Fizjologia zwierząt - pod red. T. Krzymowskiego, J. Przały

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fizjologia zwierząt - pod red. T. Krzymowskiego, J. Przały"

Transkrypt

1 Fizjologia zwierząt - pod red. T. Krzymowskiego, J. Przały Spis treści l. Układ nerwowy i narządy zmysłów 1.1. Ogólna budowa i podstawowe czynności układu nerwowego 1.2. Neurony, ich budowa i czynności Spoczynkowy potencjał błonowy Pompa sodowo-potasowa Sygnały układu nerwowego - potencjały stopniowane i czynnościowe Przewodzenie potencjałów czynnościowych Przewodzenie informacji w obrębie neuronu Przekazywanie pobudzenia w synapsach obwodowych i ośrodkowych Transport aksoplazmatyczny i funkcje troficzne nerwu Degeneracja i regeneracja włókien nerwowych 1.3. Organizacja czynności układu nerwowego 1.4. Czynność odruchowa jako podstawowa funkcja ośrodkowego układu nerwowego Odruch, luk odruchowy i podział odruchów Ośrodki nerwowe i ich właściwości fizjologiczne Mechanizm sprzęŝenia zwrotnego w czynności odruchowej 1.5. Organizacja czynności czuciowych Pojęcie receptora nerwowego i rodzaje receptorów czuciowych Pojęcie analizatora Czucie somatyczne Czucie trzewne Organizacja czynności czuciowych na poziomie podkorowym Znaczenie kory mózgowej w czynnościach czuciowych 1.6. Organizacja czynności ruchowych Poziomy integracji czynności ruchowych Regulacja napięcia mięśniowego i postawy ciała Rola kory mózgowej, jąder podkorowych i móŝdŝku w regulacji czynności ruchowych 1.7. WyŜsza czynność nerwowa Mechanizm powstawania odruchów warunkowych Analityczno-syntetyczna czynność kory mózgowej 1.8. Układ siatkowaty Czuwanie i sen 1.9. Elektroencefalografia Układ nerwowy autonomiczny Znaczenie i organizacja Mechanizm przekazywania impulsów Autonomiczne unerwienie narządów

2 Odruchy autonomiczne Ośrodki kierujące czynnością układu autonomicznego Integracja czynności autonomicznych na róŝnych poziomach ośrodkowego układu nerwowego Zmysły Zmyst węchu Zmyst smaku Zmyst równowagi Zmysł słuchu Zmysł wzroku Neurofizjologiczne podstawy zachowania się zwierząt Mechanizmy wrodzone (odruchy, instynkty) i nabyte Typy układu nerwowego Motywy, popędy, emocje - układ nagrody i kary Układ limbiczny (rąbkowy), jego ośrodki i czynności Socjalne zachowanie się bydła, świń i drobiu Sposoby komunikowania się zwierząt 2. Mięśnie 2.1. Mięśnie szkieletowe Molekularne podłoŝe skurczu mięśniowego SprzęŜenie pobudzeniowo-skurczowe Mechaniczne właściwości mięśnia szkieletowego Skurcze izolowanego mięśnia Energetyka skurczu mięśniowego Siła, praca i wydajność mięśni Czynnościowa adaptacja mięśni Zmęczenie mięśni StęŜenie pośmiertne Wysiłek mięśniowy i jego wpływ na krąŝenie i oddychanie 2.2. Mięśnie gładkie Mechanizm skurczu mięśni Mechaniczne właściwości mięśni gładkich Aktywność miogeniczna i neurogeniczna 3. Wydzielanie wewnętrzne 3.1. Homeostaza hormonalna Gruczoły wydzielania wewnętrznego Charakterystyka i metabolizm hormonów 3.2. Mechanizm działania hormonów Receptory hormonów Hormony białkowe Hormony steroidowe 3.3. Aktywność hormonalna podwzgórza Hormony stymulujące i hamujące

3 Regulacja wydzielania hormonów 3.4. Przysadka Część tylna (nerwowa) przysadki Część środkowa (pośrednia) przysadki Część przednia (gruczołowa) przysadki 3.5. Szyszynka 3.6. Tarczyca 3.7. Trzustka 3.8. Hormony nadnerczy Kora nadnerczy Rdzeń nadnerczy 3.9. Homeostaza wapniowa Czynniki wzrostowe Hormony gonad Jądra Jajniki Neurohormony i neuropeptydy Kininy i inne hormony tkankowe 4. Krew i chlonka 4.1. Gtówne czynności krwi Skład krwi i niektóre jej właściwości Wskaźnik hematokrytowy Objętość krwi Lepkość i gęstość krwi Opad krwinek Składniki morfotyczne we krwi Krwinki czerwone K-rwinki białe Krwinki płytkowe Osocze krwi i białka osocza 4.2. Powstawanie krwi Produkcja komórek krwi - hemopoeza Szpik kostny Komórki hemopoetyczne szpiku Podścielisko szpiku Bariera szpik-krew Produkcja krwinek czerwonych - erytropoeza Budowa, synteza i znaczenie hemoglobiny Czynności erytrocytów Starzenie się i destrukcja erytrocytów Metabolizm Ŝelaza Regulacja erytropoezy

4 Produkcja krwinek białych - leukopoeza Czynności krwinek białych Regulacja leukopoezy Krwinki płytkowe - powstawanie i czynności Powstawanie i czynności osocza 4.3. Mechanizmy obronno-odpornościowe Odporność nieswoista (oporność) Odporność nieswoista pozakomórkowa" Nieswoiste czynniki humoralne Nieswoista odporność komórkowa Odporność swoista 4.4. Krzepnięcie krwi 4.5. Grupy krwi 4.6. Homeodynamiczna rola krwi (homeostaza) 4.7. Powstawanie i rola chłonki 5. Uktad immunologiczny jako system ogólnoustrojowych regulacji fizjologicznych 5.1. Mechanizmy swoistej odpowiedzi immunologicznej Podstawowe pojęcia z zakresu immunologii Sposoby komunikacji między komórkami układu immunologicznego Rozpoznawanie obcości" Rozpoznawanie antygenu przez limfocyty T Rozpoznawanie antygenu przez limfocyty B Następstwa rozpoznania antygenu przez limfocyty Odporność komórkowa Sposoby rozpoznawania komórek docelowych przez komórki cytotoksyczne Przebieg reakcji cytotoksycznej Transplantacje narządów i ich odrzucanie Odporność humoralna Budowa i klasy immunoglobulin Funkcje immunoglobulin Rodzaje swoistej odporności humoralnej 5.2. Reakcja zapalna jako przykład uogólnionej reakcji układu immunologicznego Definicja reakcji zapalnej i warunki jej rozwoju Komórki i mediatory reakcji zapalnej Przebieg reakcji zapalnej Związek reakcji zapalnej z procesami obrony swoistej Kontrola reakcji zapalnej przez układy nerwowy i hormonalny 5.3. Współdziałanie układów odpornościowego, hormonalnego i nerwowego Oddziaływania pomiędzy układami nerwowym, hormonalnym i odpornościowym Stres a układ odpornościowy Rola szyszynki Dymorfizm płciowy układu odpornościowego

5 Pojęcie narządów uprzywilejowanych immunologicznie" 5.4. Błędy" i pomyłki" układu immunologicznego Niedobory immunologiczne NadwraŜliwość Autoimmunizacja (autoagresja) 6. KrąŜenie krwi i przepływ chłonki 6.1. Podstawowe zasady krąŝenia krwi w układzie krwionośnym 6.2. Podstawowe zadania układu krwionośnego 6.3. Warunki przepływu krwi przez naczynia krwionośne RóŜnice ciśnień hydrostatycznych i opory Szybkość liniowa i objętościowa Tętno Zespolenia tętniczo-ŝylne i unaczynienie naczyń krwionośnych 6.4. Wydzielnicze czynności śródbłonka naczyniowego 6.5. KrąŜenie w obszarze naczyń włosowatych Budowa i czynności naczyń włosowatych Przepływ krwi w naczyniach włosowatych Przemieszczanie się wody i związków chemicznych Filtracja i resorpcja wody - geneza obrzęku Dyfuzja i transport przez ścianki naczyń 6.6. Fizjologia serca Budowa i pobudliwość mięśnia sercowego Automatyzm pracy serca Skurcz i rozkurcz serca - objętości wyrzutowa i minutowa Sita skurczu i wydajność pracy serca Zjawiska elektryczne i akustyczne Ukrwienie i metabolizm mięśnia sercowego KrąŜenie wieńcowe Metabolizm mięśnia sercowego Wewnątrzwydzielnicza czynność serca 6.7. Regulacja pracy serca i przepływu krwi Regulacja przez miogenne i neurogenne napięcie naczyń krwionośnych Udział neuronów ośrodkowego układu nerwowego i zwojów układu autonomicznego Regulacja przez odruchy z presoreceptorów Regulacja przez odruchy z chemoreceptorów Przekrwienie czynnościowe 6.8. Przystosowanie krąŝenia do miejscowych potrzeb narządów Specyfika krąŝenia płucnego Specyfika krąŝenia mózgowego Specyfika krąŝenia nerkowego Specyfika krąŝenia wątrobowego Udział krąŝenia w hormonalnej regulacji niektórych procesów fizjologicznych

6 6.9. Przepływ chlonki 7. Oddychanie i metabolizm energetyczny 7.1. Oddychanie płucne Wprowadzenie Mechanizm wdechu i wydechu Wentylacja płuc Wymiana gazowa w płucach i na obwodzie Transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc 7.2. Regulacja oddychania Ośrodkowa regulacja oddychania Obwodowa regulacja oddychania Odruchy oddechowe 7.3. Oddychanie komórkowe - utlenianie biologiczne Spoczynkowa i czynnościowa przemiana energii, współczynnik oddechowy Rola tlenu w organizmie Łańcuch oddechowy i synteza ATP oraz fosforylacja substratowa Neurohormonalna regulacja metabolizmu energetycznego 8. Trawienie i wchłanianie 8.1. Neurohormonalna regulacja czynności przewodu pokarmowego Jelitowy układ nerwowy Unerwienie przywspółczulne - nerwy błędne Unerwienie współczulne - nerwy trzewne Układ endokrynny jelita śotądkowo-jelitowe czynniki regulacyjne Układ immunologiczny jelita w regulacji jego czynności 8.2. Regulacja pobierania pokarmu: krótko- i długotrwała 8.3. Ruchy (motoryka) przewodu pokarmowego Potencjały spoczynkowe i czynnościowe w mięśniach gładkich przewodu pokarmowego Aktywność ruchowa jamy ustnej, gardła i przełyku Aktywność ruchowa Ŝołądka Aktywność ruchowa Ŝołądka wielokomorowego przeŝuwaczy Aktywność ruchowa jelita cienkiego Aktywność ruchowa jelita grubego Oddawanie kału 8.4. Aktywność wydzielnicza przewodu pokarmowego Czynność wydzielnicza ślinianek Czynność wydzielnicza Ŝołądka Czynność wydzielnicza trzustki Wydzielanie Ŝółci Czynność wydzielnicza jelita 8.5. Procesy trawienia węglowodanów, białek i lipidów Uwarunkowania strukturalne błony śluzowej jelita dla funkcji trawiennych i wchłaniania

7 składników pokarmowych Trawienie węglowodanów Trawienie białek Trawienie przyścienne białek i polisacharydów Trawienie lipidów 8.6. Wchłanianie w jelicie Wchłanianie produktów trawienia węglowodanów i białek Wchłanianie produktów trawienia lipidów Wchłanianie wody i elektrolitów Wchłanianie Ŝelaza Wchłanianie wapnia 8.7. Przepływ krwi w przewodzie pokarmowym 8.8. Cechy swoiste trawienia i wchłaniania u noworodków 8.9. Charakterystyka czynności trawiennych w Ŝołądku wielokomorowym 8.9. l. Drobnoustroje Trawienie i przemiany węglowodanów Przemiany związków azotowych Przemiany lipidów Synteza witamin Cykliczna aktywność przewodu pokarmowego 9. Termoregulacja 9.1. Zwierzęta zmienno- i stałocieplne 9.2. Bilans cieplny organizmu 9.3. Rodzaje wymiany cieplnej między organizmem a otoczeniem Wymiana cieplna przez promieniowanie Konwekcyjna wymiana ciepła Wymiana ciepła przez przewodzenie Utrata ciepła przez parowanie wody 9.4. Temperatura ciała zwierząt domowych 9.5. Efektory oddawania ciepła Wpływ bodźców termicznych na skórny przepływ krwi Regulacja temperatury krwi tętniczej dopływającej do skóry Regulacja oddawania ciepła przez parowanie wody 9.6. Termogeneza bezdrŝeniowa i drŝeniowa 9.7. Recepcja temperatury Podwzgórzowe ośrodki regulacji temperatury Obwodowa recepcja temperatury 9.8. Behawioralna regulacja temperatury 9.9. Przystosowanie do róŝnych temperatur otoczenia Hipertermia, hipotermia i hibernacja Gorączka RóŜnice między gorączką a przegrzaniem, czyli hipertermią

8 Mechanizmy działania pirogenów Biologiczne znaczenie gorączki Termoregulacyjne reakcje gorączkowe u zwierząt heterotermicznych oraz homeotermicznych Przeciwgorączkowe działanie aspiryny Stresowy wzrost temperatury ciała 10. Wydalanie i regulacja wodno-mineralna Rola nerek w organizmie Budowa nerek Ukrwienie nerek Unerwienie nerek Mechanizm wytwarzania moczu w nerkach Filtracja klębkowa Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe Transport kanalikowy i wydalanie substancji organicznych z moczem Transport kanalikowy i wydalanie substancji nieorganicznych z moczem Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu Właściwości moczu ostatecznego Regulacja czynności nerek Autoregulacja przepływu krwi przez nerki Regulacja nerwowa czynności nerek Regulacja hormonalna czynności nerek Układ renina-angiotensyna-aldosteron Inne czynniki regulujące czynność nerek Rola nerek w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej Nerka jako narząd endokrynny Wydalanie moczu Przechodzenie moczu do pęcherza moczowego Czynności pęcherza moczowego Unerwienie pęcherza moczowego Ośrodki nerwowe kontrolujące oddawanie moczu Mechanizm oddawania moczu Niektóre metody badania funkcji nerek Metody bezpośrednie Metody pośrednie 11. Rozród Gametogeneza i rozwój narządów rozrodczych Pierwotne komórki płciowe i róŝnicowanie gonad oraz narządów rozrodczych Rozwój gonad i wydzielanie hormonów u samców Rozwój gonad i wydzielanie hormonów u samic Dojrzałość płciowa Procesy rozrodcze u dojrzałych płciowo samców Wytwarzanie plemników

9 Budowa kanalików plemnikotwórczych Proces spermatogenezy Proces spermiogenezy Budowa plemnika Dojrzewanie plemników w najądrzach Regulacja hormonalna procesów zachodzących w najądrzach Nasienie, jego skład i metabolizm Regulacja procesów rozrodczych Rola androgenów Rola estrogenów Rola białka StAR Rola prolaktyny Rola czynników peptydowych Rola makrofagów Procesy rozrodcze u dojrzałych płciowo samic Proces oogenezy Rozwój i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych Peptydowe czynniki regulujące czynności jajnika Atrezja pęcherzyków jajnikowych Ruja Owulacja Powstawanie i czynności ciałka Ŝółtego Luteoliza Cykl rujowy (płciowy) Kopulacja Transport gamet i zapłodnienie CiąŜa i poród Wczesny rozwój zarodka Implantacja Mechanizmy chroniące zarodek przed odrzuceniem przez organizm matki Hormony wytwarzane przez cięŝarną samicę i zarodek - mechanizm rozpoznania ciąŝy Błony płodowe i łoŝysko Błony płodowe ŁoŜysko Poród i okres poporodowy 12. Laktacja Wzrost i rozwój gruczołu mlekowego (mammogeneza) Zapoczątkowanie laktacji (laktogeneza) Ekspresja genów białek mleka Wpływ hormonów na ekspresję genów białek mleka Kontrola laktogenezy Laktopoeza

10 Mechanizm wytwarzania mleka Skład mleka i znaczenie jego podstawowych składników Pozostałe składniki mleka Inne związki obecne w mleku Czynniki wpływające na skład i właściwości mleka Siara - skład i jej znaczenie dla noworodka Wydalanie mleka Mleko kozie i jego właściwości Udział białek mleka w procesach immunologicznych 13. Wybrane zagadnienia z fizjologii ptaków Krew i krąŝenie Oddychanie Budowa układu oddechowego Mechanizm oddychania Trawienie Budowa przewodu pokarmowego Regulacja wydzielania soków trawiennych Wchłanianie Rozród Rozród u samic Jajo, jego budowa i składniki Układ rozrodczy Regulacja cyklu owulacyjnego Regulacja znoszenia jaja Regulacja gospodarki wapniowej w okresie nieśności Kwoczenie Rozród u samców Wydawca PWRiL Rok 2005 wydania Liczba stron 756 Wymiary 240 x 175 mm Okładka twarda Cena 74,99 ISBN

Przedmowa. ruchowych. Zawartość. 1. Wstęp do fizjologii - (Genowefa Kotwica) 1.1. Fizjologia - nauka o życiu, o regulacjach warunkujących życie

Przedmowa. ruchowych. Zawartość. 1. Wstęp do fizjologii - (Genowefa Kotwica) 1.1. Fizjologia - nauka o życiu, o regulacjach warunkujących życie Zawartość 141541 Przedmowa 1. Wstęp do fizjologii - (Genowefa Kotwica) 1.1. Fizjologia - nauka o życiu, o regulacjach warunkujących życie 1.2. Istota życia 1.3. Powstawanie nowych osobników - powielanie

Bardziej szczegółowo

Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie

Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie W ł a d y s ł a w Z. T r a c z y k Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE Wydawnictwo Lekarskie PZWL prof. dr hab. med. WŁADYSŁAW Z. TRACZYK Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE W ydanie VIII - uaktualnione M Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka studia stacjonarne I stopnia

Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka studia stacjonarne I stopnia Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka studia stacjonarne I stopnia Prowadzący przedmiot: dr n. wet. Sylwester Kowalik Szczegółowy program wykładów

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy

Bardziej szczegółowo

Układ wewnątrzwydzielniczy

Układ wewnątrzwydzielniczy Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ: UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski. obowiązkowy. 155, w tym: 35 - wykłady, 48 seminaria, 72 ćwiczenia

SYLABUS. Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski. obowiązkowy. 155, w tym: 35 - wykłady, 48 seminaria, 72 ćwiczenia SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski

Bardziej szczegółowo

Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS

Nauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Fizjologia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Fizjologia S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod AF modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Fizjologia Obowiązkowy Nauk

Bardziej szczegółowo

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną. Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce

Bardziej szczegółowo

Kierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej

Kierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej Kierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej Fizjologiczne mechanizmy funkcjonowania organizmu człowieka, zarówno na poziomie komórkowym, jak i narządowym. Integracyjne funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

2. Plan wynikowy klasa druga

2. Plan wynikowy klasa druga Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3

Bardziej szczegółowo

3. Wymagania edukacyjne

3. Wymagania edukacyjne 3. Wymagania edukacyjne DZIAŁ PROGRAMU TEMAT LEKCJI KONIECZNY POZIOM PODSTAWOWY ROZSZERZAJĄCY DOPEŁNIAJĄCY ORGANIZM CZŁOWIEKA 1. Pochodzenie człowieka i jego miejsce w systemie organizmów. 2. Budowa i

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałLekarski i Nauk o Zdrowiu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/201 Kierunek studiów: Dietetyka

Bardziej szczegółowo

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Autonomiczny układ nerwowy - AUN Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 Temat: Komórka nerwowa. Przewodnictwo synaptyczne. Pomiar chronaksji i reobazy nerwu kulszowego żaby - Filmy

Ćwiczenie 2 Temat: Komórka nerwowa. Przewodnictwo synaptyczne. Pomiar chronaksji i reobazy nerwu kulszowego żaby - Filmy Ćwiczenie 1 Temat: Organizacja zajęć, regulamin, szkolenie BHP Ćwiczenie 2 Temat: Komórka nerwowa. Przewodnictwo synaptyczne 1. Funkcje układu nerwowego. 2. Morfologia komórek nerwowych w aspekcie przewodnictwa.

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Fizjologia Rok akademicki: 2014/2015 Kod: JFM-1-203-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Fizyka Medyczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma

Bardziej szczegółowo

SYLABUS dotyczy cyklu kształcenia (skrajne daty)

SYLABUS dotyczy cyklu kształcenia (skrajne daty) Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS dotyczy cyklu kształcenia 2016-2019 (skrajne daty) Podstawowe informacje o przedmiocie/module Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjologia Kod przedmiotu/

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: technik obsługi turystycznej Przedmiot: Biologia Zakres rozszerzony Klasa 3. Ocena Nazwa

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2 TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Fizjologia Kod przedmiotu: 4 Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Fizjologia II - opis przedmiotu

Fizjologia II - opis przedmiotu Fizjologia II - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizjologia II Kod przedmiotu 12.9-WL-Lek-FII Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów

Bardziej szczegółowo

RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego

RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Temat: Mięśnie szkieletowe i gładkie. Regulacja czynności motorycznych.

Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Temat: Mięśnie szkieletowe i gładkie. Regulacja czynności motorycznych. Ćwiczenie 1 Temat: Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne. Szkolenie BHP. 1. Funkcje układu nerwowego. 2. Morfologia komórek nerwowych w aspekcie przewodnictwa. 3. Bodziec definicja, rodzaje. 4. Potencjał

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)

Bardziej szczegółowo

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek

Bardziej szczegółowo

Sylabus przedmiotu FIZJOLOGIA

Sylabus przedmiotu FIZJOLOGIA Sylabus przedmiotu FIZJOLOGIA 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne):

Bardziej szczegółowo

Fizjologia zwierząt SYLABUS A. Informacje ogólne

Fizjologia zwierząt SYLABUS A. Informacje ogólne Fizjologia zwierząt SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku Kod przedmiotu/ modułu* Wydział

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego

Bardziej szczegółowo

Rok / Semestr Stacjonarne Niestacjonarne Fizjoterapia praktyczny 1/ 1 i 2 1/ 1 i 2

Rok / Semestr Stacjonarne Niestacjonarne Fizjoterapia praktyczny 1/ 1 i 2 1/ 1 i 2 KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) Rok / Semestr Stacjonarne Niestacjonarne Fizjoterapia praktyczny 1/ 1 i 2 1/ 1 i 2 Specjalność Przedmiot

Bardziej szczegółowo

i klinicznej Władysława Z. Traczyka i Andrzeja Trzebskiego Pod redakcja^ Wydawnictwo Lekarskie PZWL

i klinicznej Władysława Z. Traczyka i Andrzeja Trzebskiego Pod redakcja^ Wydawnictwo Lekarskie PZWL a 1 A: i klinicznej Pod redakcja^ Władysława Z. Traczyka i Andrzeja Trzebskiego Wydawnictwo Lekarskie PZWL z elementami fizjologu stosowanej I klinicznej Pod redakcją prof. dr. hak medl Władysława Z. Traczyka

Bardziej szczegółowo

Hormony tropowe - TSH, FSH, LH i ACTH Czynność części pośredniej przysadki Szyszynka (M. Karasek)

Hormony tropowe - TSH, FSH, LH i ACTH Czynność części pośredniej przysadki Szyszynka (M. Karasek) Spis treści 1. W prowadzenie do anatomii, fizjologii i nauk pokrewnych 11 1.1. Elementy embriologii*ogólnej 13 1. 1. 1. Rozród i jego rodzaje 13 1. 1. 1. 1. Komórki płciowe męskie 13 L 1. 1.2. Komórki

Bardziej szczegółowo

Fizjologia I - opis przedmiotu

Fizjologia I - opis przedmiotu Fizjologia I - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizjologia I Kod przedmiotu 12.9-WL-Lek-F Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów

Bardziej szczegółowo

ILUSTROWANA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

ILUSTROWANA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Stefan Silbernagl Agamemnon Despopoulos ILUSTROWANA FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA l-s s, Redakcja naukowa tłumaczenia Joanna Lew in-k ow alik Wydawnictwo Lekarskie PZWL Stefan Silbernagl Agamemnon Despopoulos ILUSTROWANA

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej

Bardziej szczegółowo

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Dział II. Fizjologia komórek nerwowych i mięśniowych. Dział III. Czynność układu nerwowego

Spis treści. Dział II. Fizjologia komórek nerwowych i mięśniowych. Dział III. Czynność układu nerwowego Gangong-00.fm Page IX Friday, December 7, 2007 2:03 PM Spis treści Dział I. Wprowadzenie do fizjologii 1. Ogólne i komórkowe podstawy fizjologii... 3 Wprowadzenie................. 3 Zasady ogólne..................

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

Fizjologia - opis przedmiotu

Fizjologia - opis przedmiotu Fizjologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizjologia Kod przedmiotu 12.9-WL-LEK-FIZ Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil ogólnoakademicki Rodzaj studiów

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA. b. umiejętności:

FIZJOLOGIA. b. umiejętności: FIZJOLOGIA 1. Informacje o przedmiocie (zajęciach), jednostce koordynującej przedmiot, osobie prowadzącej 1.1. Nazwa przedmiotu (zajęć): Fizjologia 1.2.Forma przedmiotu: Wykłady, ćwiczenia 1.3. Przedmiot

Bardziej szczegółowo

5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...

5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach... SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............

Bardziej szczegółowo

I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu

I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu NaCoBeZu z biologii dla klasy 2 I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Organizm człowieka jako funkcjonalna całość wymieniam dziedziny biologii zajmujące się budową i funkcjonowaniem ciała człowieka

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA Z BIOCHEMIĄ I BIOFIZYKĄ

FIZJOLOGIA Z BIOCHEMIĄ I BIOFIZYKĄ Nazwa modułu/przedmiotu : ydział: SYLABUS 2012 2015 Część A - Opis przedmiotu kształcenia. FIZJOLOGIA Z BIOCHEMIĄ I BIOFIZYKĄ (Nauki Podstawowe) Kod modułu ydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu NP-FzBiB

Bardziej szczegółowo

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.

Bardziej szczegółowo

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. kształcenia. Specjalności Poziom studiów jednolite magisterskie * I stopnia X

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. kształcenia. Specjalności Poziom studiów jednolite magisterskie * I stopnia X Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy Nazwa grupy Wydział Kierunek studiów Specjalności NAUK o ZDROWIU Położnictwo Poziom studiów

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1 Temat: Wprowadzenie do zajęć z Fizjologii. Regulamin i szkolenie BHP. ĆWICZENIE 2 Temat: Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne.

ĆWICZENIE 1 Temat: Wprowadzenie do zajęć z Fizjologii. Regulamin i szkolenie BHP. ĆWICZENIE 2 Temat: Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne. ĆWICZENIE 1 Temat: Wprowadzenie do zajęć z Fizjologii. Regulamin i szkolenie BHP ĆWICZENIE 2 Temat: Komórka nerwowa. Przekaźnictwo synaptyczne. 1. Funkcje układu nerwowego. 2. Morfologia komórek nerwowych

Bardziej szczegółowo

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) Rok / Semestr pielęgniarstwo praktyczny / Specjalność Przedmiot oferowany w języku: Kurs (obligatoryjny/obieralny)

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

Tematy-zakres treści/podręcznik: Biologia 2-zakres rozszerzony

Tematy-zakres treści/podręcznik: Biologia 2-zakres rozszerzony Tematy-zakres treści/podręcznik: Biologia 2-zakres rozszerzony Lp. Temat Treści nauczania 1 Kierunki przemian metabolicznych metabolizm I. Metabolizm kierunki przemian metabolicznych anabolizm i katabolizm

Bardziej szczegółowo

Fizjologiczne podstawy rekreacji ruchowej. Pod redakcją naukową Andrzeja Eberhardta

Fizjologiczne podstawy rekreacji ruchowej. Pod redakcją naukową Andrzeja Eberhardta Fizjologiczne podstawy rekreacji ruchowej Z ELEMENTAMI FIZJOLOGII OGÓLNEJ CZŁOWIEKA Pod redakcją naukową Andrzeja Eberhardta Warszawa 2008 RECENZENCI Prof. zw. dr hab. med. Krzysztof Klukowski (całość)

Bardziej szczegółowo

NZ.1.4. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny Forma studiów

NZ.1.4. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny Forma studiów Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE NZ.1.4. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny

Bardziej szczegółowo

ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów

ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCIKIES Podręcznik dla studentów Pod redakcją dr n. med. Bożeny Czarkowskiej-Pączek prof. dr. hab. n. med. Jacka

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna) SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna) Kod przedmiotu/ modułu*

Bardziej szczegółowo

Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka

Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu

Bardziej szczegółowo

Wymagania z biologii dla klasy VII. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej):

Wymagania z biologii dla klasy VII. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Wymagania z biologii dla klasy VII Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną): I. Biologia

Bardziej szczegółowo

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) Rok / Semestr pielęgniarstwo praktyczny / Specjalność Przedmiot oferowany w języku: Kurs (obligatoryjny/obieralny)

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA. Fizjologia. podstawowy

FIZJOLOGIA. Fizjologia. podstawowy FIZJOLOGIA 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Wydział

Bardziej szczegółowo

Układ nerwowy. /Systema nervosum/

Układ nerwowy. /Systema nervosum/ Układ nerwowy /Systema nervosum/ Autonomiczny układ nerwowy Autonomiczny układ nerwowy = = wegetatywny -jest częścią UN kontrolującą i wpływającą na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich,

Bardziej szczegółowo

Poziom i. studiów. Punkty ECTS

Poziom i. studiów. Punkty ECTS WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII

WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII I. Organizm człowieka. 1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka. przedstawia hierarchizację budowy organizmu człowieka (komórki, tkanki, narządy, układy narządów,

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************

Bardziej szczegółowo

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK

TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę

Bardziej szczegółowo

Budowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu.

Budowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu. Materiał obowiązujący na ćwiczenia: 1. Nerka Budowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu. Filtracja kłębkowa - siły napędowe filtracji, czynniki wpływające, pomiar GFR, klirens. Przepływ

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Fizjologia człowieka Rok akademicki: 2030/2031 Kod: BTR-1-105-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Turystyka i Rekreacja Specjalność: - Poziom studiów:

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2018/ /2023

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2018/ /2023 Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Sylabus przedmiotowy 018/19 0/03 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów Jednolite

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii w klasie 7 szkoły podstawowej, na poszczególne oceny szkolne

Wymagania edukacyjne z biologii w klasie 7 szkoły podstawowej, na poszczególne oceny szkolne Wymagania edukacyjne z biologii w klasie 7 szkoły podstawowej, na poszczególne oceny szkolne Uczeń otrzyma ocenę celującą, jeżeli: opanuje w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w podstawie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII klasa 2 gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII klasa 2 gimnazjum IV. Układ krążenia WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII klasa 2 gimnazjum Zawierają szczegółowy wykaz wiadomości i umiejętności, które uczeń powinien opanować po omówieniu poszczególnych lekcji z podręcznika

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas 7 - BIOLOGIA

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas 7 - BIOLOGIA Dział Organizm człowieka Wymagania podstawowe (+) Uczeń: - przedstawia hierarchizację budowy organizmu człowieka (komórki, tkanki, narządy, układy narządów, organizm) - dokonuje obserwacji i z pomocą nauczyciela

Bardziej szczegółowo

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7 Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - biologia klasa 7 I. Organizacja i chemizm życia II.7,1) Różnorodność życia. Różnorodność i jedność świata zwierząt., tkanki zwierzęce. Uczeń: przedstawia

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA klasa VII

BIOLOGIA klasa VII 2017-09-01 BIOLOGIA klasa VII Treści nauczania z podstawy programowej przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII DLA KLASY VII I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 1) przedstawia hierarchiczną

Bardziej szczegółowo

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum

Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami

Bardziej szczegółowo

Układy: oddechowy, krążenia,

Układy: oddechowy, krążenia, Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Wynikowy plan nauczania biologii skorelowany z trzecią częścią cyklu edukacyjnego Biologia z tangramem

Wynikowy plan nauczania biologii skorelowany z trzecią częścią cyklu edukacyjnego Biologia z tangramem Wynikowy plan nauczania biologii skorelowany z trzecią częścią cyklu edukacyjnego iologia z tangramem Poniższy plan wynikowy zakłada dalszą realizację cyklu iologia z tangramem. Zawiera wykaz treści materiału

Bardziej szczegółowo

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

SYLABUS na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Fizjologia (2) Nazwa jednostki Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego

SYLABUS na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Fizjologia (2) Nazwa jednostki Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego SYLABUS na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Fizjologia (2) Nazwa jednostki Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego prowadzącej przedmiot Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA OBOWIĄZUJĄCE Z FIZJOLOGII KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE

ZAGADNIENIA OBOWIĄZUJĄCE Z FIZJOLOGII KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE ZAGADNIENIA OBOWIĄZUJĄCE Z FIZJOLOGII KIERUNEK: RATOWNICTWO MEDYCZNE Fizjologia ogólna i mięśnie 1. Homeostaza, układ homeostatyczny, współczynnik homeostazy. 2. Skład płynu wewnątrz i zewnątrzkomórkowego

Bardziej szczegółowo

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH 1.1. ZMYSŁY CHEMICZNE (R.7.3) 1.2. REGULACJA WEWNĘTRZNA (R.10) Zakład Psychofizjologii UJ ZMYSŁY CHEMICZNE Chemorecepcja: smak,

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część II. Fizjologia mięśni...31. Część I. Fizjologia ogólna...13. Wstęp...11

Spis treści. Część II. Fizjologia mięśni...31. Część I. Fizjologia ogólna...13. Wstęp...11 Spis treści Wstęp...11 Część I. Fizjologia ogólna...13 Żywa komórka, jej struktura i funkcje... 15 Budowa i funkcje komórki....15 Struktura błony komórkowej...16 Kanały błony komórkowej...17 Transport

Bardziej szczegółowo

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy A

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy A Sylabus Opis przedmiotu kształcenia Załącznik nr 5 Nazwa modułu/przedmiotu FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy A Nazwa grupy Wydział Kierunek studiów Specjalności Nauk

Bardziej szczegółowo

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV

TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym

Bardziej szczegółowo

Dział IV. Fizjologia układu krążenia

Dział IV. Fizjologia układu krążenia Dział IV Fizjologia układu krążenia UWAGA! Dwiczenia 1 i 2 odbywad się będą systemem rotacyjnym zgodnie z niżej podanym podziałem. Dw. 1. Serce cz. I. Cykl hemodynamiczny serca. Badanie fizykalne serca.

Bardziej szczegółowo

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Wydalanie ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydalanie DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Środowisko odla ZWIERZĘCIA jest nim OTOCZENIE, w którym żyje odla KOMÓREK PŁYN ZEWNĄTRZKOMÓRKOWY,

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna) SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjologia ogólna (diagnostyka fizjologiczna) Kod przedmiotu/ modułu*

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne - BIOLOGIA - klasa 7

Wymagania edukacyjne - BIOLOGIA - klasa 7 Wymagania edukacyjne - BIOLOGIA - klasa 7 D z i a ł : B i o l o g i a n a u k a o ż y c i u. (ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) (ocena dobra) (ocena bardzo dobra) (ocena celująca) zalicza biologię

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2. TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH, cz. I 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału klasa III (drugi podręcznik)

Rozkład materiału klasa III (drugi podręcznik) Rozkład materiału klasa III (drugi podręcznik) Dział programu Układ nerwowy Temat Budowa i funkcje Ośrodkowy układ nerwowy Materiał nauczania budowa i funkcje układu nerwowego budowa neuronu komórki glejowe

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA. Fizjologia. podstawowy. Dr Bartłomiej Szulczyk Dr Ewa Nurowska Dr Maciej Gawlak Dr Aneta Książek Dr Przemysław Kurowski NIE

FIZJOLOGIA. Fizjologia. podstawowy. Dr Bartłomiej Szulczyk Dr Ewa Nurowska Dr Maciej Gawlak Dr Aneta Książek Dr Przemysław Kurowski NIE FIZJOLOGIA 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Wydział

Bardziej szczegółowo

Instytut Ochrony Zdrowia Zakład Kosmetologii

Instytut Ochrony Zdrowia Zakład Kosmetologii Kod przedmiotu: PLPILAIOZKOS-L-1p6-2014S Pozycja planu: A6 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane 1 Nazwa przedmiotu Fizjologia 2 Kierunek studiów Kosmetologia Poziom studiów I stopnia 4 Forma

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy II gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy II gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy II gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej Dział Lp. Temat V. Układ krążenia 2. Budowa i funkcje krwi podaje nazwy

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Instytut Nauk o Zdrowiu i Żywieniu Osoba sporządzająca

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Instytut Nauk o Zdrowiu i Żywieniu Osoba sporządzająca Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Nauka o człowieku Kierunek Menedżer żywności i żywienia Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007

DZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007 DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. TKANKI POBUDLIWE. Ćw. 1. Fizjologia jako nauka o homeostazie. (1-2 X 2012) 1. Wprowadzenie do przedmiotu. 2. Fizjologia i jej znaczenie w naukach

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne biologia,klasa 7

Wymagania edukacyjne biologia,klasa 7 Wymagania edukacyjne biologia,klasa 7 Półrocze I Półrocze II Wymagania ogólne. Uczeń I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. 1) opisuje, porządkuje i

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii, wykłady

Podstawy anatomii, wykłady Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab.,

Bardziej szczegółowo