Redakcja: Anna ubiñska-bujak. Wydawca: Dagna Kordyasz. Autorami poszczególnych czêœci s¹:

Transkrypt

1

2

3

4

5 Propozycja cytowania: J. A. Strzêpka (red.), Prawo umów budowlanych, 3.wyd., Warszawa 2012 Redakcja: Anna ubiñska-bujak Wydawca: Dagna Kordyasz Autorami poszczególnych czêœci s¹: Janusz A. Strzêpka Beata Sagan Ewa Zieliñska czêœæ: II, III, IV, VI, VIII, IX czêœæ: I czêœæ: V, VII Wydawnictwo C. H. Beck 2012 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Przedmowa do trzeciego wydania Monografia stanowi syntetyczne opracowanie całości problematyki prawa umów budowlanych. Jest ona zarysem systemowego opracowania tych zagadnień, które obejmują prawo administracji budowlanej oraz w szerokim rozumieniu umowy o realizację inwestycji budowlanych. Problematyka stanowiąca przedmiot opracowania wymagała gruntownej analizy kompleksu zagadnień administracyjnoprawnych i cywilnoprawnych oraz znajomości zasad i praktyki budowlanej. Przesądziło to o metodzie badań. Założeniem metody badawczej, jaką zastosowano w niniejszej pracy, było rozważanie problemów prawnych wybranych pod kątem widzenia ich doniosłości gospodarczej, a zarazem trudności konstrukcyjno-prawnych przede wszystkim na płaszczyźnie zjawisk faktycznych istniejącej praktyki budowlanej, a następnie na gruncie obowiązującego w tym zakresie ustawodawstwa. Podkreślić trzeba, że umowy inwestycyjne w szerokim tego słowa znaczeniu obecnie uregulowane są zasadniczo przepisami pozakodeksowymi, a w szczególności ogólnymi warunkami umów będącymi lex contractus. Wyjątek stanowi jedynie umowa o roboty budowlane, którą ramowo regulują przepisy art KC. Biorąc pod uwagę te okoliczności, w pracy wykorzystano dorobek literatury, orzecznictwa sądowego i arbitrażowego oraz praktyki budowlanej, dostępnych badaniom w postaci różnego rodzaju umów o realizację inwestycji budowlanych. W niezbędnym zakresie przeprowadzono badania prawnoporównawcze. Ramowa regulacja umów o roboty budowlane w przepisach art KC, jak nadmieniono, powoduje że w praktyce wykorzystywane są różnego rodzaju wzorce umowne, ogólne warunki umów, szczegółowe warunki umów, opracowywane przez różne korporacje zawodowe. W praktyce międzynarodowej i polskiej stosowane są różnego rodzaju wzorce kontraktów budowlanych, opracowanych przez Międzynarodową Organizację Inżynierów Konsultantów (FIDIC). Można tutaj wskazać następujące warunki FIDIC: 1) Conditions of Contract for Works of Civil Engineering Construction, Fourth Edition 1987, Reprinted 1992, Revision 1999, Warszawa Wzór ten przeznaczony jest do użycia przy dużych przedsięwzięciach inwestycyjnych. W takich przedsięwzięciach główny wykonawca podzleca część robót innym wyspecjalizowanym przedsiębiorcom. Powyższe,,Warunki kontraktowe dla robót inżynieryjno-budowlanych sprzężone są z,,warunkami kontraktu podzlecenia robót inżynieryjno-budowlanych. 2) Conditions of Subcontract for Works of Civil Engineering Construction, 1 st Edition 1994, Warszawa Warunki kontraktu podzlecenia robót inżynieryjno-budowlanych są zlecane do użytku przez FIDIC w połączeniu z,,wa- V

7 Przedmowa do trzeciego wydania runkami kontraktowymi dla robót inżynieryjno-budowlanych (wyd. 4, 1987, przedruk z 1992 r. z dalszymi poprawkami). 3) Sample Bidding Documents. Procurement of Works (Smaller Contract), Test Edition. Dec. 1991, wydane przez The World Bank Washington D.C. Tłumaczenie polskie: Zamawianie robót (mniejsze kontrakty). Wzorcowe materiały Banku Światowego, Warszawa Powyższe wzorcowe dokumenty przetargowe są pomyślane jako model dla kontraktów typu obmiarowego (ceny jednostkowe lub stawki jednostkowe w przedmiocie robót) i ryczałtowego, które są najpowszechniej stosowanymi kontraktami na roboty budowlane. 4) Conditions of Contract for Construction Warunki kontraktów dla wykonania robót budowlanych, dla których zamawiający ma gotowy projekt budowlany (design). 5) Conditions of Contract for Plant and Design Build Warunki kontraktu robót budowlanych i wykonania projektu budowlanego przez wykonawcę. 6) Conditions of Contract for EPC Turnkey Projects Warunki kontraktu pod klucz dla realizacji projektów BOT (ang. build, operate, transfer) przez wykonawcę. 7) Short Form of Contract Krótki wzór umowy o roboty budowlane. W dziedzinie zamówień publicznych UE należy mieć na względzie dyrektywy dotyczące zamówień publicznych na dostawy, usługi i roboty budowlane, a w szczególności: a) dyrektywę Rady z r. dotyczącą koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane (93/37/EWG) (Dz.Urz. WE L 199 z r., s ; Dz.Urz. WE Polskie wydanie specjalne, Rozdział 6, t. 2, s ); b) dyrektywę Rady z r. odnoszącą się do koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych na usługi (92/50/EWG) (Dz.Urz. WE L 209 z r., s. 1 24; Dz.Urz. WE Polskie wydanie specjalne, Rozdział 6, t. 1, s ); c) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z r., zmieniającą dyrektywę 93/36/EWG oraz dyrektywę 93/37/EWG dotyczącą koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych odpowiednio na usługi, dostawy oraz roboty budowlane; d) regulacje krajowe państw członkowskich dotyczące dyrektywy Rady 93/37/ EWG z r. o koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane. W dotychczasowej literaturze polskiej brak jest kompleksowego opracowania problematyki umów budowlanych, uwzględniającego badania prawnoporównawcze. Zauważyć bowiem trzeba, że zagadnienia stanowiące przedmiot niniejszej pracy mają doniosłe znaczenie zarówno praktyczne, jak i doktrynalne. Walor tej problematyki staje się tym bardziej widoczny, gdy zauważy się, że polskie przedsiębiorstwa coraz częściej wchodzą w określone stosunki umowne z kontrahentami z krajów zachodnioeuropejskich. Dotyczy to również przedsiębiorstw zarówno prywatnych, jak i państwowych zajmujących się zawodowo i zarobkowo projektowaniem przedsięwzięć budowlanych bądź ich wykonawstwem. Mając tę VI

8 Przedmowa do trzeciego wydania okoliczność na względzie rzeczą niezbędną stanie się znajomość obowiązujących tam przepisów prawnych, utrwalonej praktyki zawodowej i orzecznictwa sądowego. Powyższe opracowanie wypełnia istniejącą w tym względzie lukę. Zaznaczyć trzeba, iż dokonując charakterystyki stosunków umownych i odpowiedzialności uczestników procesu budowlanego na gruncie prawa cywilnego niemieckiego, francuskiego i Common Law kierowano się tym, że są to najbardziej reprezentatywne systemy w europejskim porządku prawnym. Przedstawione rozwiązania prawne wywodzące się z innych systemów prawnych mogą stanowić pewną wskazówkę dla naszej praktyki legislacyjnej i praktyki orzeczniczej sądów gospodarczych. Jest to szczególnie istotne w obecnym czasie, gdy trwają intensywne prace nad przebudową polskiego porządku prawnego w kierunku zbliżenia go do unormowań prawnych zastosowanych w krajach mających wolnorynkowy system funkcjonowania gospodarki. Badania prawnoporównawcze obowiązujących systemów prawnych mogą znacznie przyczynić się do stworzenia w kraju nowoczesnego ustawodawstwa, odpowiadającego tendencjom rozwoju gospodarki rynkowej. Po ukazaniu się drugiego wydania w 2001 r. oraz suplementu w 2003 r. obejmującego zmiany w zakresie uregulowań administracyjnoprawnych i cywilnoprawnych w umowach budowlanych, w ustawodawstwie z dziedziny inwestycji budowlanych nastąpił szereg kolejnych zmian, ukazało się wiele nowych orzeczeń sądowych dotyczących problematyki budownictwa. Stąd Autorzy, uwzględniając wprowadzone zmiany legislacyjne, pogłębili znacznie problematykę będącą przedmiotem opracowania. Dotyczy to części pierwszej, gdzie znacznie rozbudowano aspekty administracyjnoprawne odnoszące się do zagospodarowania przestrzennego, inwestycji budowlanej, podmiotów uczestniczących w procesie budowlanym, przebiegu procesu inwestycji nadzoru budowlanego oraz osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. W części piątej uwzględniono zmiany w zakresie regulacji normatywnej umowy o roboty budowlane wprowadzone ustawą z r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408). Po art. 647 KC dodano przepis art KC. Obszernie omówiono problematykę wykonawstwa robót budowlanych: zgodę inwestora na zawarcie umowy o podwykonawstwo; solidarną odpowiedzialność inwestora i wykonawcy (generalnego wykonawcy) za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy; formę umów o roboty budowlane; system umów o generalne wykonawstwo, podwykonawstwo i wykonawstwo częściowe. Przedstawiono problematykę gwarancji zapłaty za roboty budowlane wprowadzoną ustawą z r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 40, poz. 222). Poddano analizie nowe przepisy art KC. Problematyka umowy o roboty budowlane rozszerzona została o dostępne orzecznictwo sądowe oraz dorobek literatury przedmiotu. Uwzględniono w szerokim zakresie kwestie umów o zastępstwo inwestycyjne oraz umów deweloperskich. Badania w tym zakresie objęły funkcjonowanie wspomnianych umów, ich zastosowanie oraz charakter prawny i różne warianty konstrukcyjne. W szerokim stopniu uwzględniono orzecznictwo sądowe. Niniejsza VII

9 Przedmowa do trzeciego wydania praca przeznaczona jest zarówno dla przedstawicieli nauki prawa, jak i prawników praktyków zajmujących się sprawami inwestycyjnymi. Jest ona przydatna także dla przedsiębiorców, a w szczególności dla jednostek projektowania (biur projektowych), architektów oraz przedsiębiorstw budowlanych i przedsiębiorstw wykonujących prace geologiczne lub geodezyjno-kartograficzne. Przedstawione w pracy w szerokim zakresie orzecznictwo sądowe będzie szczególnie pomocne w pracy komórek prawnych i ekonomicznych tych przedsiębiorców. Katowice Warszawa październik 2011 r. Janusz A. Strzępka Prof. zw. dr hab. nauk prawnych VIII

10 Przedmowa Wykaz skrótów XXIII Część I. Prawo administracyjne procesu budowlanego 1. Prawo planowania i zagospodarowania Uwagi wprowadzające Kształtowanie się ładu przestrzennego w Polsce Zagospodarowanie przestrzenne Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne a wykonywanie prawa własności Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Sporządzanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Tryb uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Skutki uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Lokalizacja inwestycyjnego celu publicznego Decyzja o warunkach zabudowy terenu Uczestnicy procesu budowlanego Uwagi wprowadzające Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego Inwestor Inspektor nadzoru inwestorskiego Projektant, nadzór autorski i weryfikacja projektów budowlanych Kierownik budowy i kierownik robót Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych Uwagi wprowadzające Pozwolenie budowlane Obowiązek zgłoszenia Tryb wydawania pozwolenia na budowę Strona postępowania w sprawie pozwolenia na budowę Organy właściwe w sprawach wydawania pozwolenia na budowę V IX

11 4.3. Decyzja o pozwoleniu na budowę Wygaśnięcie pozwolenia na budowę Przeniesienie pozwolenia na budowę Uzyskanie dokumentacji projektowej Uwagi wprowadzające Projekt budowlany Zatwierdzenie projektu budowlanego Zasady projektowania Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych Budowa i oddanie do użytku obiektów budowlanych Uwagi wprowadzające Rozpoczęcie budowy Czynności geodezyjne na budowie Dostawa energii, wody i innych mediów Dokumentacja budowy Korzystanie z terenu sąsiedniego Przystąpienie do użytkowania obiektów budowlanych Zasady utrzymania obiektów budowlanych i zmiany sposobu ich użytkowania Uwagi wprowadzające Kontrola stanu technicznego obiektów budowlanych Zapobieganie nieprawidłowościom w utrzymaniu obiektów budowlanych Pozwolenie na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części Rozbiórka obiektu budowlanego Katastrofa budowlana Uwagi wprowadzające Definicja katastrofy budowlanej Postępowanie w przypadku wystąpienia katastrofy budowlanej Środki przeciwdziałania samowoli budowlanej Uwagi wprowadzające Pojęcie samowoli budowlanej Nakaz rozbiórki obiektu budowlanego Wstrzymanie robót budowlanych Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie Uwagi wprowadzające Definicja samodzielnych funkcji technicznych Kwalifikacje zawodowe Uprawnienia budowlane, specjalności i specjalizacje Rzeczoznawcy budowlani Organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego Uwagi wprowadzające Administracja architektoniczno-budowlana i jej kompetencje Organy nadzoru budowlanego i ich kompetencje X

12 4. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego Odpowiedzialność zawodowa i karna w budownictwie Uwagi wprowadzające Odpowiedzialność zawodowa Odpowiedzialność karna Część II. Umowy o prace geologiczne i roboty geodezyjno-kartograficzne Dział I. Umowy o prace geologiczne Źródła prawa Przepisy ogólne Zawieranie umowy i wykonywanie prac geologicznych Funkcje ekonomiczne i zastosowanie prac geologicznych Cel prac geologicznych Definicja i przedmiot prac geologicznych Przedsiębiorca wykonawca prac geologicznych Projektowanie i wykonywanie prac geologicznych Projekt prac geologicznych Zatwierdzanie projektu prac geologicznych Obowiązek posiadania kwalifikacji do kierowania, dozorowania i wykonywania prac geologicznych Obowiązek posiadania przez wykonawcę prac geologicznych dokumentacji prowadzonych prac Obowiązek zgłoszenia przez wykonawcę prac geologicznych zamiaru przystąpienia do wykonywania tych prac Dodatkowe prace geologiczne Obowiązek wykonawcy prac geologicznych zagospodarowania wydobytych kopalin Dokumentacja geologiczna. Uwagi wstępne Dokumentacja geologiczna złoża kopaliny (dokumentacja złożowa) Dokumentacja hydrogeologiczna Dokumentacja geologiczno-inżynierska Dokumentacja mierniczo-geologiczna Zatwierdzanie dokumentacji geologicznej Zmiana dokumentacji geologicznej Prawo do informacji uzyskanych w wyniku prowadzenia prac geologicznych Krajowy bilans zasobów złóż kopalin i wód podziemnych Nadzór geologiczny nad prowadzeniem prac geologicznych Nadzór organów administracji geologicznej Pojęcie umowy i jej charakter prawny Umowy o prace geologiczne jako umowy o dzieło XI

13 2. Umowy o prace geologiczne jako umowy o świadczenie usług (art. 750 w zw. z art. 734 i n. KC) Umowy o nadzór geologiczny Umowy o prace geologiczne, których przedmiotem jest świadczenie usług Umowy o prace geologiczne jako umowy nienazwane szczególnego rodzaju (contractus innominatus lub contractus mixtus) Prawa i obowiązki stron Odbiór prac geologicznych i wynagrodzenie wykonawcy Odpowiedzialność za wady Umowa o prace geologiczne jako umowa o dzieło Umowa o prace geologiczne jako umowa o świadczenie usług Mieszane umowy o prace geologiczne Dział II. Umowy o roboty geodezyjno-kartograficzne Źródła prawa Przepisy ogólne Zawieranie umów i wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych Funkcje ekonomiczne i zastosowanie opracowań geodezyjno-kartograficznych Uwagi wstępne Czynności geodezyjno-kartograficzne przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Opracowania geodezyjno-kartograficzne w budownictwie Opracowania geodezyjno-kartograficzne do celów projektowych Geodezyjne wyznaczanie obiektów budowlanych w terenie Czynności geodezyjne w toku budowy Czynności geodezyjne po zakończeniu budowy Geodezyjna dokumentacja powykonawcza Pojęcie umowy i jej charakter prawny Uwagi wstępne Zawarcie umowy Wykonywanie robót Odbiór robót Wynagrodzenie i rozliczenie Odpowiedzialność za wady Uprawnienia zamawiającego w razie stwierdzenia wad prac geodezyjnych i kartograficznych przy odbiorze Uprawnienia zamawiającego po odbiorze robót geodezyjnych i kartograficznych Terminy rękojmi Odpowiedzialność za wady prac geodezyjnych i kartograficznych wchodzących w skład dokumentacji projektowej Odpowiedzialność za wady obiektu (robót budowlanych) XII

14 Część III. Umowa o prace projektowe Dział I. Umowy o wykonanie prac projektowych Źródła prawa Przepisy ogólne Zawieranie i wykonywanie umów o prace projektowe Zawieranie umów o prace projektowe Wzorce umowne Problemy dostosowania dokumentacji projektowej w umowie o roboty budowlane Funkcje ekonomiczne i zastosowanie Uwagi wstępne Projekt budowlany Projekty wykonawcze Prawa i obowiązki projektanta (architekta) w prawie budowlanym Uwagi wstępne Prawa i obowiązki projektanta Nadzór autorski Uwagi wstępne Charakter prawny System organizacji stosunków umownych uczestników procesu budowlanego Pojęcie i treść stosunków umownych Uwagi wstępne Zawarcie umowy Prawa i obowiązki stron Wynagrodzenie za prace projektowe Dział II. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi architekta (jednostki projektowania) i przedsiębiorstwa budowlanego za wady świadczenia umownego w ustawodawstwie i w orzecznictwie Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady dokumentacji projektowej Rękojmia projektanta Przesłanki odpowiedzialności z tytułu rękojmi projektanta Zwolnienie projektanta od odpowiedzialności z tytułu rękojmi Odpowiedzialność architekta (jednostki projektowania) i wykonawcy budowlanego za szkodę powstałą wskutek wad obiektu (robót budowlanych) w orzecznictwie Uwagi wstępne Kierunki orzecznictwa arbitrażowego Rękojmia i odpowiedzialność odszkodowawcza architekta (jednostki projektowania) oraz wykonawcy budowlanego Uwagi wstępne Odpowiedzialność architekta (jednostki projektowania) za szkodę powstałą wskutek wad obiektu (robót budowlanych) XIII

15 2.1. Odpowiedzialność odszkodowawcza. Szczególne cechy umowy o prace projektowe Przedmiot i zakres odpowiedzialności projektanta Odpowiedzialność odszkodowawcza (typu gwarancyjnego) jednostki projektowania Rękojmia wykonawcy budowlanego Odpowiedzialność odszkodowawcza wykonawcy budowlanego. 399 Część IV. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi architekta, wykonawcy budowlanego i innych uczestników procesu budowlanego w ustawodawstwie i w orzecznictwie wybranych krajów europejskich Dział I. Rękojmia architekta i wykonawcy budowlanego w niemieckim prawie cywilnym Prawna kwalifikacja czynności architekta Zawodowa pozycja architekta Ogólna charakterystyka czynności i zakres obowiązków architekta Charakter prawny umowy o prace projektowe Odpowiedzialność za wady świadczenia umownego architekta i wykonawcy budowlanego Uwagi wstępne Odpowiedzialność z tytułu rękojmi wykonawcy budowlanego Uprawnienia zamawiającego z tytułu rękojmi za wady dzieła budowlanego ( KCN) Uprawnienia zamawiającego z tytułu rękojmi i ich realizacja w umowie o roboty budowlane podlegające VOB Roszczenie o usunięcie wady (naprawa) Żądanie zaliczki Obniżenie wynagrodzenia i wymiana dzieła Roszczenie odszkodowawcze na podstawie 13 Nr 7 VOB/B Roszczenia odszkodowawcze w węższym zakresie Roszczenia odszkodowawcze w szerszym zakresie Przedawnienie roszczeń Ciężar dowodu Odpowiedzialność z tytułu rękojmi architekta Uwagi wstępne Roszczenie zamawiającego o usunięcie wady (naprawa) Żądanie zamawiającego wymiany dzieła i obniżenia wynagrodzenia Roszczenie odszkodowawcze według 635 KCN oraz po zytywnego naruszenia zobowiązania Przedawnienie roszczeń Ciężar dowodu XIV

16 Dział II. Rękojmia za wady uczestników procesu budowlanego we francuskim prawie cywilnym Rozwój instytucji rękojmi za wady dzieła budowlanego we Francji do reformy w 1978 r Przygotowanie reformy systemu odpowiedzialności i ubezpieczenia w budownictwie Podstawy i założenia reformy z r Nowe uregulowania zasad odpowiedzialności Pojęcie odbioru i jego znaczenie Rękojmia za wolne od wad wykonanie. Pojęcie Podmiot zobowiązany z rękojmi Przedmiot odpowiedzialności Wykonanie naprawy lub usunięcie wady Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za obiekt budowlany i jego części wyposażenia. Pojęcie i rodzaje Przedmiot odpowiedzialności z tytułu rękojmi Respon sa bi lite decennale Garantie biennale Podmioty zobowiązane Terminy odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Termin dziesięcioletni Garantie biennale i jej odgraniczenie od innych rodzajów odpowiedzialności Forma odpowiedzialności Kontrola techniczna. Podstawy regulacji prawnej Zadania kontrolerów technicznych Odpowiedzialność kontrolerów technicznych Dział III. Odpowiedzialność architekta i wykonawcy budowlanego w systemie Common Law Pojęcie i zakres zadań architekta Pojęcie architekta Przegląd czynności architekta Charakter prawny umowy o prace projektowe Uwagi wstępne Umowa o prace projektowe jako contract of agency Umowa o prace projektowe jako contract for work and labour Umowa o prace projektowe jako umowa mieszana Skutki prawne typizacji umów o prace projektowe Odpowiedzialność architekta i wykonawcy budowlanego ex contractu Obowiązki architekta Odpowiedzialność za naruszenie umowy z powodu winy Naruszenie umowy jako rodzaj odpowiedzialności. Pojęcie i rodzaje naruszeń Pojęcie winy Odpowiedzialność architekta wobec zamawiającego XV

17 6. Odpowiedzialność za wadliwość prac projektowych Odpowiedzialność za techniczne kierownictwo i nadzór nad robotami Wystawienie certyfikatów Interim lub Progress Certificates Final Certificate Inne certyfikaty Odpowiedzialność architekta w stosunku do wykonawcy Specyfika odpowiedzialności architekta i jej skutki prawne Część V. Umowy o roboty budowlane 1. Źródła prawa Funkcje gospodarcze i zastosowanie umowy o roboty budowlane Pojęcie umowy Geneza regulacji umowy o roboty budowlane w Kodeksie cywilnym Umowa o roboty budowlane jako wyodrębniony typ umowy nazwanej Zastosowanie przepisów umowy o dzieło do umowy o roboty budowlane Analogia legis Odesłanie z przepisu art. 656 KC Istota i zakres umowy o roboty budowlane Uwagi wstępne Strony umowy o roboty budowlane Obiekt jako przedmiot świadczenia wykonawcy Zobowiązanie wykonawcy do oddania obiektu Elementy przedmiotowo istotne umowy o roboty budowlane Rodzaje umów o roboty budowlane Systemy organizacji stosunków umownych uczestników procesu budowlanego Rodzaje umów o wykonawstwo budowlane w świetle kodeksowego modelu rozkładu praw i obowiązków Umowa o generalną realizację inwestycji Pojęcie umowy i jej geneza Treść umowy o generalną realizację inwestycji Odstępstwa od modelu kodeksowego Oznaczenie przedmiotu świadczenia w umowie o generalną realizację inwestycji Obowiązki inwestora w umowie o generalną realizację inwestycji Obowiązki generalnego realizatora inwestycji Umowa o generalne wykonawstwo Pojęcie umowy o generalne wykonawstwo Treść umowy o generalne wykonawstwo XVI

18 Obowiązki inwestora Obowiązki generalnego wykonawcy Umowa o podwykonawstwo Pojęcie umowy Zgoda inwestora na zawarcie umowy o podwykonawstwo Szczególne aspekty umowy z podwykonawcą Treść umowy. Prawa i obowiązki stron Uwagi wstępne Obowiązki stron umowy o roboty budowlane związane z przygotowaniem do wykonania robót budowlanych Obowiązki inwestora związane z przygotowaniem robót budowlanych jako szeroko rozumiany obowiązek współdziałania inwestora z wykonawcą Obowiązek inwestora do dostarczenia projektu Obowiązek inwestora do dostarczenia dokumentacji wymaganej przez właściwe przepisy Obowiązek inwestora do przekazania terenu budowy Obowiązek wykonawcy do powiadomienia inwestora o przeszkodach w prawidłowym wykonaniu robót Obowiązek wykonawcy do wykonania obiektu zgodnie z dostarczoną dokumentacją projektową oraz zasadami wiedzy technicznej Wykonanie obiektu zgodnie z projektem Obowiązek wykonania obiektu zgodnie z zasadami wiedzy technicznej Obowiązek inwestora do zapłaty wynagrodzenia Wynagrodzenie w umowie o roboty budowlane Sposoby ustalenia wynagrodzenia w umowie o roboty budowlane Ustalenie wynagrodzenia wykonawcy budowlanego w formie ryczałtu Ustalenie wynagrodzenia w formie kosztorysu Inne metody ustalenia wynagrodzenia wykonawcy budowlanego Termin zapłaty wynagrodzenia oraz przedawnienie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia Obowiązek inwestora do ustanowienia gwarancji zapłaty wynagrodzenia za roboty budowlane Odbiór obiektu Pojęcie odbioru obiektu Charakter prawny odbioru Obowiązek inwestora do odbioru obiektu Rękojmia za wady fizyczne obiektu Postacie, zasady i zakres odpowiedzialności za wady Pojęcie wady fizycznej obiektu XVII

19 3. Uprawnienia inwestora z tytułu rękojmi za wady fizyczne obiektu Roszczenia odszkodowawcze Zwolnienie od odpowiedzialności z tytułu rękojmi Część VI. Odpowiedzialność za szkody na terenie budowy Dział I. Problematyka współodpowiedzialności w ustawodawstwie i w orzecznictwie Uwagi ogólne o powstaniu i strukturze zobowiązań solidarnych i in solidum w polskim prawie cywilnym Zobowiązania solidarne Zobowiązania in solidum Konstrukcja zobowiązań solidarnych w niemieckim prawie cywilnym Uwagi wstępne Konstrukcyjne ujęcie solidarności w art. 421 KCN Teoria jednolitości podstawy prawnej zobowiązania (ex eadem causa) Teoria wspólności celu (Zweckgemeinschaft) Teoria wspólności celu w orzecznictwie Teoria wzajemnej wspólności umorzenia lub wykonania Typologiczne ujęcie solidarności Kryterium równości stopnia, znaczenia lub mocy zobowiązań Zobowiązania solidarne i in solidum we francuskim prawie cywilnym Wielość wierzycieli i dłużników Obligatio in solidum Solidarność zobowiązań na gruncie Common Law Zobowiązania solidarne na podstawie umowy Joint promise Several promise Joint and several promise Zobowiązania solidarne z czynu niedozwolonego (joint torts) Joint tortfeasors lub joint concurrent Several tortfeasors lub several concurrent tortfeasors Several tortfeasors causing different damage Dział II. Odpowiedzialność solidarna i in solidum uczestników procesu budowlanego Odpowiedzialność solidarna i in solidum jednostki projektowania, wykonawcy budowlanego oraz dostawcy maszyn, urządzeń lub materiałów w polskim procesie budowlanym Uwagi ogólne o solidarnej odpowiedzialności w budownictwie Solidarna odpowiedzialność uczestników procesu inwestycyjnego za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym (art KC) Odpowiedzialność in solidum XVIII

20 4. Zakres zastosowania zobowiązania in solidum Roszczenia zwrotne Odpowiedzialność solidarna architekta, wykonawcy budowlanego i statyka w niemieckim prawie cywilnym Podstawy odpowiedzialności solidarnej architekta, wykonawcy budowlanego i statyka Przesłanki odpowiedzialności solidarnej Roszczenia regresowe Odpowiedzialność solidarna i in solidum we francuskim procesie budowlanym Solidarna odpowiedzialność architekta i wykonawcy budowlanego Odpowiedzialność in solidum Odpowiedzialność solidarna architekta i innych podmiotów procesu budowlanego w systemie Common Law Odpowiedzialność solidarna na podstawie umowy Odpowiedzialność solidarna z tytułu czynu niedozwolonego Część VII. Umowy o nadzór inwestorski 1. Źródła prawa Funkcje gospodarcze umowy o nadzór inwestorski i jej zastosowanie Pojęcie i treść umowy oraz jej charakter prawny Odpowiedzialność za niewykonanie obowiązków umownych Część VIII. Umowy o zastępstwo inwestycyjne 1. Źródła prawa Funkcje ekonomiczne i zastosowanie umów o zastępstwo inwestycyjne Pojęcie umowy i jej rodzaje. Charakter prawny umów o zastępstwo inwestycyjne Pojęcie umowy o zastępstwo inwestycyjne Rodzaje umów o zastępstwo inwestycyjne Umowa o zastępstwo inwestycyjne typu powierniczego Umowa o zastępstwo inwestycyjne typu przedstawicielskiego Umowa o pełnienie czynności zastępstwa inwestycyjnego w szerokim zakresie Umowa o zastępstwo inwestycyjne przewidująca wybór generalnego wykonawcy w trybie przetargu Umowa o wykonanie funkcji inwestora zastępczego realizowana dwuetapowo (systemem przetargowym lub bez przetargu) Charakter prawny Finansowanie inwestycji Zawarcie umowy Prawa i obowiązki stron XIX