Jak być świadomym użytkownikiem Internetu? Jak się nie dać oszukać? Jak zyskać zaufanie konsumentów?

Transkrypt

1 Jak się nie dać oszukać? Jak zyskać zaufanie konsumentów? Porady skierowane do konsumentów i przedsiębiorców ANNA ŻOCHOWSKA - SYCHOWICZ

2 Plan Wykładu 1. Najbardziej typowe mechanizmy działania oszustów w Internecie oraz porady dla osób, które padły ofiarą oszustwa: oszustwa popularne na serwisach aukcyjnych; oszustwa z wykorzystaniem poczty elektronicznej; oszustwa adresowane do małych i średnich przedsiębiorców; 2. Co konsumenci oraz przedsiębiorcy powinni wiedzieć przed zawarciem umowy za pośrednictwem Internetu jak rozpoznać nierzetelnego kontrahenta? 3. Co powinien wiedzieć przedsiębiorca i konsument o niedozwolonych klauzulach umownych.

3 Czy czujesz się pewnie kupując od krajowych sprzedawców internetowych?

4 Czy czujesz się pewnie kupując od sprzedawców internetowych z innych krajów?

5 CZĘŚĆ 1 Najbardziej typowe mechanizmy działania oszustów w Internecie oraz porady dla osób, które padły ofiarą oszustwa

6 Oszustwa popularne na serwisach aukcyjnych: oszustwo typu escrow piesek z Kamerunu

7 oszustwo typu escrow Oferta sprzedaży samochodu na popularnym serwisie aukcyjnym. Kupujący musi dokonać zapłaty z góry, najczęściej za pośrednictwem firmy oferującej przekaz gotówki, na rzecz innego podmiotu wskazanego przez sprzedawcę jako firma transportowa, która dodatkowo ma czuwać nad bezpieczeństwem transakcji.

8 oszustwo typu escrow Kupujący znajduje ciekawą ofertę na serwisie aukcyjnym Sprzedający prosi o dokonanie zapłaty za pomocą przekazu pieniężnego (na os. fiz.) lub przelewem na konto firmy transportowej Kupujący otrzymuje informacje, że samochód został zatrzymany na granicy i musi dopłacić za cło!

9 piesek z Kamerunu Oferta sprzedaży rasowych psów/kotów zamieszczona na serwisach aukcyjnych przez sprzedawcę spoza UE lub innego kraju UE.

10

11 Oszustwa z wykorzystaniem poczty elektronicznej: phishing oszustwo nigeryjskie loteria

12 Phishing wyłudzanie poufnych informacji osobistych (np. haseł lub szczegółów karty kredytowej) przez podszywanie się pod godną zaufania osobę lub instytucję, której te informacje są pilnie potrzebne.

13

14

15 oszustwo nigeryjskie Wiadomość elektroniczna od nieznanej osoby, która łamaną polszczyzną informuje nas, iż zdecydowała się nam przekazać znaczna sumę pieniędzy. Najczęściej darczyńca podaje się za zaginionego członka rodziny. Obdarowany ma w zamian przesłać swoje dane osobowe niezbędne do dokonania przelewu, musi potwierdzić swoja tożsamość oraz często opłacić koszty administracyjne.

16 Oszustwo nigeryjskie Kiedy mój zmarly maz zyje on zlozony sume $ milion dolarów w banku w Wybrzeze Kosci Sloniowej Abidzan Afryki Zachodniej. Obecnie te pieniadze jest nadal w banku, ale ostatnio mój lekarz powiedzial mi, ze nie potrwa przez najblizsze osiem miesiecy z powodu problemu raka, który mnie niepokoi najbardzi ej, to mój skok choroby, Znajac mój stan postanowilem darowac tego funduszu do osoba lub organizacja, która bedzie korzystac z tych pieniedzy w sposób bede polecic tutaj Nie chce sytuacji, w której pieniadze te zostana wykorzystane w bezboznym sposób i ja nie ma zadnego dziecka, ze bedzie dziedziczyc funduszu to dlatego jestem podjecia takiej decyzji. Nie boje sie smierci, stad wiem, dokad ide Wiem, ze mam zamiar zostac na lonie Pana Exodus 14 VS 14 mówi, ze: "Pan bedzie walczyl moim przypadku i bede trzymac mój pokój" I don 't potrzebujesz komunikacji telefonicznej w tej kwestii z powodu mojego zdrowia, Jak tylko otrzymasz odpowiedz potwierdzajaca przyjecie, ze bedzie dzialac odpowiednio, jak i zawarte w niniejszym dokumencie, dam wam wszystkie informacje, które dopuszczają i uwalniania i transferu tych pieniedzy do Ciebie jako mojego nalezycie przypisanego przedstawiciel

17 Loteria Adresat otrzymuje wiadomość z informacją, o rzekomej wygranej w loterii i prośbą o dane osobowe w celu przekazania zwycięzcy wysokiej nagrody. Tak jak w przypadku oszustwa nigeryjskiego - ofiary proszone są o zaliczkę na pokrycie opłat bankowych oraz w niektórych przypadkach również o dane osobowe itp.

18 Loteria

19 Oszustwa adresowane do małych i średnich przedsiębiorców: rejestry przedsiębiorców rejestracja numeru VAT

20 rejestry przedsiębiorców e bądź listy otrzymywane przez małych i średnich przedsiębiorców, wzywające adresatów do zapłaty kosztów administracyjnych w związku z figurowaniem w danym rejestrze;

21

22

23 rejestracja numeru VAT e bądź listy otrzymywane przez małych i średnich przedsiębiorców, imitujące pisma urzędowe, wzywające adresatów do wskazania numeru VAT. W przypadku wypełnienia i odesłania formularza, nieświadomy przedsiębiorca otrzymuje później rachunek opiewający na ponad 700 EUR.

24

25 CZĘŚĆ 2 Co konsumenci oraz przedsiębiorcy powinni wiedzieć przed zawarciem umowy za pośrednictwem Internetu jak rozpoznać nierzetelnego kontrahenta?

26

27 Zachowania, które powinny budzić niepokój oraz brak zaufania: adres kontrahenta; konto bankowe kontrahenta na osobę fizyczną; brak numeru telefonu, adresu geograficznego na stronie internetowej; e napisane niepoprawną polszczyzną; e, od nieznanych nadawców, proszących o podanie poufnych danych, lub potwierdzenie numeru PIN, numeru PESEL; kontrahent prosi o dokonanie płatności za pośrednictwem przekazu pieniężnego w stosunku do nieznanego kontrahenta.

28 Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy, na podstawie: ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny; ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego; ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

29 Obowiązki informacyjne usługodawcy, zgodnie z ustawą o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny Konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o: 1) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany; 2) istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu; 3) cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki; 4) zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia; 5) kosztach oraz terminie i sposobie dostawy; 6) prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, ze wskazaniem wyjątków, o których mowa w art. 10 ust. 3; np. świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą; 7) kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy; 8) terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący; 9) minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe; 10) miejscu i sposobie składania reklamacji; 11) prawie wypowiedzenia umowy

30 Obowiązki informacyjne zgodnie z ustawą o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego Sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. Sprzedawca jest obowiązany wydać kupującemu wraz z towarem konsumpcyjnym wszystkie elementy jego wyposażenia oraz instrukcje obsługi, konserwacji i inne dokumenty wymagane przez odrębne przepisy. Informacje lub dokumenty, powinny być sporządzone w języku polskim lub, o ile rodzaj informacji na to pozwala, w powszechnie zrozumiałej formie graficznej. Wymogu używania języka polskiego nie stosuje się do nazw własnych, znaków towarowych, nazw handlowych, oznaczeń pochodzenia towarów oraz zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej.

31 Obowiązki informacyjne usługodawcy, zgodnie z ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną Usługodawca ma obowiązek określenia regulaminu, wskazującego: rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną; warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym: a) wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca; b) zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym; warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną; tryb postępowania reklamacyjnego

32 CZĘŚĆ 3 Co powinien wiedzieć przedsiębiorca i konsument o niedozwolonych klauzulach umownych?

33 Niedozwolone klauzule umowne Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

34 Niedozwolone klauzule umowne Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

35

36

37 Przegląd najczęściej występujących klauzul dot. prawa odstąpienia od umowy dot. właściwości miejscowej sądu dot. zmiany regulaminu dot. dostawy towaru dot. reklamacji

38 niedozwolone klauzule umowne dot. prawa odstąpienia od umowy: "Kupujący ma prawo odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, ze wskazaniem wyjątków, o których mowa w art.10 ust. 3 oraz w przypadku towaru (...) noszącego ślady użytkowania "Kupujący ma prawo odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, ze wskazaniem wyjątków, o których mowa art. 10 ust. 3 oraz w przypadku towaru rozpakowanego (...) "W przypadku odstąpienia od umowy koszty przesyłki towaru w obie strony pokrywa Klient "W przypadku zasadnego odstąpienia od umowy przez Kupującego, sklep gwarantuje zwrot kwoty równej zapłaconej cenie"

39 niedozwolone klauzule umowne dot. właściwości miejscowej sądu: "Wszelkie spory będą rozstrzygane przez Sąd powszechny w Warszawie, właściwy dla siedziby sprzedawcy ; "Przy ewentualnych sporach właściwym do ich rozstrzygnięcia jest Sąd Rejonowy odpowiedni dla siedziby Przewoźnika ; "Sądem właściwym dla rozpatrywania sporów wynikających z umowy jest sąd właściwy dla siedziby Sprzedawcy ; "Sądem właściwym dla rozpatrywania sporów wynikających z umowy sprzedaży jest sąd właściwy dla siedziby sklepu

40 niedozwolone klauzule umowne dot. zmiany regulaminu: "Sprzedający zastrzega sobie prawo do zmiany niniejszego regulaminu ; "Niniejszy regulamin obowiązuje od chwili jego opublikowania w serwisie firma zastrzega sobie prawo do zmiany regulaminu bez wcześniejszego informowania o tym użytkowników ; "Regulamin w dacie wprowadzenia unieważnia treść poprzednio obowiązującego regulaminu ;

41 niedozwolone klauzule umowne dot. dostawy towaru "W przypadku gdy opakowanie towaru po jego dostarczeniu nosi znamiona uszkodzenia lub próby otwarcia, Klient jest zobowiązany w obecności kuriera lub na poczcie sporządzić protokół szkody nie przyjmując towaru, pod rygorem uznania, iż towar został dostarczony Klientowi w stanie wolnym od wad ; "Reklamacje dotyczące uszkodzeń mechanicznych produktu, powstałych podczas transportu będą rozpatrywane tylko i wyłącznie po sporządzeniu protokołu szkodowego podpisanego przez odbiorcę i dostawcę przesyłki - listonosza lub kuriera ; "W przypadku stwierdzenia uszkodzenia paczki, warunkiem rozpatrzenia reklamacji, jest spisanie w obecności pracownika firmy spedycyjnej "Protokołu szkodowego", który jest dostępny u kuriera"

42 niedozwolone klauzule umowne dot. reklamacji "Reklamacji podlegają wyłącznie wady ukryte powstałe z winy producenta w obuwiu nie zużyty ; "Reklamacje i skargi mogą być zgłaszane w okresie 7 dni od zaistnienia okoliczności, która jest przyczyną reklamacji ; "W ciągu 10 dni od daty otrzymania przesyłki istnieje możliwość reklamacji lub zwrotu zamówionego towaru (w nienaruszonym stanie), po wcześniejszym uzgodnieniu z nami (przesyłkę Zamawiający odsyła na swój koszt). Podstawą do reklamacji jest faktura potwierdzająca zakupy w sklepie produktu podlegającego reklamacji.

43 Co grozi przedsiębiorcy za posiadanie w swym regulaminie postanowień, które mogą zostać uznane za niedozwolone? 1) wszczęcie postępowania przez Prezesa UOKiK w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów możliwa sankcja: nakaz zaniechania kwestionowanych działań oraz nałożenie kary pieniężnej wysokości do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. 2) wszczęcie postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone - które może wytoczyć każdy, kto według oferty pozwanego mógłby zawrzeć z nim umowę;

44 Powództwo w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Zgodnie z art KPC powództwo może wytoczyć: 1) każdy, kto według oferty pozwanego mógłby zawrzeć z nim umowę zawierającą postanowienie, którego uznania za niedozwolone żąda się pozwem; 2) organizacja pozarządowa, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów; 3) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów; 4) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów; 5) zagraniczna organizacja jeżeli cel jej działania uzasadnia wystąpienie przez nią z takim żądaniem dotyczącym wzorców umów stosowanych w Polsce, zagrażających interesom konsumentów w państwie członkowskim, w którym organizacja ta ma swoją siedzibę.

45 Powództwo w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Art KPC: Z żądaniem uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone można wystąpić również wtedy, gdy pozwany zaniechał jego stosowania, jeżeli od tego zaniechania nie minęło sześć miesięcy.

46 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ANNA ŻOCHOWSKA - SYCHOWICZ