Wkwietniu 2012 r. Ministerstwo

Transkrypt

1 Jaki pułap osiągnie epuap w 2013 roku E-USŁUGI W roku 2012 nie nastąpiły żadne zauważalne zmiany w funkcjonowaniu epuap i profilu zaufanego. Trwały natomiast liczne prace organizacyjne, które mają przyczynić się do rewolucyjnej zmiany platformy. Czy planowane inwestycje przyniosą dobry skutek? Jan Gorski Wkwietniu 2012 r. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji opublikowało raport Państwo 2.0 nowy start dla e-administracji. Ten swoisty program naprawczy został ogłoszony w atmosferze problemów wiążących się z rozliczeniem części projektów z obszaru e-administracji. Przez wiele miesięcy z jednej strony ministerstwo cyfryzacji szukało sposobu na to, aby nie doszło do utraty dotacji europejskich na informatyzację sektora publicznego, a z drugiej minister Boni wraz ze swoim nowym zespołem, składającym się z pracowników Centrum Projektów Internetowych (CPI) i resortu, próbował realnie ocenić stan e-administracji. Znaczenie raportu Państwo 2.0 nowy start dla e-administracji odmienił język, jakim mówi się o e-administracji, i wskazał, że potrzeby obywatela, przedsiębiorcy czy urzędnika są ważniejsze od aspektów technicznych wdrożeń. W dokumencie stwierdzono m.in., że każdy usprawniany proces IT powinien mieć opiekuna w postaci urzędnika, a nie informatyka. Raport uśmiercił wprawdzie kilka projektów, w tym PL.ID, ale ujął np. istotę rozwoju epuap wskazał, że gdyby platforma ta miała lepszy interfejs, udostępniała więcej usług dla obywatela i zmieniła swój wizerunek, to znalazłaby odbiorców i byłaby powszechnie używana. Na efekty ukazania się raportu nie trzeba było długo czekać. W ostatnim półroczu CPI ogłosiło kilka przetargów poświęconych zmianom i nowym funkcjom w epuap (patrz: ramka Przetargi na rozwój epuap ), które mają pojawić się wraz ze zmianami prawnymi. W 2012 r. rząd zaproponował poprawki do tzw. ustawy o informatyzacji (DzU z 2005 nr 64, poz. 565 ze zm.), z których najważniejszą jest określenie sposobu, w jaki dokument papierowy może stać się cyfrowym. Biorąc pod uwagę, że cały dotychczasowy dorobek biurokratyczny jest na papierze, jest to kolosalny krok naprzód. Poza tym proponowane zmiany dadzą MAC większe możliwości wpływania na działanie epuap. Zastanówmy się, jak epuap teraz wygląda i jak może wyglądać po wdrożeniu planowanych zmian. Profil zaufany Zdobycie profilu zaufanego jest stosunkowo proste. Kiedy już użytkownik przebije się przez nieprzyjazny interfejs Funkcje epuap rejestracji w epuap i złoży wniosek o profil zaufany, musi pójść do dowolnego z kilkuset punktów potwierdzających (ich lista znajduje się na stronie internetowej CPI pod adresem itwa.pl/1q), gdzie jednorazowo potwierdza swoją tożsamość i tym samym otrzymuje profil zaufany epuap. Od tej pory za każdym razem, gdy podpisuje się profilem zaufanym, na swój adres poczty elektronicznej otrzymuje kod token, który należy wpisać w formularz podpisu w celu uwierzytelnia swojej tożsamości. Od ponad roku znane są ale nie zostały poprawione błędy bezpieczeństwa korzystania z epuap. Dotyczą one m.in. sytuacji, w której użytkownik zapomniał hasła do swojego konta na epuap i musi uzyskać nowe. Niestety, formuła polegająca na przysyłaniu nowego hasła em bez przymusu zmiany go przy pierwszym logowaniu daje podstawy, by sądzić, że wielu użytkowników nie zmienia swojego hasła podanego w chwili pierwszego rejestrowania się w portalu. Ponadto eksperci wskazują, że aby złamać stworzyć szynę komunikacji między rejestrami i innymi podmiotami e-administracji umożliwiać podmiotom administracji publicznej, samorządom oferowanie usług za pośrednictwem portalu za pomocą łatwych aplikacji umożliwiać w sposób prosty i bezpłatny podpis dla każdego obywatela wyznaczać standardy usług e-administracji i interoperacyjności tych usług 36 IT w Administracji / marzec 2013

2 bezpieczeństwo profilu zaufanego, wystarczy włamać się do poczty elektronicznej właściciela profilu. Rozwiązaniu jest więc daleko do form autoryzacji przyjętych przez banki (karty kluczy, SMS, urządzenia generujące token itp.). W czerwcu 2011 r., gdy profil zaufany startował, ówczesny dyrektor CPI Zbigniew Olejniczak zakładał, że profili zaufanych w pierwszym roku funkcjonowania usługi może być nawet milion. Po 600 dniach skorzystało z niej 100 tys. osób. Liczba użytkowników rośnie, ale nie tak, jak by można było to sobie wymarzyć. Pojawienie się usług wykorzystujących profil miało podnieść zainteresowanie. Niestety, nie zawsze widać istotną zmianę trendu. Mimo że od 1 października 2012 r. platforma PUE-ZUS umożliwia sprawdzanie stanu konta osoby ubezpieczonej w ZUS, wzrost liczby profili dalej ma podobne tempo. Po prostu wprowadzono usługę mało popularną nawet w wersji analogowej. Wzrost jest zdeterminowany głównie przez nowych przedsiębiorców korzystających z CE- IDG (patrz: infografika Przyrost liczby profili zaufanych epuap ). Ankieta przeprowadzona w kwietniu 2012 r. przez Stowarzyszenie Miasta w Internecie na zlecenie Ministerstwa Gospodarki pokazała, że w serwisie CE- IDG profil zaufany do podpisywania dokumentów wykorzystuje 52% urzędników i 88% przedsiębiorców. Po uwzględnieniu liczby kont na CEIDG wynika, że konto z profilem zaufanym ma od 5 do 10 tys. urzędników i od 30 do 35 tys. obywateli. To oznacza, że z ok. 100 tys. do tej pory przyznanych profili zaufanych ok. 40 tys. zostało użytych w CEIDG. Dobrze byłoby wiedzieć, gdzie są wykorzystane pozostałe; niestety, takich danych z CPI nie uzyskaliśmy. Podobne szacunki pokazują, że 15 25% wniosków w CEIDG jest wypełnianych online przez obywateli, a później fizycznie potwierdzanych w urzędzie takich dokumentów jest średnio dziesięciokrotnie więcej niż wniosków podpisywanych elektronicznie. To oznacza, że potencjalnie było tys. użytkowników CEIDG, którzy równie dobrze mogli składać podpis profilem zaufanym. Omawiana ankieta oraz bezpośredni kontakt z urzędnikami na warsztatach dotyczących CEIDG wskazywały na problemy z wydajnością systemu profilu zaufanego. Niektórzy urzędnicy w godzinach popołudniowych czekali nawet godzinę na z kluczem do podpisania dokumentu. Projekt Wydzielenie funkcjonalności profilu zaufanego ma to wszystko naprawić. Wymagania ujęte w przetargach ogłoszonych przez CPI są nastawione na zwiększenie ergonomii, bezpieczeństwa i dostępności profilu zaufanego. Określone w nich standardy wydajności oraz SLA są bardzo wyśrubowane. Platforma komunikacji z urzędami Na epuap dostępnych jest 8500 podmiotów publicznych oferujących różne usługi. Większość udostępnia darmową esp, ale trudno dokładnie określić, jakie jest zainteresowanie tą usługą wśród obywateli. Nie są ogólnie dostępne dane pozwalające stwierdzić, czy ze skrzynek korzystają głównie obywatele do składania wniosków, czy urzędy do komunikacji między sobą. W grudniu 2012 r. dokumentów wysłanych przez epuap Przetargi na rozwój epuap 1. Badanie użyteczności, przygotowanie i dostarczenie architektury informacji, prototypu interfejsu użytkownika oraz projektu graficznego interfejsu użytkownika epuap w Wersji standardowej i w Wersji mobilnej oraz Nadzór autorski nad Wdrożeniem przedmiotowych Produktów przez Podmiot trzeci (itwa.pl/pepuap1) 2. Rozbudowa oprogramowania aplikacyjnego platformy epuap oraz wdrożenie produkcyjne na rozbudowanej infrastrukturze technicznej (itwa.pl/pepuap2) 3. Wydzielenie funkcjonalności profilu zaufanego do wydzielonej infrastruktury w ramach systemu epuap (itwa.pl/pepuap3) 4. Rozbudowa i dostosowanie aktualnej infrastruktury technicznej epuap do nowych wymagań (itwa.pl/pepuap4) 5. Budowa oraz uruchomienie nowych funkcjonalności oprogramowania aplikacyjnego platformy epuap (itwa.pl/pepuap5) 6. Stworzenie i dostarczenie aplikacji mobilnej platformy epuap na wybrane platformy systemowe wraz z zapewnieniem modyfikacji (itwa.pl/pepuap6) było zatem średnio każdy podmiot oferujący usługi wysłał dwa dokumenty, co nie wskazuje na dużą popularność platformy (patrz: infografika Liczba dokumentów wysyłanych przez epuap ). Ale czy może być lepiej? Czy więcej użytkowników mogłoby korzystać z epuap? W Polsce z bankowości elektronicznej korzysta kilkanaście milionów osób, a ok. 2 milionów składa e-deklaracje podatkowe. Liczba użytkowników e-bankowości wskazuje, że grono odbiorów e-usług administracji publicznej może być znacznie większe. Bez przenoszenia do internetu naprawdę popularnych usług takich jak np. umawianie wizyt lekarskich (według badań KBN z 2002 r. usługa wykonywana ok. 235 milionów razy w roku) trudno będzie przekonać szersze grono obywateli do korzystania z e-administracji. Poza zwiększeniem liczby usług, które będą zachęcać do komunikacji, należy ją ułatwić. Zmiany proponowane w przepisach dotyczących informatyzacji administracji publicznej mają podnieść rangę a w komunikacji z urzędem. To dobrze, bo im narzędzia są bliższe temu, co obywatele stosują na co dzień, tym większa jest szansa na akceptację użytkowników. Integracja z rejestrami Obecnie prawdopodobnie najbardziej zintegrowanym serwisem polskiej e-administracji z zewnętrznymi rejestrami jest Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) dostępna pod adresem firma.gov.pl. W trakcie budowy CEIDG planowano, że będzie on wykorzystywał epuap do komunikacji z bazami prowadzonymi przez różne urzędy. Ostatecznie CEIDG wykorzystuje jedynie brokera PESEL udostępnianego na epuap, a wszystkie połączenia z TERYT, ZUS, NIP, KRK itd. zbudowano z pominięciem platformy, która nie udostępnia jeszcze takich usług. Połączenie z PESEL przez epuap nie jest optymalne. CEIDG może odpytywać system maksymalnie kilka razy na sekundę. Są dni, kiedy kolejkowane zapytania do PESEL tworzą kilkugodzinne zatory w procesie weryfikacji wniosków mówi Sebastian Christow, dyrektor Departamentu Gospodarki Elektronicznej marzec 2013 / IT w Administracji 37

3 w Ministerstwie Gospodarki, i dodaje: Dodatkowym problemem jest ustalenie odpowiedzialności za system. Gdy wystąpi awaria epuap, nie wiadomo, kto za nią odpowiada: MSW czy CPI. W ramach zapowiadanego projektu budowy oraz uruchomienia nowych funkcjonalności oprogramowania aplikacyjnego epuap powstanie nowy moduł Centralny System Uwierzytelniania i Autoryzacji. Jego główną funkcją ma być zarządzanie prawami dostępu do rejestrów dla podmiotów o różnych uprawnieniach. Ma to umożliwić dostępność danych większej liczbie podmiotów publicznych i prywatnych. Być może powiększy się również liczba udostępnianych danych. Portal usług Sama idea portalu udostępniającego usługi dla różnych urzędów ma popyt. Nie dziwi więc, że instytucje publiczne udostępniają na epuap wiele swoich usług nie tylko darmowe elektroniczne skrzynki podawcze (esp), ale także różne rozbudowane formularze. Wykorzystanie rozwiązań darmowych lub prawie darmowych z epuap z całą pewnością ma ekonomiczny sens (patrz: ramka Stan wykorzystania e-usług administracji publicznej w Urzędzie Miasta Tychy ). Z informacji zebranych przez Urząd Miasta Tychy wynika, że strona zbiorcza ze wszystkimi usługami na epuap miała w 2012 r unikalnych odsłon. Wprawdzie tyski urząd udostępnia swoje elektroniczne usługi nie tylko na epuap, jednak można estymować, że zainteresowanie e-usługami (których w 2012 r. zrealizowano 261) w Tychach dotyczy 5 10 tys. obywateli. Jest to wynik zadowalający szczególnie że użytkownik zainteresowany skorzystaniem z usług epuap musi pokonać niełatwą drogę. W sensie ekonomicznym urzędowi bardziej opłaca się mieć darmową esp na epuap niż rozwiązanie komercyjne. Tego zdania jest Sebastian Wika, naczelnik Wydziału Informatyki w Urzędzie Miasta Tychy: Wcześniej mieliśmy komercyjną skrzynkę podawczą, co okazało się drogą inwestycją. Kupiliśmy skrzynkę w 2008 r. przy dość niskiej popularności usługi i ciągle trzeba było ją dostosowywać do wymogów zmieniającego się prawa. Tyscy urzędnicy wytypowali 30 usług do udostępnienia na epuap, które były przydatne z punktu widzenia instytucji. W ten sposób szybko i bardzo niskim nakładem finansowym stworzyliśmy interfejsy usług. Praktycznie jedynym kosztem było zintegrowanie tego, co generują aplikacje epuap, z urzędowym Systemem Obiegu Dokumentów mówi Wika. Inne samorządy wskazują na oszczędności wynikające z udostępniania swoich usług na epuap. Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie prowadzi np. własny licznik oszczędności wynikających ze zniwelowania kosztów przesyłek oraz redukcji wydruków ze względu na przejście na elektroniczne zarządzanie dokumentacją. Wyliczono, że w ciągu 2012 r. instytucja dzięki wykorzystaniu narzędzi epuap Stan wykorzystania e-usług administracji publicznej w Urzędzie Miasta Tychy Rok epuap dokumenty przyjęte z esp do SODiS Źródło: UM Tychy Uwagi usługi pismo ogólne, skargi, prowadzenie działalności gospodarczej w użyciu esp wersja 1 usługi uruchomione przez urząd: pismo ogólne, skargi, prowadzenie działalności gospodarczej (5 formularzy) bardzo niewielka możliwość spersonalizowania formularza usługi użytkowana esp wersja 2 (od 16 czerwca 2011 r.) pakiet 30 formularzy usług, formularze ESP II umożliwiają automatyczne wypełnianie pól wnioskodawcy i adresata, wybór z listy tytułu pisma, oświadczenie odznaczane check boxem o kierowaniu pisma zwrotnego w postaci elektronicznej aktualnie na e-puap Urząd Miasta Tychy ma 28 formularzy usług zaoszczędziła ponad 11 tys. zł. Jednak rachunki dotyczą około 2 tys. dokumentów wychodzących z urzędu i podobnej liczby wchodzących (patrz: To oznacza, że przez epuap dziennie przechodzi jedynie kilkadziesiąt dokumentów z czasem ich liczba na pewno się zwiększy. Porządkowanie formularzy i ich repozytorium Kwestią często podnoszoną w dyskusjach dotyczących epuap jest ujednolicenie formularzy po to, by te same dane w taki sam sposób były zbierane do identycznych usług. Obecnie CPI zachowuje się trochę jak właściciel portalu typu Youtube.com, czyli serwisu z treściami generowanymi przez użytkowników. Każdy korzysta z dostępnych usług tak, jak potrafi i na własną odpowiedzialność. Tymczasem w epuap potrzebne jest podejście wzorowane na firmie Apple, która pozwala każdemu zrobić aplikację na iphone'a pod warunkiem, że będzie ona zgodna z bardzo precyzyjnymi wytycznymi dotyczącymi sposobu pisania kodu, bezpieczeństwa i interfejsu użytkownika. Na szczęście zarówno CPI, jak i korzystające z epuap instytucje zaczynają rozumieć potrzebę utworzenia standardów funkcjonowania platformy, a przede wszystkim uporządkowania kwestii współdzielenia udostępnianych na niej dokumentów. W Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych znajduje się wiele formularzy dotyczących tej samej procedury administracyjnej, których nie można współdzielić. Przyjęte ostatnio założenia do zmiany ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (DzU nr 64, poz. 565 ze zm.) sugerują, że jest wola polityczna, by CRWDE stało się czymś więcej niż zbiorem szablonów XML, a mianowicie kontrolowanym i optymalizowanym narzędziem. Założenia do zmian w ustawie stanowią, że: Formularze elektroniczne będą musiały spełniać standardy określone przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w repozytorium interoperacyjności. W sytuacji, gdy formularz elektroniczny nie będzie spełniał takich standardów, minister właściwy do spraw informatyzacji 38 IT w Administracji / marzec 2013

4 będzie mógł wezwać podmiot publiczny do jego dostosowania. W przypadku, gdy formularz zostanie zamieszczony na epuap i pomimo wezwania nie zostanie dostosowany do standardów, określonych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, minister będzie mógł usunąć taki formularz elektroniczny z platformy. W ramach jednego z przetargów prowadzonych w CPI w tym roku ma powstać Repozytorium Procesów Administracji Publicznej, dzięki któremu CRWDE zyska kolejny wymiar. Do repozytorium procesów mają trafiać procesy administracyjne zbierane, opisywane i optymalizowane w postaci schematów BPMN. Cel jest słuszny i wpisuje się w wizję budowy korporacyjnej architektury systemu usług administracji publicznej postulowanych w raporcie Państwo 2.0 i innych dokumentach dotyczących rozwoju epuap. Niestety, propozycje zmian w ustawie o informatyzacji ani nie opisują tego narzędzia, ani nie określają, kto i jak ma modelować zachodzące w nim procesy. Szkoda, że przy okazji poprawienia znaczenia repozytorium formularzy nie nadano większego znaczenia prawnego repozytorium procesów. Bez tego nowe repozytorium podzieli losy martwego bytu, jakim jest Portal Interoperacyjności. Brak ergonomii W dobie Google'a i Facebook'a aplikacja, aby nie zniechęcała użytkowników, musi być prosta i intuicyjna w użyciu. Interfejs epuap jest niewygodny, na co wskazują przeprowadzone testy. Nie można na każdym kroku zniechęcać użytkownika portalu złą ergonomią. Osoba korzystająca pierwszy raz z epuap napotyka wszystkie te trudności, a dodatkowo musi przedrzeć się przez niepowiązane ze sobą procesy rejestracji w Platformie. Na konferencji Miasta w Internecie w czerwcu 2011 r. przedstawione zostały wyniki badań ergonomii portalu epuap, które wykazały wiele błędów większość z nich nie została do dziś poprawiona. Użytkownik może wypełnić formularze, których nie może wysłać, jeśli nie ma profilu zaufanego ale o tej niedogodności Przyrost liczby profili zaufanych epuap (tys.) pełny start CEIDG migracja danych Wykres pokazuje ważną rolę CEIDG w podnoszeniu zainteresowania profilem zaufanym. Wciąż jednak nie można mówić o lawinowo rosnącym zaufaniu do profilu zaufanego, choć liczba usług dostępnych drogą elektroniczną rośnie. Żródło: opracowanie własne autora dowiaduje się na samym końcu. W trakcie próby skorzystania z usług epuap obywatel na każdym kroku może się dowiedzieć, że wszystkie poprzednie kroki wykonał na marne. Jest to pogwałcenie wszelkich zasad interakcji w aplikacjach internetowych. Składanie wniosku do urzędu to nie gra komputerowa i każdy proces powinien dopuszczać jedynie te osoby, które mogą go zakończyć. Uczestniczący w dyskusji na wspomnianej konferencji zespół pracujący nad epuap był zaskoczony przedstawionymi badaniami jego członkowie uważali, że testy, które przeprowadzono na poprzedniej wersji w laboratorium, dały gotową receptę, jak ma wyglądać nowy, dobry interfejs. Niestety, nie przetestowano efektu prac. Teraz ma się to zmienić. Jeden z ogłoszonych i już realizowanych przetargów dotyczy badań nad ergonomią i architekturą informacji oraz zaprojektowania nowego interfejsu w wersji standardowej i w wersji mobilnej oraz bardzo rozległego projektu badania interfejsu i zaprojektowania interfejsu. Zdaje się, że dokument Państwo 2.0 nowy start dla e-administracji sprawił, iż doceniono znaczenie ergonomii i interfejsu. start PUE-ZUS Przetarg i jego mankamenty Bieżący interfejs epuap jest wadliwy, dlatego zgodnie z wymaganiami przetargowymi będzie testowany wielokrotnie w kilku etapach przejście do kolejnego z nich uwarunkowane będzie poprawieniem się wskaźników w poprzednim. Sama idea jest słuszna, ale mankamentów przetargu na nowy interfejs jest kilka. Oto najważniejsze z nich: z Nie zdefiniowano konkretnych sprawdzonych mierników jakości interfejsu epaup. Mierniki te mają być wypracowane z wykonawcą projektu i służyć ocenie projektu. Tu może powstać konflikt interesów wykonawcy z celami CPI. Ergonomia zna klasyczne wskaźniki, takie jak konwersja (procent udanych akcji) i średni czas wykonywania akcji, które powinny być narzucone wykonawcy z góry. z Nie dołączono do dokumentacji przetargowej informacji o tym, jak zmieni się epuap i w jakim kierunku będzie się rozwijał w takim wymiarze, jak opisują to siwz do pozostałych przetargów. Można przypuszczać, że nowy interfejs będzie dotyczył bieżących funkcjonalności systemu, a nie poprawionego Katalogu Usług Publicznych, Katalogu Administracji Publicznej czy Silnika Formularzy i wielu modułów, które zostaną w tym roku mocno przebudowane w ramach innego z rozstrzyganych właśnie przetargów CPI. z Niepotrzebnie do siwz wpisano poboczny temat pozycjonowania w wyszukiwarkach. epuap i jego usługi marzec 2013 / IT w Administracji 39

5 nie mają żadnej konkurencji w internecie. Konkurencją e-administracji jest jej wersja analogowa w urzędzie. Przy tak złożonej liście zależnych od siebie przetargów można było pominąć to niepotrzebne działanie stwarzające dodatkowe ryzyko powikłań. z Nie czerpie się doświadczenia z prawdziwej administracji. Poza warsztatami z bliżej niezdefiniowanymi przedstawicielami administracji i licznymi testami symulującymi prace użytkowników nie obserwuje się, jak działa konkurencja analogowa administracja w urzędzie. Nie można projektować interfejsu użytkownika w oderwaniu od życia, trzeba wysłać projektantów do urzędu, aby zobaczyli, co zastępują projektowanym narzędziem. Tylko tak można dokładnie zrozumieć, co różni wizytę w urzędzie od kontaktu przez internet. z Nie wiadomo, jakie funkcje ma spełniać epuap w wersji mobilnej, a mimo to wykonawca ma stworzyć jej interfejs. Bez znajomości szczegółowych wymagań zrobienie właściwego interfejsu jest niemożliwe. Dopiero w styczniu 2012 r. ogłoszono przetarg na aplikację mobilną epuap, która ma zawierać podstawowe funkcjonalności epuap, takie jak założenie konta, wniosek o profil zaufany, wysłanie informacji przez esp. Przetarg na aplikację mobilną nie zawiera odniesienia do owocu prac nad interfejsem mobilnym przetargu dotyczącego interfejsu. Wynika z tego, że oba przetargi formalnie są niemal niezależne merytorycznie. Można odnieść wrażenie, że wyizolowano interfejs i jego optymalizację z całokształtu projektu. Jest to zaprzeczenie tego, co robi się w sektorze prywatnym usług internetowych, gdzie zachodzi bardzo silne powiązanie potrzeb biznesowych, projektowania ergonomii i dostępnych funkcjonalności. Złożone formularze Nie wystarczy ustalić, jak ma wyglądać interfejs dostępnych na epuap formularzy, bo o wygodzie i efektywności ich działania stanowią często funkcjonalności (logika i słowniki). Obecnie epuap uniemożliwia stworzenie rozbudowanego interfejsu (tys.) Liczba dokumentów wysyłanych przez epuap Źródło: Centrum Projektów Informatycznych formularza, w którym pojawiają się dodatkowe pola w zależności od dynamiki wypełniania oraz własnych słowników. Mieliśmy na epuap formularz wniosku zakładania działalności gospodarczej, ale musieliśmy go szybko zdjąć, bo przysyłał błędne, niezwalidowane dane. Trzeba było szybko to wyłączyć, bo każdy taki błędny wniosek wymagał powiadomienia obywatela. Przecież we wniosku nie można zmieniać nawet oczywistych rzeczy, musi to zrobić wnioskodawca mówi Christow. Na szczęście w wymaganiach do przetargu dotyczącego rozbudowy oprogramowania aplikacyjnego epuap wpisano obowiązek wzbogacenia generatorów kreatorów o możliwość ich oskryptowania: uruchamianie dowolnych zdefiniowanych w formularzu akcji opisanych w definicji formularz przy pomocy skryptu, który może obejmować: modyfikacje dowolnych pól formularza, tworzenie i załączanie dokumentów, uruchamianie zdalnych wywołań poprzez KSU, KAP, wyświetlanie komunikatów (np. wyników sprawdzenia określonych warunków), prosty dialog z użytkownikiem itp sty 2010 lut 2010 mar 2010 kwi 2010 maj 2010 cze 2010 lip 2010 się 2010 wrz 2010 paź 2010 lis 2010 gru 2010 sty 2011 lut 2011 mar 2011 kwi 2011 maj 2011 cze 2011 lip 2011 się 2011 wrz 2011 paź 2011 lis 2011 gru 2011 sty 2012 lut 2012 mar 2012 kwi 2012 maj 2012 cze 2012 lip 2012 sie 2012 wrz 2012 paź 2012 lis 2012 gru 2012 Co dalej? Wszystkie planowane projekty rozwoju epuap mają się zakończyć do 16 grudnia br. CPI musi jeszcze rozstrzygnąć 3 z 6 przetargów, a realizacja części z nich już jest opóźniona o 2 miesiące. Pytaniem pozostaje, czy CPI znów nie wpadnie w niebezpieczeństwo kumulacji w czasie rozliczeń, wskazywane jako wada w raporcie Państwo 2.0 nowy start dla e-administracji. Lektura wszystkich dostępnych w tej chwili siwz dotyczących epuap pokazuje, że jest silna chęć gwałtownej zmiany sposobu funkcjonowania platformy. Wymagania określone w opisie przedmiotu zamówienia pokazują jasno, czym ma być epuap. Jak zawsze istnieje obawa, że zmiany prawne nie dogonią zmian technologicznych. Pojawiają się również obawy związane z mnogością przetargów na zmiany w epuap, powiązaniami między nimi oraz fakt, że wymagania obecne w niektórych opisach przedmiotu zamówienia nie występują w innych (a powinny, gdyż prace są powiązane merytorycznie). Agnieszka Boboli, dyrektor CPI, uspokaja, że przystępujący do przetargu czytają wszystkie siwz związane z danym projektem. Jednak obawy są chyba uzasadnione, bo niby czemu wykonawca zadania X ma przestrzegać wymagań zadania Y? Czy sposób realizacji projektów ma wynikać z dobrej woli wykonawców, czy z zaleceń urzędników? Warto pamiętać, że efekt zmian w epuap zależy od tego, kto będzie realizował zmiany oraz kto i jak będzie nadzorował postęp prac. Czy wszystko pójdzie zgodnie z planem, przekonamy się w grudniu 2013 r. Autor jest specjalistą od strategii komunikacji w internecie oraz projektantem architektury i ergonomii aplikacji internetowych. 40 IT w Administracji / marzec 2013