Lekcja 1: Rodzaje wykresów w analizie technicznej

Transkrypt

1 Inwestować zyskownie moŝna zawsze Najdoskonalszym narzędziem do odczytywania zachowań tłumu na rynku jest analiza techniczna. Wiedza, którą pozyskasz to narzędzia stosowane w codziennej praktyce giełdowej a co najwaŝniejsze bardzo skuteczne narzędzie. Wielu zwolenników analizy fundamentalnej traktuje analizę techniczną jako wróŝenie z fusów. Jest to błędne wyobraŝenie, o czym przekonasz się uczestnicząc w tym kursie. Analityk finansowy skupia się na faktach (kondycja spółki: raporty, waŝne umowy, prognozy finansowe etc.). Celem jego analizy jest ustalenie godziwej ceny akcji spółki i selekcja najbardziej atrakcyjnych (niedowartościowanych przez rynek) walorów. Warto tu jednak niejako na przekór przytoczyć znaną prawdę giełdową akcje spółki przez 90% swojego Ŝywota są albo przewartościowane, albo niedowartościowane. Punkt równowagi występuje stosunkowo rzadko. Pozostały czas to gra emocji. Nieustannie na rynku współgrają ze sobą strach, chciwość, naiwność i cała paleta innych nastrojów. Wyłącznie wykres obrazuje te wszystkie odcienie ludzkich zachowań. Nie znaczy to, Ŝe analiza fundamentalna pozbawiona jest racji bytu, ale to właśnie analiza techniczna określa punkt wejścia. Na wstępie warto uświadomić sobie, jaki tak naprawdę jest cel inwestowania, bo często o tym zapominamy: Zwiększanie szybkości obiegu własnych środków przy jednoczesnym ich przyroście. W tym kontekście zasadne staje się stwierdzenie popularne na rynku: Inwestor długoterminowy jest to inwestor krótkoterminowy, któremu nie wyszło. W takim przypadku pojawia się szereg racjonalizacji: obawa przed przyznaniem się do błędu, pocieszanie się typu: - Dopóki nie sprzedam, to papierowa strata, ale przecieŝ Czas to pieniądz! Tymczasem odpowiedni zestaw narzędzi analitycznych, koncentracja oraz dyscyplina w realizacji strategii pomogą rozbudzić własną kreatywność i osiągnąć wolność finansową dzięki trafnym i zyskownym inwestycjom. Te wszystkie wskaźniki, słupki, świece, słuŝą właśnie zdiagnozowaniu psychologicznej fazy rynku. By je zrozumieć, naleŝy uzmysłowić sobie trzy niepodwaŝalne prawa rynku: 1. Rynek dyskontuje wszystko 2. Ceny podlegają trendom 3. Historia się powtarza Rynek nie jest tworem abstrakcyjnym. Jest zbiorowym organizmem społecznym i jako taki pochłania kaŝdą informację (dyskontuje ją). Dlatego wtedy, gdy zwolennik analizy fundamentalnej dostaje informację prawdopodobnie - jest juŝ ona zawarta w cenie akcji określonej spółki. Dlatego: Dostrzegaj na wykresach sygnały sugerujące istotne zmiany w kondycji spółki i reaguj z wyprzedzeniem.

2 Z drugiej strony w zgodzie z zasadami panującymi w naturze ceny podlegają trendom. Tym bardziej, Ŝe zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki Newtona równieŝ na rynkach raz rozpoczęty trend (ruch) dąŝy naturalnie do swojej kontynuacji, dopóki, jak mawiają analitycy nie wystąpią silne sygnały jego odwrócenia. Pamiętaj jednak, Ŝe łatwiej jest kontynuować trend niŝ go zmienić (sygnały odwrócenia są dla wytrawnego technika aŝ nadto czytelne). Zmiana nie dzieje się w próŝni, kontynuacja zaś często dokonuje się siłą bezwładu. Cel dla Ciebie jako inwestora: Rozpoznaj trend w jego wczesnym stadium i inwestuj zgodnie z nim. śycie ludzkie to ciąg podobnych reakcji, czynności. Tym większe znaczenie ta powtarzalność nabiera w odniesieniu do tłumu. Siła analizy technicznej tkwi w powtarzalności jej wzorców: formacje cenowe, poziomy wskaźników, dywergencje wszystkie te aspekty łączy jedno - historia. Zadanie dla Ciebie: Patrz na wykres jako na odzwierciedlenie emocji, kaŝda jest juŝ zdefiniowana. Zdiagnozuj ją i zajmij odpowiednią pozycję na rynku. Co ciekawe, analiza techniczna odzwierciedla ludzkie uczucia, co czyni ją niezwykle elastyczną i adekwatną do kaŝdego rodzaju rynku. Gdybyś zdecydował się posługiwać narzędziami analityka finansowego musiałbyś do kaŝdego rynku podejść indywidualnie: charakter rynku czy towaru, charakterystyka sektora, róŝne metody wyceny, otoczenie rynkowe etc. Dlatego teŝ skoro człowiek uczy się przez całe Ŝycie zapraszam do udziału w kursie, który przy Twoim pełnym zaangaŝowanie pomoŝe zmienić twoje inwestycje, tak by były bardziej skuteczne a samo inwestowanie stało się pasją i receptą na dostatnie Ŝycie. Skupmy się teraz na rodzajach wykresów, jakie moŝesz spotkać dokonując analizy wybranego waloru. I. Wykresy klasyczne A) Wykresy słupkowe KaŜdy ruch cen na wykresie słupkowym obrazowany jest za pomocą pojedynczego słupka, na którym znajdują się kurs z danego dnia: maksimum, minimum, otwarcie, oraz cena zamknięcia. Słupek ukazuje dystans pomiędzy dziennymi ekstremami (często jednak na wykres nie jest nanoszona cena otwarcia). UŜywane są równieŝ wykresy o innych przedziałach czasowych (tygodniowy oraz miesięczny). Im ten okres jest dłuŝszy, tym większy przedział jesteśmy w stanie przeanalizować kosztem mniejszej dokładności. Sam wykres jest jedynie zapisem danych i bez odpowiedniej analizy jest bezuŝyteczny.

3 B) Wykresy świecowe Najwięcej uwagi poświecę w kursie analizie wykresów świecowych. Są one najlepszym sposobem na wierne odwzorowanie emocji inwestorów. Japońska świeca uwzględnia w sobie te same ceny, co tradycyjny słupek, tzn. minimum, maksimum, otwarcie, zamknięcie. Istotną róŝnicą pomiędzy wykresami stanowi ich graficznie przedstawienie. Biały korpus oznacza, Ŝe cena zamknięcia była wyŝsza niŝ cena otwarcia. Japończycy zdefiniowali róŝne formacje i znaczenia kaŝdej świeczki bądź zestawienia kilku świeczek. Ich omówienie znajdzie się w następnych częściach kursu. W analizie istotne są wielkość, kolor korpusu, długość cieni (knotów), nie tylko zaś pojedyncza linia świecy. Korpus natomiast pozwala na zorientowanie się w stosunku sił pomiędzy bykami, a niedźwiedziami. II. Niestandardowe typy wykresów A) Wykresy punktowo-symboliczne Wykresy typu kółko i krzyŝyk to pierwsza metoda analizy wykresów uŝywana na zachodzie. Rzeczone wykresy skupiają się wyłącznie na analizie ruchu samych cen. Przed tworzeniem wykresu naleŝy obrać wielkość punktów. Przyjmijmy, Ŝe będzie to jedna złotówka tzn. zmiana wartości o 1 złotówkę spowoduje skorygowanie wykresu. KrzyŜyk stawiasz, gdy cena rośnie, kółko, bądź kropkę postępując analogicznie, gdy spada. Zatem, kolumna X oznacza ceny rosnące, kolumna O spadające. Wybicie cen w górę występuje wszędzie tam, gdzie kolumna X przewyŝsza poprzednią kolumnę o takim samym znaku.

4 B) Wykresy kagi (inne nazwy: kluczowe, hakowe) Pomimo tego, iŝ są to jedne z najstarszych typów wykresów, to nie cieszą się powodzeniem wśród inwestorów europejskich i amerykańskich. Ich bardzo mała popularność wynika z faktu, Ŝe niewiele japońskich ksiąŝek dotyczących wykresów kagi została do tej pory przetłumaczona. Steve Nison w swojej ksiąŝce Świece i inne japońskie techniki analizowania wykresów (gorąco polecam) pisze, Ŝe nazwa wykresu pochodzi od słowa oznaczającego klucz w kształcie litery L. Wykresy kagi mogą powstawać w oparciu o cenę: zamknięcia, otwarcia, minima oraz maksima. W praktyce jednak bardzo rzadko moŝna spotkać wykres kagi stworzony w oparciu o ceny inne niŝ ceny zamknięcia, co wydaje się być oczywiste, z racji przyznawania największej wagi cenie, która kończy pojedynczą sesje. Podobnie jak w przypadku wykresów renko, na początku konieczne jest ustalenie wielkości odwrócenia. Wielkość odwrócenia moŝna zdefiniować jako minimalną wartość, która spowoduje powstanie linii odwrócenia w następnej kolumnie. Pamiętać naleŝy, Ŝe im większa jest wartość odwrócenia, tym wykres jest mniej czuły na zmianę ceny i oczywiście analogicznie, im mniejsza jest wartość odwrócenia, tym wykres bardziej reaguje na ruchy cenowe. Przyjmując za wielkość odwrócenia 5 jednostek cenowych, aby móc przejść do rysowania następnej kolumny niezbędna jest zmiana ceny o 5 j.p, z tymŝe musi ona nastąpić w przeciwnym kierunku. JeŜeli ceny podąŝają w tę samą stronę, to linia jest przedłuŝana oczywiście do poziomu nowej ceny zamknięcia. Bardzo waŝną informację przekazuje grubość linii, informując o sile rynku. Linia gruba to linia jang, cienka natomiast przez Japończyków nazywana jest linią jin. Na wykresie występuje jeszcze linia załamania, która stanowi tylko i wyłącznie połączenie pomiędzy kolejnym kolumnami. Bardzo waŝne jest, aby zmieniać grubość linii dopiero wtedy, gdy mamy do czynienia z nowym maksimum bądź nowym minimum. Gdy cena przekracza poprzednie maksimum rysujemy grubą linią (jang), gdy przekracza ostatnie minimum linia jang zastąpiona zostaje linią jin. C) Wykresy renko (neri) Wykres renko podobnie jak kagi uwaŝany jest za jeden z najstarszych sposobów przedstawiania ceny. Budowa i sygnały płynące z wykresu są bardzo czytelne - co za tym idzie - analiza wykresu nie sprawia trudności. W wykresach typu renko wykorzystywane są wyłącznie ceny zamknięcia. I podobnie jak we wcześniejszych przypadkach zaczynamy od określenia wielkości odwrócenia. Dalsze kroki są znacznie łatwiejsze. Po pierwsze: czarna cegiełka oznacza spadek, a biała wzrost. JeŜeli ustalimy wielkość odwrócenia na poziomie 1 jednostki cenowej to pojedyncza kolumna moŝe mieć tylko i wyłącznie taką szerokość. Do rysowania cegiełki o

5 przeciwnym kolorze przechodzimy, gdy zmiana wyniosła dwukrotność wielkości odwrócenia. Brzmi skomplikowanie? Nic prostszego, jeŝeli czegoś nie zrozumiałeś wszystko wyjaśni się na rysunku z poprzedniej strony, w którym zamiast białego koloru cegły wzrostowe są zielone. D) Wykresy przełamania trzech linii W przeciwieństwie do wykresu renko, wykres przełamania trzech linii zdobył większą, choć nie oszałamiającą popularność. Z tego typu wykresu płynie duŝo więcej informacji, jednak konstrukcja nie jest juŝ taka prosta. Z początku wydaje się, Ŝe jedyną rzeczą, która róŝni wykres renko od przełamania trzech linii, jest tylko wielkość słupka. Jednak to tylko pozory. Pojedynczy słupek w terminologii japońskiej to linia, a nie jak to było wcześniej cegiełka. Co więcej, nie ustalamy na początku wielkości odwrócenia. Jest ona określona, ale nie jest stała, dlatego jej ustalanie jest czynnością bezsensowną. Jak zatem rysujemy kolejne linie? Jeśli rynek osiąga nowe maksimum do wykresu dodaje się białą linię (na poniŝszym przykładzie kolor zielony), gdy zaś osiągnięte przez cenę zostaje nowe minimum do wykresu dodaje się czarną linię. JeŜeli kolejna sesja nie posiada Ŝadnego nowego ekstremum nie korygujemy wykresu. Skąd w nazwie liczba 3? OtóŜ, jeśli zwyŝka, bądź spadek jest na tyle silna, Ŝe na wykresie powstają 3 kolejne linie tego samego koloru, to w takiej sytuacji linię przeciwnego koloru narysować moŝemy tylko i wyłącznie gdy osiągnięte zostało minimum, bądź maksimum (w zaleŝności od koloru poprzedzających bloków) z trzech ostatnich sesji. Dawid Augustyn, Grzegorz Wach Opracowane na podstawie: Steve Nison Świece i inne japońskie techniki analizowania wykresów, John J. Murphy Analiza techniczna rynków finansowych.