ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W ASPEKCIE PRAWNYM PODCZAS WYPOCZYNKU /w ramach projektu BEZPIECZNE WAKACJE 2011/

Transkrypt

1 ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W ASPEKCIE PRAWNYM PODCZAS WYPOCZYNKU /w ramach projektu BEZPIECZNE WAKACJE 2011/ mec. Aleksander Bolko - radca prawny Kuratorium Oświaty w Szczecinie Szczecin, 30 maja 2011 r.

2 Okres letniego wypoczynku to czas, w którym dzieci i młodzież korzysta z wolnego czasu i uczestniczy w różnego rodzaju wyjazdach na kolenie, obozy, czy urlopy wspólnie z rodzicami. Okres ten sprzyja nawiązywaniu nowych kontaktów i znajomości, poznawaniu nowych kolegów i koleżanek. Letni wypoczynek i wakacyjna atmosfera, to z jednej strony wiele radości i zabawy, ale z drugiej strony istnieje szereg zagrożeń, na które szczególnie w tym okresie należy zwracać uwagę. Niniejsze opracowanie nie wyczerpuje w całości tej problematyki.

3 NARKOTYKI

4 Podczas wakacji dzieci i młodzież zagrożona jest szczególnie możliwością skorzystania z środków odurzających, narkotyków lub innych podobnie działających substancji, które wywołują negatywne konsekwencje w sferze zdrowia i psychiki młodego człowieka. W okresie letniego wypoczynku istnieje duże ryzyko skorzystania przez młodego człowieka z wymienionych używek. Dzieci i młodzież nawiązują nowe kontakty i znajomości, wymieniają się doświadczeniami i często zdarzają się sytuacje inicjacji narkotykowej. Należy wskazać, że w obrocie środki odurzające, psychotropowe lub inne podobne środki są udostępniane wbrew prawu. Zagadnienia z tym związane zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz.1485 z późń. zm.). Zgodnie z w/w ustawą reklama i promocja substancji psychotropowych lub środków odurzających jest zabroniona.

5 Niemniej często producenci, aby ominąć ten zakaz reklamują i promują środki spożywcze lub inne produkty przez sugerowanie, że posiadają one działanie takie jak substancje psychotropowe lub środki odurzające lub ich użycie, nawet niezgodne z przeznaczeniem, może powodować skutki takie jak skutki działania substancji psychotropowych lub środków odurzających, i to pomimo tego, że są to działania zabronione. Takie działania producentów zakładają, że poprzez odwołanie się do działania substancji psychotropowych lub odurzających zwiększają atrakcyjność swoich produktów wśród dzieci i młodzieży. W takiej sytuacji powinniśmy niezwłocznie zawiadomić Policję.

6 Często zdarza się także domowa produkcja środków odurzających lub psychotropowych. Takie działania są również niedopuszczalne. Prawo pozwala wykorzystywać takie substancje wyłącznie w celu prowadzenia badań naukowych, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Należy pamiętać, że także przywóz, wywóz, wewnątrzwspólnotowa dostawa lub wewnątrzwspólnotowe nabycie środków odurzających lub substancji psychotropowych jest zabronione. Posiadanie, udzielanie innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwianie użycia albo nakłanianie do użycia takiego środka lub substancji jest również zabronione. Zatem nawet nabycie takiej substancji w kraju, w którym jest to prawnie dopuszczalne a następnie przywiezienie do naszego kraju jest zabronione, za wyjątkiem przedsiębiorców, co określa ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii.

7 Ponadto cytowana ustawa zdefiniowała kategorię tzw. środka zastępczego tj. - substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślinę, grzyba lub ich część, zawierające taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych np. dopalacze. W sytuacji powzięcia informacji o sprzedaży takich produktów należy zawiadomić Policję oraz państwowego inspektora sanitarnego, który zgodnie z ustawą może nałożyć na wytwórcę takiego środka lub wprowadzającego do obrotu w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości od zł do zł. Z zagadnieniem środków odurzających związane są tzw. pigułki gwałtu, które mogą zostać dorzucone do napoju podczas dyskoteki lub spotkania towarzyskiego. Spożywający napój nie zdaje sobie sprawy, że na skutek wypicia napoju zawierającego taki środek może stracić na pewien czas kontrolę nad swoim zachowaniem. W czasie gdy wbrew woli osoby wyłączona zostaje kontrola nad samym sobą może dojść do wielu czynności zabronionych prawem, takich jak gwałt lub inne czynności o charakterze seksualnym wykonane wbrew woli osoby, którą poddano działaniom tego środka. Mając na uwadze tego rodzaju zagrożenie należy przedsięwziąć wszelkie czynności ostrożności, w szczególności nie pić napojów otrzymanych od osób, których nie znamy, kupować napoje w butelkach, które będą otwarte na naszych oczach lub samodzielnie. W przypadku zauważenia takiego zdarzenia, należy niezwłocznie zawiadomić policję i osobę, której wrzucono taki środek do napoju, a jeśli osoba wypiła taki napój to należy natychmiast pomóc jej w dotarciu do osób bliskich.

8 Ponadto na spotkanie, czy dyskoteki należy wybierać się w kilka osób, które wzajemnie kontrolują siebie i obserwują sytuację. Problem ten wskazuje także na inne zagrożenie to kontakty z osobami nieznanymi poznawanymi podczas spotkań towarzyskich np. na dyskotece. Należy pamiętać, ze nie każda osoba poznana, pomimo z pozoru braku zagrożenia, kieruje się w stosunku do młodego człowieka dobrymi intencjami. Często zdarza się tak, że przyszły sprawca czynu zabronionego ma zaplanowany od samego początku poznania pomysł na popełnienie w stosunku do dziecka przestępstwa. Należy unikać kontaktów z nieznajomymi osobami, a w sytuacji stwierdzenia zagrożenia należy natychmiast reagować.

9 INTERNET

10 Kolejną kwestią związaną z zagrożeniami dla dzieci i młodzieży, jest możliwość popełnianie przestępstw w cyberprzestrzeni za pomocą internetu. Wakacje są okresem, w którym dzieci i młodzież posiada wiele wolnego czasu, który niekoniecznie spędzany jest na wyjazdach, obozach czy koloniach, ale często spędzany jest przed komputerem w internecie. Pozornie internet zapewnia anonimowość osobom korzystającym z tej formy komunikacji. Zatem może dojść do nawiązania kontaktu z osobą, która zamierza popełnić przestępstwo na szkodę małoletniego. Zgodnie z art. 200a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodek karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, z późń. zm.) kto w celu popełnienia przestępstwa zgwałcenia wobec małoletniego poniżej 15 roku życia lub obcowania płciowego z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenia się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenia jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, jak również produkowania lub utrwalania treści pornograficznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje kontakt z małoletnim poniżej lat 15, zmierzając, za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji albo przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Ponadto zgodnie z tym przepisem kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej małoletniemu poniżej lat 15 składa propozycję obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, i zmierza do jej realizacji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

11 Zagrożenia w sieci są poważnym problemem, którego nie można nie zauważać. Internet jest źródłem informacji, niemniej należy pamiętać, że w sieci nie wszystkie treści są bezpieczne dla dzieci i młodzieży. Możliwość prawie niegraniczonego komunikowania się na całym świecie stwarza wielkie ryzyko, że osoba korzystająca może być zagrożona popełnieniem na jej szkodę przestępstw na tle seksualnym, o czym wyżej, ale także innych przestępstw. Należy wspomnieć także, że wizerunek dziecka, nie może być udostępniany bez zgody rodziców lub prawnych opiekunów. Ponadto z internetem związana jest możliwość korespondowania i wymiany informacji, w sposób anonimowy. W sytuacji podejrzenia popełnienia przestępstwa np. agresji słownej, gróźb kierowanych do dziecka, namawiania na zachowania niezgodne z prawem, należy niezwłocznie zawiadomić policję, która ma prawo zażądać od administratora sieci danych pozwalających ustalić sprawcę czynu.

12 ALKOHOL

13 Okres letniego wypoczynku to także czas inicjacji alkoholowej. Młodzież i dzieci aby dorównać starszym rówieśnikom, często będąc w ich obecności sięga po raz pierwszy po alkohol, nie zdając sobie sprawy ze skutków działania tej używki. Wielokrotnie każdy z nas widział jak w sklepie sprzedawca nie zastanawiając się nad prawną odpowiedzialności sprzedawał alkohol osobom poniżej osiemnastego roku życia. Problematykę w tym zakresie reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j.: Dz. U r. Nr 70 poz. 473, z późń. zm.) Zgodnie z przepisami cytowanej ustawy, zabroniona jest sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych osobom, które nie ukończyły osiemnastu lat. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Zatem w sytuacji sprzedaży alkoholu osobie poniżej osiemnastego roku życia powinniśmy natychmiast zareagować. Użycie alkoholu przez osobę małoletnią może spowodować wyłączenie możliwości kierowania swoim zachowaniem przez osobę będącą pod wpływem tej używki. Osoba taka może stać się ofiarą przestępstwa o podłożu seksualnym, jak też może stać się łatwą ofiarą kradzieży.

14 WYPOCZYNEK NAD WODĄ I W GÓRACH

15 Czas letniego wypoczynku jest okresem, w którym dzieci i młodzież doświadcza nowych wrażeń, przemieszcza się ze stałego miejsca zamieszkania, nierzadko w odległe miejsca np. nad morze, jezioro czy w góry. Podczas wypraw nad wodę, należy pamiętać, że kąpiel jest dozwolona w miejscach wyraźnie wyznaczonych, w których mamy potwierdzenie, że na plaży są ratownicy. Nie należy korzystać z kąpielisk nie strzeżonych, o których nie mamy żadnej wiedzy. Podczas wypraw w góry należy pamiętać, że powinniśmy poruszać się tylko po wyznaczonych trasach w grupie osób, najlepiej z przewodnikiem. Nie należy udawać się na wycieczki samodzielnie i na niewyznaczone trasy. Powinniśmy zadbać o posiadanie przy sobie telefonu. Szczególna odpowiedzialność ciąży na wychowawcach podczas nieobecności rodziców, prawnych opiekunów.

16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!