Terapia biologiczna Leki modyfikowane

Transkrypt

1 Terapia biologiczna Leki modyfikowane

2 jest to grupa leków ściśle związanych z cząsteczkami biologicznie czynnymi, naturalnie występującymi w organizmie człowieka działają na mechanizmy przez nie mediowane

3 Leki biologiczne mogą:. 1/ naśladować funkcję prawidłowych białek; 2/ wpływać na interakcje między różnymi biologicznie czynnymi cząsteczkami; 3/wpływać na receptory komórkowe

4 Leki biologiczne mogą być przeciwciałami Przeciwciała mają zdolność do: aktywacji układu dopełniacza; usuwania antygenów (przez tworzenie kompleksów immunologicznych); indukcji cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał. Cytotoksyczność komórkowa zależna od przeciwciał to skuteczny mechanizm eliminacji komórek, które opłaszczone przeciwciałami ulegają lizie.

5 Budowa przeciwciała

6 Technikę hybrydyzacji opracowali Köhler i Milstein na początku lat 70-tych XX w. Od uczulonych myszy otrzymywano limfocyty B, które łączono z komórkami linii mysiego szpiczaka (plasmocytoma), uzyskując nieśmiertelne komórki hybrydowe. Następnie wybierano klony wytwarzające określone przeciwciała i namnażano.

7 Pierwszym przeciwciałem monoklonalnym dopuszczonym w 1986r do leczenia był muromonab-cd3. Stosowanie niektórych przeciwciał mysich w początkowej fazie rozwoju tej metody ograniczało pojawienie się u człowieka przeciwciał anty-mysich.

8 Inżynieria genetyczna umożliwiła wytworzenie i selekcję przeciwciał monoklonalnych bez konieczności uczulania zwierząt laboratoryjnych. Od produkcji przeciwciał monoklonalnych mysich przez przeciwciała chimeryczne i humanizowane udało się dojść do przeciwciał ludzkich

9 Dla wystąpienia potencjału czynnościowego potrzebne jest wyzwolone depolaryzacją otwarcie kanałów sodowych w błonie aksonalnej neuronu.

10 Karbamazepina T1/2 w osoczu godziny; ---indukuje izoenzym CYP 3A4 (metabolizm karbamazepiny ulega przyspieszeniu w wyniku wielokrotnego zażycia)

11 Otrzymanie przeciwciał ludzkich pozwoliło uzyskać: silniejsze wiązanie z receptorami dla fragmentu Fc na powierzchni komórek efektorowych człowieka (a w związku z tym skuteczniejsze działanie); mniejszą immunogenność (a zatem dłuższy okres półtrwania leku i ograniczenie działań niepożądanych, zwłaszcza przy wielokrotnym podaniu)

12 Leki upośledzające rozpoznawanie antygenu

13 Fizjologia przypomnienie!!!!!. Antygen wyłapywany jest przez komórkę, która go prezentuje APC (-Antigen Presenting Cell ) za pomocą cząsteczki MHC klasy I lub II, a następnie jest prezentowany limfocytom T. Jeżeli komórka T ma odpowiedni receptor TCR, który rozpoznaje antygen, dochodzi do połączenia limfocyt T z APC. Stabilizacja wiązania TCR z MHC możliwa jest, gdy dojdzie do połączenia się drobin adhezyjnych- ICAM-1 i LFA3 na APC oraz LFA1 i CD2 na powierzchni limfocytów T. Adhezja zachodzi między cząsteczkami ICAM-1 i LFA-1 oraz CD2 i LFA-3.

14 APC ICAM LFA1 CD2 TCR MHC Kl I i II LFA3 T CD3 Antygen CD3

15 MUROMONAB-CD3 (lek immunosupresyjny) preparat Orthoclone OKT3. Jest to mysie przeciwciało monoklonalne klasy IgG zbudowane z 2 łańcuchów lekkich i 2 łańcuchów ciężkich. Jest stosowany w transplantologii.

16 Mechanizm działania: łączy się z antygenem CD3 znajdującym się na powierzchni limfocytów T, blokując w ten sposób receptor TCR (obecny na limfocytach T receptor rozpoznający antygen). Wynikiem tego jest brak możliwości rozpoznawania antygenów przez limfocyt T - zostaje zablokowana faza indukcyjna i efektorowa cytolizy oraz odpowiedź proliferacyjna limfocytów T na antygeny MHC klasy I i II.

17 LFA1 CD2 TCR muromonab T CD3 Antygen CD3

18 EFALIZUMAB blokuje łączenie LFA1 z ICAM-1. Ludzkie przeciwciało monoklonalne, które wykazuje powinowactwo do molekuły CD1 1 a (czyli podjednostki alfa cząsteczki adhezyjnej LFA-1). LFA1 jest to cząsteczka adhezyjna, która znajduje się na limfocytach T. W momencie gdy antygen prezentowany jest limfocytom przez komórkę APC, cząsteczka LFA1 łączy się z ICAM-1 (połączenie to umożliwia aktywacje limfocytów). EFALIZUMAB blokuje cząsteczkę LFA1, co uniemożliwia połączenie się z ICAM1.

19 APC MHC Kl I i II ICAM LFA3 Efalizumab LFA1 CD2 TCR T CD3 Antygen CD3

20 ALEFACEPT to proteina zbudowana z LFA3 i ludzkiej IgG1. Mechanizm działania podobny do EFALIZUMABU. Różnica polega na tym, że alefacept przyłącza się do CD2 na powierzchni limfocytu i w ten sposób uniemożliwia połączenie się CD2 z LFA3. Wywołuje także apoptozę limfocytów T CD4+ poprzez przyłączenie się receptora FcγRIII na komórkach NK i makrofagach.

21 APC ICAM LFA1 CD2 TCR MHC Kl I i II LFA3 T Alefacept CD3 Antygen CD3

22 Przeciwciała monoklonalne można łączyć z różnymi związkami, np. w immunoterapii nowotworów sprzęga się je z toksynami.

23 Białka fuzyjne

24 W wyniku połączenia wybranej cząsteczki (np. receptora na powierzchni komórki) z fragmentem Fc ludzkiego przeciwciała, zazwyczaj klasy IgG₁ powstają białka fuzyjne.

25 białka fuzyjne Umożliwiają połączenie funkcji wybranej cząsteczki z właściwościami fragmentu Fc przeciwciała. Powszechnie znanym przykładem jest etanercept- rekombinowane białko fuzyjne, połączenie ludzkiego receptora dla TNF typu2 z fragmentem Fc przeciwciała klasy IgG₁

26 ETANERCEPT jest ludzkim rozpuszczalnym receptorem TNF utworzonym z fuzji dwóch naturalnych rozpuszczonych receptorów TNF z fragmentem ludzkiej IgG1. (rekombinowane białko receptorowe p75fc powiązane z częścią Fc ludzkiej IgG1, które wiąże się z czynnikiem martwicy nowotworów alfa, przeciwdziałając jego efektom)

27 Działanie Etanerceptu polega na kompetycyjnym hamowaniu łączenia się TNF alfa z jego powierzchniowymi receptorami komórkowymi, co w rezultacie sprawia że cytokina TNF alfa staje się biologicznie nieaktywna.

28 etanercept Rp. Enbrel (roztwór do wstrzykiwań 0,05g i 0,025g po 4 ampułkostrzykawki; bądź proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia w/w stężeń.) S.25mg 2x / tydz. lub 50 mg 1x /tydz. wstrzykiwać s.c. w udo, brzuch, zmieniając za każdym razem miejsce podania. Zastrzyki mogą wykonywać sobie sami pacjenci

29 TNF -alfa jest cytokiną prozapalną: zwiększa liczbę komórek dendrytycznych prezentujących antygen co skutkuje wzmożoną prezentacją antygenu limfocytom T i aktywacją limfocytów; zmniejsza ilość E-kadehryn (umożliwiają m.in. Przyłączenie komórek dendrytycznych do keratynocytów) ich mniejszy poziom ułatwia komórkom dendrytycznym migrację ze skóry do węzłów chłonnych- gdzie dochodzi ponownie do aktywacji limfocytów;

30 pobudza naczyniowo- śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF)- który zwiększa przesiękanie przez naczynia krwionośne; zwiększa migrację limfocytów i jest sprawcą powstawania nowych naczyń krwionośnych.

31 Indukuje w skórze keratynocyty do proliferacji równocześnie opóźnia dojrzewanie keratynocytów efektem jest pogrubienie skóry; Pobudza makrofagi do produkcji chemokin i cytokin prozapalnych ( IL-6;8,12; INF-γ); W hepatocytach wzrost odpowiedzi ostrej fazy wzrost CRP.

32 Przeciwciała blokujące TNF alfa

33 INFLIKSYMAB to chimeryczne ludzko - mysie przeciwciało monoklonalne klasy IgG1, wiążące się z dużym powinowactwem zarówno z rozpuszczalną, jak i transbłonową formą ludzkiego czynnika martwicy nowotworów TNF alfatworząc z nim stabilne kompleksy. Wiąże się z cząsteczkami TNF alfa- w osoczu i chorych tkankach, co jest równoznaczne z utratą aktywności biologicznej TNF alfa.

34 Blokada czynnika TNF alfa przyczyna się do zahamowania stanu zapalnego. Lek jest wykorzystywany w leczeniu: łuszczycy, reumatoidalnego zapalenia stawów, chorobie Crohna. Podawany jest w postaci dożylnej infuzji trwającej 2-3 godziny

35 Infliksimab Rp. Remicade proszek do sporządzenia koncentratu do przygotowania roztworu do infuzji 0,1g (1 fiolka) S. 3mg/kg.mc we wlewie iv., dawki powtarzać po 2 i 6 tygodniach a następnie po 8 tygodniach. Po 12 tygodniach dawkę można zwiększyć o 1,5mg/kg. mc. do max dawki 7,5 mg/kg mc.

36 Preparat infliksimab zarejestrowano dla przypadków nie poddających się standardowemu leczeniu. Jest skuteczny w leczeniu: przetok w chorobie Leśniewskiego-Crohna; indukcji remisji i podtrzymaniu leczenia we wrzodziejącym zapaleniu jelit.

37 ADALIMUMAB (preparat HUMIRA) lek immunosupresyjny, rekombinowane ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciw TNF alfa.

38 Działa selektywnie, inaktywując TNF alfa. Obniża aktywność CRP oraz innych wskaźników ostrej fazy stanu zapalnego (OB., IL-6), Obniża stężenie metaloproteaz macierzy (MMP-1, MMP-3) odpowiedzialnych między innymi za niszczenie chrząstki stawowej.

39 Adalimumab- Wskazania: reumatoidalne zapalenie stawów gdy metotreksat jest nieskuteczny lub w skojarzeniu z metotreksatem; łuszczycowe zapalenie stawów; zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa; ciężka postać choroby Leśniewskiego-Crohna.

40 Adalimumab Rp. Humira roztwór do wstrzykiwań 0,05g/ml (0,04g/0,8ml) 2 ampułkostrzykawki S. s.c. 40mg co tydzień bądź co 2 tygodnie

41 Powikłania stosowania TNF -alfa blokerów: infekcje bakteryjne i wirusowe; zespoły neurologiczne związane z demielinizacją; zespoły limfoproliferacyjne? np.. chłoniaki; wystąpienie przeciwciał przeciwjądrowych (ANA); zespół toczniopochodny.

42 Przeciwciała monoklonalne przeciw integrynom

43 Fizjologia przypomnienie!!!!! Białka odpowiedzialne za adhezję (przyleganie, przyczepianie) tzw. CAMs (cellular adhesion molecules) pośredniczą w oddziaływaniach między komórkami oraz między komórkami a macierzą międzykomórkową i odpowiadają m.in. za migrację i przyleganie leukocytów do komórek śródbłonka w trakcie rozwoju procesu zapalnego.

44 Najliczniejszą klasą białek adhezyjnych są integryny -glikoproteiny wchodzące w skład błony komórkowej. Integryny współdziałają z innymi receptorami błonowymi, umożliwiając agregacje komórek oraz ich ukierunkowaną migracje. Dotychczas odkryto ponad 20 integryn. Integryny alfa4 uczestniczą w migracji leukocytów przez ściany naczyń krwionośnych, wiążą się z białkiem CAM1 (cell adhesion molecule1), którego zwiększoną aktywność obserwowano w zapaleniach jelit.

45 Przeciwciała monoklonalne przeciw integrynom α₄ zmniejszają migrację leukocytów do zmienionych zapalnie tkanek, wybiórczo blokując cząsteczki adhezyjne.

46 NATALIZUMAB (ANTEGREN) jest rekombinowanym (mysio-ludzkim) monoklonalnym przeciwciałem skierowanym przeciwko integrynie alfa4 znajdującej się na powierzchni leukocytów i pośredniczącej w migracji limfocytów przez śródbłonek naczyniowy do ściany jelit.

47 Modyfikowane białka fuzyjne CTLA4-Ig blokujące przekazywanie sygnału kostymulacji limfocytom T

48 Do aktywacji limfocytów T konieczne jest rozpoznanie przez receptor limfocytu T (TCR) antygenu prezentowanego przez komórkę prezentującą antygen w połączeniu z cząsteczką głównego układu zgodności tkankowej (MHC).

49 Następnie na powierzchni limfocytu T pojawia się cząsteczka CTLA-4, która wykazuje znacznie większe powinowactwo do CD80/CD86 i po wyeliminowaniu patogenu przekazuje do wnętrza komórki sygnał hamujący odpowiedź immunologiczną.

50 Stworzono białko fuzyjne zawierające CTLA-4, które blokuje szlak kostymulacji. ABATACEPT Białko jest wykorzystywane w leczeniu chorób autoimmunologicznych i w przypadku odrzucenia przeszczepu.

51 abatacept Zawiera pozakomórkową część ludzkiej cząsteczki CTLA-4 i fragmentu FcIgG1. CTLA-4Ig blokuje interakcje między cząsteczką CD28 a cząsteczkami CD80/CD86 zapobiegając pełnej aktywacji limfocytów T.

52 Wykorzystanie leków biologicznych

53 Choroby zapalne jelit /nieswoiste zapalenie jelit/ i n f l i k s y m a b (Remicade) ( chimeryczne przeciwciało anty TNF-α). a d a l i m u m a b (Humira) ( ludzkie przeciwciało anty TNF-α)

54 2. infliksymab (przeciwciało chimeryczne przeciw TNF alfa) wymaga równoczesnego podawania metotreksatu.

55 Reumatoidalne zapalenie stawów 1. Etanercept (białko fuzyjne utworzone z fuzji dwóch naturalnych rozpuszczonych receptorów TNF z fragmentem ludzkiej IgG1). samodzielnie lub w skojarzeniu z metotreksatem.

56 3. adalimumab (przeciwciało ludzkie przeciw TNF alfa) (Rp. Humira) 4. abatacept -modyfikowane białko fuzyjne CTLA4-Ig, które blokuje przekazywanie sygnału kostymulacji limfocytom T.

57 5. rituksymab-(rp. MabThera)

58 Rytuksymab ludzko-mysie przeciwciało wiążące się z antygenem CD20 występującym na limfocytach pre- B i na dojrzałych limfocytach B. W efekcie dochodzi do aktywności limfotoksycznej związanej z cytotoksycznością zależną od dopełniacza i indukcją apoptozy limfocytów B. Wskazania: oporne na chemioterapię lub dotychczas nie leczone chłoniaki nieziarnicze (S. 375mg/m2 pc. 1x w tyg przez 4 tyg w monoterapii; ciężkie reumatoidalne zapalenie stawów (S. 2 wlewy iv. po 1000mg w odstępach 2 tyg w skojarzeniu z metotreksatem).

59 MabThera koncentrat do sporządzenia roztworu do wlewu i.v. 0,01g/ml (0,1g/10ml) (2 fiol a 10ml) bądź 0,01g/ml (0,5g/50ml)(1fiol a 50ml). S. Podawać iv. w postaci powolnego wlewu ( 50mg/h co 30 min można zwiększyć o kolejne 50mg max 400mg, po wykonaniu premedykacji z leku przeciwgorączkowego, przeciwhistaminowego lub sterydu.

60 Choroby dermatologiczne

61 Etanercept i infliksimab zarejestrowano do leczenia przewlekłej łuszczycy plackowatej (co potwierdza główną rolę TNF-α w patogenezie tej choroby). W terapii łuszczycy stosuje się również: preparaty omówione blokujące cząsteczki adhezyjne 1/ alefacept (Rp.AMEVIVE)- białko fuzyjne ( połączenie ludzkiej cząsteczki LFA-3 i fragmentu Fc ludzkiego przeciwciała IgG1 wiążącego cząsteczkę CD2 na powierzchni limfocytów T i przez to ich hamowanie).

62 2/ efalizumab humanizowane przeciwciało monoklonalne które wiąże się z podjednostką α cząsteczki LFA-1 i hamuje aktywację limfocytów T.

63 Inne ogólnoustrojowe choroby autoimmunologiczne

64 Czynnik martwicy nowotworu alfa odgrywa istotną rolę w patogenezie zapalenia naczyń związanego z występowaniem przeciwciał przeciw cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych (ANCA). Skutecznym w leczeniu zapalenia związanego z przeciwciałami ANCA okazał się infliksymab, problemem jest jednak ryzyko zakażeń. Rituksymab (Rp. Mab Thera)) jest skuteczny w chorobach związanych z przeciwciałami ANCA; w krioglobulinemii; toczniu rumieniowatym układowym

65 Natalizumab (przeciwciało monoklonalne przeciw integrynom α₄) Stosowany w nawracającej postaci stwardnienia rozsianego Ryzyko wieloogniskowej leukoencefalopatii?.

66 Przeszczepianie narządów

67 Muromonab-CD3 mysie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciw glikoproteinie CD3 obecnej na powierzchni limfocytów T. Zarejestrowano do leczenia odrzucania przeszczepionej nerki. Aktualnie wskazania rozszerzono o przeszczepy serca i wątroby w przypadku nieskutecznego dotychczasowego leczenia.

68 Daklizumab (1997r)(Rp. Zenapax) organiczny związek chemiczny, lek immunosupresyjny będący rekombinowanym, humanizowanym przeciwciałem IgG przeciwko podjednostce α kompleksu receptora dla IL-2. Przeciwdziała wiązaniu IL-2 i powoduje spadek jej aktywności. Receptor dla IL-2 znajduje się na limfocytach T. blokuje w ten sposób proliferację limfocytów zależną od IL-2 Jest stosowany w terapii ostrego odrzucania przeszczepu.

69 Baziliksymab (1998r)(Rp. Simulec) przeciwciało monoklonalne (chimeryczne ludzko-mysie) przeciw antygenowi CD25 (podjednostce α receptora dla interleukiny -2 (IL-2) na powierzchni aktywnych limfocytów T. Blokuje w ten sposób proliferację limfocytów zależną od IL-2

70 Terapia nowotworów

71 - - pierwszym preparatem dopuszczonym do leczenia chłoniaków nieziarniczych w 1997 r był rytuksymab. -- inne leki stosowane w leczeniu nowotworów złośliwych β komórkowych to ibrytumomab (Rp. Zewalin) i alemtuzumab ( przeciwciało anty-cd 52).

72 W przypadku rozsianego procesu nowotworowego podanie przeciwciał monoklonalnych znakowanych radioizotopem dzięki ich zdolności wybiórczego wiązania antygenu może prowadzić do napromieniowania patologicznych obszarów dawką cytotoksyczną. Tositumomab -znakowany jodem 131 skierowany jest przeciw antygenowi CD20, który znajduje się na powierzchni prawidłowych oraz zmienionych nowotworowo limfocytów B. Jest skuteczny u chorych z opornym na leczenie grudkowym chłoniakiem B- komórkowym.

73 Trastuzumab humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciw ludzkiemu receptorowi naskórkowego czynnika wzrostu (HER2) -Nasila odpowiedź na chemioterapię pierwszego rzutu u chorych z przerzutowym rakiem sutka i nadmierną ekspresją HER2.

74 Trastuzumab rekombinowane, humanizowane przeciwciało monoklonalne IgG₁ łączące się wybiórczo z HER2 Rp. Herceptin proszek do sporządzania koncentratu do wlewu 0,15g (fiol 15ml). S. Rak piersi z przerzutami u osób z nadekspresją receptora HER2. Dawkowanie wg. schematów np.. iv. w 90 minut. wlewie. Dawka nasycająca 4mg/kg mc; podtrzymująca 2mg/kg mc / 1x w tyg. Cetuksymab - przeciwciało monoklonalne przeciw receptorowi nabłonkowego czynnika wzrostu.

75 Cetuksymab - Rp. Erbitux roztwór do infuzji 0,005g/ml (1 fiol 100ml ) (1 fiol 20ml) Leczenie skojarzone z irynotekanem raka jelita grubego z przerzutami, wykazującego ekspresję nabłonkowego czynnika wzrostu EGFR bądź leczenie zaawansowanego miejscowo raka płaskonabłonkowego w obrębie głowy i szyi w połączeniu z radioterapią.

76 Cetuksymab - przeciwciało monoklonalne przeciw receptorowi naskórkowego czynnika wzrostu stosowany jest w połączeniu z irinotekanem w leczeniu raka jelita grubego z przerzutami. Do leczenia tej choroby wykorzystuje się również bewacizumab (preparat Avastin) przeciwciało monoklonalne przeciw naczyniowo- ródbłonkowemu czynnikowi wzrostu.

77 Bewacizumab -przeciwciało monoklonalne wiążące się z czynnikami wzrostu naczyń śródbłonka. Rp. Avastin koncentrat do sporządzenia roztworu do infuzji 0,025g/ml (0,1g/4ml)(1fiol 4ml) oraz 0,4g/16ml (1fiol 16ml). Leczenie pierwszego rzutu rozsianego raka sutka w skojarzeniu z paklitakselem; rak okrężnicy lub odbytnicy z przerzutami.

78 Ibrytumomab = tiuksetan rekombinowane mysie przeciwciało monoklonalne, radiofarmaceutyk. Rp. Zevalin zestaw 4 fiolek o różnej zawartości do przygotowania Infuzji 0,0032g S. Według schematu- oporna na leczenie CD20+ postać grudkowego B-komórkowego chłoniaka nieziarniczego Alemtuzumab lek przeciw białaczkowy, przeciwciało monoklonalne przeciw glikoproteinie CD52 na powierzchni limfocytów Rp. Mab Campath koncentrat do sporządzenia roztworu do infuzji 0,03g/ml S. iv. we wlewie trwającym 2h według schematu

79 Irynotekan -inhibitor topoizomerazy 1 Rp. Irinotecan Mayne (inj. 0,02g/ml( 1 fiol 2 ml, 1fiol. 5ml) Zaawansowany rak jelita grubego po niepowodzeniach 5-fluorouracylu. Rp. Campto (koncentrat do wlewu iv.0,02g/ml (0,04g/2ml)(1fiol 2ml) też (0,1g/5ml; 1 fiol 5 ml)

80 Układ krążenia

81 Abciksimab - fragment Fab monoklonalnego przeciwciała chimerycznego przeciw glikoproteinowemu receptorowi płytkowemu IIb/IIIa, o 35% zmniejsza liczbę ostrych powikłań niedokrwiennych podczas zabiegów przezskórnej rewaskularyzacji wieńcowej.

82 Abciksimab lek hamujący agregację płytek, antagonista Receptora GP IIb/IIIa Rp. ReoPro roztwór iv. 0,002g/ml (0,01g/5ml) (1fiol 5ml). S.0,25mg/kg mc. w szybkim wstrzyknięciu iv w ciągu 1min (bolus) a następnie wlew 0,125µg/kg mc/min max 10µg/min). 24 godziny przed interwencją i 12 godzin po kardiointerwencji =PTCA ale też przy braku reakcji na ASA i heparynę.

83 Choroby zakaźne

84 Paliwizumab- humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciw białku F syncytialnego wirusa oddechowego (RSV). Lek jest wskazany u dzieci z grupy wysokiego ryzyka zakażeniom RSV. Rp. Synagis proszek do sporządzenia roztw. do wstrzykiwań 0,05g (1fiol z proszkiem i 1 fiol rozpuszczalnika 1 ml). S. Domięśniowo 15mg/kg mc 1x w miesiącu

85 Choroby alergiczne

86 Leczenie przeciwciałem monoklonalnym anty- IgE 317 chorych z umiarkowaną i ciężką astmą atopową przynosi wymierne korzyści. Pozwala zredukować dawkę glikokortykosteroidów. Omalizumab- zarejestrowano do leczenia ciężkiej przewlekłej astmy atopowej u dorosłych i młodzieży jeśli glikokortykosteroidy wziewne i długo działające β₂ mimetyki nie zapewniają skutecznej kontroli objawów.

87 Omalizumab- przeciwciało monoklonalne wybiórczo wiążące się z IgE Rp. Xolair proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań 0,075g (1fiol+1amp rozpuszczalnika 2w ml) S. Zależna od stężenia IgE. Podaje się sc.

88 Toczeń rumieniowaty układowy

89 Belimumab- pierwszy lek biologiczny zarejestrowany do leczenia tocznia rumieniowatego układowego (początek marca 2011r FDA)-ludzkie przeciwciało monoklonalne, które wiąże i hamuje biologiczna aktywność białka stymulującego limfocyty B (BLyS -B- lymphocyte stimulator). Cytokina Blys stała się nowym celem dla nowych sposobów leczenia chorób autoimmunologicznych, których patogeneza wiąże się z zaburzeniami czynności limfocytów B.

90 Białko Blys należy do nadrodziny czynnika martwicy nowotworu (TNF) i wiąże się z receptorami na limfocytach B oraz stymuluje ich dojrzewanie i różnicowanie. BLyS pobudza też limfocyty do produkcji autoprzeciwciał. Terapia belimumabem chorych na toczeń pozwala zredukować dawkę sterydów oraz zmniejsza aktywność choroby. Lek ma dobry profil bezpieczeństwa. Podawany jest dożylnie 10mg/kg w postaci trwającego ok. godziny wlewu. Początkowe trzy dawki podaje się co dwa tygodnie, a następnie co 4 tyg. Lek jest dodawany do standardowej terapii prowadzonej u pacjenta.

91 Podsumowanie-nazewnictwo leków biologicznych Główne grupy leków biologicznych to: Przeciwciała monoklonalne ( sufiks mab) Białka fuzyjne ( sufiks cept) Rekombinowane białka ludzkie ( prefiks rh- lub rhu )

92 ETANERCEPT (ENBREL) Białko fuzyjne (połączenie ludzkiego receptora TNF-alfa z fragmentem Fc przeciwciała klasy IgG1) Znosi działanie TNF alfa. INFLIKSYMAB (REMICADE) Monoklonalne przeciwciało ludzko mysie anty TNF-alfa ADALIMUMAB (HUMIRA) Rekombinowane ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciw TNFalfa CERTOLIZUMAB PEGOL (CIMZIA) Humanizowany fragment Fab przeciwciała monoklonalnego skierowanego przeciwko TNF-alfa, połączony z glikolem polietylenowym

93 NATALIZUMAB (ANTEGREN) Rekombinowane mysio ludzkie przeciwciało monoklonalne skierowane przeciw integrynie α4. ABATACEPT Modyfikowane białko fuzyjne CTLA4-Ig które blokuje przekazywanie sygnału kostymulacji limfocytom T. RITUKSYMAB (MABTHERA) Monoklonalne przeciwciało wiążące wybiórczo cząsteczkę CD20 na limfocytach B DAKLIZUMAB (ZENAPAX) Humanizowane przeciwciało IgG przeciwko podjednostce α kompleksu receptora dla IL-2. Blokuje proliferację limfocytów T zależną od IL-2)

94 BAZILIKSYMAB (SIMULEC) Przeciwciało monoklonalne (chimeryczne ludzko-mysie) przeciw antygenowi CD25 dla interleukiny 2 na powierzchni limfocytów T ABETIMUS (RIQUENT) Wywołuje tolerancję limfocytów B na natywny DNA. Wiąże na drodze reakcji krzyżowej receptor powierzchniowy dla przeciwciał anty -ndna (natywny DNA) na limfocytach B, co hamuje przekazanie drugiego sygnału i doprowadza do stanu anergii lub apoptozy tych limfocytów. Lek stosowany obecnie w próbach klinicznych w leczeniu toczniowego zapalenia nerek BEKAPLERMIN (REGRANEX) Rekombinowany ludzki czynnik wzrostu BB pochodzenia płytkowego, stosowany w celu przyspieszenia ziarninowania. Stosowany w leczeniu głębokich neuropatycznych przewlekłych owrzodzeń cukrzycowych. Preparat występuje w formie żelu op 15g, każdy gram zawiera 100mcg bekaplerminu.

95 ANAKINRA Ludzki, rekombinowany antagonista receptora IL-1a. IL-1 uwalniana jest z makrofagów i fibroblastów. Jest mediatorem reakcji immunologicznych i zapalenia oraz w znaczący sposób odpowiada za destrukcję chrząstki i kości. IL-1 działa synergistycznie z TNFalfa. Nasila uwalnianie enzymów degradujących chrząstkę ( strome lizyny, agrekazyny, metaloproteina) z leukocytów, synowiocytów i chondrocytów TRASTUZUMAB Humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciw ludzkiemu receptorowi naskórkowego czynnika wzrostu (HER2)- nasila odpowiedź na chemioterapię pierwszego rzutu u chorych z przerzutowym rakiem sutka i nadmierną ekspresją HER2. ALEMTUZUMAB ( MAB CAMPATH) lek przeciw białaczkowy, przeciwciało monoklonalne przeciw glikoproteinie CD52 na powierzchni limfocytów.

96 BEWACIZUMAB (AVASTIN) przeciwciało monoklonalne wiążące się z czynnikami wzrostu naczyń śródbłonka. ABCIKSIMAB (REOPRO) fragment Fab monoklonalnego przeciwciała chimerycznego przeciw glikoproteinowemu receptorowi płytkowemu IIb/IIIa PALIWIZUMAB (SYNAGIS) humanizowane przeciwciało monoklonalne przeciw białku F syncytialnego wirusa oddechowego (RSV). Lek jest wskazany u dzieci z grupy wysokiego ryzyka zakażeniom RSV. OMALIZUMAB (XOLAIR) przeciwciało monoklonalne wybiórczo wiążące się z IgE. Belimumab Ludzkie przeciwciało monoklonalne hamujące aktywność białka stymulującego limfocyty B-BLyS (B-lymphocyte stimulator).dziękuję.