SZKIC Przewodnika po Zasadach Własności Intelektualnej dla projektów 7PR. Wersja 19/04/2007

Transkrypt

1 Jedyną wersją ważną i prawnie wiążącą poniższego dokumentu jest angielska wersja językowa. Niniejsze tłumaczenie na język polski zostało wykonane jedynie w celu ułatwienia zrozumienia treści dokumentu. Tłumaczenie nie jest oficjalnym dokumentem Komisji Europejskiej. CTT PK nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania tłumaczenia ani skutki wykorzystania polskiej wersji językowej. Poniższe tłumaczenie zostało wykonane w ramach projektu Rozwój systemu wymiany informacji między sektorem nauki i gospodarki poprzez tworzenie baz danych projektów wspierających innowacyjność w Regionie Małopolskim współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu.

2 KOMISJA EUROPEJSKA Badania Wspólnotowe SZKIC Przewodnika po Zasadach Własności Intelektualnej dla projektów 7PR Wersja 19/04/2007 Wyłączenie odpowiedzialności Informacje i porady zawarte w niniejszym dokumencie nie mają charakteru wyczerpującego, zaś czytelnikom zaleca się zasięgnąć niezależnej fachowej porady przed podjęciem jakichkolwiek działań w oparciu o nie. Komisja nie przyjmuje odpowiedzialności za konsekwencje błędów lub przeoczeń znajdujących się w niniejszym dokumencie.

3 3 1. WPROWADZENIE UCZESTNICY I OSOBY TRZECIE NOWA WIEDZA I ISTNIEJĄCA WIEDZA WŁASNOŚĆ NOWEJ WIEDZY Ogólne zasady Współwłasność Przeniesienie prawa własności OCHRONA NOWEJ WIEDZY Ochrona zapewniana przez Komisję - 13 SPIS TREŚCI 5.2 Szczególne kwestie związane z wnioskami patentowymi WYKORZYSTANIE NOWEJ WIEDZY UPOWSZECHNIANIE (WŁĄCZNIE Z PUBLIKACJĄ) NOWEJ WIEDZY Oświadczenie dotyczące wsparcia finansowego Sprawozdawczość Relacje z wydawcami pism naukowych PRAWA DOSTĘPU - ZASADY OGÓLNE Czym są prawa dostępu? Prawa dostępu do nowej wiedzy i istniejącej wiedzy Prawa dostępu do istniejącej wiedzy Jak żądać praw dostępu? Czy prawa dostępu dają prawa do udzielania sublicencji? Czy wyłączne prawa dostępu mogą być przyznawane innemu uczestnikowi lub osobie trzeciej? Prawa dostępu - możliwe sprzeciwy Warunki dotyczące praw dostępu: wolne od opłat lub sprawiedliwe i uzasadnione Prawa dostępu w celu realizacji projektu Prawa dostępu w celu użycia Prawa dostępu dla podmiotów powiązanym Pionierskie działania badawcze (projekty ERB) "Wspólne Jednostki Badawcze" (WJB) Wspólna struktura badawcza (wyłączni uczestnicy) DZIAŁANIA NA RZECZ OKREŚLONYCH GRUP DOPUSZCZALNOŚĆ KOSZTÓW PWI UMOWA KONSORCJUM SZCZEGÓLNE ZASADY WŁAŚCIWE DLA PROJEKTÓW EURATOM INNE POWIĄZANE DZIAŁANIA PLAN UŻYCIA I UPOWSZECHNIANIA NOWEJ WIEDZY WYSZUKIWANIA PATENTOWE NAZWY, AKRONIMY I ZNAKI GRAFICZNE PROJEKTÓW POSTĘPOWANIE PO (ZAKOŃCZENIU) UMOWY O DOTACJĘ WE ZAAWANSOWANE STRATEGIE PWI PRZYDATNE ZASOBY - 40

4 4 20. ZAŁĄCZNIK I UŻYWANIE GODŁA UNII EUROPEJSKIEJ ZAŁĄCZNIK II PODSUMOWANIE WYMOGÓW POWIADAMIANIA I MOŻLIWOŚCI SPRZECIWU ZAŁĄCZNIK III PODSUMOWANIE PRAW DOSTĘPU - 44

5 5 1. WPROWADZENIE Dokument niniejszy stanowi przegląd postanowień dotyczących Praw Własności Intelektualnej (PWI), znajdujących zastosowanie w Siódmym Programie Ramowym (7PR) Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji ( ) 1. Jest to przewodnik po różnych kwestiach i potencjalnych problemach dotyczących PWI, na które natknąć mogą się uczestnicy podczas przygotowań i uczestnictwa w projekcie 7PR. Ogólnie rzecz ujmując, stanowczo zachęca się uczestników do rozpatrywania i zajmowania się problemami związanymi z PWI tak szybko, jak to możliwe, podczas przygotowywania ich projektu oraz do negocjowania wszelkich istotnych kwestii z innymi uczestnikami przed rozpoczęciem projektu. Kwestie związane z PWI mogą rzeczywiście wpłynąć zarówno na sposób, w jaki projekt jest przeprowadzany, jak i na wykorzystanie wyników po zakończeniu projektu. Ponadto, niektóre przepisy przewidują uregulowania domyślne, jeżeli nie osiągnięto żadnego alternatywnego porozumienia. Przewodnik niniejszy powinien być rozpatrywany razem z obowiązującym ustawodawstwem, w szczególności z Zasadami Uczestnictwa 2 ( ZU ) oraz wzorcem Umowy o Dotację WE 3 ( UDWE ). Te oficjalne dokumenty mają pierwszeństwo przed jakimikolwiek stwierdzeniami zawartymi w tym przewodniku. Gdziekolwiek było to możliwe, w całym tekście niniejszego przewodnika umieszczone zostały odniesienia do odpowiednich artykułów. Większość postanowień, do których odsyła niniejszy przewodnik, stanowi część Załącznika II do Wzorca Umowy o Dotację WE (dlatego też, odnośnik taki, jak Artykuł II.30 UDWE odsyła do artykułu 30 Załącznika II do Umowy o Dotację WE). Jednakże, w przypadku niektórych rodzajów projektów PR7, bardziej szczegółowe postanowienie dotyczące PWI znajdują się w Załączniku III, m.in. te związane z działaniami badawczymi dotyczącymi Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP) lub związków Małych i Średnich Przedsiębiorstw 4. W szczególnych wypadkach, klauzule specjalne mogą być również zawarte w artykule 7 tekstu głównego umowy dotacji; dostępna jest lista wszystkich takich klauzul 5. Ponadto, pionierskie działania badawcze (prowadzone pod nadzorem Europejskiej Rady Badań ERB) nie opierają się na Umowie o Dotację WE, ale na odrębnej Umowie o Dotację ERB, zwanej w niniejszym przewodniku UD-ERB. 1 Decyzja nr 1982/2006/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia r. europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_412/l_ en pdf. 2 Rozporządzenie 1906/2006 (( Podobne zasady obowiązują w Programie Ramowym Euratom (Rozporządzenie 1908/ europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_400/l_ en pdf). 3 Tekst Umowy o Dotację WE (włącznie z załącznikami) można znaleźć pod adresem 4 Stąd odniesienia takie, jak artykuł III MŚP UDWE. 5 Patrz:

6 6 2. UCZESTNICY I OSOBY TRZECIE Uczestnik 6 to podmiot prawny uczestniczący w pośrednim działaniu (np. w określonym projekcie FP7 podjętym przez jednego lub więcej uczestników) oraz posiadający prawa i zobowiązania określone przez Umowę o Dotację WE, którą zawarł z Komisją Europejską (w imieniu Wspólnot Europejskich). Dla ułatwienia, słowo uczestnik(cy) będzie odtąd stosowane w niniejszym dokumencie dla oznaczenia podmiotów uczestniczących w danym projekcie. Konsorcjum jest terminem używanym dla określenia wszystkich uczestników tego samego projektu. Terminu osoba trzecia używa się dla określenia podmiotu prawnego, który nie uczestniczy w tym samym projekcie 7, chociaż taka osoba trzecia może uczestniczyć w innym projekcie FP7. Jedynie podmiot prawny, zdefiniowany w Zasadach Uczestnictwa 8 (np. przedsiębiorstwo, uniwersytet, ośrodek badawczy, jednostka), może zostać uczestnikiem projektu 7PR. Zakład (ani wydział, instytut uniwersytecki), który nie ma osobowości prawnej, nie może 9. Koordynator ma bardzo szczególną rolę pośród uczestników danego projektu. Ma on monitorować przestrzeganie przez uczestników [beneficjentów] ich zobowiązań podjętych zgodnie z umową o dotację (artykuł II.2.3.e UDWE), która zawiera zobowiązania uczestników dotyczące kwestii PWI, upowszechniania i używania. 3. NOWA WIEDZA I ISTNIEJĄCA WIEDZA Nowa wiedza 10 oznacza wyniki, włącznie z informacjami, materiałami i wiadomościami, wytworzone w danym projekcie, niezależnie od tego, czy mogą one być objęte ochroną, czy też nie. Zawiera prawa własności intelektualnej (PWI takie, jak prawa wynikające z ochrony praw autorskich, związane z nimi prawa, prawa do wzoru, prawa patentowe, prawa do nowych gatunków roślin, prawa twórców topografii produktów półprzewodnikowych), 6 Termin uczestnik jest tu używany jako równoważny terminowi beneficjent używanemu w Umowie o Dotację WE. 7 Jeżeli przewidziano to w umowie o dotację WE, niektóre osoby trzecie mogą wykonać część prac w projekcie (np. podwykonawcy, podmioty stowarzyszone lub członkowie wspólnej jednostki badawczej). Jednakże, takie osoby trzecie nie stają się uczestnikami, takimi, jak opisano powyżej. 8 Patrz artykuły 2.1 i 4.1 ZU; należy zauważyć, że w wyjątkowych przypadkach, uczestnik może być osobą fizyczną. 9 Jeżeli taki zakład (nie mający osobowości prawnej) bierze udział w projekcie, za uczestnika uznaje się podmiot prawny, do którego zakład należy (np. uniwersytet / przedsiębiorstwo). 10 Definicja znajduje się w artykule 2.4 ZU oraz art. II.1.7 UDWE. W PR5 i PR6, wyniki były określone mianem wiedzy, co mogło być nieco mylące dla niektórych nowych użytkowników, z uwagi na ogólne znaczenie tego wyrazu.

7 7 zbliżone formy ochrony (np. swego rodzaju prawa do baz danych) oraz niepodlegająca ochronie wiedza specjalistyczna (np. materiały poufne). Nowa wiedza obejmuje przeto materialne (np. prototypy, mikroorganizmy, kody źródłowe oraz przetworzone obrazy obserwacji ziemi) i niematerialne (PWI) wyniki projektu. Wyniki wytworzone poza projektem (np. przed, po, lub równolegle 11 do projektu) nie stanowią nowej wiedzy. Istniejąca wiedza 12 to informacje i wiedza (włącznie z wynalazkami, bazami danych, itp.) posiadane przez uczestników przed ich przystąpieniem do umowy o dotację WE, jak również wszelkie prawa własności intelektualnej, które są potrzebne do wykonania projektu lub użycia nowej wiedzy. Odnośnie tych praw własności intelektualnej, w przypadku których niezbędne jest złożenie wniosku, jedynie te prawa własności intelektualnej, dla których wniosek został wypełniony przed przystąpieniem uczestnika do Umowy o Dotację WE, są wliczone. Fakt, iż uczestnicy są podmiotami prawnymi jest pod tym względem istotny. Jeśli określony wydział uniwersytetu lub przedsiębiorstwa jest zaangażowany w projekt, istniejąca wiedza będzie własnością całego uniwersytetu lub przedsiębiorstwa (zależnie od jego znaczenia dla projektu), nie tylko zaś określonego wydziału (chyba, że wydział stanowi podmiot prawny i jest uczestnikiem). Jest to istotne, ponieważ uczestnik może być zmuszony do przyznania innym uczestnikom projektu praw dostępu do istniejącej wiedzy innych wydziałów na określonych warunkach. Istnieje jednak w Umowie o Dotację WE szereg mechanizmów, które umożliwiają uczestnikom precyzyjne decydowanie, jakie elementy istniejącej wiedzy zostaną udostępnione innym uczestnikom (np. poprzez zdefiniowanie istniejącej wiedzy i/albo określenie, jakie elementy istniejącej wiedzy zostaną wyłączone z obowiązku przyznania dostępu). Bardziej szczegółowo wyjaśniono to w dziale 8 dotyczącym praw dostępu. Uczestnictwo w projekcie 7PR nie wpływa na własność istniejącej wiedzy. Definicja istniejącej wiedzy stanowi, iż dotyczy ona jedynie informacji istotnych dla projektu (tj. potrzebnych do realizacji projektu lub potrzebnych do użycia wytworzonej nowej wiedzy). To jeszcze bardziej ogranicza zakres informacji i praw, które mogłyby potencjalnie być uznane za stanowiące istniejącą wiedzę i do których inni uczestnicy mogliby zażądać dostępu. Ponadto, należy zauważyć, że istniejąca wiedza danego uczestnika nie jest ograniczona do informacji, które są jego własnością, ale rozciąga się 13 również na dowolne informacje lub PWI, którymi włada na przykład poprzez umowy licencyjne lub umowy o przekazywaniu materiałów (UPM). Chociaż na takie informacje lub PWI mogą być nałożone ograniczenia (w takim przypadku, powinny być one jasno zakomunikowane innym uczestnikom, patrz artykuł 48.5 ZU artykuł II.32.3 UDWE), są one pomimo to włączone do istniejącej wiedzy ich posiadacza. Jednakże, również w tym wypadku w Umowie o Dotację WE znajduje się kilka 11 Wyniki wytworzone równolegle do projektu są często nieformalnie nazywane wiedzą uboczną. 12 Definicja znajduje się w artykule 2.5 ZU i artykule II.1.4 UDWE. 13 Chyba że, oczywiście, takie informacje są w sposób wyraźny wyłączone lub nie są wymienione w liście pozytywnej (jeżeli taka jest), określającej, jakie elementy istniejącej wiedzy mogą być udostępnione innym uczestnikom patrz dział 8.3, poniżej.

8 8 mechanizmów, które umożliwiają uczestnikowi nie udostępniać (całej) takiej istniejącej wiedzy, szczególnie, jeżeli istniejąca uprzednio umowa uniemożliwia to. To dlatego prawa dostępu do istniejącej wiedzy powinny być przyznane tylko wtedy, jeśli dany uczestnik [beneficjent] jest uprawniony do ich przyznania (artykuły 49.2 oraz 50.2 ZU artykuły II.33.2 i II.34.2 UDWE). Uczestnicy mogą ponadto zdefiniować istniejącą wiedzę i/albo określić, które elementy istniejącej wiedzy zostaną wyłączone z obowiązku przyznania dostępu. Jak wskazano powyżej, w odniesieniu do PWI, dla których złożone muszą być wnioski (np. patenty), definicja istniejącej wiedzy obejmuje jedynie te PWI, dla których taki wniosek został złożony przed przystąpieniem do umowy o dotację (np. przed rozpoczęciem projektu). Podczas gdy jest to spójne z dążeniem do pewności prawnej, oznacza to, że np. jeżeli wynalazek został opracowany przed rozpoczęciem projektu, ale odpowiedni wniosek patentowy został złożony po rozpoczęciu projektu, ten wniosek (i stanowiący jego wynik patent, jeżeli takowy jest) nie będzie uznawany za istniejącą wiedzę. Jeżeli uczestnicy chcą tego uniknąć, szczególnie, jeżeli podczas ich negocjacji wydaje się, że takie zdarzenie jest możliwe, mogą oni oczywiście ustalić, że takie później złożone PWI będą włączone do definicji istniejącej wiedzy. 4. WŁASNOŚĆ NOWEJ WIEDZY Źródła: artykuły ZU artykuł II.26 UDWE (Euratom: artykuły ZU). 4.1 Ogólne zasady Nowa wiedza wynikająca z projektu jest własnością uczestnika, który ją wytworzył. Jeżeli nowa wiedza została wytworzona wspólnie (tzn. jeżeli oddzielne części określonych wyników nie mogą być przypisane różnym uczestnikom), będzie ona współwłasnością, chyba że zainteresowani uczestnicy uzgodnili inne rozwiązanie (patrz Współwłasność, poniżej). Tak, jak w 6PR i 5PR, nowa wiedza wynikająca z projektu należy do tego uczestnika, który ją wytworzył. Aby móc udowodnić własność (podobnie jak datę wytworzenia) nowej wiedzy, jest stanowczo zalecane, by wszyscy uczestnicy zachowywali dokumentację ukazującą postępy wytwarzania wiedzy lub wyników, np. notatniki laboratoryjne, zgodnie z odpowiednimi standardami 14. Może to pomóc uniknąć lub rozwiązać spory pomiędzy uczestnikami, dotyczące pochodzenia określonych wyników i wszelkich związanych z nimi PWI 15. Ponadto, uczestnicy muszą zapewnić, by w przypadkach, w których jest to niezbędne osiągnęli oni porozumienie ze swymi pracownikami i pozostałym personelem, jeżeli ci ostatni są uprawnieni do roszczeń do nowej wiedzy (włącznie z personelem osób trzecich, takim jak podwykonawcy, studenci, etc.), aby uczestnik był w stanie wypełnić swe 14 Patrz na przykład 15 Może to być również istotne w przypadku patentowania w USA, zgodnie z obowiązującym tam reżimem pierwszeństwa wynalazku.

9 9 zobowiązania umowne 16. Takie umowy mogą na przykład obejmować formalne przeniesienie prawa własności lub przynajmniej przyznanie odpowiednich praw dostępu (z prawem udzielania sublicencji). W przypadku instytucji akademickich, jest to szczególnie istotne w odniesieniu do a) niepracowników, takich jak studenci (zarówno studiów licencjackich, magisterskich, jak i np. doktoranckich) oraz b) badaczy w tych krajach, w których istnieje określony rodzaj reżimu przywileju profesorskiego (zgodnie z którym zainteresowani badacze mogą mieć określone prawa osobiste do wyników badań uniwersyteckich). 4.2 Współwłasność Źródła: artykuły ZU artykuł II.26.2 UDWE (Euratom: artykuł 40 ZU). Współwłaściciele muszą uzgodnić między sobą przydział i warunki wykonywania prawa własności nowej wiedzy. W wypadku braku takiej umowy (lub do czasu jej zawarcia), obowiązuje domyślne uregulowanie współwłasności. Współwłasność powstaje (automatycznie, z braku innego uregulowania) w dwóch określonych przypadkach: - w zwykłych działaniach (wspólnych projektach, etc.), w związku ze wspólnie wytworzoną przez dwóch lub więcej uczestników nową wiedzą, gdzie odpowiadający im udział w pracy nie może zostać ustalony (artykuł 40.1 ZU artykuł II.26.2 UDWE); oraz - w działaniach na rzecz określonych grup (patrz artykuł 41 ZU oraz dział 9 poniżej). Jak z tego wynika, uczestnicy mogą dowolnie uzgadniać ze sobą alternatywne uregulowania, takie jak współwłasność nowej wiedzy wynikającej z projektu. Uczestnik może również umieścić dany element nowej wiedzy we współwłasności z osobą trzecią (np. spółką-matką), ale wymaga to (częściowego) przeniesienia własności, zależnego od odpowiednich przepisów dotyczących przenoszenia własności (patrz 4.2 poniżej). Współwłaściciele muszą ze sobą uzgodnić przydział i warunki wykonywania prawa własności nowej wiedzy, zazwyczaj poprzez włączenie właściwych postanowień dotyczących współwłasności do swych umów konsorcjum lub wejście w umowę współwłasności (artykuł 40.1 ZU, ostatnie zdanie artykuł II.26.2 UDWE, zdanie drugie). W przypadku przydziału własności, współwłaściciele mogą uzgodnić, na przykład, że wnioski patentowe będą składane i utrzymywane przez jednego tylko uczestnika w imieniu innych (w takim przypadku mamy do czynienia z częściowym przeniesieniem własności). Powinni oni również określić swoje udziały we własności, jeżeli nie jest ona podzielona równo. W odniesieniu do warunków wykonywania prawa własności, jest stanowczo zalecane, aby uzgodnienia dotyczące współwłasności precyzowały kwestie związane z zarządzaniem, takie jak podział kosztów powstałych w wyniku procedur ochrony prawnej (np. opłat związanych ze składaniem i rozpatrywaniem wniosków patentowych, opłat za odnowienie, wyszukiwań 16 Jest to szczególnie istotne w przypadku przyznawania praw dostępu do nowej wiedzy innym uczestnikom patrz artykuł 39.2 ZU i artykuł II.26.3 UDWE.

10 10 aktualnego stanu techniki, pozwów związanych z naruszeniami, etc.) oraz wykorzystywania nowej wiedzy stanowiącej współwłasność (np. podział dowolnych dochodów lub korzyści). Takie uzgodnienia dotyczące współwłasności powinny również uwzględniać odmienne uregulowania współwłasności w różnych państwach, w celu uniknięcia potencjalnych problemów 17. Współwłaściciele mogą oczywiście uzgodnić rozwiązanie współwłasności i wybór alternatywnego rozwiązania (na przykład, pojedynczy właściciel przy korzystniejszych prawach dostępu dla innych uczestników, którzy przenieśli swój udział we własności lub jakikolwiek inny uczciwy odpowiednik). W celu uniknięcia problemów związanych z dotyczącymi współwłasności postanowieniami praw narodowych dotyczących PWI (w szczególności w odniesieniu do prawa udzielania licencji przez współwłaścicieli), wprowadzone zostało domyślne uregulowanie współwłasności, które obowiązuje jedynie w przypadku braku właściwej umowy pomiędzy uczestnikami lub oczekiwania na jej zawarcie (artykuł 40.2 ZU artykuł II.26.2 UDWE). Pomimo to, zaleca się uczestnikom zawarcie odpowiedniej umowy tak szybko, jak to możliwe po wytworzeniu nowej wiedzy stanowiącej współwłasność. Zgodnie z domyślnym reżimem, każdy ze współwłaścicieli jest upoważniony do udzielania niewyłącznych licencji osobom trzecim, bez zwracania się o upoważnienie do innego(ych) współwłaściciela(i). Jednakże, inni współwłaściciele muszą a) otrzymać wcześniejsze zawiadomienie z wyprzedzeniem 45 dni oraz b) są upoważnieni do sprawiedliwej i uzasadnionej rekompensaty, w szczególności w przypadku przynoszącego zyski wykorzystywania (jeżeli nie ma przynoszącego zyski wykorzystywania i zależnie od okoliczności, może się okazać, że brak rekompensaty będzie sprawiedliwy i uzasadniony). Ponadto, w celu umożliwienia innym współwłaścicielom sprawdzenia, czy proponowana rekompensata jest sprawiedliwa i uzasadniona, wszelkie niezbędne informacje dotyczące udzielonej licencji, włącznie z jakimikolwiek bezpośrednimi lub pośrednimi korzyściami otrzymanymi w zamian, powinny zostać dostarczone. Uczestnicy mogli przewidzieć w swej umowie konsorcjum określoną procedurę, w celu zastosowania do kwestii związanych z możliwymi umowami współwłasności. To, czy patent związany z nową wiedzą stanowi współwłasność, zależy od dokładnego zakresu prac wykonanych przez każdego ze współwłaścicieli oraz roszczeń (lub wniosków patentowych, jak również, w przypadku różnic w zakresie, udzielonych patentów). Na przykład, może się zdarzyć, że wniosek patentowy obejmuje (stanowi roszczenie względem) zarówno nowego procesu A (rozwijanego wspólnie przez organizacje X i Y), jak i udoskonalenia B (rozwijane jedynie przez Y). Ten wniosek patentowy stanowiłby w sposób wyraźny współwłasność organizacji X oraz Y. Jednakże, jeżeli wydaje się (podczas urzędowego rozpatrywania wniosku), że proces A nie podlega patentowaniu, patent ostatecznie przyznany obejmie jedynie udoskonalenie B (rozwijane wyłącznie przez Y) i powinien przeto należeć wyłącznie do organizacji Y. Krótko mówiąc, (wspólna) własność 17 Na przykład, należy uważnie przeanalizować prawa pracowników, etc., jako że mogą się one znacznie różnić w różnych krajach. Idealnie jest, jeżeli uczestnicy uzgodnią wcześniej kroki, które zostaną podjęte w razie powstania sporu, takie, jak skorzystanie z pomocy mediatora, obowiązujące prawo, etc.

11 11 patentu może wymagać przeglądu podczas procedury rozpatrywania (badania lub zgłaszania sprzeciwu, jeżeli dotyczy). 4.3 Przeniesienie prawa własności Źródła: artykuł 42 ZU artykuł II.27 UDWE (Euratom: artykuł 41 ZU) Przeniesienia prawa własności nowej wiedzy są dozwolone, z zastrzeżeniem, iż zobowiązania dotyczące nowej wiedzy muszą być przeniesione na cesjonariusza. Co do zasady, jeżeli od danego uczestnika wymaga się przyznania praw dostępu, innym uczestnikom należy dostarczyć zawiadomienie z co najmniej 45-dniowym wyprzedzeniem, podczas którego to okresu mają oni prawo sprzeciwu. Jednakże, mogą uprzednio uzgodnić, że wcześniejsze zawiadomienie nie będzie wymagane w odniesieniu do konkretnie określonej osoby trzeciej. Inaczej niż w 6PR, Komisja musi być powiadamiana jedynie w ściśle określonych przypadkach. Kiedy prawo własności jest przenoszone, cedent musi zawrzeć odpowiednie umowy, aby zapewnić, by jego zobowiązania umowne w odniesieniu do upowszechniania, używania i przyznawania praw dostępu (artykuł 42.2 ZU; artykuł II.27.1 UDWE) były przekazane nowemu właścicielowi ( cesjonariusz ), jak również, przez tego ostatniego jakiemukolwiek kolejnemu cesjonariuszowi. Ponadto, wcześniejsze powiadomienie musi być dostarczone innym uczestnikom, oraz w szczególnych wypadkach Komisji. Informacje dla innych uczestników i ich sprzeciwy Istnieje wymóg dostarczenia wcześniejszego powiadomienia innym uczestnikom tego samego projektu (tak długo, jak od danego uczestnika wymaga się przyznania praw dostępu), w okresie nie dłuższym niż 45 dni lub w innym uzgodnionym okresie (artykuł 42.3 ZU artykuł II.27.2 UDWE). Ponadto, prawa innych uczestników są chronione jeszcze lepiej niż poprzednio, ponieważ to wcześniejsze powiadomienie powinno zawierać wystarczające informacje o nowym właścicielu nowej wiedzy, by pozwolić im [tzn. innym uczestnikom] wykonywać swe prawa dostępu. Sprzeciwy innego uczestnika mogą być wnoszone jedynie w ciągu 30 dni lub w innym uzgodnionym okresie jeżeli takie przeniesienie wpłynęłoby negatywnie na jego prawa dostępu. Jeżeli ten niekorzystny efekt zostanie wykazany, planowane przeniesienie nie może się odbyć aż do czasu osiągnięcia porozumienia (artykuł 42.4 ZU, par. 2 artykuł II.27.3 UDWE). Regularne przenoszenia do określonej osoby trzeciej Źródła: artykuł 42.3 ZU artykuł II.27.2 UDWE Wprowadzone w 7PR uproszczenie polega na tym, że, w zależności od wcześniejszego porozumienia wszystkich uczestników danego projektu (np. w Umowie Konsorcjum), jeden z nich (X) może zostać upoważniony do przeniesienia prawa własności dowolnej wytworzonej przez siebie nowej wiedzy do konkretnie określonej osoby trzeciej (np. swej spółki-matki lub podmiotu powiązanego). Kiedy takie globalne upoważnienie zostanie udzielone, uczestnik X

12 12 nie musi już więcej dostarczać innym uczestnikom wcześniejszych powiadomień dotyczących każdego indywidualnego przeniesienia i stąd ci ostatni nie mają już możliwości zgłaszania sprzeciwów. Powinno to rozwiązać problemy zgłaszane np. przez wielkie grupy przemysłowe, gdzie czasem od początku jest jasne, że cała wytworzona nowa wiedza będzie przekazywana innemu podmiotowi grupy, bez szkody dla innych kategorii uczestników (jako że muszą oni wyrazić zgodę). Pomimo to, przed wyrażeniem zgody na takie zwolnienia, inni uczestnicy powinni ostrożnie rozważyć sytuację, a w szczególności tożsamość zainteresowanej osoby trzeciej, by ustalić czy ich prawa dostępu będą mogły być właściwie wykonywane w wypadku przekazania. W projektach badawczych związanych z bezpieczeństwem, o przekazaniach osobom trzecim powinno się decydować wyłącznie po indywidualnym rozpatrzeniu każdego przypadku i powinno się ich dokonywać z największą ostrożnością. Inne przeniesienia Przeniesienie prawa własności nowej wiedzy może odbyć się w sposób jawny ( zamierzone przeniesienie), ale może również powstać w kontekście przejęcia, fuzji dwóch przedsiębiorstw lub podobnych sytuacji. Zobowiązania związane z PWI, wynikające z Umowy o Dotację WE muszą również być przekazane i przestrzegane w tych wypadkach; znajdują tu zastosowanie te same postanowienia Umowy o Dotację WE. Jednakże, w tym wypadku ograniczenie zależne od jego zobowiązań dotyczących poufności (artykuł 42.3 RfP; artykuł II.27.2 ECGA) precyzuje, iż prawne ograniczenia związane z poufnością (dotyczące m.in. fuzji i przejęć) mają pierwszeństwo i mogą, na przykład, uzasadnić informowanie innych uczestników dopiero po fakcie, zamiast uprzedniego ich powiadamiania, w celu uzyskania zgodności, w szczególności, z ustawodawstwem związanym z fuzjami i przejęciami. Informacje dla Komisji i jej sprzeciwy Odniesienia: artykuł 43 ZU artykuł II.27.4 UDWE Chociaż nowa wiedza może być przekazana przez uczestnika dowolnemu podmiotowi prawnemu (artykuł 42.1 ZU), Komisja może sprzeciwić się planowanym przekazaniom nie- Europejskim osobom trzecim (ściślej mówiąc, osobom trzecim z siedzibą w państwie trzecim, niestowarzyszonym z Siódmym Programem Ramowym), jeżeli uzna, że byłoby to szkodliwe dla europejskiej konkurencyjności lub sprzeczne z zasadami etycznymi lub względami bezpieczeństwa. Kiedy Komisja może uznać, że planowane przeniesienie prawa własności jest: - niezgodne z interesami rozwoju konkurencyjności europejskiej gospodarki? Przeniesienie własności może być na przykład uznane za niezgodne z tymi interesami, jeżeli wynik przeniesienia oznaczałby, że istotna nowa wiedza stałaby się niedostępna dla europejskich spółek lub jeżeli poważnie zaszkodziłby konkurencyjności europejskich spółek. - sprzeczne z zasadami etycznymi?

13 13 Planowane przeniesienie prawa własności byłoby sprzeczne z zasadami etycznymi, jeżeli, w jego wyniku, nowa wiedza byłaby używana (w dalszych badaniach lub komercyjnie) w sposób, który nie jest zgodny z podstawowymi regułami i zasadami etycznymi, uznanymi na poziomie europejskim i międzynarodowym. Jest jasne, że jeżeli nowa wiedza ma być używana w określonym kraju, takie użycie musi pozostawać w zgodzie z ustawodawstwem tego kraju. - sprzeczne z względami bezpieczeństwa? To może na przykład się wydarzyć, jeżeli planowane przeniesienie prawa własności mogłoby z punktu widzenia bezpieczeństwa sprawić, że istotna nowa wiedza nie byłaby łatwo dostępna na europejskim rynku, lub jeżeli wrażliwą nową wiedzę planuje się przekazać osobom trzecim z siedzibami w krajach trzecich, uznawanych za zagrożenia bezpieczeństwa. Umowa o dotację nie przewiduje automatycznego powiadamiania Komisji w wypadku planowanego przeniesienia prawa własności, poza sytuacją, kiedy w tym celu wprowadzona została klauzula specjalna (patrz poniżej). Jednakże, Komisja może powziąć wiadomość o planowanym przeniesieniu z innych źródeł. Jeżeli uzna, że niezbędne może być użycie jej prawa sprzeciwu, niezwłocznie powiadomi zainteresowanych uczestników i zażąda zawieszenia planowanego przekazania. Po przeanalizowaniu sprawy, zgłosi wymogi, od których uzależnione będzie przeprowadzenie przeniesienia. Przeniesienie własności nie odbędzie się, zanim Komisja nie będzie usatysfakcjonowana, że odpowiednie zabezpieczenia zostały zastosowane. Odmiennie niż w przypadku poprzednich Programów Ramowych, przeniesienia prawa własności pomiędzy uczestnikami, jak również w obrębie Państw Członkowskich i krajów stowarzyszonych są teraz dozwolone bez jakiegokolwiek wcześniejszego informowania Komisji. W miarę potrzeby, w Umowie o Dotację WE może zostać umieszczona klauzula specjalna, zgodnie z którą uczestnicy są obowiązani powiadamiać Komisję o wszelkich planowanych przeniesieniach prawa własności nowej wiedzy do osoby trzeciej z siedzibą w niestowarzyszonym państwie trzecim (patrz artykuły 19.5 i 42.5 ZU klauzula specjalna 11). Uczestnicy, którzy zostali powiadomieni o mającym zostać dokonanym przez innego uczestnika przeniesieniu prawa własności nowej wiedzy do osoby trzeciej z siedzibą w państwie trzecim, niestowarzyszonym z Siódmym Programem Ramowym, powinni poinformować Komisję o planowanym przeniesieniu, jeżeli mają w stosunku do niego poważne obawy (artykuł 18.6 ZU). To upoważni Komisję do zastosowania swego prawa sprzeciwu. Załącznik II do tego przewodnika podsumowuje różne przepisy związane z wcześniejszymi powiadomieniami oraz prawami sprzeciwu. 5. OCHRONA NOWEJ WIEDZY Źródła: artykuł 44 ZU artykuł II.28 UDWE (Euratom: artykuł 43 ZU) Cenna nowa wiedza powinna być chroniona. Ochrona nie jest obowiązkowa we wszystkich

14 14 wypadkach, ale decyzja o pozostawieniu nowej wiedzy bez ochrony powinna być, o ile to możliwe, dokonana po konsultacji z innymi uczestnikami, którzy mogą chcieć objąć prawo własności. Jeżeli cenna nowa wiedza zostaje pozostawiona bez ochrony, Komisja może objąć prawo własności. W wypadkach, gdy nowa wiedza może mieć zastosowanie przemysłowe lub handlowe (chociażby wymagało to dalszych badań i rozwoju, i/albo inwestycji prywatnych), powinna być ona chroniona w odpowiedni i skuteczny sposób, zgodnie z właściwymi przepisami prawa, z uwzględnieniem uzasadnionych interesów wszystkich uczestników, w szczególności interesów komercyjnych innych uczestników. Uczestnicy powinni, indywidualnie lub lepiej zbiorowo, zastanowić się nad najlepszą strategią ochrony, mając na uwadze użycie nowej wiedzy, zarówno w dalszych badaniach, jak i w rozwoju produktów, procesów lub usług komercyjnych. Odwołanie do możliwości przemysłowego lub komercyjnego zastosowania i uzasadnionego interesu uczestników oznacza, że ochrona Własności Intelektualnej nie jest obowiązkowa we wszystkich wypadkach. Poza sytuacją braku możliwości przemysłowego lub komercyjnego zastosowania (np. niektórych zasadniczych wyników badań), są również sytuacje, gdzie publikacja prasowa lub inne sposoby umieszczania nowej wiedzy w domenie publicznej stanowią odpowiednie alternatywy, uwzględniając specyfikę projektu, naturę danych wyników i uzasadnione interesy uczestników. Podejście typowe dla oprogramowania darmowego i open source (F/OSS) jest w niektórych przypadkach zupełnie odpowiednie, ale lepiej, by wszyscy uczestnicy byli o tej strategii poinformowani przed rozpoczęciem projektu, w celu uniknięcia potencjalnych konfliktów. W innych wypadkach, warte zalecenia może okazać się utrzymywanie poufności wynalazków i odłożenie wniesienia wniosku patentowego (lub dotyczącego innych PWI) i w konsekwencji jakiegokolwiek upowszechnienia na przykład, w celu umożliwienia dalszego rozwijania wynalazku, przy jednoczesnym unikaniu negatywnych konsekwencji związanych z przedwczesnym wniesieniem wniosku (wcześniejsze daty pierwszeństwa i wniesienia, wczesne publikacje, potencjalne odrzucenie z powodu braku wsparcia / stosowalności przemysłowej, etc.). Chociaż uczestnik nie musi w sposób formalny konsultować się z innymi uczestnikami przed podjęciem decyzji w sprawie ochrony konkretnego elementu nowej wiedzy, będącej jego własnością, powinni być oni jednak o tym poinformowani, by mogli wyrazić (i uzasadnić) potencjalne zasadne interesy. Powinni być również poinformowani o podjętych środkach ochronnych. Kwestie te mogą być ustalone szczegółowo w umowie konsorcjum lub poprzez określone odrębne porozumienia. Dotyczące PWI przepisy 7PR stanowią teraz wyraźnie, że jeżeli uczestnik nie zamierza chronić swej nowej wiedzy może najpierw zaoferować jej przekazanie innemu uczestnikowi lub nawet pewnym osobom trzecim, które mogą uznać za bardziej właściwe chronienie tego elementu nowej wiedzy, niż pozostawienie go bez ochrony, dostępnego do wykorzystania przez konkurentów (patrz artykuł 44.2 ZU: i nie przenosi praw własności na innego uczestnika podobne sformułowanie występuje w artykule II.28.3 UDWE). 5.1 Ochrona zapewniana przez Komisję

15 15 Jeżeli cenna nowa wiedza nie została objęta ochroną, Komisja musi zostać poinformowana (najpóźniej 45 dni przed podjęciem jakiejkolwiek działalności polegającej na upowszechnianiu) i może objąć ją ochroną w imieniu Wspólnoty Europejskiej, za zgodą zainteresowanych uczestników 18 (artykuł 44.2 ZU artykuł II.28.3 UDWE). Precyzując, w takim wypadku środki ochronne mogą zostać podjęte przez Ośrodek Wspólnych Badań, który zarządza portfelem PWI Wspólnoty. Ta zasada włącznie z obowiązkiem informowania Komisji może być zastosowana również przez uczestników 1) jeżeli niektóre elementy nowej wiedzy zostały objęte ochroną przez uczestnika ale właściciel rozważa rezygnację z ochrony (np. poprzez nieopłacanie urzędowych opłat za rozpatrzenie lub odnowienie wniosku patentowego) oraz 2) kiedy wystąpiono o ochronę w pierwszym kraju ( pierwszeństwo wniosku ), ale właściciel nie planuje rozciągnięcia tej ochrony na inne kraje przed końcem okresu pierwszeństwa. W tych wypadkach (brak zamiaru objęcia ochroną lub zamiar rezygnacji z ochrony nowej wiedzy), Komisja powinna być poinformowana odpowiednio wcześniej o jakimkolwiek obowiązującym, urzędowym nieprzekraczalnym terminie (takim jak te związane z płatnością opłat za odnowienie lub z końcem okresu pierwszeństwa; najlepiej z powiadomieniem wystosowanym co najmniej 2 miesiące wcześniej), żeby mogła podjąć odpowiednie środki. 5.2 Szczególne kwestie związane z wnioskami patentowymi Kiedy wniosek patentowy zostaje złożony, jest istotne, by ustalić prawdziwego(ych) wynalazcę(ów), nie tylko dla sprawiedliwości, ale również z przyczyn prawnych. W USA, w szczególności, błędy (oszustwo) w określeniu wynalazcy mogą, w pewnych okolicznościach, prowadzić do unieważnienia patentu. Systematyczne określanie kierownika wydziału jako jednego z wynalazców (powszechna praktyka na niektórych uniwersytetach) powinno być zatem unikane, jeżeli nie odpowiada faktom. Wnioski patentowe dotyczące nowej wiedzy muszą również zawierać następujące zdanie (lub jego przekład) w opisie dotyczącym finansowania 7PR (artykuł 45 ZU artykuł II.28.2 UDWE): Prace, które doprowadziły do powstania tego wynalazku, prowadzone były przy wsparciu finansowym Siódmego Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej (7PR/ ), na podstawie umowy o dotację nr xxxxxx. Przekłady tego zdania na wszystkie języki Wspólnoty są dostępne w Internecie (DODAĆ ODNOŚNIK), a podane sformułowanie musi być użyte we wnioskach patentowych złożonych w odpowiednich językach. 18 Zainteresowany uczestnik może odmówić zgody jedynie wtedy, jeżeli może wykazać, że jego uzasadnione interesy poniosłyby nieproporcjonalnie wielką szkodę.

16 16 Należy również zaznaczyć, że ustawodawstwo niektórych krajów (np. Niemcy, Francja) stanowi, że zatrudnieni wynalazcy mają prawo do określonego wynagrodzenia w odniesieniu do nowych wniosków patentowych złożonych w imieniu ich pracodawcy. 6. WYKORZYSTANIE NOWEJ WIEDZY Źródła: artykuł 46.1 ZU artykuł II.29 UDWE (Euratom: artykuł 45.1 ZU) Uczestnicy powinni wykorzystywać nową wiedzę, będącą ich własnością lub zapewnić, że jest ona wykorzystywana (artykuł 46.1 ZU artykuł II.29 UDWE). Wykorzystanie oznacza bezpośrednie lub pośrednie użycie nowej wiedzy w dalszych działaniach badawczych, innych niż te objęte projektem, lub dla celów rozwijania, tworzenia i wprowadzania na rynek produktu lub procesu, lub dla celów tworzenia i dostarczania usługi. Bezpośrednie używanie jest dokonywane przez uczestnika, którego własnością jest nowa wiedza (np. poprzez dalsze badanie lub komercyjne lub przemysłowe wykorzystywanie w swych własnych działaniach), podczas gdy pośrednie używanie jest dokonywane przez inne osoby (np. poprzez udzielanie licencji 19 ). Jest jasne, że wykorzystywanie komercyjne może być podejmowane jedynie wtedy, jeżeli ma sens z ekonomicznego punktu widzenia. Kiedy prawo własności nowej wiedzy jest przenoszone, jednym z zobowiązań, które mają być przekazane, jest zobowiązanie do wykorzystywania tej nowej wiedzy. 7. UPOWSZECHNIANIE (WŁĄCZNIE Z PUBLIKACJĄ) NOWEJ WIEDZY Źródła: artykuły 3 i 46 ZU artykuły II.9 i II.30 UDWE (Euratom: artykuły 3 i 45 ZU). Każdy uczestnik powinien zapewnić, by nowa wiedza stanowiąca jego własność była upowszechniana tak szybko, jak to możliwe. Jednakże, jakiekolwiek upowszechnianie (włącznie z publikacjami lub w Internecie) powinno być odłożona do momentu, kiedy podjęta zostanie decyzja o jej możliwej ochronie (poprzez PWI lub tajemnicę handlową). Inni uczestnicy mogą sprzeciwiać się działalności związanej z upowszechnianiem, jeżeli ich uzasadnione interesy w odniesieniu do ich nowej wiedzy lub istniejącej wiedzy mogłyby ponieść nieproporcjonalnie wielką szkodę. W przypadkach, gdy upowszechnianie nowej wiedzy nie wpływa negatywnie na jej ochronę i wykorzystywanie, istnieje obowiązek, by upowszechniać ją szybko. Jeżeli uczestnicy nie zrobią tego (bez żadnego uzasadnienia), Komisja może upowszechnić nową wiedzę bez ubiegania się o zgodę (artykuł 46.2 ZU artykuł II.30.1 UDWE). Jednakże, upowszechnianie nowej wiedzy nie może odbyć się przed podjęciem decyzji dotyczącej jej możliwej ochrony. Jakiekolwiek ujawnienie, nawet pojedynczej osobie, która nie podlega obowiązkom zachowania tajemnicy ani poufności (zwykle, ktoś z innej organizacji spoza konsorcjum), przed złożeniem wniosku o ochronę, może być w istocie uważane za stanowiące ujawnienie szkodliwe dla możliwości opatentowania, czy było 19 Należy zauważyć, że jeżeli prawa dostępu do nowej wiedzy lub istniejącej wiedzy innych uczestników są potrzebne, wymagać to może zgody uczestnika, którego własnością jest nowa wiedza lub wiedza istniejąca, jako że prawa dostępu nie dają prawa udzielania sublicencji, chyba że uzgodniono inaczej (patrz dział 8.5 poniżej).

17 17 pisemne (włącznie z ami), czy ustne (np. na konferencjach lub nawet pojedynczej osobie) (artykuł 46.3 ZU artykuł II.30.2 UDWE). Jak widać, upowszechnianie nie może mieć miejsca, jeżeli planowana jest ochrona nowej wiedzy jako tajemnicy handlowej (tzn. poufnej wiedzy specjalistycznej). Zaleca się, by zobowiązania związane z poufnością (inne niż w artykule 3 ZU artykule II.9 UDWE) były wyszczególnione w umowie konsorcjum lub w określonej umowie o poufności (która może być zawarta nawet przed przedstawieniem propozycji projektu). Wszelkie dane, które mają pozostać tajne, powinny być wyraźnie oznaczone jako poufne, a odpowiednie środki powinny być wtedy podjęte przez innych uczestników i Komisję w celu zachowania poufności, nawet po zakończeniu projektu (artykuł 3 ZU artykuł II.9 UDWE). W celu uzyskania informacji dotyczących upowszechniania nowej wiedzy w zależności od zasad klasyfikacji, patrz dział 7.4, poniżej. Inni uczestnicy muszą otrzymać wcześniejsze pisemne powiadomienie co najmniej 45 dni przed jakąkolwiek planowaną działalnością związaną z upowszechnianiem (włącznie z wszelkimi witrynami internetowymi ujawniającymi jakiekolwiek uzyskane wyniki), wraz z dostatecznymi informacjami dotyczącymi planowanego upowszechniania (artykuł 46.4 ZU artykuł II.30.3 UDWE), aby pozwolić im ocenić, czy ich uzasadnione interesy poniosą nieproporcjonalnie wielką szkodę w związku z ich nową wiedzą lub istniejącą wiedzą (na przykład, czy upowszechnianie ujawniłoby cenną istniejącą wiedzą, stanowiącą tajemnicę handlową), w którym to przypadku mieliby 30 dni od powiadomienia na sprzeciw wobec takiego upowszechnienia (artykuł II.30.3 UDWE). W takich wypadkach, działalność upowszechniająca nie może się odbyć, chyba że odpowiednie kroki będą podjęte w celu zabezpieczenia tych uzasadnionych interesów. Do takich kroków należeć może pominięcie niektórych danych lub odłożenie rozpowszechniania do momentu, aż ochrona zostanie uzyskana. Uczestnicy mogą uzgodnić na piśmie (na przykład w umowie konsorcjum) inne limity czasowe niż te wytyczone powyżej; obejmować mogą one nieprzekraczalny termin ustalenia odpowiednich kroków, które mają zostać podjęte dla zapewnienia, że na przykład publikacje dotyczące określonych elementów nowej wiedzy nie są odkładane ani opóźniane bez uzasadnienia. Zgodnie z PR7, Komisja ma być powiadamiana z wyprzedzeniem o planach upowszechniania jedynie wtedy, gdy nowa wiedza, która ma być upowszechniona, posiada możliwe zastosowanie przemysłowe i komercyjne oraz nie została objęta formalną ochroną (patrz 5.1 powyżej). W takim przypadku, żadne działania upowszechniające nie mogą się odbywać, zanim Komisja nie zostanie poinformowana (artykuł 44.2 ZU artykuł II.28.3 UDWE); ma to zapewnić Komisji możliwość ochrony tej nowej wiedzy we własnym imieniu. 7.1 Oświadczenie dotyczące wsparcia finansowego W celu ułatwienia identyfikacji przez odbiorców i Komisję, materiały służące upowszechnianiu (np. publikacje, witryny internetowe, etc.) dotyczące wyników projektów 7PR muszą zawierać następujące określone zdanie, zawarte w Umowie o Dotację WE (artykuł 45 ZU artykuł II.30.4 UDWE):

18 18 Badania, które doprowadziły do uzyskania tych wyników, były prowadzone przy wsparciu finansowym Siódmego Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej (PR7/ ), na podstawie umowy o dotację nr xxxxxx. Przekłady tego zdania na języki Wspólnoty inne niż angielski są dostępne w Internecie (DODAĆ ODNOŚNIK) i mają być stosowane tam, gdzie jest to przewidziane. 7.2 Sprawozdawczość Wszystkie działania służące upowszechnianiu powinny być zgłaszane w planie użycia i upowszechniania nowej wiedzy, włącznie z wystarczającymi szczegółami/odniesieniami, aby umożliwić Komisji śledzenie tych działań. W odniesieniu do publikacji naukowych związanych z nową wiedzą, publikowanych przed lub po ostatecznym sprawozdaniu, takie szczegóły/odniesienia oraz abstrakt publikacji muszą być dostarczone do Komisji najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy po publikacji (artykuł II.30.4 UDWE). Ponadto, kopia elektroniczna opublikowanej wersji ostatecznego rękopisu przyjętego do druku powinna być również dostarczona Komisji w celu publikacji (por. artykuł II.12.2 UDWE) jednocześnie, jeżeli nie narusza to żadnych praw osób trzecich. 7.3 Relacje z wydawcami pism naukowych Uczestnicy PR napotykają czasem problemy przy publikacji artykułu w piśmie naukowym. Wielu wydawców rzeczywiście wymaga, by uczestnik lub autor artykułu zawarł z nimi umowę, poprzez którą przekazuje on prawa autorskie/udziela wyłącznej licencji, zrzekając się praw do samodzielnego opublikowania artykułu (gdzie indziej) oraz do umieszczania go w miejscu umożliwiającym dostęp (archiwum) bez zgody wydawcy. Należy poczynić szereg uwag dotyczących takich umów wydawniczych: - Po pierwsze, przepisy umowy wydawniczej stosuje się jedynie do określonego tekstu. Nie znajdują one zastosowania do żadnych wynalazków ani innej wiedzy (modeli matematycznych, etc.) opisanych w tekście. Umowa wydawnicza nie wpływa w żaden sposób na użycie, własność, etc., takich wynalazków lub wiedzy. Niektóre umowy wydawnicze wyraźnie stanowią, że takie prawa pozostają własnością uczestnika lub autora. - Główne postanowienie takiej umowy wydawniczej zwykle odnosi się do przekazania prawa autorskiego dotyczącego danego tekstu. Chociaż można by uważać, że takie przeniesienie jedynie uniemożliwia autorowi(om) tekstu publikowanie tego określonego tekstu, należy zauważyć, że część umów wydawniczych przewiduje przekazanie prawa autorskiego do tekstu i jakichkolwiek jego modyfikacji, co jest oczywiście znacznie szersze i raczej mało precyzyjne, i stąd powinno być unikane. Jednakże, nie powinno się sądzić, że umowa wydawnicza (przeniesienia praw autorskich) zabrania publikacji jakichkolwiek dalszych artykułów przez uczestników projektu, w związku z ich projektem, tak długo, jak żadna część pierwszego tekstu nie jest wykorzystana (stanowiące jego podstawy idee mogą być oczywiście użyte ponownie, ale muszą być wyrażone w inny sposób).

19 19 - Na obowiązki określone w umowie o dotację WE nie wpływają żadne późniejsze umowy wydawnicze (ani inne) (por. artykuł 18.3 ZU artykuł II.3.i UDWE). W szczególności, Komisja może publikować dowolne niepoufne wyniki projektów lub związane z nimi informacje, jeżeli uzna to za stosowne, włącznie z publikacjami elektronicznymi. Jest obowiązkiem uczestników zapewnienie, że dowolna późniejsza umowa, którą mogą zawrzeć z wydawcą, nie jest sprzeczna z przepisami umowy o dotację WE (na przykład artykuł II.30 UDWE). - W wielu państwach (włącznie z większością Państw Członkowskich) i zgodnie z Europejską Konwencją Patentową, wynalazek nie podlega patentowaniu, jeżeli został ujawniony; należy przeto zachować szczególną ostrożność, jeżeli rozważana publikacja ujawnia niechronioną nową wiedzę (por. artykuł 46.3 ZU artykuł II.30.2 UDWE). Zaleca się, by uczestnicy projektów PR, rozważając publikowanie wyników w piśmie naukowym: - przedyskutowali ten zamiar z innymi uczestnikami i, jeżeli niektóre (lub wszystkie) elementy nowej wiedzy i/albo istniejącej wiedzy, które mają zostać opublikowane, należą do innego(ych) uczestnika(ów), uzyskali jego/ich wcześniejszą zgodę (co do zasady, ani istniejąca, ani nowa wiedza nie może zostać upowszechniona bez zgody jej właściciela); należy zauważyć, że chociaż każdy uczestnik może upowszechniać nową wiedzę, która jest jego własnością, kilku uczestników może uzgodnić wspólne upowszechnianie, jak na przykład często się zdarza w wypadku współautorstwa publikacji naukowej). - ostrożnie sprawdzili zgodność umowy o dotację WE, którą podpisali, z jakimikolwiek umowami wydawniczymi, które mają zamiar podpisać, - poinformowali wydawcę o obowiązkach wynikających z umowy o dotację WE (w szczególności art. II.3.i oraz II.30.4 UDWE). Postanowienie umowne uwzględniające to może być umieszczone w umowie wydawniczej, na przykład: Wydawca zgadza się, by autor zachował prawo dostarczenia Komisji Europejskiej, dla celów publikacji, kopii elektronicznej opublikowanej wersji lub ostatecznego rękopisu przyjętego do druku. Wydawca musi zostać również poinformowany o oświadczeniu związanym ze wsparciem finansowym (patrz 7.1 powyżej), o którym należy wspomnieć. Na koniec, jeżeli autor podejmuje inicjatywę, musi on uzyskać niezbędne pozwolenie od uczestnika, którego własnością jest nowa wiedza (nawet, jeżeli rzeczony uczestnik jest pracodawcą autora) przed zgłoszeniem artykułu do publikacji. Uczestnicy powinny zapewnić, że zaimplementowali wewnętrzne procedury, które to zagwarantują, jako że pozostają oni odpowiedzialni za wypełnienie swych obowiązków odnośnie nowej wiedzy wobec innych uczestników (włącznie z kwestiami ochrony i upowszechniania). 7.4 Upowszechnianie nowej wiedzy w projektach badawczych związanych z bezpieczeństwem

20 20 Projekty badawcze związane z bezpieczeństwem mogą zawierać dane lub informacje klasyfikowane 20, zakwalifikowane do nowej wiedzy. W celu ochrony uczestników i zapewnienia, że odpowiednie narodowe, wspólnotowe i, jeżeli istotne, międzynarodowe zasady postępowania z takimi danymi lub informacjami są przestrzegane przez uczestników, upowszechnianie nowej wiedzy może być ograniczone w stosunku do określonych uczestników lub celów. Decyzją uczestników uzgodnioną z Komisją upowszechnianie nowej wiedzy, zależne od takich prawnych ograniczeń, może być rozciągnięte na osoby trzecie niebędące częścią konsorcjum. Z uwagi na delikatny charakter klasyfikowanych danych i informacji, w projektach badawczych związanych z bezpieczeństwem może być umieszczona klauzula specjalna, która co do generalnej zasady wyklucza upowszechnianie nowej wiedzy spółkom-matkom i/albo spółkom stowarzyszonym lub dowolnym podmiotom prawnym, które nie stanowią części konsorcjum. Wyjątki od tego są dopuszczalne, ale jedynie w wyniku decyzji podjętej wspólnie przez uczestników i Komisję, po analizie każdego indywidualnego przypadku. Obowiązek klasyfikowania informacji spoczywa na twórcy takiej informacji. W wypadkach wspólnego rozwijania, zainteresowani uczestnicy są odpowiedzialni za określenie odpowiedniego poziomu klasyfikacji. Poziom klasyfikacji jest oparty wyłącznie na zawartości informacji i musi bazować na istniejących klasyfikacjach bezpieczeństwa, ustalonych na poziomie narodowym i wspólnotowym, np. ograniczonego dostępu, poufne, tajne, ściśle tajne. 8. PRAWA DOSTĘPU ZASADY OGÓLNE Źródła: artykuły ZU artykuły II UDWE (Euratom: artykuły ZU) 8.1 Czym są prawa dostępu? Prawa dostępu to licencje i prawa użytkowników do nowej wiedzy i istniejącej wiedzy, będącej własnością innego uczestnika projektu. Postanowienia Umowy o Dotację WE związane z prawami dostępu do nowej wiedzy i wiedzy istniejącej, stanowią postanowienia minimalne, które o ile inaczej nie wskazano nie mogą być uchylone ani ograniczone. Jednakże, dodatkowe prawa dostępu mogą być przyznane (na przykład do wiedzy ubocznej lub całej nowej wiedzy, tzn. nie tylko do elementów potrzebnych do użycia swojej nowej 20 Termin klasyfikacja oznacza przydzielenie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa danym lub informacjom, których nieautoryzowane ujawnienie mogłoby spowodować w pewnym stopniu szkodę dla interesów Wspólnoty lub Państw Członkowskich. Poziom klasyfikacji i postępowanie z klasyfikowanymi danymi lub informacjami zależy od uregulowań narodowych i wspólnotowych, szczególnie od decyzji Komisji z dnia 29 listopada 2001 r. (2001/844/WE, EWWiS, Euratom), Dz.U. L 317/1 i zmieniające decyzje Komisji (np. decyzja Komisja z dnia 2 sierpnia 2006 (2006/548/WE, Euratom), Dz.U. 215/38 Termin klasyfikowane dane lub informacje oznacza dowolne dane lub informacje, których nieautoryzowane ujawnienie mogłoby spowodować szkodę w różnym stopniu dla interesów UE, jednego lub więcej jej Państw Członkowskich, niezależnie od tego, czy taka informacja pochodzi z obrębu UE, czy też została otrzymana od Państw Członkowskich, państw trzecich lub organizacji międzynarodowych.