Two-year clinical evaluation of Gradia Direct composite restorations preliminary report*

Transkrypt

1 J Stoma 2011, 64, 1-2: Polish Dental Society Two-year clinical evaluation of Gradia Direct composite restorations preliminary report* Dwuletnia kliniczna ocena wypełnień z materiału złożonego Gradia Direct doniesienie wstępne* Grażyna Marczuk-Kolada, Elżbieta Łuczaj-Cepowicz, Katarzyna Kozłowska, Anna Zalewska Department of Pedodontics, Medical University of Białystok Head: prof. dr hab. D. Waszkiel Summary Aim of the study: Clinical evaluation of the Gradia Direct (GC) hybrid composite used in combination with a single component G-Bond (GC) adhesive system. Material and methods: A total of 41 restorations were placed in permanent teeth of male and female patients aged years. Restorations were prepared by dentists and 5 th- year students of dentistry. Cavities of all classes according to Black were restored in compliance with modern standards including conservative removal of tissues. In teeth with vital pulp two kinds of materials were used for the base: glass-ionomer and carboxylic. In the endodontically treated teeth phosphate cement was used. After the application of the adhesive system the cavity was filled, polymerized and contoured. After 24 months, 32 restorations were evaluated using modified Ryge s scale. Restorations scored as 0 or 1 were clinically accepted, those as 2 or 3 were not. Results: Within 24 months, 7 restorations (Class III (2) and Class IV (5)) were lost; two were replaced at the request of a patient for aesthetic reasons. At review, 26 restorations had a clinically acceptable colour, and 6 were to be replaced. No signs of recurrent caries were observed in their vicinity. Conclusion: GC Gradia Direct composite used in combination with the G-Bond adhesive system can be recommended for the reconstruction of Class I, II and III carious defects. KEYWORDS: composite, Gradia Direct, G-Bond, restoration evaluation Streszczenie Cel pracy: ocena kliniczna materiału hybrydowego Gradia Direct (GC) w połączeniu z jednoskładnikowym systemem łączącym G-Bond (GC). Materiał i metody: założono 41 wypełnień w zębach stałych u pacjentów obojga płci w wieku od 10 do 53 lat. Wypełnienia zakładali lekarze dentyści, a także studenci V roku stomatologii. Ubytki próchnicowe wszystkich klas według Blacka opracowywano zgodnie ze współczesnymi zasadami, oszczędnie usuwając zmienione patologicznie tkanki. W zębach z żywą miazgą stosowano podkład szkłojonomerowy bądź karboksylowy, zaś w zębach leczonych endodontycznie cement fosforanowy. Po aplikacji systemu łączącego wypełniano ubytek ocenianym materiałem, który po spolimeryzowaniu opracowywano. Po 24 miesiącach oceniono 32 wypełnienia stosując zmodyfikowaną skalę Ryge a. Wypełnienia, które otrzymały ocenę 0 i 1 były akceptowalne klinicznie, zaś te z oceną 2 i 3 nie uzyskały akceptacji. Wyniki: w ciągu 24 miesięcy doszło do utraty 7 wypełnień rekonstruujących ubytki klasy III (2) i IV (5), zaś dwa kolejne zostały wymienione na prośbę pacjentki ze względów estetycznych. Podczas badania kontrolnego stwierdzono, że 26 wypełnień miało barwę akceptowalną klinicznie, zaś 6 kwalifikowało się do wymiany. W sąsiedztwie wypełnień nie zauważono cech próchnicy wtórnej. Podsumowanie: materiał GC Gradia Direct w połączeniu z systemem G-Bond można polecić jako wypełnienie ubytków próchnicowych klasy I, II i III. HASŁA INDEKSOWE: materiały złożone, Gradia Direct, G-Bond, ocena wypełnień * Praca zrealizowana z funduszy Uczelni na badania naukowe. 25

2 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma Introduction Today, patients are more and more aware of the availability of aesthetically pleasing restorations. Due to that fact, dental practitioners are often forced to choose materials whose satisfying aesthetic result is the main motive behind the selection. Nowadays, composites are the most commonly chosen material for restoration of carious defects. They have good toothlike aesthetics, and their biomechanical properties undergo frequent modifications. New dental materials, which turn up on the market, have many advantages, according to their manufacturers. The dental practitioner is often faced with a difficult choice of a restorative material to reconstruct carious defects. The clinical evaluation of the composite materials that many researchers undertake broadens our knowledge of these materials, and makes the choice easier. Gradia Direct (GC) microhybrid material was designed basing on the Gradia (GC) system, which finds its application in the laboratory fabrication of crowns and bridges. It is the first material to be enhanced with porcelain particle microfillers. 1,2 In the accompanying leaflet, the manufacturer stresses the aesthetic and working properties of this material. 3 In his opinion, Gradia Direct restorations perfectly match the colour of the surrounding dental tissues. Imitating the natural tooth, described by the producer as the chameleon effect, is possible due to the differentiation of the material s internal structure. GC Gradia Direct light-curing material demonstrates good polishability, hardness, elasticity, wearresistance; these properties make it the material of choice for the restoration of all classes of carious defects. Wstęp Wzrost świadomości pacjentów dotyczący możliwości estetycznej odbudowy zębów zmusza niejednokrotnie lekarzy dentystów do stosowania materiałów, w przypadku których dobry wynik estetyczny jest głównym powodem ich użycia. Obecnie, najbardziej popularnymi materiałami do wypełnień ubytków próchnicowych są materiały złożone. Mają one wysokie walory estetyczne zbliżone do naturalnych tkanek zęba, zaś ich właściwości biomechaniczne ulegają ciągłym zmianom. Na rynku stomatologicznym pojawiają się nowe materiały, które według informacji producentów mają wiele zalet. Z tego powodu wybór przez lekarza dentystę materiału do wypełnień ubytków próchnicowych jest niejednokrotnie bardzo trudny. Podejmowane przez badaczy oceny kliniczne materiałów złożonych wzbogacają naszą wiedzę o tych produktach i ułatwiają podjęcie decyzji. Materiał mikrohybrydowy GC Gradia Direct powstał na bazie systemu Gradia (GC) służącego do wykonywania w laboratorium koron i mostów. Jest pierwszym materiałem złożonym wzbogaconym o porcelanowe cząsteczki mikrowypełniacza. 1,2 Producent w ulotce informacyjnej podkreśla walory estetyczne i cechy użytkowe tego materiału. 3 Jego zdaniem wypełnienia wykonane z Gradii Direct doskonale dopasowują się do barwy otaczających tkanek zęba. Naśladowanie naturalnego zęba, określane przez producenta jako efekt kameleona jest możliwe poprzez zróżnicowanie struktury wewnętrznej materiału. Światłoutwardzalny GC Gradia Direct wykazuje dobrą polerowalność, twardość, elastyczność, wysoką odporność na ścieranie, co powoduje, że jest zalecany do odbudowy wszystkich klas ubytków próchnicowych. 26

3 2011, 64, 1-2 Evaluation of composite restoration Aim of the study The aim of the study was the long-term (24 months) clinical assessment of GC Gradia Direct restorations of a variety of carious defects used in tandem with a G-Bond singlecomponent bonding adhesive (GC) at 24 months of their insertion. Material and methods The study material consisted of restorations of carious defects made with GC Gradia Direct. They were placed in all classes of cavities (acc. to Black) using the GC Gradia Direct set (2006) consisting of syringes with the material for the anterior and lateral areas. Class III, IV and V cavities were filled with Interior shades, while Class I and II cavities with Posterior shades. The bonding agent was a single-component, self-etching G-Bond (GC) used according to the manufacturer s specifications (2006). Fillings in permanent teeth of patients of both sexes aged years were inserted by dental practitioners (23 restorations) and 5thyear students of dentistry supervised by their teacher (18 restorations). Carious defects were prepared according to the standard protocol in which pathological tissues are removed in a conservative manner. Deep carious defects were lined with glass-ionomer or carboxylic material; for endodontically treated teeth zinc phosphate cement was used. Next, a one-coat G-Bond adhesive was placed. It was left in place for 10 seconds, air thinned for 5 seconds and light-cured for 10 seconds. Having light-cured the bonding agent, the defects were filled by applying the material in layers. Next, two-millimeter layers of the material were polymerised with a halogen lamp (KaVo) for 40 seconds. The shade of Cel pracy Celem pracy była kliniczna ocena po 24-miesiącach wypełnień różnych klas ubytków próchnicowych wykonanych z materiału GC Gradia Direct w połączeniu z jednoskładnikowym systemem łączącym G-Bond. Materiał i metody Wypełnienia ubytków próchnicowych materiałem GC Gradia Direct zakładano w ubytkach wszystkich klas według Blacka, korzystając z zestawu GC Gradia Direct (rok produkcji 2006), zawierającego strzykawki materiału do wypełnień zębów w odcinku przednim i bocznym. Ubytki klasy III, IV i V wypełniano odcieniami Interior, zaś klasy I i II odcieniami Posterior. Systemem łączącym był jednoskładnikowy, samotrawiący G-Bond (GC), stosowany według zaleceń producenta (rok produkcji 2006). Wypełnienia w zębach stałych u pacjentów obojga płci w wieku od 10 do 53 lat zakładali lekarze dentyści (23 wypełnienia), a także studenci V roku stomatologii pod nadzorem asystenta (18 wypełnień). Ubytki próchnicowe opracowano zgodnie ze współczesnymi zasadami, oszczędnie usuwając patologiczne tkanki zęba. W ubytkach głębokich stosowano podkład szkłojonomerowy bądź karboksylowy, zaś w zębach leczonych endodontycznie cement fosforanowy. Następnie aplikowano jednowarstwowy system wiążący G-Bond. Pozostawiano go na 10 sekund, rozprowadzano powietrzem przez 5 sekund i naświetlano lampą polimeryzacyjną przez 10 sekund. Po naświetleniu systemu łączącego, wypełniano leczone ubytki stosując technikę warstwową. Kolejne, dwumilimetrowe warstwy materiału utwardzano lampą halogenową firmy KaVo przez 40 sekund. Kolor wypełnienia 27

4 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma the restoration was selected by means of a Vita Shade guide. After the material had been polymerized, the restoration was prepared with fine diamond stones in a standard handpiece and then polished with Sof-lex discs and rubbers. The patients, who had a total of 41 fillings, presented for review after 24 months. In the course of two years, seven Class III and Class IV restorations were lost. Two cavities had been refilled for aesthetic reasons at the patient s request. Hence, the evaluation covered 32 restorations (Tab. 1). At review after 24 months, the clinical assessment was performed in artificial light with the use of a dental mirror and a probe according to modified Ryge s scale. 4,5 A doctor, who had not participated in the original restorative procedures, performed the examination. He assessed the following characteristics on a scale of 0 to 3: colour, anatomical shape, smoothness, marginal seal and the presence of recurrent caries (Tab. 2). Fillings that were scored as 0 (very good) and 1 (requiring slight correction) were clinically acceptable. Fillings assessed as 2 or 3 were not accepted, and were qualified for future or immediate replacement. The obtained results were statistically analysed by means of the Fisher-Freeman-Halton s test and Fisher s exact test, with the level of significance at p<0.05. Results The modified Ryge s scale was not used for the assessment of nine restorations, of which seven fell out (six were inserted by students and one by a dental practitioner), and another two (one by a student, one by a dental practitioner) which were replaced for aesthetic reasons (Tab. 1). The obtained results of the review dobierano za pomocą standardowego kolornika Vita Shade. Po spolimeryzowaniu materiału opracowywano wypełnienie drobnoziarnistymi kamieniami diamentowymi na wiertarce konwencjonalnej i polerowano krążkami Soflex oraz gumkami polerskimi. Po 24 miesiącach do kontroli zgłosili się pacjenci, u których założono łącznie 41 wypełnień. W ciągu dwóch lat utracono 7 wypełnień ubytków klasy III (2) i IV (5). Dwa ubytki wypełniono ponownie ze względów estetycznych na prośbę pacjentki. Do oceny pozostały 32 wypełnienia (tab. 1). Kontrolną ocenę kliniczną wykonano w sztucznym oświetleniu za pomocą lusterka stomatologicznego i zgłębnika, przyjmując kryteria zmodyfikowanej skali Ryge a. 4,5 Badania kontrolne po 24 miesiącach wykonał lekarz, który nie brał udziału w zakładaniu wypełnień. W skali od 0 do 3 oceniał następujące cechy: barwę, kształt anatomiczny, gładkość, szczelność brzeżną i obecność próchnicy wtórnej (tab. 2). Wypełnienia, które otrzymały ocenę 0 (bardzo dobre) i 1 (wymagają niewielkiej korekty) uważano za akceptowalne klinicznie. Z kolei wypełnienia z oceną 2 lub 3 nie uzyskiwały akceptacji i były kwalifikowane do odroczonej lub natychmiastowej wymiany. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej z użyciem testów Fishera-Freemana- Haltona i dokładnego Fishera przyjmując za istotny poziom p<0,05. Wyniki Zmodyfikowanej skali Ryge a nie zastosowano do oceny 9 wypełnień, z których 7 wypadło (6 założyli studenci, 1 lekarz), a 2 (1 student, 1 lekarz) wymieniono ze względów estetycznych (tab. 1). Uzyskane w badaniu kontrolnym wyniki oceny 32 wypełnień zestawiono w tab. 3, 4 i 5. 28

5 2011, 64, 1-2 Evaluation of composite restoration T a b l e 1. Presentation of the research material Class of the I II III IV V Total carious defect Operator Doctor Student Doctor Student Doctor Student Doctor Student Doctor Student Doctor Student Total Inserted restoration Lost restoration Replaced restoration Present restoration T a b l e 2. Modified criteria for the assessment of restorations Characteristics Colour Smoothness Anatomical shape Marginal seal Recurrent caries Modified assessment criteria 0 - Very well-matched colour 1 - Well-matched colour 2 - Slight colour distortion 3 - Mismatch of colour 0 - Smooth surface 1 - Slightly rough surface, smoothness can be restored with polishing 2 - Rough surface, polishing will not restore smoothness 3 - Coarse surface 0 - Restoration is a continuation of the tooth s anatomical shape 1 - Restoration with a slight overhang, or not meeting the edge, lowered occlusal height 2 - Unsound restoration, dentine or liner exposed, incomplete occlusal contacts 3 - Restoration partial or missing, lost occlusal contacts, produces dental or periodontal pain 0 - No catches on probing 1 - Crevice along the restoration exposing enamel 2 - Visible crevice along the restoration, exposed dentine or lining 3 - Restoration is mobile, chipped or fell out 0 - No recurrent caries along the enamel-restoration interface 1 - Presence of recurrent caries along the enamel-restoration interface examination of 32 restorations are presented in Tab. 3, 4 and 5. Table 3 illustrates the number of acceptable and unacceptable fillings as related to the examined characteristic of the material. W tabeli 3 zestawiono liczbę wypełnień akceptowalnych i nieakceptowanych w zależności od ocenianej cechy materiału. Stwierdzono, że 26 wypełnień miało barwę akceptowalną klinicznie, zaś 6 kwalifikowało się do wymia- 29

6 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma 26 fillings were found to have a clinically acceptable colour, while 6 fillings qualified for the replacement for that very same reason. The surface of the restorations was ideally smooth in 30 cases and 2 became acceptable after polishing. The anatomical shape in all the examined restorations was clinically acceptable, although 4 fillings were scored as 1. Marginal seal was acceptable in all the restorations. It was perfect in 21 reconstructions, while in 11 ones the probe detected minimal catches on the margins. No recurrent caries was found on the enamel-filling interface. Table 4 depicts the results of the colour assessment category as related to the class of the carious lesion and its subsequent restoration. It was found that 26 restorations had an acceptable colour; there were, however, significant differences as far as individual classes are concerned (p<0.016). Fisher s test revealed that there were significantly fewer acceptable restorations of class IV carious lesions than of other classes acc. to Black (p<0.012). The comparison of results when smoothness, anatomical shape and marginal seal were assessed in relation to the class of the defect is presented in Table 5. The assessed parameters were acceptable in all the examined restorations. ny z tego powodu. Powierzchnia wypełnień była idealnie gładka w 30 przypadkach, zaś pozostałe 2 były akceptowalne po wypolerowaniu. Kształt anatomiczny wszystkich ocenianych wypełnień był akceptowalny klinicznie, chociaż 4 otrzymały ocenę 1. Zaakceptowano szczelność brzeżną wszystkich wypełnień. W 21 rekonstrukcjach była ona idealna, zaś w 11 zgłębnik minimalnie zahaczał na obrzeżach wypełnienia. Wzdłuż granicy żadnego wypełnienia nie stwierdzono próchnicy wtórnej. W tabeli 4 zestawiono wyniki oceny barwy wypełnień w zależności od klas wypełnionych ubytków. Wynika z niej, że 26 wypełnień miało barwę akceptowalną, lecz istniały istotne różnice w zależności od klasy wypełnionych ubytków próchnicowych (p<0,016). Analiza testem Fishera ujawniła, że istotnie mniej wypełnień akceptowalnych było w przypadku rekonstrukcji ubytków klasy IV niż odbudowujących ubytki próchnicowe innych klas według Blacka (p<0,012). Wyniki oceny gładkości, kształtu anatomicznego i szczelności brzeżnej ocenianych wypełnień w zależności od klasy ubytku próchnicowego zestawiono w tab. 5. Oceniane parametry były akceptowalne we wszystkich kontrolowanych wypełnieniach. T a b l e 3. Assessment results of the Gradia Direct (GC) restorations in relation to the examined characteristics Characteristics Acceptable restoration (A) Unacceptable restoration (UA) 0 1 Total 3 4 Total n n n n n n Colour Smoothness Anatomical shape Marginal seal

7 2011, 64, 1-2 Evaluation of composite restoration T a b l e 4. Assessment results of the colour of Gradia Direct GC restorations in relation to the class of the defect Class of the defect Colour of the restoration Acceptable Unacceptable Total N N n I II III p* p** IV <0.012 Total <0.016 p* Fisher-Freeeman-Halton s test, p** Fisher s exact test. T a b l e 5. Assessment results of smoothness, anatomical shape and marginal seal of Gradia Direct GC restorations in relation to the class of the defect Class of the defect Smoothness Anatomical shape Marginal seal A UA A UA A UA n n n N n n n I II III IV Total A acceptable restorations, UA unacceptable restorations Total Discussion The diversity of composite materials makes it difficult to find information on all of them in the literature of the subject. For that reason the number of reports on Gradia Direct composite material is limited. The presented analysis indicates that after a period of 24 months 6 restorations did not qualify in the colour category. Bearing in mind that another 2 restorations had to be replaced before the two-year period was over, this characteristic of the material is disadvantageous. Data, which is available in literature, do not confirm these Omówienie wyników i dyskusja Duża różnorodność materiałów z grupy złożonych powoduje, że w piśmiennictwie stomatologicznym trudno jest znaleźć informacje dotyczące wszystkich jej przedstawicieli. Z tego też powodu mało jest doniesień dotyczących materiału złożonego Gradia Direct. Z przedstawionej w niniwjszej pracy oceny wynika, że po upływie 24 miesięcy 6 założonych wypełnień nie uzyskało akceptacji z powodu jego koloru. Pamiętając również, że dwa wypełnienia wymieniono z tego powodu przed upływem dwóch lat, ta cecha mate- 31

8 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma results. Burow and Tyas 6 in their assessment of the Gradia Direct material one year after the insertion in non-carious defects found the colour perfect. Other authors after 12 months of observation accepted the colour of all restorations irrespective of the Black s class of the defect. 7 In their study, however, they indicated a difficulty in matching the right shade and opacity of the restoration with dental tissues. In their opinion, working with this material required experience on the part of the dental practitioner. According to current literature, shade selection is problematic. 8,9 Most frequently, it is matched by means of a shade guide or by polymerising a small portion of the material on the tooth surface. Such a method does not always guarantee a satisfying result as it only allows defining the shade of the restoration not taking into account its opacity. Studies by Małkiewicz et al. 8,9 reveal that colours of some materials, Gradia Direct including, do not follow the pre-defined colour norm they undergo alterations during polymerization, and are largely affected by the background. Other authors who raise the colour issue argue that manufacturers should introduce a shade guide made of or for the given restorative material accounting for colour change as related to the thickness of layers. 7-9 The results obtained in this study revealed that while assessing the colour parameter significantly fewer restorations of Black s Class IV were found to be acceptable. Reconstructions of this class of cavities pose a certain challenge in dental practice. GC Gradia Direct restorative material belongs to the so-called multi-colour system. 10 This type of material requires working with layers so that all of its properties are utilized. Magne et al. 10 carried out a detailed assessment of Class IV defects restored with a variety riału wypadła niekorzystnie. Dostępne w piśmiennictwie dane nie potwierdzają uzyskanych wyników. Burow i Tyas 6 badając materiał Gradia Direct, zastosowany do wypełniania ubytków niepróchnicowego pochodzenia ocenili po upływie 12 miesięcy kolor założonych wypełnień jako doskonały. Inni autorzy po 12 miesiącach obserwacji zaakceptowali barwę wszystkich wypełnień odbudowujących opracowane ubytki próchnicowe wszystkich klas według Blacka. 7 W swej pracy podkreślili jednak trudności w doborze właściwego odcienia i przezierności wypełnienia w stosunku do tkanek zęba. Według ww. autorów, wymagało to od lekarza dentysty nabrania doświadczenia w pracy ocenianym materiałem. W świetle aktualnego piśmiennictwa dobór koloru wypełnienia jest problematyczny. 8,9 Dobiera się go najczęściej za pomocą klucza barw lub polimeryzując niewielką ilość materiału na powierzchni zęba. Takie postępowanie nie zawsze zapewnia satysfakcjonujący wynik, ponieważ pozwala na określenie odcienia koloru wypełnienia, nie uwzględniając jego przezierności. Z opublikowanych przez Małkiewicza i wsp. 8,9 prac wynika, że barwy niektórych materiałów, w tym Gradii Direct, nie są zgodne z deklarowaną normą kolorystyczną, ulegają zmianie podczas polimeryzacji, zaś tło ma na nie istotny wpływ. Inni autorzy omawiając problem doboru barwy wypełnienia podkreślają potrzebę wprowadzenia przez producentów klucza kolorów wykonanych z danego materiału, z określeniem zmian koloru w zależności od liczby grubości warstw. 7-9 Uzyskane w niniejszej pracy wyniki ujawniły, że w przypadku oceny koloru zaakceptowano istotnie mniej wypełnień odbudowujących ubytki klasy IV według Blacka. Rekonstrukcje tej klasy ubytków stanowią pewien problem w praktyce stomatologicznej. Materiał do wypeł- 32

9 2011, 64, 1-2 Evaluation of composite restoration of composite materials. Two of them were based on a single-colour system (Miris and Enamel Plus HFO), and the other two on a multi-colour system (Gradia Direct and Filtec Supreme Plus). The reconstructions, which were made and placed by the same operator with the use of silicone index, were assessed in the following lighting: direct, indirect and fluorescent. The results indicate that the one-colour system had a better optical integrity than multi-colour systems. In the case of our study, celluloid crowns were used for reconstructions, which hinder precise application of the multi-layer technique, in turn affecting the aesthetic outcome. Smoothness of the restorations is significant in the aesthetic and clinical aspects. A smooth, gleaming surface of the restoration prevents plaque retention, decreases the risk of recurrent caries, and makes the filling more durable and aesthetic. 11 Today, there are several polishing systems. Koh et al. 11 compared four systems for polishing composite restorations: PoGo/ Enhance, Sof-Lex, Astropol and Optidisc. Their research indicates that the Sof-Lex system, which was used in this study, was the most effective one. It is the bonding system that is largely responsible for the marginal seal and the retention of the composite restoration. In this study, the G-Bond (GC) system was used. It is a single component, single-phase all-inone system recommended by the producer to be used with the Gradia GC material. There is no need to mix components, shortening and facilitating dental practitioner s everyday work. According to the reports in literature, allin-one bonding systems demonstrate limited adhesion to dental tissues in comparison with older generation systems. 6,12,13 G-Bond is a modern version of all-in-one systems, which, according to some authors, 14,15 provides a nano nień GC Gradia Direct należy do tzw. systemu wielu barw. 10 Praca materiałem tego typu wymaga zastosowania techniki warstwowej w celu wykorzystania wszystkich jego właściwości. Magne i wsp. 10 szczegółowo badali wypełnienia ubytków klasy IV wykonanych różnymi materiałami złożonymi. Dwa z testowanych materiałów były oparte na systemie jednej barwy (Miris i Enamel Plus HFO), zaś dwa na systemie wielu barw (Gradia Direct i Filtec Supreme Plus). Założone przez jednego lekarza dentystę, z zastosowaniem indeksu silikonowego rekonstrukcje oceniano w świetle bezpośrednim, pośrednim i fluorescencyjnym. Wyniki badania sugerują, że systemy jednej barwy osiągnęły lepszą integrację optyczną niż systemy wielu barw. W niniejszej pracy stosowano do odbudowy korony celuloidowe, co utrudnia precyzyjne zastosowanie techniki warstwowej i mogło wpłynąć na uzyskany wynik estetyczny. Gładkość wypełnień ma duże znaczenie w aspekcie estetycznym i klinicznym. Gładka, połyskująca powierzchnia wypełnienia zapobiega retencji płytki bakteryjnej, zmniejsza powstawanie próchnicy wtórnej, przedłuża trwałość i wynik estetyczny odbudowy. 11 Obecnie istnieje kilka systemów polerowania wypełnień. Koh i wsp. 11 porównali cztery systemy do polerowania wypełnień złożonych PoGo/ Enhance, Sof-Lex, Astropol i Optidisc. Z ich badań wynika, że najbardziej skuteczny jest system Sof-Lex wykorzystany w obecnym badaniu. Za szczelność brzeżną i utrzymanie wypełnienia w przypadku wypełnień z materiałów złożonych odpowiada w istotnym stopniu system łączący. W niniejszym badaniu użyto systemu G-Bond (GC). Jest to system jednoskładnikowy, jednofazowy typu all-in- -one zalecany przez producenta do stosowania z materiałem Gradia GC. Eliminuje ko- 33

10 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma integration zone as opposed to the traditional hybrid layer. Results obtained in this paper with regard to marginal seal are satisfying. After 24 months, all investigated reconstructions were accepted. The fact that seven fillings restoring Black s Class III and IV carious defects were lost before the two-year period remains problematic. According to Breschi et al., 12 this situation may be attributed the aging of the compositetooth interface after the application of the allin-one system. These authors believe that a degradation of the hybrid layer may occur caused by sorption of water, resin hydrolysis and breaking the collagen network. In their opinion, modern adhesive systems demonstrate the least predictable clinical action when compared with etch-and-rinse multiphase systems or self-etch two-phase systems. 12 The study by Raszewski and Nowakowska 16 indicates that V generation adhesive systems combined with a glass fiber-reinforced composite material were more resistant to fracture than Gradia + G- Bond. To be objective, we have to add that the retention of a filling also depends on dental practitioner s skill, a point also raised by some authors. 2,17,18 A number of restorations were made by students during their clinical practice another factor influencing the outcome of treatment. Conclusion GC Gradia Direct composite material used in combination with the GC Bond adhesive system can be recommended for the reconstruction of Class I, II and III carious defects. nieczność mieszania składników, skracając i ułatwiając codzienną pracę lekarza dentysty. W świetle danych z piśmiennictwa, systemy łączące all-in-one wykazują mniejszą siłę adhezji do tkanek zęba w porównaniu z systemami starszej generacji. 6,12,13 G-Bond jest nowoczesną wersją systemów all-in-one, dającą według niektórych autorów strefę nano integracji (NIZ) w przeciwieństwie do tradycyjnej warstwy hybrydowej. 14,15 Wyniki uzyskane w obecnej pracy dotyczące szczelności brzeżnej są satysfakcjonujące. Zaakceptowano wszystkie oceniane po 24 miesiącach wypełnienia. Problemem pozostaje fakt utraty przed upływem dwóch lat siedmiu wypełnień rekonstruujących ubytki próchnicowe klasy III i IV według Blacka. Według Breschi i wsp. 12 przyczyną tego może być starzenie się połączeń pomiędzy materiałem złożonym i zębem uzyskanych po zastosowaniu systemu all-in-one. Według wymienionych autorów może następować degradacja warstwy hybrydowej spowodowana sorpcją wody, hydrolizą żywicy i przerwaniem sieci kolagenowej. Zgodnie z opinią cytowanych autorów nowoczesne systemy adhezyjne wykazują najmniej przewidywalne działanie kliniczne w porównaniu z wielofazowymi systemami etch-and-rinse i dwufazowymi self-etch. 12 Z badań Raszewskiego i Nowakowskiej 16 wynika, że systemy łączące V generacji w połączeniu z materiałem złożonym wzmocnionym włóknem szklanym wykazywały większą odporność na złamanie niż materiał Gradia + G-Bond. Zachowując obiektywizm musimy zaznaczyć, że utrzymanie wypełnienia uzależnione jest również od umiejętności lekarza dentysty, co podkreślają niektórzy autorzy. 2,17,18 Oceniane rekonstrukcje wykonywali także studenci podczas zajęć klinicznych. To także mogło mieć wpływ na wyniki leczenia. 34

11 2011, 64, 1-2 Evaluation of composite restoration Podsumowanie Materiał złożony GC Gradia Direct w połączeniu z systemem GC Bond można polecić do wypełnień ubytków próchnicowych klasy I, II i III. References 1. Gończowski K, Krupiński J: Analiza porównawcza szczelności brzeżnej wypełnień z materiałów złożonych Charisma (Heraeus Kulzer) i Gradia (GC) wykonanych techniką konwencjonalną oraz modyfikowaną zastosowaniem insertów badania laboratoryjne. Stomatol Współcz 2002, 9, 5: Taifour D, Frencken JE, Beiruti N, van t Hof MA, van Palenstein Helderman WH: Comparison between restorations in the permanent dentition produced by hand and rotary instrumentation-survival after 3 years. Community Dent Oral Epidemiol. 2003, 31: GC Europe N.V.: GC Gradia Direct światłoutwardzalny materiał kompozytowy do wypełnień. Materiały promocyjne firmy GC. 4. Sikorska-Bochińska J, Buczkowska-Radlińska J, Lipski M: Pięcioletnia porównawcza ocena wypełnień wykonanych z materiałów złożonych. Czas Stomat 2004, 57, 2: Smales RJ, Creaven J: Evaluation of three clinical methods for assessing amalgam and resin restorations. J Prosthet Dent 1985, 54, 3: Burrow MF, Tyas MJ: Clinical trial of G-Bond all-in-one adhesive and Gradia Direct resin composite in non-carious cervical lesions results at 1 year. J Dent 2007, 35: Zarzecka J, Gończowski K, Herbut G, Zarzecki T: Dwunastomiesięczne obserwacje kliniczne wypełnień z kompozytu z dodatkiem mikrowypełniacza porcelanowego Gradia (GC). Por Stomatol 2004, 4: Małkiewicz K, Aluchna M, Jodkowska E: Standard kolorystyczny-mit materiałów złożonych. Mag Stomatol 2005, 9: Małkiewicz K, Loukliński R, Aluchna M, Jodkowska E: Wpływ barwy tła na postrzeganie koloru materiałów złożonych. Mag Stomatol 2006, 11: Magne P, So WS: Optyczna integracja wypełnień klasy IV wykonanych techniką odbudowy warstwowej. Quintessence 2008, XVI, 5: Koh R, Nelva G, Dennison J, Yamari P: Finishing systems on the final surface roughness of composites. The J Cont Dent Prac 2008, 9, 2: Breschi L, Mazzoni A, Ruggeri A, Cadenaro M, Di Lenarda R, De Stefano Dorigo E: Dental adhesion review: aging and stability of the bonded interface. Dent Mat 2008, 24: Małkiewicz K, Leończak U, Jodkowska E: Ocena szczelności brzeżnej wypełnień klasy I wykonanych z materiałów złożonych Gradia i Amelogen w warunkach in vitro. Nowa Stomatol 2007, 1: Ogi K, Uno S, Inoue T, Noda M, Hashimoto M, Koale K, Nimi K, Sano H: Wskazania dla nowego standardu w adhezji. Skuteczność materiału G-Bond i strefy nanointerakcji (NIZ). Stomatol Współ 2007, 14, 3: Yoshiyama M, Nishitani Y, Takahashi K, Yamamoto K, Takahashi K, Itota T: Nowy jednoetapowy system: adhezja G-Bond do zdrowej i próchnicowo zmienionej zębiny korzeniowej. Stomatol Współ 2007, 14, 4:

12 G. Marczuk-Kolada et al. J Stoma 16. Raszewski Z, Nowakowska D: Wytrzymałość mechaniczna materiałów złożonych wzmocnionych włóknem szklanym w zależności od systemów łączących. Czas Stomat 2010, 63, 4: Frencken JE, van t Hof MA, Taifour D, Al- Zaher I: Effectiveness of ART traditional amalgam approach in restoring single-surface cavities in posterior teeth of permanent dentitions in school children after 6, 3 years. Community Dent Oral Epidemiol 2007, 35: Taifour D, Frencken JE, Beiruti N, van t Hof MA: Effectiveness of glass-ionomer (ART) and amalgam restorations in the deciduous dentition: results after 3 years. Caries Res 2002, 36: Adress: Białystok, ul. Waszyngtona 15a (III piętro) Tel.: gkolada@umwb.edu.pl Paper received 1 June 2010 Accepted 4 February K O M U N I K A T XXIX KONFERENCJA NAUKOWO-SZKOLENIOWA SEKCJI PROTETYKI PTS KOMUNIKAT Nr 1 XXIX Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Sekcji Protetyki PTS odbędzie się w dniach września 2011 roku w Hotelu Mercure Zakopane Kasprowy, ul. Szymaszkowa. Temat przewodni Konferencji: PROTETYKA STOMATOLOGICZNA W NAUCE I PRAKTYCE Tematyka sesji : Sesja I : Implantoprotetyka jako metoda z wyboru w rehabilitacji narządu żucia Sesja II: Przyszłość czy zmierzch stałych uzupełnień protetycznych na zębach naturalnych Sesja III: Współzależność protetyki stomatologicznej i innych dziedzin medycyny Sesja IV : Jatrogenne przyczyny dysfunkcji narządu zucia Sesja V : Tematy wolne sesja plakatowa INFORMACJE ORGANIZACYJNE : Zgłoszenia uczestnictwa i prezentacji naukowych tylko drogą elektroniczną: Termin zgłaszania prezentacji naukowej do 15 marca 2011 roku Termin zgłaszania uczestnictwa : Termin I : 30 kwietnia 2011, Termin II : 31 maj 2011 Koszty opłat uczestnictwa na stronie internetowej: Rezerwacji hotelu należy dokonać osobiście: Hotel Mercure Zakopane Kasprowy ul. Siemaszkowa, Tel , fax Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej ORGANIZATORZY: Katedra Protetyki Stomatologicznej IS Uniwersytetu Jagiellońskiego Kierownik : prof. zw. dr hab. Stanisław Majewski Zarząd Sekcji Protetyki Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego Prezes : prof. dr hab. Zdzisław Bereznowski Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego Prezydent : dr hab. Bartłomiej W. Loster Kontakty: Sekretariat Katedry Protetyki Stomatologicznej IS UJ CM Zofia Brajczewska Kraków, ul. Montelupich 4, tel.: fax.: , protetyk@mp.pl