SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 3 ORAZ GIMNAZJUM DLA DOROSŁYCH

Transkrypt

1 Szkolny program profilaktyki Strona 1 z 14 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 3 ORAZ GIMNAZJUM DLA DOROSŁYCH W ŚWIĘTOCHŁOWICACH PRZYJĘTO DO REALIZACJI NA PODSTAWIE UCHWAŁY RADY PEDAGOGICZNEJ PODJĘTEJ W POROZUMIENIU Z RADĄ RODZICÓW Z DNIA 14 PAŹDZIERNIKA 2014 R.

2 Szkolny program profilaktyki Strona 2 z 14 Spis treści I. Uwagi wstępne II. Założenia programu III. Cele programu IV. Oddziaływania profilaktyczne V. Ewaluacja programu

3 Szkolny program profilaktyki Strona 3 z 14 Podstawy prawne: - rozporządzenie MENiS z dnia roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 1, poz. 209 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami), - ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198), - ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 1990 r. Nr 30, poz. 179 z późniejszymi zmianami), - zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 roku w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich, - Statut szkoły. I. Uwagi wstępne Tworzeniu Programu profilaktyki szkolnej towarzyszyło przekonanie, że - Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. - Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. - Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. - Profilaktyka drugorzędowa to działanie mające na celu ujawnianie osób o najwyższym ryzyku popadnięcia w zagrożenie, uzależnienia, pomaganie w redukcji ryzyka uzależnienia. - Profilaktyka trzeciorzędowa dotyczy konkretnej pomocy osobie, która jest już uwikłana w jakiś problem i wymaga terapii (szkoła przekaże przypadek specjalistą). - Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. - Program profilaktyki szkolnej obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu wychowawczego szkoły, gdy realizowane są ogólne zadania szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki. - Program profilaktyczny jest oparty na obowiązujących w szkole normach, regulaminie i zwyczajach.

4 Szkolny program profilaktyki Strona 4 z 14 STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedagogiczna - określa zadania w zakresie profilaktyki, - określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych, - dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciele - współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych, - wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP, - doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. Wychowawca klasy - integruje zespół klasowy, - dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, - wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, - realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. Wicedyrektor - monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki, - diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, - współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki, - inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Programie szkolnej profilaktyki. Pedagog szkoły - rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, - określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, - organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, - podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego szkoły i Programu profilaktyki szkolnej w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, - wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Programu profilaktyki szkolnej. Organy współpracujące ze szkołą - Miejska Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,

5 Szkolny program profilaktyki Strona 5 z 14 - Ośrodki kształcenia (np. WOM), - Ośrodek rozwiązywania Problemów alkoholowych i Punkt konsultacyjny ds. Narkomanii, - Poradnia Zdrowia Psychicznego, - Policja (w tym Zespół Prewencji Kryminalnej i Nieletnich, dzielnicowi) - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - Sąd Rejonowy i kuratorzy, - Stacja Sanitarno Epidemiologiczna i higienistka, - Rejonowe i specjalistyczne poradnie lekarskie, - Urząd Pracy, - Cech Rzemiosł Różnych i zakłady pracy, - Placówki oświatowe i kultury (w tym działające w naszej szkole Ognisko Pracy Pozaszkolnej), - Ośrodki terapeutyczne, placówki opiekuńcze i resocjalizacyjne, - Kluby sportowe. Rada Rodziców - analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki, - współpracuje z Radą Pedagogiczną, wicedyrektorem i Samorządem uczniowskim. Rodzice - korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki, - wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Organ prowadzący - decyduje o zatrudnieniu i wymiarze czasu pracy pedagoga, psychologa i logopedy, - współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji Programu.

6 Szkolny program profilaktyki Strona 6 z 14 II. Założenia programu Program zakłada pracę nad całością osobowości ucznia z uwzględnieniem sfery psychicznej, fizycznej i duchowej. ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru poprzez działania asertywne. 2. Pomoc w rozwiązywaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych. 3. Rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. 4. Reagowanie w sytuacjach rozpoznawania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. 5. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu z rodzicami. 6. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. METODY PRACY - podająca: uczenie się przez słuchanie, - problemowa: uczenie się przez oddziaływanie, - eksponująca: uczenie się przez przeżywanie. FORMY PRACY - zajęcia warsztatowe zawierające elementy dyskusji, mini wykładu*', burzy mózgów, pracy w małych grupach, - psychodrama, - zabawy integracyjne, - projekcja filmów, - pogadanki, - zajęcia edukacyjne dla rodziców (pedagogizacja rodziców w ramach punktów konsultacyjnych), - szkoleniowe rady pedagogiczne, - grupy wsparcia, - wymiana doświadczeń, - autorefleksja i samokształcenie, - debaty, - gry edukacyjne, - ankiety,

7 Szkolny program profilaktyki Strona 7 z 14 - ćwiczenia, - dyżury konsultantów, - wycieczki tematyczne, - zajęcia terapeutyczne. SPODZIEWANE EFEKTY - zmniejszenie liczby zachowań ryzykownych, - zmniejszenie ilości zachowań agresywnych, - zwiększenie poziomu integracji zespołów klasowych, - zmniejszenie ilości problemów edukacyjnych i wychowawczych. STRATEGIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH - systematyczne rozpoznawanie i diagnoza potrzeb środowiska uczniów, - bieżąca diagnoza rzeczywistych problemów uczniów na terenie szkoły, - systematyczna realizacja programu profilaktycznego przez wychowawców na poziomie klasy kontynuowanie zajęć przez kolejne lata, dostosowane do poziomu i tematyki, wiedzy oraz umiejętności posiadanej przez uczniów. III. Cele programu Cel główny: - eliminowanie lub redukcja czynników ryzyka i wzmacniania czynników chroniących. Cele szczegółowe: - kształtowanie umiejętności komunikacyjnych, - doskonalenie umiejętności obrony własnych granic, bez agresji i uległości, ćwiczenie zachowań asertywnych, - kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (rozwiązywanie problemów i sytuacji konfliktowych, umiejętności mediacji i negocjacji), - budowanie poczucia własnej wartości, - rozwijanie związków z grupą społeczną, - rozwijanie dojrzałej odpowiedzialności, - rozpowszechnianie prawdziwych i rzetelnych informacji o skutkach używania substancji uzależniających, - kształtowanie reguł prawnych i publicznych, - umożliwianie wczesnego rozpoznawania, diagnozowania oraz rozwijania strategii przeciwdziałania uzależnieniom, - kształtowanie umiejętności dbania o własne zdrowie(higiena, żywienie, odpowiedni ubiór,

8 Szkolny program profilaktyki Strona 8 z 14 uprawianie sportu, bezpieczne zabawy), - docenianie znaczenia wzajemnej pomocy, - dostrzeganie różnic i podobieństw między ludźmi (problemy okresu dojrzewania).

9 Szkolny program profilaktyki Strona 9 z 14 IV. ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE Cel Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialny Termin Sposób kontroli Rozpoznanie Poznanie ucznia, Rozmowy z uczniami w klasie, spotkania Wychowawca, 31 października Rozmowa z wychowawcą sytuacji jego rodziców i z rodzicami, rozmowa indywidualna pedagog szkolny, każdego roku. i pedagogiem szkolnym, ucznia. środowiska w jakim z uczniem, informacje z Poradni nauczyciele. kontrola dokumentacji. przebywa. Psychologiczno Pedagogicznej, Klubu Młodzieżowego, Ośrodka Pomocy Społecznej, Straży Miejskiej, Sądu Rodzinnego. Rozpoznanie Diagnoza ucznia. Obserwacja ucznia, rozmowy z uczniem Nauczyciele I półrocze Kontrola dokumentacji przyczyn i jego rodzicami, badania w Poradni uczący w danej każdego roku wychowawcy klasy niepowodzeń Psychologiczno Pedagogicznej. klasie, pedagog szkolnego. i pedagoga szkolnego. szkolnych. szkolny. Budowanie więzi i Organizowanie zajęć Zającia integracyjne z wychowawcą klasy Wychowawcy, Cały okres Ankiety, spotkania poczucia integracyjnych, i w Poradni Psychologiczno nauczyciele nauki. z absolwentami, kontrola odpowiedzialności wspólnych imprez Pedagogicznej, wycieczki, wspólne wyjścia zgodnie z dokumentacji. za szkołę, klasę i okolicznościowych, do kina, teatru itp., organizacja wspólnych przydziałem kolegów. stworzenie szkolnych spotkań okolicznościowych oraz dyskotek zadań, Dyrektor,

10 Szkolny program profilaktyki Strona 10 z 14 zwyczajów i symboli, szkolnych, redagowanie gazetki i tablic Samorząd redagowanie gazetki, informacyjnych, prowadzenie kroniki, szkolny, Rada prezentacja prezentacja dyplomów i nagród, ustalenie Rodziców. osiągnięć. symboli szkolnych (np. stój sportowy, znaczek). Eliminowanie Reagowanie na Obserwacja korytarzy i szatni, dyżury Portier, Cały okres Analiza zjawisk agresji, zjawiska negatywne, nauczycieli, rozmowy z uczniami w klasach pracownicy nauki. negatywnych, ankiety, wandalizmu i rozmowy z uczniami, i indywidualne, prelekcje i programy administracyjni obserwacje, rozmowy różnych form współpraca z profilaktyczne, natychmiastowe reakcje na szkoły, z rodzicami. przemocy. Poradnią każde negatywne zachowanie. nauczyciele, Psychologiczno pedagog szkolny. Pedagogiczną, Policją, Strażą Miejską, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Sądem rodzinnym, powołanie Szkolnej Komisji Dyscyplinarnej, organizacja zajęć profilaktycznych.

11 Szkolny program profilaktyki Strona 11 z 14 Eliminacja stresu Rozmowy z uczniami, Obserwacja ucznia, rozmowy z uczniami Wychowawca Cały okres Ankiety, obserwacja u uczniów, pomoc koleżeńska, w klasach oraz indywidualne, klasy, pedagog nauki. ucznia, rozmowy sposoby radzenia współpraca z przeprowadzanie pogadanek na lekcjach szkolny, z rodzicami, kierowanie sobie ze stresem. Poradnią wychowawczych oraz wychowania do życia nauczyciele, (za zgodą rodziców) do Psychologiczno w rodzinie. pracownicy Poradni Psychologiczno Pedagogiczną. Poradni Pedagogicznej. Psychologiczno Pedagogicznej. Budowanie Określenie Osobisty przykład, lekcje wychowawcze, Wychowawcy Cały okres Obserwacja zachowania systemu wartości pozytywnych cech lekcje religii/etyki, zajęcia wychowania do klas, pedagog nauki. uczniów, ankiety, u uczniów. osobowości, życia w rodzinie. szkolny, rozmowy z wychowawcą, pożądanych nauczyciele, pedagogiem szkolnym. sposobów zachowań, pracownicy stwarzanie wzorców szkoły, starsi osobowych. uczniowie. Kształtowanie Zwalczanie Natychmiastowe reagowanie na Pedagog Cały okres Obserwacja zachowania kultury osobistej wulgaryzmów nieprawidłowe zachowania, wskazywanie szkolny, nauki. uczniów, ankiety. ucznia. słownych i innych wzorców i sposobów zachowań w różnych wychowawcy przejawów agresji, sytuacjach, pokazy, prelekcje i programy i inni nauczyciele, eliminowanie profilaktyczne, kontrole czystości, pozostali spóźnień i wagarów, utrzymywanie szkoły we właściwym stanie pracownicy

12 Szkolny program profilaktyki Strona 12 z 14 pokazywanie sanitarnym. szkoły, rodzice. właściwych zachowań w różnych sytuacjach oraz ubioru i makijażu dostosowanego do sytuacji. Kształtowanie Dbałość o czystość Indywidualne rozmowy z uczniami, rozmowy Wychowawcy Cały okres Obserwacja zachowania kultury zdrowotnej ucznia i jego ubioru, z rodzicami, prelekcje i programy i inni nauczyciele, nauki. uczniów, u uczniów. utrzymywanie profilaktyczne, kontrole czystości, nauczyciel Ankiety. czystości w klasie i utrzymywanie szkoły we właściwym stanie biologii i szkole, sanitarnym. wychowania do przeciwdziałanie życia w rodzinie, paleniu papierosów, higienistka narkomanii i innym szkolna, pedagog uzależnieniom, nauka szkolny. prawidłowego i zdrowego odżywiania. Budowa poczucia Określenie swoich Dyskusje w klasach i rozmowy indywidualne, Wszyscy Cały okres Absensja, zachowanie własnej wartości mocnych stron, zajęcia terapeutyczne, praca na lekcjach. nauczyciele, nauki. uczniów, ankiety, analiza

13 Szkolny program profilaktyki Strona 13 z 14 u uczniów. radzenie sobie ze pedagog szkolny. wypowiedzi i prac stresem, umiejętne pisemnych. dokonywanie wyborów. Poprawa Utrzymywanie Bieżąca naprawa i konserwacja urządzeń, Dyrektor szkoły, Na bieżąco. Wyniki obowiązkowych warunków nauki budynku we malowanie sal, szatni i korytarzy, okresowe pracownicy przeglądów i kontroli i pracy. właściwym stanie przeglądy budynku i sprzętu, dostosowanie obsługi szkoły. Sanepidu, PIP u, technicznym wyposażenia sal oraz szatni do potrzeb inspektora nadzoru, służb i sanitarnym, uczniów, adaptacja nowych pomieszczeń, BHP. zapewnienie zapewnienie odpowiedniej ilości środków odpowiedniego czystości. wyposażenia i pomocy dydaktycznych. Doskonalenie Podwyższanie Studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne Dyrektor szkoły, Zgodnie Dokumentacja, analiza nauczycieli, kwalifikacji i doskonalące, warsztaty, szkolenia Rady nauczyciele, z potrzebami, kwalifikacji. doskonalenie i umiejętności Pedagogicznej, praca własna. pedagog szkolny. co najmniej dwa współpracy nauczycieli szkolenia Rady nauczycieli Pedagogicznej z uczniami w roku i rodzicami. szkolnym.

14 Szkolny program profilaktyki Strona 14 z 14 V. Ewaluacja programu Ocena efektów realizacji Programu profilaktyki szkolnej, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez zainteresowane przedmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady Szkoły i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy: - funkcjonowanie pomocy pedagogicznej, - tematyka pedagogizacji rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas, - realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz poradni specjalistycznych, - realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, - udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, - problematyka profilaktyki w ramach WDN-u, - innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki, - realizacja programów profilaktycznych, - realizacja programów psychoedukacyjnych, - występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych, - występowanie czynników chroniących. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki szkolnej stanowią: narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyc zne, obserwacje, hospitacje, zapis y w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, itp.