętność przyjmowania i wydawania/doręczania przesyłek pocztowych krajowych i zagranicznych (przesyłki listowe, listy wartościowe, paczki, przesyłki kurierskie) y umiejętność realizacji usługi,,przekaz pocztowy (wpłaty i wypłaty/doręczanie przekazów pocztowych, przekazów ze świadczeniami emerytalno-rentowymi) y umiejętność obsługi masowych płatności (wpłaty na rachunki bankowe, opłaty RTV, rachunki telefoniczne i inne) y umiejętność świadczenia usług umownych na rzecz banków komercyjnych (obsługa obrotu oszczędnościowo-czekowego) oraz Banku Pocztowego S.A. (obsługa konta giro, kredyty, lokaty i inne) y umiejętność sprzedaży znaczków pocztowych, sprzedaży i skupu walut, sprzedaży kart drogowych i innych walorów, przyjmowania przedpłat na prenumeratę oraz zamawiania i utrzymania zapasu znaczków, druków płatnych i walorów filatelistycznych y umiejętność świadczenia innych usług (usługi biuro-faksowe, przyjmowanie telegramów) y umiejętność rozliczenia z przyjętych i wydanych/doręczonych przesyłek oraz sporządzania dokumentów eksploatacyjnych związanych z przyjmowaniem i wydawaniem przesyłek pocztowych y umiejętność prowadzenia dokumentów związanych z usługami finansowymi i ich rozliczaniem y umiejętność informowania o usługach i promowania oferowanych usług pocztowych y umiejętność identyfikowania potrzeb klienta oraz obsługi klienta zgodnie z zasadami kultury i etyki zawodowej y umiejętność przestrzegania procedur świadczenia usług pocztowych, finansowych i innych y umiejętność przestrzegania tajemnicy korespondencji i tajemnicy służbowej y umiejętność przestrzegania przepisów BHP 15

16 Zawód Branża ekonomiczna technik administracji y umiejętność organizowania pracy i zarządzania w jednostce organizacyjnej y umiejętność organizowania pracy własnej na stanowisku technika administracji, usprawniania pracy oraz doskonalenia osobistych kompetencji y umiejętność organizowania spotkań służbowych y umiejętność obsługiwania interesantów y umiejętność wykonywania prac administracyjnych związanych z ogólną działalnością jednostki organizacyjnej y umiejętność sporządzania dokumentacji prawnej oraz dokumentacji spraw pracowniczych związanej z działalnością jednostki organizacyjnej y umiejętność przygotowywania i udostępniania dokumentacji do kontroli y umiejętność gromadzenia i wykorzystywania informacji ekonomicznych i statystycznych w pracy pracownika administracyjnego y umiejętność wykonywania prac biurowych w jednostce organizacyjnej y umiejętność sporządzania dokumentów dotyczących spraw administracyjnych y umiejętność prowadzenia postępowania administracyjnego y umiejętność stosowania przepisów prawa w pracy zawodowej y umiejętność wykonywania prac biurowych y umiejętność współpracy z innymi komórkami organizacyjnymi jednostki y umiejętność współpracy z otoczeniem zewnętrznym jednostki organizacyjnej y umiejętność oceniania jakości i efektywności własnych działań zawodowych 16

17 Branża ekonomiczna Zawód technik rachunkowości y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej y umiejętność obsługi komputera i wykonywania podstawowych czynności biurowych y umiejętność prowadzenia uproszczonych form ewidencji dla celów podatkowych y umiejętność prowadzenia ksiąg rachunkowych y umiejętność księgowania operacji gospodarczych na podstawie zadekretowanych dokumentów księgowych w księgach rachunkowych y umiejętność prowadzenia rozrachunków i dokonywania rozliczeń finansowych y umiejętność sporządzania podstawowych planów i analiz finansowych y umiejętność prowadzenia rachunkowości y umiejętność rozliczania danin publicznych y umiejętność rozliczania wynagrodzeń y umiejętność rozliczania składek pobieranych przez ZUS y umiejętność prowadzania analizy finansowej y umiejętność współpracy w zespole komórki księgowości y umiejętność współpracy z pracodawcą i kierownikiem komórki księgowości y umiejętność przechowywania i bieżącego sprawdzania poprawności dokumentacji księgowej Branża ekonomiczna technik agrobiznesu y umiejętność organizowania, koordynowania i samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w agrobiznesie y umiejętność realizacji czynności związanych z produkcją rolną, organizowaniem dystrybucji i sprzedaży produktów rolnych, y umiejętność realizacji czynności związanych z promocją i reklamą produktów rolnych, oceną jakości i opłacalności tychże produktów, doboru właściwego sprzętu i materiałów eksploatacyjnych y umiejętność organizowania i wykonywania prac związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą y umiejętność obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej y umiejętność organizowania i wykonywania prac związanych z przetwórstwem spożywczym, usługami i handlem y umiejętność prowadzenia marketingu i sprzedaży produktów rolniczych i spożywczych y umiejętność prowadzenia dokumentacji przedsiębiorstwa w agrobiznesie 17

18 Zawód Branża logistyczno-spedycyjna technik logistyk y umiejętność przygotowywania procesu logistycznego y umiejętność przygotowywania taryf przewozowych, spedycyjnych i ustalania należności za usługi logistyczne y umiejętność sporządzania dokumentów logistycznych oraz zawierania umów sprzedaży usług logistycznych w co najmniej dwóch językach obcych y umiejętność prowadzenia rozliczeń i rachunków ze spedytorami, klientami krajowymi i zagranicznymi y umiejętność analizowania kosztów dostawy i magazynowania oraz podstawowych parametrów wydajności procesów magazynowych y umiejętność organizowania pracy własnej na stanowisku logistycznym zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność organizowania przyjęcia i wydania towarów z magazynu y umiejętność organizowania logistyki miejskiej y umiejętność organizowania recyklingu i utylizacji odpadów w działalności logistycznej y umiejętność zarządzania zespołami ludzi w działalności logistycznej y umiejętność planowania i organizowania prac związanych z procesem logistycznym w łańcuchach dostaw y umiejętność zarządzania zapasami y umiejętność organizowania prac związanych z gospodarką magazynową y umiejętność zarządzania gospodarką odpadami y umiejętność planowania i organizowania prac związanych z procesem logistycznym w jednostkach gospodarczych i administracyjnych y umiejętność zarządzania zapasami i ustalania planu dostaw w działalności logistycznej y umiejętność podejmowania działalności marketingowej na rynku usług logistycznych y umiejętność oceniania jakości świadczonych usług logistycznych i efektywności podejmowanych działań 18

19 Zawód Branża logistyczno-spedycyjna technik spedytor y umiejętność prowadzenia poradnictwa spedycyjnego y umiejętność organizowania przewozów zbiorowych i konsolidowanych w odniesieniu do przesyłek drobnicowych y umiejętność opracowywania koncepcji logistycznej przewozu ładunków typowych i nietypowych y umiejętność sporządzania i kompletowania dokumentów przewozowych y umiejętność monitorowania procesu przewozowego y umiejętność sporządzania i kompletowania dokumentacji szkód powstałych w procesie przewozowym y umiejętność monitorowania przepływu należności z tytułu wykonanych usług spedytorskich y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy spedytora zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność współpracy z klientami, przewoźnikami i podwykonawcami usług spedytorskich y umiejętność współpracy z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami spedytorskimi y umiejętność planowania i organizowania prac związanych z przewozem ładunków y umiejętność prowadzenia dokumentacji związanej z realizacją zadań transportowo-spedycyjnych y umiejętność prowadzenia dokumentacji dotyczącej rozliczeń z klientami i kontrahentami krajowymi oraz zagranicznymi y umiejętność wykonywania prac związanych z monitorowaniem przebiegu procesu transportowego y umiejętność kierowania pracami podwykonawców usług spedytorskich y umiejętność kontrolowania jakości procesów przewozowych i załadowczych y umiejętność samokontroli i doskonalenia umiejętności zawodowych spedytora 19

20 Zawód Branża logistyczno-spedycyjna technik eksploatacji portów i terminali dla zawodu nie opracowano Krajowego Standardu Kwalifikacji Zawodowych y umiejętność planowania i wykonywania prac związanych z eksploatacją portów i terminali y umiejętność organizowania prac związanych z eksploatacją środków transportu i obsługą podróżnych w portach i terminalach y umiejętność organizowania prac związanych z magazynowaniem, składowaniem oraz przeładunkiem towarów i ładunków w portach i terminalach y umiejętność prowadzenia dokumentacji dotyczącej transportu, magazynowania i przeładunku towarów oraz ładunków w portach i terminalach 20

21 Zawód Branża mechatroniczno-elektroniczna mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych y umiejętność produkcji, obsługi, naprawy i konserwacji urządzeń i przyrządów precyzyjnych - przede wszystkim aparatury pomiarowo-kontrolnej i automatyki sterująco-regulującej y umiejętność wytwarzania, konserwowania i naprawy urządzeń i przyrządów y umiejętność konserwacji aparatury kontrolno-pomiarowej i sterującej, zapewnienia sprawnego funkcjonowania precyzyjnych mechanizmów urządzeń pomiarowych i sterowniczych y umiejętność naprawy lub wymiany niesprawnych (wadliwych) części urządzeń y umiejętność dokonywania obowiązkowych przeglądów aparatury kontrolno-pomiarowej i sterującej y umiejętność sprawdzania i regulacji urządzeń i aparatury y umiejętność posługiwania się narzędziami konserwatorskimi i specjalistycznymi przyrządami pomiarowo-kontrolnymi y umiejętność montowania układów automatyki przemysłowej y umiejętność montowania urządzeń precyzyjnych y umiejętność uruchamiania układów automatyki przemysłowej oraz urządzeń precyzyjnych y umiejętność obsługiwania układów automatyki przemysłowej oraz urządzeń precyzyjnych 21

22 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód mechanik pojazdów samochodowych y umiejętność przyjmowania pojazdów samochodowych do naprawy y umiejętność obsługiwania urządzeń kontrolno-pomiarowych dla pojazdów samochodowych y umiejętność ustalania przyczyn uszkodzeń poszczególnych podzespołów pojazdu samochodowego y umiejętność organizowania oraz utrzymywania w czystości stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami: ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność dobierania narzędzi i przyrządów do wykonania czynności obsługowo-naprawczych pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych silnika pojazdu samochodowego y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych podzespołów układu napędowego pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych układu hamulcowego pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych układu kierowniczego pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych zawieszenia pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania czynności obsługowo-naprawczych kół jezdnych i ogumienia pojazdów samochodowych y umiejętność wymieniania elementów bezpieczeństwa biernego pojazdów samochodowych y umiejętność sprawdzania jakości wykonywanych prac obsługowo-naprawczych pojazdów samochodowych y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy mechanika pojazdów samochodowych zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność współpracy w zespole mechaników pojazdów samochodowych y umiejętność wykonywania rozliczeń kosztów usług obsługowonaprawczych pojazdów samochodowych y umiejętność użytkowania pojazdów samochodowych y umiejętność diagnozowania pojazdów samochodowych y umiejętność naprawiania pojazdów samochodowych 22

23 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód mechanik precyzyjny dla zawodu nie opracowano Krajowego Standardu Kwalifikacji Zawodowych y umiejętność montowania i naprawiania mechanizmów maszyn i urządzeń precyzyjnych y umiejętność montowania, naprawianie i konserwowania przyrządów pomiarowych y umiejętność montowania i naprawiania napędów pneumatycznych, hydraulicznych i elektrycznych y umiejętność łączenia (zespalania) części lub podzespołów w dalsze zespoły lub gotowy wyrób y umiejętność dokonywania montażu maszyn i urządzeń Branża mechatroniczno-elektroniczna mechanik-monter maszyn i urządzeń y umiejętność montażu, naprawy i konserwacji maszyn i urządzeń y umiejętność rozpoznawania i usuwania wadliwych części podczas montażu y umiejętność demontażu maszyny lub urządzenia, oczyszczenia i konserwacji, posegregowania części według stopnia ich zużycia y umiejętność pobrania z magazynu części podlegających wymianie lub dorobienia elementów maszyny lub urządzenia y umiejętność sprawdzenia przyrządami pomiarowymi stanu części i podzespołów y umiejętność próbnego rozruchu urządzenia, jego regulacji, konserwacji powłokami antykorozyjnymi i dekoracyjnymi y umiejętność posługiwania się narzędziami montażowymi i konserwatorskimi oraz specjalistycznymi przyrządami pomiarowo-kontrolnymi y umiejętność obsługiwania i konserwowania maszyn i urządzeń y umiejętność instalowania i uruchamiania maszyn i urządzeń 23

24 Zawód y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność zabezpieczania materiałów, elementów i podzespołów niezbędnych do wykonywania montażu, napraw i konserwacji urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność ustalania zakresu prac montażowych oraz czasu ich trwania y umiejętność ustalania zakresu napraw i prac konserwatorskich oraz czasu ich trwania y umiejętność wykonywania montażu elementów, urządzeń i podzespołów elektrycznych w urządzeniach i systemach mechatronicznych y umiejętność wykonywania montażu elementów, urządzeń i podzespołów pneumatycznych w urządzeniach i systemach mechatronicznych y umiejętność wykonywania montażu elementów, urządzeń i podzespołów hydraulicznych w urządzeniach i systemach mechatronicznych y umiejętność wykonywania montażu elementów konstrukcyjnych w urządzeniach i systemach mechatronicznych y umiejętność wykonywania montażu elementów, podzespołów i urządzeń elektronicznych w urządzeniach i systemach mechatronicznych y umiejętność uruchamiania urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność wykonywania napraw, konserwacji oraz regulacji urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność współpracy z przełożonymi oraz z innymi komórkami organizacyjnymi w zakresie realizacji zadań zawodowych y umiejętność monitorowania pracy urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność oceniania jakości wykonywanych prac z zakresu montażu oraz napraw i konserwacji urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność montowania urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność wykonywania rozruchu urządzeń i systemów mechatronicznych y umiejętność wykonywania konserwacji urządzeń i systemów mechatronicznych Branża mechatroniczno-elektroniczna monter mechatronik 24

25 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód operator obrabiarek skrawających dla zawodu nie opracowano Krajowego Standardu Kwalifikacji Zawodowych y umiejętność przygotowywania obrabiarek skrawających konwencjonalnych i sterowanych numerycznie do planowanej obróbki y umiejętność wykonywania obróbki na konwencjonalnych obrabiarkach skrawających zgodnie z wymaganiami dokumentacji technologicznej y umiejętność wykonywania programu obróbki technologicznej na obrabiarkach sterowanych numerycznie zgodnie z wymaganiami dokumentacji technologicznej 25

26 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód ślusarz y umiejętność szkicowania części maszyn i elementów konstrukcji oraz ich wykonywania, umiejętność wykonywania podstawowych obliczeń warsztatowych niezbędnych do wykonania określonego wyrobu. y umiejętność wykonywania prac montażowych z zastosowaniem typowych technologii łączenia materiałów i elementów maszyn. y umiejętność wykonywania typowych prac ślusarskich na podstawie rysunków wykonawczych lub szkiców. y umiejętność wykonywania prac ślusarskich z wykorzystaniem maszyn i urządzeń technologicznych (wiertarki, gwinciarki itp.). y umiejętność dobierania niezbędnych narzędzi, przyrządów, uchwytów oraz parametrów obróbkowych na podstawie dokumentacji technologicznej, umiejętność wykonywania zabezpieczeń antykorozyjnych na wykonanych wyrobach. y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii, normami i przepisami bhp. umiejętność przestrzegania przepisów bhp i ppoż. podczas wykonywania powierzonych zadań zawodowych. y umiejętność wypełniania dokumentacji warsztatowej wykonywanych prac, umiejętność dobierania materiałów na podstawie dokumentacji technologicznej. y umiejętność wykorzystywania techniki komputerowej w pracy ślusarza. y umiejętność szacowania, kalkulowania i obliczania kosztów związanych ze zużyciem potrzebnych materiałów, narzędzi oraz kosztów wykonywania zadań zawodowych, operacji, usług itp. y umiejętność gospodarowania materiałami i odpadami poprodukcyjnymi zgodnie z przyjętymi normami. y umiejętność współpracy w zespole, organizacji pracy własnej i zespołu. y umiejętność wprowadzania innowacji na stanowisku pracy stosownie do potrzeb i zgodnie przyjętymi normami, umiejętność podnoszenia kwalifikacji zawodowych zgodnie z wymaganiami miejsca pracy. y umiejętność oceniania stanu technicznego maszyn i urządzeń zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową oraz bieżącego usuwania drobnych usterek. y umiejętność obsługiwania przyrządów i aparatury pomiarowej do sprawdzania jakości wykonanego zadania technologicznego, zgodnie z dokumentacją technologiczną. y umiejętność wykonywania elementów maszyn i urządzeń y umiejętność naprawiania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi y umiejętność wykonywania połączeń y umiejętność konserwowania elementów maszyn, urządzeń i narzędzi 26

27 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód elektromechanik y umiejętność wykonywania urządzeń elektrycznych stosowanych we wszystkich dziedzinach techniki i w gospodarstwie domowym oraz dokonywania ich remontów y umiejętność wykonywania instalacji przyłączających urządzeń elektrycznych pod napięcie oraz montażu układów sterujących ich pracą y umiejętność dokonywania przeglądów technicznych i konserwacji urządzeń elektrycznych y umiejętność montażu elektrycznej aparatury pomiarowej oraz dokonywania jej pomiarów i odpowiednich regulacji y umiejętność wykonywania wszelkich połączeń elektrycznych zgodnie z dokumentacją technologiczną y umiejętność naprawy sprzętu AGD y umiejętność montażu, konserwacji i naprawy urządzeń chłodniczych y umiejętność posługiwania się specjalistycznym sprzętem monterskim i urządzeniami y umiejętność montowania i uruchamiania maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej y umiejętność oceniania stanu technicznego maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu na podstawie pomiarów y umiejętność montowania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej 27

28 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód elektromechanik pojazdów samochodowych y umiejętność ustalania metodami diagnostycznymi rodzaju niesprawności w układach elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych y umiejętność usuwania uszkodzeń w instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych y umiejętność demontowania zespołu, weryfikacji, wymiany lub naprawy części y umiejętność montowania części i podzespołów instalacji elektrycznej, wyposażenia elektrycznego i elektronicznego pojazdów samochodowych y umiejętność kontrolowania i regulowania układów i podzespołów elektrycznych pojazdów samochodowych y umiejętność konserwacji urządzeń elektrycznych i dokonania przeglądów okresowych instalacji elektrycznej i jej zespołów w pojeździe samochodowym y umiejętność przyjmowania pojazdów samochodowych lub zespołów samochodowych do naprawy i sporządzania protokołu przyjęcia y umiejętność dokonywania rozliczeń kosztów materiałów i robocizny usług naprawczych y umiejętność przeprowadzania badań diagnostycznych i usuwania usterek układów warunkujących dopuszczenie pojazdu do ruchu y umiejętność stosowania przepisów ruchu drogowego i kierowania pojazdami samochodowymi na potrzeby zadań zawodowych y umiejętność organizowania stanowiska pracy elektromechanika pojazdów samochodowych z uwzględnieniem przepisów prawa pracy, bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność współpracy z przełożonymi w zakresie realizacji zadań usługowo-naprawczych y umiejętność sprawdzania stanu technicznego zespołów i elementów instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych z wykorzystaniem komputerowych urządzeń diagnostycznych y umiejętność oceniania stanu technicznego układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych y umiejętność naprawiania układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych y umiejętność prowadzenia pojazdów samochodowych 28

29 Zawód y umiejętność montowania i uruchamiania maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej y umiejętność wykonywania i uruchamiania instalacji elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej y umiejętność oceniania stanu technicznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych po montażu na podstawie pomiarów y umiejętność montowania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej y umiejętność montowania i sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej na podstawie dokumentacji technicznej Branża mechatroniczno-elektroniczna elektryk y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy z uwzględnieniem przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz zasad ergonomii y umiejętność eliminowania zagrożeń porażeniowych y umiejętność wykonywania lub przebudowywania istniejących instalacji elektrycznych y umiejętność konserwowania, diagnozowania, wykrywania i usuwania uszkodzeń instalacji elektrycznych y umiejętność przebudowywania istniejącej instalacji elektrycznej w celu dostosowania przekroju przewodów do zmienionych warunków poboru mocy przez odbiorniki lub instalowanie nowych punktów odbioru energii elektrycznej y umiejętność instalowania maszyn i urządzeń elektrycznych z zapewnieniem właściwych warunków eksploatacji y umiejętność instalowania, konserwowania lub remontowania opraw oświetleniowych stosowanych w pomieszczeniach zamkniętych i na wolnym powietrzu y umiejętność diagnozowania, wyszukiwania i usuwania uszkodzeń w obrębie typowych instalacji przemysłowych y umiejętność diagnozowania stanu technicznego silników elektrycznych oraz wykonywania prostych zabiegów konserwacyjnych i napraw y umiejętność montowania zabezpieczeń przeciwzwarciowych i przeciążeniowych oraz przeprowadzania ewentualnych remontów tablic rozdzielczych y umiejętność wykonywania pomiarów instalacji elektrycznej i piorunochronnej oraz zabiegów mających na celu zmniejszenie rezystancji obwodów ochronnych y umiejętność wykonywania drobnych prac montersko-ślusarskich, związanych z naprawą sprzętu elektrycznego y umiejętność montowania i demontowania elektrycznych urządzeń technicznych y umiejętność współpracy z innymi pracownikami podczas realizacji zadań zawodowych y umiejętność kontrolowania jakości wykonywanej przez siebie pracy 29

30 Zawód Branża mechatroniczno-elektroniczna monter elektronik y umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną do wykonywania i użytkowania układów oraz urządzeń elektronicznych y umiejętność montowania i testowania poszczególnych modułów urządzeń elektronicznych y umiejętność dokonywania typowych pomiarów wielkości elektrycznych i nieelektrycznych w układach i urządzeniach elektronicznych y umiejętność lokalizowania usterek oraz dokonywania napraw elementów i układów urządzeń elektronicznych y umiejętność wykonywania na podstawie dokumentacji technicznej prostych układów elektronicznych y umiejętność instalowania urządzeń elektronicznych y umiejętność sprawdzania działania i współdziałania mechanizmów i podzespołów w urządzeniach elektronicznych, dokonywania zabiegów konserwacyjnych y umiejętność organizowania własnego stanowiska pracy montera elektronika zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska y umiejętność prowadzenia punktu serwisu sprzętu elektronicznego y umiejętność współpracy z innymi pracownikami podczas realizacji zadań zawodowych montera elektronika y umiejętność przeprowadzania kontroli technicznej wyrobów elektronicznych w produkcji, eksploatacji i usługach y umiejętność montowania elementów i układów elektronicznych na płytkach drukowanych y umiejętność montowania podzespołów i układów elektronicznych w urządzeniach y umiejętność instalowania i konserwowania urządzeń elektronicznych y umiejętność montażu i naprawy komputerów y umiejętność montażu i naprawy urządzeń do nagrywania, odtwarzania i przesyłania dźwięków i obrazów y umiejętność montażu i naprawy elektronicznych instrumentów muzycznych y umiejętność montażu i naprawy elektronicznego sprzętu medycznego y umiejętność montażu i naprawy elektronicznych systemów sygnalizacyjnych 30

31 Branża mechatroniczno-elektroniczna Zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych y umiejętność budowania i konserwacji kanalizacji teletechnicznej, rurociągów kablowych, linii napowietrznych (budowy studni kablowych, układania rur przewodowych, budowy obiektów ochronnych, montażu rurociągów i zasobników, montażu słupów i osprzętu) y umiejętność budowania i konserwacji telekomunikacyjnych linii kablowych ziemnych, kanałowych i napowietrznych (układania kabli, wciągania kabli do rurociągów i kanalizacji, montażu kabli napowietrznych), umiejętność montowania złączy kablowych i elementów zakończeń kabli (montażu złączy kablowych na kablach miedzianych, montażu głowic, łączówek, puszek, skrzynek, szaf kablowych i innych elementów biernych sieci kablowych) y umiejętność montowania i konserwacji przełącznic i elementów okablowania urządzeń telekomunikacyjnych (montażu konstrukcji przełącznic, montażu bloków połączeniowych, montażu zabezpieczeń, montażu okablowania stacyjnego urządzeń telekomunikacyjnych) y umiejętność wykonywania i konserwacji instalacji wewnętrznych telekomunikacyjnych i teleinformatycznych w budynkach y umiejętność wykonywania i konserwacji instalacji antenowych, systemów radiowych i telewizyjnych, umiejętność montowania siłowni i akumulatorów zasilających urządzenia telekomunikacyjne, budowy instalacji zasilających dla urządzeń telekomunikacyjnych y umiejętność montowania i konserwacji urządzeń i elementów aktywnych sieci telekomunikacyjnej (montowania aparatów, centralek abonenckich, modemów, terminali sieciowych i radiowych itp.) y umiejętność sporządzania raportów dla służb eksploatacyjnych i obsługi klienta (wywiad techniczny, wykazy zmian itp.) y umiejętność współdziałania przy budowie linii z geodetami i przedstawicielami innych użytkowników infrastruktury (energetyka, gaz, wodociągi, itp.) oraz z właścicielami (zarządcami) instalacji budynkowych, w celu zapewnienia odpowiedniego usytuowania sieci i instalacji teletechnicznych y umiejętność analizowania dokumentacji projektowej i eksploatacyjnej w celu przygotowania odpowiednich materiałów i narzędzi, doboru trasy i wyboru rozwiązań technologicznych, umiejętność organizowania stanowiska pracy zgodnie z wymogami bhp, w szczególności oznaczania i zabezpieczania stanowiska pracy przez stosowanie znaków, zapór i zastaw, w celu zmniejszenia ryzyka zawodowego na stanowisku pracy y umiejętność montowania i utrzymania linii telekomunikacyjnych; y umiejętność montowania i uruchamiania urządzeń sieci telekomunikacyjnych y umiejętność konfigurowania i utrzymania urządzeń sieci telekomunikacyjnych y umiejętność testowania urządzeń sieci telekomunikacyjnych 31