Animator formacji odpowiada za formację duchową wspólnoty lokalnej (Statut, rozdz. VI, 34, 4).

Transkrypt

1 1 5. POSŁUGI W WŻCH. ODPOWIEDZIALNI: ANIMATOR I KOORDYNATOR Plan spotkania: 1. Wprowadzenie do medytacji 2. Medytacja 3. Konferencja 4. Refleksja 5. Dzielenie w grupach 6. Podsumowanie pracy w grupach - spotkanie na forum Wstęp Jesteśmy jedną Wspólnotą Światową i mamy budować jedno Ciało Apostolskie. Dlatego też wszyscy członkowie WŻCh powinni przyczyniać się do budowania tej jedności przez służenie tym darem, który otrzymali od Boga dla dobra wspólnoty. Do najważniejszych posług w naszej wspólnocie należy zaliczyć posługę koordynatora i animatora formacji, które pełnią świeccy oraz asystenta kościelnego, którym jest zazwyczaj jezuita. Koordynator i animator formacji określani są jako odpowiedzialni wspólnoty podstawowej (Statut, rozdz. V, 33, 8). Ogólnym celem tych posług jest pomoc grupie, aby wzrastała ona w swoim życiu osobistym, chrześcijańskim i wspólnotowym ku misji. Każda z posług nie jest tylko wyborem czysto ludzkim, ale wypływa z rozeznania, kto i jak w konkretnej sytuacji wspólnoty powinien ją pełnić. Duch Święty udziela każdemu swoich darów i czyni zdolnym do podejmowania różnych dzieł i posług, mających na celu odnowę i pożytek dla Kościoła (por. 1Kor 12,7). I ANIMATOR 1. Wybór animatora We wspólnotach podstawowych, tworzonych w większości przez członków zwyczajnych, animator formacji może być wybierany spośród członków zwyczajnych tej wspólnoty, którzy przeszli dłuższą drogę formacji duchowej. W prewspólnotach i wspólnotach podstawowych tworzonych głównie przez członków uczestniczących animatorem formacji powinien być członek zwyczajny o dłuższej drodze formacji duchowej z innej wspólnoty podstawowej (Statut, rozdz. V, 33, 6). 2. Odpowiedzialność i zadania animatora Odpowiedzialność za rozwój duchowy wspólnoty podstawowej spoczywa na animatorze formacji (Statut, rozdz. V 33, 5).

2 2 Animator formacji odpowiada za formację duchową wspólnoty lokalnej (Statut, rozdz. VI, 34, 4). Animatorem formacji jest osoba odpowiednio przygotowana, znająca ignacjański proces rozwoju. Do jego zadań należy: pomoc grupie w rozeznawaniu procesów zachodzących w poszczególnych osobach i we wspólnocie; troska o realizację drogi WŻCh; pomoc wspólnocie i jej koordynatorowi w poszukiwaniu i korzystaniu z odpowiednich środków formacji potrzebnych do rozwoju grupy i wspierających realizację jej misji. Uczestnictwo animatora formacji w pełnym wymiarze życia grupy zależy od jego obiektywizmu, potrzebnego do skutecznego wypełniania tej posługi. Animatora formacji wybiera wspólnota, a zatwierdza wspólnota lokalna lub narodowa( NO 41 b). Do ważniejszych zadań animatora formacji należy: Pomaganie grupie w rozeznaniu i podejmowaniu decyzji, a więc rozwijanie świadomości tego, co się dzieje na płaszczyźnie wewnętrznych odczuć, relacji i procesów zachodzących w grupie oraz zaangażowań apostolskich; pobudzanie grupy do stanięcia wobec zaistniałej sytuacji i pojęcia decyzji, troska o rewizję ich realizacji, a także rozeznania przemian zachodzących w każdym z uczestników, jak i całej grupie Troska o to, aby całość procesu formacji i rozwoju przebiegała w pedagogice i dynamice ĆD Współpraca z koordynatorem i asystentem nad formacją we wspólnocie [Na szczeblu wspólnoty podstawowej więź z asystentem kościelnym jest zazwyczaj utrzymana za pośrednictwem animatora formacji wspólnoty podstawowej (NO 45)] Proponowanie odpowiednich środków formacji ( a więc treści i metod pracy), tak, aby każdy aspekt życia członków grupy został zintegrowany z doświadczeniem Boga, prowadząc ku temu, by nasza wspólnota chrześcijańska, będąca częścią żywego Kościoła, coraz bardziej stawała się żywym znakiem obecności Boga w świecie, wyzwalała z Chrystusem świat z różnorodnych form ubóstwa i niesprawiedliwości Animator formacji powinien zachować pewien dystans między sobą a grupą, aby być wystarczająco wolnym w dostrzeganiu procesów i zjawisk, jakie zachodzą w grupie i jej zaangażowaniu. 3. Osobista praca animatora i przygotowanie do podjęcia posługi Zanim nastąpi nie tylko formalne, ale i faktyczne podjęcie posługi animatora formacji potrzebny jest pewien okres intensywnej formacji osobistej i wspólnotowej. Animator o tyle pełni swoją posługę wobec innych, o ile pogłębia swoją formację i rozumie sens ustawicznej pracy nad sobą. Posługa animatora formacji wymaga integralnego przygotowania i formacji. Należy tu wymienić przede wszystkim: Pogłębione doświadczenie ĆD, znajomość procesów, jakie w nich zachodzą w aspekcie życia człowieka świeckiego oraz rozumienie społecznego wymiaru drogi ĆD Znajomość historii, drogi, duchowości WŻCh, życie Przymierzem, bycie świadkiem żywotności tej drogi Znajomość Pisma św., nauki społecznej Kościoła Świadomość społecznych, ekonomicznych i politycznych problemów współczesnego świata

3 3 Dojrzałość w relacjach międzyludzkich, umiejętność odczytywania przekazu w wypowiedziach słownych oraz pozawerbalnych Znajomość współczesnej psychologii Wiedzę, wyczucie dotyczące formacji w WŻCh Zdrowy rozsądek Szacunek do doświadczenia innych Wolność wewnętrzną pozwalającą być darem dla innych Głęboką świadomość i żywą wiarę, które pozwalają dostrzegać Chrystusa we wspólnocie, co w praktyce wyraża się w dużym zaangażowaniu na rzecz formacji, a jednocześnie nie absolutyzowaniu swojego zaangażowania (por. Suplement do Programu procesu formacji we Wspólnotach Życia Chrześcijańskiego nt. różnych funkcji w WŻCh, publikacja Światowej WŻCh, Rzym 1986) II. - KOORDYNATOR 1. Posługa koordynatora w świetle dokumentów WŻCh We wspólnocie podstawowej główna odpowiedzialność za koordynowanie jej życia spoczywa na wybranym przez nią koordynatorze. Koordynator ściśle współpracuje z animatorem formacji oraz posiada inne uprawnienia, jakich udziela mu wspólnota (NO 41 a) Członkowie WŻCh zorganizowani w ramach wspólnoty podstawowej wybierają spośród siebie koordynatora, który jest odpowiedzialny za całą działalność tej wspólnoty podstawowej (Statut WŻCh w Polsce, rdz. V, 33, pkt ) Koordynator kieruje pracami Rady Wspólnoty Lokalnej, podejmuje bieżące decyzje w czasie pomiędzy posiedzeniami Rady i odpowiada za całą działalność wspólnoty lokalnej. (Statut WŻCh w Polsce, rdz. V, 34, pkt 3) Takich informacji na temat posługi koordynatora dostarczają nam dokumenty WŻCh. A w praktyce co to oznacza? Jakie cechy powinna posiadać osoba, której powierzamy tak dużą odpowiedzialność za wspólnotę, która będzie kierować jej życiem i zaangażowaniem, będzie ją reprezentować na zewnątrz, w świecie, w WŻCh i w Kościele? Jakie są jej zadania? Komu powinniśmy powierzyć taką odpowiedzialność? 2. Odpowiedzialność i zadania koordynatora a. odpowiedzialność Zanim odpowiemy na postawione wyżej pytania zastanówmy się, jakie zadania stoją przed koordynatorem i za co on odpowiada na poziomie wspólnoty podstawowej lub lokalnej. Koordynator jest wybrany na określony czas (koordynator wspólnoty lokalnej zazwyczaj na 3 lata, wspólnoty podstawowej na 1-3 lata). Koordynuje życie wspólnoty w każdym wymiarze, w tym także w zakresie jej zaangażowania apostolskiego; stara się tak kierować życiem wspólnoty w ten sposób, aby każdy z jej członków był w nie włączony i znalazł tam swoje miejsce. Dzieli zadania pomiędzy poszczególne osoby, czuwa nad całością. Na nim spoczywa odpowiedzialność za całość życia i zaangażowania wspólnoty wobec Kościoła.

4 4 b. zadania Do jego ważniejszych zadań należy: troska o należyte przygotowanie i prowadzenie spotkań; właściwy rozkład czasu i energii w życiu wspólnotowy na rozwój duchowy, pogłębienie życia wspólnotowego oraz zaangażowań apostolskich; opracowanie programu apostolskiego wspólnoty i troska o jego realizację i rewizję. Program ten powinien włączać w życie i zaangażowanie apostolskie wspólnoty, zaangażowania apostolskie indywidualnych osób, zadania podejmowane przez całą grupę, jak też programy proponowane przez wspólnotę narodową zapewnienie uczestnikom grupy wystarczającej informacji i odpowiednich materiałów, które winny dopomagać grupie w podejmowaniu decyzji koniecznych do dalszego życia i rozwoju wspólnoty troska o kontakty między uczestnikami grupy tak, aby służyły one poczuciu przynależności do niej, aktywnemu uczestnictwu w jej życiu, jak również poszanowaniu odpowiedzialności w grupie reprezentowanie grupy we wspólnocie lokalnej w WŻCh i narodowej oraz w kościele i w świecie aktywna współpraca z animatorem formacji oraz asystentem odnośnie życia i zaangażowania wspólnoty, a szczególnie w sprawach dotyczących programu formacji i treści spotkań we wspólnocie Posługa koordynowania rozwija się przez: regularną analizę spotkań, życia i zaangażowania apostolskiego grupy wzrost dojrzałości społecznej i eklezjalnej w trakcie podejmowania odpowiedzialności za wspólnotę udział w dniach formacji, seminariach, kursach, oraz ćwiczeniach duchownych organizowanych przez WŻCh kontakty z innymi koordynatorami, sekretariatem narodowym Na początku życia grupy, zazwyczaj na koordynatora wybierany jest naturalny przywódca, a w miarę jej rozwoju na koordynatora wybiera się osobę, którą cechuje dojrzałość w realizacji drogi WŻCh, odpowiedzialność, poświęcenie dla innych. Ideałem koordynatora jest człowiek, który z natury posiada zdolności do podejmowania inicjatywy, mobilizowania i prowadzenia ludzi w kierunku realizacji konkretnego celu. Szczególnie cenione winno być u koordynatora poczucie odpowiedzialności za innych oraz umiejętność rozwijania współpracy ze wszystkimi uczestnikami grupy. (por. Suplement do Programu procesu formacji we Wspólnotach Życia Chrześcijańskiego nt. różnych funkcji w WŻCh, publikacja Światowej WŻCh, Rzym 1986)

5 5 W dokumentach WŻCh posługa koordynatora pojawia się dopiero wtedy, gdy zaczynamy mówić o wspólnocie; nie pojawia się on w prewspólnocie, gdzie pełna odpowiedzialność za formację i życie grupy spoczywa na animatorze. Dlaczego tak jest, możemy zapytać. Odpowiedź jest prosta. Tak rozległej odpowiedzialności nie możemy powierzyć osobie, która dopiero niedawno uczestniczy w życiu wspólnoty, nie zna drogi WŻCh, ani Ćwiczeń Duchownych, nie rozumie, czym jest apostolstwo w WŻCh. Z tego względu błędem w grupach o dłuższym stażu życia wspólnotowego jest wybieranie na koordynatora osoby, która od niedawna uczestniczy w życiu WŻCh, nie zawarła jeszcze przymierza i nie zna drogi, ani Ćwiczeń Duchownych. Wspólnota, zarówno podstawowa jak i lokalna, nie może funkcjonować bez koordynatora. Nawet wtedy, gdy wszystkie zadania podzielimy pomiędzy poszczególnych członków wspólnoty, potrzebny będzie ktoś czuwający nad całością. Pan Bóg objawia nam swą wolę i działa we wspólnocie przez ludzi. Bez odpowiednio przygotowanego koordynatora życie i działanie wspólnoty może być bardzo trudne. 3. Cechy koordynatora Na podstawie doświadczeń koordynatorów udało się wypunktować następujące cechy potrzebne do sprawowania tej posługi: 1. Doświadczenie we wspólnocie, znajomość ludzi; 2. Zdolności przywódcze, umiejętności kierowania zespołem ludzkim; 3. Umiejętność i odwaga podejmowania samodzielnych decyzji; 4. Umiejętność rozeznawania; 5. Umiejętność planowania; 6. Posiadanie wizji wspólnoty, świadomość celu, do którego ma dojść; 7. Umiejętności motywowania ludzi do działania; 8. Dyspozycyjność (czas, który może poświęcić wspólnocie); 9. Umiejętność dzielenia pracy w ten sposób, aby każdy wykonywał to, do czego ma największe zdolności; aby zrekompensować brak niektórych cech u siebie lub innych. 10. Intensywne życie modlitewne; znajomość drogi ignacjańskiej, ĆD, otwartość na kierownictwo duchowe. W odkryciu tych cech i zmotywowaniu osób we wspólnocie do podjęcia posługi koordynatora powinien pomóc animator formacji. Często się zdarza, że u osób, które na początku drogi w niewielkim stopniu wykazywały takie zdolności, dzięki formacji i wzrostowi w zaangażowaniu, następuje znaczny rozwój umiejętności potrzebnych do skutecznego koordynowania wspólnoty.

6 6 III. TROSKA O ODPOWIEDZIALNYCH NA RÓŻNYCH POZIOMACH WSPÓLNOTY Szczególnym wyrazem troski na poziomie światowym i narodowym o pełną realizację drogi WŻCh jest pogłębianie formacji animatora formacji oraz koordynatora każdej wspólnoty podstawowej (NO 13). A. Na szczeblu Wspólnoty Krajowej Aby ułatwić posługę animatorom formacji Rada Wykonawcza organizuje spotkania formacyjne i seminaria dla animatorów wspólnot i prewspólnot. B. Na szczeblu Wspólnoty Światowej i Europejskiej Zgromadzenie Ogólne w Fatimie o posłudze odpowiedzialnych: Podążając śladami Jezusa Chrystusa, WŻCh pragnie odpowiedzialnych, którzy będą służyć swoim wspólnotom i którzy mogą wspomagać proces: rozeznanie posłanie wspieranie rewizja. Zgromadzenie wyraża swoją wdzięczność za różne formy pełnienia posługi odpowiedzialnego WŻCh, za zakres i jakość pomocy formacyjnych oraz za dary, które wielu członków WŻCh wnosi do wypełniania tej posługi. Zgromadzenie dostrzega również konieczność troski o rozwój odpowiedzialnego i konieczność zachęcania odpowiednich ludzi do podejmowania tej roli, a także wagę wspierania ich (Dokument Końcowy III, 3.10). Najwyższym priorytetem jako WŻCh musi być formacja naszych członków...aby formacja [członków WŻCh] była prawdziwie głęboka, będziemy musieli współpracować...obejmować ona będzie teologię, psychologię, antropologię... głównie jednak musi odbywać się w Życiu Duchem, abyśmy wszyscy doskonalili narzędzia, aby stać się wewnętrznie wolnymi, prawdziwie rozeznawali Wolę Bożą, poddawali się Duchowi i w sposób radosny poznawali Jego drogi... (Przemówienie o. generała A. Nicolasa w czasie ZO w Fatimie). Zgromadzenie Europejskie w Alicante o posłudze odpowiedzialnych Formacja nieustannie pozostaje kwestią budzącą naszą troskę...zachęcamy każdą wspólnotę narodową do uczestnictwa w dzieleniu się materiałami, wiedzą, doświadczeniem oraz innym dobrem. Szczególnie ważną, odczuwaną przez wszystkich potrzebą jest formacja animatorów. W tym bardzo wymagającym i angażującym wiele umiejętności zadaniu, pomocą dla wspólnot narodowych mogą być wskazówki wspólnoty światowej oraz lokalne inicjatywy wspierające szerzenie dobrych praktyk. (Dokument Końcowy p. 14).

7 7 Refleksja osobista: Kontemplacja obrazu św. Rodziny (można porównać rolę Maryi do animatora, Józefa zaś do koordynatora) PYTANIA DO REFLEKSJI I DZIELENIA: 1. Jaką rolę pełni koordynator i animator w życiu mojej wspólnoty? 2. Jakie są najważniejsze różnice w posłudze animatora i koordynatora? Dlaczego każdy z nich jest ważny we wspólnocie? Dodatkowe pytania do refleksji i dzielenia w gronie animatorów: 1. Co już funkcjonuje w moim życiu i pracy animatora i jakie są tego owoce? 2..Na co powinienem zwrócić większą uwagę, co podjąć w mojej pracy osobistej i wspólnotowej, aby dojrzalej pełnić posługę animatora formacji? 3. Jakie widzę potrzeby na polu formacji animatorów? 4. W jaki sposób udoskonalić formację animatorów na różnych poziomach wspólnoty? 5. Jak zachęcić doświadczonych członków wspólnot do podejmowania posługi animatora? Dodatkowe pytania do refleksji i dzielenia w gronie koordynatorów: Bibliografia: 1. Co już funkcjonuje w moim życiu i pracy koordynatora i jakie są tego owoce? 2. Na co powinienem zwrócić większą uwagę, co podjąć w mojej pracy osobistej i wspólnotowej, aby dojrzalej pełnić posługę koordynatora? 3. Jakie widzę potrzeby na polu formacji koordynatora? 4. W jaki sposób udoskonalić formację koordynatora na różnych poziomach wspólnoty? 5. Jak zachęcić doświadczonych członków wspólnot do podejmowania posługi koordynatora? 1. Dokument Końcowy, Zgromadzenie Europejskie, Alicante Dokument Końcowy, Zgromadzenie Ogólne, Fatima Dokumenty WŻCh w Polsce (ZO, NO, Statut), W-wa Nicolas A., Wskazówki dla prowadzonej Duchem Bożym profetycznej wspólnoty ludzi świeckich, Fatima Posługi we Wspólnocie Życia Chrześcijańskiego w: Orientacje nr 3, W-wa Program procesu formacji we Wspólnotach Życia Chrześcijańskiego, W-wa Zasady Ogólne Wspólnoty Życia Chrześcijańskiego, W-wa Załącznik 5.1: Posługi we Wspólnocie Życia Chrześcijańskiego wg Orientacje nr 3, W-wa 1988 (prezentacja multimedialna na CD) Opracowała: Małgorzata Sosińska i Danuta Dworakowska