ISSN X. wczoraj.dziś.jutro. yesterday. today. tomorrow gestern. heute. morgen

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ISSN 1644-289X. wczoraj.dziś.jutro. yesterday. today. tomorrow gestern. heute. morgen"

Transkrypt

1 > ISSN X wczoraj.dziś.jutro yesterday. today. tomorrow gestern. heute. morgen information for tourists & businesspeople with map spring. 1/2010

2

3 > > > > > > > > > > Urząd Miasta Kielce , Rynek 1, Biuro Obsługi Interesanta tel (099), (509) Regionalne Centrum Informacji Turystycznej , ul. Sienkiewicza 29 tel Wydział Projektów Strukturalnych i Strategii Miasta Urząd Miasta Kielce , ul. Strycharska 6 tel fax Centrum Obsługi Inwestora Urząd Miasta Kielce , ul. Strycharska 6 tel/fax tel coi@um.kielce.pl Kielce Townhall , Rynek 1, Customer Services phone (099), (509) Regional Centre for Tourist Information , ul. Sienkiewicza 29 phone informacja@swietokrzyskie.travel Structural Project and Urban Strategy Department Kielce Townhall , ul. Strycharska 6 phone fax Investor Services Centre Kielce Townhall , ul. Strycharska 6 phone/fax phone coi@um.kielce.pl Urząd Miasta Kielce Szanowni Państwo, Kielce to nowoczesne, dynamicznie rozwijające się miasto, które wykorzystało skok cywilizacyjny, jaki niesie za sobą członkostwo w Unii Europejskiej. W ciągu ostatnich lat, dzięki środkom unijnym, inwestowaniu w placówki kultury, pomoc społeczną, infrastrukturę techniczną i sportową miasto stało się przyjazne dla swoich mieszkańców, turystów, biznesmenów i osób niepełnosprawnych; dzięki dynamicznemu rozwojowi Targi Kielce od lat stanowią miejsce spotkań największych firm krajowych i zagranicznych, reprezentujących różne dziedziny gospodarki oraz miejsce zawierania wielomilionowych kontraktów. Kielce to również miasto geologicznych osobliwości. Znawcy nazywają stolicę województwa świętokrzyskiego największym muzeum geologii pod gołym niebem. Dzięki nowoczesnej bazie, mają też szansę stać się polską stolicą sportów. Ponad 30 tras turystycznych rozpoczyna się, przebiega, bądź kończy właśnie w mieście. Na wielbicieli białego szaleństwa w samych Kielcach oraz najbliższej okolicy czeka sześć nowoczesnych, naśnieżanych stoków z wyciągami, wypożyczalniami sprzętu, zapleczem gastronomicznym i parkingami. Wytyczone są tu także trasy do biegania na nartach. Wśród licznych obiektów polecanych do zwiedzania, szczególne miejsce zajmuje Muzeum Narodowe mieszczące się w Pałacu Biskupów Krakowskich oraz Muzeum Zabawek i Zabawy jedyne tego typu w Polce, posiadające w swych zbiorach około 30 tys. eksponatów. Warto wybrać się też do Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Wsi Kieleckiej. W zbiorach Galerii Współczesnej Sztuki Sakralnej znajdują się prace wybitnych polskich twórców, takich jak: Tadeusz Kantor, Władysław Hasior czy Jerzy Nowosielski. Wierzę, że czas spędzony w Kielcach będzie dla Państwa wyjątkowy i bogaty w nowe doświadczenia. Wojciech Lubawski Prezydent Kielc Ladies and Gentlemen, Kielce is a modern, dynamically developing city which has used the opportunity for a civilisational leap offered by Poland s membership in the European Union. In recent years, thanks to EU funds, and investing in institutions of culture, social welfare, as well as technical and sports infrastructure, Kielce has become friendlier to its inhabitants, tourists, businesspeople and those living with disabilities. For years, thanks to Poland s most rapidly developing Trade Fair Centre (Targi Kielce), the city has been a meeting ground for major Polish and foreign companies representing various branches of economy, and the venue where multi-million contracts have been concluded. Kielce is also a city of geological curiosities. Experts have labelled the Świętokrzyskie voivodeship s capital the largest outdoor museum of geology. Thanks to its state-ofthe-art facilities, Kielce has the opportunity to become Poland s sports capital. More than thirty tourist routes begin, cross or end within the city limits. In Kielce and its nearest neighbourhood, skiing fans can use six modern ski-slopes complete with snow cannons, lifts, equipment rentals, eating facilities and car parks. Cross-country skiing routes are also available. Among the many attractions recommended to tourists, especially interesting are the National Museum, situated in the Palace of Krakow Bishops, and the Museum of Toys and Games, Poland s only one in its kind, with ca. 30 thousand exhibits. Worth visiting are also Novelist Stefan Żeromski s Museum and Tokarnia Heritage Park. The Gallery of Contemporary Ecclesiastical Art holds works by outstanding Polish artists, including Tadeusz Kantor, Władysław Hasior and Jerzy Nowosielski. I believe that your stay in Kielce will be an enjoyable and unforgettable experience. Wojciech Lubawski President of Kielce Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

4 > W numerze: Zabawki dla małych i dużych Toys for All Creatures Great and Small W Świętokrzyskiem mądrze i skutecznie Świętokrzyskie: Good Sense and Efficiency Facts About Business in Świętokrzyskie Tradycja, jubileusz i nowoczesność Europejski standard kształcenia European Standards of Education Informacja SIPH Pierwsze jaskółki gospodarczej wiosny The First Swallows of the Economic Spring Niecne występki kielczan w końcu XIX w. Villains and Vicious Deeds in Late Nineteenth-Century Kielce Kielecki Park Technologiczny Park Przyszłości The Kielce Park Of Technology A Park Of The Future Świętokrzyskie Voivodeship Gość Targowy - Trade Fair Guest Promocja gospodarcza Kielc Szanowni Państwo, I znowu okazało się, że Kielce i okolice to naprawdę niezwykłe miejsce na ziemi: dwóch młodych naukowców Grzegorz Niedźwiedzki i Piotr Szrek odkryło, że właśnie tutaj z morza wyszedł pierwszy czworonóg, tetrapod o czym doniósł Nature. To sensacyjne odkrycie, zmieniające dotychczasowe wyobrażenia o powstaniu lądowych kręgowców. Myślę, że to jeszcze jeden dobry argument, aby zwiedzić nasz region. Ladies and Gentlemen, Maria Malinowska Redaktor Naczelna Again it has turned out that Kielce and its neighbourhood are a truly remarkable place on the earth: two young scientists, Grzegorz Niedźwiedzki and Piotr Szrek, have found that it is here that the first quadrupeds, called tetrapods, invaded the land (after: Nature ). It is a sensational discovery which has changed the previous ideas on the emergence of land quadrupeds. I think this is one more good reason to visit our region. Business Promotion of Kielce Okładka: Przysięga miłości rzeźba Ryszarda Wojciechowskiego (1973), posadowiona przy Źródełku Biruty w okolicach Parku im. S. Staszica w Kielcach. 27 Maria Malinowska Editor-in-Chief Cover: The Oath of Love, a 1973 statue by Ryszard Wojciechowski, situated at the Birute Spring next to the Stanisław Staszic Park in Kielce. fot. Maciej Żórawiecki Wydawca: Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska Redaktor naczelna: Maria Malinowska, tel Redaguje zespół Adres redakcji: ul. Kościuszki 11, Kielce tel./fax mariamal@op.pl, zukowska.justyna@op.pl Tłumaczenie: Magdalena Ożarska Projekt graficzny i skład: Studio Reklamy 300dpi - Rafał Urbański Druk: Drukarnia Duet, Kielce, ul. Górna 11a nakład: egz. Distributed free in Business centres in Kielce (Kielce Trade Fairs); major hotels in Kielce (Świętokrzyski, Uroczysko, Łysogóry, Echo, Leśny Dwór, Pod Złotą Różą, Qubus, Kameralny, Kongresowy, Tęczowy Młyn, Ibis); tourist information offices; Staropolska Chamber of Commerce & Industry, Świętokrzyskie Regional Development Agency; banks; Cultural Centres (Nationa! Museum in Kielce); Świętokrzyskie Province Office, The Jan Kochanowski University, Kielce University of Technology and University of Bremen. Copyright by Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska. Ali rights reserved Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczanych ogłoszeń. The Publisher takes no responsibility for the content of advertisements. 4 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

5 Szanowni Państwo, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Polska jako pełnoprawny członek Unii Europejskiej od 5 lat pozyskuje środki finansowe z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Dzięki sprawnemu wykorzystaniu funduszy, do tej pory zostało zrealizowanych wiele przedsięwzięć, projektów z zakresu infrastruktury komunikacyjnej (drogi, koleje), infrastruktury ochrony środowiska (oczyszczalnie, kanalizacje, wodociągi), infrastruktury edukacyjnej, sportowej, ochrony zdrowia i turystyczno-kulturowej. Od 2007 roku programy rozwojowe finansowane z funduszy unijnych wdrażane są w znacznym stopniu na poziomie regionalnym, w związku z czym każde z województw opracowało własny program regionalny. W województwie świętokrzyskim jest to Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata , wdrażany w całości przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach. Wysokość środków z Unii Europejskiej przeznaczonych na jego realizację wynosi 725,8 mln Euro. Wszystkie decyzje o wyborze projektów do dofinansowania w ramach programu podejmowane są przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego. W szczególny sposób traktowana jest stolica naszego regionu - Kielce. Zarząd mając świadomość ogromnego znaczenia miasta jako ważnego ośrodka gospodarczego, naukowego, kulturowego i turystycznego decyduje o dofinansowaniu szeregu inwestycji w stolicy województwa. Adam Jarubas Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Ladies and Gentlemen, As a fully-fledged member of the European Union, Poland has for five years been receiving financial resources from EU structural funds. Thanks to efficient use of these resources, until the present, many undertakings and projects have been implemented in the fields of communications infrastructure (roads and railways), environmental protection infrastructure (treatment plants, sewerage networks and water pipelines), as well as education, sports, health care, tourism and culture infrastructure. Since the year 2007, development programmes financed from EU funds have been implemented to a large extent at the regional level. Consequently, each voivodeship has developed its own regional programme. In the Świętokrzyskie Voivodeship, this is the Regional Operational Programme of the Świętokrzyskie Voivodeship for the Years , which is being implemented entirely by the Marshal s Offices of the Świętokrzyskie Voivodeship in Kielce. The volume of EU funds allocated for its implementation amounts to Eur million. All decisions concerning the selection of projects to be subsidised under the Programme are taken by the Board of the Świętokrzyskie Voivodeship. The capital of our region, Kielce, is receiving special treatment. Bearing in mind the tremendous significance of the city as a centre of business, science, culture and tourism, the Board take decisions to subsidise several investment projects in the Voivodeship s capital. Adam Jarubas Marshal of Świętokrzyskie Voivodeship > > > > > > > > Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Kielce Al. IX Wieków Kielc 3 Biuro Obsługi Interesantów tel Departament Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Al. IX Wieków Kielc Kielce tel fax Departament Funduszy Strukturalnych Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Al. IX Wieków Kielc Kielce tel (17 62) fax Marshal s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship Kielce Al. IX Wieków Kielc 3 Customer Services Centre phone Department for Regional Policy Marshal s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship Al. IX Wieków Kielc Kielce phone fax Department for Structural Funds Marshal s Offices of Świętokrzyskie Voivodeship Al. IX Wieków Kielc Kielce phone (17 62) fax Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

6 Kielce fot. Archiwum Zabawki dla małych i dużych Kielecka instytucja istnieje od 1979 roku. Muzeum powstało przy Krajowym Związku Spółdzielni Zabawkarskich, skupiającym wszystkie PRL-owskie spółdzielnie zajmujące się produkcją przedmiotów do zabawy. Dzięki temu to właśnie PRL-owskie zabawki stanowią największą i najcenniejszą część zbiorów. Na czasowej wystawie Made in Poland można obejrzeć m.in. kultowe zabawki: rzutnik Ania z bajkami, drewniane klocki ABC, znane chyba wszystkim dzieciom w Polsce, pistolet ze spółdzielni Precyzja, plastikowe zabawki z harmonijkami, piszczałki. Są pieski, kotki, misie, lalki z plastiku, metalowe pojazdy: kombajny, wywrotki i traktorki, bąki i wiaderka, plastikowe bierki, domino i układanki klockowe z kilkunastu spółdzielni zabawkarskich w Polsce. Wiele z nich to wzory wyrobów wdrażanych do produkcji, komisyjnie ocenione i wycenione. Dziś wzbudzają uśmiech na twarzach rodziców, którzy przyszli do muzeum ze swoimi pociechami. fot. Archiwum Nie brakuje lalek z całego świata. Na wystawie Lalki świata strojnisie, ikony, fetysze można obejrzeć ponad 350 lalek z 63. krajów świata. Są dobrze znane kolorowe matrioszki, lale w strojach flamenco, Japonki, Murzynki i Indianki. Wiele intrygujących i mało znanych dam: magiczne bułgarskie martenice, które wróżą świetlaną przyszłość i szczęście w miłości, tradycyjne japońskie jednookie darumy, pozwalające wy- Porcelanowe lalki piją herbatkę, misie krzątają się w swoich wiklinowych domkach w lesie, na dużej makiecie jeździ kolejka wycieczkowa, pociąg i kolejka górska. Okręty stoją dumne, jakby na chwilę przed wodowaniem, a samoloty i helikoptery górują nad głowami. Na babcinym strychu zadomowił się duży pająk, który przygląda się lalkom, misiom, okrytemu skórką konikowi bujanemu, projektorom i rzutnikom, a nawet zabawkom. W Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach, największym i najstarszym muzeum zabawek w Polsce, nie nudzą się ani dzieci, ani dorośli. trwać w noworocznym postanowieniu, kiwające głową unazukin, które potrafią odpowiedzieć na najtrudniejsze nawet pytania. Są lalki dekoracyjne: piękne gejsze, lale w strojach regionalnych i narodowych, kimonach, arafatkach i w szarawarach, oraz modelki w kostiumach i strojach historycznych. Nie brakuje także lalek rytualnych i obrzędowych, jak kukiełka panny młodej pochodząca z wyspy Anjouan położonej na Oceanie Indyjskim. Wśród pięknych dam są także lalki wykonane z naturalnych materiałów: liści bananowca (Kuba), skóry foki (Eskimos), liści kukurydzy (Meksyk), skór i drewna. Na wystawach historycznych można przyjrzeć się wspaniałym stuletnim porcelanowym i biskwitowym lalkom, szmaciankom i późniejszym lalkom z celuloidu, np. shirleyce, wzorowanej na filmowej dziecięcej przedwojennej gwieździe Shirley Temple. Pomiędzy nimi ukryła się niewielka, ale najstarsza i najcenniejsza lalka w zbiorach muzeum: lalka woskowa z końca XVIII wieku, 20-centyme- 6 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

7 Kielce trowa figurka niemieckiej mieszczki. Są porcelanowe serwisy, miedziane naczyńka, drewniane mebelki, czy zdobione masą perłową instrumenty, a także gry: samotnik ze szklanymi kulkami, domino z drewna i kości bawoła. Nie brakuje atrakcji dla chłopców: na wystawie modelarskiej mogą z bliska przyjrzeć się m.in. trzem malutkim modelom okrętów autorstwa Władysława Herbusia, wielokrotnego mistrza modelarstwa ORP Piorun, ORP Mazur i ORP Orkan. Na środku sali stoi także pokaźnych rozmiarów akwarium kryjące model wraku okrętu Yamato japońskiej floty wojennej. Muzeum ma także olbrzymi zbiór zabawek etnograficznych. Na razie w salach poświęconych sztuce ludowej można obejrzeć zabawki ludowe z Chorwacji, które przyjechały do Kielc z Muzeum Etnograficznego w Zagrzebiu. Już od czerwca zagoszczą tam na dłużej zabawki ludowe z Kielecczyzny w ciekawej, ludowej aranżacji. Głównymi gośćmi Muzeum Zabawek i Zabawy są dzieci. Aby zwiedzanie wystaw było dla nich niezwykłą przygodą w muzeum ciągle przybywa miejsc, w którym dzieci mogą nie tylko dotknąć zabawki-eksponatu, ale także się pobawić. Na wystawie chorwackich zabawek ludowych maluchy mogą układać duże puzzle i pobawić się zabawkami, które wcześniej widziały w gablotach. W Galerii Dziecięcej Abrakadabra na podłodze panoszy się duża gra planszowa, wyścig, której scenariusz zmieniany jest w zależności od prezentowanej tam wystawy. Dla najmniejszych przygotowano bajkowy kącik zabaw: dżunglę z liśćmi, kwiatami, lianami i dzikimi zwierzętami, pełną klocków, lalek i innych zabawek. W holu Muzeum można pograć we współczesne gry planszowe, a latem pobawić się w gry retro w wersji XXL na muzealnym dziedzińcu. Są metrowe bierki, 16-metrowa szachownica do gry w warcaby, duże domino, są szczudła, obręcze, a nawet 10 metrowa maksiskakanka. Organizowane są lekcje muzealne, warsztaty plastyczne, przeglądy filmowe, festiwale, zawody modelarskie. Codziennie w południe z wieży zegarowej muzeum wylatuje świętokrzyska Baba Jaga, wyrzeźbiona przez Arkadiusza Latosa, a zamontowana na wieży przez zegarmistrza Bonifacego Komorowskiego. Na zimę Baba Jaga odlatuje do Egiptu, wiosną, wraz z bocianami, powraca. Może warto ją odwiedzić? Może warto przyjrzeć się zabawkom, którymi bawili się nasi rodzice, dziadkowie i pradziadkowie? Agnieszka Kozłowska-Piasta fot. Monika Cybulska Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

8 Kielce Toys for All Creatures Great and Small China dolls are having tea; teddy-bears are busy in their forest wicker homes; a parking lot tram, a train and a roller coaster run around an extensive landscaped layout. Ships stand proud, ready for a launch, while planes and helicopters hover above your head. Granny s Attic is home to a large spider who looks down at the dolls, the teddy-bears, a leather-covered rocking-horse, slide projectors, and other toys. The Kielce Museum of Toys and Games, Poland s largest and oldest in its kind, provides entertainment to children and adults alike. The Kielce institution has been in operation since The Museum was established by the Polish Association of Toy Manufacturers, which gathered all co-operatives dealing in toy production in the People s Republic of Poland. Consequently, it is toys from that period that account for the largest and most valuable part of the collection. The Made in Poland temporary exhibition features cult toys, such as the Ania slide projector for fairy-tale cartoons, the wooden ABC building blocks known to all Polish children, a gun by Precyzja Co-Op, plastic toys with harmonicas, and whistles. There are dogs, cats, teddy-bears, plastic dolls, metal vehicles (combine harvesters and dumper trucks), whip-tops and beach buckets, plastic pick-up sticks, dominos and block jigsaw puzzles from several Polish manufacturers. Many of these are models approved for production, collectively assessed and priced. Today, they make the parents smile as they bring their offspring to this museum. There are dolls from all over the world aplenty. At the exhibition entitled Dolls of the World: Fashionistas, Icons and Fetishes, you can see over 350 dolls from 63 countries. There are familiar colourful Russian nested dolls; flamenco dolls; Japanese, Negro and Indian dolls. Besides, there are those intriguing and less known: magic Bulgarian Martenitzas which express wishes for a bright future and happiness in love; traditional Japanese one-eyed Daruma dolls which help stick to 8 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

9 fot. Monika Cybulska New Year resolutions; or the headnodding Unazukin which can answer even the most difficult questions. There are decorative dolls: beautiful geishas; dolls in regional and national costume: kimonos, keffiyehs and salwars; models wearing historical costume. There are also ritual and ceremonial dolls, such as a bridal doll of Anjouan Island in the Indian Ocean. Beautiful are also those made of natural materials, such as banana leaves (Cuba), seal skin (Eskimo), corn leaves (Mexico), leather and wood. Historical exhibitions feature admirable century-old dolls made of china and bisque, rags, and later celluloid, including those modelled on the pre-war child movie star, Shirley Temple. Among them, there is a small yet the most valuable, oldest doll in the museum s collections: it is a late-18th-century wax figure of a German townswoman, 20cm tall. There is china tableware, copper dishes, wooden furniture, mother-ofpearl-decorated musical instruments, as well as games such as the solitaire with glass balls or wood and buffalo bone dominos. There are also attractions for boys. The model exhibition features, for instance, three minute ship models by Władysław Herbuś, a multiple model-building champion. These are the Polish Piorun, Mazur and Orkan warships. In the middle of the room, there is a large aquarium with a model of the Japanese Yamato battleship wreck. The Museum also holds a significant collection of ethno toys. At present, in the folk art rooms, you can see folk toys from Croatia which arrived from the Ethnographic Museum in Zagreb. Starting from June, a permanent exhibition of folk toys from the Kielce region will be opened, in an attractive folk-style arrangement. The majority of visitors to the Museum of Toys and Games are children. In order to make seeing the exhibitions a special adventure for them, more and more space is available for the children to touch toy exhibits as well as play. At the Croatian folk toy exhibition, little ones can arrange large jigsaw puzzles and play with the toys which they have seen in the showcases. The Abracadabra Child Gallery features a floor board game, The Chase, whose scenario changes depending on the exhibition presented. The youngest can enjoy a fairy-tale play corner: a jungle with palm leaves, flowers, lianas and wild animals, full of building blocks, dolls and other toys. In the Museum hall you can play modern board games, and in summer play XXL retro games at the Museum yard. These include one-metrelong pick-up sticks, a sixteen-metre draughts board, large dominos, stilts, hoops, and even a ten-metre maxiskipping rope. School visits, painting workshops, film viewings, festivals, and model-building competitions are organised at the Museum. Every day at noon, from the Museum clock tower, the Świętokrzyskie Baba Jaga witch flies out. She has been sculpted by Arkadiusz Latos and installed in the tower by clockmaker Bonifacy Komorowski. Baba Jaga winters in Egypt, and returns together with storks in spring. Why not visit her? Why not see the toys which your parents, grandparents and great-grandparents used to play with? Agnieszka Kozłowska-Piasta Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

10 region Regionalny Program Operacyjny W Świętokrzyskiem mądrze i skutecznie Pieniądze z funduszy unijnych to dla wielu Polaków najbardziej odczuwalny efekt naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Ze środków unijnych finansowane są takie projekty jak remonty dróg, kanalizacji, wspierani są przedsiębiorcy i rolnicy. Dzięki tym środkom zmienia się gospodarka, zmienia się poziom życia. O podsumowanie ubiegłego roku w realizacji zadań zapisanych w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego na lata poprosiliśmy marszałka ADAMA JARUBASA. oraz poprawę warunków funkcjonowania Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Co się zdarzyło w sprawie oświaty? To też jeden z priorytetów. Między innymi przy współpracy ze szkołami w regionie realizujemy Świętokrzyski Program Wspierania Rozwoju Edukacji na Obszarach Wiejskich. Poprzez wyposażenie w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne szkół wiejskich chcemy wyrównać szanse dzieci z obszarów wiejskich w dostępie do nowoczesnej edukacji fot. P. Chruściel 10 Marszałek Adam Jarubas (trzeci z prawej): Zadania, które stawialiśmy sobie u progu 2009 zostały wykonane. Różne rankingi różnie klasyfikują nasz region jeśli chodzi o wykorzystanie środków unijnych. Skąd, Panie Marszałku, te różnice wynikają? Rzeczywiście, tak się dzieje i to zależy od kryteriów, które w danym rankingu bierze się pod uwagę. Pomijając szczegółowe rozważania na ten temat: plasujemy się mniej więcej w pierwszej połowie województw, bez względu na dobór kryteriów; mówimy o wysokości wydanych środków i zadaniach realizowanych w ramach RPO. Jak Pan ocenia realizację planów związanych z unijnymi środkami? Zadania, które stawialiśmy sobie u progu 2009 zostały wykonane: mamy bardzo dobre wyniki w wykorzystania funduszy pomocowych z Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o zadania realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego lokujemy się na 3-4 miejscu w Polsce. Łącznie beneficjenci (samorządy, instytucje, firmy) złożyli 1341 wniosków na kwotę ponad 5,7 miliarda złotych; kwota dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wy- Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010 niosła ponad 3,1 miliarda złotych. W ubiegłym roku zaplanowaliśmy do wydania 278 mln zł a wydaliśmy ok. 260 mln zł. Najistotniejsze zadania, Panie Marszałku Modernizacja dróg, budowa wodociągów, obiektów sportowych, inwestycje w oświatę i w służbę zdrowia. W ubiegłym roku rozpoczęliśmy m.in. modernizację trasy z Nowej Słupi do Ostrowca Świętokrzyskiego, połączonej z budową obwodnicy Nowej Słupi. W remonty dróg inwestujemy naprawdę duże pieniądze, i jestem przekonany, że za kilka lat po świętokrzyskich drogach będziemy jeździć komfortowo i bezpiecznie. Rozpoczęliśmy również 11 dużych inwestycji w szpitalach podległych samorządowi województwa planowane tam prace szacujemy na blisko 135 milionów złotych. Pierwsze umowy dotyczyły dużych zadań, mających ogromne znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców województwa. Chodzi tu o budowę szpitala kardiochirurgicznego i neurochirurgicznego dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego... Nasz region jest jednak miejscem, w którym bezrobocie nie jest małe. Czy w związku z tym podejmowane są działania poprawiające tę sytuację? W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego przeprowadziliśmy dwa konkursy dla przedsiębiorców. Przedstawiciele mikro, małych i średnich firm składali wnioski o dofinansowanie planowanych przez siebie inwestycji. W sumie w obu konkursach udało się rozdzielić 173 mln zł unijnych dotacji. Efektem tych inwestycji będzie stworzenie ponad 1200 nowych miejsc pracy w regionie. Panie Marszałku, jakie problemy najczęściej hamują realizację tzw. unijnych projektów? Na początku zasadniczym problemem była, mówiąc najogólniej, niespójność naszego prawa z prawem unijnym. Procedury trwają bardzo długo. Zwłaszcza te związane z ochroną środowiska. Tak czy inaczej działania prowadzone przez władze samorządowe województwa w trakcie realizacji RPO już dziś przynoszą konkretne efekty. I zaczynają być widoczne na co dzień dla każdego mieszkańca, jak i osób odwiedzających ziemię świętokrzyską. Dziękujemy za rozmowę. Justyna Żukowska, Paweł Treger

11 region Various ranking lists position our region differently in terms of the use of EU funds. Where do the differences come from, Mr Marshal? This is what happens indeed. It depends on the criteria which a given ranking list relies on. Without going into detail, we are more or less in the first half of voivodeships, whatever the criteria: this is about the volume of the funds spent and the tasks implemented under the ROP. What is your assessment of the projects subsidised from EU funds? The tasks which were defined at the beginning of the year 2009 have been realised: we have achieved very good results in the use of EU aid funds. As for the tasks implemented under the Regional Operational Programme, we come third or fourth in Poland. Altogether, the beneficiaries (self-governments, institutions and companies) have filed 1,341 applications totalling over PLN 5.7 billion; the subsidy from the European Regional Development Fund has exceeded PLN 3.1 billion. Last year, we planned to spend PLN 278 million and we did spend ca. PLN 260 million. Regional Operational Programme Świętokrzyskie: Good Sense and Efficiency For many Poles, the money from EU funds is the most immediate result of our membership in the European Union. EU funds are also used to finance projects such as road resurfacing, sewer system refurbishment, or entrepreneur and farmer support, Thanks to them, living standards change alongside the economy. We have asked Marshal ADAM JARUBAS to evaluate last year s implementation of tasks under the Świętokrzyskie Voivodeship s Regional Operational Programme for the Years What are the most significant objectives? Road modernisation, water pipe and sports facility construction, as well as investment in education and health care. Last year, for instance, we began to modernise the Nowa Słupia-Ostrowiec Świętokrzyski route, which is connected with the construction of the Nowa Słupia ring road. We do put big money in road renovation, and I am convinced that in a few years time Świętokrzyskie roads will be comfortable and safe to drive. We have also embarked on eleven large investment projects in the Voivodeship s self-government hospitals: the scheduled works are estimated at almost PLN 135 million. The first agreements pertained to large tasks of enormous significance for improvement of the Voivodeship inhabitants health care: I mean the construction of the cardio- and neurosurgical hospital as well as expansion of the Świętokrzyskie Centrum for Oncology. And what about education? This is also one of our priorities. For example, in co-operation with the region s schools, we are implementing the Świętokrzyskie Programme for Supporting Educational Development in Rural Areas. By equipping rural schools with modern apparatus and teaching aids, we hope to equalise village children s opportunities for access to modern education But our region s unemployment rates are not low. What is being done to remedy the situation? Under the Regional Operational Programme, we have organised two competitions aimed at entrepreneurs. Representatives of micro, small and medium businesses submitted applications for subsidies to finance their planned investment projects. In total, in both of the competitions, we have managed to distribute PLN 173 million of EU funds. The result of these investment projects will be the creation of over 1,200 new workplaces for the region. Mr Marshal, what problems most often impede the implementation of the so-called EU projects? To begin with, the major problem has been, generally speaking, the incompatibility of our law and EU law. Procedures do take long, particularly those related to environmental protection. Anyway, the actions taken by the Voivodeship s self-government under the ROP are already bringing tangible results. These results begin to be visible to inhabitants and visitors to the Świętokrzyskie land on an everyday basis. Thank you for the interview. Justyna Żukowska and Paweł Treger fot. P. Chruściel for the development of the Świętokrzyskie Voivodeship... Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

12 12 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

13 Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

14 edukacja Tradycja, jubileusz i nowoczesność W tym roku obchodzimy 65. urodziny Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych, największego w Polsce wydawcy książki edukacyjnej dla każdego poziomu nauczania: od przedszkola po uczelnię. Wprawdzie historia WSiP rozpoczyna się w 1945 roku powołaniem Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych, ale tradycją nawiązuje do najwspanialszych idei oświeceniowych Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. W tę tradycję wpisuje się również najpopularniejszy podręcznik wszech czasów: Elementarz Mariana Falskiego, którego pierwsze wydanie miało miejsce równo 100 lat temu. O współczesnym profilu WSiP S.A rozmawiamy z Prezesem, STANISŁAWEM WEDLEREM. Firma Roku 2008 tym zaszczytnym wyróżnieniem Polski Klub Biznesu uhonorował Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne S.A w ub. roku. To pierwsza polska oficyna, która łączy misję wydawnictwa edukacyjnego z regułami firmy notowanej na giełdzie. Od lewej: Dariusz Jagodzik - dyr. handlowy, Roman Ostrowski sekretarz Rady Nadzorczej, Grażyna Chojnowska - wiceprezes, Stanisław Wedler - prezes, Robert Badziak - członek Rady Nadzorczej, Anna Łaska- Gmaj - zastępca redaktora naczelnego WSiP, Iwona Radomska - dyrektor marketingu. Panie Prezesie, tradycja zobowiązuje Istotnie, może właśnie dlatego wciąż otwieramy się na nowe wyzwania, podejmujemy je i szukamy optymalnych rozwiązań. Jako jedni z pierwszych wydawców weszliśmy na rynek edukacyjnych produktów multimedialnych. Nasza oferta to około 2500 tytułów. Ponad połowa dzieci szkół podstawowych nosi w plecaku podręczniki wydane przez WSiP. Za książki do kształcenia zintegrowanego w kl. 1-3 Wesoła szkoła wydawnictwo zostało laureatem nagrody EDUKACJA XXI. Wydany w serii WSiP Europa podręcznik do języka niemieckiego Alles Klar otrzymał na Targach Książki we Frankfurcie wyróżnienie na najlepszy podręcznik 2003 roku. Matematyka 2001 dla gimnazjów została uznana w 2006 roku najlepszym podręcznikiem i otrzymała Srebrny Medal. Co drugi sześciolatek w Polsce rozpoczyna naukę z Wesołą szkołą sześciolatka, ponad połowa pierwszoklasistów korzysta z podręcznika Wesoła szkoła. Cykl ten został doceniony przez Urząd Integracji Europejskiej i Business Centre Club i uhonorowany nagrodą EDUKACJA XXI oraz Medalem Europejskim i nagrodą Kallimacha w ub. roku. WSiP jest liderem na polskim rynku książek edukacyjnych: uzyskał status Założyciela Akademii Marek, a to znaczy, że cieszy się w Polsce dobrą reputacją i zasługuje na miano Firmy Markowej. Może pochwalić się także godłem Programu Firma Przyjazna Klientowi jako firma wyróżniająca się nowoczesną i kompetentną obsługą klienta. Jest również laureatem wielu nagród i wyróżnień przyznawanych m.in. na polskich i międzynarodowych targach książki. WSiP jest Firmą Roku A jej Prezes Stanisław Wedler w Rankingu efektywności zarobków prezesów Tani i efektywni ogłoszonym przez magazyn Manager (styczeń 2009) zajmuje wysoką, 16. pozycję. Tak się istotnie wydarzyło, ale trzeba pamiętać, że na dobry wizerunek firmy pracuje nie tylko prezes. Jest bardzo wielu pracowników zasłużonych dla rozwoju wydawnictwa, do wszystkich mam ogromny szacunek; potrafiliśmy pokonać trudny czas. Grupa Kapitałowa WSiP zakończyła z powodzeniem w połowie 2008 roku restrukturyzację, którą prowadziła od początku 2006 roku. Jej efektem jest znaczne zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów i usług, obniżenie kosztów organizacji oraz likwidacja nierentownych biznesów sprzedaż spółek przynoszących wcześniej straty. Grupa WSiP w 2008 roku rozwijała się dynamicznie oprócz zwiększenia sprzedaży, dokonała kilku akwizycji przejęła wydawnictwa Book House (literatura dziecięca) oraz Zielona Sowa (literatura dziecięca i młodzieżowa, lektury szkolne), a także nabyła prawa do tytułu Miś przyjaciel najmłodszych. Działania te były jednym z elementów przyjętej strategii rozwoju Spółki i Grupy Kapitałowej WSiP S.A na lata Strategia ta, oprócz wzrostu udziału w rynku poprzez akwizycje, zakłada wzrost organiczny na rynku książki szkolnej, wzrost sprzedaży poprzez wielokrotne wykorzystanie treści edukacyjnych, wzrost przychodów Grupy Kapitałowej poprzez rozwój spółek zależnych. Tworzymy również zaplecze naukowodiagnostyczne dla naszych działań. W ubiegłym roku zostaliśmy dominującymi współwłaścicielami Wyższej Warszawskiej Szkoły Humanistycznej im. Bolesława Prusa. 14 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

15 education Działalność Wydawnictw nie ogranicza się wyłącznie do wydawania różnych produktów edukacyjnych: pamiętam, że pierwszy w kraju gimbus, który został podarowany dzieciom z Bielin koło Kielc był prezentem WSiP Nasza misja to Pomagamy uczyć, zatem rzeczywiście inicjujemy bądź wspieramy pewne lokalne zdarzenia jeśli tylko mieszczą się one w ramach naszej misji. Tak było w przypadku, który pani wspomina. Oczywiście, nie bez znaczenia jest tu osoba Pana Romana Ostrowskiego (Głównego Specjalisty ds. Promocji i Sekretarza Rady Nadzorczej) związanego z Kielcami. To dobra okazja by przypomnieć, iż był gorącym orędownikiem i współtwórcą Targów Edukacja, które już od 15 lat odbywają się w Kielcach i w tej chwili jest to największa tego typu impreza targowa w kraju. Roman Ostrowski jest laureatem prestiżowej nagrody IKAR 99 za promocję książki i czytelnictwa. Tę nagrodę, w innej kategorii, odbierał wówczas Ryszard Kapuściński za Heban. To mój powód do satysfakcji, ale nie jedyny: w Świętokrzyskiem notujemy jedne z najwyższych udziałów w rynku edukacyjnym. Mamy wielu autorów i konsultantów właśnie z Kielc i regionu. W ubiegłym roku narodziła się kolejna inicjatywa, którą realizujemy wspólnie z Radiem Kielce, a mianowicie redaktorzy: Magdalena Sitek-Majewska, Bohdan Gumowski i Norbert Zięba przygotowali cykl 10. audycji Śladami podziemnej armii o bitwach partyzanckich na Kielecczyźnie w latach To niezwykły dokument, również dlatego, że z udziałem świadków tamtych zdarzeń. Wydaliśmy Śladami podziemnej armii w formie publikacji, a precyzyjniej w formie scenariuszy lekcji historii dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Publikacja uzupełniona jest o nagrania świadków, komentarze historyków i regionalistów zawartych na dwóch płytach CD. Chcemy tę ideę zaprezentować, zainteresować nią szersze grono historyków m.in. z IPN, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Muzeum Powstania Warszawskiego i innych instytucji, odpowiedzialnych za edukację historyczną. Takie spotkanie planowane jest na 22 marca w Kielcach. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne działają oczywiście na rzecz szkoły generalnie, podkreślić jednak należy rolę oficyny w podnoszenie kwalifikacji nauczycieli Society for Elementary School Books. The most popular school book of all time, Marian Falski s Elementarz ( Primer ), first published exactly 100 years ago, is also part of the tradition. WSiP has about 2,500 titles on offer. The publishing house has received the EDUKACJA XXI Award for Years 1-3 integrated education books entitled Wesoła szkoła ( The Happy School ). Part of the WSiP Europa series, the Alles Klar German textbook has received an award at the Frankfurt Book Fair for the best textbook of the year Matematyka 2001 dla gimnazjów ( Mathematics 2001 for Lower Secondary School ) has been voted the best textbook of the year 2006 and received the Silver Medal. Every second six-year-old in Poland begins his or her education with Wesoła szkoła sześciolatka ( A Six-Year-Old s Happy School ), and more than half of primary class one pupils use the Wesoła szkoła ( The Happy School ) book. This series has won the recognition of the European Integration Bureau and Business Centre Club, having received the Edukacja XXI Award, the European Medal and the Callimachus Award last year. WSiP is the leader of the Polish market for educational books, having obtained the status of Brand Name Academy Founder, which means that it enjoys a good reputation in Poland and deserves to be called a quality brand name company. It can also boast the logo of the Customer-Friendly Company Programme as it provides state-of-theart and competent customer services. Istotnie, ważny segment naszych zainteresowań wydawniczych stanowią nauczyciele: im proponujemy wydawnictwa metodyczne, a ponadto organizujemy różnorodne szkolenia, warsztaty, seminaria, konferencje z udziałem niekwestionowanych autorytetów w określonych dziedzinach wiedzy w ten sposób każdego roku około 70 tys. nauczycieli podnosi swoje kwalifikacje zawodowe. Dla nich i dla uczniów pracujemy także nad nowymi technologiami w języku edukacji: od interaktywnych prezentacji po elektroniczne zeszyty. W ubiegłym roku na Targach Edukacja po raz pierwszy wręczono nagrodę Filipa Kallimacha; nagrodą uhonorowano cykl Wesoła szkoła. Tegoroczną laureatką jest Pani Maria Nagajowa, wybitna autorka podręczników do języka polskiego It has also received many awards and distinctions at several domestic and international book fairs. WSiP has been voted the Company of the Year In mid-2008, WSiP Capital Group successfully completed its restructuring process which had been implemented since early The WSiP Group continued its dynamic development in 2008: apart from a sales increase, it completed several acquisitions, including the takeover of the Book House publishers (children s literature) and Zielona Sowa publishers (children and adolescents literature and school reading list books), as well as purchasing the rights to the Miś przyjaciel najmłodszych children s monthly. These operations have been an element of the development strategy approved by the Company and WSiP S.A Capital Group for the years This strategy, apart from the increasing share in the market resulting from the said acquisitions, assumes organic growth in the school book market, a sales increase through multiple use of educational content as well as increasing the Capital Group s income through development of its subsidiaries. The WSiP Publishing House is also developing a research and testing base for its operations: last year, the Company became the dominant co-owner of the Bolesław Prus School of Humanities in Warsaw. pracująca dla Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. To dla nas wielka radość i prestiż. Nagrodę im. Filipa Kallimacha przyznaje redakcja Magazynu Literackiego KSIĄŻKI za wybitne osiągnięcia w sferze edukacji, dla uhonorowania najważniejszych osiągnięć i osobowości w polskiej edukacji. Patronem nagrody wybitny włoski humanista i pisarz ( ), uznawany jest za symbol najlepszych tradycji wychowawczych. Dla każdego wydawcy połączenie dydaktyki i wychowania to najlepszy mariaż dla edukacji. Pani Maria Nagajowa zawsze należała do takich autorów. Dziękuję za rozmowę. Justyna Żukowska Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

16 edukacja fot. Archiwum Uniwersytet Jana Kochanowskiego Europejski standard kształcenia Największy projekt to Rozbudowa infrastruktury dydaktycznej Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach - II etap budowy Campusu Uczelnianego o wartości 160 mln zł, którego realizacja poprawi jakość kształcenia z jednej strony, z drugiej znacznie poszerzy ofertę działalności dydaktycznej i naukowej. Nowe obiekty Uniwersytetu o łącznej powierzchni ponad m kw. powstaną przy ul. Świętokrzyskiej. Rozbudowany zostanie Wydział Matematyczno-Przyrodniczy wraz z laboratoriami wyposażonymi w najnowszy sprzęt specjalistyczny oraz aparaturę dydaktyczną. Powstaną m.in. laboratoria: mikrobiologii, cytologii i mikroskopii elektronowej; pracownia fizyki jądrowej i medycznej, laboratorium badań geoekosystemów. Nowoczesna aparatura dydaktyczna trafi do 45 laboratoriów na kierunkach biologia, geografia, ochrona środowiska, chemia, fizyka, matematyka, informatyka, ekonometria. Projekt zakłada także budowę Biblioteki Głównej i Uniwersyteckiego Centrum Danych, budowę Centrum Języków Obcych, rozbudowę infrastruktury teleinformatycznej oraz wdrożenie zintegrowanego sytemu informatycznego. Biblioteka, rzecz jasna, zostanie wyposażona na miarę XXI wieku, jej rozwój zostanie ukierunkowany na bibliotekę cyfrową. Księgozbiór będzie dostępny tradycyjnie oraz w wersji elektronicznej, wypożyczanie odbywać się będzie poprzez terminale i stanowiska komputerowe do zamawiania książek, odbiór książek za pomocą urządzeń kopiujących. W tym samym obiekcie będzie mieściło się Uniwersyteckie Centrum Danych obejmujące bazy danych, sprzęt i rozwiązania programowe zapewniające sprawne gromadzenie, przetwarzanie, zabezpieczanie i udostępnianie strategicznych zasobów informacyjnych uczelni. Nowy wymiar będzie miało też rozwijanie sprawności językowych w Centrum Języków Obcych z zastosowaniem najnowszych elektronicznych rozwiązań. Rozbudowa infrastruktury teleinformatycznej polegać będzie na wyposażeniu Uczelni w odpowiedniej klasy platformę sprzętową i oprogramowanie Perspektywy rozwojowe i możliwości rozbudowy infrastruktury szkolnictwa wyższego i nauki są ściśle związane z wykorzystaniem środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Uniwersytet Jana Kochanowskiego aktywnie korzysta z tych możliwości - łączna wartość realizowanych projektów edukacyjnych, badawczych i inwestycyjnych wynosi 278,2 mln zł. zapewniające szybkie gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie zasobów informacyjnych, administrowanie tymi zasobami za pomocą centralnych aplikacji zarządzających oraz ich zabezpieczenie w oparciu o specjalistyczne zintegrowane rozwiązania sprzętowe klasy UTM (Unified Threat Management). W celu usprawnienia obsługi studentów, optymalizacji procesu dydaktycznego, efektywnego przepływu informacji i administrowania infrastrukturą uczelni zaplanowane zostało wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego (ZSI). Będzie to jakościowo, merytorycznie i technologicznie zaawansowana klasa systemów informatycznych wspomagających zarządzanie w Uniwersytecie. Realizacja projektu pozwoli Uniwersytetowi Jana Kochanowskiego w Kielcach dołączyć do grona uczelni o najnowocześniejszej bazie dydaktycznonaukowej w Polsce. Innowacyjna infrastruktura przełoży się bezpośrednio na podniesienie jakości kształcenia oraz wzmocnienie wizerunku i prestiżu Uczelni na poziomie regionalnym, krajowym i międzynarodowym. Barbara Skuza Dofinansowanie projektu pochodzi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej , oś priorytetowa I. Nowoczesna gospodarka, działanie I.1 Infrastruktura Uczelni. 16 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

17 education FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU POLSKI WSCHODNIEJ The Jan Kochanowski University European Standards of Education Opportunities for development and expansion of higher education and research infrastructure are inseparably connected with the use of resources from EU structural funds. The Jan Kochanowski University makes good use of these opportunities: the total value of implemented educational, research and investment projects amounts to PLN million. The largest project is The Expansion of Teaching Infrastructure of the Jan Kochanowski University of Humanities and Sciences in Kielce: the 2nd Stage of University Campus Construction, worth PLN 160 million. Its implementation will improve the quality of education on the one hand, and on the other considerably expand the research and teaching offer of the University. New facilities of the University, of total area exceeding 18,260 sq. m., will be built in Świętokrzyska Street. The Faculty of Mathematics and Natural Sciences will be expanded to include laboratories equipped with state-of-the-art, specialised research and teaching apparatus. Laboratories for microbiology, cell biology, electron microscopy, nuclear and medical physics, and geosystem research will be opened. Modern teaching apparatus will be installed in forty-five laboratories at the Departments of Biology, Geography, Environmental Protection, Chemistry, Physics, Mathematics, Information Technology and Econometrics. The project also provides for the construction of the Main Library, the University Data Centre and the Language Learning Centre; as well as the expansion of the telecommunications infrastructure, complete with the implementation of an integrated information system. Needless to say, the library will be upgraded to meet 21st-century standards, its expansion geared at the formation of a digital library. Library collections will be accessible to readers in traditional and electronic formats; library loans will be processed by terminals and book order computer stations; books will be checked out with the use of copy equipment. The same building will house the University Data Centre to hold databases, hardware and software solutions which enable efficient storage, processing, security and sharing of the University s strategic information resources. Developing foreign language skills at the Language Learning Centre will also acquire a new dimension through the use of high-tech electronic solutions. The telecommunications infrastructure will be expanded through equipping the University with an appropriate computing platform as well as software providing for rapid storage, processing and sharing of information resources, together with administration thereof by means of central management applications and specialised UTM (Unified Threat Management) integrated fot. Archiwum hardware security solutions. In order to increase student services efficiency, optimise the teaching process as well as providing for efficient information flow and administration of the University s infrastructure, an integrated information system (IIS) will be implemented. This will comprise a set of computeraided University management systems of advanced quality, content and technology. The implementation of this project will enable the Jan Kochanowski University to join the ranks of Polish universities with cutting-edge research and teaching facilities. The innovative infrastructure will translate directly into qualitative improvement of educational standards, together with enhancement of the University s image and prestige at regional, national and international levels. Barbara Skuza The project is subsidised from the European Regional Development Fund and the state budget under the Eastern Poland Development Operational Programme , Priority Axis I: Modern Economy. Action I.1 University Infrastructure. fot. Archiwum Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

18 region Razem skuteczniej INNOWATOR to klaster współfinansowany z funduszy unijnych, którego zadaniem jest wspieranie rozwoju firm branży budowlanej. Umowa między Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości i Staropolską Izbą Przemysłowo-Handlową w sprawie realizacji projektu Wsparcie dla tworzenia i rozwoju Świętokrzysko- Podkarpackiego Klastra Budowlanego INNOWATOR, została uroczyście podpisana 18 grudnia 2009 w Kielcach. Przedsięwzięcie otrzyma dofinansowanie ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Celem klastra jest stworzenie platformy współpracy, która ułatwi transfer wiedzy i nowoczesnych technologii, podnoszenie umiejętności kadr oraz promocję przedsiębiorstw. Efektem ma być wzmocnienie pozycji konkurencyjnej uczestników przedsięwzięcia. W projekt zaangażowało się dotychczas 19 firm i instytucji, ale lista członków klastra jest otwarta mówi prezydent SIPH Ryszard Zbróg. Zarówno świętokrzyskie jak i podkarpackie to województwa o mocnych tradycjach i dużym potencjale w dziedzinie budownictwa i produkcji materiałów budowlanych. Powołanie klastra umożliwi prowadzenie działalności badawczej, mającej na celu zdiagnozowanie potrzeb branży oraz sformułowanie strategii rozwoju klastra. Wytyczone zostaną kierunki działań na rzecz wzmacniania przedsiębiorstw oraz nawiązywania współpracy z ośrodkami naukowo-badawczymi. Umożliwi to prowadzenie zintegrowanych działań, odpowiadających wspólnym potrzebom członków klastra: szkoleń, seminariów, konferencji, jak również zakupu i wdrożeń nowoczesnych technologii, systemów zarządzania, systemów jakości. Ponadto prowadzone będą wspólne działania promocyjne na rynkach krajowych i zagranicznych. Realizacja projektu rozpoczęła się 1 stycznia 2010, a zakończy 31 grudnia 2013 r., jego wartość przekracza 3,5 mln zł. Prezydent SIPH Ryszard Zbróg (z prawej) przekazuje umowę dyrektorowi Dariuszowi Szymańczakowi z PARP BENEFICJENCI Województwo świętokrzyskie Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa Aluco System Sp. z o.o. Kielce BIO-MED Sp. z o.o. Kielce Dorbud Produkcja Sp. z o.o. Kielce Fundacja na Rzecz Powstania Uniwersytetu Świętokrzyskiego w Kielcach oraz Rozwoju Nauki i Szkolnictwa Wyższego GEOLBUD Sp. z o.o. Kielce Jednostka Innowacyjno-Wdrożeniowa Inwex Sp. z o.o. Kielce KOMPLEXBUD Kielce Politechnika Świętokrzyska Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe Dorbud S.A. Kielce Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego,,KARTEL S.A. Jędrzejów Zakład Instalacji Sanitarnych G. Świderska & H. Fałdziński Sp. j. Kielce Województwo podkarpackie Izba Przemysłowo-Handlowa w Rzeszowie RPIS Sp. z o.o. Rzeszów,,INSTALBUD-RZESZÓW Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe HAND-BUD Sp. z o.o. Dębica Zakład Usług Budowlano Montażowych WODMEL Dębica,,WODROL S.A. Rzeszów P.P.H. INTEGRAL Sp. z o.o. Rzeszów,,INSTALBUD Sp. z o.o. Rzeszów The Staropolska Chamber of Commerce and Industry A mission of our organization is providing support for a company development. The mission is realized through meetings with business people, trainings, gathering business data, official approvals of trade documents, certificates of origin, organizing trade missions and appeals to local and central authorities. We play a vital role in the activity of the region as it was shown while defending the status of our province. SIPH, as the only chamber of commerce in Poland, has obtained the status of Regional Financing Institution, which enables us to help entrepreneurs more effectively. Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa Kielce, ul. Sienkiewicza 53 fot. Marcin Marcisz Projekt Wsparcie dla tworzenia i rozwoju Świętokrzysko-Podkarpackiego Klastra Budowlanego INNOWATOR współfinansowany jest przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Realizowany w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej Oś Priorytetowa I. Nowoczesna gospodarka Działanie I.4 Promocja i Współpraca Komponent Współpraca, Obszar Tworzenie i rozwój klastrów. 18 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

19 Kompetencje kluczowe w nowoczesnej szkole- Profesjonalne kadry oświaty Przebyłam już kilka tego typu szkoleń i dopiero to szkolenie dało mi prawdziwy obraz pracy jaka czeka zespół powołany do napisania projektu. Jestem bardzo zadowolona z udziału w szkoleniu Szkolenie w bardzo wysokim stopniu spełniło oczekiwania uczestników. Osoby prowadzące były zawsze świetnie przygotowane merytorycznie, umiały przekazać posiadaną wiedzę, były także elastyczne, chętnie udzielały odpowiedzi na zadawane dodatkowo pytania. Otrzymywane materiały będą przydatne w naszej pracy nad projektem. Atmosfera na zajęciach była wspaniała Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa jest od 1 kwietnia 2009 r. realizatorem projektu pn. Profesjonalne kadry oświaty. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty. Projekt Profesjonalne kadry oświaty powstał w odpowiedzi na zapotrzebowanie sektora oświaty w województwie świętokrzyskim w obszarze wykorzystania środków z funduszy unijnych przeznaczonych na rozszerzenie form kształcenia ustawicznego i zawodowego. W ramach projektu planowane jest przeszkolenie 120 osób z zakresu pozyskiwania środków unijnych na rozwój działań edukacyjnych, głównie na poszerzenie Anna Śmiłowska Kierownik Projektu Profesjonalne Kadry Oświaty oferty edukacyjnej. Wartością dodaną zrealizowanego projektu będzie zdecydowanie wyższa jakość zajęć dla uczniów prowadzonych przez doskonalących swoje kwalifikacje nauczycieli oraz bogatsza oferta zajęć pozalekcyjnych wspierająca rozwój kompetencji kluczowych uczniów Celem projektu Profesjonalne kadry oświaty jest: 1. rozwój kompetencji i dostosowanie kwalifikacji regionalnych kadr oświaty do nowoczesnego systemu kształcenia, 2. zdobycie przez uczestników projektu umiejętności tworzenia i zarządzania projektami, 3. propagowanie nowoczesnych form nauczania, z naciskiem na rozwój kompetencji kluczowych uczniów. Dotychczas w projekcie wzięło udział 75 osób. Szkolenia cieszą się niezwykle pozytywnym odbiorem, świadczącym o ich celowości i wysokiej jakości realizacji. Staropolska Izba Przemysłowo Handlowa i Starostwo Powiatowe w Kielcach informują, że realizują wspólny projekt pn. DIAGNOZA POTRZEB EDUKACYJNYCH BRANŻY BUDOWLANEJ W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W ZAKRESIE SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Projekt ma na celu ułatwienie lepszego dostosowania szkolnictwa zawodowego w branży budowlanej i branżach pokrewnych do potrzeb przedsiębiorców. W ramach projektu przeprowadzone zostało pierwsze badanie, w którym udział wzięło 300 firm. Wyniki badania dostępne są na stronie internetowej projektu w zakładce Badania. Serdecznie dziękujemy wszystkim przedsiębiorstwom z regionu świętokrzyskiego działającym w branży budowlanej oraz branżach okołobudowlanych za poświęcenie czasu i wypełnienie ankiety. Zapraszamy firmy oraz instytucje szkolące w zakresie praktycznej nauki zawodu do zapoznania się z wynikami badań i wykorzystania ich w swojej działalności edukacyjnej. ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY Człowiek - najlepsza inwestycja BIURO PROJEKTU: Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa ul. Sienkiewicza 53, Kielce, tel.: dps@siph.com.pl, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Kielce >yesterday, today, tomorrow Magazine >SPRING

20 analiza Pierwsze jaskółki gospodarczej wiosny Jedyna zielona wyspa w morzu czerwoności, oznaczającej gospodarczą recesję. Tak wygląda Polska na pokazywanych cyklicznie w telewizji mapach Europy. Wszędzie statystyczne słupki zanurkowały poniżej poziomu zero, a u nas jak rosły, tak rosną. Ostatnio znacznie wolniej niż w szczycie hossy, ale jednak. Krótko mówiąc - sukces. W jakim stopniu świętokrzyska gospodarka przyłożyła się do tych osiągnięć? I na ile mieszkańcy regionu korzystają z owoców wzrostu? Nie ma wątpliwości, że ze spraw gospodarczych ludzi interesuje najbardziej praca. To, jak jest dostępna i jak opłacana, w najbardziej zauważalny sposób przekłada się na poziom życia. A z pracą jest kiepsko, to wiemy wszyscy. Świętokrzyskie, ze stopą bezrobocia na poziomie 14,7 proc. (dane za grudzień 2009 r.) lokuje się pod koniec stawki polskich województw. W ciągu minionego roku liczba osób w rejestrach urzędów pracy regionu zwiększyła się o ponad 6 tysięcy. Nie sposób jednak nie zauważyć, że liczba bezrobotnych jest wciąż o wiele niższa od notowanej kilka lat temu. Jak podaje Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach, stopa bezrobocia w grudniu 2009 r. była najniższa w porównaniu ze wszystkimi końcówkami lat w okresie Na przełomie lat 2009/2010 w woj. świętokrzyskim było o prawie 48 tys. osób bez pracy mniej niż pod koniec 2002 r. W powodzi powszechnego narzekania nie powinniśmy o tym zapominać. Podobnie jak o tym, że wolno, bo wolno, ale jednak stale rosną nasze zarobki. W 2010 rok mieszkańcy Kielecczyzny weszli ze średnimi pensjami brutto na poziomie 2929 zł. Było to o prawie 4 proc. więcej niż rok wcześniej. Druga strona płacowego medalu jest jednak taka, średnia pensja w świętokrzyskich przedsiębiorstwach wynosi wciąż tylko 80 proc. przeciętnej płacy krajowej. W skali kraju zarobki są nie tylko wyższe (w grudniu 2009 r zł), ale i szybciej rosną tylko w ubiegłym roku o 6,5 proc. Można to traktować jako swego rodzaju niesprawiedliwość, ale widać też pewne uzasadnienie: o ile przeciętnie w Polsce w 2009 r. produkcja sprzedana przemysłu (liczona w cenach stałych) spadła o ponad 3 proc., to na Kielecczyźnie o ponad 9 proc. Na szczęście są też dobre wiadomości. Świętokrzyskie z coraz lepszymi efektami nadrabia dystans do zasobniejszych regionów. Opublikowany przez Główny Urząd Statystyczny ranking gospodarczy polskich województw pokazał, że Kielecczyzna jest najzamożniejszym z regionów, zaliczanych do tzw. ściany wschodniej. Produkt krajowy brutto (PKB) w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi u nas zł (GUS brał pod uwagę dane na koniec 2007 r.), co pozwoliło wyprzedzić woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie i podkarpackie. Mało tego. Z porównania tempa wzrostu PKB w poszczególnych regionach wynika, że woj. świętokrzyskie notuje jeden z najwyższych wskaźników rozwoju. W latach PKB na Kielecczyźnie wzrósł o 57,3 proc., co dało nam czwarte miejsce w kraju. Szybciej bogaciły się tylko województwa mazowieckie (68 proc.), dolnośląskie (66 proc.) i łódzkie (62 proc.). Prognozy na 2010 rok mówią o około 3-procentowym wzroście PKB w Polsce. Czy podobne tempo osiągnie kielecka gospodarka trudno na razie osądzić. Są już jednak pewne jaskółki, zwiastujące poprawę koniunktury także w świętokrzyskim wymiarze. Przygnębiające informacje o bankructwach kolejnych zakładów można bowiem zderzyć z faktem, że np. w dwu świętokrzyskich powiatach bezrobocie w ubiegłym roku spadło wbrew wojewódzkiej i krajowej tendencji. W powiecie koneckim liczba bezrobotnych obniżyła się o 899 osób (11,3 proc.), natomiast w kieleckim ziemskim o 686 osób (4,8 proc.). Przybyło też ofert zatrudnienia. W ciągu 2009 roku pracodawcy zgłosili do urzędów pracy regionu oferty zatrudnienia - o 7 tysięcy więcej niż w 2008 r. Można powiedzieć, że jedna, a nawet kilka jaskółek, wiosny nie czyni. Ale też można to potraktować jako pierwsze, nieśmiałe na razie oznaki wyraźniejszej poprawy koniunktury. I oby tak było. Artur Potaczała 20 Magazyn Kielce >wczoraj, dziś, jutro >WIOSNA 2010

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific

Bardziej szczegółowo

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł)

Financial support for start-uppres. Where to get money? - Equity. - Credit. - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) Financial support for start-uppres Where to get money? - Equity - Credit - Local Labor Office - Six times the national average wage (22000 zł) - only for unymployed people - the company must operate minimum

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

PRODUCTION HALL OFFER

PRODUCTION HALL OFFER PRODUCTION HALL OFFER 1. Name of production hall / Nazwa hali produkcyjnej Bałtowska 2. Location / Lokalizacja PRODUCTION HALL DATA Town / Street Miasto / Ulica Ostrowiec Świętokrzyski/Bałtowska Street

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ

PORTS AS LOGISTICS CENTERS FOR CONSTRUCTION AND OPERATION OF THE OFFSHORE WIND FARMS - CASE OF SASSNITZ Part-financed by EU South Baltic Programme w w w. p t m e w. p l PROSPECTS OF THE OFFSHORE WIND ENERGY DEVELOPMENT IN POLAND - OFFSHORE WIND INDUSTRY IN THE COASTAL CITIES AND PORT AREAS PORTS AS LOGISTICS

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w województwie zachodniopomorskim

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w województwie zachodniopomorskim Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w województwie zachodniopomorskim Westpomeranian Integrated Territorial Investments Źródło: Biuletyn Informacyjny 1 Zintegrowane Inwestycje Terytorialne dla Koszalińsko-Kołobrzesko-

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

POLISH CULTURAL FOUNDATION

POLISH CULTURAL FOUNDATION 177 Broadway Clark, New Jersey 07066 Tel: 732-382-7197 Fax: 732-382-7169 web: www.pcfnj.org e-mail: pcf@pcfnj.org Accept our cordial invitation to JOIN TODAY! Come visit and experience our hospitality.

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)

Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition)

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Faculty of Environmental Engineering. St.Petersburg 2010

Faculty of Environmental Engineering. St.Petersburg 2010 Faculty of Environmental Engineering St.Petersburg 2010 Location of Wrocław LOCATION: centre of the Silesian Lowland 51º07 N, 17º02 E TOTAL AREA: 293 km 2 GREEN AREAS: 35% of the overall area ISLANDS:

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA

ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Przedszkole Nr 1 w Zabrzu ANKIETA ul. Reymonta 52 41-800 Zabrze tel./fax. 0048 32 271-27-34 p1zabrze@poczta.onet.pl http://jedyneczka.bnet.pl ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Drodzy Rodzice. W związku z realizacją

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

SPECJALIZACJA: NOWOCZESNA BIBLIOTEKA (Specialization: Modern library) Liczba godzin Nazwa przedmiotu. Nazwa w języku angielskim

SPECJALIZACJA: NOWOCZESNA BIBLIOTEKA (Specialization: Modern library) Liczba godzin Nazwa przedmiotu. Nazwa w języku angielskim Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Kierunek: Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo Studia drugiego stopnia stacjonarne od roku akademickiego

Bardziej szczegółowo

Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism

Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism Health Resorts Pearls of Eastern Europe Innovative Cluster Health and Tourism Projekt finansowany Fundusze Europejskie z budżetu państwa dla rozwoju oraz ze Polski środków Wschodniej Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition)

Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1: (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Wybrzeze Baltyku, mapa turystyczna 1:50 000 (Polish Edition) Wybrzeze Baltyku, mapa

Bardziej szczegółowo

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE)

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE) Czy mobilność pracowników uczelni jest gwarancją poprawnej realizacji mobilności studentów? Jak polskie uczelnie wykorzystują mobilność pracowników w programie Erasmus+ do poprawiania stopnia umiędzynarodowienia

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers 1 z 7 2015-05-14 18:32 Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers Tworzenie ankiety Udostępnianie

Bardziej szczegółowo

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych

Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Konsorcjum Śląskich Uczelni Publicznych Dlaczego powstało? - świat przeżywa dziś rewolucję w obszarze edukacji, - naszym celem jest promocja śląskiego jako regionu opartego na wiedzy, i najnowszych technologiach,

Bardziej szczegółowo

SIŁA EKSPORTU POLSKIEJ BRANŻY KOSMETYCZNEJ

SIŁA EKSPORTU POLSKIEJ BRANŻY KOSMETYCZNEJ SIŁA EKSPORTU POLSKIEJ BRANŻY KOSMETYCZNEJ THE POWER OF EXPORT IN POLISH COSMETICS INDUSTRY KATARZYNA OLĘDZKA Brand Manager Verona Products Professional AGENDA 1. Branża kosmetyczna w Polsce i na świecie

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to be angry with somebody gniewać się na kogoś Czy gniewasz

Bardziej szczegółowo

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND

ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND ALA MA KOTA PRESCHOOL URSYNÓW WARSAW POLAND Ala ma kota is a network of non-public education preschools which are entered into the register of non-public schools and institutions of the Capital City of

Bardziej szczegółowo

O FIRMIE. Wspierajmy Polskie produkty!

O FIRMIE. Wspierajmy Polskie produkty! O FIRMIE W 2015 roku Firma Icar obchodzi 25-lecie swojej działalności. Obecnie jesteśmy niekwestionowanym liderem w produkcji ram drewnianych w Polsce. Posiadamy także bardzo silną pozycję w produkcji

Bardziej szczegółowo

What our clients think about us? A summary od survey results

What our clients think about us? A summary od survey results What our clients think about us? A summary od survey results customer satisfaction survey We conducted our audit in June 2015 This is the first survey about customer satisfaction Why? To get customer feedback

Bardziej szczegółowo

No matter how much you have, it matters how much you need

No matter how much you have, it matters how much you need CSR STRATEGY KANCELARIA FINANSOWA TRITUM GROUP SP. Z O.O. No matter how much you have, it matters how much you need Kancelaria Finansowa Tritum Group Sp. z o.o. was established in 2007 we build trust among

Bardziej szczegółowo

Implementation of the JEREMIE initiative in Poland. Prague, 8 November 2011

Implementation of the JEREMIE initiative in Poland. Prague, 8 November 2011 Implementation of the JEREMIE initiative in Poland Prague, 8 November 2011 Poland - main beneficiary of EU structural funds - 20% of allocation within cohesion policy (EUR 67 bln) Over EUR 10 bln of NSRF

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK ANGIELSKI

EGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK ANGIELSKI Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK ANGIELSKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów Rozumienie ze

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

PROGRAM. Partnerskie Projekty Szkół Program sektorowy Programu Uczenie się przez całe życie. Tytuł projektu: My dream will change the world

PROGRAM. Partnerskie Projekty Szkół Program sektorowy Programu Uczenie się przez całe życie. Tytuł projektu: My dream will change the world PROGRAM Partnerskie Projekty Szkół Program sektorowy Programu Uczenie się przez całe życie Tytuł projektu: My dream will change the world Państwa partnerskie: Hiszpania i Włochy Czas realizacji projektu:

Bardziej szczegółowo

Opportunities Możliwości Resourcefulness Potencjał

Opportunities Możliwości Resourcefulness Potencjał Opportunities Możliwości Resourcefulness Potencjał Poland is a nation rich in history, culture, and tradition, undergoing tremendous change. Polska jest krajem bogatym w historię, kulturę i tradycję, przechodzącym

Bardziej szczegółowo

Good practices related to supporting the development of enterprises in rural areas as part of the program Leader.

Good practices related to supporting the development of enterprises in rural areas as part of the program Leader. Instytucja zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dyplomacji ekonomicznej dla strategii surowcowej

Wsparcie dyplomacji ekonomicznej dla strategii surowcowej Wsparcie dyplomacji ekonomicznej dla strategii surowcowej dr Stanisław Cios, Departament Współpracy Ekonomicznej seminarium: Strategia Surowcowa Polski 26 maja 2014 r., Pałac Staszica, Warszawa Wsparcie

Bardziej szczegółowo

Admission to the first and only in the swietokrzyskie province Bilingual High School and European high School for the school year 2019/2020

Admission to the first and only in the swietokrzyskie province Bilingual High School and European high School for the school year 2019/2020 Rekrutacja do pierwszego i jedynego w województwie świętokrzyskim Dwujęzycznego Liceum Ogólnokształcącego oraz Europejskiego Liceum Ogólnokształcącego na rok szkolny 2019/2020 Admission to the first and

Bardziej szczegółowo

Poland) Wydawnictwo "Gea" (Warsaw. Click here if your download doesn"t start automatically

Poland) Wydawnictwo Gea (Warsaw. Click here if your download doesnt start automatically Suwalski Park Krajobrazowy i okolice 1:50 000, mapa turystyczno-krajoznawcza =: Suwalki Landscape Park, tourist map = Suwalki Naturpark,... narodowe i krajobrazowe) (Polish Edition) Click here if your

Bardziej szczegółowo

1987-2012 DYSKRET POLSKA 1987-2014

1987-2012 DYSKRET POLSKA 1987-2014 25 LAT 27 LAT 1987-2012 DYSKRET POLSKA 1987-2014 nasi klienci dobrze trafili... get your swing on with us... www.dyskret.com.pl 30-023 Kraków, ul. Mazowiecka 131 tel. +48 12 423 31 00, office@dyskret.com.pl

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o.

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. Miejsce odbywania stażu / Legal address Muchoborska 8, 54-424 Wroclaw Stanowisko, obszar działania/

Bardziej szczegółowo

Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce. Sustainable Urban Mobility Planning Poland. Wprowadzenie. Introduction

Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce. Sustainable Urban Mobility Planning Poland. Wprowadzenie. Introduction Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce Sustainable Urban Mobility Planning Poland Wprowadzenie Introduction Wyzwania polityki UE w zakresie transportu miejskiego Zatłoczenie centrów miast

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Description Master Studies in International Logistics is the four-semesters studies, dedicate

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Adam Kozierkiewicz JASPERS

Adam Kozierkiewicz JASPERS Adam Kozierkiewicz JASPERS Europa 2020 Flagship initiatives Priorities Targets Digital agenda for Europe Innovation Union Youth on the move Resource efficient Europe An industrial policy for the globalisation

Bardziej szczegółowo

About the Program. Beneficiaries of the Program. Top 500 Innovators Society building modern science-industry collaboration

About the Program. Beneficiaries of the Program. Top 500 Innovators Society building modern science-industry collaboration Top 500 Innovators Society building modern science-industry collaboration Dariusz Janusek Science for Industry: Necessity is the mother of invention Second Networking Event in the field of modern techniques

Bardziej szczegółowo

Awareness campaign Safe rail-road level crossing "Stop and Live!"

Awareness campaign Safe rail-road level crossing Stop and Live! Awareness campaign Safe rail-road level crossing "Stop and Live!" www.plk-sa.pl Geneva, 12-13 May 2014 The key objective of the campaign is: What are our objectives? - to promote the correct patterns of

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery

Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery Odpowiedzi do zadań zamieszczonych w arkuszu egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego 17 KWIETNIA 2019 opracowane przez ekspertów Nowej Ery UWAGA: W zadaniach otwartych eksperci przygotowali odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Perspektywy PDF. ==>Download: Perspektywy PDF ebook By 0

Perspektywy PDF. ==>Download: Perspektywy PDF ebook By 0 Perspektywy PDF ==>Download: Perspektywy PDF ebook By 0 Perspektywy PDF By 0 - Are you searching for Perspektywy pdf Books? Now, you will be happy that Perspektywy PDF is available at our online library

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Recent Developments in Poland: Higher Education Reform Qualifications Frameworks Environmental Studies

Recent Developments in Poland: Higher Education Reform Qualifications Frameworks Environmental Studies 544524-TEMPUS-1-2013-1-PL-TEMPUS-SMHES Qualifications Frameworks for Environmental Studies at Ukrainian Universities Recent Developments in Poland: Higher Education Reform Qualifications Frameworks Environmental

Bardziej szczegółowo

EPS. Erasmus Policy Statement

EPS. Erasmus Policy Statement Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości Ostrowiec Świętokrzyski College of Business and Entrepreneurship EPS Erasmus Policy Statement Deklaracja Polityki Erasmusa 2014-2020 EN The institution is located

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland

GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland INSTITUTE OF TECHNOLOGY AND LIVE SCIENCES POZNAŃ BRANCH Department of Environmental Management in Livestock Buildings and

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie

Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie Zajęcia z języka angielskiego TELC Gimnazjum Scenariusz lekcji Prowadzący: Jarosław Gołębiewski Temat: Czas Present Perfect - wprowadzenie I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: wie, że czas present perfect

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność PROGRAM OF BACHELOR STUDIES IN Description The objective of the studies is to train an expert in international

Bardziej szczegółowo

OPEN ACCESS LIBRARY. Kształtowanie struktury i własności użytkowych umacnianej wydzieleniowo miedzi tytanowej. Jarosław Konieczny. Volume 4 (22) 2013

OPEN ACCESS LIBRARY. Kształtowanie struktury i własności użytkowych umacnianej wydzieleniowo miedzi tytanowej. Jarosław Konieczny. Volume 4 (22) 2013 OPEN ACCESS LIBRARY SOWA Scientific International Journal of the World Academy of Materials and Manufacturing Engineering publishing scientific monographs in Polish or in English only Published since 1998

Bardziej szczegółowo

UNIA EUROPEJSKA PERSPEKTYWY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE ROCZNIK NAUKOWY 2/2010

UNIA EUROPEJSKA PERSPEKTYWY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE ROCZNIK NAUKOWY 2/2010 UNIA EUROPEJSKA PERSPEKTYWY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE ROCZNIK NAUKOWY 2/2010 PRZYGOTOWANY PRZY WSPÓŁPRACY PUNKTU INFORMACYJNEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ EUROPE DIRECT INOWROCŁAW ORAZ WYDZIAŁU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

Bardziej szczegółowo

Gmina Pruszcz Gdański. Przyjazna Oświacie Commune education friendly

Gmina Pruszcz Gdański. Przyjazna Oświacie Commune education friendly Gmina Pruszcz Gdański Przyjazna Oświacie Commune education friendly Gmina logistycznie idealna Gmina Pruszcz Gdański od kilku lat kładzie duży nacisk na inwestycje w oświacie. To szczególnie ważna dziedzina

Bardziej szczegółowo

Plaskowicki & Partnerzy Architekci Studio was established in 2000 and it is owned by architect Piotr Płaskowicki.

Plaskowicki & Partnerzy Architekci Studio was established in 2000 and it is owned by architect Piotr Płaskowicki. Plaskowicki & Partnerzy Architekci Studio was established in 2000 and it is owned by architect Piotr Płaskowicki. Since the beginning of our activity we are taking part in many architectural competitions

Bardziej szczegółowo

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance Benefits Depending on your residency status (EU citizen or not) there are various benefits available to help you with costs of living. A8 nationals need to have been working for a year and be registered

Bardziej szczegółowo

THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3

THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3 THE MOBILITY NEWSPAPER 1ssue 3 SOUTHAMPTON Projekt Zagraniczna mobilność kadry edukacji szkolnej realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, Oś IV Innowacje społeczne i współpraca

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI

SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK ANGIELSKI PRZYKŁADOWY ZESTAW ZADAŃ DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM (S8) Czas pracy: 45 minut Czas pracy będzie wydłużony zgodnie

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Investment expenditures of self-governement units in percentage of their total expenditure

Investment expenditures of self-governement units in percentage of their total expenditure CENTRAL STATISTICAL OFFICE STATISTICAL OFFICE IN KATOWICE Sustainable Development Indicators. Regional module More information: for substantive matters concerning: national indicators and those on the

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego

Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Test sprawdzający znajomość języka angielskiego Imię i Nazwisko Kandydata/Kandydatki Proszę wstawić X w pole zgodnie z prawdą: Brak znajomości języka angielskiego Znam j. angielski (Proszę wypełnić poniższy

Bardziej szczegółowo

The Lights of Chartres Eustachy Kossakowski, 1983-1989

The Lights of Chartres Eustachy Kossakowski, 1983-1989 Eustachy Kossakowski, 1983-1989 dimensions: 40 x 29 cm technique: 12 color prints on Hahnemuhle Photo Rag 308 g/m² paper made from original Eustachy Kossakowski s negatives edition: 6 price: 12 000 PLN

Bardziej szczegółowo

PROGRAM POLSKO-WŁOSKIEGO SPOTKANIA PARTNERÓW PROJEKTU Erasmus+

PROGRAM POLSKO-WŁOSKIEGO SPOTKANIA PARTNERÓW PROJEKTU Erasmus+ PROGRAM POLSKO-WŁOSKIEGO SPOTKANIA PARTNERÓW PROJEKTU Erasmus+ Z matematyką przez świat. W poszukiwaniu nowych metod nauczania matematyki i przedmiotów pokrewnych Program POLISH-ITALIAN PROJECT PARTNERS

Bardziej szczegółowo

Teaching activities. improving methods of teaching. improving social students skills. respect to each other. communication through games -

Teaching activities. improving methods of teaching. improving social students skills. respect to each other. communication through games - Evaluation Raport after Transnational Teaching Learning Activity in Project: HIH Hands in Hands Erasmus+ KA2 Project number: 2016-1-RO01-KA219 024388 in Portugal (06-10.03.2017) W pierwszym TTLA wzieło

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG) Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju

Bardziej szczegółowo

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition)

Dolny Slask 1: , mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Dolny Slask 1:300 000, mapa turystycznosamochodowa: Plan Wroclawia (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Dolny Slask 1:300 000, mapa turystyczno-samochodowa: Plan Wroclawia

Bardziej szczegółowo

Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich;

Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich; Pytania cudzoziemców zwiedzających Kamienicę Szołayskich; Questions of foreigners visiting The Szołaysky House (The Szołayski House, a Branch of MNK situated in the City Center close to the Main Square

Bardziej szczegółowo

Życie za granicą Studia

Życie za granicą Studia - Uczelnia I would like to enroll at a university. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię I want to apply for course. an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time a part-time an online I would

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 7

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 7 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 7 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to do business prowadzić interesy Prowadzę interesy w

Bardziej szczegółowo

OFERTA REKLAMOWA. advertisement offer

OFERTA REKLAMOWA. advertisement offer OFERTA REKLAMOWA 2015 advertisement offer LICZBY GRAMWZIELONE.PL FACTS & FIGURES 5 LAT NA RYNKU YEARS ON THE MARKET 1 POZYCJA NA RYNKU MEDIÓW W POLSCE DEDYKOWANYCH ENERGII ODNAWIALNEJ NO 1 POSITION AMONG

Bardziej szczegółowo

Economic Survey 2018 Poland in the eyes of foreign investors

Economic Survey 2018 Poland in the eyes of foreign investors Poland in the eyes of foreign investors International Group of Chambers of Commerce in Poland Part I Characteristics of the surveyed companies Structure of respondents - branches. Supply 2,0% Branches

Bardziej szczegółowo

ZAIMKI OSOBOWE. 1. I ja 2. you ty 3. he on. 1. we my 2. you wy 3. they oni, one she ona it ono, to

ZAIMKI OSOBOWE. 1. I ja 2. you ty 3. he on. 1. we my 2. you wy 3. they oni, one she ona it ono, to Liczba pojedyncza ZAIMKI OSOBOWE 1. I ja 2. you ty 3. he on 1. we my 2. you wy 3. they oni, one she ona it ono, to CZASOWNIK to be - być Liczba pojedyncza 1. I am ja jestem 2. you are ty jesteś 3. he is

Bardziej szczegółowo

Lubomierz, Polska

Lubomierz, Polska 02-04.08.2019 Lubomierz, Polska Słowem wstępu PixelMania to elitarny festiwal dla fotografów i cosplayerów, który gromadzi posjonatów z całego świata, zapewniając im niezbędne narzędzia pracy. Rok 2019

Bardziej szczegółowo

Economic Survey 2018 Poland in the eyes of foreign investors

Economic Survey 2018 Poland in the eyes of foreign investors Poland in the eyes of foreign investors International Group of Chambers of Commerce in Poland Part I Characteristics of the surveyed companies Structure of respondents - branches. Supply 2,0% Branches

Bardziej szczegółowo

Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Infrastruktury Społecznej Wydział Projektu Własnego w Obszarze Turystyki

Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Infrastruktury Społecznej Wydział Projektu Własnego w Obszarze Turystyki Winnica Zabór - historia - 2010 Zabór Vineyard - history - 2010 (1) Spotkania spotkania spotkania Meetings Meetings Meetings Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Urząd Gminy Zabór Municipal Office

Bardziej szczegółowo

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Piąte spotkanie grupy partnerskiej w Katowicach (Polska) 19-20 maj 2015 Program Uczenie się przez całe życie Grundtvig Tytył projektu: Osoby 50+ na rynku

Bardziej szczegółowo

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych?

Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Jak zasada Pareto może pomóc Ci w nauce języków obcych? Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pokazuje, jak zastosowanie zasady Pareto może usprawnić Twoją naukę angielskiego. Słynna zasada Pareto mówi o

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

The historical influences Poland-Turkey

The historical influences Poland-Turkey The historical influences Poland-Turkey XIX-XX century W czasie zaborów Turcja często postrzegana była jako kraj sprzyjający sprawie polskiej i potencjalny sojusznik. Turcja nigdy nie uznała rozbiorów

Bardziej szczegółowo

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 5

Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 5 Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 5 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to be to do something mieć coś zrobić Mam jej pomóc jutro.

Bardziej szczegółowo

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces,

you see decision. oznacza to, Whenever kiedy widzisz biznes, someone once made Za każdym razem, który odnosi sukces, PREMIUM Za każdym razem, kiedy widzisz biznes, który odnosi sukces, oznacza to, że ktoś kiedyś podjął odważną decyzję. Whenever you see a successful business, someone once made a courageous decision. Szanowni

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition)

Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition) Leba, Rowy, Ustka, Slowinski Park Narodowy, plany miast, mapa turystyczna =: Tourist map = Touristenkarte (Polish Edition) FotKart s.c Click here if your download doesn"t start automatically Leba, Rowy,

Bardziej szczegółowo