The World s Den tal New spa per Po lish Edi tion. ISSN X MARZEC CENA: 9,50 zł VOL. 9, NR 3

Transkrypt

1 1 News DENTAL TRIBUNE Polish Edition DEN TAL TRI BUNE The World s Den tal New spa per Po lish Edi tion ISSN X MARZEC CENA: 9,50 zł VOL. 9, NR 3 News Endodoncja pojedynczym pilnikiem 4Strona 5 Perspektywy Dentyści muszą mieć świadomość swojego potencjału 4Strona 9 Wydarzenia Sukces targów Krakdent Strona 12 MZ chce standaryzacji i liczenia kosztów Ministerstwo Zdrowia pracuje nad projektem ustawy dotyczącej liczenia kosztów i standardów, które będą musiały wdrożyć wszystkie placówki ochrony zdrowia. Ustawa ma się opierać na doświadczeniach części placówek, które dzięki unijnym funduszom przeszły już specjalistyczne szkolenia. Dziś samodzielnie obliczają, ile wydają na leki, materiały opatrunkowe, opiekę specjalistów i pielęgniarek oraz utrzymanie łóżek. Bez wiedzy na temat rzeczywistych kosztów działalności, wiele zakładów opieki zdrowotnej nadmiernie się zadłuża, bowiem Fot.: środki z kontraktów z NFZ okazują się niewystarczające. Z kolei w innych dziedzinach o kontrakty rywalizuje ze sobą coraz więcej prywatnych i publicznych zakładów. MZ twierdzi, że wdrożenie właściwych standardów liczenia kosztów leczenia pozwoli dostosować stawki wypłacane szpitalom do ich rzeczywistych potrzeb. Koszty udzielania świadczeń są liczone w większości krajów, chociaż nie we wszystkich placówkach. Służy to m.in. wycenie świadczeń i określeniu ich rzeczywistych kosztów, co ma bezpośredni wpływ nie tylko na sytuację finansową podmiotów udzielających świadczeń medycznych, ale także na budżety płatników. DT Polacy nie popierają rządowych planów ograniczenia refundacji leków Jeśli wydatki państwa na dopłaty do leków zostaną ograniczone, dla 1/3 Polaków zrealizowanie recepty będzie oznaczać rezygnację z innych wydatków, a 20% nie wykupi wszystkich przepisanych im leków wynika z badania opinii publicznej przeprowa - dzonego przez IQS. 89% badanych uważa, że decyzja rządu o ograniczeniu wydatków na refundację leków do 17% budżetu NFZ za świadczenia zdrowotne jest niesłuszna. Taki zapis zawiera przygotowana przez Ministerstwo Zdrowia ustawa o refundacji leków. W efekcie dopłaty pacjentów do leków wzrosną. Połowa badanych argumentuje swoją odpowiedź tym, że wielu chorych, a zwłaszcza emerytów nie stać na leki; 1/3 ankietowanych nie zgadza się z propozycjami rządu, bo pieniądze na refundację pochodzą ze składek, więc nie powinno się ograniczać wydatków na refundację, 10% podkreśla, że taniej jest wziąć tabletkę niż zaniechać leczenia i iść potem do szpitala. Dla 34% pytanych podwyższenie opłat za leki będzie się wiązało z koniecznością rezygnacji z innych podstawowych wydatków (jedzenie, opłaty), dla 23% z ograniczeniem przyjmowania leków i wyborem tylko niektórych z nich, dla zdecydowanej mniejszości z koniecznością zaniechania leczenia (4%) oraz skorzystania z pomocy finansowej (5%) rodziny, znajomych lub instytucji pomo - cowych. Z badania wynika, że zakup leków stanowi poważne obciążenie dla osób w wieku lat. Dla połowy respondentów ich koszt stanowi ważną cześć domowego budżetu. DT Blend-a-med PRO-EXPERT OCHRONA DZIĄSEŁ pasta o działaniu bakteriostatycznym Redukcja płytki Ochrona dziąseł Zapobieganie i leczenie nadwrażliwości zębów NOWE SPOJRZENIE NA OCHRONĘ DZIĄSEŁ I NWRAŻLIWOŚĆ Pomaga chronić dziąsła przez działanie ograniczające rozmnażanie bakterii i uwalnianie toksyn. Pomaga w zmniejszaniu recesji dziąseł powodujących obnażanie kanalików zębinowych, które prowadzi do nadwrażliwości zębów.

2 2 News DENTAL TRIBUNE Polish Edition Innowacyjność wyleczy gospodarkę? Polska znajduje się na 23. miejscu wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej pod względem wspierania innowacyjności. W 2010 r. nakłady polskich firm na badania i rozwój wyniosły 0,89% PKB, co stawia nasz kraj niemal na końcu wśród krajów UE. Dla porównania: Czesi przez - naczają na ten cel niemal 2 razy więcej środków (1,47% PKB), a liderem w Europie jest Francja z 2,02% PKB. Jedynie ponad 20% polskich przedsiębiorstw wprowadza innowacje, średnia dla całej UE wynosi 39,5%, a wśród firm niemieckich ponad 70%. Polski system podatkowy w żaden sposób nie zachęca firm do inwestowania w badania i rozwój. Ulgi podatkowe dotyczą tylko kosztów zakupionych rozwiązań technologicznych i nie obejmują prac badawczo-rozwojowych prowadzonych we własnym zakresie. Tymczasem inne kraje wspierają właśnie taki model innowacyjności, uznając go za najbardziej korzystny i efektywny, np. w Czechach i na Węgrzech całkowita korzyść podatkowa może wynieść 200% kosztów poniesionych na prace badawcze. Rozwój innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy jest podstawą przygotowanej przez rząd Strategii Polska Jej celem jest wytyczenie ścieżek rozwoju Polski w kolejnych 20 latach oraz pokazanie możliwości dalszej modernizacji krajowej gospodarki. Rząd przygotował strategiczny dokument wytyczający kierunki rozwoju innowacyjności polskiej gospodarki, ale jednocześnie wprowadza rozwiązania ustawowe, które nie sprzyjają innowacyjności polskich firm, pozbawiając je środków na inwestycje. Branżą, która w ostatnim 10-leciu stała się w Polsce liderem in - nowacyjności i rozwoju technologicznego na równi z przemysłem produkującym sprzęt transportowy oraz maszyny i urządzenia jest branża farmaceutyczna. Wg raportu IBnGR, nakłady sektora farmaceutycznego stanowią ok. 10% wydatków całego polskiego przemysłu na badania i rozwój. Dodatkowo generuje on ciągle zwiększający się popyt na usługi jednostek badawczo-rozwojowych. Innowacyjny oraz inwestujący w badania i rozwój krajowy przemysł far - maceutyczny może być (wspólnie z innymi branżami wysokich technologii) motorem dla realizacji rządowej strategii rozwoju gospodarki budowanej na wiedzy. Brakuje jednak konkretnych działań, które stymulowałyby go do dalszego intensywnego rozwoju i inwestycji. DT Wydawca : Biuro w Polsce: Dental Tribune Polska Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 44, lok War szawa Tel.: (22) Fax: (22) info@dental-tribune.com Zespół redakcyjny: Redaktor naczelna: Magdalena Wojtkiewicz m.wojtkiewicz@dental-tribune.com O wy dawcy Tłumacze: Ewa Aleksińska, Marcin Aleksiński, Ewa Ganowicz, Sara Bojarczuk Redakcja i korekta tekstów: Marzena Bojarczuk, m.bojarczuk@dental-tribune.com Marketing i reklama: Grzegorz Rosiak, g.rosiak@dental-tribune.com Tel.: (22) Informacje w sprawie prenumeraty: Dental Tribune Polska Sp. z o.o., in fo@d-t.pl, Tel.: (22) Nakład: egz. Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381, z późn. zmianami i rozporządzeniami). Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów. Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune. Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The pub - lishers also do not assume responsibility for product names DEN TAL TRI BUNE The World s Den tal New spa per or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of Dental Tribune International. Licensing by Dental Tribune International Publisher Torsten Oemus Group Edi tor Daniel Zimmermann newsroom@dental-tribune.com Tel.: / Editors Claudia Salwiczek, Anja Worm Editorial Assistant Yvonne Bachmann Copy Editors Sabrina Raaff, Hans Motschmann President/CEO Torsten Oemus Sales & Marketing Peter Witteczek, Antje Kahnt Director of Finance & Controlling Dan Wunderlich Marketing & Sales Services Nadine Parczyk License Inquiries Jörg War schat International Editorial Board Dr Nasser Barghi, USA Ceramics Dr Karl Behr, Germany Endodontics Dr George Freedman, Canada Esthetics Dr Howard Glazer, USA Cariology Accounting Manuela Hunger Business Development Manager Bernhard Moldenhauer Project Manager Online Alexander Witteczek Executive Producer Gernot Meyer Dental Tribune International Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany Tel.: Fax: info@dental-tribune.com Regional Offices Asia Pacific Dental Tribune Asia Pacific Limited Room A, 20/F, Harvard Commercial Building, 111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong Tel.: Fax The Americas 116 West 23rd Street, Ste. 500, New York, N.Y , USA Tel.: Fax: Prof. Dr I. Krejci, Switzerland Conservative Dentistry, Dr Edward Lynch, Ireland Restorative Dr Ziv Mazor, Israel Implantology Prof. Dr Georg Meyer, Germany Restorative Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria Function, Dr Marius Steigmann, Germany Implantology 2010, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved

3 DENTAL TRIBUNE Polish Edition News 3 Nadwrażliwy problem Co trzeci Polak cierpi z powodu nadwrażliwości zębów, a ponad połowa pacjentów akceptuje codzienny ból zębów wywołany nadwrażliwością i nie zgłasza się z tym problemem do lekarza dentysty. Problem ten dotyka przede wszystkim osoby w wieku lat, częściej kobiety niż mężczyzn. Jednocześnie z badań wynika, że ponad 75% osób dotkniętych nadwrażliwością nigdy nie stosowało pasty specjalistycznej lub stosowało ją niezbyt często. Jak podaje The Journal of Clinical Dentistry, liczne badania kliniczne i porównawcze potwierdziły, iż zastosowanie pasty zawierającej octan strontu dało lepsze wyniki w ocenie zamykania kanalików zębinowych w porównaniu z pastą zawierającą argininę, zapewniając natychmiastową redukcję nadwrażliwości zębiny oraz długotrwałe redukowanie nadwrażliwości zębiny. Badania porównawcze obejmowały pasty zawierające m.in. octan strontu, sole metali cynku, soli cynowych oraz argininę. Nagle pojawiający się ostry i krótkotrwały ból zębów jest konsekwencją odsłonięcia zębiny. Dopóki zębina ma zapewnioną naturalną ochronę w postaci szkliwa, zęby nie reagują na nagłą zmianę temperatury lub smaku w jamie ustnej. Jeśli jednak szkliwo zostanie uszkodzone albo starte, może dojść do odsłonięcia kana - lików zębinowych i przesłanie sygnału bólowego prosto do zakończeń nerwowych. Istotną rolę w procesie odsłonięcia zębiny odgrywa uszkodzenie lub starcie warstwy szkliwa, do którego dochodzi m.in. wskutek urazu, zbyt energicznego szczotkowania, spożywania nadmiernej ilości kwaśnych pokarmów (np. owoców, soków owocowych), zgrzytania zębami w czasie snu. U wielu pacjentów objawy nadwrażliwości mogą się pojawić po zabiegu wybielania lub oczyszczania zębów z kamienia nazębnego. Wrażliwość zębów nie mija sama, dlatego tak ważna jest profilaktyka najprostszą i najtańszą jej metodą jest stosowanie specjalistycznej pasty do zębów. Najlepiej wybrać taką, którą działa błyskawicznie, daje długotrwały efekt i można ją stosować 2 razy dziennie. Warto także zwrócić uwagę na jej skład. Jeśli jest w nim octan strontu, to mamy gwarancję dobrego wyboru. Substancja ta głęboko i szczelnie zamyka ka - naliki zębinowe, a zamknięcie to jest odporne na działanie kwasów. Jak wynika z badań porównawczych, których wyniki opublikowano w 2010 r. w The Journal of Clinical Dentistry, pas ta z octanem strontu jest skuteczniejsza od pasty, w której składnikiem aktywnym jest arginina. DT Leasingodawcy przewidują wzrost zainteresowania finansowaniem zewnętrznym wśród wolnych zawodów Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów od 1. maja br. sprzedaż towarów i usług przez przedstawicieli wolnych zawodów na rzecz osób fi - zycznych podlega obowiązkowi ewidencji za pomocą kas rejestrujących. Zdaniem niektórych przedstawicieli leasingodawców spowoduje to wzrost zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne wśród przedsiębiorców wykonujących wolne zawody. Przedstawiciele wolnych zawodów to wymagająca grupa klientów wyróżniająca się m.in. wysoką świadomością i wiedzą na temat różnych form finansowania zakupów mówi Tomasz Jędraszewski, wiceprezes zarządu BZ WBK Finanse & Leasing. Mogą oni już niebawem poszukiwać rozwiązań, które umożliwią im wykazanie jak największych kosztów podatkowych zmniejszających podstawę opodatkowania. Jednym z takich rozwiązań jest leasing. W przypadku leasingu operacyjne - go klient może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wszystkie miesięczne raty za finansowany samochód lub maszynę czy sprzęt medyczny oraz całą opłatę wstępną. W leasingu finansowym podstawę opodatkowania leasingobiorcy obniża część odsetkowa rat oraz odpis amortyzacyjny od przedmiotu. DT Źródło: ComPress SA Sprywatyzowany szpital a środki unijne Przekształcenie szpitala w spółkę prawa handlowego nie oznacza zwrotu unijnych środków. Muszą być jednak zachowane pewne warunki. Uchwalenie przez Sejm ustawy o działalności leczniczej oznacza duże wyzwania, szczególnie dla samorządów, bowiem to na nie spadnie obowiązek podjęcia decyzji o przyszłości pociągnie za sobą również konieczność zwrotu pieniędzy uzyskanych przez placówki w ramach programów unijnych. Dzięki tym środkom placówki kupują nowy sprzęt i remontują budynki. Mini - sterstwo Zdrowia tłumaczy jednak, że zmiana formy prawnej nie oznacza przerwania finansowania rozpoczętych projektów. Muszą być jednak spełnione określone warunki, np. majątek wytworzony podległych im publicznych szpitali działających w formie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Jeżeli są to dobrze prosperujące placówki bez strat i długów, to samorząd nie ma obowiązku przekształcania ich w spółki prawa handlowego. Jeżeli jednak szpital należący do powiatu czy marszałka wykazuje straty, to organ założycielski ma na jej wyrównanie 3 miesiące od zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obra - chunkowy. Jeżeli tego nie zrobi, to w ciągu kolejnych 12 miesięcy, szpital stanie się spółką. Część samorządów obawia się, że zmiana formy prawnej SP ZOZ z udziałem środków unijnych będzie musiał być wykorzystywany przez spółkę w takim samym celu jak przez SP ZOZ, tzn. do udzie - lania świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Ponadto musi być zachowana pełna kontrola jednostki samorządu terytorialnego nad spółką, co oznacza posiadanie przez samorząd 100% udziałów lub akcji. Dodatkowo w okresie 5 lat od dnia podpisania umowy lub wydania decyzji o dofinansowanie samorządy nie będą mogły zbywać swoich udziałów i akcji w spółkach powstałych w wyniku przekształcenia SP ZOZ. Konsekwencją ich zbycia byłaby konieczność zwrotu uzyskanych środków. DT

4 4 News DENTAL TRIBUNE Polish Edition Kosmiczne technologie i materiały w gabinetach stomatologicznych Dentyści w Polsce coraz częściej sięgają po rozwiązania, które do tej pory stosowali architekci, astronauci i graficy. Do polskich gabinetów wkroczyła już diagnostyka 3D, teraz pora na projektowanie zębów w technologii C/CAM tej samej, w której projektuje się najwyższe budynki świata. W gabinecie znajdziemy dziś także nanotechnologię rodem z NASA, która pozwala na odbudowę pełnego uzębienia w ciągu doby. Diagnostyka science fiction Gabinety naszpikowane technologią stają się rzeczywistością. Dziś, odwiedzając gabinet dentystyczny, pacjent poddawany jest najpierw szczegółowej diagnostyce (np. tomografii komputerowej), a swoje ubytki może obejrzeć w technologii 3D na ekranie plazmowym. Dzięki temu lekarz dentysta może precyzyjnie zaplanować odbudowę uzębienia, a nawet przeprowadzić symulację, pokazując pacjentowi, jak będzie wyglądała jego jama ustna po leczeniu. Do tej pory dla wielu pacjentów efekt leczenia był niespodzianką i nie zawsze był zgodny z oczekiwaniami. Dziś, zanim podejmiemy się leczenia, jesteśmy w stanie pokazać pacjentowi efekt w trójwymiarze, dokładnie zaplanować etapy leczenia, koszty, a nawet wykonać symulacje wszczepienia implantu tak, aby sam zabieg był bardziej precyzyjny i mniej bolesny dla pacjenta mówi lek. stom. Wojciech Fąferko. Jak podkreślają dentyści, wszystko po to, żeby przekonać pacjentów do leczenia. W ciągu ostatnich 20 lat zrobiliśmy ogromny krok w stomatologii, przede wszystkim w kierunku zmniejszenia stresu i strachu pacjenta. Ogromny postęp poczyniono także w implantologii. Przede wszystkim skrócił się czas gojenia po zabiegu dodaje dr Fąferko. Implanty z patentami jak w NASA W gabinetach stomatologicznych znajdziemy tytanowe implanty ze specjalną powłoką z patentem NASA, która przyspiesza gojenie się i zrastanie implantu z kością szczęki. Dzięki temu dentyści są w stanie odbudować przy pomocy 4 implantów pełne uzębienie, nawet w 24 godz. albo podczas jednej wizyty wstawić pojedynczy ząb. Opracowano także i przebadano implanty o długości zaledwie 6 mm, które wszczepia się w miejsca, w których do tej pory konieczna była odbudowa kości. Do niedawna minimalne długości wynosiły 8-9 mm. Dzisiejsze rozwiązania technologiczne sprawiają, że implanty doskonale imitują naturę. W wielu przypadkach udało się także wyeliminować ingerencję skalpela za sprawą systemu Navigator. Dzięki temu pacjent nie odczuwa opuchlizny, minimalizowany jest także ból i czas gojenia się rany mówi dr W. Fąferko. Architektoniczne korony Obecnie korony projektowane są z użyciem technologii C/ CAM tej samej, jaką stosują architekci projektujący drapacze chmur w Dubaju. Wykorzystuje się także coraz nowocześniejsze ma - teriały, idealnie odwzorowujące naturalny ząb. System C/CAM projektuje zęby dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, tworząc taki ich kształt, który idealnie pasuje do konturu ust i wielkości pozostałych zębów. Także stosowany coraz częściej tlenek cyrkonu pozwala na odtworzenie zębów identycznych z naturalnymi. Nowy uśmiech w ciągu doby To, co dziś wzbudza największe zainteresowanie w gabinetach stomatologicznych, to możliwość odbudowy uzębienia w 24 godz. dzięki tzw. natychmiastowemu obciążeniu. W czasie pierwszej wizyty wykonujemy u pacjenta diagnostykę tomograficzną i planujemy całe leczenie. W ciągu kilku dni wykonujemy protezę, a następnie w ciągu jednej wizyty wszczepiamy implanty i mocujemy na nich protezę wyjaśnia Wojciech Fąferko. Jest to możliwe dzięki specjalnej powierzchni implantu, która przyśpiesza gojenie oraz zrastanie się z kością. Pozwala to m.in. na wykonywanie zabiegów u pacjentów z gorszą jakością kości, u palaczy, a także u osób obciążonych schorzeniami ogólnymi, które jeszcze kilka lat temu uniemożliwiały leczenie implantologiczne. Żeby stabilnie osadzić nowe zęby, implantolog wszczepia w kość szczęki 4-8 implantów, na które następnie zakładane są specjalne łączniki. Zabieg wszczepienia implantów i osadzenia na nich zębów trwa nie dłużej niż 2 godz. DT Źródło: Biuro Prasowe Centrum Implantologii i Ortodoncji Dentim clinic. Jedzmy sery dla lepszego zdrowia jamy ustnej! Być może brzmi to niewiarygodnie, jednak jedzenie sera może poprawić stan zdrowia jamy ustnej. Ser, ze względu na swą alkaliczność, spożywany pod koniec posiłku, może pomóc zredukować ryzyko erozji spowodowanej kwasami. Sprzyja neutralizowaniu działania kwasów, które występują w produktach spożywczych i napojach gazowanych. Najbardziej polecane są sery o najwyższym poziomie PH. Sery miękkie nie mają aż tak pozytywnego wpływu na zdrowie jamy ustnej. Erozja spowodowana kwasami jest zjawiskiem coraz częściej występującym, ponieważ ludzie spożywają coraz więcej słodkich napojów i pożywienia, które zwiększają liczbę bakterii bytujących w jamie ustnej. Bakterie produkują kwasy szkodliwe dla płytki nazębnej i atakują szkliwo, osłabiając je, przez co staje się ono bardziej podatne na uszkodzenia. Zjedzenie nawet małego kawałka sera po posiłku może pomóc zapobiec działaniu kwasów. Również wypicie dużej ilości wody sprzyja utrzymaniu zdrowia zębów i dziąseł. Picie wody korzystne jest zwłaszcza dla osób, które obawiają się przebarwień spowodowanych piciem kawy i herbaty. Czerwone wino także może spowodować utratę naturalnej bieli zębów, jednak wypicie wody po filiżance herbaty lub kieliszku wina skutecznie te - mu zapobiega. DT Wiosenne porządki zębów Wiosenne porządki nie tylko dla domu to zdaniem ekspertów, dobry sposób na uniknięcie choroby dziąseł. Tradycyjnie, wiosenne porządki oznaczały dokładne czyszczenie domu z kurzu i przygotowanie go do kolejnych, letnich miesięcy. Jednak ostatnio, jest to również metafora do przeorganizowania dotychczasowego stylu życia, aby było ono lepsze i bardziej satysfakcjonujące. Wiosna to idealny czas, by przypomnieć pacjentom o konieczności leczenia skrywanych dotąd problemów higieny jamy ustnej, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie całego organizmu. Konsekwencja Dotychczas naukowcy twierdzili, że to wirus paciorkowca (streptococchus mutans) jest odpo - wiedzialny za próchnicę zębów u dzieci. Jednak nowe badania, przeprowadzone w Forsyth Institute dowodzą, że to obecność odmiany bakterii znanej jako Scardovia wiggsiae jest kluczowym wskaźnikiem wśród pacjentów cierpiących z powodu zaawansowanej próchnicy. Ta odmiana bakterii została zidentyfikowana niezależnie od obecności wirusa paciorkowca w jamie ustnej. Naukowcy, którzy brali udział w badaniach utrzymują, że ich w utrzymaniu dobrego zdrowia jamy ustnej jest bardzo ważna, ponieważ stąd właśnie mogą pochodzić wczesne oznaki problemów zdrowotnych. Wiele chorób ogólnoustrojowych ma udowodnione powiązanie m.in. z chorobą dziąseł, a pacjenci cierpiący na cukrzycę są 2 razy bardziej podatni na problemy z przyzębiem, co wywołuje wyniki umożliwią dentystom odpowiednio wczesną reakcję i leczenie, zanim jeszcze próchnica osiągnie rozległy i zaawansowany stan. Ubytki powszechnie występują w jamie ustnej dzieci, jednak próchnicy da się zapobiec. Prawidłowa higiena jamy ustnej, regularne wizyty u dentysty oraz zdrowa dieta pomagają znacznie zredukować ryzyko występowania próchnicy. Nie bez znaczenia pozostają tu warunki socjalno-bytowe, w jakich żyje dziecko. W porównaniu z dziećmi żyjącymi w lepszych warunkach socjoekonomicznych, wiele dzieci z biedniejszych środowisk cierpi wiele trudności w kontroli poziomu cukru we krwi. Kobiety ciężarne, które cierpią z powodu choroby dziąseł są 7 razy bardziej narażone na to, że ich dziecko urodzi się za wcześnie lub będzie miało niską wagę urodzeniową. Spuchnięte i krwawiące dziąsła to pierwsze symptomy zapalenia przyzębia, które bez leczenia może dawać negatywne konsekwencje, dlatego pamiętajmy, że prewencja, wczesne wykrycie choroby oraz wczesne lecze nie mają tak ogromne znaczenie. DT Odkryto nową bakterię odpowiedzialną za próchnicę zębów dzieci z powodu problemów zdrowotnych, w tym m.in. z złych nawyków higienicznych w zakresie zdrowia jamy ustnej. Wielu lekarzy i lekarzy dentystów widzi poważny problem w tym, że dziecko jako młody pacjent poddawane jest bardzo złożonym procedurom i zaawansowanemu leczeniu dentystycznemu. Aby temu zapobiec, a przynajmniej problem ten zminimalizować, apelują do rodziców, by uczyli oni swoje dzieci odpowiednich nawyków od najmłodszych lat oraz zachęcali dzieci do dbania o higienę, a także unikania słodzonego jedzenia i napojów. DT

5 DENTAL TRIBUNE Polish Edition News 5 Endodoncja pojedynczym pilnikiem spór specjalistów Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Procedury endodontyczne, które wymagają tylko jednego instrumentu rotacyjnego są przyczyną wielu kontrowersji wśród specja - listów na całym świecie. Endo - donci aktywnie wypowiadają się za i przeciw nowej technice m.in. na forach internetowych. Tzw. systemy pojedynczych narzędzi poruszających się w 2 kierunkach zostały wprowadzane przez kilku producentów w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Pierwotnie stworzona przez naukowców z Kanady i Libanu koncepcja po - jedynczego pilnika endodontycznego wydaje się wymagać tylko jednego narzędzia poruszającego się ruchem postępowo-zwrotnym, w przypadku większości kanałów korzeniowych nie wymagającego toru wprowadzania (glide path) czy wstępnej instrumentacji. Zgodnie z informacjami przedstawianymi przez producenta, technika ta redukuje czas pracy i zmniejsza prawdopodobieństwo zakażenia krzyżowego pomiędzy pacjentami, czyli powszechnego problemu wynikającego z wielokrotnego użycia narzędzi. Jednak nie przekonuje to specjalistów. Jak pisze jeden z nich na forum endodontycznym w USA ten obecny trend w projektowaniu pilników i filozofii ich użycia jest odpowiednikiem wykonywania operacji mózgu przy pomocy młotka i dłuta. Każdy, kto naprawdę wierzy, że w przypadku anatomii typu Hess można poradzić sobie, używając tylko jednego pilnika rotacyjnego, ma urojenia. Jak pisze jeden z bloggerów niemieckich technika wymaga nowego mikromotoru, co zniechęci wielu dentystów, którzy pracują już konwencjonalnymi narzędziami ro - tacyjnymi NiTi. Każdy system musi jednak oferować zalety godne uwagi lub będzie odrzucony przez rynek pomimo swojego potencjału klinicznego. W artykule opublikowanym na łamach Dental Economics dentysta z Manhatanu i specjalista w dziedzinie endodoncji dr Barry Musikan mówi, że technika może stworzyć nowy standard dla instrumentów stosowanych w endodoncji. Zdrowy rozsądek mówi, że pojedyncze użycie jest racjonalizacją kompensującą słabość rotacyjnych pilników NiTi podkreśla Musikan. Większość pojedynczych instrumentów poruszających się ruchem postępowo-zwrotnym jest już dostępna na rynku. DT Utrata zębów a ryzyko raka piersi Nowe badania szwedzkich na - ukowców wiążą utratę zębów i choroby dziąseł z podwyższonym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Badania przeprowadzone w Karolinska Institute w Szwecji dowiodły, że pacjentki, które utraciły zęby i cierpią z powodu choroby dziąseł były 11 razy bardziej podatne na rozwój nowotworu piersi w porównaniu z pacjentkami o zdrowych zębach i dziąsłach. W projekcie naukowym wzięło udział pacjentek, jednak eksperci podkreślają dalszą potrzebę przeprowadzenia szczegółowych badań w celu udowodnienia związku między zdrowiem jamy ustnej a ryzykiem wystąpienia nowotworu. Naukowcy po raz kolejny podkreślają, jak ważne jest przestrzeganie zdrowia jamy ustnej, ponieważ badania coraz częściej dowodzą powiązania między złym stanem zdrowia jamy ustnej a zwiększoną podatnością na wiele chorób, jak np.: cukrzyca, choroby serca i demencja. Choroba dziąseł została również powiązana z większym ryzykiem wystąpienia komplikacji podczas porodu oraz możliwością porodu przedwczesnego. Dr Nigel Carter (British Dental Health Foundation) powiedział, że konieczne są dalsze badania, jednak wy - niki tego eksperymentu są bardzo interesujące. DT Pomoc dla dentystów dotkniętych problemem alkoholu lub narkotyków Problem uzależnienia od alkoholu nie dotyczy tylko osób z tzw. marginesu społecznego. Coraz głośniej mówi się o alkoholizmie wśród środowisk artystycznych, prawniczych i lekarskich. W Wielkiej Brytanii uruchomio - no program pomocy dentystom, którzy cierpią z powodu uzależ - nienia od alkoholu lub narkotyków The Dentists Health Support Programme. Ktokolwiek, kto poszukuje pomocy w tym zakresie dla siebie lub swoich współpracowników, może skontaktować się ze specjalistą za pomocą infolinii. Zgłoszenia są kierowane do lokalnych centrów pomocy i koordynatorów programu. Rolę tę pełnią głównie emerytowani dentyści lub lekarze w wieku przedemerytalnym, którzy zostali specjalnie przeszkoleni, aby pomagać innym dentystom. Lokalni koordynatorzy The Dentists Health Support Programme kontaktują się ze specjalistą, który decyduje, czy dentysta potrzebuje pomocy. Specjalistami w tym zakresie są lekarze, którzy pokonali uzależnienie od alkoholu lub narkotyków i zostali poddani specjalnym programom szkoleniowym. The Dentists Health Support Programme został stworzony i jest finansowany przez fundację, która zajmuje się szkoleniem dentystów po to, by mogli oni pomagać innym lekarzom w walce z ich problemami. DT

6 6 News DENTAL TRIBUNE Polish Edition Wypełnienia ART równie skuteczne jak amalgamat Yvonne Bachmann, Dental Tribune International Jak donoszą naukowcy z Johannesburga, metoda stosowana do odbudowy ubytków próchnicowych w krajach rozwijających się może stanowić atrakcyjną alternatywę dla konwencjonalnych wypełnień. Na podstawie systematycznego przeglądu piśmiennictwa obejmującego badania kliniczne prowadzone w Chinach i na Środkowym Wschodzie naukowcy stwierdzili, że wskaźniki utrzymania wypełnień wykonanych w technice Atraumatic Restorative Treatment (ART) są porównywalne, a w pewnym zakresie nawet lepsze niż te same wskaźniki dla wypełnień wykonanych z amal - gamatu. Technika ART opracowana w Afryce w połowie lat 80. jest metodą postępowania klinicznego, obejmującą usuwanie zniszczonego próchnicą szkliwa i zębiny wyłącznie przy pomocy ręcznych narzędzi oraz odbudowę zęba z użyciem adhezyjnych materiałów wypełnieniowych, takich jak glasjonomery. Metoda ta jest bezbolesna i wymaga tylko minimalnej preparacji ubytku z zachowaniem zdrowych tkanek zęba. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje stosowanie techniki ART w rejonach o ograniczonych zasobach finansowych, a także u osób starszych i w grupach szczególnej troski w krajach uprzemysłowionych. Dziecko w Afganistanie leczone metodą ART (DTI; Fot. dzięki uprzejmości Afghanistan Relief Project, USA). W ramach nowego badania poglądowego naukowcy z Uniwersytetu Witwatersrand w Johannesburgu porównali dane dotyczące 27 grup wypełnień wykonanych techniką ART i wypełnień amalgamatowych ubytków klasy I, II i V w zębach mlecznych i stałych, pochodzących z klinik w Kuwejcie, Syrii i Chinach. Jak podają autorzy, w większości badań nie stwierdzono różnic we wskaźnikach utrzymania wypełnień amalgamatowych i ART. Co więcej, 4 badania porównawcze wykazały lepsze efekty leczenia techniką ART. Nasz artykuł jest naj - lepszym źródłem faktów dotyczących tego problemu klinicznego mówi dr S. Mickenautsch z Uniwer - sytetu Witwatersrand, autor pracy. Dokonując systematycznego przeglądu piśmiennictwa i 5 głównych baz danych, byliśmy w stanie odnaleźć wszystkie randomizowane badania porównawcze, jakie przeprowadzono na całym świecie. Zgodnie z danymi WHO, częstość występowania próchnicy w większości krajów rozwijających się jest nadal bardzo wysoka pomimo podejmowania działań zapobiegawczych, takich jak fluorkowanie wody i podnoszenie poziomu edu kacji stoma to - logicznej w szkołach. DT Zakażenia plagą krajów rozwijających się Daniel Zimmermann, Dental Tribune International Pacjenci w krajach rozwijających się są bardziej narażeni na zakażenia szpitalne niż pacjenci w Europie i USA. w trakcie zabiegów chirurgicznych dotykają 5-6 osób na 100 operowanych. W niektórych rejonach nawet co 3. pacjent ulega zakażeniu podczas zabiegu chirurgicznego. Zakażenia związane z opieką zdrowotną są od dawna uznawane za najważniejszą z możliwych do usunięcia przyczyn uszkodzeń ciała i zgonów w systemach zdrowotnych krajów o wysokich dochodzach. Teraz wiemy, że sytu - acja w krajach rozwijających się PLATYNOWY SPONSOR: ZŁOTY SPONSOR: SREBRNY SPONSOR: PATRONAT HONOROWY: PATRONAT PRASOWY: PATRONAT MEDIALNY: SPONSORZY CURRICULUM IMPLANTOLOGII: PATRONAT INTERNETOWY: Z najnowszego badania, przeprowadzonego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) wynika, że pacjenci znacznie częściej ulegają zakażeniom podczas hospitalizacji lub zabiegów chirurgicznych w krajach, gdzie znacznie ograniczone są środki przeznaczone na finansowanie systemu opieki zdrowotnej. Autorzy podkreślają znaczenie skrupulatnej obserwacji i skuteczniejszych metod zapobiegania infekcjom w tych krajach. W ramach badania naukowcy ze Szwajcarii i Wielkiej Brytanii porównali dane ze szpitali na całym świecie z lat Stwierdzili, że w krajach roz - wijających się do zakażenia w trakcie hospitalizacji dochodzi u 50 na pacjentów, a zakażenia jest jeszcze gorsza. Częstość występowania tam infekcji związanych z opieką zdrowotną jest co najmniej dwukrotnie wyższa mówi dr Benedetta Allegranzi, kierownik techniczny programu WHO Clean Care is Safer Care ( Czystsza opieka to bezpieczniejsza opieka ) i autorka badania. Dodaje, że choć dziś nie ma środków pozwalających na ocenę ryzyka i stopnia zagrożenia w krajach o ograniczonych zasobach fi - nansowych, ściślejsza obserwacja oraz szkolenie i edukacja pracowników opieki zdrowotnej mogą przyczynić się do zmniejszenia częstości zakażeń. DT

7 DENTAL TRIBUNE Polish Edition News Znaczenie zdrowia jamy ustnej dla użytkowników protez Lisa Townshend, Dental Tribune Wielka Brytania Podczas Dorocznego Światowego Kongresu Stomatologicznego FDI, który odbył się w Brazylii, zorganizowano sympozjum poświęcone znaczeniu higieny protez i jamy ustnej użytkowników uzupełnień protetycznych oraz ich potencjalnego wpływu na miejscowy i ogólny stan zdrowia tych osób. świecie powiększa się, co ma swoje implikacje w stanie zdrowia jamy ustnej. Podkreślił też rolę personelu stomatologicznego w rozwiązy - waniu wynikających z tego problemów. Dr Zvi Loewy z New York Medical College and Drexel University (USA) zwrócił uwagę na problem wpływu bezzębia na zdrowie publiczne. Odsetek osób użytkujących uzupełnienia protetyczne na świecie waha się od 12 do 63%. żucia. Wyniki badań dowodzą, że spożycie odżywczych składników przez pacjentów bezzębnych maleje, a aktywność układu immu - nologicznego i procesów naprawczych spada. Daje to doskonałe warunki dla rozwoju chorób miejscowych i ogólnoustrojowych. Dr Wenyuan Shi kierownik Zakładu Biologii Jamy Ustnej w UCLA School of Dentistry oraz pracownik Zakładu Mikrobiologii i Genetyki Molekularnej w UCLA School of Medicine (USA) wygłosił wykład pt.: Mikrobiologia użytkowników protez dentystycznych oraz powtórzył, że istnieje ścisły związek pomiędzy warunkami mikrobiologicznymi i chorobami jamy ustnej: 65-80% użytkowników protez cierpi z powodu zapalenia błony śluzowej wywołanego przez Candida albicans lub Candida glabrata. Inne patogeny obecne na powierzchni protez odgrywają rolę w chorobach układu oddechowego i przewodu pokarmowego. Wenyuan Shi popiera eliminację patogennych mikroorganizmów z powierzchni protez jako bardzo ważną czynność higieniczną i pro - filaktyczną. Pracuj szybciej i bezpieczniej NOWY!. Najważniejsze wnioski sympozjum dotyczą faktu, że niedostatecznie oczyszczane protezy sta - nowią źródło przewlekle uwalnianych, potencjalnie szkodliwych bakterii i grzybów, które mogą mieć związek z chorobami jamy ustnej i schorzeniami ogólnoustrojowymi. Uzupełnienia protetyczne muszą być codziennie czyszczone z użyciem skutecznych środków przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych. W edukacji pacjentów istotną rolę odgrywa personel stomatologiczny, pomagając im w poprawie miejscowego i ogólnego stanu zdrowia. Międzynarodowemu panelowi ekspertów przewodniczył prof. Claudio Fernandes z Katedry Protetyki Fluminese Federal University w Nova Friburgo (Brazylia). Prof. Fernandes zaznaczył, że populacja osób bezzębnych na całym Badania wykazują zwiększone ryzyko wystąpienia określonych chorób ogólnoustrojowych u użytkowników uzupełnień protetycznych, co ma wpływ na publiczny system ochrony zdrowia. Prof. Angus Walls z School of Dental Sciences, Newcastle University (Wielka Brytania) omawiał temat: Wpływ stanu zdrowia jamy ustnej i odżywienia na ogólny stan zdrowia. Zmiany dietetyczne związane z utratą zębów mogą prowadzić do niezdrowego trybu odżywiania, niskiego spożycia owoców i warzyw przy wyższym spożyciu cukrów i tłuszczów. Stabilizacja protez to klucz do zwiększenia swobody żucia i jeden z niezbędnych czynników, które pomogą pacjentom w poprawie diety i jakości życia. Zastosowanie klejów do protez może ułatwić ich stabilizację i zwiększyć wydajność Prof. Steven Offenbacher specjalista periodontologii w Ora - Pharma oraz Kierownik Katedry Periodontologii w School of Dentistry w University of North Carolina w Chapel Hill (USA) przedstawił temat Strategie postępowania dla użytkowników protez w oparciu o badania naukowe z dziedziny periodontologii i protetyki. Podkreślił znaczenie bezzębia w rozwoju chorób systemowych nie stanowi ono głównej przyczyny, ale jest czymś więcej niż tylko czynnikiem ryzyka. Przypomniał, że na protezach bytują liczne zakaźne drobnoustroje. Noszenie protez wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania wielu chorób ogólnoustrojowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), chorób serca, miażdżycy, nadciśnienia i cukrzycy. Badania zasadniczo sugerują, że pacjenci powinni dokładniej codziennie czyścić protezy, a my lekarze musimy zwracać większą uwagę na redukowanie źródeł infekcji w jamie ustnej. DT NOWY! T Choroba dziąseł groźniejsza niż cukrzyca Najnowsze badania sugerują, że choroba dziąseł, podobnie jak nadciśnienie, powoduje większe ryzyko wystąpienia zawału niż cukrzyca. Wysokie ciśnienie krwi (hypertension) i cukrzyca (diabetes mellitus) są najczęściej rozpoznawaną przyczyną zawałów. W ostatnich latach pojawia się coraz więcej prac potwierdzających ścisły związek pomiędzy chorobą dziąseł (periodontis) a zawałem. Dr Nigel Carter z BDA powiedział: Otyłość, nadmierne spożycie alkoholu, zła dieta i palenie tytoniu to powszechnie znane czynniki ryzyka wystąpienia zawału. Mniejszą wagę przywiązuje się do choroby dziąseł jako potencjalnego czynnika ryzyka. Te badania są bardo ważne, ponieważ pomagają oszacować, jak ważne jest zdrowie jamy ustnej w porównaniu do innych czynników ryzyka. Fakt, że wysokie ciśnienie krwi niesie za sobą takie samo niebezpieczeństwo jak choroba dziąseł, to bardzo ważne odkrycie. Inne wyniki, np. to, że choroba dziąseł jest ponad 2 razy bardziej niebezpieczna niż cukrzyca były dla nas kompletnie zaskakujące. Wyniki tych i innych badań kolejny raz potwierdzają, że ryzyko wywołane złym stanem zdrowia jamy ustnej nie powinno być ignorowane i traktowane jako mniej ważne w porównaniu do innych czynników. DT Directa AB FenderWedge (registered design) and FenderMate (registered design and patent pending) are registered trademarks owned by Directa AB.

8 T U T Y T S N I

9 DENTAL TRIBUNE Polish Edition Perspektywy 9 Dentyści muszą mieć świadomość swojego potencjału Z dr. Raymondem Gistem nowym przewodniczącym Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego rozmawia Javier M. de Pison z Dental Tribune Ameryka Łacińska Ostatnie publiczne przeprosiny A podkreślają nasze zaangażowanie w ten problem. Członkowie Prezydium i Rada Naukowa A uznali, że trzeba podjąć zdecydowane działania po wysłuchaniu uderzającego, bardzo osobistego wyznania, wygłoszonego podczas krajowej konferencji dotyczącej zróżnicowania etnicznego środowiska stomatologicznego, jaka odbyła się w czerwcu 2010 r., a dotyczącego historii wykluczeń w organizacjach dentystycznych. Konferencja została zaplanowana i zorganizowana wspólnie przez Krajowe Towarzystwo Stomatologiczne (National Dental Association NDA), Hiszpańskie Towarzystwo Stomatologiczne (Hispanic Dental Association HDA), Stowarzyszenie Dentystów Indian Amerykańskich (Society of American Indian Dentists) oraz A. W lipcu i sierpniu ub. roku Rada A opra - cowała i zatwierdziła rezolucje, które mają sprzyjać różnorodności i obec - ności mniejszości w środowisku stomatologicznym. Czy odczuwa Pan presję polityczną związaną z faktem, że jest Pan pierwszym przewodniczącym A pochodzenia afroamerykańskiego? Nie odczuwam szczególnej presji, ale sam dopinguję się do działania, ponieważ wiem, jakie mam możliwości. Chcę, aby dentyści mieli świadomość swojego potencjału i chcę głosić to przesłanie w sposób skuteczny i niezmienny. DT Dr Raymond Gist z żoną Jill podczas Światowego Kongresu FDI 2010 w Bahia w Brazylii. (DTI; Fot.: Jan Agostaro). Nowy przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego (American Dental Association A), którym po raz pierwszy w historii został wybrany dentysta pochodzenia afroamerykańskiego, rozpoczął swoją kadencję od przełomowego kroku. Niespełna miesiąc po objęciu przez niego stanowiska, w październiku 2010 r., A wydała oficjalny komunikat, przepraszając za to, że nie zajęła bardziej sta - nowczego stanowiska przeciwko dyskryminacyjnym praktykom dotyczącym członkostwa w okresie przed przyznaniem Afroamery - kanom praw obywatelskich. Dr R. Gist, który urodził się w Grand Blanc w stanie Michigan objął stanowisko jako 147. przewodniczący A 13. października 2010 r. Oficjalna uroczystość z tej okazji odbyła się przed Izbą Delegatów A w Orlando w stanie Floryda. W rozmowie z DTI dr Gist omawia programy, jakie zamierza wprowadzić A oraz apeluje o zdrowie jamy ustnej dla populacji objętych nie - wystarczającą opieką. EMS-SWISSQUALITY.COM Jaki jest program polityczny nowego przewodniczącego A? Moim podstawowym celem jest pomoc w ujednoliceniu i wzmocnieniu głosu środowiska dentystycznego, wzywającego do poprawy jakości opieki stomatologicznej nad osobami objętymi niewystarczającym jej zakresem w USA i innych krajach. Chcemy także wysyłać jednoznaczny komunikat do opinii publicznej oraz do wszystkich zainteresowanych podkreślając, że zdrowie jamy ustnej ma priorytetowe znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia. Dlatego właśnie chcę zwrócić uwagę kraju i świata na potrzebę zapewniania i podtrzymywania dobrego stanu zdrowia w tym zakresie. Jakie są obecnie główne problemy amerykańskich lekarzy dentystów praktykujących w kraju? USA oferują ogromne możliwości wszystkim, którzy chcą pracować w zawodzie lekarza dentysty. Sytuacja ekonomiczna USA w różnym stopniu wpłynęła na gabinety stomatologiczne. Jednak zaczyna się ona poprawiać w miarę wychodzenia z recesji. Wielu rozpoczynających pracę młodych dentystów posiada obciążenia finansowe z tytułu kredytów zaciągniętych na studia stomatologiczne. Muszą oni szukać sposobów na ich spłatę oraz jeśli zdecydują się na ten krok środków na założenie własnej praktyki. Co robi A w obliczu różnorodności etnicznej?

10 10 Perspektywy DENTAL TRIBUNE Polish Edition Metoda ART nie spotkała się z dobrym przyjęciem w uczelniach stomatologicznych Wywiad z dr. Prathipem Phantumvanitem z Tajlandii Dr Prathip Phantumvanit Próchnica zębów jest uznawana za jeden z głównych problemów dotyczących zdrowia publicznego w większości krajów azjatyckich. W przypadkach leczenia rozległych ubytków próchnicowych w obrębie zębiny często zaleca się stosowanie prostej metody odtwórczej, opracowanej w Afryce w latach 80. XX w. i bazującej na glasjonomerach. Redaktor Dental Tribune Asia Pacific rozmawia z autorem techniki ART (Atraumatic Restorative Treatment atraumatyczne leczenia odtwórcze) dr. Prathipem Phantumvanitem z Tajlandii na temat tej metody i korzyści z jej wykorzystania w walce z epidemią próchnicy zębów. Nowa praca poglądowa opublikowana w Afryce Płd. potwierdza, że metoda ART (Atraumatic Restorative Treatment) stanowi alternatywę dla odbudowy zębów przy pomocy amalgamatu. Co Pan sądzi o tej publikacji? Ta praca potwierdza w mniejszym lub większym stopniu badania nad techniką ART przeprowadzone w Tajlandii oraz w innych krajach w ostatnich latach. Porównując uzyskane wyniki z leczeniem przy użyciu amalgamatu stwierdziliśmy, że wypełnienia wykonane techniką ART były bardziej skuteczne niż amalgamat w okresach obserwacji sięgających nawet 8 lat. Amalgamat to proste wypełnienie. ART można nazwać wypełnieniem profilaktycznym, ponieważ stosowany materiał odtwórczy na bazie glasjonomerów uwalnia jony fluorkowe. Ponadto glasjonomery Ryc. 1a Ryc. 2a Ryc. 1b Ryc. 2b Ryc. 1a i b: Przed wykonaniem profilaktycznego wypełnienia metodą ART. Ryc. 2a i b: Po wykonaniu wypełnienia. chemiczne uszczelniają i zlewają się w tkankami zęba zarówno ze szkliwem, jak i zębiną. Amalgamat nie ma takich właściwości, dlatego może często powodować mikroprzeciek. Metoda ART jest również uważana za przyjazną dla środowiska, a rtęć stosowana w materiałach amalgamatowych jest niebezpieczna dla otoczenia i dla naszego zdrowia. Uwzględniając te wszystkie aspekty, jesteśmy przekonani, że ART stanie się alternatywą dla wypełnień amalgamatowych, szczególnie w zębach mlecznych, które pozostają w jamie ustnej nie dłużej niż 10 lat. Czy metoda ta jest powszechnie znana i stosowana w takich krajach jak Tajlandia? W Tajlandii technika ta jest stosowana przede wszystkim w podstawowej opiece zdrowotnej oraz w obszarach przemysłowych, gdzie jest utrudniony dostęp do działanie profilaktyczne w sposób bardzo zbliżony do innych metod opartych na zastosowaniu fluoru. Ponadto glasjonomery obecne w obrębie zębów stanowią rezerwuar fluoru w jamie ustnej, z którego jest on powoli uwalniany. Może być tam też magazynowany przy okazji codziennego stosowania pasty do zębów z fluorem. Kolejną zaletą ART jest fakt wykonywania profilaktycznej odbudowy zębów już dotkniętych próchnicą, co sprzyja odtworzeniu funkcji zębów i hamuje postęp choroby, zapobiegając wystąpieniu bólu i dyskomfortu lub nawet ekstrakcji. Jedyną potencjalną wadą, jaką jestem w stanie wymienić, to konieczność zaangażowania personelu stomatologicznego w wykonanie zabiegu, który przebiega wolniej, jest droższy i bardziej czasochłonny w porównaniu do publicznych środków profilaktycznych, takich jak fluorkowanie wody. ART stanowi alternatywę dla wypełnień amalgamatowych, szczególnie w zębach mlecznych usług zdrowotnych. 3-letnie dzieci w Tajlandii mają średnio 3 zęby z próchnicą wymagające odbudowy. Jeszcze więcej mają ich dzieci 6-letnie. Absolutnie konieczne jest podjęcie działań w celu walki z próchnicą w wiejskich ośrodkach ambulatoryjnych z użyciem praktycznych technik, takich jak ART. Możliwość prostego usunięcia próchnicy bez znieczulania i wiercenia sprawia, że ta metoda jest lepiej akceptowana, szczególnie w leczeniu zębów małych dzieci. Jakie są zalety i wady techniki ART w porównaniu do innych działań profilaktycznych, takich jak np. fluorkowanie wody? Fluor uwalniany z materiałów odtwórczych na bazie glasjono - merów, który działa bezpośrednio w jamie ustnej w pobliżu tkanek zęba i zębów sąsiednich wywiera Czy istnieją jakiekolwiek czynniki spowalniające wprowadzanie techniki ART do publicznej opieki zdrowotnej w Azji? Z wyjątkiem lekarzy pedo - dontów, środowiska stomatologii społecznej i wydziałów zdrowia publicznego, technika ART nie spotkała się z dobrym przyjęciem ze strony uczelni stomatologicznych, szczególnie specjalistów stomatologii zabiegowej. Niektóre towarzystwa stomatologiczne nie uznają metody ART jako stan - dardowego sposobu postępowania w odbudowie ubytków próchnicowych i zalecają ją tylko jako rozwiązanie tymczasowe lub w leczeniu drugiej kategorii. Wydaje mi się, że wynika to z jej prostoty, braku konieczności stosowania narzędzi maszynowych i innych urządzeń stomatologicznych. Wie - lu dentystów tzw. starej szkoły nie

11 DENTAL TRIBUNE Polish Edition Perspektywy 11 akceptuje ART jako właściwej metody leczenia próchnicy. Wiem, że niektórzy koledzy uważają ją za technikę pracochłonną i nużącą. Inni z kolei wciąż kojarzą glasjonomery z mniejszą wytrzymałością i większą ścieralnością w porów - naniu z innymi materiałami odtwórczymi, takimi jak amalgamat i materiały złożone. W ciągu ostatnich lat znacznie poprawiła się jakość glasjonomerów. Czy zauważył Pan w związku z tym jakieś zmiany w trwałości wypełnień wykonywanych techniką ART? Współczesne materiały glasjonomerowe o wysokim stopniu wytrzymałości nadają się do stosowania w prostych ubytkach w zębach bocznych, ale nie do skomplikowanych przypadków. Wielu dentystów, którzy regularnie wykonują wypełnienia, oczekuje poprawy takich cech glasjonomerów jak odporność na ścieranie i na zginanie oraz ich estetyki. Producenci dodają do materiałów ceramikę lub nanoapatyt, próbując poprawić ich właściwości mechaniczne, ale prace te nie są jeszcze na takim etapie, aby możliwe było wprowadzenie tych materiałów na rynek. Z pewnością jednak byłby mile widziany ulepszony lub tańszy materiał kompozytowy lub adhezyjny, który mógłby stanowić alternatywę dla wypełnień zawierających rtęć. Krytycy twierdzą, że przy pomocy ręcznych narzędzi nie można całkowicie usunąć próchnicowej zębiny. Jakie są ograniczenia techniki ART? Zasadnicze pytanie brzmi: na ile musimy oczyścić ubytek zanim go odbudujemy? Prof. Edwina Kidd kariolog z King s College w Londynie zadała to pytanie już w 2004 r. Stwierdziła, że można bezpiecznie pozostawić pewną ilość miękkiej, zdemineralizowanej zębiny pod wypełnieniem glasjonomerowym pod warunkiem całkowitego uszczelnienia pobrzeża na całym obwodzie ubytku. Glas - jonomery zapewniają szczelne zamknięcie pobrzeża ubytku na granicy materiał-tkanki zęba. Wyniki badań prof. Kidd świadczą jednocześnie na korzyść techniki ART, która od samego początku wykorzystywała materiały glasjonomerowe. Ponadto, coraz więcej publikacji potwierdza, że częściowe usunięcie próchnicowej zębiny może zapobiegać przypadkowemu odsłonięciu miazgi i być mniej bolesne dla pacjentów. Co ważniejsze, ART jest najbardziej zachowawczą techniką leczenia, która oszczędza zdrowe tkanki zęba, co nazywa się obecnie stomatologią minimalnie inwazyjną. Oczywiście, istnieją pewne ogra - niczenia w stosowaniu ART, podobnie jak każdej innej techniki odtwórczej. Techniki ART nie można np. stosować w zębach z całkowitym obnażeniem miazgi, z przetoką lub z obrzękiem i silnym bólem w wywiadzie, które wymagają leczenia endodontycznego, a nie tylko wypełnienia ubytku. Panuje pogląd, że technika ART była opracowana z myślą o tym, aby mogli ją także wykonywać pracownicy opieki zdrowotnej nie związani ze stomatologią. Czy istnieją wyniki badań, które by to potwierdzały? Zasadnicze pytanie brzmi: na ile musimy oczyścić ubytek zanim go odbudujemy? Ze względu na prostotę zabiegu ART sugerowano, że mógłby on być wykonywany przez pracow - ników opieki zdrowotnej, którzy nie są dentystami, dzięki czemu zwiększyłaby się dostępność leczenia odtwórczego dla niektórych populacji. Jednak osoby te musiałyby Media Partner: More information & registration: być odpowiednio przeszkolone. Konieczne byłoby także monitorowanie ich pracy pod kątem doboru przypadków, pracy z narzędziami oraz mieszania materiału glasjonomerowego. Większość krajów nie dopuszcza obecnie przeprowadzania jakichkolwiek zabiegów w obrębie jamy ustnej przez osoby bez wykształcenia stomatologicznego. Dlatego zabieg ten jest przeprowadzany przez lekarzy dentystów oraz pomocniczy personel stomatologiczny, np. pielęgniarki i higienistki stomatologiczne. WHO i FDI uznają próchnicę zębów za chorobę przewlekłą, szczególnie w krajach rozwijających się. Czy myśli Pan, że ART może pomóc w opanowaniu tej epidemii? WHO wkłada dużo wysiłku w promocję zdrowia, która stanowi klucz do pokonania epidemii próchnicy. Mimo to, próchnica zębów stanowi obecnie problem w każ - dej grupie wiekowej, szczególnie wśród dzieci. Z pewnością technika ART jest odpowiednią metodą zwiększającą dostępność odtwórczego leczenia stomatologicznego dla mieszkańców krajów rozwijających się. Łączne wykorzystanie promocji zdrowia i techniki ART w celu stworzenia przyszłości bez próchnicy z pewnością byłoby zgodne z programem Global Caries Initiative prowadzonym przez FDI. DT For the 1st time in Greece Pascal Magne & Michel Magne Didier Dietschi, Switzerland Ueli Grunder, Switzerland Markus Hurzeler, Switzerland Sascha Jovanovic, USA George Eliades, Greece Cutting edge of clinical dentistry September 23-24, 2011 Athens, Greece Chairmen: Panos Bazos, Greece Stavros Pelekanos, Greece Athenaeum Intercontinental Hotel & Conventional Center , Syngrou Avenue, Athens Conference Fee (lectures only): 183 EUR until June 6, EUR until September 5, EUR upon registration Tel.: , omnipress@omnipress.gr website:

12 12 Wydarzenia DENTAL TRIBUNE Polish Edition Sukces Targów Krakdent 2011 Superendo Alpha II i Superendo Beta (zgłaszający: Profident Sprzęt i Materiały Dentystyczne, Jadwiga Zbożeń; producent: B & L Biotech Co., Korea Południowa). II. Sprzęt, aparatura i instrumen - tarium do techniki dentystycznej: mikrospawarka Phaser MX-2 z mikroskopem(zgłaszający: Hol- Dental Depot, Urszula Chudak; producent: Primotec Joachim Mosch, Niemcy). Są to jedne z lepiej zorganizo - wanych Targów, stanowią drugą pod względem wielkości imprezę w Polsce, mają wysoko postawioną poprzeczkę i spełniają oczekiwania wystawców słowa Agaty Boguskiej z firmy Suvoroff Trade, to najkrótsze podsumowanie 19. edycji Targów Stomatologicznych Krakdent. Odbywająca się w dniach 3-5. marca 2011 r. impreza zgromadziła 280 wystawców, wśród których znalazły się firmy nie tylko z Polski, ale także z Ukrainy, Litwy, Łotwy, Czech, Słowacji, Estonii, Niemiec, a nawet Korei Południowej. Krakdent to ważna impreza, na której musimy być. Czujemy się w Krakowie bardzo dobrze, znamy środowisko stomatologów, wiemy czego się od nas oczekuje i zawsze są tłumy przy naszym stoisku. W tym roku zmieniliśmy formułę naszej wystawy. Zorganizowaliśmy dużą część edukacyjną i to się sprawdza. Dentyści są zadowoleni z tego, że oprócz sprzedaży i atrakcyjnych cen targowych oferujemy również informacje o naszych produktach w małych salach konferencyjnych stwierdził Piotr Wuczkowski z Instytutu Blend-a-med Oral-B. Trafność oferty wystawców znalazła potwierdzenie we frekwencji. Impreza zgromadziła ponad zwiedzających. Uczestniczę w Krakdencie od kilkunastu edycji. Obecnie interesuje mnie wyposażenie dużej kliniki, w związku z czym zakupy będę z pewnością niemałe. Targi są dla mnie cennym źródłem informacji. Z katalogów nigdy nie dowiem się, jak wygodny jest fotel, ani na czym polega jego obsługa, a te informacje są dla lekarza praktyka kluczowe powiedziała Ewa Młyńczak z Wrocławia. Ważne porozumienie lekarskie Niezwykle istotnym wydarzeniem towarzyszącym Krakdentowi było podpisanie w gabinecie wojewody małopolskiego Stanisława Kracika umowy o współpracy między Okręgową Radą Lekarską w Krakowie, Słowacką Izbą Dentystów i Czeską Izbą Stomatologiczną. W ramach kształcenia ustawicznego każdy lekarz musi się permanentnie szkolić. Obecne na spotkaniu strony oficjalnie zgodziły się na wzajemne uznawanie wyników szkoleń lekarzy stomatologów. Jeśli więc polski dentysta będzie uczestniczył w szkoleniu organizowanym przez izbę czeską lub słowacką, to jego wynik będzie tak samo ważny, jakby ukończył je w Polsce. I odwrotnie czescy i słowaccy stomatolodzy będą mogli się kształcić w naszym kraju wyjaśnił prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja, prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie. Podpisana umowa ma ważne znaczenie dla naszych południowych sąsiadów, którzy przybyli do Krakowa z misją gospodarczą. Chcieliśmy wykorzystać nasz pobyt na Krakdencie i podpisać umowę o współpracy. Trójstronne porozumienie, zawarte w obecności wojewody stanowi przede wszystkim wynik troski o dobro czeskich, polskich i słowackich pacjentów podsumował Jan Gasic, prezydent Słowackiej Izby Dentystów. Medale Najwyższej Jakości......przyznano tradycyjnie w 4 kategoriach już w pierwszym dniu Krakdentu. Wyboru najlepszych produktów prezentowanych podczas Targów dokonała Komisja konkursowa w składzie: przewodniczący prof. dr hab. Marek Ziętek Honorowy Prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego; członkowie: prof. dr hab. n. med. Maria Chomyszyn- Gajewska kierownik Katedry Periodontologii i Patologii Klinicznej Jamy Ustnej, CM UJ; lek. dent. Zbigniew Klimek sekretarz Sekcji Polskiej Akademii Pierre Faucharda; lek. dent. Anna Lella wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej, przewodnicząca Komisji Stomatologicznej NRL; Bożena Florczyk prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Techników Dentystycznych; Iwo na Miliszkiewicz sekretarz Komisji konkursowej, przedstawiciel Targów w Krakowie Sp. z o.o. W poszczególnych kategoriach zwyciężyły następujące produkty: I. Sprzęt, aparatura diagnostycznozabiegowa i instrumentarium stomatologiczne: Zestaw do wypełniania kanałów korzeniowych III. Materiały stomatologiczne i kliniczne: G-aenial Universal Flo (zgłaszający: GC Europe N.V.; producent: GC Dental Products Corp., Japonia) oraz Biodentine (zgłaszający: Septodont-Polska Sp. z o.o.; producent: Septodont, Francja). IV. Inne: Portal wideo Dentowizja (zgłaszający: Bestom Dentonet.pl Sp. z o.o.; producent: Patrimonium s.c.). Laureatem Konkursu na najładniejsze stoisko targowe została firma Blend-a-med. Cieszymy się, że nasze stoisko się podoba. Tego typu rozwiązania wizualne można zobaczyć na największych europejskich imprezach targowych w Kolonii, Moskwie, czy Turcji. Czujemy się wyróżnieni powiedział Piotr Wuczkowski z Instytutu Blend-a-med. Akcent włoski, czyli Dental Spaghetti po raz dziesiąty W trzecim dniu Krakdentu odbyła się ceniona w środowisku, jubileuszowa X Międzynarodowa Konferencja Dental Spaghetti, która zdaniem dr. n. med. Macieja Żarowa z komitetu zajmującego się jej przygotowaniem dobrze wkomponowuje się w system najlepszych europejskich konferencji naukowych organizowanych w Rzymie, Paryżu i Barcelonie. W Dental Spaghetti uczestniczą światowej sławy wykładowcy najlepsi specjaliści zajmujący się stomatologią estetyczną. Poza prelegentami z Włoch znakomite, dopracowane w najdrobniejszym szczególe prezentacje przygotowa li przedstawiciele środowiska stomatologicznego z Hiszpanii i Brazylii. Dzięki nim dentyści z całej Polski mogą przenieść przedstawione standardy do swoich praktyk. Zdrowy uśmiech najmłodszych Absolutną nowość tegorocznego Krakdentu stanowiła Dentopomoc, czyli wspólna akcja Targów w Krakowie i wystawców, polegająca na ofiarowaniu domom dziecka i rodzinom zastępczym z Małopolski podstawowych środków higienicznych: szczoteczek, past do zębów, kubeczków itp. Firmy stomatologiczne przekazały również dzieciom maskotki oraz zorganizowały wizyty stomatologiczne połączone z prelekcjami i darmowymi przeglądami stanu uzębienia. Grażyna Grabowska, prezes Targów w Krakowie Sp. z o.o. stwierdziła m. in.: Pierwsza edycja akcji zakończyła się sukcesem. Aż 19 firm postanowiło zadbać o zdrowy uśmiech najmłodszych. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku podczas jubileuszowych, już XX Targów Krakdent, akcja na - bierze jeszcze większego rozpędu i dzięki hojności naszych wystawców będziemy mogli pomóc większej liczbie placówek. DT

13

14 14 Wydarzenia DENTAL TRIBUNE Polish Edition Wrocławskie Dni Implantologii W tym roku Kongres Implantologiczny zostanie po raz pierwszy zorganizowany na Dolnym Śląsku. Spotkanie odbędzie się 3. Czerwca br. w Hotelu Monopol we Wrocławiu. Wezmą w nim udział cenieni wykładowcy z kraju i zagranicy, którzy omówią najnowsze trendy w stoma - tologii oraz wyjaśnią wiele problemów związanych z leczeniem implantologicznym. Wśród poruszanych zagadnień znajdą się między innymi: współczesne zasady współpracy chirurga-implantologa z protetykiem z uwzględnieniem estetyki tkanek miękkich; skojarzone leczenie perio-orto-implantologiczne; chirurgia implantacyjna i około - implantacyjna w odcinku przednim. Zintegrowane leczenie orto-perio-implantologiczne. Doświadczenia własne dr hab. n. med. Marzena Dominiak i prof. dr hab. Tomasz Gedrange Wykłady będą prowadzone w sposób interaktywny w zespołach po 2 wykładowców, co ułatwi wy - mianę doświadczeń i poglądów oraz pogłębi praktyczny wymiar zajęć. Informacje dodatkowe i formularz rejestracji: Kongresowi będzie towarzyszyć praktyczny Kurs implanto - logiczno-anatomiczny firmy Dentaurum, który poprowadzą: dr hab. n. med. Marzena Dominiak i prof. dr med. dent. Tomasz Gedrange. W programie między innymi: Leczenie trudnych przypadków implantoprotetycznych. Doświadczenia własne dr n. med. Piotr Majewski i dr n. med. Krzysztof Gronkiewicz Technologie i możliwości wykonywania stałych implantoprotez dr n. med. Paweł Witek i lek. stom. Wacław Steczko Planowanie i wykonywanie suprastruktury cyrkonowej na implantach z wykorzystaniem tomografii stożkowej dr n. med. Krzysztof Awiłło Augmentacja tkanki kostnej: materiały naturalne, syntetyczne, bioreaktory czy czynniki wzrostowe? prof. nadzw. dr hab. Andrzej Wojtowicz Podniesienie dna zatoki szczękowej jak uniknąć niepowodzeń dr n. med. Adam Ziemlewski Warsztaty odbędą się w dniach: 4-5 czerwca br. Informacje dodatkowe: Za udział w kongresie będą przyznawane punkty eduka - cyjne. DT Siła dialogu już po raz piąty i nie ostatni! Ponad 300 dentystów, menadżerów, asystentek stomatologicznych, higienistek i partnerów biznesowych wzięło udział w V edycji Sympozjum Siła dialogu zorganizowanej przez firmę Olident/ Bisico. Spotkanie odbyło się w centrum Krakowa, w hotelu Park Inn. W tegorocznej edycji swoją wiedzę i doświadczenie z zakresu budowania wizerunku gabinetu, zarządzania relacjami z pacjentem i kierowania praktyką stomatologiczną przekazali mentorzy z Polski i Niemiec. Niezwykle charyzmatyczny trener relacji interper - sonalnych Hans-Uwe L. Köhler poprowadził nie tylko wykłady dla lekarzy i menadżerów, lecz i specjalny panel dla asystentek i higienistek. Znana w naszej branży Magdalena Szumska doradzała, jak zbudować relację biznesową między lekarzem a pacjentem. Ingo Kock dyrektor generalny i twórca jednej z sieci gabinetów stomatologicznych w Niemczech podzielił się swym doświadczeniem z zakresu zarządzania praktyką lekarską. Natomiast Marek Skała, właściciel firmy szkoleniowej Megalit, podpowiadał, w jaki sposób można wykorzystać przy fotelu stomatologicznym wyniki najnowszych badań mózgu. Uczestnicy stwierdzili zgodnie, że wykłady dostarczyły im nie tylko wiedzy merytorycznej, lecz i pozytywnej energii. Sympozjum towarzyszyła wystawa produktów stomatologicznych, takich firm jak: Gendex, W&H, Kohler, Fm Dental oraz SciCan i Kol-Dental. Rozmowy handlowe w stoiskach, jak i w kuluarach okazały się niezwykle owocne. Przebieg Sympozjum śledziły z uwagą najważniejsze media branży stomatologicznej: Dental Tribune, Dentonet, Portal Dentystyczny, Magazyn Stomatologiczny, Twój Przegląd Stomatologiczny, Asysta dentystyczna, Art of Dentistry, Asystentka i Higienistka Stomatologiczna oraz Polskie Stowarzyszenie Implantologiczne. Liczba pozytywnych opinii o Sympozjum przeszła najśmielsze oczekiwania organizatora właściciela firmy Olident dr. Raimunda Kuspiela, który kończąc spotkanie ogłosił, iż za 2 lata odbędzie się VI edycja Siły dialogu. Obok interesującej sesji wykładowej przewiduje się również zorganizowanie warsztatów indywidualnych, które poprowadzą najlepsi specjaliści w dziedzinie zarządzania, PR i marketingu. W imieniu organizatora firmy Olident serdecznie zapraszamy w roku 2013! DT

15 DENTAL TRIBUNE Polish Edition Produkty 15 P R O M O C J A Tomograf CS 9300 nowa jakość obrazowania stomatologiczno-laryngologicznego Podczas Targów Stomatologicznych IDS 2011w Kolonii na stoisku Kodak Carestream Dental odbyła się premiera Systemu Tomografii Stomatologiczno-Laryngolo gicz - nej CS To najbardziej zaawansowany technologicznie, dostępny obecnie na rynku aparat do obrazowania 3D. Urządzenie oferuje najszerszą gamę możliwości diagnostycznych. W aparacie zastosowano unikalną, innowacyjną technologię dopasowania formatu obrazowania do potrzeb dentysty. Wystarczy wybrać odpowiedni program diagnostyczny, a au tomatycznie zostanie dosto sowane pole obrazowania, rozdzielczość i obszar badania, a także dobrane optymalne parametry ekspozycji. Dlatego też system diagnostyczny CS 9300 jest adresowany do lekarzy dentystów właściwie wszystkich specjalności. W przeciwieństwie do aparatów dużego pola obrazowania 3D innowacyjny tomograf CS 9300 jest wyposażony w odrębny tryb wykonywania radiogramów pantomograficznych. Opcjonalna funkcja wypo - sażenia aparatu w moduł cefalometryczny (z technologią ONE SHOT), predestynuje również ten system obrazowania dla nowoczesnych poradni ortodontycznych. Bezpieczeństwo Jak pokazują badania, tradycyjna klawiatura komputerowa w gabinecie stomatologicznym jest siedliskiem patogennych mikroorganizmów. Brak możliwości dezynfekcji sprawia, że klawiatura może być przyczy - ną infekcji krzyżowych. Cleankeys jest specjalną klawiaturą komputerową do zastosowań medycznych. Oferuje rozwiązania, które walkę z drobnoustrojami przenoszą na zupełnie nowy poziom, stanowiąc przełom w zwalczaniu zakażeń krzyżowych. Nigdy wcześniej nie udało się w takim stopniu zminimalizować zagrożeń spowodowanych skażeniem klawiatury kompute - rowej. Aseptyka Pyłoszczelna i wodoszczelna obudowa oraz brak zakamarków i szczelin sprawia, że klawiaturę Absolutną nowością, na którą szczególną uwagę zwraca producent, są możliwości obrazowania przez aparat struktur anatomicznych ważnych z punktu widzenia laryngologicznego (granica tkanka miękka-powietrze). System CS 9300 jest dostępny w sprzedaży od kwietnia 2011, a z jego możliwościami będzie się można zapoznać również 3. czerwca we Wrocławiu podczas Carestream Kodak Dental Innovation Tour Carestream Kodak Dental Innovation Tour 2011 Spotkanie Kodak Carestream Dental Innovation Tour 2011 to Cleankeys można myć i dezynfekować!!!. Idealnie gładka powierzchnia klawiatury jest łatwa do czyszczenia przy użyciu chusteczek dezynfekcyjnych lub środków w sprayu w ciągu kilku sekund, zapewniając aseptyczną powierzchnię. Dzięki temu Cleankeys jest doskonałym rozwiązaniem w walce z rozprzestrzenianiem się drobnoustrojów w gabinecie. Najnowsza technologia Dzięki najnowszej, zaawansowanej technologii dotykowej nawet najlżejszy dotyk palca jest natychmiast wykrywany, umożliwiając łatwe korzystanie z klawiatury, także w rękawicach. Cleankeys część europejskiego programu, który w Polsce zagości podczas Wrocławskich Dni Implantologii. Już 3. czerwca zaprezentowane zostanie mobilne laboratorium radiologiczne Kodak Carestream Dental Truck. Organizatorzy zapraszają lekarzy dentystów wszystkich specjalności na prezentacje nowych trendów w rentgenodiagnostyce stomatologicznej. Prezentacje i wykłady będą prowadzone przez doświadczonych inżynierów i lekarzy laboratoriów Kodak Dental Systems. Na specjalnie przygotowanej mobilnej platformie będzie można obejrzeć na żywo pokazy możliwości najnowszych tomografów wiazki stożkowej i innych systemów obrazowania. Zaprezentowane zostaną także najnowsze premierowe urządzenia koncernu Kodak Care - stream Dental. W związku z ograniczoną powierzchnią mobilnej stacji liczba miejsc na kameralne pokazy będzie ograniczona. Dlatego zapisy na udział w pokazach przyjmowane są we - dług kolejności zgłoszeń. Optident Tel.: dstoj@optident.pl cleankeys nowa broń w zwalczaniu zakażeń posiada trzy tryby ustawienia czułości dotyku, umożliwiając użytkownikowi indywidualne dopa - sowanie. Klawiatura Cleankeys wzbudziła ogromne zainteresowanie całego świata medycznego, spotykając się z bardzo dobrym przyjęciem lekarzy w USA, Kanadzie i Europie. Stosowanie klawiatury Clean keys podnosi prestiż prak - tyki i jest wyrazem szczególnej dbałości o higienę w gabinecie, bezpieczeń - stwo pacjentów i personelu medycznego! Dystrybutor w Polsce: PZM MARKU M.Krawczyk sp.j. Al. Armii Krajowej Częstochowa Tel.: (34) Fax: (34) denal@marku.com.pl Premiera A-dec 200 Pierwszego dnia targów Krakdent 3. marca br., odbyła się w Krakowie prapremiera nowego unitu znanej, amerykańskiej firmy A-DEC. Unit A-DEC 200 został najpierw pokazany dziennikarzom prasy branżowej na stoisku Amadaru. W ofercie firmy Amadar znajduje się pełna gama bloczków i mate riałów firmy Ivoclar Vivadent do codziennej pracy systemem C/CAM CEREC firmy Sirona. Bloczki akrylowe TELIO C to bloki akrylowe do wykonywania tymczasowych koron i mostów w systemie C/CAM. Bloczki z ceramiki szklanej IPS EMPRESS C przeznaczone są do wykonywania bardzo estetycznych odbudów protetycznych pojedynczych zębów w pełnym kształcie anatomicznym. Doskonały materiał do wykonania w technice C/CAM odbudów typu: inlay, onlay, częściowa korona, korona całkowita, licówka. Bloczki z ceramiki dwukrzemowo litowej IPS e.max C dzięki szerokiej gamie kolorów i różnym stopniom przezierności możliwe jest wykonanie wszystkich rodzajów uzupełnień: licówek, inlay, onlay, koron częściowych, koron w odcinku przednim i bocznym w pełnym kształcie Prezentację nowego sprzętu po - prowadzili przedstawiciele A-DEC: Simon Baxter i Paweł Dominiak. Unit, cechujący się prostotą i nowoczesnością rozwiązań jest planowanym następcą produkowanego od wielu lat i niezwykle popularnego na świecie modelu Performer. Wiele koncepcji konstrukcyjnych zaczerpnięto z unitów A-DEC 500 i A-DEC 300. Autorzy pragnęli stworzyć unit mocny, trwały, łatwy w użytkowaniu, a zarazem nowoczesny i umożliwiający ergonomiczną pracę. Wykonano go z bardzo dobrych jakościowo materiałów, dbając o zapewnienie możliwości montażu urządzeń dodatkowych (zestawy elektroniczne, nowoczesne silniki bezszczotkowe). Postarano się również o to, by cena nowego unitu była stosunkowo niska. Po prezentacji, w trakcie lunchu w restauracji Starka na krakowskim Kazimierzu, omówiono wiele cech szcze gółowych tego interesującego unitu. AMAR tel. (22) Materiały do systemu C/CAM w ofercie firmy Amadar anatomicznym, a także nadbudów implantologicznych. Bloczki z tlenku cyrkonu IPS e.max ZirC dzięki niespotykanej wytrzymałości mechanicznej bloki przeznaczone są do wykonywania podbudów koron i mostów w odcinku przednim i bocznym. Kompatybilność ceramiki e.max pozwala na unikatowe połączenie podbudowy wykonanej z IPS e.max ZirC i nadbudowy z IPS e.max C zaprojektowanej i wykonanej w systemie CEREC firmy Sirona. AMAR Tel. (22)

16

17 ENDO TRI BUNE The World s En do don tic New spa per Po lish Edi tion MARZEC 2011 VOL. 5, NR 1 Praktyka Laser Er,Cr:YSGG w endodoncji 4Strona 4 Perspektywy Transparentne zęby jako pomoc edukacyjna 4Strona 3 Ruch postępowo-zwrotny obiecująca metoda w endodoncji Praktyka Leczenie endodontyczne zębów mlecznych 4Strona 7 Yoshio Yahata, Japonia Celem leczenia endodontycznego jest usunięcie w całości z kanału tkanek, bakterii i produktów ich metabolizmu oraz uzyskanie dostatecznej przestrzeni koniecznej do dezynfekcji i wypełnienia w 3D. Wprowadzono wiele technik mających umożliwić od - powiednią preparację kanału, a jedną z nich jest technika zrównoważonej siły (balanced force technique). Aby osiągnąć minimalną transportację kanału i zmniejszyć nacisk przykładany do narzędzia podczas jego użycia, w technice tej wykorzystywane są narzędzia ręczne poruszane następującymi po sobie obrotami zgodnymi z ruchem wskazówek zegara i odwrotnymi do niego. Ostatnio, zgodnie z zasadami techniki zrównoważonej siły, stworzono nową technikę opraco- ET strona 2 Prognoza sytuacji zdrowotnej Polaków na 2020 r. Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną przedwczesnej umieralności w Polsce. Powodują śmierć średnio 476 osób dziennie, a co 5. zgon jest przedwczesny. W Polsce umieralność będąca następstwem tych schorzeń sys - tematycznie maleje, ale nadal jest jedną z najwyższych w Europie. Badanie NATPOL 2011 jest pierwszym od wielu lat badaniem epidemiologicznym, które pokaże rozpowszechnienie w polskiej populacji czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Na podstawie wyników będzie można ocenić aktualne zagrożenie chorobami układu krążenia i określić jak najskuteczniej leczyć osoby nimi zagrożone. Projekt ten może znacząco przyczynić się także do kształtowania polityki zdrowotnej państwa. Projekt badawczy NATPOL 2011 został rozpoczęty na przełomie 2010 i 2011 roku z inicjatywy zespołu Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku pod kierunkiem prof. dr hab. med. Bogdana Wyrzykowskiego i dr hab. Tomasza Zdrojewskiego. NATPOL 2011 to badanie kompleksowe, wpisujące się w cykl zakrojonych na szeroką skalę badań przekrojowych. Koncepcja badania jest oparta na najlepszych, uznanych na świecie wzorcach, np. na badaniu Framingham Heart Study realizowanym w USA od 1948 r. Jeden z reali - zatorów badania Framingham, prof. Michael Pencina z Boston University jest współautorem NATPOL Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną śmierci ludzi na świecie. W Polsce powodują ok. 45% zgonów. Najwięcej z nich jest spowodowanych zawałem serca lub udarem móz - gu. Wiedza o rozpowszechnieniu czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i o zachodzących zmianach obciążenia nimi społeczeństwa umożliwi prognozowanie sytuacji zdrowotnej w Polsce na kolejną dekadę. Ostatnie badanie przekrojowe poświęcone tym zagadnieniom w populacji ogólnopolskiej zostało przeprowadzone w latach Realizacja badania NATPOL 2011 w powiązaniu z dodatkową analizą wyników z 2002 r. może mieć wpływ na stan zdrowia mieszkańców Polski w przyszłości. Wyniki umożliwią oszacowanie aktualnej skali zagrożeń chorobami układu sercowo-naczyniowego i ich skutków w wymiarze społecznym oraz zdrowotnym. Mogą w istotny sposób przyczynić się do kształtowania polityki zdrowotnej kraju poprzez m.in. opracowanie dostosowanych do rzeczywistych potrzeb programów profilaktycznych, polepszanie procesu leczenia poprzez jak najwcześniejszą diagnozę i prawidłowy dobór terapii, udoskonalanie systemu opieki zdrowotnej, programu edukacyjnego studiów medycznych, a także edukacji społeczeństwa na temat zdrowia i aktywnego stylu życia. Potencjał wyników projektu badawczego ma także wymiar ekonomiczny zdrowe społeczeństwo oznacza zmniejszenie wydatków na leczenie i wydłużenie aktywności zawodowej Po laków. ET

18 2 Praktyka ENDO TRI BU NE Po lish Edi tion fl ET strona 1 TOOLS TO KEEP SMILING Separacje instrumentów NiTi są ciągle największym problemem dla klinicystów wywania kanałów z wykorzystaniem instrumentów rotacyjnych NiTi, które poruszają się ruchem postępowo-zwrotnym. Przeprowadzone badania zademonstrowały, że pilniki NiTi używane z wykorzystaniem ruchów postępowo-zwrotnych w porównaniu z narzędziami rotacyjnymi poruszającymi się w jednym kierunku mogą istotnie skrócić czas pracy, zmniejszyć prawdopodobieństwo przejścia narzędziami poza wierzchołek, uniemożliwić przepchnięcie zanieczyszczeń poza wierzchołek i złamanie narzędzia. Poprzez wykorzystywanie asymetrycznych ruchów obustronnych, technika umożliwia centralizację narzędzia w kanale podczas preparacji oraz redukcję obciążenia na skręcanie i zmęczenie materiału, szczególnie w ka - nałach zakrzywionych. Może to umożliwić klinicyście opracowanie całego systemu kanałowego przy pomocy jednego tyko narzędzia. Ponadto proponowana technika najwyraźniej nie wymaga stworzenia toru wprowadzania (glide path) i cechuje się mniejszym ryzykiem zakażenia krzyżowego. W wielu badaniach podkreślono, że separacje instrumentów NiTi wciąż są największym problemem dla klinicystów. Złamanie takiego instrumentu podczas pracy klinicznej następuje w wyniku zmęczenia materiału lub skręcenia. Zmęczenie materiału jest rezultatem powtarzalnego ucisku i rozciągania przykładanego do pilnika, szczególnie w zakrzywionych kanałach. Powikłanie na skutek skręcania pojawia się w momencie, gdy wierzchołek pilnika ulegnie zaklinowaniu, a pozostała jego część cały czas się kręci. W sytuacji klinicznej mechanizmy te wpływają na siebie wzajemnie. ISO 10 2% 4% 10/.02 15/.02 20/.02 SMG handle W opublikowanych doniesieniach rzadziej opisywano przypadki złamania instrumentów NiTi podczas stosowania ruchów obustronnych w porównaniu z ciągłą rotacją w jednym kierunku. W zaproponowanej technice pilnik będzie płynnie wkręcał się w zębinę na swoim wierzchołku, a przy rotacji przeciwnej do ruchu wskazówek zegara od razu się wykręci, powodując zmniejszenie deformacji i ryzyka złamania na skutek skręcania. Jako klinicyści powinniśmy rozważyć zalety i wady każdej nowej techniki. Ponadto konieczne jest zredukowanie różnego typu niebezpieczeństw i ciągłe szukanie lepszej strategii leczenia. Nowy system, w którym sto sowany jest jeden pilnik wydaje się być obiecującą metodą, ale niewiele badań klinicznych za demonstrowało efektywność tej techniki. Dlatego konieczne są dalsze badania tego systemu i wnikliwa dyskusja na ten temat. ET 6% Dla pilników: K/H/R ET Autor Dr Yoshio Yahata pracuje w Graduate School, Tokyo Medical and Dental University w Japonii. Można się z nim skontaktować, pisząc na adres y.yahata.endo@tmd.ac.jp.

19 ENDO TRI BU NE Po lish Edi tion Perspektywy 3 Transparentne zęby skuteczna pomoc edukacyjna Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Sergio Rosler, Argentyna Od najdawniejszych lat dentyści badali budowę anatomiczną wnętrza korzeni. Poczynając od okresu przed wynalezieniem zdjęć rtg aż do czasów współczesnych przesyconych technologią, badanie systemu kanałów korzeniowych stało się wręcz obsesją lekarzy endodontów. W przeszłości powszechnie korzystano z kilku metod, w tym z badań radiologicznych, histologicznych, przekrojów poprzecznych i podłużnych oraz technik zwiększania przezierności tkanek korzeni. Współcześnie wykorzystuje się tomografię komputerową oraz badanie kliniczne w mikroskopie zabiegowym. Technika zwiększania przezierności zęba W ciągu ostatnich 100 lat w badaniach morfologicznych nad miazgą zębów ludzkich wykorzystywano technikę zwiększania przezierności zębów. Zapewnia to wgląd w trójwymiarową budowę komory i kanałów względem zewnętrznej powierzchni zęba i pozwala na ich dokładne zbadanie. Technikę tę wykorzystywano również w badaniach nad nieszczelnością wierzchołkową. Obecnie technika zwiększania przezierności jest wykorzystywana tylko jako narzędzie szkoleniowe i badawcze i nie ma właściwie zastosowania klinicznego. W 1913 r. Hermann Prinz z powodzeniem uzyskał transparentne zęby, stosując protokół postępo - wania opisany przez Spaltholza w 1906 r. Okumura przeprowadził dogłębne badania anatomii miazgi i sklasyfikował kanały korzeniowe w zależności od ich rozmieszczenia i częstości występowania. W celu lepszego uwidocznienia systemu kanałów korzeniowych wprowadzał do komory miazgi tusz. Próbki można także barwić hematoksyliną i eozyną, które są powszechnie stosowane do wybarwiania preparatów histologicznych. W porównaniu do innych metod, takich jak badanie radiologiczne i histologiczne, techniki zwiększania przezierności zębów mają następujące zalety: zachowują oryginalny kształt korzenia, pozwalają na obserwowanie drobnych szczegółów budowy morfologicznej kanałów korzeniowych, są niedrogie i łatwe do przeprowadzenia, próbki można przechowywać przez długi czas. Proces zwiększania przezierności obejmuje 3 proste etapy: demineralizację, odwodnienie i zapewnianie przezierności tkanek zęba. Przygotowanie próbki: Usunięte zęby do czasu obróbki przechowywać w 10% roztworze formaliny w soli fizjologicznej. Usunąć kamień nazębny i wszelkie pozostałości tkanek przyzębia. Odciąć korony zębów i udrożnić kanały, stosując pilnik w rozmiarze ISO 10 (sprzyja to penetracji kwasu). Umieścić próbki w 4,2% roztworze NaOCl (usuwanie tkanek organicznych można usprawnić, umieszczając roztwór z próbkami w myjce ultradźwiękowej na 20 min). Opłukać pod bieżącą wodą i osuszyć. Można wprowadzić tusz indyjski do systemu kanałów korzeniowych, odsysając płyn przez wierzchołki korzeni. Demineralizacja: Przechowywać próbki w 5% kwasie azotowym (HNO3) przez 3 dni. Wymieniać roztwór co 8 godz. Ręczne lub mechaniczne potrząsanie sprzyja równomiernej demineralizacji korzeni. Płukać próbki bieżącą wodą przez 4 godz. w celu ich oczyszczenia. Odwodnienie: Odwadniać próbki w roztworach alkoholu o rosnącym stężęniu: 60% etanolu przez 8 godz., 80% etanolu przez 4 godz. i 96,6% etanolu przez 2 godz. Osuszyć próbki ręcznikami papierowymi. Zwiększanie przezierności: Próbki należy umieścić na 2 godz. w ksylenie w celu ich stward - nienia, a następnie w salicylanie metylu, co nada im transparentność. Ten etap ma kluczowe znaczenie, jeśli próbki mają być stosowane do praktycznej nauki technik preparacji i wypełniania kanałów. Przechowywać próbki w salicylanie metylu, aby zachowały transparentność. Uwaga: Podczas pracy z tymi niebezpiecznymi roztworami należy zawsze stosować odpowiednią ochronę. Zużyte roztwory należy utylizować zgodnie z krajowymi przepisami. Pomoc edukacyjna Powodzenie leczenia endodontycznego zależy od dokładności oczyszczania, formowania i wy - pełniania kanałów korzeniowych. Jednak dla osiągnięcia tego celu operator musi posiadać szczegółową wiedzę na temat morfologii kanałów korzeniowych każdego leczonego zęba. Zdemineralizowane, transparentne zęby mogą stanowić bardzo cenną pomoc w nauce technik leczenia endodontycznego. Hasselgren i Tronstad wykorzystywali transparentne zęby do nauczania i doskonalenia procedur preparacji i wypełniania kanałów w ramach szkolenia dyplomowego w Uniwersytecie w Lund (Szwecja). Na zakończenie kursu poproszono studentów o wyrażenie opinii na temat wyko - rzystania transparentnych zębów w procesie nauki. Reakcje były bardzo pozytywne i zachęciły kierownictwo zakładu do dalszego stosowa - nia transparentnych zębów na kolejnych kursach. Moczenie próbek w ksylenie przez 2 godz. przed umieszczeniem w salicylanie metylu, zgodnie z zaleceniem Robertsona z 1980 r., przywraca zębinie twardość nieznacznie tylko niższą niż twardość normalnej zębiny. Otwiera to nowe możliwości przed lekarzami, którzy chcą uczyć się i trenować nowe techniki, zabiegi i protokoły pos - tępowania od opracowywania maszynowego pilnikami NiTi po termoplastyczne wypełnianie kanałów ciepłą gutaperką. Lekarze widzą znacznie wyraźniej, co faktycznie dzieje się w kanałach, a to daje dużo lepsze efekty niż praca na sztucznych kanałach w bloczkach z tworzywa. Ponadto, odczucia dotykowe są bardzo zbliżone do rzeczywistej pracy w warunkach klinicznych. Ta prosta i niedroga technika pozwala lekarzom zobaczyć szczegółowo budowę mor - fologiczną kanałów korzeniowych oraz trenować niemal wszystkie zabiegi endodontyczne. Piśmiennictwo dostępne u wydawcy. ET Autor Sergio Rosler ukończył Uniwersytet w Buenos Aires (Argentyna) w 1996 r. i uzyskał tytuł specjalisty w dziedzinie endodoncji w 2005 r. Od 2009 r. jest także specjalistą implantologii stomatologicznej. Pracuje w gabinecie prywatnym w Buenos Aires. Można się z nim skontaktować, pisząc na adres sarosler@hotmail.com.ar.

20 4 Praktyka ENDO TRI BU NE Po lish Edi tion Zastosowanie kliniczne lasera Er,Cr:YSGG w leczeniu endodontycznym Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 1: Porównanie różnych długości fal generowanych przez lasery i głębokość ich penetracji w wodzie/tkance. Im większa absorpcja, tym większa zdolność lasera do cięcia i ablacji tkanki. Ryc. 2: Szeroki stożek zapewnia lepsze pokrycie ścianek kanału podczas emisji energii przez laser. Ryc. 3: Końcówki laserowe RFT2 (żółta) i RFT3 (niebieska) w porównaniu do pilników ręcznych. Ryc. 4: Główna końcówka doprowadza roztwór płuczący do komory zęba i usuwa nadmiar płynu. Ryc. 5: Podciśnieniowe płukanie wierzchołka oraz ewakuacja prowadzone przez makro- i mikrokaniule. Justin Kolnick, USA Całkowita eliminacja bakterii z zainfekowanego systemu kanałowego pozostaje najważniejszym celem leczenia endodontycznego, jednak mimo dostępności wielu nowych produktów i technik osiągnięcie tego celu nie zawsze się udaje. W przeszłości leczenie endodontyczne skupiało się na dezynfekcji kanału korzeniowego poprzez pogrzebanie bakterii pozostałych w kana - likach zębinowych i niedostępnych obszarach systemu kanałowego. Chociaż wiele czynników było branych pod uwagę jako przyczyna niepowodzeń endodontycznych, stało się oczywiste, że pogrzebane bakterie odgrywają zasadniczą rolę w przedłużaniu się infekcji endodotycznej (Siqueira i Rocas 2008). Chociaż in vitro osiągnięto im - ponujące wyniki, energia laserowa stosowana jako jedyna metoda dezynfekcji nie była w stanie doprowadzić do zabicia wszystkich bakterii w usuniętym zębie. Z perspektywy klinicznej stało się oczywiste, że aby doszło do sterylizacji systemu kanałowego, potrzebna jest kombinacja różnych metod leczenia. Ponadto istnieje wiele przeszkód klinicznych, które również komplikują leczenie i nie pozwalają klinicyście na osiągnięcie głównego celu leczenia. Składają się na nie m.in.: ograniczony dostęp, skomplikowana anatomia korzenia, nieprawidłowo prowadzone płukanie i ograniczenia wynikające ze stosowanej techniki opracowywania, brak możliwości zablokowania bakterii oraz dosięgnięcia i wyeliminowania bakterii znajdujących się głęboko w strukturze zęba. Celem niniejszego artykułu jest skupienie się na zastosowaniu klinicznym lasera Er,Cr:YSGG z końcówkami promieniście emitującymi energię, jednak w ostatecznym protokole postępowania klinicznego zawarta powinna być redukcja bakterii znajdujących się w kanale przed zastosowaniem lasera, a także ułatwienie doprowadzenia energii lasera do krytycznych miejsc kanału, tj. 1/3 wierzchołkowa korzenia. Laser erbium,chromium:yttriumscandium-gallium-garnet (Er,Cr:YSGG) emituje światło o długości fali nm, które jest w znacznej mierze absorbowane przez wodę. Im mniejsza penetracja wiązki lasera w wodzie czy tkance (lub większa absorpcja), tym większa zdolność lasera do cięcia lub ablacji tkanki (Ryc. 1). Ponieważ długość fali jest podobna do maksimum absorpcji wody w hydroksyapatytach, fotoablacja pojawia się, kiedy woda jest natychmiast odparowywana i tym samym następuje ablacja otaczających tkanek. Gordon i wsp. (2007) stwierdzili, że możliwe było osiągnięcie rozprężenia i rozpadu wody wewnątrzkanalikowej na głębokości co najmniej μm. Ta pobudzana mikropulsowo absorpcja była zdolna do wytworzenia fal dźwiękowych wystarczająco silnych, aby dokonać rozpadu i zabić bakterie znajdujące się wewnątrz kanalików. Odkrycia te były istotne, ponieważ bakterie zidentyfikowano na głębokości μm (Kouchi i wsp., 1980), Ryc. 6 a E. faecalis na głębokości 800 μm (Haapasalo and Orstavik, 1987). Roztwory do płukania, tj. podchloryn sodu wykazują ograniczone działanie na te bakterie przy głębokości penetracji tyko do 100 μm (Berrutti et al., 1997). Ostatnio stwierdzono, że zwiększenie stężenia, czas ekspozycji oraz temperatura zwiększają penetrację NaOCl (Zou i wsp., 2010). Doniesiono, że obiecujący odsetek zabitych bakterii w usuniętych zębach udało się uzyskać przy pomocy lasera Er,Cr:YSGG z końcówką emitującą energię promieniście. Redukcja E. faecalis wyniosła 99,7% na głębokości 200 μm w zębinie (Gordon i wsp., 2007) i 94,1% (1 log) na głębokości μm (Schoop et al., 2007). Stworzenie końcówki lasera emitującej energię promieniście (Biolase Technology, Inc.) o kształcie, który pozwala na emisję wiązki lasera w kształcie szerokiego stożka pozwala na dokładniejsze dotarcie do ścianek kanału korzeniowego niż końcówka, która emituje światło na wierzchołku (Ryc. 2). Ułatwia to wniknięcie wyemitowanej energii laserowej do kanalików zębinowych, umożliwiając dotarcie do bakterii, które spenetrowały głęboko zębinę. Protokół kliniczny W celu całkowitej dezynfekcji kanału obecnie stosuje się ręczną i/lub rotacyjną technikę opracowywania kanałów, płukanie pod ciśnieniem z użyciem lub nie wzbudzenia dźwiękowego lub ultradźwiękowego. Protokół kliniczny zaprezentowany w niniejszym artykule zakłada użycie 3 głównych składowych: uzyskanie szerokości roboczej kanału, płukanie wierzchołka z podciśnieniem i zastosowanie lasera wewnątrz kanału. Ryc. 7 Ryc. 8 Uzyskanie pożądanej szerokości kanału Szerokość robocza (working width WW) kanału korzeniowego jest średnicą kanału tuż przed osiągnięciem przewężenia wierzchołkowego. Allen (2007) stwierdził, że w 97% przypadków kanały nie czyszczone do swojej WW posiadają resztki zanieczyszczeń w krytycznym regionie, jakim jest wierzchołek, a 100% kanałów oczyszczonych do WW było wolnych od zanieczyszczeń 1 mm przed otworem wierzchołkowym. Badania wykazały, że aby usunąć bakterie i zanieczyszczenia, należy opracowywać kanały do większych rozmiarów (Kerekes, 1977; Wu 2000). Narzędzia o standardowym stopniu rozbieżności nie po - zwalają na to bez transportacji kanału, wy tworzenia perforacji typu strip (z przetarcia), osłabienia struktury zęba lub separacji instrumentu. LightSpeed LSX (Discus Dental) jest unikalnym, wyjątkowo elastycznym instrumentem nie rozszerzającym się w kierunku uchwytu, wykonanym ze stopu niklowo-tytanowego, pozwa - lającym na oczyszczenie kanału do WW. Końcowy rozmiar wierzchołkowy (final apical size FAS) odpowiada rozmiarowi instrumentu, którym osiągana jest WW i uzyskuje się go, kiedy pilnik LSX klinuje się 4 mm (lub więcej) przed osiągnięciem długości roboczej i wymaga mocnego przyciśnięcia, aby osiągnąć długość roboczą. Odpowiednie ukształtowanie wierzchołka jest krytyczne dla przewidywalnego, zakończonego sukcesem leczenia endodontycznego i posiada istotne zalety: zapewnia efektywne usuwanie zainfekowanego materiału, zanieczyszczeń, zapalnych i martwiczych tkanek z okolicy wierzchołkowej, Ryc. 9 Ryc. 10 Ryc. 11 Ryc. 12 Ryc. 13 Ryc. 6: Usuwanie warstwy mazistej przez laser w 1/3 wierzchołkowej kanału (Biolase Technology. Unpublished data). Ryc. 7: Pojedynczy kanalik zębinowy po ablacji laserem (Biolase Technology. Unpublished data). Ryc. 8: Kanał dodatkowy po ablacji laserem (Biolase Technology. Unpublished data). Ryc. 9: Technika pozycjonowania końcówki laserowej w kanale. Ryc. 10: Górny przedtrzonowiec leczony techniką laserową. Ryc. 11: Dolny trzonowiec leczony techniką laserową. Ryc. 12: Dolny przedtrzonowiec leczony techniką laserową. Ryc. 13: Dolny trzonowiec leczony techniką laserową. pozwala na wprowadzenie igły do płukania na długość roboczą w celu płukania wierzchołka metodą pod - ciśnieniową, ułatwia wprowadzenie leku odkażającego głębiej do kanału, ułatwia wprowadzenie końcówki lasera emitującej energię promieniście 1 mm przed długość roboczą. Płukanie kanału metodą podciśnieniową Istnieją 2 główne przyczyny, z powodu których roztwory do płukania nie są w stanie dotrzeć do krytycznych ostatnich 3 mm kanału. Po pierwsze, kiedy stosowane jest dodatnie ciśnienie płukania z igłą z bocznym otworem niewiele płynu przechodzi poza jej wierzchołek (Chow, 1983). Większość roztworu płuczącego przepływa torem najmniejszego oporu i cofa się, wypływając z kanału, płucząc 1-2 mm kanału poza wierzchołek igły w stronę wierzchołkową. Aby doszło do efektywnego płukania wierzchołka kanału, końcówka igły musi znajdować się 1 mm przed długością roboczą, co znacznie zwiększa ryzyko przepchnięcia podchlorynu sodu poza wierzchołek. Po drugie, obecność blokady gazowej wierzchołka, na którą składa się powietrze, które utknęło w wierzchołku, a także amoniak i dwutlenek węgla, które uwolniły się podczas rozkładu podchlorynu sodu podczas reakcji z miazgą nie pozwala na penetrację roztworu płuczącego do 1/3 wierzchołkowej korzenia. Gazy te nie mogą być usunięte przy pomocy narzędzi ręcznych ani maszynowych oraz aktywacji dźwiękowej albo ultradźwiękowej. W ostatnich badaniach stwierdzono, że korek gazowy powoduje dużą retencję zanieczyszczeń i warstwy mazistej w 0,5-1,0 mm zamkniętego systemu kanałowego (Tay et al, 2010). The EndoVac (Discus Dental) jest systemem do podciśnieniowego płukania systemu kanałowego, który pozwala na ciągłe podawanie dużej objętości świeżych płynów na całą długość kanału z natychmiastową ewakuacją. Składa się z głównej końcówki (Ryc. 4), która doprowadza płyn do komory zęba oraz makro- i mikrokaniuli (Ryc. 5), które wpompowują płyn z komory zęba do końca kanału, a następnie powodują jego ewakuację. System ten eliminuje korek gazowy i zapewnia lepsze oczyszczenie, dezynfekcję i usuwanie warstwy mazistej, jed - nocześnie praktycznie eliminując groźbę przepchnięcia podchlorynu sodu poza wierzchołek (Schoeffel, 2008). W porównaniu z systemem płukania dodatnim ciśnieniem z igłą ProRinse, EndoVac powodował, że kanały były o 366% i 671% czystsze odpowiednio 1 mm i 3 mm od prze wężenia wierzchołkowego (Niel sen i Baumgartner, 2007). Kiedy EndoVac stosowany był w kombi - nacji z opracowywaniem LightSpeed LSX, kanały były w 99% i 99,5% wolne od zanieczyszczeń odpowiednio 1 mm i 3 mm od przewężenia wierzchołkowego (Prashanth i Shivanna, 2008). Wewnątrzkanałowe stosowanie lasera Ostatni etap preparacji i dezynfekcji kanału jest zakończony, kiedy zastosowany zostanie laser Waterlase MD (Er,Cr:YSGG) z końcówką emitującą energię promieniście (Biolase Technology Inc.). Końcówki dostępne są w 2 rozmiarach: RFT2 i RFT3 o średnicy odpowiednio 275 μm i 415 μm (Ryc. 3). Końcówka RFT2 wprowadzana jest 1 mm krócej w stosunku do długość roboczej, wymaga opracowania kanału do średnicy ISO 30 lub więcej, a końcówka RFT3 wprowadzana jest do granicy środkowej i wierzchołkowej części kanału, wymagając poszerzenia kanału do średnicy 45 lub więcej. Rozmiary te można łatwo osiągnąć, preparując kanał do typowej szero -