MOŻLIWOŚCI MONITOROWANIA JAKOŚCI PRODUKTÓW

Transkrypt

1 Robert Bochenek Artur Wolak Bartłomiej Galiak Studia Doktoranckie Wydział Towaroznawstwa MOŻLIWOŚCI MONITOROWANIA JAKOŚCI PRODUKTÓW Wstęp Rozszerzanie się rynków zbytu powoduje wzrost obrotu towarowego, a co za tym idzie wymuszenie na przedsiębiorcach stosowania nowych sposobów gromadzenia i przesyłania danych. Opracowanie nowych technik umożliwia wiele sposobów śledzenia jakości towarów. Często możliwość szybkiego i łatwego wycofania produktu z rynku może ratować życie konsumenta. Przyczynia się to również do redukowania potencjalnych strat finansowych, równocześnie budując zaufanie konsumentów do jakości ulubionych produktów. Aby osiągnąć wysoki poziom bezpieczeństwa produktów niezbędna jest ciągła gwarancja jakości i kontroli dystrybucji. W związku z wejściem w życie Rozporządzenia nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego nakładające na przedsiębiorstwa obowiązek monitorowania przepływu produktów na każdym z etapów łańcucha dostaw w Unii Europejskiej, wymaga się wielu działań w tym zakresie. Przede wszystkim należy mieć dostęp do bezbłędnych i aktualnych danych dotyczących historii procesów produkcyjnych i logistycznych (traceability). Umożliwia to monitorowanie ruchu i pochodzenia danej partii produktu na każdym etapie łańcucha dostaw w czasie rzeczywistym. 1. Przepływ czynników w łańcuchu dostaw Bliższe spojrzenie na omawiane zagadnienie wymaga przybliżenia kilku kluczowych pojęć. Możliwość monitorowania jakości produktu bardzo ściśle wiąże się z logistyką, która jest zarządzaniem procesami przemieszczania dóbr i/lub osób oraz 1

2 działaniami wspomagającymi te procesy w systemach, w których one zachodzą 1. Czym jest wobec tego zarządzanie? Zarządzanie wg definicji podanej w Encyklopedii organizacji i zarządzania to działalność polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własności środków produkcji lub dysponowania nimi 2. Z definicją zarządzanie bardzo mocno związane jest z kolei pojęcie systemu logistycznego, które składa się z czterech strumieni: Strumień dóbr, tworzący przemieszczające się dobra materialne. Strumień informacji, sterujący przemieszczanie się dóbr materialnych. Zadaniem tych informacji jest określenie, kiedy, gdzie i w jakiej ilości ma nastąpić przemieszczenie dóbr. Strumień pieniędzy, będący płatnościami za przemieszczone dobra. Strumień powtórnego zagospodarowania, gdzie zużyte dobra materialne przemieszczane są w celu ich powtórnego wykorzystania lub utylizacji. Identyfikowanie poprzedniej lub obecnej lokalizacji określonej jednostki handlowej lub logistycznej, jak również odtworzenie jej historii w łańcuchu dostaw jest możliwe dzięki systemowi traceability. Jego głównym zadaniem jest lokalizowanie wadliwej lub niebezpiecznej dla klientów produktów znajdujących się w obrocie. Otrzymują oni ważne informacje na temat procesów przetwarzania, sposobów produkcji, rodzaju żywności czy np. kosmetyków niepowodujących alergii. Traceability wykorzystuje się także do walki z produktami podrabianymi i fałszerstwami. Rozróżnia się system traceability wewnętrzny i zewnętrzny: wewnętrzne traceability, czyli takie kiedy partner handlowy przyjmuje jedną lub kilka śledzonych jednostek a następnie przetwarza je lub przechowuje w ramach wewnętrznych procesów przepływu dóbr, aż do momentu, gdy te jednostki zostaną wysłane na zewnątrz do następnego ogniwa w łańcuchu, zewnętrzne traceability tzn. takie, gdy śledzone produkty są fizycznie przekazywane między partnerami handlowymi. Współczesne łańcuchy dostaw są systemami skomplikowanymi, co wynika z różnorodności przekazywanych informacji pomiędzy jego uczestnikami. Zarządzanie tymi procesami wymaga integracji przepływu informacji o jednostkach z ich fizycznym 1 M. Fertsch, Słownik terminologii logistycznej. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań L. Pasieczny, Encyklopedia organizacji i zarządzania. PWE, Warszawa

3 przepływem. Jednostką podlegającą śledzeniu jest obiekt fizyczny, co do którego zachodzi potrzeba gromadzenia informacji na temat jego historii, zastosowania lub lokalizacji. Jednostki możemy podzielić na kilka poziomów: Przesyłka, np. kontenery lub statki. Jednostki logistyczne, np. palety lub pojemniki. Jednostki handlowe nieprzechodzące przez Punkt Sprzedaży, np. pudła, worki. Jednostki handlowe przechodzące przez Punkt sprzedaży, np. opakowanie jednostkowe. Podstawowym modelem systemu logistycznego jest łańcuch przemieszczania dóbr. Pokazuje on strukturę systemu logistycznego w układzie faz przemieszczania materiałów w przedsiębiorstwie oraz łańcuchu dostaw. Dostawcy Producenci Hurtownicy Sprzedawcy Klienci transport transport transport transport Przepływ informacji Przepływ produktów Przepływ pieniędzy Rysunek 1. Istota łańcucha dostaw Źródło: opracowanie własne na podstawie J. Witkowski 3 Na powyższym schemacie przedstawiony został strumień dóbr i informacji w przedsiębiorstwach przemieszczający się w następujący sposób: Przepływ towarów następuje od dostawców i producentów produktów w kierunku użytkownika końcowego. Przepływ informacji następuje w obydwu kierunkach. Dzięki takiemu podejściu partnerzy handlowi posiadają możliwość śledzenia źródeł pochodzenia produktów, czyli śledzenia do tyłu. Z drugiej strony mogą oni identyfikować 3 J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury, doświadczenia. Wyd. PWE, Warszawa

4 bezpośrednich odbiorców śledzenie do przodu. Zaletą traceability jest brak konieczności przechowywania i publikowania informacji o śledzonych produktach. Wymaga on tylko komunikacji i przechowywania informacji identyfikujących, przynajmniej jeden wspólny poziom opakowania śledzonej jednostki w swoich systemach. System wymaga również aby każdy śledzony produkt był zidentyfikowany u źródła tj. w miejscu wytworzenia, za pomocą odpowiedniego oznakowania. Może nim być np. znak graficzny, kod kreskowy, tag, naklejka lub dokument, który powinien towarzyszyć śledzonej jednostce do momentu jej skonsumowania lub zniszczenia przez finalnego odbiorcę. Natomiast w traceability wewnętrznym, każdy z partnerów ponosi odpowiedzialność za utrzymywanie i przechowywanie danych, które są wprowadzane w trakcie procesów obrotu prowadzonych wewnątrz firmy od momentu jego wejścia, poprzez wszystkie wewnętrzne procesy obróbki 4. Uczestnikami procesu traceability mogą być różne jednostki prawne i fizyczne, w zależności od ich roli i zakresu odpowiedzialności na poszczególnych etapach w określonym czasie. dostawcy surowców dostawcy podzespołów producent końcowy Dystrybutorzy wyrobów sprzedawcy klienci końcowi wydobycie wytwarzanie sprzedaż Rysunek 2. Przykład powiązań pomiędzy partnerami w łańcuchu dostaw Źródło: opracowanie własne na podstawie B. Słowiński 5 Możemy wśród nich wyróżnić następujących partnerów: Przewoźnik/ Dostawca usług logistycznych. Przetwórca/ Producent. Detalista/ Punkty sprzedaży. Hurtownia/ Centrum dystrybucji. Instytucja zewnętrzna B. Słowiński, Wprowadzenie do logistyki. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin

5 Ta sama jednostka może pełnić więcej niż jedną funkcję. Podobnie dany podmiot może występować wielokrotnie w łańcuchu dostaw. 2. Systemy identyfikacji i śledzenia towarów Wszystkie śledzone jednostki muszą posiadać globalną i unikalną identyfikację precyzyjnie opisującą daną jednostkę lub, jeśli jest to niemożliwe, oznaczenia powinny chociaż występować na jednostkach zbiorczych, zawierających jednostki podlegające śledzeniu lub/i dokumentach im towarzyszących. W myśl nowych przepisów każdy produkt musi być unikalnie identyfikowany i właściwie oznaczony. Globalny system identyfikacji GS1 (wcześniejsza nazwa systemu EAN.UCC do 2005 r.) przez dostęp do danych traktujących o historii produktu umożliwia jego śledzenie w łańcuchu dostaw. Odbywa się to za pomocą identyfikatorów numerycznych, takich jak: Numer Jednostki Handlowej (GTIN), Seryjny Numer Jednostki Wysyłkowej/Logistycznej (SSCC), Numer Lokalizacji (GLN), Numer Partii Produkcyjnej (IZ 10) 6. W systemie identyfikacji podlegają 7 : jednostki handlowe, serie, partie produkcyjne, poziomy pakowania produktów, jednostki logistyczne. Dla logistyki postrzeganej jako globalna, istotne jest zunifikowanie zasad numeracji opakowań, w których towary są przemieszczane. Jednolita numeracja opakowań pozwala na efektywne funkcjonowanie zintegrowanego łańcucha dostaw. Wspomniany wcześniej system GS1 jest międzybranżowym zestawem standardów umożliwiających efektywne zarządzanie globalnymi łańcuchami dostaw, poprzez unikalną identyfikację produktów, jednostek wysyłkowych, zasobów, lokalizacji i usług. Numery identyfikacyjne mogą być przedstawione w symbolach kodu kreskowego lub jako etykiety zawierające kod elektroniczny zapisany w chipie (tzw. tagach), odczytywany za pomocą technologii RFID. 6,7 5

6 Umożliwia to elektroniczny odczyt w punktach sprzedaży w trakcie przyjęć do magazynów lub w innych miejscach. Numery identyfikacyjne GS1 umożliwiają również podawanie za pomocą kodów kreskowych dodatkowych informacji, np. daty ważności, numeru partii produkcyjnej, ilości opakowań podrzędnych w opakowaniu nadrzędnym. Dla uczestnika łańcucha dostaw oznacza to uzyskanie lepszej komunikacji poprzez dostosowanie swoich systemów informatycznych do automatycznego przetwarzania danych (ADC). Dane uzyskane za pomocą kodów kreskowych lub tagów elektronicznych są jednoznacznie rozumiane, powodując użyteczność systemu dla każdej branży. Najczęstszymi problemami, które występują w przedsiębiorstwach są trudności związane z zapewnieniem ciągłości i dokładności śledzenia przebiegu produktu w całym łańcuchu dostaw. Należy tutaj wyróżnić 8 : trudności w identyfikacji i ewidencji relacji miedzy: - numerami partii produkcyjnych (np. zapis połączeń pomiędzy zmieniającymi się numerami partii produkcyjnych towarów/półproduktów ulegających przetworzeniu w ramach procesu wytwórczego); - numerami partii produkcyjnych i numerami jednostek logistycznych (np. zapis informacji o numerze jednostki logistycznej w połączeniu z numerami partii produkcyjnych zawartych w niej produktów); - numerami jednostek logistycznych i numerami partnerów handlowych (np. zapis informacji od kogo otrzymano określoną jednostkę logistyczną i do kogo ją wysłano). brak stosowania jednolitego sposobu identyfikacji i zapisu danych o produktach śledzonych i partnerach handlowych. Wiąże sie z tym brak skutecznej i szybkiej możliwości sprawdzenia i wymiany informacji. W systemie GS1 stosuje się kilka ujednoliconych numerów. Największe znaczenie w komunikacji mają: GTIN (Global Trade Item Number) Globalny Numer Jednostki Handlowej, 14-, 13-, 12- lub 8-cyfrowy, SSCC (Serial Shipping Container Code) Seryjny Numer Jednostki Ładunkowej, zawsze 18-cyfrowy, 8 6

7 GLN (Global Location Number) Globalny Numer Lokalizacyjny, zawsze 13- cyfrowy. GTIN służy do unikalnej identyfikacji opakowania każdej indywidualnej jednostki handlowej występującej w globalnej sieci dostaw. Tabela 1. Przykłady kodów kreskowych Symbolika kodu kreskowego ITF-14 Symbolika kodu kreskowego GS1-128 Symbolika kodu kreskowego EAN-13 Symbolika kodu kreskowego EAN-8 Źródło: opracowanie własne na podstawie 9 Numer GTIN zawsze wyrażany jest w następujących symbolikach kodu kreskowego: GTIN-14 kod kreskowy ITF-14 albo GS1-128 z IZ 01 lub IZ 02. GTIN-13 kod kreskowy EAN-13 albo ITF-14 albo GS1-128 z IZ 01 lub IZ Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

8 GTIN-8 kod kreskowy EAN-8 albo EAN-13 albo ITF-14 albo GS1-128 z IZ 01 lub IZ 02. Numer kodowy GS1 jest obligatoryjnie postrzegany przez system informatyczny jako niepodzielna całość. Przykładowa budowa numeru kodowego przedstawiona jest na poniższym rysunku: Rysunek 3. Budowa numeru kodowego EAN-8 Źródło: opracowanie własne Należy podkreślić, że GS1-128 znacznie odróżnia się od pozostałych symboli dla Systemu GS1, czyli EAN-13 i ITF-14. Wynika to z tego, że posiada on zdolność łączeni wielu danych w jednym kodzie kreskowym. Przykładowe informacje zawarte w tym kodzie pokazane są na rysunku nr 4. Rysunek 4. Przykład kodu GS1-128 przedstawiającego GTIN ( ), datę typu: sprzedać do ( ) i numer partii produkcyjnej (LV111) Źródło: opracowanie własne na podstawie Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

9 Kolejnym standardem stosowanym do unikalnej identyfikacji jednostek logistycznych jest numer SSCC. Może występować na etykiecie transportowej, naniesionej na jednostkę logistyczną umożliwiając efektywne śledzenie przemieszczanych jednostek. Stosowanie SSCC jest najbardziej uzasadnione wtedy, gdy 11 : istotna jest identyfikacja pojedynczych jednostek logistycznych, informacje ważne dla przewoźnika lub odbiorcy produktu należy powiązać z określoną przesyłką dla zapewnienia odpowiednich warunków i sposobu transportu lub przekazu informacji (np. data trwałości, numer serii), warunki, co do transportu dotyczą konkretnej przesyłki, zawartość pojemników jest zmienna lub niestandardowa, wymagane jest spełnienie dodatkowych lub nietypowych warunków transportu z uwagi na odpowiednie przepisy. SSCC pozwala na powiązanie informacji zawartej w kodzie kreskowym lub znaczniku EPC/RFID z dokumentami elektronicznymi. Numery SSCC są zgodne z normami ISO (ISO/IEC 15459) w zakresie identyfikacji i śledzenia jednostek logistycznych. Tabela 2. Struktura numeru SSCC Cyfra IZ uzupełniająca Identyfikator GS1 jednostki logistycznej Cyfra kontrolna SSCC 00 X 1 X 2 X 3 X 4 X 5 X 6 X 7 X 8 X 9 X 10 X 11 X 12 X 13 X 14 X 15 X 16 X 17 X 18 Źródło: opracowanie własne Zadaniem cyfry uzupełniającej jest dodatkowe oznaczenie jednostki logistycznej, np. określenie rejonów lub magazynów z których jednostka pochodzi. Numer SSCC zawsze wyrażany jest w standardowej symbolice kodu kreskowego GS1-128 z IZ 00. Kolejnym numerem służącym do globalnej identyfikacji przedsiębiorstwa jest numer GLN. Może oznaczać jednostki fizyczne, funkcjonalne lub prawne. Numery GLN mają standardową strukturę numeru GTIN-13, ale oznaczają co innego niż opakowania, ponieważ w wielu krajach te same numery identyfikacyjne GTIN-13 są używane zarówno

10 do stosowania produktów jak i lokalizacji. Pomimo tego system jest klarowny, ponieważ aplikacje te są całkowicie oddzielne, a symbolika kodów kreskowych jest różna. Tabela 3. Struktura numeru GLN IZ Identyfikator GS1 lokalizacji Cyfra kontrolna GLN X 1 X 2 X 3 X 4 X 5 X 6 X 7 X 8 X 9 X 10 X 11 X 12 X 13 Źródło: opracowanie własne Przykłady lokalizacji, które mogą być oznaczone numerami GLN: centrala firmy, oddział regionalny, magazyn 3, plac, wiata, regał, gniazdo regałowe itp. Pojawiająca się w omówionych numerach cyfra kontrolna służy do sygnalizowania błędów odczytu kodu kreskowego podczas jego automatycznego odczytywania lub ręcznego wprowadzania numeru kodowego. Jeżeli omyłkowo zostanie wprowadzony nieprawidłowy znak w numerze, spowoduje to automatyczne wyliczenie innej niż oczekiwana cyfra kontrolna, co natychmiast wychwyci system informatyczny. W przytoczonych standardach pojawiają się również identyfikatory zastosowań (IZ), które są oznaczeniami unikalnie identyfikującymi następujące po nich dane, ich znaczenie i rozmiar. Istnieje specjalna lista zawierająca identyfikatory zastosowań, która opisuje ich znaczenie m. in. 12 : seryjny numer jednostki wysyłkowej, globalny numer jednostki wysyłkowej, numer partii produkcyjnej, data produkcji, data sprzedać do, data zużyć do, waga netto, numer seryjny, numer przesyłki, kod pocztowy wysłać do. 12 Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

11 3. Techniki automatycznej identyfikacji Kluczowym aspektem dla usprawnienia zarządzania procesami logistycznymi jest ich optymalizacja. Główne kierunku rozwoju usprawnień w tej dziedzinie dotyczą takiego zarządzania tymi procesami, aby identyfikacja jednostek logistycznych odbywała się szybko i bezbłędnie. Przekłada się to również na jakość tych procesów. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu systemów automatycznej identyfikacji i przechowywania danych. Nazywa się je systemami ADC (Automatic Data Capture). Służą one do zbierania danych i ich bezpośredniego (bez użycia klawiatury) wprowadzania do bazy danych systemu informatycznego. Umożliwiają to różnego rodzaju technologie, spośród których należy wymienić 13 : optyczne: kody kreskowe, rozpoznawanie znaków graficznych i pisma, rozpoznawanie obrazu, magnetyczne: taśmy magnetyczne, rozpoznawanie atramentu magnetycznego, elektromagnetyczne: identyfikacja i komunikacja radiowa, biometryczne: rozpoznawania głosu, odcisków palców, skanowanie tęczówki oka itp., dotykowe: ekrany dotykowe, pamięć kontaktowa, elektroniczne: inteligentne karty wyposażone w chipy, głosowe: sterowanie pracą magazyniera poprzez polecenia głosowe wydawane przez komputer. Spośród wszystkich wymienionych technik do najbardziej rozpowszechnionych należą systemy wykorzystujące opisane wcześniej kody kreskowe. Spowodowane jest to przed wszystkim obecnością międzynarodowych standardów w zakresie symbolik kodów kreskowych. Urządzenia niezbędne do jego korzystania, takie jak czytniki kodów, drukarki oraz odpowiednie oprogramowanie, są powszechnie dostępne na rynku 14. Na poniższych rysunkach przedstawiono sprzęt do drukowania kodów kreskowych: 13, 14 Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

12 Rysunek 5. Drukarka kodów kreskowych Źródło: gx420d(3,727,2593).aspx?utm_source=nokaut.pl&utm_medium=cpc&utm_campaign= &utm_content=2593#nclid=d19ad127b34ae539eff6fd0f98a4cdf9 Rysunek 6. Drukarka kodów kreskowych Źródło: html?utm_source=nokaut.pl&utm_medium=cpc&utm_campaign= &utm_content=130#nclid=167f53ff1cf96d b53fc0dab Wśród wyspecjalizowanych drukarek kodów kreskowych najpopularniejsze są 15 : drukarki termiczne, wykorzystujące papier termiczny, czyli czerniejący pod wpływem ciepła oraz 15 Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

13 drukarki termo transferowe, które są niemal równie uniwersalne jak drukarki termiczne, lecz używają zwykłego papieru oraz posiadające głowicę drukującą o dwukrotnej niemal trwałości. Wydrukowany kod kreskowy musi zostać w dalszym procesie monitorowania produktów, odczytany. Do tego celu służą specjalne czytniki, nazywane również skanerami. Mogą nimi być np. 16 : skanery przenośne: dotykowe lub kontaktowe (pióra świetlne), skanery przenośne zbliżeniowe lub zdalne (skanery laserowe, czytniki lub kamery CCD), skanery stacjonarne odległościowe z ruchomym promieniem (skanery stołowe, laserowe skanery projekcyjne, skanery wielokierunkowe), skanery stacjonarne odległościowe z nieruchomym promieniem (np. czytniki kontaktowe lub szczelinowe). Rysunek 7. Czytnik kodów kreskowych Źródło: 16 Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

14 Rysunek 8. Czytnik kodów kreskowych Źródło: Rysunek 9. Czytnik kodów kreskowych z dekoderem Źródło: cionek.html Rysunek 10. Czytnik kodów kreskowych wbudowany w kasę fiskalną Źródło: 14

15 W trakcie odczytywania kodu techniką skanowania, światło pochodzące z czytnika, uformowane w cienką wiązkę (laser), przesuwa się wzdłuż czytanego kodu, w danym momencie oświetla niewielki punkt kodu, następnie światło to jest odbijane przez jasne elementy kodu (przerwy), a pochłaniane przez jego ciemne elementy (kreski, pola) 17. Czytnik połączony jest z komputerem, który za pomocą odpowiedniego oprogramowania (dekodera), odczytuje zapisane w kodzie informacje i gromadzi je w odpowiedniej bazie danych. System kodów kreskowych nie jest jednak wolny od wad. Chodzi mianowicie o konieczność zbliżenia czytnika do etykiety. Powstały więc również inne systemy eliminujące tę niedogodność. Spośród wielu systemu automatycznego odczytywania informacji na szczególną uwagę zasługuje metoda RFID (Radio Frequency IDentification). Należy ona do technik bezstykowych, elektronicznego zapisywania i odczytywania danych z użyciem technologii radiowej 18. Podobnie jak w identyfikacji laserowej również w tej metodzie stosuje się specjalne czytniki. Czytnik RFID stanowi zintegrowane urządzenie zawierające antenę, nadajnik (odbiornik) i dekoder sygnałów radiowych. Zadaniem czytnika jest emitowanie fal radiowych o zasięgu od kilku centymetrów do kilku metrów. Wysyła w ten sposób informacje do taga (elektronicznego chipa), odczytuje i dekoduje dane zgromadzone w tagu oraz wysyła je do komputera w celu dalszego przetworzenia. Tag radiowy zbudowany jest z anteny i układu odpowiedzialnego za komunikację radiową z czytnikiem. Ponadto zawiera pamięć (tagi pamięciowe) i ewentualnie procesor. Wyróżnia się tagi aktywne (z baterią) lub pasywne 19. Rysunek 11. Chip RFID Źródło: Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

16 Rysunek 12. Urządzenie do zapisu/odczytu identyfikatorów RFID Źródło: Rysunek 13. Czytnik RFID Źródło: Stosowanie technik ADC znacznie usprawnia proces komunikacji logistycznej, polepszając tym samym funkcjonowanie całego systemu logistycznego m. in. poprzez 20 : wymianę informacji pomiędzy uczestnikami w czasie rzeczywistym, eliminację błędów pojawiających się w ręcznych sposobach odczytywania informacji, znaczne oszczędności finansowe jak i czasowe, dostęp do aktualnego stanu magazynowego, szybsze i bezbłędne odnalezienie danego towaru, zmniejszenie nakładu pracy pracowników, znormalizowanie formatu zapisu, połączenie przepływu towarów i informacji o tych towarach, uproszczenie procesów, 20 opracowanie własne na podst. Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań

17 ułatwienie zarządzania ryzykiem, poszerzenie oddziaływania na cały rynek i możliwość śledzenia przepływu towarów, pogłębienie współpracy z obecnymi i przyszłymi partnerami w łańcuchu dostaw. Dodatkowo zastosowanie RFID ogranicza występowanie kradzieży, umożliwia dokładne planowanie potrzeb produkcyjnych oraz zapewnia szybszą kontrolę etapów produkcyjnych Podsumowanie Najważniejszymi czynnikami decydującymi o skuteczności systemu jest efektywność przepływu danych. Jeżeli w łańcuchu dostaw, któryś z partnerów nie zdoła zarządzać przepływem danych, będzie to negatywnie wpływać na całość łańcucha informacji, co może doprowadzić do utraty możliwości śledzenia. Omówione systemy pozwalają na wspomaganie procesu logistyki, zarówno w przedsiębiorstwie jak i całym łańcuchu dostaw, przy użyciu nowoczesnych technologii. Pozwalają na śledzenie przepływu produktów na każdym etapie. Daje to możliwość szybkiego reagowania na niepożądane zdarzenia i znacząco ułatwia podejmowanie niezbędnych działań. Ujednolicenie systemów śledzenia produktów sprzyja także budowaniu trwałych więzi pomiędzy ogniwami łańcucha dostaw i może być istotnym czynnikiem w ich rozwoju. 21 K. Drozd, K. Kud, Technologie inteligentnego otoczenia w działalności przedsiębiorstw branży żywnościowej, w: Transfer wiedzy i działań innowacyjnych w obszarze agrobiznesu : uwarunkowania, mechanizmy, efekty (red. nauk. S. Makarski), Wydaw. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów

18 Literatura 1. Drozd K., Kud K., Technologie inteligentnego otoczenia w działalności przedsiębiorstw branży żywnościowej,w: Transfer wiedzy i działań innowacyjnych w obszarze agrobiznesu: uwarunkowania, mechanizmy, efekty (red. nauk. S. Makarski), Wydaw. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów Fertsch M., Słownik terminologii logistycznej. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań Pasieczny L., Encyklopedia organizacji i zarządzania. PWE, Warszawa Praca zbiorowa, Podstawy logistyki, Biblioteka Logistyka, Poznań Słowiński B., Wprowadzenie do logistyki. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin Witkowski J., Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury, doświadczenia. Wyd. PWE, Warszawa html?utm_source=nokaut.pl&utm_medium=cpc&utm_campaign= &utm_content=130#nclid=167f53ff1cf96d b53fc0dab gx420d(3,727,2593).aspx?utm_source=nokaut.pl&utm_medium=cpc&utm_campaign= &utm_content=2593#nclid=d19ad127b34ae539eff6fd0f98a4cdf