Milion w zasi gu r ki Poradnik zarz dzania finansami

Transkrypt

1 Milion w zasi gu r ki Poradnik zarz dzania finansami Autor: Maciej Karsznia ISBN: Format: A5, stron: 168 Wystarczy 1 sekunda na podjêcie decyzji o zostaniu milionerem!!! Samochód Jamesa Bonda. Z³oty zegarek. Luksusowy sznur pere³. Koñ pe³nej krwi. Podró dooko³a œwiata. Ma³a wyspa na którymœ z oceanów. Gwiazdka z nieba... A Ty co zrobisz ze swoj¹ fortun¹? Uwielbiasz zapach pieniêdzy? A mo e wcale Ciê one nie upajaj¹, ale za to uwielbiasz rzeczy, które mo esz sobie za nie kupiæ? Bez wzglêdu na Twoje pobudki ta ksi¹ ka pomo e Ci zdobyæ spory kapita³ na bardzo dobry pocz¹tek. To tak, jakbyœ ju w³aœciwie mia³ milion. Ksi¹ ka Milion w zasiêgu rêki jest efektem kilkunastu lat sta³ego zainteresowania rynkiem kapita³owym jej autora. Przez te lata zmienia³ siê rynek, powstawa³y nowe produkty finansowe, coraz wiêcej ludzi zaczyna³o swoj¹ przygodê z obracaniem pieniêdzmi i pope³nia³o podstawowe b³êdy. Zebrany w takich warunkach baga doœwiadczeñ pozwoli³ na sformu³owanie wniosków i metod, dziêki którym Ty unikniesz nieprzyjemnych potkniêæ i wygrasz z czaj¹c¹ siê za rogiem poczwar¹ kryzysu. Inwestuj¹ bogaci, czy mnie siê te op³aci? Proste i zrozumia³e wyjaœnienia skomplikowanych mechanizmów finansowych. Trzy skuteczne strategie inwestycyjne inwestowanie systematyczne, strategia Darwina, ucieczka przed spadkami. Magia procentu sk³adanego. Zasady dzia³ania funduszy inwestycyjnych. Wykresy, przyk³ady i studia przypadków. Oraz wszystko to, co (na temat funduszy) ukrywaj¹ politycy.

2 Spis tre ci Podzi kowania...5 O autorze...7 Wprowadzenie...9 Inwestuj bogaci, czy nam si op aci? 11 Miliard w jeden dzie spe nienie snu...11 Sposób na z...12 Sposoby na zdobycie miliona 15 Procent sk adany jak to dzia a? 17 Co jeszcze jest potrzebne, by zosta milionerem? 21 Opowie o trzech braciach 25 Fundusze inwestycyjne 29 Najlepszy sposób na milion...29 Od kiedy mo na inwestowa w fundusze inwestycyjne...30 Dlaczego krajowe fundusze akcyjne?...31 Jak straci em z? 33

3 MILION W ZASI GU R KI. PORADNIK ZARZ DZANIA FINANSAMI Stany Zjednoczone milion dolarów od babci 41 Bli niacy 47 Kup sobie volvo 53 Ile tracisz, odk adaj c decyzj? 59 Kryzys niech b dzie, a ja mam na mieszkanie 63 Strategie inwestycyjne 71 Strategia 1 inwestuj systematycznie Strategia 2 strategia Darwina eliminuj najs abszych Strategia 3 uciekaj, gdy akcje spadaj strategia Defender Sprawd dzia anie strategii Darwin + Defender Zrób sobie fundusz. Zasady dzia ania funduszy inwestycyjnych 109 Podatki i op aty 121 Podatki Op aty Gdzie szuka informacji? 137 Gdzie i jak inwestowa? 151 Tusk, Kurski, Niesio owski, Kalisz i inni politycy co wiedz o funduszach, a czego Ci nie mówi? 159 Podsumowanie 163 Dodatkowe pytania i 600 z dla Ciebie 165 4

4 Jak straci em z? Ci ko mi o tym pisa czy te opowiada. Ca y czas czuj do siebie al, e dopu ci em do takiej straty. Stwierdzi em jednak, e ksi ka nie by aby pe na bez tej opowie ci i e najlepiej uczy si na cudzych b dach. W tym rozdziale dowiesz si, jak straci em prawie z i jak Ty mo esz ustrzec si przed takim b dem. Oto jak do tego dosz o. W czerwcu 1992 roku us ysza em, e pracownicy funduszu inwestycyjnego Pioneer urz dzaj spotkanie, na którym b d t umaczyli zasady inwestowania w fundusze inwestycyjne. By a to ca kowita nowo na polskim rynku, a ja interesowa em si takimi nowymi rzeczami. Najlepiej, gdy jeszcze przychodzi y prosto z Ameryki. Postanowi em pój na to spotkanie. Jednak samemu by o mi troch g upio, wi c postanowi em wzi ze sob jakich znajomych. Studiowa em wtedy fizyk we Wroc awiu i poprosi em dwóch swoich kolegów ze studiów, Zbyszka i Piotrka, by ze mn poszli: Chod cie ze mn na spotkanie na temat inwestowania. Obaj zgodnie odpowiedzieli: Nie chce nam si, daj spokój, to nas nie interesuje.

5 MILION W ZASI GU R KI. PORADNIK ZARZ DZANIA FINANSAMI Chod cie ze mn, b dzie ciekawie, prosz, nie chce mi si tam i samemu nalega em. Dobra, pójdziemy, ale po spotkaniu postawisz nam piwo askawie wyrazili zgod. Poszli my, w sali wyk adowej lekko zaci gaj cy z ameryka ska facet pod krawatem udowadnia, e inwestowanie w fundusze inwestycyjne jest najlepsz drog do wzbogacenia si. Rzuca na cian folie (1992 rok, nie by o jeszcze laptopów i projektorów) z kolorowymi wykresami. Wszystkie odnosi y si do rynku ameryka skiego, w Polsce Pioneer by pierwszym funduszem i nie mia jeszcze adnej historii. Prelegent udowadnia, e systematyczne wp acanie d ugoterminowe nie jest ryzykowne, a na pewno jest zyskowne. Przekona mnie i Zbyszka. Piotrek pozosta sceptyczny. Twierdzi, e Polska to nie Stany, e na pewno u nas to si nie uda, e ludzie w Polsce nie b d chcieli z tego korzysta, e lepiej jest y, ni g upio oszcz dza. Razem ze Zbyszkiem postanowili my wp aca systematycznie po 600 z rocznie. Niektórzy jeszcze pewnie pami taj, e w 1992 roku operowali my starymi z otymi i przeci tny Polak zarabia kilka milionów z otych (tak, wszyscy byli my wtedy milionerami i ja si pytam: komu to przeszkadza o?). Wp acali my wi c po starych z otych. W dalszej cz ci ksi ki b d si ju pos ugiwa nowymi z otymi i wszystkie przeliczenia dokonane zostan automatycznie. 600 z w 1992 roku to by o na 2009 rok jakie 3200 z. W ka dym razie wp aci em te 600 z i niepostrze enie min rok, zbli a si termin kolejnej wp aty. Przed terminem wp aty razem z moj narzeczon, przysz on, jedyn i dotychczasow, pojechali my na tydzie do Szklarskiej Por by. Na tym wyje dzie troch zaszaleli my i nieopatrznie wyda em o kilka z otych za du o. Nie by o mnie sta na to, by wp aci pe n kwot do funduszu. Stwierdzi em, e jak mam wp aca mniej, to lepiej nie wp aca w ogóle. 34

6 J A K S T R A C I EM Z? I tak moja inwestycja umar a mierci naturaln tak samo, podejrzewam, jak niejedna próba systematycznego oszcz dzania. Jestem gotów si za o y, e Ty równie masz takie próby za sob i e równie dokona e jednej lub kilku wp at, po czym jakie inne wa ne sprawy odwiod y Ci od oszcz dzania. Stwierdzi em, e jak zarobi wi ksze pieni dze, to wtedy zainwestuj i si odkuj, a inwestowanie takich drobnych kwot nie ma najmniejszego sensu. W grudniu 2007 roku Zbyszek zaprosi nas na parapetówk. Kupi w a nie 100-metrowe mieszkanie. Poszli my na imprez i, jak to w czasie parapetówki, dobrze si bawili my. W pewnym momencie Zbyszek powiedzia : Maciek, chod na taras, poka ci panoram Wroc awia. Wyszli my. Jak to we Wroc awiu kto nie by, niech a uje mieszkanie w centrum, to i widok godny centrum, mietnik z lewej, mietnik z prawej, ale mieszkanie naprawd adne. Maciek, chcia em ci podzi kowa zacz Zbyszek. Zdziwi em si nieco. Zastanawia em si, za co chcia mi podzi kowa. Nie widzia em powodu, dla którego trzeba mnie by o wyci ga na taras i wyra a tak powa nym tonem swoje podzi kowanie. Widocznie na mojej twarzy wida by o zdziwienie, poniewa Zbyszek kontynuowa : Pami tasz, jak na pocz tku lat 90. zaprosi e mnie na spotkanie dotycz ce inwestowania? Nie do ko ca pami ta em, ale po chwili ci kiej pracy prawej, a mo e lewej, pó kuli mózgu co zacz o mi wita. Widzisz, ja od tamtej pory systematycznie wp aca em na fundusz po 600 z, indeksowa em to o wska nik inflacji, a we wrze niu tego roku, jak chcia em kupi to mieszkanie, to mia- em na swoim koncie z. Sprzeda em swoje 45-metrowe mieszkanie, wzi em niewielki kredyt hipoteczny i kupi em to wspania e 100-metrowe mieszkanie. I za to chcia em ci podzi kowa. Nie powiem, zrobi o mi si przyjemnie, jednak zdziwi em si, sk d nagle takie podzi kowanie za co, co wydarzy o si 15 lat temu i co sam ledwo pami tam. Spyta em o to Zbyszka. Widzisz, ostatnio spotka em Piotrka, pami tasz go, prawda? zapyta Zbyszek. 35

7 MILION W ZASI GU R KI. PORADNIK ZARZ DZANIA FINANSAMI Oczywi cie, e pami tam. Co u niego? zapyta em. Zbyszek odpowiedzia : No có, rozmawiali my z godzin i strasznie si zdo owa em t rozmow. Piotrek dalej pracuje w tej firmie, w której razem zaczynali my, ma rodzin, dwoje dzieci, mieszkanie na Krzykach i non stop narzeka. Ca godzin narzeka, jak to jest ci ko, e ma mnóstwo kredytów, e ledwo wyrabia si ze sp at rat za mieszkanie. Co b dzie, jak straci prac, e strasznie zazdro ci mi tego, e mog sobie pozwoli na wyjazdy zagraniczne, a on ca y czas musi je dzi nad nasze morze i e ogólnie ycie jest do bani. U wiadomi em sobie wtedy, e przecie z Piotrkiem mamy to samo wykszta cenie. Nie do tego, zaczynali my na tym samym stanowisku w tej samej firmie, a Piotrek by nawet zdolniejszy ode mnie. Tylko ja jako zmieni em cztery razy prac i uda o mi si troch zaoszcz dzi, a on pozosta w miejscu, w którym zaczynali my. Przypomnia em sobie wtedy to spotkanie inwestycyjne, na które nas zaci gn e, i przypomnia em sobie jego reakcj na to, e nale y systematycznie inwestowa. Zrozumia em, e to w jaki sposób okre li o nasze dalsze ycie. Za to chcia em ci podzi kowa. Pomy- la em sobie: O rany, jakie to g bokie, jestem naprawd dobry. I wszystko by oby dobrze, dalej by bym w szampa skim nastroju, gdyby nie nast pne zdanie, które wypowiedzia Zbyszek: A ty, Maciek, ile zarobi e na tych funduszach? W tym momencie przed oczami przemkn o mi ca e moje ycie. Przypomnia em sobie wtedy dok adnie ten rok, w którym po raz pierwszy zacz em inwestowa, i jak po roku mia em do. U wiadomi em sobie, ile straci em i e dopiero od 2000 roku inwestuj systematycznie z my l o swojej przysz o ci. Jednak odpowiedzia em: Swoje zarobi em, nie by o le. A co Ty odpowiesz za 15 lat, gdy znajomy spyta Ci : Ile zarobi e na funduszach? U miechniesz si wtedy, ciep o pomy lisz o swoim 36

8 J A K S T R A C I EM Z? yciu i odpowiesz: Och, ca kiem nie le, mam ju jakie z i jestem spokojny o swoj przysz o. Przypomnisz sobie wtedy dzie, w którym czyta e t ksi k, i b dziesz zadowolony z decyzji, jak dzisiaj podj e o rozpocz ciu systematycznego inwestowania. A ja, có mia em Zbyszkowi odpowiedzie? Szybko zmieni em temat i zada em mu pytanie o to, ile wp aci przez te lata. Mia em nadziej, e mo e z. Zbyszek powiedzia, e wp aci oko o z. Poprosi em go o jakie wydruki, gdy za wita a mi my l, e b dzie dobrym przyk adem w mojej pracy jako osoba, która dosz a do czego dzi ki ma ej, a systematycznej inwestycji. Zbyszek pokaza mi te wydruki. Oto jak wygl da a inwestycja Zbyszka (wykres 3). Wykres 3 Wp aci z, a wybra we wrze niu 2007 roku z. Zdradz Ci jeszcze jedn tajemnic : Zbyszek nie jest znawc gie dy czy funduszy. Stosowa trzy proste strategie inwestycyjne, które b dziesz mia okazj pozna w dalszej cz ci ksi ki. Nie 37

9 MILION W ZASI GU R KI. PORADNIK ZARZ DZANIA FINANSAMI kombinowa, nie stresowa si, jak mu inwestycja krótkoterminowo spada a. Wiedzia, e inwestuj c d ugoterminowo, i tak wyjdzie si na swoje. Zbyszek zarobi dzi ki procentowi sk adanemu. Sytuacja gie dowa w tym czasie nie by a ani lepsza, ani gorsza ni teraz. Zobacz na poni szym wykresie (4), jak wygl da a inwestycja Zbyszka w porównaniu do wykresu procentu sk adanego z historii o te ciowej. Wykres 4 Oba wykresy s bardzo podobne. Ju wiesz, dlaczego Zbyszek mia pieni dze na swoje nowe mieszkanie? Dlaczego tytu rozdzia u brzmi Jak straci em z?. Poniewa w przeciwie stwie do Zbyszka mam kredyt na mieszkanie w wysoko ci z. Musz wi c najpierw zarobi z, by wyj na zero. Potem za musz zarobi drugie z, by dogoni Zbyszka. Na dzie dzisiejszy brakuje mi z. Tyle pieni dzy straci em. 38

10 J A K S T R A C I EM Z? Ale to nie jest najgorsze, najgorsze dopiero Ci zdradz. Po parapetówce u Zbyszka i po przeliczeniu tego wszystkiego powiedzia em o tym mojej onie. Zobaczywszy wykresy, zada a mi tylko jedno pytanie: Maciek, a gdzie my mamy te pieni dze, czemu my nie mamy zaoszcz dzonych z? Nie mia o próbowa em si t umaczy, e by em m ody i e oszcz dzanie nie wydawa o mi si wtedy dobrym pomys em. Jak mog e by taki g upi? skwitowa a moje t umaczenie tym stwierdzeniem. I wiesz co ma racj. Sam si zastanawiam: Jak mog em by taki g upi? Jak my lisz, jakie b dzie nast pne 15 lat? Lepsze, gorsze czy takie same? Ile mia by pieni dzy, gdyby sytuacja rynkowa by a taka sama jak w latach , czyli wszystkie kryzysy gie dowe i wszystkie czasy hossy powtórzy yby si? Spotykamy si dzisiaj i zaczynasz inwestowa od kwoty 3000 z rocznie, co roku wp acasz na fundusze t kwot, co roku indeksujesz j o wska nik inflacji i za 15 lat realizujesz zyski ze swojej inwestycji. Jak my lisz, ile mia by pieni dzy, gdyby sytuacja gie dowa si powtórzy a, gdyby nie by o ani lepiej, ani gorzej? By oby to oko o z (jeden milion sto czterdzie ci cztery tysi ce z otych). Wyobra sobie, e siedzisz w fotelu, czytasz gazet, a tu przychodzi do Ciebie czek na kwot milion sto tysi cy z otych. Jak si czujesz? Na co wydasz te pieni dze? 39

11 Stany Zjednoczone milion dolarów od babci W Polsce w fundusze mo na inwestowa od 1992 roku, wi c, mo na powiedzie nied ugo. W Stanach, jak pami tacie, w otwarte fundusze inwestycyjne mo na inwestowa od 1924 roku, a gie da liczy ju ponad 200 lat. Wyobra sobie, e jest marzec 2008 roku, w a nie przegl dasz stare rodzinne szparga y po praprababci. Jedyne, co wiesz, to to, e w latach 30. XX wieku babcia mieszka a w Stanach Zjednoczonych. Znajdujesz kilka zdj i kilka dokumentów. Jeden zwraca Twoj uwag, wygl da jak jaki certyfikat czy te dokument potwierdzaj cy nabycie jakich akcji lub czego podobnego. Okazuje si, e masz przed sob dokument potwierdzaj cy nabycie przez Twoj babci 461,25 jednostek uczestnictwa jakiego ameryka skiego funduszu. Babcia wyda a na to 500 dolarów. Zastanawiasz si, czy to jest co warte. Mo e b dzie z tego kilka groszy. Sprawdzasz dalej, fundusz nazywa si The Investment Company of America.

12 MILION W ZASI GU R KI. PORADNIK ZARZ DZANIA FINANSAMI W czasz internet i szukasz. Pierwsza niespodzianka: fundusz nadal istnieje, druga: okazuje si, e mo esz zrealizowa ten certyfikat i otrzyma pieni dze. Wysy asz zapytanie do Stanów o kwot do wyp aty. W mi dzyczasie zbierasz troch informacji o swojej babci. Zastanawiasz si, ile warte by o 500 dolarów w 1934 roku. Po krótkich poszukiwaniach ustalasz, e za 500 dolarów mo na by o w 1934 roku kupi nowy samochód forda. Pami tasz? Henry Ford w tamtych czasach powtarza : Mo esz wybra ka dy kolor samochodu, pod warunkiem e b dzie czarny. Henry Ford jako pierwszy wprowadzi ta m produkcyjn do swoich fabryk i do perfekcji opanowa masow produkcj, dzi ki czemu móg zaproponowa dobre ceny na swoje samochody. Mia on równie inne powiedzenie, które bardzo mi si podoba, a brzmi ono: My lenie jest jedn z najci szych prac, dlatego tak niewielu si go podejmuje. Wracajmy jednak do naszej babci. Wiesz ju, e za 500 dolarów mo na by o w 1934 roku kupi nowy samochód. Ile warte s te pieni dze dzi? Tutaj pomoc s u dane dotycz ce inflacji w USA. W 2008 roku 500 dolarów warte by o oko o 8650 dolarów. Zarobki robotnika w 1934 roku wynosi y przeci tnie oko o 50 dolarów miesi cznie. My lisz: Jest dobrze. Istnieje szansa, e b d mia oko o dolarów. Przyda si na drobne wydatki. Mija tydzie, drugi, a Ty z niecierpliwo ci czekasz na odpowied z funduszu. Wreszcie jest, przychodzi. Szybko otwierasz maila i czytasz, widzisz jak kwot, liczysz zera, nijak nie mo e Ci si to zgodzi. Prosisz s siadk, która zna angielski lepiej od Ciebie, i razem próbujecie doj do kwoty, która Ci si nale y. Jednak nie chce wyj inaczej, kwota, któr masz otrzyma, to dolarów (trzy miliony trzysta tysi cy dolarów). Tak. Sprawdzasz jeszcze raz. Nadal to trzy miliony dolarów, nie chce by inaczej. A to wszystko dzi ki wp acie 42

13 S T A N Y Z JEDNOCZONE MILION DOLARÓW OD BABCI w 1934 roku kwoty 500 dolarów i trzymaniu jej w jednym funduszu do 2008 roku. Bez adnej strategii, bez zmian, bez kombinowania. Poni ej znajduje si wykres (5) warto ci tych 500 dolarów od 1934 roku. Wykres 5 Do lat 70. XX wieku nie bardzo co wida, kwota by a zbyt ma a. Wykres (6) na nast pnej stronie przedstawia 15 lat tej inwestycji od 1970 roku do 1985 roku. Gdyby my wzi li pod uwag ka dy inny okres obejmuj cy 15 lat, to wykres wygl da by podobnie. Czy czego Ci on nie przypomina? Mo e wykres inwestycji Zbyszka? Na nast pnej stronie zestawienie obu wykresów (7). Wygl daj prawie tak samo, prawda? To w a nie jest magia procentu sk adanego. To on odpowiada za zyski zarówno u naszej babci, jak i u Zbyszka. Dobrze, ale na pewno ci nie Ci si na usta jedno pytanie: Jaki szalony procent trzeba rocznie uzyskiwa, by 43 Czytaj dalej...