Konferencja Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS

Transkrypt

1 Konferencja Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Warszawa, 10 października 2012 r. Małgorzata Nietopiel

2 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS 2012 rok to 16-ty rok realizacji programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2

3 Prewencja rentowa - Podstawa prawna Art_69 Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje zadania w zakresie prewencji rentowej, w tym dotyczące rehabilitacji leczniczej na podstawie: art. 54, 55, 57 i 69 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r., rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne. 3

4 Cel programu rehabilitacji leczniczej Rehabilitacja lecznicza prowadzona przez Zakład ad Ubezpieczeń Społecznych w ramach prewencji rentowej jest nieodłą łącznym elementem działań przyczyniającym cym się do poprawy stanu zdrowia ubezpieczonych w aspekcie odzyskania lub utrzymania zdolności do pracy 4

5 Programy pilotaŝowe Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadził w okresie od 1990 do 1995 r. programy pilotaŝowe, mające na celu określenie wpływu rehabilitacji leczniczej na powrót do pracy osób ze schorzeniami układu krąŝenia i narządu ruchu, zagroŝonych długotrwałą lub trwałą niezdolnością do pracy. Schorzenia te stanowiły wówczas najczęstszą przyczynę niezdolności do pracy. 5

6 Najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy w latach , ,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 choroby serca i układu krąŝenia choroby goścowe i choroby psychiczne i choroby układu choroby nowotworowe choroby kości Konferencja i stawów Rehabilitacja psychonerwicelecznicza w nerwowego ramach prewencji rentowej ZUS choroby układu oddechowego 6

7 Wyniki pilotaŝu Wyniki pilotaŝu wskazały jednoznacznie na efektywność jak najwcześniejszego podjęcia kompleksowej rehabilitacji 7

8 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej od 1996 r. 8

9 Cel rehabilitacji leczniczej Celem prowadzenia rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby sąs zagroŝone one długotrwałą niezdolności cią do pracy i jednocześnie nie rokują odzyskanie tej zdolności po przeprowadzeniu rehabilitacji 9

10 Kto moŝe zostać skierowany na rehabilitację leczniczą? Osoby, które mogą zostać skierowane na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS: ubezpieczeni zagroŝeni całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, osoby uprawnione do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, osoby pobierające rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. 10

11 Jak uzyskać skierowanie na rehabilitację leczniczą? Podstawą skierowania ubezpieczonego lub rencisty do ośrodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej wydane przez lekarza orzecznika ZUS 11

12 Postępowanie w zakresie obsługi skierowań na rehabilitację leczniczą Przy ustalaniu okoliczności uzasadniających przyznanie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego lub w sprawie niezdolności do pracy do celów rentowych Przy kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich Na wniosek lekarza leczącego Orzeczenie o potrzebie rehabilitacji leczniczej Przydzielenie miejsca i terminu rehabilitacji Emisja i przekazanie osobie ubezpieczonej Zawiadomienia o skierowaniu na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS 12

13 Kto pokrywa koszty rehabilitacji leczniczej? Koszt rehabilitacji leczniczej prowadzonej w ramach prewencji rentowej ZUS uwzględniający: koszty leczenia, zakwaterowania, wyŝywienia pokrywa Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Koszty dojazdu do ośrodka rehabilitacyjnego z miejsca zamieszkania i z powrotem Zakład refunduje do wysokości ceny biletu najtańszego środka komunikacji publicznej. 13

14 Czas trwania rehabilitacji leczniczej Rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym powinna trwać 24 dni, przy czym czas jej trwania moŝe być przedłuŝony lub skrócony przez ordynatora ośrodka rehabilitacyjnego po uprzednim uzyskaniu zgody Zakładu w przypadku: pozytywnego rokowania co do odzyskania zdolności do pracy w przedłuŝonym czasie trwania rehabilitacji, wcześniejszego przywrócenia zdolności do pracy, zaistnienia innych przyczyn leŝących po stronie osoby skierowanej na rehabilitację. 14

15 Profile schorzeń w 1996 r. W 1996 roku program rehabilitacji leczniczej obejmował schorzenia: narząd ruchu, układ krąŝenia. Rehabilitacja prowadzona była w formie stacjonarnej 15

16 Rehabilitacja lecznicza w schorzeniach układu oddechowego Analiza przyczyn chorobowych niezdolności do pracy wykonywana w kolejnych latach po 1996 roku pokazała, Ŝe głównymi przyczynami chorobowymi powodującymi niezdolność do pracy były schorzenia: układu krąŝenia, narządu ruchu, choroby psychosomatyczne, onkologiczne i układu oddechowego. W 2001 roku ZUS wdroŝył rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej w schorzeniach układu oddechowego. 16

17 Rehabilitacja lecznicza w schorzeniach psychosomatycznych Wobec odnotowywanego stałego wzrostu liczby osób, u których wystąpiła niezdolność do pracy z powodu schorzeń psychosomatycznych od 2005 roku Zakład prowadzi program rehabilitacji leczniczej dotyczący grupy schorzeń psychosomatycznych. Program rehabilitacji leczniczej opracowano na podstawie zamówionej przez ZUS pracy Projekt programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego w schorzeniach psychosomatycznych przygotowanej przez Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. 17

18 Rehabilitacja w schorzeniach układu krąŝenia monitorowana telemedycznie W odpowiedzi na konieczność zwiększenia dostępności do rehabilitacji kardiologicznej w 2009 roku wprowadzono kolejną formę rehabilitacji rehabilitację kardiologiczną w warunkach domowych monitorowaną telemedycznie jako nowatorski sposób rehabilitacji, wychodzący naprzeciw zapotrzebowaniu pacjentów na rehabilitację. ZałoŜenia programu Monitorowanej telemedycznie rehabilitacji kardiologicznej w warunkach domowych zostały opracowane przez Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie. 18

19 Rehabilitacja w schorzeniach układu krąŝenia monitorowana telemedycznie I etap w ośrodku pacjent ćwiczy w ośrodku pod kontrolą lekarza i fizjoterapeuty, nauka obsługi urządzenia do telemonitoringu. II etap w domu samodzielne wykonywanie przez pacjenta treningów fizycznych pod kontrolą telemedyczną ośrodka, rodzaj i czas trwania treningu fizycznego ustalany indywidualnie dla kaŝdego pacjenta. III etap w ośrodku końcowa ocena kliniczna pacjenta, podsumowanie wyników oraz efektów rehabilitacji, wystawienie karty informacyjnej o przebytej rehabilitacji wraz z opinią końcową w aspekcie odzyskania zdolności do pracy. W 2011 roku w Ustroniu podczas sesji jubileuszowej XV Sympozjum Naukowo Szkoleniowego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Zakład został wyróŝniony statuetką Przyjaciel Polskiej Rehabilitacji Kardiologicznej w uznaniu wybitnego wkładu w rozwój rehabilitacji kardiologicznej, a w szczególności w praktycznym wdraŝaniu telerehabilitacji w Polsce. 19

20 Rehabilitacja dla kobiet po operacji nowotworu gruczołu piersiowego Choroby nowotworowe stanowią drugą co do wielkości przyczynę niezdolności do pracy w pierwszorazowych orzeczeniach dla celów rentowych (21% orzeczeń). Nowotwory złośliwe są drugą co do wielkości przyczyną zgonów (około 25% wszystkich zgonów), ale w przedziale wieku lata stanowią główną przyczynę zgonów (34%). 20

21 Rehabilitacja dla kobiet po operacji nowotworu gruczołu piersiowego Jednym z najczęstszych i najgroźniejszych nowotworów złośliwych u kobiet jest rak gruczołu piersiowego. Od roku 2000 w naszym kraju rozpoznaje się około 14 tysięcy nowych zachorowań rocznie, a współczynnik zachorowalności wynosi około 68/100 tys. kobiet. Oba wskaźniki utrzymują się na tym samym poziomie. 21

22 Rehabilitacja dla kobiet po operacji nowotworu gruczołu piersiowego Od 2010 roku ZUS realizuje program dla kobiet po mastektomii. Celem programu jest wspomaganie procesu dochodzenia do pełnej sprawności, a w efekcie umoŝliwienie kobietom powrotu do pełnego uczestnictwa w Ŝyciu zawodowym i społecznym. ZałoŜenia programu rehabilitacji zostały zaakceptowane przez Krajowego Konsultanta w dziedzinie onkologii klinicznej. 22

23 Rehabilitacja dla kobiet po operacji nowotworu gruczołu piersiowego Zakład prowadzi szeroko zakrojoną kampanię informacyjną dotyczącą moŝliwości skorzystania z rehabilitacji leczniczej osób po operacji gruczołu piersiowego z powodu nowotworu: opracowanie insertu do dziennika o zasięgu ogólnopolskim Daj sobie szansę, przygotowanie i druk ulotki informacyjnej o programie rehabilitacji, rozesłanie listu wraz z ulotką do lekarzy onkologów i do klinik oraz klubów "Amazonek". Ulotka list do lekarzy onkologów list do klinik onkologicznych 23

24 Profile schorzeń w 2012 r. W 2012 roku rehabilitacja lecznicza prowadzona jest: w schorzeniach narządu ruchu, w schorzeniach układu krąŝenia, w schorzeniach układu oddechowy, w schorzeniach psychosomatycznych, u osób po operacji nowotworu gruczołu piersiowego. Rehabilitacja schorzeń narządu ruchu i układu krąŝenia prowadzona jest w formie stacjonarnej oraz ambulatoryjnej. 24

25 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Z programu rehabilitacji leczniczej, prowadzonego w ramach prewencji rentowej ZUS do chwili obecnej skorzystało ponad 908 tys. ubezpieczonych. Liczba osób, które ukończą rehabilitację leczniczą zaleŝy m.in. od wysokości środków finansowych przeznaczonych na prewencję rentową i określonych w ustawie budŝetowej na dany rok. 25

26 Liczba ubezpieczonych, którzy ukończyli rehabilitację leczniczą oraz % wykonania planu w latach *stan na 31 sierpnia 2012 r Łącznie % 90% 80% 70% 60% % % 30% % % * Konferencja Rehabilitacja Liczba osób lecznicza % wykonania w ramach planu prewencji rentowej ZUS 0% 26

27 Liczba ubezpieczonych, którzy ukończyli rehabilitację w latach w podziale na profile Razem narząd ruchu układ krąŝenia układ oddechowy schorzenia psychosomatyczne schorzenia onkologiczne 27

28 Wybór ośrodków współpracujących z ZUS ZUS nie posiada własnych ośrodków rehabilitacyjnych, prowadzi rehabilitację leczniczą na podstawie umów cywilnoprawnych, zawieranych z krajowymi placówkami medycznymi, spełniającymi określone przez Zakład wymagania prawne, kadrowe, lokalowe i medyczne. Wybór ośrodków rehabilitacyjnych do współpracy z Zakładem dokonywany jest wyłącznie w drodze postępowania konkursowego. 28

29 Wybór ośrodków współpracujących z ZUS Kryterium decydującym o wyborze ośrodka jest spełnienie wymagań: prawnych, medycznych, kadrowych, lokalowych, stawianych przez Zakład oraz proponowana przez oferenta cena za usługi rehabilitacyjne. 29

30 Wymagania ZUS dotyczące ośrodków rehabilitacyjnych Wymagania ZUS dotyczące ośrodków rehabilitacyjnych określają w szczególności: organizację udzielania usług rehabilitacyjnych, rodzaj oddziaływań terapeutycznych, liczbę i kwalifikacje kadry specjalistycznej, zakres edukacji zdrowotnej, warunki sprzętowe, warunki hotelowe, warunki wyŝywienia, liczbę osób w turnusie. 30

31 Realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ośrodkach Realizacja programu rehabilitacji leczniczej w ośrodkach, zgodnie z zawartymi umowami, poddawana jest systematycznej kontroli, sprawdzającej jakość świadczonych usług. W oparciu o analizę dokumentacji medycznej prowadzonej przez ośrodki rehabilitacyjne, doświadczenie Zakładu w ocenie prowadzonego programu rehabilitacji leczniczej oraz aktualną wiedzę medyczną modyfikowane są wymagania. Zmiany dotyczą w szczególności warunków prowadzenia rehabilitacji oraz wyposaŝenia ośrodków rehabilitacyjnych w sprzęt i aparaturę medyczną. 31

32 Liczba ośrodków współpracujących z ZUS oraz zawartych umów Liczba wspólpracujących ośrodków rehabilitacyjnych Liczba zawartych umów 32

33 Ośrodki rehabilitacyjne połoŝone w miejscowościach uzdrowiskowych współpracujące z ZUS w 1996 r. W 1996 rokur spośród 31 umów w zawartych z ośrodkami o rehabilitacyjnymi 25 umów realizowano w ośrodkach o połoŝonych onych na terenie uzdrowiskowym, co stanowiło 81% 33

34 Ośrodki rehabilitacyjne połoŝone w miejscowościach uzdrowiskowych współpracujące z ZUS w 2012 r. W 2012 rokur program rehabilitacji leczniczej 106 um prowadzony jest w ramach 106 umów w z czego: - w trybie ambulatoryjnym 41 umów, - w trybie stacjonarnym 65. Spośród d umów w zawartych z ośrodkami o rehabilitacyjnymi na prowadzenie rehabilitacji w trybie stacjonarnym, 56 umów w tj. 86 % realizowane jest w ośrodkach o połoŝonych onych na terenie uzdrowiskowym. W 2011 roku w Połczynie-Zdroju podczas XX Jubileuszowego Kongresu Uzdrowisk Polskich Zakład został uhonorowany statuetką Asklepiosa mitycznego boga sztuki lekarskiej i pierwotnego twórcy medycyny uzdrowiskowej za ogromne zasługi Zakładu dla lecznictwa uzdrowiskowego. 34

35 Ośrodki rehabilitacyjne połoŝone w miejscowościach uzdrowiskowych współpracujące z ZUS w 2012 r. Kołobrzeg Sopot Kamień Pom. Gołdap Augustów Narząd ruchu Połczyn Narząd ruchu we wczesnych stanach pourazowych Inowrocław Ciechocinek Wieniec Narząd ruchu w syst. amb. Układ krąŝenia Uniejów Układ krąŝenia w syst. amb. Schorzenia psychosomatyczne Świeradów Cieplice Szczawno Busko Zdrój Układ oddechowy Schorzenia onkologiczne gruczołu piersiowego Polanica Lądek Rymanów Ustroń Rabka Wysowa Iwonicz Konferencja Rehabilitacja Muszyna lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Szczawnica Polańczyk 35

36 Liczba miejsc w 2012 r. Zgodnie z podpisanymi umowami, ZUS dysponuje następującą liczbą miejsc, w poszczególnych profilach: narząd ruchu (w tym we wczesnych stanach pourazowych) narząd ruchu w systemie ambulatoryjnym układ krąŝenia układ krąŝenia w systemie ambulatoryjnym układ krąŝenia monitorowany telemedycznie układ oddechowy psychosomatyka onkologia Razem

37 Efektywność rehabilitacji leczniczej Wyniki badań wskazują, Ŝe rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS przynosi wymierne korzyści, gdyŝ dzięki poprawie stanu zdrowia ubezpieczeni odzyskują zdolność do pracy, mają szanse na pełne uczestnictwo w Ŝyciu społecznym i zawodowym 37

38 Ocena skuteczności rehabilitacji leczniczej Badamy, czy i jakie świadczenia ubezpieczony pobierał po zakończeniu rehabilitacji. Rehabilitację leczniczą uwaŝamy za skuteczną, jeŝeli po jej zakończeniu ubezpieczony nie korzystał z Ŝadnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w okresie 12 miesięcy od daty zakończenia leczenia w ośrodku rehabilitacyjnym lub jedynym świadczeniem pobieranym po rehabilitacji jest zasiłek chorobowy nieprzekraczający 20 dni 38

39 Efektywność rehabilitacji leczniczej Liczba ubezpieczonych, którzy ukończyli Konferencja rehabilitację Rehabilitacja Liczba lecznicza osób, które w ramach przez prewencji rok po rehabilitacji rentowej ZUS nie pobierały świadczeń z FUS 39

40 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS jest realizowana w oparciu o polski model rehabilitacji stworzony w szczególności przez profesora Wiktora Degę oraz profesora Mariana Weissa i jest ukierunkowana na: Wczesność pacjenci powinni być kierowani na rehabilitację jak najwcześniej, czas oczekiwania na rehabilitację powinien być jak najkrótszy, Powszechność kaŝdy ubezpieczony, który wymaga rehabilitacji, ma prawo do skierowania na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS o profilu zgodnym z rodzajem posiadanego schorzenia, Kompleksowość wszechstronne, podmiotowe podejście do pacjenta przez zespół specjalistów, ukierunkowane na wszystkie sfery pacjenta fizyczne, psychiczne, społeczne, realizowane przy uŝyciu róŝnych form terapii i technik, Ciągłość rehabilitacja lecznicza ZUS powinna być jednym z elementów całego procesu usprawniania leczniczego, zapewniającym ciągłość leczenia i prowadzącym do odzyskania zdolności do pracy. Przeniesienie załoŝeń polskiej szkoły rehabilitacji do programu rehabilitacji prowadzonej przez ZUS gwarantuje jej skuteczność i efektywność. 40

41 Współpraca ZUS z ośrodkami rehabilitacyjnymi Wysoko oceniamy fachowość i zaangaŝowanie ośrodko rodków rehabilitacyjnych w realizację programów w rehabilitacji leczniczej ZUS. Doświadczenie wynikające ze współpracy pracy z ośrodkami o wykorzystujemy do wprowadzania nowych standardów rehabilitacji i określania nowych kierunków w działań prewencyjnych. Dobra współpraca praca ZUS z ośrodkami o rehabilitacyjnymi niewątpliwie przyczynia się do wysokiej oceny programu, zarówno przez klientów w ZUS, jak i krajowych specjalistów z dziedziny rehabilitacji. 41

42 Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Realizacja programu rehabilitacji leczniczej prowadzonej przez Zakład przynosi nie tylko wymierne korzyści ekonomiczne dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, redukując koszty świadczeń wypłacanych z tytułu niezdolności do pracy, ale przede wszystkim ma wymiar społeczny. Pomaga w znoszeniu barier środowiskowych, ekonomicznych i zawodowych, jakie dotykają osoby o róŝnym stopniu dysfunkcji organizmu spowodowanych chorobą, dając im szansę na poprawę stanu zdrowia i pełne uczestnictwo w Ŝyciu społecznym i zawodowym. 42

43 Ośrodki rehabilitacyjne współpracujące z ZUS w 2012 r. Kołobrzeg Dziwnówek Dźwirzyno Międzywodzie Kamień Pom. Sopot Stegna Gdańsk Gołdap Szczecin Augustów Połczyn Bydgoszcz Inowrocław Aleksandrów Kujawski Ciechocinek Wieniec Olsztyn Białystok Narząd d ruchu Narząd d ruchu we wczesnych stanach pourazowych Gorzów Wlkp. Gościm Warszawa Narząd d ruchu w syst.. amb. Zielona Góra Poznań Uniejów Łódź Układ krąŝ ąŝenia Układ krąŝ ąŝenia w syst.. amb. Świeradów Cieplice Szczawno Świdnica Wrocław Opole Katowice Kielce Busko Zdrój Lublin Układ krąŝ ąŝenia w syst.. amb. monitorowany telemedycznie Schorzenia psychosomatyczne Polanica Lądek Ustroń Kraków Rabka Wysowa StróŜe Rzeszów Rymanów Iwonicz Muszyna Konferencja Rehabilitacja Szczawnica Polańczyk lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS Układ oddechowy Schorzenia onkologiczne gruczołu u piersiowego 43

44 Plany na Plany na lata Plany 44

45 Prewencja i Rehabilitacja Zakład jest wydawcą kwartalnika Prewencja i Rehabilitacja, w którym publikowane są artykuły poświęcone zagadnieniom szeroko rozumianej prewencji rentowej i wypadkowej Serwis ZUS Biblioteka 45

46 Dziękuję Ruch moŝe e zastąpi pić niejeden lek aleŝaden lek nie zastąpi ruchu prof. Wiktor Dega Dziękuj kuję za uwagę ZUS się zmienia 46