4/2006. Oddziału Północno-Zachodniego PTU POLSKIE TOWARZYSTWO UROLOGICZNE. Wejherowo. Gdynia Gdañsk. S³upsk. Koszalin Koœcierzyna. Elbl¹g.

Transkrypt

1 4/2006 S³upsk Wejherowo Gdynia Gdañsk Koszalin Koœcierzyna Elbl¹g Gi ycko Olsztyn Szczecin Bydgoszcz Toruñ Grudzi¹dz Inowroc³aw W³oc³awek Wis³a Oddziału Północno-Zachodniego PTU Cetniewo 13 października 2006

2 OTWÓR WYKONANY PRECYZYJNĄ TECHNIKĄ LASEROWĄ NOLOGII GITS R OSMOTYCZNIE IĘKSZA SWOJĄ Ć, WYPYCHAJĄC SYNĘ ZE STAŁĄ PRZEZ OTWÓR NĄTRZ TABLETKI kach 4 mg i 8 mg. iny. KOMPARTMENT Z DOKSAZOSYNĄ WODA PRZENIKA DO WNĘTRZA TABLETKI PRZEZ SPECJALNĄ BŁONĘ PÓŁPRZEPUSZCZALNĄ SKRÓCONA INFORMACJA O PRODUKCIE LECZNICZYM CARDURA Opis i działanie: Cardura XL (doksazosyna 4 i 8 mg, tabletki o zmodyfi kowanym uwalnianiu) działa rozszerzająco na naczynia krwionośne poprzez wybiórcze i konkurencyjne blokowanie postsynaptycznych receptorów alfa-adrenergicznych, powodując u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym znamienne klinicznie obniżenie ciśnienia krwi wynikające z obniżenia oporu obwodowego. Po podaniu leku raz na dobę istotne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi stwierdza się również w 24 godziny po podaniu ostatniej dawki. Leczenie preparatem Cardura XL powoduje ustąpienie objawów przerostu lewej komory. Doksazosyna wywiera korzystny wpływ na metabolizm lipidów i węglowodanów. Stosowanie preparatu Cardura XL umiarkowanie podwyższa stosunek HDL/całkowity cholesterol, jak również zwiększa wrażliwość na insulinę u pacjentów, u których wrażliwość ta jest zaburzona, preparat może zatem być stosowany u chorych z cukrzycą. Podawanie doksazosyny pacjentom z objawową postacią łagodnego rozrostu stercza (ŁRS) powoduje istotną poprawę parametrów urodynamicznych i zmniejszenie dolegliwości, poprzez wybiórcze blokowanie receptorów alfa-adrenergicznych zlokalizowanych w zrębie mięśniowym gruczołu krokowego i szyi pęcherza moczowego. Wykazano, że leczenie doksazosyną pacjentów z ŁRS, u których występowały zaburzenia erekcji, wiązało się ze zmniejszeniem nasilenia zaburzeń funkcji seksualnych. Wskazania: Preparat Cardura XL jest wskazany w leczeniu samoistnego nadciśnienia tętniczego oraz w leczeniu objawów klinicznych spowodowanych łagodnym rozrostem stercza (ŁRS). Przeciwwskazania: Stosowanie preparatu Cardura XL jest przeciwwskazane u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na pochodne chinazoliny, z niedociśnieniem lub niedociśnieniem w wywiadzie oraz z niedrożnością przewodu pokarmowego, niedrożnością przełyku lub zwężeniem w jakimkolwiek stopniu światła przewodu pokarmowego w wywiadzie, u pacjentów z przewlekłymi infekcjami układu moczowego, przetoką pęcherza moczowego, bezmoczem lub postępującą niewydolnością nerek. Ostrzeżenia: Tabletki preparatu Cardura XL należy połykać w całości, popijając wystarczającą ilością płynu, w trakcie posiłku lub niezależnie od niego. Nie można ich rozgryzać, dzielić ani rozgniatać. Podobnie jak w przypadku stosowania innych leków obniżających ciśnienie krwi, w tym alfa-adrenolityków, wskazane jest monitorowanie pacjenta w początkowym okresie terapii celem zmniejszenia objawów ortostatycznych (nagłego spadku ciśnienia). Podobnie jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, zaleca się zachowanie ostrożności przy podawaniu doksazosyny pacjentom z ciężkimi chorobami serca. Doksazosynę, podobnie jak każdy lek całkowicie metabolizowany w wątrobie, należy stosować ze szczególną ostrożnością u pacjentów z niewydolnością wątroby. Nie zaleca się stosowania u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ponieważ brak jest danych klinicznych na temat stosowania leku u tych pacjentów. Ponieważ brak jest odpowiednich badań, preparat Cardura XL u kobiet ciężarnych lub karmiących piersią powinno się stosować jedynie w tych przypadkach, w których w opinii lekarza prowadzącego potencjalne korzyści wynikające z podania leku przeważają nad ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Lek, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia, może zaburzać zdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługę precyzyjnych maszyn. Interakcje: Standardowy preparat Cardura podawany był jednocześnie z tiazydowymi lekami moczopędnymi, furosemidem, beta-adrenolitykami, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, antybiotykami, doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, preparatami zwiększającymi wydalanie kwasu moczowego oraz doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi i w praktyce klinicznej nie stwierdzono żadnych niepożądanych interakcji lekowych. Doksazosyna nasila działanie obniżające ciśnienie krwi innych leków przeciwnadciśnieniowych. Dawkowanie: Nadciśnienie tętnicze: U większości pacjentów normalizacja ciśnienia krwi występuje po dawce 4 mg doksazosyny raz na dobę. Optymalne działanie preparatu Cardura XL może wystąpić w czasie do 4 tygodni. Dawkę leku można zwiększyć do 8 mg raz na dobę. Cardura XL może być stosowana w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi preparatami przeciwnadciśnieniowymi. Łagodny rozrost stercza: U znacznej liczby pacjentów skuteczna jest dawka 4 mg doksazosyny raz na dobę. Dawkę leku można zwiększyć do 8 mg raz na dobę. W ŁRS doksazosyna może być stosowana u pacjentów z podwyższonym, jak i prawidłowym ciśnieniem tętniczym krwi. Zmiany ciśnienia tętniczego u pacjentów z łagodnym rozrostem stercza (ŁRS) i prawidłowym ciśnieniem tętniczym są zazwyczaj nieznaczne. Niewydolność nerek bądź wiek pacjenta nie mają wpływu na stosowane dawki leku. Przedawkowanie: Jeżeli przedawkowanie leku prowadzi do znacznego spadku ciśnienia krwi, pacjenta należy położyć na wznak z nisko ułożoną głową. W zależności od sytuacji klinicznej należy podjąć inne działania wspomagające. Ze względu na silne wiązanie się doksazosyny z białkami osocza, dializa nie jest wskazana. Działania niepożądane: W kontrolowanych badaniach klinicznych najczęstszymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem preparatu Cardura XL były reakcje ortostatyczne (rzadko związane z omdleniami) lub niespecyfi czne obejmujące zawroty, bóle głowy, zmęczenie, złe samopoczucie, zaburzenia równowagi, obrzęki, osłabienie, senność, zaburzenia żołądkowo-jelitowe (tzn. biegunka, mdłości, wymioty, zapalenie żołądka i jelit), suchość w ustach i katar. Pełen wykaz działań niepożądanych opisanych podczas stosowania preparatu Cardura XL w praktyce klinicznej znajduje się w ulotce preparatu. Dostępne opakowania leku: 4 mg po 30 tabletek lub 8 mg po 30 tabletek. Wytwórca: Pfi zer Belgia. Świad. Rej. MZiOS Nr 4314, Przed zastosowaniem preparatu Cardura XL należy zapoznać się z pełną informacją o leku. Pełnej informacji o preparacie Cardura XL udziela producent. CAR/06/06/29 acokinetics of doxazosin in a controlled-release rmacol. 1999; 48: PFIZER Polska Sp. z o.o., ul. Rzymowskiego 28, Warszawa, tel. (+48) , fax (+48) , zer.com.pl

3 CME-CPD - 3 punktów OIL - 12 punktów Siedziba Zarządu : Polskie Towarzystwo Urologiczne Oddział Północno-Zachodni, Wojewódzki Szpital im. dr. J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz, tel. (052) fax (052)

4 Od zarządu Zapraszam w imieniu organizatorów, Oddziału Urologii w Wejherowie, na jesienne spotkanie Oddziału Północno Zachodniego PTU do Ośrodka Przygotowań Olimpijskich Cetniewo im. Feliksa Stamma we Władysławowie. Po raz kolejny będziemy mieli okazję wysłuchania referatów przygotowanych przez ośrodki urologiczne w naszym regionie, wymiany poglądów oraz spędzenia kilku chwil w miłej atmosferze tradycyjnego spotkania towarzyskiego. Stale spoglądamy w przyszłość oczekując cudownej odmiany w ochronie zdrowia. Niestety większość z nas straciło już nadzieję. Młodzi adepci przygotowują się do opuszczenia kraju a starsi urolodzy mają wrażenie, że dryfują na pokładzie okrętu niechybnie kierującego się na mieliznę. Okręt dawno powinien już zatonąć i tylko determinacja załogi stale utrzymuje go na powierzchni. Na tym tle Polskie Towarzystwo Urologiczne ma się stosunkowo dobrze. Zgodnie z uchwałą Oddziału Północno Zachodniego w tym roku jeszcze raz podjęliśmy próbę uporządkowania procedur urologicznych. Rozpoczęliśmy opracowywanie standardów, liczenie ich wartości. Jest do żmudna i kosztowana praca, a jej założenia przedstawię podczas spotkania organizacyjnego na zakończenie części naukowej. Sesja naukowo szkoleniowa zapowiada się niezwykle ciekawie. Poruszymy temat diagnostyki i leczenia nietrzymania moczu u kobiet. Zaproszeni goście przedstawią obowiązujące w Europie standardy postępowania, oraz sięgające w przyszłość najnowsze techniki operacyjne. Podczas sesji referatowej wysłuchamy 13 prac przygotowanych przez ośrodki urologiczne z naszego regionu. Jak zwykle referaty będą bardzo ciekawe, a ich streszczenia wydrukowaliśmy w niniejszym biuletynie. Z radością należy przyjąć, że coraz więcej ośrodków włącza się do przygotowywania prezentacji. Ciekawe przypadki, trudności diagnostyczne jak i niepowodzenia stają na drodze każdego z nas. Warto się nimi podzielić, pokazać zwoje osiągnięcia, wysłuchać przyjaznej opinii kolegów urologów. Do pisania prac włączyli się również młodzi adepci, których dziesięciu będzie pretendować do członkostwa w naszym Towarzystwie. Zgodnie z uchwałą prezentacja pracy jest warunkiem przyjęcia do towarzystwa. Życzę owocnych obrad i chwili odpoczynku nad gościnnym polskim morzem. Z koleżeńskim pozdrowieniem Dr n. med. Piotr Jarzemski 4

5 Zarząd Oddziału Północno-Zachodniego PTU : Komisja Rewizyjna Przewodniczący dr n. med. Piotr Jarzemski Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel , fax ptu@jarzemski.pl Wiceprzewodniczący dr n. med. Lech Stachurski Oddział Urologii, Szpital Miejski, im. J. Brudzińskiego, ul. Wójta Radtkego 1, Gdynia tel Sekretarz dr n. med. Sławomir Listopadzki Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel , slawlist@ozzl.org.pl Skarbnik lek. med. Jacek Szyperski Oddział Urologii, Wojewódzki, Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel , szyper@poczta.onet.pl Członek. Przewodniczący Komitetu Naukowego dr n. med. Krzysztof Szkarłat Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny, ul.piechowskiego 36, Kościerzyna tel , k.szkarlat@szpital.koscierzyna.pl Członek dr n. med. Szymon Kwiatkowski Oddział Urologii, Publiczny Specjalistyczny ZOZ, ul. Poznańska 97, Inowrocław tel szymon @pharmanet.wm.pl Przewodniczący Członek Członek dr n. med. Stanisław Stępień 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy dr n. med. Marek Roslan Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy w Wejherowie lek. med. Marek Żabiński Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie 5

6 Lista Oddziałów Urologii Województwo pomorskie Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax Katedra i Klinika Urologii Akademii prof. dr hab. med. ul. Kliniczna 1A Medycznej w Gdańsku Kazimierz Krajka Gdańsk Oddział Urologii Szpital Specjalistyczny im. Św. Wojciecha Arkadiusz Mikszewicz Gdańsk dr n. med. ul. J. Pawła II Adalberta wew. 689 Oddział Urologii, Szpital Marynarki dr n. med. ul. Polanki Wojennej Jan Iwanicki Gdańsk Oddział Urologii, Szpital Miejski dr n. med. ul.wójta Radtkego im. J. Brudzińskiego Lech Stachurski Gdynia Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny dr n. med. ul. dr. Jagalskiego im. F. Ceynowy Marek Roslan Wejherowo Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Oddział Urologii ZDROWIE NZOZ Sp. z o.o. Województwo zachodnio-pomorskie Klinika Urologii Pomorskiej Akademii Medycznej Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital Zespolony Oddział Urologii, Szpital Miejski im. Św. K. Boromeusza Oddział Urologii, Szpital Wojskowy dr n. med. Krzysztof Szkarłat dr n. med. Janusz Kordasz Lek. med. Jerzy Stępniewicz Prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski dr n. med. Jerzy Świtała dr n. med. Marek Grabowski dr n. med. Jan Mickiewicz ul. Piechowskiego Kościerzyna ul. Obrońców Wybrzeża Słupsk ul. Hallera Kwidzyn ul. Powstańców Wielkopolskich Szczecin ul. Arkońska Szczecin Al. Wyzwolenia Szczecin ul. Piotra Skargi Szczecin wew Oddział Urologii, Szpital Wojewódzki im. M. Kopernika dr n. med. Anatol Pachman ul. Chałubińskiego Koszalin

7 Województwo kujawsko pomorskie Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax Katedra i Klinika Urologii, Collegium Medicum UMK Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital im. dr Jana Biziela Oddział Urologii, Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Oddział Urologii, Specjalistyczny Szpital Miejski Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital Zespolony Oddział Urologii, Specjalistyczny ZOZ Oddział Urologii, Szpital Specjalistyczny im. dr W. Biegańskiego prof. dr hab. med. Zbigniew Wolski dr n. med. Piotr Jarzemski dr n. med. Stanisław Stępień lek. med. Romuald Butkiewicz lek. med. Jerzy Chajkowski dr n. med. Szymon Kwiatkowski lek. med. Tadeusz Czumiel Województwo warmińsko-mazurskie ul. M. Skłodowskiej- Curie 9, Bydgoszcz ul. Ujejskiego Bydgoszcz ul. Powstańców Warszawy Bydgoszcz ul. Batorego 17/ Toruń ul. Wieniecka Włocławek ul. Poznańska Inowrocław ul. Sikorskiego Grudziądz fax wew fax Oddział Urologii, Miejski Szpital Zespolony Oddział Urologii, Wojewódzki Szpital Zespolony Oddział Urologii Szpital Powiatowy im. J. Śniadeckiego lek. med. Marek Żabiński lek. med. Jan Meller dr n. med. Wiesław Kotarski ul. Niepodległości Olsztyn ul. Królewiecka Elbląg ul. Warszawska Giżycko wew. 225,

8 SPRAWOZANIE Z WIOSENNEGO SPOTKANIA NAUKOWEGO ODDZIALU PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO PTU W USTCE W dniach kwietnia 2006 roku odbyło się wiosenne spotkanie naukowe Oddziału Północno Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego w Ustce. Gospodarzem sympozjum był zespół Oddziału Urologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku pod kierownictwem ordynatora dr n. med. Janusza Kordasza. Spotkanie połączone było z uroczystością 50 lecia Oddziału Urologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku. W pierwszym dniu spotkania 21 kwietnia, o godz odbyły się obrady Zarządu Oddziału Północno Zachodniego PTU. W obradach uczestniczyli koledzy: Piotr Jarzemski, Sławomir Listopadzki, Krzysztof Szkarłat, Jacek Szyperski, Szymon Kwiatkowski, Lech Stachurski i Marek Roslan. W trakcie spotkania omówiono bieżące problemy związane z działalnością oddziału. Ustalono miejsce kolejnych spotkań, oraz ich wstępną tematykę. Zarząd zobowiązuje się do wyjaśnienia sprawy dotyczącej otrzymywania pieniędzy ze składek członkowskich od Zarządu Głównego. Omówiono sprawę zaproszonych gości i ustalono, że zaproszenia dla gości specjalnych podpisywane są przez przewodniczącego i organizatora. Natomiast koszty związane z przybyciem gości specjalnych ponosi organizator. Uchwalono, że z wnioskiem o przyznanie punktacji CME CPD występuje Zarząd Oddziału Północno Zachodniego PTU, natomiast o przyznanie punktacji OIL występuje organizator w swojej Okręgowej Izbie Lekarskiej. Postanowiono również, że następne spotkanie naukowe Oddziału Północno Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego odbędzie się w czwartek i piątek, a nie tak jak dotychczas organizowane było w piątek i sobotę. Tego samego dnia o godz odbyło się tradycyjne spotkanie koleżeńskie. Drugiego dnia zjazdu o godz rozpoczęto spotkanie naukowe Oddziału Północno Zachodniego PTU. W zebraniu uczestniczyły 82 osoby. Program obejmował 3 części. Część pierwsza: otwarcie spotkania, powitanie zaproszonych gości, oraz przedstawienie 50 lat Urologii w Słupsku przez dr n. med. Janusza Kordasza. W części drugiej sympozjum, prowadzonej przez dr n. med. Krzysztofa Szkarłata omówiono Posocznice w układzie moczowo płciowym. Część trzecia to sesja referatowa. Wygłoszono 11 referatów przygotowanych przez koleżanki i kolegów z poszczególnych oddziałów regionu północno - zachodniego. Dyskusja miała miejsce po każdym z referatów. 8

9 Na zakończenie spotkania przekazano informację dotyczącą zaakceptowania przez Zarząd Główny wykonania przez profesjonalną firmę rzetelnej wyceny procedur. Wycena to będzie wykonana na podstawie wybranych trzech ośrodków w Polsce. W końcowej części spotkania przyjęto większością głosów do grona członków PTU lek. med. Lecha Blomberga. Wszystkim uczestnikom wręczono certyfikaty potwierdzające udział w sympozjum szkoleniowo-naukowym z przydzielonymi 6 punktami CME CPD i 10 punktami OIL. NOWY KOLEGA lek. med. Lech Blomberg, emeryt, pracuje w Prywatnym Gabinecie Urologicznym w Wałczu. Uzyskał specjalizację z urologii 1966 roku. Wprowadzony został przez lek. med. Andrzeja Wronczewskiego i dr. n. med. Aleksandra Łapucia. 9

10 PROGRAM NAUKOWY JESIENNEGO SPOTKANIA ODDZIAŁU PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO GO TOWARZYSTWA GO, WEJHEROWO CETNIEWO 13 października 2006 godz Sesja okolicznościowa : 25 lecie Oddziału Urologii w Wejherowie: 1. Otwarcie spotkania: dr n. med. Piotr Jarzemski Prezes Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego. 2. Powitanie zaproszonych gości: dr n. med. Marek Roslan, Ordynator Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznego w Wejherowie 3. Przemówienie dr. Andrzeja Zieleniewskiego Dyrektora Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie lat Urologii w Wejherowie. dr n. med. Marek Roslan, Ordynator Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznego w Wejherowie 5. Prof. Ludwik Mazurek naukowiec i nauczyciel, dr n. med. Zofia Salska godz Przerwa godz Sesja szkoleniowo-naukowa Prowadzenie : dr n. med. Krzysztof Szkarłat NIETRZYMANIE MOCZU U KOBIET 1. Diagnostyka nietrzymania moczu. Dr n. med. Marek Lubocki 10 min. 2. Klasyfikacja i współczesne postępowanie w nietrzymaniu moczu na podstawie wytycznych Europejskiego Towarzystwa Urologicznego. Dr n. med. Marcin Matuszewski 10 min. 3. TVT, TOT i nowe rodzaje taśm przełom w leczeniu nietrzymania moczu. Prof. dr hab. n. med. Zbigniew Wolski, dr Magdalena Mikulska - Jovanovic 15 min. 4. Rola farmakoterapii w leczeniu pęcherza nadreaktywnego i nietrzy- 10

11 mania moczu z parć. Dr Dobrosława Drabik Fornal, dr n. med. Krzysztof Szkarłat 15 min. 5. TVM beznapięciowa korekta statyki pochwy z użyciem siatki systemu Prolift. Dr n. med. Marek Roslan 10min. 6. Biofilm jako patomechanizm zakażeń odcewnikowych. Dr n. med. Marzenna Bartoszewicz 15 min. DYSKUSJA Jak urolog powinien prowadzić diagnostykę i kompleksowe leczenie pacjentek z NTM? godz Przerwa godz Sesja referatowa Prowadzenie: dr n. med. Piotr Jarzemski 1. Ocena skuteczności biopsji sekstantowej standardowej VS biopsji saturacyjnej w diagnostyce raka stercza. Adam Gołąb, Marcin Słojewski, Bartłomiej Gliniewicz, Andrzej Sikorski 7 min. 2. Termoablacja gruczolaka stercza indukowana falami o częstotliwości radiowej. M.R. Roslan, M. Wasyl, K.M. Węgrzyn, L. Muńko, M. Strzyżewski, M. Lubocki, J. Gabiga 7 min. 3. Ocena stopnia zaawansowania raka stercza na podstawie wyniku badania histopatologicznego. Tomasz Gadomski, Romuald Butkiewicz 7 min. 4. Ocena urodynamiczna pęcherza moczowego u chorych po urazie kręgosłupa szyjnego. R. Święcicki, H. Zieliński, S. Stępień, S. Sosnowski, J. Potęga 5 min. 5. Zastosowanie lasera holmowego w leczeniu zwężeń cewki moczowej u mężczyzn doniesienia wstępne. M. Kurant, S. Stępień, W. Dudzic, R. Święcicki 5 min. 6. Zastosowanie lasera holmowego w leczeniu kamicy moczowej. Jarosław Marszałek, Stanisław Stępień, Stanisław Kęsy 7 min. 7. Kostnienie pozaszkieletowe w obrębie moczowodu i naczyń biodrowych opis przypadku. Piotr Słupski, Piotr Jarzemski, Andrzej Barecki 5 min. 8. Długotrwały wzwód prącia spowodowany pourazową przetoką tętniczo jamistą. J. Tyloch, Z. Wolski, P. Strześniewski, G. Meder, 11

12 W. Lasek, J. P. Chajkowski 7 min. 9. Zgorzel moszny. Zbigniew Steckiewicz, Jan Bykowski 7 min. 10. Olbrzymi zaciek moczowy przestrzeni zaotrzewnowej lewej przyczyną przewlekłej niewydolności nerek. K. Kraśnicki, M. Tworkiewicz, J. Tyloch, Z. Wolski 5 min. 11. Przerzut raka jasnokomórkowego nerki do kikuta moczowodu opis przypadku. Marcin Gałęski, Andrzej Sikorski 5 min. 12. Zaawansowana postać potworniaka jądra opis przypadku. Radosław Brunowicz, Sławomir Dudkiewicz, Jan Iwanicki 5 min. 13. Torbiel śluzowa wyrostka robaczkowego jako przyczyna LUTS. Marek Draczyński, Marcin Matuszewski, Kazimierz Krajka 5 min. godz Sprawy bieżące Oddziału Północno Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego godz Obiad 12

13 ROZMOWY: HIMALAISTA W OGRÓDKU rozmowa z dr n. med. Markiem Roslanem, ordynatorem Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznego w Wejherowie Frapuje mnie pańskie nazwisko. Wiele razy zdarzyło mi się poprawić je na Rosłan, oczywiście źle. Nie panu pierwszemu. Mój dziadek i ojciec nazywali się Roslan. Nazwisko rzeczywiście występuje nieczęsto. Do tej pory nie interesowałem się jego pochodzeniem, choć ostatnio w internecie wyszukałem osoby po numerach PESEL noszących takie samo i okazało się, że w rejestrze znajduje się pięć czy sześć nazwisk. Wszystkie z województwa pomorskiego i wszystkie te osoby to moja rodzina. Było natomiast przeszło stokilkadziesiąt osób o nazwisku Rosłan, tyleż nosiło nazwisko Rosłaniec. Z tego co wiem nazwisko to pojawiło się w Polsce około XVI w. i pewnie pisownia jego ewoluowała z czasem. W każdym razie rdzeń nazwiska może pochodzić od słowa Rusłan, choć to tylko moje przypuszczenia. Sięgnęliśmy głęboko do korzeni, pokopiemy trochę płyciej? Urodziłem się w Słupsku. W wieku 11 lat z rodziną przeprowadziłem się do Gdyni. Tam też ukończyłem II LO, a następnie studiowałem w Akademii Medycznej w Gdańsku. Po studiach otrzymałem stypendium fundowane i trafiłem do szpitala w Wejherowie i tak mi zostało do dziś. Jest to moje pierwsze i jedyne miejsce pracy. Decyzję o studiach medycznych podjąłem sam. Nikt w rodzinie nie parał się medycyną, mimo tego rodzina namawiała mnie gorąco do podjęcia takich 13

14 właśnie studiów. Wyboru właściwie dokonałem przez odrzucenie. Studia techniczne odrzuciłem bo brak w nich było pierwiastka humanistycznego, humanistyczne odrzuciłem z uwagi na brak w nich wiedzy ścisłej i została medycyna. Trochę przypadek, trochę kalkulacja. A dlaczego urologia? Pierwszą praktykę (pielęgniarską - po pierwszym roku studiów) odbywałem w oddziale urologii szpitala w Gdyni. Po ukończeniu studiów już wiedziałem, ze urologia to jest to. Wkrótce nadarzyła się okazja. W Wejherowie otwierano nowy szpital, ordynator nowego oddziału szpitalnego kompletował właśnie zespół i zgłosiłem się jako jeden z pierwszych i zostałem zaakceptowany. Chirurgia w szpitalu w Wejherowie jest znana w kraju jako niemalże ośrodek referencyjny w dziedzinie laparoskopii. Czy oddział urologii tego szpitala także? Raczej nie można twierdzić, że oddział urologii jest ośrodkiem referencyjnym. Natomiast laparoskopia od 1995 roku jest standardową metodą leczenia w naszym oddziale. Obecnie wykonujemy wszystkie zabiegi techniką laparoskopową jakie wykonuje się w Polsce z wyjątkiem radykalnego wycięcia pęcherza moczowego. Wdrożenie laparoskopii w naszym oddziale zawdzięczamy bardzo prężnemu oddziałowi chirurgii naszego szpitala prowadzonym przez dr n. med. Macieja Michalika. To właśnie chirurdzy pomogli nam postawić pierwszy krok w laparoskopii, którym jest przełamanie przyzwyczajenia. Obecnie nie potrzebujemy już takiego wsparcia ze strony kolegów, co nie znaczy, ze z niego nie korzystamy. Współpraca nadal układa się nam bardzo dobrze. Jakby Pan ocenił trudność i specyfikę pracy chirurga i chirurga urologa? Nie oceniam trudności zabiegów, których nie wykonuję. Mogę stwierdzić jedynie, że stopień trudności niektórych laparoskopowych operacji urologicznych jest znaczny. Ta ocena z pewnością dotyczy prostatektomii radykalnej, nefrektomii radykalnej, czy też zabieg naprawy połączenia miedniczkowo-moczowodowego. Ale są to zabiegi, które wykonane poprawnie, przynoszą dużą satysfakcję operatorowi. 14

15 Dość o pracy. Co jeszcze Pana ekscytuje? Od dawna zajmuję się turystyką górską i alpinizmem. Stosunkowo niedawno odkryłem ogród. Kiedy ostatni raz brał Pan udział w górskiej wyprawie? Trzy i pół roku temu, w Himalajach z grupą rówieśników próbowaliśmy zdobyć niezdobyty dotąd przez polskie wyprawy szczyt Kamet (7.756 m.n.p.m), niestety zabrakło nam odrobiny szczęścia by osiągnąć sukces. Cieszę się z tego, że fizycznie jeszcze byłem w stanie podołać temu trudnemu przedsięwzięciu. Jaką można mieć przyjemność z alpinizmu? Wtedy gdy wejdzie się na szczyt? Chyba najłatwiej to zrozumieć, gdy wejdzie się samemu. Tak więc - zapraszam. Co do alpinizmu poczucie, że osiągnęło się jakiś niełatwy cel. Postawiony samemu sobie. Niejako sprawdzam sam siebie, czy potrafię, czy podołam. Ale oprócz tego, alpinizm to trudno definiowalne emocje i uczucia, rzekłbym metafizyczne - przeżywane przez wszystkich członków wyprawy. Druga strona medalu. Strach i dramaty. Zapewne towarzyszą temu sportowi w równym stopniu jak satysfakcja. Powiada się, że nie odczuwa strachu ten, którego psychika nie odpowiada pojęciu zdrowy psychicznie. Było wiele takich sytuacji w których odczuwałem strach. Najwięcej chyba w Tatrach w pierwszych lata wspinania się. Najbardziej się bałem gdy dałem się namówić na zrobienie fragmentu grani Morskiego Oka z Mięguszowieckimi Szczytami - bez asekuracji. Grań jest trudna, a miejscami bardzo trudna. Koledzy z którymi się wspinałem prezentowali doskonalszą technikę wspinaczkową niż ja, stąd czuli się pewniej. Oni to zaczęli prowadzić i już później nie wypadało poprosić o linę. Skończyłem wspinaczkę wraz ze wszystkimi, tego strachu jednak nigdy nie zapomnę. Inne przeżycie to wspinaczka na wschodnią ścianę 15

16 Mnicha uważaną wówczas za trudną drogę. Byliśmy już zmęczeni i po wejściu nad okapy, kluczowe miejsce dla powodzenia wspinaczki, założyliśmy wyciąg hakowy. Doszedłem już niemal do końca, został mi tylko jeden hak, który wbiłem w szczelinę. Byłem tak zmęczony, że zaniechałem podstawowych zasad bezpieczeństwa wspinaczki. Do tego samego haka ściągnłem partnera, który wspiął się do niego i w tym momencie poczułem, jakby hak zaczynał się wysuwać ze szczeliny. Zdążyłem tylko powiedzieć koledze by spróbował zejść na dół i tam założył drugie stanowisko. Miejsce w którym byliśmy zapewniało 300 metrów swobodnego lotu w powietrzu w głąb przepaści. Na szczęście Ktoś chciał by wszystko dobrze się skończyło. Hak wytrzymał. Tę przygodę traktuję w ten sposób, że pogrożono mi palcem tak się nie robi w górach! Odpadł Pan kiedyś od ściany, ale tak naprawdę? Kilkakrotnie. Z reguły niegroźnie i zawsze bez konsekwencji. Choć raz gdyby nie czterdziestocentymetrowej szerokości półka skalna, to byśmy dziś nie rozmawiali. Największym jednak dramatem jaki przeżyłem były wydarzenie z 1989 roku. Brałem udział w wyprawie na Mount Everest, była to jednocześnie największa tragedia w historii polskiego alpinizmu. W lawinie podczas wspinaczki zginęło pięciu członków ekipy (Eugeniusz Chrobak, Mirosław Falco Dąsal, Wacław Otręba, Mirosław Gardzielewski, Zygmunt Andrzej Heinrich). Z zespołu szczytowego ocalał jedynie Andrzej Marciniak. Alpinizm i ogród. Dwa rodzaje hobby bardzo różniące się od siebie. Z tego wnika, że są momenty w Pańskim życiu kiedy potrzebuje Pan ryzyka i odrobiny szaleństwa, a także takie chwile, gdy potrzebuje Pan spokoju i zwolnienia tempa. Trafnie Pan to ujął. Tak też twierdzi moja żona, bo mnie jakoś trudno to ocenić. Góry stanowią dla mnie odskocznię od codziennych zajęć, które wykonywane bez przerwy mogłyby stać się nużące. Wspinaczki górskie pozwalają także na 16

17 spotkania z ludźmi w dużym stopniu nieprzeciętnymi. To co zostaje w pamięci to ludzie i przyjaźnie. Pozwala mi się też zweryfikować, co ważne, w innym środowisku. Czyli dobrze jest być pełnowymiarowym człowiekiem. Tak. Z pewnością taka weryfikacja pozwala dobrze o sobie pomyśleć. Pański ogród to jakaś specjalna plantacja, czy też jest to taki zwykły ogródek? Zaczęło się od konieczności uporządkowania ogrodu. Trzeba było coś usunąć, coś zasadzić. Nieoczekiwanie dla mnie stało się to bardzo wciągające. Dziwię się, że aż tak bardzo. Do tego stopnia, że przestałem lubić zimę. Teraz mój rok zaczyna się wiosną. Rodzina? Żona, też lekarz, radiolog. Trzy dorosłe córki, najstarsza wychodzi za mąż w czerwcu, średnia niebawem wróci ze stażu w Brukseli, najmłodsza studiuje kulturoznawstwo w Poznaniu. rozmawiał: Wiesław Karpusiewicz Ustka, w kwietniu 2006 roku 17

18 Streszczenia Prezentowanych Prac KOMITET NAUKOWY Przewodniczący: Członkowie: dr n. med. Krzysztof Szkarłat prof. dr hab. med. Kazimierz Krajka prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski prof. dr hab. med. Zbigniew Wolski dr n. med. Piotr Jarzemski 18

19 SESJA SZKOLENIOWO-NAUKOWA TVM BEZNAPIĘCIOWA NAPRAWA ZABURZEŃ STATYKI PO- CHWY Z UŻYCIEM SIATKI SYSTEMU PROLIFT - doniesienie wstępne. Marek Roslan, Marek Lubocki, Krzysztof Węgrzyn, Marcin Gorczyca Oddział Urologii, Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie Wstęp: W ostatnich latach obserwujemy burzliwy rozwój małoinwazyjnych metod leczenia operacyjnego kobiet z nietrzymaniem moczu i zaburzeniami statyki narządów miednicy mniejszej. Jedną z najnowszych jest naprawa wypadania narządów miednicy mniejszej z użyciem siatki systemu Prolift (TVM). Celem pracy jest przedstawienie techniki operacji oraz wstępna ocena wyników leczenia. Metoda: W okresie od stycznia do września 2006 operacji TVM poddano 24 kobiety w wieku śr. 59 lat (45-77) z objawowym wypadaniem narządów miednicy mniejszej. Operację przeprowadzono w znieczuleniu przewodowym, w sposób opisany przez autorów metody. Stosowano profilaktykę antybiotykową. Analizie poddano czas operacji, powikłania śród- i pooperacyjne, okres pobytu w szpitalu oraz wyniki leczenia. Wizyty kontrolne przeprowadzono w 1, 3 i 6 miesiącu po operacji. Wyniki: Średni czas operacji wynosił 44 min (25-75). Średni czas pobytu w szpitalu wynosił 7,5 dnia (3-15). Średni czas hospitalizacji po operacji wynosił 3,4 dnia (2-13). Powikłania śródoperacyjne: perforacja pęcherza 1. Po operacji u 3 kobiet utrzymywało się zaleganie moczu powyżej 200ml od 1-5 dni. Średni czas obserwacji wynosił 18,6 tygodnia (2-34). U wszystkich pacjentek obserwowano ustąpienie defektu oraz ustąpienie lub znaczne zmniejszenie objawów związanych z zaburzeniami statyki. Wnioski: TVM jest małoinwazyjną, bezpieczną metodą, która wydaje się, że może stać się standardem w leczeniu pacjentek z POP. Krótki czas operacji, niski odsetek powikłań, łatwość wykonania oraz krótki okres pobytu w szpitalu to niewątpliwe zalety tej metody. Co do oceny wyników odległych niezbędny jest dłuższy okres obserwacji. 19

20 ROLA FARMAKOTERAPII W LECZENIU PĘCHERZA NAD- REAKTYWNEGO I NIETRZYMANIA MOCZU Z PARĆ Lek.med. Dobrosława Drabik-Fornal, Dr n.med. Krzysztof Szkarłat Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie Zespół pęcherza nadreaktywnego to stan, w którym stwierdza się częstomocz, parcia naglące i nietrzymanie moczu z parcia występujące łącznie lub samodzielnie, przy nieobecności czynników lokalnych mogących być przyczyną powyższych objawów (np. infekcja, nowotwór, kamica). Częstość występowania tego zespołu objawów w populacji powyżej 40 roku życia ocenia się na 16,6 %, co stanowi problem społeczny i ekonomiczny. Obecnie uważa się, że podłoże zespołu pęcherza nadreaktywnego ma charakter neurogenny. Zarówno diagnostyka jak i leczenie zespołu pęcherza nadreaktywnego jest trudnym i kontrowersyjnym problemem. Zaledwie 25 % pacjentów zgłasza się z tym problemem do lekarza, a wśród nich wielu nie ma postawionego prawidłowego rozpoznania. Celem pracy jest syntetyczne przedstawienie nowoczesnych metod diagnostyki i leczenia Zespołu pęcherza nadreaktywnego i nietrzymania moczu z parć. Metodyka: na podstawie doświadczeń własnych oraz przeglądu piśmiennictwa ustalono nomogram postępowania w zespole pęcherza nadreaktywnego. - Podstawą rozpoznania jest wywiad obejmujący : dzienniczek mikcji, choroby towarzyszące, stosowane leki, przebyte zabiegi i stan hormonalny u kobiet. - Badanie przedmiotowe z oceną stanu neurologicznego i próbą kaszlową u kobiet. - Badania dodatkowe: badanie ogólne moczu, usg dróg moczowych z oceną zalegania moczu po mikcji, badanie urodynamiczne, a w wybranych przypadkach test z potasem i uretrocystoskopia. Nomogram leczenia - Leki antycholinergiczne stanowią leczenie pierwszego rzutu. Dużą nadzieję należy wiązać z pojawieniem się na rynku nowych preparatów pozwalających zmniejszyć objawy uboczne przy jednoczesnym wzroście skuteczności leczenia. - Terapia behawioralna jest nieodzownym elementem leczenia pierwszego rzutu.- Leczeniem drugiego rzutu w przypadku niepowodzenia terapii standardowej jest dopęcherzowe podanie neurotoksyny oraz elektrostymulacje. - Leczenie chirurgiczne zarezerwowane jest dla ciężkiej nadreaktywności pęcherza w chorobach neurologicznych, stanowiącej zagrożenie dla górnych dróg moczowych. 20

21 Wnioski. 1) Zespół pęcherza nadreaktywnego jest stanem nie do końca poznanym i dotykającym znaczną część populacji. 2) Pojawienie się na rynku nowych leków i metod mało inwazyjnego leczenia stwarza nadzieję na poprawę dotychczasowych wyników leczenia. 21

22 SESJA REFERATOWA TERMOABLACJA GRUCZOLAKA STERCZA INDUKOWANA FALA- MI O CZĘSTOTLIWOŚCI RADIOWEJ 2 LATA DOŚWIADCZEŃ M.R. Roslan, M. Wasyl, K.M. Węgrzyn, L. Muńko, M. Strzyżewski, M. Lubocki, J. Gabiga Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie Przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego (TURP) nadal pozostaje złotym standardem w leczeniu łagodnego rozrostu stercza (BPH). Mimo bardzo dobrych obiektywnych i subiektywnych wyników elektroresekcja przezcewkowa wiąże się z możliwością licznych powikłań, z których najistotniejsze to krwawienia, reoperacje i zespół poresekcyjny. Odległe wyniki leczenia według niektórych autorów również nie są zadawalające. Jest to powodem poszukiwań metod alternatywnych. Jedną z takich metod jest termoablacja gruczolaka energią indukowaną falami o częstotliwości radiowej (RFITT ). Celem pracy jest wstępna ocena skuteczności i bezpieczeństwa tej metody w leczeniu łagodnego rozrostu stercza. Materiał i Metoda: W okresie od marca 2004 do lutego chorych z rozpoznanym objawowym łagodnym rozrostem stercza poddano leczeniu metodą termoablacji przezcewkowej z użyciem aparatu Celon URO (Celon AG, Germany). Ocena przedoperacyjna obejmowała: IPSS, uroflowmetrię oraz badanie ultrasonograficzne sondą przezpowłokową z oznaczeniem objętości stercza i zalegania moczu. U 29 chorych stwierdzono całkowite zatrzymanie moczu. Tkanka gruczolaka była miejscowo poddana działaniu wysokiej temperatury. Automatyczny system kontroli wykluczał możliwość przedawkowania energii i zwęglenia tkanek. Aplikację sondy powtarzano odpowiednią ilość razy celem uzyskania optymalnej redukcji objętości gruczolaka. Liczbę wkłuć wyznaczano, kierując się zasadą - jedno wkłucie na 5 gramów tkanki gruczolaka. Po operacji cewnik Foleya 18F utrzymywano 10 dni, a u pacjentów z uprzednim zatrzymaniem moczu 3 tygodnie. Oceną pooperacyjną przeprowadzono w 1, 3 oraz następnie co 6 miesięcy kontrolując parametry jak przy kwalifikacji. Wyniki: Średni czas obserwacji wyniósł 14,2 miesiąca. Średni czas operacji wyniósł 23 min. Średni czas hospitalizacji po operacji wyniósł 2,2 dnia. 51 (80%) chorych oddaje mocz spontanicznie z znaczącą poprawą maksymalnego przepływu cewkowego (od 6,9ml/s do 14,1ml/s). Średnia objętość gruczołu krokowego uległa zmniejszeniu z 65ccm do 45ccm. 7 chorych z dużymi gruczolakami było reoperowanych 22

23 z powodu niesatysfakconującego wyniku leczenia. 5 pacjentów nie zgłosiło się do kontroli. Nie stwierdzono żadnych śród- ani pooperacyjnych powikłań. Wnioski: przezcewkowa bipolarna termoablacja indukowana falą o częstotliwości radiowej wydaje się być bezpieczną, mało inwazyjną metodą redukującą objętość gruczolaka stercza. Znaczącą zaletą tej metody jest możliwość nienaruszenia torebki stercza i zachowania ciągłości cewki sterczowej. Zmniejsza to ryzyko impotencji i nietrzymania moczu oraz praktycznie eliminuje niebezpieczeństwo rozwinięcia się zespołu poresekcyjnego. Niemniej jednak dalsza obserwacja jest niezbędna celem określenia wartości metody. OCENA STOPNIA ZAAWANSOWANIA RAKA STERCZA NA POD- STAWIE WYNIKU BADANIA HISTOPATOLOGICZNEGO. Tomasz Gadomski, Romuald Butkiewicz Oddział Urologii Ogólnej i Onkologicznej Specjalistycznego Szpitala Miejskiego w Toruniu Rozpoznanie raka prostaty ograniczonego do narządu pozwala na wdrożenie leczenia radykalnego. Jedną z uznanych metod jest prostatektomia radykalna. Przedoperacyjna ocena stopnia zaawansowania choroby jest istotnym warunkiem prawidłowego wyboru sposobu leczenia. Celem pracy było dokonanie oceny porównawczej przedoperacyjnego stopnia zaawansowania z wynikiem badania histopatologicznego. Materiały i metody: W latach (do lipca włącznie) w Oddziale Urologii Specjalistycznego Szpitala Miejskiego w Toruniu w wyniku biopsji transrektalnej rozpoznano raka stercza u 815 chorych. 98 osób z tej grupy poddano radykalnej prostatektomii z dostępu załonowego. Zestawiono ze sobą przedoperacyjną ocenę stopnia zaawansowania miejscowego i histologicznego z wynikiem uzyskanym w badaniu pooperacyjnego preparatu. Wyniki: W ocenie stopnia zaawansowania miejscowego uzyskano zgodność rzędu 83,7%, niedoszacowanie u 12,2% oraz przeszacowanie u 4,1% przypadków. W ocenie histologicznej złośliwości uzyskano zgodność u 50%, niedoszacowanie u 25,5 % i przeszacowanie u 24,5 % pacjentów. Wnioski: dokładne określenie stadium zaawansowania nowotworu jest konieczne do wybrania odpowiedniej opcji leczenia. Przedstawiony materiał wskazuje na niedoszacowanie w przedoperacyjnej ocenie stopnia złośliwości histologicznej rzędu 25,5% oraz zgodność rzędu 84% w zakresie oceny zaawansowania miejscowego nowotworu, co ma istotne znaczenie w dalszym rokowaniu. 23

24 OCENA URODYNAMICZNA PĘCHERZA MOCZOWEGO U CHORYCH PO URAZIE KRĘGOSŁUPA SZYJNEGO. lek. med. R. Święcicki, prof. dr hab. med. H Zieliński, dr med. S.Stępień, dr n. med. S Sosnowski, lek. med. J. Potęga Instytut Medycyny Wojskowej Warszawa 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Bydgoszcz Powikłania związane z neurogenną dysfunkcją pęcherza moczowego u chorych z przebytym urazem rdzenia kręgowego stanowią jedną z głównych przyczyn śmiertelności. Ocenia się, że około dwie trzecie urazów kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia dotyczy odcinka szyjnego. Wykonanie badań urodynamicznych u tetraplegików jest podstawową metodą oceny czynności pęcherza moczowego. Celem pracy była analiza badań urodynamicznych jako metody obiektywnej dynamicznej oceny neurogennej dysfunkcji pęcherza moczowego oraz oceny urodynamicznych czynników ryzyka uszkodzenia górnych dróg moczowych. Materiał i metoda. Badaniu urodynamicznemu poddano 25 chorych (6 kobiet i 19 mężczyzn) po urazie kręgosłupa szyjnego. Czas od urazu wynosił od czterech miesięcy do ośmiu lat. Stanem neurologicznym w 15 przypadkach była tetraplegia, zaś w 10 tetrapareza. W badaniach urodynamicznych ocenę czynności dolnych dróg moczowych wykonywano oddzielnie dla fazy wypełniania i wydalania. Ocena fazy wypełniania się pęcherza i utrzymania moczu obejmowała cystometrię. Ocena fazy wydalania moczu obejmowała pomiar przepływu cewkowego (uroflowmetrię), badanie ciśnienie przepływ, EMG. Badanie przeprowadzano w pozycji siedzącej, stosowano cewnik dwudrożny 8Charr, pęcherz moczowy wypełniano 0,9NaCl w temperaturze pokojowej. Wykorzystywano elektrody skórne. Wyniki - w 19 przypadkach ciśnienia wewnątrzpęcherza moczowego zagrażały górnym drogom moczowym. Cechy czynnościowej przeszkody podpęcherzowej stwierdzono w 20 przypadkach. Zalegania po mikcji przekraczające 50 ml twierdzono u 19 chorych. Wnioski: - wszyscy badani chorzy po urazach kręgosłupa zagrożeni byli uszkodzeniem górnych dróg moczowych z powodu neurogennej dysfunkcji pęcherza moczowego. U większości chorych (68% badanych) stwierdzono współistnienie czterech urodynamicznych czynników ryzyka uszkodzenia górnych dróg moczowych - Badanie urodynamiczne w sposób obiektywny pozwala ocenić stopień neurogennej dysfunkcji pęcherza moczowego oraz pozwala na wdrożenie adekwatnego leczenia 24

25 ZASTOSOWANIE LASERA HOLMOWEGO W LECZENIU ZWĘŻEŃ CEWKI MOCZOWEJ U MĘŻCZYZN - DONIESIENIA WSTĘPNE M.Kurant, S.Stępień,W.Dudzic, R.Święcicki Kliniczny Oddział Urologiczny 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy Celem pracy jest ocena skuteczności uretrotomii przy użyciu lasera holmowego jako minimalnie inwazyjnego leczenia zwężeń cewki. Pacjenci i metoda: w okresie od X 2003 do V 2006 leczonych było 44 pacjentów w wieku lat z objawowym zwężeniem cewki. (15 opuszkowej,19 prąciowej, 10-mieszanej Zwężenia były jatrogenne w 61,4 % N=27, pozapalne 15,9 % N=7, pourazowe w 11,4 % N=5, idiopatyczne 11,4 % N=5). Zwężenia były rozcinane przy użyciu uretrotomu laserowego pod kontrolą wzroku na godzinie 12 lub po stronie występowania największej tkanki bliznowatej w asymetrycznym zwężeniu. Stosowano moc 0,5-1,2 J i częstotliwość Hz, czas impulsu 700 us. Czas trwania zabiegu wynosił min. Średni czas hospitalizacji 2 dni, Cewnik utrzymywany przez okres 1-10 dni w zależności od długości zwężenia. Pacjenci byli obserwowani poprzez kwestionariusz zawierający IPSS i QoL w okresie 3-18 miesięcy Wnioski: endoskopowa holmowa laserowa uretrotomia mogła być wykonana u wszystkich 44 pacjentów. Większość pacjentów to jest 32 (72,7%) nie potrzebowała w czasie prowadzonej obserwacji ponownej interwencji. 12 (27,3 %) pacjentów rozwinęło nawrotowe zwężenie, które leczone było ponowną uretrotomią. 4 (9%) z tych pacjentów wymagało otwartej uretroplastyki. - holmowa uretrotomia jest bezpiecznym i efektywnym minimalnie inwazyjnym rodzajem leczenia zwężeń cewki. - jest alternatywą do uretroplastyki u pacjentów z wysokim ryzykiem operacyjnym, którzy nie mogą być operowani poprzez otwartą rekonstrukcję. 25

26 ZASTOSOWANIE LASERA HOLMOWEGO W LECZENIU KAMICY MOCZOWEJ Jarosław Marszalek, Stanisław Stępień, Stanisław Kęsy Oddział Kliniczny Urologiczny 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy LASER-Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation (wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania).ojcem techniki laserowej jest sam Albert Einstein,to on bowiem opracował teorię efektu fotoelektrycznego,fotonów i stymulacji promieniowania. Laser holmowy po raz pierwszy zastosowano w 1996 roku do kruszenia kamieni u człowieka. Laser holmowo- -yagowy(hyl) jest laserem na ciele stałym, domieszkowanym holmem;wytwarza pulsacyjne promieniowanie o długości fali 2100nm, przesyłane przez włókna o średnicy ,um.Rozpad kamienia następuje w wyniku efektu fototermicznego,podobnego do waporyzacji,powodującego dezintegrację chemicznej struktury złogu. Panuje zgodność co do tego,że przy użyciu lasera holmowego można skruszyć wszystkie złogi,bez względu na skład chemiczny i wielkość złogu,na fragmenty możliwe do usunięcia instrumentalnego lub samoistnego wydalenia(2,3,5,6,7,8). Współczynnik fragmentacji pod wpływem tego lasera wynosi prawie 100%(10): Energia lasera holmowego absorbowana jest przez 0,5mm warstwę tkanki,dlatego dokładne umiejscowienie końca włókna w bezpośredniej styczności z kamieniem,jest zasadniczym warunkiem zapobieżenia uszkodzeniu nabłonka przejściowego.podążanie w trakcie litotrypsji za kamieniem może spowodować punktowe przebicie moczowodu lub miedniczki,odpowiadające średnicy włókna,więc nieistotne klinicznie. Powikłania występują w mniej niż 4% przypadków i oprócz wspomnianych zaliczamy tutaj:krwawienie(wynikające raczej z instrumentacji,gdyż sam laser ma dobre działanie hemostatyczne),konieczność powtórzenia zabiegu oraz zwężenie moczowodu u 0,3% Podsumowując należy stwierdzić,że litotrypsja laserem holmowym jest metodą bardzo nowoczesną,atrakcyjną zarówno dla operatora jak i pacjenta,zapewniającą największą skuteczność,wszechstronność i bezpieczeństwo w rękach doświadczonego endoskopisty.stanowi metodę z wyboru przy kruszeniu kamieni trudno dostępnych lub nie poddających się działaniu innych litotrypterów. Istotną wadę,jaką stanowi duży koszt lasera Ho-YAG można ograniczyć wykorzystując go do różnych celów w różnych specjalnościach. 26

27 KOSTNIENIE POZASZKIELETOWE W OBRĘBIE MOCZOWODU I NACZYŃ BIODROWYCH-opis przypadku Piotr Słupski, Piotr Jarzemski, Andrzej Barecki Oddział Urologii Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy Kostnienie pozaszkieletowe (heterotopic ossification-ho) to obecność tkanki kostnej w tkankach miękkich, gdzie fizjologicznie nie występuje. Etiopatogeneza nie jest dokładnie wyjaśniona. Zjawisko to obserwuje się najczęściej po urazach mięśniowo-szkieletowych, oparzeniach, urazach rdzenia kręgowego i ośrodkowego układu nerwowego, a także po zabiegach ortopedycznych i w obrębie jamy brzusznej. Jako profilaktykę, a zarazem leczenie stosuje się niesterydowe leki przeciwzapalne (np. indometacynę), bisfosfoniany lub napromienianie zmienionej okolicy. Ostateczne leczenie jest operacyjne, radykalność zabiegu uzależniona od rozległości zmian. W pracy przedstawiono przypadek kostnienia pozaszkieletowego w obrębie moczowodu i naczyń biodrowych rozpoznanego u 78-letniej kobiety. Pacjentka została przyjęta do Oddziału Urologii celem diagnostyki i leczenia lewostronnego wodonercza, dwa lata po przebytej operacji ginekologicznej. Wykonane badania diagnostyczne wskazywały na jatrogenne uszkodzenie moczowodu lewego lub pozostawienie ciała obcego w miednicy. Chorą zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego. W trakcie zabiegu rozpoznano kostnienie pozaszkieletowe obejmujące moczowód lewy i naczynia biodrowe. Zmienioną tkankę kostną usunięto. Uwolniono moczowód wycinając uszkodzony zwężony odcinek. Odtworzono ciągłość moczowodu zespalając go koniec do końca. Pacjentka w stanie ogólnym dobrym w 12 dobie została wypisana do domu. Obecnie znajduje się pod stałą kontrolą Poradni Urologicznej. Powyższy opis stanowi interesujący przypadek kostnienia pozaszkieletowego, które w praktyce urologicznej można spotkać bardzo rzadko. Najczęściej mamy do czynienia z tym zjawiskiem w oddziałach ortopedii. W piśmiennictwie polskim i zagranicznym niewiele jest doniesień na ten temat. 27

28 DŁUGOTRWAŁY WZWÓD PRĄCIA SPOWODOWANY POURAZOWĄ PRZETOKĄ TĘTNICZO - JAMISTĄ J. Tyloch, Z. Wolski, P. Strześniewski, G. Meder, W. Lasek, J. P. Chajkowski Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Dziecięcej CM w Bydgoszczy, Katedra i Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej CM w Bydgoszczy, Oddział Urologii Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku Priapizm jest przedłużającym się wzwodem prącia niezwiązanym ze stymulacją seksualną. Rozróżnia się dwie różne patofizjologiczne przyczyny powstania priapizmu: niskoprzepływowy (około 90 %) i wysokoprzepływowy (ok. 10 %). Priapizm niskoprzepływowy charakteryzuje się utrudnieniem odpływu krwi z prącia wskutek stałej relaksacji mięśniówki ciał jamistych względnie zakrzepowego lub mechanicznego zamknięcia żył odprowadzających. W przypadku priapizmu wysokoprzepływowego stwierdza się wzmożony, tętniczy napływ krwi spowodowany przez substancje czynne naczyniowo podane w iniekcji do ciał jamistych, bądź spowodowany uszkodzeniem urazowym tętnicy i powstaniem przetoki tętniczo-jamistej. Leczenie obu postaci priapizmu jest odmienne. Warunkiem prawidłowego leczenia jest właściwe różnicowanie obu postaci patologicznego wzwodu. Podstawą rozpoznania jest: prawidłowo zebrany wywiad, badanie ultrasonograficzne z opcją dopplerowską ciał jamistych prącia oraz badanie gazometryczne krwi pobranej z ciał jamistych. Przedstawiono chorego z pourazową przetoką tętniczo-jamistą, u którego objawy praipizmu ustąpiły po jej embolizacji. Opis przypadku. Chory B. A. lat 36, nr historii choroby 16355/06, przekazany został do Kliniki Urologii w dniu z Oddziału Urologii Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku z powodu ciągotki. 17 dni temu chory doznał tępego urazu krocza w wyniku upadku z rusztowania. Bezpośrednio po upadku pojawił się krwiak okolicy krocza. Krwi w moczu chory nie obserwował. Siedem dni po upadku wystąpił wzwód prącia. Przez 6 dni wzwodowi nie towarzyszył ból. W siódmym dniu pojawił się ból, który stopniowo narastał, tak że w 8 dobie wzwodu chory zgłosił się do rejonowego szpitala. U chorego rozpoznano bolesny wzwód prącia i w dniu przyjęcia wytworzono dystalną przetokę jamisto-gąbczastą sposobem Wintera. Jednocześnie pobrano krew z ciała jamistego prącia do badania gazometrycznego. Wobec braku efektów leczenia, na podstawie wywiadu oraz wyników badania gazometrycznego krwi rozpoznano priapizm wyso- 28

29 koprzepływowy i przekazano do Kliniki Urologii w Bydgoszczy celem dalszego leczenia. W Klinice chorego zakwalifikowano do arteriografii tętnicy biodrowej wewnętrznej. Badanie arteriograficzne wraz z selektywną embolizacją przetoki tętniczo-jamistej wykonano w Katedrze i Zakładzie Radiologii i Diagnostyki Obrazowej C.M. w Bydgoszczy. Wzwód ustąpił po dwóch dniach od embolizacji. Chory został wypisany do domu. Pozostaje pod kontrolą Przyklinicznej Poradni Urologicznej. Podsumowanie: Pobranie krwi z ciał jamistych prącia do badania gazometrycznego oraz zebranie wnikliwego wywiadu od chorego pozwoliły na postawienie prawidłowego rozpoznania. Wykonanie arteriografii i embolizacja zlokalizowanej przetoki tętniczo-jamistej jest jedynym, skutecznym sposobem leczenia wysokoprzepływowego, pourazowego priapizmu. ZGORZEL MOSZNY Zbigniew Steckiewicz, Jan Bykowski Pododdział Urologii Szpitala Powiatowowego im. M. Kajki w Mrągowie. Zgorzel moszny to martwicze zakażenie tkanki podskórnej o bardzo dynamicznym przebiegu, któremu często towarzyszą objawy wstrząsu septycznego. Przebieg choroby jest gwałtowny, w ciągu kilku godzin zmiany postępują od rumienia do martwicy.zakażenie rozprzestrzenia się wzdłuż przestrzeni powięziowych moszny, krocza,pachwin, doprowadzając do powstania martwicy rozpływnej z zakrzepicą naczyń krwionośnych skóry i tkanki podskórnej. Współistnieje często z cukrzycą, tbc. AIDS i innymi chorobami przebiegającymi z obniżeniem odporności.następuje demarkacja i sekwestracja tkanek martwiczych z wyraźną granicą pomiędzy tkankami zdrowymi i objętymi zakażeniem. Jądra i powrózki nasienne pozostają odsłonięte, mogą być objęte martwicą. Chorobie towarzyszy wysoka śmiertelność do 43%.Po raz pierwszy choroba została opisana w 1764 roku przez Baurienne. Ciężka postać choroby z rozległa martwicą określana jest jako zgorzel Fourniera od nazwiska francuskiego wenerologa Jeana Alfreda Fourniera, który opublikował opis 5 przypadków zgorzeli moszny u młodych mężczyzn. Przebieg kliniczny : Rozpoznanie stawiane jest na podstawie wywiadu z uwzględnieniem stanów przebiegających z obniżenie odporności : cukrzyca, tbc. AIDS, leczenie immunosupresyjne, leczenie sterydami,nadużywanie alkoholu, zaniedbania higieniczne. Choroba prawdopodobnie 29