ŻELAZO PULA METABOLICZNA PULA MAGAZYNOWANA. PULA Labilna (TRANZYTOWA) HEMOGLOBINA(2.5g) MIOGLOBINA, ENZYMY, CYTOCHROMY (0.5g)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ŻELAZO PULA METABOLICZNA PULA MAGAZYNOWANA. PULA Labilna (TRANZYTOWA) HEMOGLOBINA(2.5g) MIOGLOBINA, ENZYMY, CYTOCHROMY (0.5g)"

Dominika Bednarska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Regulacja metabolizmu żelaza

2 ŻELAZO PULA METABOLICZNA HEMOGLOBINA(2.5g) MIOGLOBINA, ENZYMY, CYTOCHROMY (0.5g) PULA MAGAZYNOWANA FERRYTYNA I HEMOSYDERYNA ( g) PULA Labilna (TRANZYTOWA) ŻELAZO ZWIĄZANE Ze związkami niskocząsteczkowymi( 3mg)

3 Żelazo -funkacja Żelazo jako składnik enzymów hemowych, hemoglobiny, mioglobiny oraz cytochromów warunkuje: erytropoezę biosyntezę hemu zaopatrywanie tkanek w tlen procesy antyoksydacyjne syntezę DNA (reduktaza RNA jest żelazo-zależnym enzymem potrzebnym do syntezy DNA transport elektronów w procesach oddychania tkankowego i procesy energetyczne I wiele innych

5 Krwinki czerwonee RBCs: Figure 16-7a, b: Bone marrow

6 Erytrocyty zawierają Hb

7 Superoxide O e - O 2 + e V ph =7 + e - H 2 O V ph=7 Haber-Weiss Cycle Fe 2+ + H 2 O 2 OH + H 2 O 2 Fe 3+ + O - 2 O 2- + Fe 2+ Fe(III) + OH H 2 O + H + + O 2 - Fe 2+ + O 2 Fe 3+ + H 2 O 2

8 1 do 2 mg żelaza jest wchłaniane z dietą dziennie.

9 Białko Ft (H and L subunits) ( IREs 5 UTR ) TfR1 ( IREs 3 UTR ) Funkcja Magazynowanie żelaza Transport żelaza do komórki Obecność Większość komórek Erythroid cells, szybko dzielące się komórki (np. jelitowe) makrofagi i inne TfR2 DMT1 (Nramp2/DCT1) ( IREs 3 UTR ) Transport żelaza do komórki Import żelazat; iron release from endosome to cytoplasm Hepatocyty, monocyty Pęcherzyki enocytarne FP1/IR1/MTP1 ( IREs 5 UTR ) Transport żelaza z komórki Komórki jelitowe enterocyty, łożyska, nowotworowe i inne

10 Iron absorption and transport K rew Przew ód pokarm ow y Kom órki śluzówki żołądka H + Ż elazo hem owe Fe + ++ ph Kom órki śluzówki dw unastnicy Fe ++ Tran sferyna Fe + ++ Fe + ++ Fe + + Kom órki śluzów ki jelita Fe ++ Fe +++ Ferrytyn a T ran sferyna Fe Apo ferrytyn a M o bilferryn a H C O 3 - ph Stan praw idłowy Fe + ++ Ż elazo niehem owe Fe-cytryn ian Tra nsferyn a Fe + ++ Fe + + Ferroksyd aza II Kom órki śluzów ki jelita Fe ++ Transferyna Apo ferrytyna Fe e +++ N iedobór żelaza Fe + ++ Fe + ++ Fe +++ U trata żelaza

11 Figure 1 A model of the pathways of iron absorption by the enterocyte. The figure shows uptake of ionic iron and haem iron from the gut lumen and transfer of iron to blood. DMT1, divalent metal transporter 1; HFE, haemochromatosis protein, TfR1, transferrin receptor 1; TfR2, transferrin receptor 2. Trinder, D et al. Gut 2002;51: Copyright 2002 BMJ Publishing Group Ltd.

12 Na wchłanianie żelazaa z przewodu pokarmowego wpływają: postać żelaza żelazo hemowe(bioprzyswajalność 20-30%) żelazo nie hemowe(bio przyswajalność 5%) czynniki dietetyczne Inhibitory wchłaniania: fityniany taniny sole wapnia i fosforu zasadowe ph niektóre białka roślinne (białko soi)

13 Determinanty wchłaniania czynniki dietetyczne stymulatory wchłaniania kwas askorbinowy białka zwierzęce tzw. meat factor alkohol wszelkie pokarmy kwaśne czynniki wewnątrzustrojowe zapasy ustrojowe żelaza stan zdrowia (infekcje, alergie układu pokarmowego

16 Transport żelaza do komórki 2Fe Tf wiąże się do TfR1na powierzchni komórki.kompleks 2Fe Tf/TfR1 ulega endocytozie i tworzy się endosom. Pompa protonowa powoduje spadek ph i uwolnienie żelaza. DMT1 transportuje Fe poprzez błonę endosomów do cytoplazmy. Apo-Tf& TfRl w procesie egzocytozy powracają na powierzchnię błony komórkowej.

17 Receptor transferynyy TfR Wychwyt żelaza przez komórkę TfR wiąże transferynę (preferencyjnie z 2 Fe) Kompleks TfR-transferyna jest internalizowany do endosomów Fe dysocjuje do cytosolu, apotransferyna przechodzi do surowicy, gdzie może związać kolejne żelazo Rozpuszczalny receptor transferyny stfr stężenie stfr w surowicy odzwierciedla całkowity komórkowe TfR wzrost w niedoborze żelaza(wzrost TfR/kom) zależy od liczby prekursorów erytropoezy i jej szybkości

18 Hepcydyna Syntetyzowana w wątrobie, niektórych komórkach nowotworowych W 2001,wyizolowano hepcydynę z moczu Brak syntezy hepcydyny prowadzi do - iron overload. Brak IREs w mrna hepcydyny..

19 Hepcydyna Sekrecja hepcydyny jest regulowana przez stosunek stężenia diferric Tf we krwi do TfR1. Zmiana wykrywana przez TfR2&HFE-TfR1. Bezpośrednio reguluję ekspresje genów DMT1 & ferroportyny w enterocytach oraz stymuluje degradacje ferroportyny.

21 Hepcidin Hepcidin Liver Fpn Fpn Fpn Blood Fe-Tf Fpn (Ferroportyna) Fe-Tf (Transferyna) RBC Nemeth E, et al. Science. 2004;306:

23 Zapasy żelaza w ustroju Ferrytyna w warunkach prawidłowych gromadzi żelazo, skąd może ono być pobierane w razie potrzeby w przypadku nadmiaru żelaza (np. hemochromatoza) znacznie więcej ferrytyny stwierdza się w tkankach, głównie wątrobie i śledzionie jest dobrym wskaźnikiem ustrojowych zapasów żelaza białko fazy ostrej jego biosynteza wzrasta we wszelkich stanach zapalnych

24 Bilans żelaza w ustroju Dobowe zapotrzebowanie na żelazo mężczyźni i nie miesiączkujące kobiety miesiączkujące kobiety mg kobiety ciężarne mg dzieci mg mg

25 Bilans żelaza w ustroju Drogi utraty żelaza kał mocz Krwawienia (1ml zawiera około 0.5mg Fe)

26 FERROPORTYNA (FP1/IR1/MTP1) Białko indukowane przez niedobór żelaza. Odpowiedzialne za transport żelazaa z komórki przy współpracy ferroksydazy, hephaestin. IREs jest zlokalizowany w 5 UTR of FP1 mrna.

27 PARAMETRY OZNACZANE W NIEDOBORZE ŻELAZA SZPIK KOSTNY ( HEMOSYDERYNA) MORFOLOGIA (HB, RBC, MCV, RDW) ŻELAZO, TIBC, TRANSFERYNA, %FE/TIBC FERRYTYNA FEP, ZnFEP stfr FERRYTYNA I INNE

28 Przyczyny niedoboru żelaza niedostateczna podaż żelaza z pożywieniem nadmierna utrata żelaza (krwawienia) upośledzone wchłanianie w przewodzie pokarmowym choroby zakaźne

30 Zapasy żelaza w ustroju Hemosyderyna częściowo zdegradowana postać ferrytyny jej obecność dowodzi nadmiernego gromadzenia żelaza barwi się błękitem pruskim

34 Why we develop iron deficiency? likobacterpylori

35 Ferytyna obecna w każdej komórce Zbudowana z 24 podjednostek : Ferityny L light chain (19kDa) Ferrytyna Ferytyny H heavy chain (21kDa) Może magazynować do 4500 Fe 3+ atomów Stężenie we krwi M nanograms per milliliter (ng/ml) K ng/ml Dzieci (6 months to 15 years) ng/ml Niemowlaki (1 to 5 months) ng/ml Noworodki ng/ml

Podobne dokumenty

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy