Państwowy Instytut Geologiczny. Wiadomości

Transkrypt

1 Państwowy Instytut Geologiczny Wiadomości Nr 5/2007 (189) 23 maja 2007 ISSN Święto Instytutu W tym roku 88. rocznica powstania Państwowego Instytutu Geologicznego zbiegła się z okrągłą rocznicą nadania mu statusu państwowego instytutu naukowobadawczego. Okazja do świętowania była więc podwójna, co znalazło swój wyraz w nieco dłuższych niż zwykle, bo dwudniowych, obchodach ustanowionego przed czterema laty majowego Święta Instytutu. 17 maja w warszawskiej siedzibie PIG odbyła się część oficjalna Święta, zainaugurowana sesją naukową poświęconą pamięci prof. Zbigniewa Kotańskiego ( ), znakomitego geologa, pracownika Instytutu od 1969 roku. Sesję, o godzinie 10, otworzył dyrektor Instytutu prof. Tadeusz Peryt, przypominając krótko jedną z najwybitniejszych, a jednocześnie najbarwniejszych postaci polskiej geologii. Następnie doc. Zbigniew Cymerman z Oddziału Dolnośląskiego PIG przedstawił tatrzańskie dokonania prof. Kotańskiego, nawiązując jednocześnie do najnowszych badań krystaliniku tatrzańskiego i formułując dzisiejsze rozwinięcie koncepcji zarysowanych przez wielkiego badacza. Dr hab. Joachim Szulc z Uniwersytetu Jagiellońskiego omówił wkład prof. Kotańskiego w badania triasu, zwłaszcza tatrzańskiego, i przedstawił stan współczesnej wiedzy w tej dziedzinie. O wątku sedymentologicznym w działalności Profesora, dotyczącym studiów nad słodkowodnymi osadami wapiennymi oraz o współczesnych eksperymentach, zainicjowanych Jego koncepcjami, mówił dr Michał Gradziński z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prof. Krystyna Piotrowska przedstawiła kartograficzne dokonania prof. Kotańskiego: imponujący dorobek w geologii Tatr, pionierskie prace nad mapami ścięć poziomych, zapoczątkowanie budowy cyfrowej bazy danych otworowych, co doprowadziło dzisiaj do opracowania w Instytucie pierwszych modeli przestrzennych wgłębnej budowy geologicznej Polski. Zakończył sesję doc. Włodzimierz Mizerski, omawiając bardzo ważny, świętokrzyski wątek działalności naukowej Profesora, którego przewodniki geologiczne po Górach Świętokrzyskich kojarzą się większości polskich geologów z latami studiów i praktykami terenowymi w tych górach. Po zakończeniu sesji, która odbywała się w sali prof. Rühlego, uczestnicy obchodów przeszli do Muzeum Geologicznego, gdzie otwarto niewielką ekspozycję poświęconą życiu i pracy prof. Zbigniewa Kotańskiego. Prorektor Akademii Górniczo-Hutniczej prof. Tadeusz Słomka przekazuje na ręce dyrektora PIG dar od bratniej społeczności geologicznej Główna część uroczystości rozpoczęła się o godzinie 12, gdy w salach audiowizualnych im. prof. Kotańskiego i prof. Ryki w Muzeum Geologicznym zgromadzili się tłumnie zaproszeni goście i pracownicy Instytutu. Przybyli m.in. Krzysztof Zaręba sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, prof. Michał Szulczewski przewodniczący Rady Nauki, Ewa Zalewska dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych w MŚ, Marek Mroczkowski dyrektor generalny w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska, prof. Tadeusz Słomka prorektor AGH oraz prof. AGH Jacek Matyszkiewicz dziekan Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska w tej uczelni, Maksymilian Bylicki I wiceprezes KGHM, Stanisław Radecki dyrektor wykonawczy PGNiG, reprezentujący IMGW: prof. Maciej Maciejewski zastępca dyrektora oraz doc. Andrzej Dobrowolski, dr hab. inż. Marek Pozzi kierownik Zakładu Geologii Środowiska, Hydrogeologii i Gospodarki Wodnej w Politechnice Śląskiej, reprezentujący Instytut Nauk Geologicznych PAN: prof. Teresa Madeyska dyrektor Instytutu i prof. Marek Lewandowski zastępca dyrektora i przedstawiciel Rady Nauki, prof. Grzegorz Racki dyrektor Instytutu Paleobiologii PAN wraz ze swoim zastępcą prof. Andrzejem Gaździckim, prof. Kacper Rybicki dyrektor Instytutu Geofizyki PAN oraz goście zagraniczni, przedstawiciele Fińskiej Służby Geologicznej: dyrektor generalny prof. Elias Ekhdal oraz Jouko Vironmaki. Zgromadzonych powitał dyrektor T. Peryt, po czym Chór Instytutu pod dyrekcją W. Jelenia odśpiewał dostojny hymn Gaude Mater Polonia. ciąg dalszy na stronie 2 W tym numerze: Święto Instytutu 1 2 Nagrody i odznaczenia Dzień Ziemi na Polach Mokotowskich Karboński las Franza Zimmermanna w Jeleniej Górze Książę w Instytucie 5 Emocje sportowe rosną Remontujemy dalej 5 W skrócie: marzec 2007 W skrócie: kwiecień 2007 Na marginesie A mówią, że porządne jubileusze potrafią organizować tylko w Krakowie. Pokazaliśmy jednak, że w Warszawie też można! Być może to kwestia rutyny, bo Święto Instytutu obchodzimy po raz czwarty; pewne elementy zdążyły solidnie zdiagenezować, jeśli można użyć tego swojskiego określenia. Jednak, mimo pozorów uroczystej celebry, uświadamianie przez kolejnych mówców skali dokonań Instytutu wciąż robi wrażenie. Czuje się nieomal obecność tych pokoleń geologów, które zbudowały dzisiejszy gmach wiedzy. Tak chyba materializuje się ciągłość tradycji... MR

2 Święto Instytutu Po hymnie, nagrodzonym gromkim aplauzem, przyszła kolej na wystąpienia gości. Głos zabrali kolejno: Krzysztof Zaręba, prof. Michał Szulczewski, Ewa Zalewska, Marek Mroczkowski, prof. Tadeusz Słomka, Maksymilian Bylicki, Stanisław Radecki, Andrzej Dobrowolski, prof. Jacek Matyszkiewicz i Marek Pozzi. Nie sposób streścić wszystkich wystąpień, pełnych wyrazów uznania dla długoletniej działalności Instytutu i serdecznych życzeń z okazji Święta. Subiektywny wybór nakazuje odnotować niektóre wątki: Minister Krzysztof Zaręba podkreślił przede wszystkim ciągłość tradycji Instytutu, upatrując w niej jedną z najważniejszych wartości w budowaniu zrębów nowoczesnego państwa. Prof. Michał Szulczewski stwierdził, że niezwykle mało jest dyscyplin naukowych, w których jedna instytucja odgrywa podobnie dominującą rolę, jak PIG w geologii. Gratulował nam niepodważalnych osiągnięć w rozpoznaniu geologii kraju przede wszystkim Niżu Polskiego, znakomitych dokonań surowcowych, ale także zdolności przystosowania się do zmian systemowych i zmian cywilizacyjnych, które lokują geologię w nieco mniej korzystnym miejscu, niż to w dawnych czasach bywało. Zdaniem mówcy, ta umiejętność elastycznej zmiany kierunków działalności świadczy najlepiej o wielkiej witalności Instytutu i dobrze rokuje na przyszłość. Prezes Maksymilian Bylicki w imieniu Zarządu KGHM dziękował Instytutowi z polską miedź i wyrażał nadzieję na dalszą intensyfikację współpracy. Prof. Jacek Matyszkiewicz stwierdził, że wszyscy polscy geolodzy są w pewnym sensie dłużnikami Instytutu, bez którego map i opracowań nie byłoby możliwe wykonanie jakiejkolwiek pracy geologicznej ani użytkowej, ani naukowej. Warto jeszcze przytoczyć fragment listu Głównego Geologa Kraju, prof. Mariusza-Oriona Jędryska, który z przyczyn obiektywnych nie mógł być obecny na uroczystości. List odczytała pani dyrektor Ewa Zalewska: Państwowy Instytut Geologiczny zajmuje szczególną pozycję na arenie polskiej geologii albowiem od wielu już lat z powodzeniem łączy funkcje wiodącej placówki naukowo-badawczej oraz państwowej służby geologicznej. Realizując dewizę Nauka i Służba Instytut nie ogranicza swojej działalności jedynie do prowadzenia badań naukowych i wykonywania zadań powierzanych Mu na podstawie obowiązujących przepisów, ale wykazuje także niezwykłą aktywność na wszelkich polach związanych z rozwojem współczesnej geologii. Na szczególne uznanie zasługują działania związane z popularyzacją wiedzy geologicznej poprzez działalność wystawienniczą Muzeum Geologicznego PIG, organizowanie konkursów dla szkół i uczelni wyższych czy uczestnictwo w krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych. Nie bez znaczenia pozostaje także doskonała współpraca Instytutu z wieloma ośrodkami naukowo-badawczymi w kraju i zagranicą oraz zaangażowanie w liczne projekty międzynarodowe związane z geologią światową. Współcześnie pierwszoplanową rolą Instytutu jest budowa nowoczesnej służby geologicznej i hydrogeologicznej, wspomagającej sprawne działanie administracji geologicznej wszystkich szczebli. Liczne zadania wykonywane przez PIG, takie jak wykonywanie opracowań geologicznej kartografii seryjnej, prowadzenie badań podstawowych dla rozpoznania budowy geologicznej kraju, odnowienia bazy surowcowej i bilansowania zasobów kopalin, przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa w zakresie gospodarowania zasobami surowców mineralnych i wód podziemnych oraz monitorowania stanu środowiska geologicznego. W dobie konieczności zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz potrzeby zrównoważonego wykorzystania surowców mineralnych, niezwykle istotnym staje się budowa społeczeństwa informacyjnego. Cyfrowe bazy danych, archiwa i magazyny rdzeni zawierają miliony informacji, próbek, map, zdjęć lotniczych i obrazów satelitarnych, przygotowanych do udostępnienia odbiorcom. Przechowywane w Centralnym Archiwum Geologicznym opracowania z zakresu geologii złożowej, inżynierskiej czy hydrogeologii Str. 2 ciąg dalszy ze strony 1 stanowią bezcenny zbiór informacji, powszechnie wykorzystywanych przez organy administracji publicznej, przedsiębiorców i jednostki naukowo-badawcze. Szczególna pozycja Państwowego Instytutu Geologicznego w kształtowaniu współczesnej rzeczywistości geologicznej wynika w głównej mierze z doświadczeń gromadzonych przez wszystkie lata jego funkcjonowania.(...) Przypominając najważniejsze osiągnięcia Instytutu oraz podkreślając jego rolę w kształtowaniu polskiej geologii, ufam, że zdobyte doświadczenia pomogą w jak najlepszej realizacji zadań stawianych dzisiaj przed Państwowym Instytutem Geologicznym. Po przemówieniach gratulacyjnych nastąpiła oczekiwana przez wszystkich ceremonia dekoracji zasłużonych pracowników wysokimi odznaczeniami państwowymi, resortowymi i instytutowymi, wręczania dyplomów i nagród oraz stopni górniczych (sprawozdanie z tej części uroczystości na str. 3). Chór Instytutu jeszcze raz zebrał siły i wystąpił w krótkim koncercie, złożonym z melodii ludowych i popularnych, a zakończonym znów hymnem tym razem Unii Europejskiej. Brawom, należy podkreślić, całkowicie zasłużonym, bo chór, jak się wydaje, śpiewa coraz lepiej, nie było końca. Dyrektor Tadeusz Peryt podziękował zgromadzonym i zaprosił na skromne przyjęcie w sali głównej Muzeum oraz na zwiedzanie wystawy plenerowej Nasza Ziemia, która z okazji Święta pojawiła się na ogrodzeniu Instytutu od strony ul. Rakowieckiej. Ekspozycja, złożona z wielkoformatowych reprodukcji prac plastycznych dzieci, nadsyłanych na konkurs organizowany co roku przez Muzeum Geologiczne PIG, stanowi atrakcyjny motyw w pejzażu ulicznym, i jak zauważyliśmy, przyciąga oko prawie każdego przechodnia, a co ważniejsze rysunki buchające kolorami i radością życia wywołują nieodmiennie uśmiech na twarzach zabieganych przechodniów. Drugi dzień obchodów Święta Instytutu piątek, 18 maja miał ustaloną już formę przyjęcia w ogrodach Instytutu, zwanego w innych firmach spotkaniem integracyjnym. W Instytucie integrowaliśmy się od godziny 13, wśród grilli serwujących wszystko, co nadaje się upieczenia, stosów pieczywa, sałatek i wędlin, przy dźwiękach muzyki generowanej przez syntetyzator (z obsługą) pod wielkim namiotem ogrodowym. Był również specjalny parkiet do tańca, jednak nie wiadomo dlaczego początkowo nie cieszył się wielkim powodzeniem. Z kronikarskiego obowiązku należy dodać, że tego dnia również wręczane były stopnie górnicze i nagrody, aczkolwiek w skromniejszej ilości niż podczas części oficjalnej. Pogoda na szczęście dopisała. Z całą pewnością obie części obchodów Święta Instytutu, bardzo różne w charakterze, należy zaliczyć do bardzo udanych przedsięwzięć organizacyjnych i życzyć sobie podobnych w przyszłości. Mirosław Rutkowski Wiadomości Ilustracje: strona 1, 2, 3, 6 - M. Rutkowski; strona 4 - M. Kowalska, OD PIG; strona 5 - BGS.

3 Książę w Instytucie Od grudnia 2006 w Państwowym Instytucie Geologicznym odbywają się szkolenia z zakresu zarządzania projektami zgodnie z metodyką PRINCE2 RINCE to akronim angielskiej nazwy PRojects IN Controlled Envi- P ronments Projekty w sterowalnych środowiskach. Idea narodziła się w Wielkiej Brytanii, kiedy to pod koniec lat osiemdziesiątych zauważono, że wiele kosztownych projektów informatycznych kończyło się niezadowalającym skutkiem. W wyniku zebrania doświadczeń z realizacji projektów zakończonych sukcesami, jak również tych zakończonych niepowodzeniami, opisano najlepsze praktyki zarządzania projektami i sformułowano zalecenia, pozwalające na ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie możliwości popełnienia błędów, które były głównymi przyczynami niepowodzeń przebadanych projektów. Metodyka PRINCE została po raz pierwszy wprowadzona w 1989 r. Jest ona publicznie dostępna i może być używana przez wszystkich, ale prawa autorskie należą do Korony Brytyjskiej, a nazwa jest znakiem zastrzeżonym przez Office of Government Commerce. Metodyka PRINCE2 ma obecnie status obowiązującej w brytyjskiej administracji publicznej. Chociaż powstała z myślą o projektach informatycznych, to jednak ze względu na swoją uniwersalność znalazła zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, marketingu i organizacjach pozarządowych. Ze względu na swoje właściwości jest również powszechnie stosowana przez organizacje komercyjne, z czołowymi firmami światowymi włącznie. System zaczyna być stosowany również w Polsce, gdzie zdobywa sobie coraz większe uznanie. W trakcie kursu zorganizowanego w Instytucie uczestnicy poznają metodykę zarządzania projektami PRINCE2 i jej polską implementację PRINCE2 SPOCE CRM. Program kursu obejmuje następujące zagadnienia: * Organizacja formalna struktur zarządczych projektu * Procesy w zarządzaniu projektami * Podejmowanie decyzji strategicznych tj. rozpoczynanie i zamykanie projektu oraz kolejnych etapów, uruchamianie planów awaryjnych * Zasady i techniki planowania zorientowanego na produkty i działania służące ich wytworzeniu * Podział realizacji na etapy zarządcze i merytoryczne oraz zarządzanie nimi * Zarządzanie ryzykiem w projekcie * Zarządzanie jakością w projekcie * Zarządzanie konfiguracją projektu dokumentowanie * Zarządzanie i sterowanie zmianami w projekcie Jako pierwsza została przeszkolona wyższa kadra zarządzająca, następnie kierownicy jednostek organizacyjnych i kierownicy większych projektów. Czterodniowy kurs kończy egzamin, po którym każdy uczestnik otrzymuje certyfikat potwierdzający opanowanie metodyki PRINCE2. Do tej pory w Instytucie zostały przeszkolone 72 osoby. Wszyscy, z wyjątkiem jednego uczestnika, egzamin zdali. Miejmy nadzieję, że zdobyta wiedza przeniesie się na jakość realizowanych w Instytucie projektów, w szczególności informatycznych. Leszek Siejda Emocje sportowe rosną aledwie w kilka dni po wyborze kandydatury Polski i Ukrainy, jako gospodarzy mistrzostw Europy w 2012 roku, od- Z było się pierwsze spotkanie piłkarskie o charakterze międzynarodowym. 19 marca w Warszawie drużyna Państwowego Instytutu Geologicznego zmierzyła się z drużyną British Geological Survey. Spotkanie przebiegało w bardzo przyjacielskiej atmosferze, co nie wpłynęło jednak na ducha sportowej rywalizacji. Zawodnicy obu drużyn dokładali najwyższych starań, aby przesądzić wynik rozgrywki na swoją korzyść. W pierwszej połowie meczu bramkę zdobyła drużyna PIG, następnie drużyna BGS strzeliła 2 bramki, obejmując prowadzenie. Tuż przed zakończeniem pierwszej połowy nastąpiło wyrównanie. Po przerwie jako pierwsi bramkę strzelili zawodnicy PIG, uzyskując prowadzenie 3:2. W ostatnich minutach, po zamieszaniu w polu karnym, doszło do wyrównania. Na przebieg drugiej części meczu w dużej mierze wpłynęło zmęczenie zawodników, związane z brakiem graczy rezerwowych. Uczestnicy solidarnie jednak przyznali, że wynik odzwierciedlił zacięty przebieg meczu. Należy zauważyć, że drużyna PIG pozostaje niepokonana od dłuższego czasu. Miejmy nadzieję, że ta passa utrzyma się do następnych rozgrywek Geosport. Mateusz Hordejuk W reprezentacji BGS (ciemne koszulki) wystąpili: W. Lyall, P. Walker, N. Sharpe, K. Herbertson, P. Turner, D. Peck, M.Goddard, A. Sharpe, R. Mills, M. Flowerdew, L. Gretton, P. Hudson. Barw PIG bronili: M. Jaros, R. Rytel, M. Hordejuk, J. Sokołowski, S. Mikulski, R. Chwastek, G. Szawkało, P. Andrzejewski, K. Stojek, M. Bojanowski i R. Zgliczyński. Nr 5/2007 (189) Str. 5

4 Remontujemy dalej A w warszawskiej siedzibie PIG trwa remont. Dopiero co zniknęły rusztowania z budynku C (Muzeum Geologiczne), by w marcu pojawić się na sąsiadującym budynku B. Jak dowiadujemy się od pani inż. Haliny Więckowskiej, kierowniczki Działu Administracyjno-Gospodarczego, prace potrwają do końca listopada br. W ich efekcie zostanie zrekonstruowana elewacja oraz wymienione pokrycie dachowe. Zniknie szary, chropowaty beton, położony tuż po wojnie, a pojawi się nowy, gładki tynk, taki sam jak na elewacji gmachu C. Oryginalna, przedwojenna jeszcze blacha miedziana również musi zostać wymieniona. Przy okazji zamontowane zostaną uchylne okna dachowe, co umożliwi w przyszłości zagospodarowanie poddasza. Powstanie tutaj 6 pokoi gościnnych. Prace budowlane odbywają się pod nadzorem konserwatora zabytków, a prowadzi je firma PORTAL z Warszawy, specjalizująca się w remontach tego typu obiektów. Jak zdradza nam inż. Więckowska to nie koniec ambitnych przedsięwzięć Instytutu: w tym roku przygotowany zostanie projekt techniczny przebudowy parkingu przy ul. Wiśniowej. Nowy parking będzie miał nawierzchnię z kostki betonowej i specjalnie zaprojektowane oświetlenie. Budowa rozpocznie się w przyszłym roku, jeśli pozwoli na to sytuacja finansowa Instytutu. inf. własna Kwiecień 2007 miedziana blacha na dachu budynku B jest już częściowo wymieniona W skrócie: marzec 2007 go dotyczącego podwodnej archeologii środowiskowej, które odbyło się w Kłajpedzie W Brighton (Wlk. Brytania) D. Gałązka, U. Stępień i M. Żarski wzięli udział w międzynarodowych warsztatach One Geology (mapa geologiczna całego globu w skali 1: ) W PIG w Warszawie gościli dr G. Khursevich, dr T. Rylova i dr I. Savchenko z Instytutu Geochemii i Geofizyki Narodowej Akademii Nauk Białorusi M. Jasionowski, R. Patorski, B. Radwanek-Bąk, J. Laskowicz i B. Bąk (OK PIG) we Lwowie uczestniczyli w konsultacjach dotyczących Atlasu środowiska abiotycznego w pasie granicznym Ukrainy i Polski D. Kaulbarsz (OGM PIG) przedsta J. Nawrocki i M. Pańczyk przebywali na stacji polarnej im. H. Arctowskiego oraz na Wyspach Króla Jerzego (Antarktyda), gdzie pobrali próby skalne do badań paleomagnetycznych. Wyjazd odbył się dzięki współpracy z Zakładem Biologii i Antarktyki PAN A. Malon i M. Tymiński wzięli udział w konferencji World Sustainable Energy Days, która odbyła się w Wels (Austria) W Kopenhadze odbyło się 18. spotkanie EuroGeoSurveys. PIG reprezentowali: I. Śmietańska, P. Krzywiec i J. Kasiński A. Dusza i P. Dobek przedstawili referat podczas VIII międzynarodowej konferencji doktorantów i młodych pracowników nauki w Herlanach (Słowacja) Sz. Uścinowicz (OGM PIG) uczestniczył w spotkaniu roboczym projektu badawczewiła poster podczas The Baltic Sea Science Congress 2007 w Rostock (Niemcy) L. Jankowski, R. Kopciowski i W. Ryłko (OK PIG) w ramach tematu Badania transgraniczne wgłębnych struktur geologicznych prowadzili prace w Karpatach Ukraińskich W Brukseli odbyło się spotkanie robocze nowego projektu w ramach Coordination Action AEGOS (African-European Georesources Observation System). W spotkaniu udział wziął W. Gogołek W Güstrow (Niemcy) A. Piotrowski, A. Bącik, P. Przezdziecki i R. Pikies (OP PIG) prowadzili badania płytkiej sejsmiki refleksyjnej z użyciem 24 kanałowego sejsmografu Terraloc Mk6. W skrócie: kwiecień U. Hara prowadziła badania w Museo Argentina de Ciencias Naturales w Buenos Aires W Bari (Włochy) A. Piotrowski podpisał umowę o współpracy partnerskiej Państwowego Instytutu Geologicznego z Istituto di Ricerca per la Protezione Idrogeologica M. Wróblewska przedstawiła poster podczas konferencji dotyczącej eksploatacji wysokotemperaturowych systemów geotermalnych, która odbyła się w Volterra (Włochy) W Uniwersytecie Humboldta w Berlinie A. Bącik i M. Mazurowski prowadzili konsultacje geologiczne dotyczące badań geofizycznych na terenie Templina A. Piotrowski i P. Zientara prowadzili badania geofizyczne na wyspie Rugii, w rejonie zagrożonego osuwiskami półwyspu Jasmund I. Ploch wzięła udział w zgromadzeniu generalnym European Geosciences Union w Wiedniu W spotkaniu przedstawicieli komitetów krajowych ds. Międzynarodowego Roku Planety Ziemia w Wiedniu Polskę reprezentował T. Peryt T. Nałęcz i L. Skrzypczyk wzięli udział w naradzie podgrupy roboczej Zarządzanie Danymi Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniami. Spotkanie odbyło się w Koblencji (Niemcy) W Wilnie podczas międzynarodowych warsztatów Groundwater in the Baltic Region: Challenges for Future przedstawiciele PIG: T. Gidziński, B. Kazimierski i J. Kochanowski zaprezentowali 2 postery M. Czarnogórska przedstawiła poster podczas Envisat Symposium 2007, które pod egidą Europejskiej Agencji Kosmicznej odbyło się w Montreux (Szwajcaria) W konferencji i wystawie Managing Urban Land, która odbyła się w Stuttgarcie udział wzięli W. Irmiński, D. Lech i B. Żbikowska przedstawili 8 posterów i referat (W. Irmiński) W spotkaniu informacyjnym Euro- GeoSurveys w Amsterdamie wzięła udział I. Śmietańska A. Bącik i A. Piotrowski odwiedzili Technische Universität Berlin, gdzie przeprowadzili rozmowy na temat organizacji warsztatów terenowych w ramach projektu MELA. Wiadomości biuletyn wewnętrzny Państwowego Instytutu Geologicznego Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, Warszawa Redaguje: Mirosław Rutkowski, tel w. 516, miroslaw.rutkowski@pgi.gov.pl Skład: MR w programie MS Publisher 2002 Druk: REMIGRAF sp. z o.o. ul. Ratuszowa 11, Warszawa Nakład: 400 egz. Zastrzegamy sobie prawo do redagowania i skracania tekstów, nadawania tytułów i śródtytułów.

5 Święto Instytutu nagrody i odznaczenia orocznie obchodzone Święto Państwowego Instytutu Geologicznego C stanowi okazję do podsumowania osiągnięć pracowników Instytutu i wręczenia im odznaczeń państwowych, resortowych i okolicznościowych, nagród specjalnych dyrektora PIG, dyplomów habilitacyjnych i doktorskich oraz stopni górniczych. Odznaczenia państwowe przyznane przez Prezydenta RP, wręczał Krzysztof Zaręba sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska. Pracownicy otrzymali: Złoty Krzyż Zasługi Jacek Zbigniew Kasiński Marek Jerzy Narkiewicz Srebrny Krzyż Zasługi Janusz Badura Andrzej Gąsiewicz Alicja Kasprzyk Janina Małecka Barbara Radwanek-Bąk Brązowy Krzyż Zasługi Lidia Katarzyna Razowska-Jaworek Elżbieta Maria Sarnecka Minister Krzysztof Zaręba dekoruje zasłużonych pracowników Instytutu Złotymi Krzyżami Zasługi Dyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych w Ministerstwie Środowiska Ewa Zalewska wręczyła odznaki honorowe Zasłużony dla polskiej geologii, przyznane przez Ministra Środowiska. Odznaczeni zostali: Olga Głowacka Waldemar Jóźwiak Barbara Kiełkiewicz Wojciech Komorowski Monika Konieczyńska Jarmila Krzymińska Krzysztof Leszczyński Marek Markowiak Sylwester Salwa Krzysztof Seifert Krzysztof Sokołowski Mirosława Tiałowska Anna Tomaś Wiesław Trela Bożena Walowska Anna Zybura Zbigniew Żółtowski Oprócz odznaczeń państwowych i resortowych wręczono również wyróżnienia Nr 5/2007 (189) instytutowe. Kapituła Złotej Odznaki Państwowego Instytutu Geologicznego uhonorowała 12 osób. Z rąk Kanclerza Kapituły prof. Barbary Olszewskiej, Złote Odznaki PIG otrzymali: Grzegorz Czapowski Iwona Duliban Tomasz Janicki Magdalena Jakóbczak Jacek Kasiński Aleksandra Kozłowska Zofia Krysiak Jerzy Nawrocki Barbara Radwanek-Bąk Andrzej Sokołowski Zbigniew Sowiński Hanna Tomassi-Morawiec Podczas uroczystości wręczone zostały również dyplomy nadania stopnia doktora. Otrzymali je: Małgorzata Garecka, Regina Kramarska i Zbigniew Złonkiewicz. Dyplom habilitacyjny otrzymała Barbara Radwanek-Bąk. Dyplomy za stopnie naukowe wręczał Przewodniczący Rady Naukowej PIG prof. Krzysztof Jaworowski. Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego prof. Tadeusz Peryt wręczył wyróżniającym się pracownikom Instytutu Nagrody Specjalne za II półrocze 2006 roku. Nagrody indywidualne otrzymali: * Andrzej Bellok za kompleksowe opracowanie założeń i wytycznych dotyczących współpracy jednostek merytorycznych z działami obsługi dla poprawnej i terminowej realizacji zadań i prac badawczych PIG oraz przygotowanie cyklu szkoleń informacyjnych w tym zakresie; * Iwona Duliban za efektywne wdrażanie najnowszych technologii w zakresie baz danych; * Roman Gil za bardzo duże zaangażowanie w realizację tematów państwowej służby hydrogeologicznej; * Ewa Górecka za przygotowanie metody oznaczania pierwiastków z grupy platynowców w próbkach środowiskowych techniką absorpcyjnej spektrometrii atomowej z atomizacją w piecu grafitowym (GF-AAS); * Jacek Kasiński za pozyskiwanie i realizację tematów dofinansowanych ze środków Komisji Europejskiej UE; * Jan Kwarciński za ocenę bazy zasobów metanu pokładów węgla jako kopaliny głównej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym oraz za opracowanie metodyki określania metanonośności; * Monika Mazur za stałe pozyskiwanie nowych najemców i za zarządzanie umowami związanymi z wynajmem pomieszczeń i powierzchni w PIG; * Marek Napieraj za wzorowe prowadzenie Rejestru Obszarów Górniczych; * Zbigniew Nowicki za zredagowanie monografii Mapa obszarów zagrożonych podtopieniami w Polsce ; * Anna Pasieczna za udział w wykonaniu Atlasu geochemicznego Europy ; * Helena Sakowicz za wzorowe pełnienie stałych obowiązków i zorganizowanie prac związanych z odzyskaniem rdzeni z najbardziej zniszczonych skrzynek rdzeniowych; * Lesław Skrzypczyk za opracowanie koncepcji działalności państwowej służby hydrogeologicznej w latach ; Nagrody zespołowe Dyrektor przyznał następującym grupom pracowników: * Andrzej Bossowski, Adam Ihnatowicz, Janina Małecka za Atlas geologiczny DZW ; * Izabela Ploch, Karol Sabath, Gerard Gierliński za opracowanie ścieżki dydaktycznej na obszarze województwa świętokrzyskiego. Część wyróżnień wręczono drugiego dnia obchodów Święta Instytutu. Na zdjęciu dyrektor Instytutu przekazuje dyplomy nadania stopni górniczych. Dyrektor Instytutu wręczył również dyplomy nadania stopni górniczych. Technikami górniczymi I stopnia zostali: Małgorzata Bejger Mirosław Cichorski Janusz Duszyński Mariusz Flasiński Leszek Giro Tadeusz Grudzień Andrzej Jackowicz Barbara Mrowiec Zdzisław Prasol Zbigniew Żółtowski Dyplomy Techników Górniczych II stopnia otrzymali: Grażyna Brzeźkiewicz Edyta Jaśkaczek Anna Kotwicka Irena Łukowska-Biczyk Anna Ślesińska Elżbieta Wajmer-Reyman Teresa Zych Dyplomy Technika Górniczego III stopnia odebrali: Anna Dąbrowska Małgorzata Jałoszyńska Maria Jaskólska Anastazja Kobus Maja Kowalska Str. 3

6 Dzień Ziemi na Polach Mokotowskich zień Ziemi po raz pierwszy obchodzono 22 kwietnia 1970 r. D w Stanach Zjednoczonych w Kalifornii, oczywiście. Inicjatywę poparł sekretarz generalny ONZ, włączyły się liczne organizacje ekologiczne związane głównie ze środowiskami akademickimi, i tak to się zaczęło. Dzisiaj jest to duże wydarzenie medialne, promujące świadomość ekologiczną i zasady zrównoważonego rozwoju, organizowane w tym samym mniej więcej terminie, we wszystkich krajach na świecie. W Polsce po raz pierwszy świętowano ekologicznie w 1990 r. W tym roku obchody przebiegały pod hasłem Ziemia odzyskana, nawiązującym do problematyki recyklingu. W niedzielę, 22 kwietnia na Polach Mokotowskich w Warszawie odbył się wielki festyn, stanowiący podsumowanie wcześniejszych wydarzeń. Impreza została zorganizowana przez Fundację Ośrodka Edukacji Ekologicznej we współpracy z resortem środowiska i innymi organami administracji państwowej oraz organizacjami pozarządowymi. Swoje stoiska rozstawiły instytucje państwowe, parki narodowe, instytuty naukowe, wyższe uczelnie, organizacje pozarządowe oraz muzea. Państwowy Instytut Geologiczny pokazał ekspozycję Ziemia odzyskana... spod lodowców. W jej skład weszły: * Wystawa fotografii Krajobraz polodowcowy * Wystawa okazów geologicznych i paleontologicznych związanych z działalnością lodowców * Przestrzenny model form polodowcowych, wykonany przez pracowników Muzeum Geologicznego PIG * Rekonstrukcja wczesnojurajskiego dinozaura Dilophosaurus wetherili oraz model mamuta wielkiego. Prezentowaliśmy także foldery i publikacje popularno-naukowe. Dużym zainteresowaniem cieszyły się nasze konkursy i pokazy. Najmłodsi mogli w piasku rzeźbić doliny lodowcowe, zaznaczać na mapkach granice występowania lodowców oraz rozwiązywać rebusy związane z tematem tegorocznego święta. Obok pawilonu Instytutu, na poletku Administracja i nauka na rzecz zrównoważonego rozwoju przedstawiały swoje osiągnięcia czołowe instytucje związane z ochroną środowiska: Ministerstwo Środowiska, NFOŚiGW, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Bank Ochrony Środowiska, Stowarzyszenie Niepełnosprawni dla Środowiska EKON, Uniwersytet Warszawski, Politechnika Warszawska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania i Instytut Ochrony Środowiska. Obchodom towarzyszyły jak zawsze liczne spotkania, wykłady, dyskusje z udziałem polityków i działaczy ekologicznych, konkursy, zajęcia plastyczne dla dzieci oraz różne zabawy i koncerty. Atrakcji było mnóstwo, na szczęście dopisała także wspaniała pogoda. Maja Kowalska Karboński las Franza Zimmermanna w Jeleniej Górze W Muzeum Przyrodniczym w Jeleniej Górze 27 kwietnia br. uroczyście otwarto wystawę Las sprzed 300 mln lat. Wystawa, która prezentowana będzie do końca sierpnia jest wynikiem współpracy dyrektora Muzeum Andrzeja Paczosa z Oddziałem Dolnośląskim PIG, który wypożyczył około 200 najciekawszych okazów z paleobotanicznej kolekcji Franza Georga Zimmermanna, eksponowanej na co dzień w sali wystawowej Oddziału. Ekspozycję uzupełniają mapy i przekroje geologiczne oraz plakaty ilustrujące hipotetyczny widok karbońskiej puszczy. Przygotowanie kolekcji do wystawienia jest dziełem M. Kładź, kustosza muzeum w Oddziale Dolnośląskim. Przedstawicielem PIG w uroczystości otwarcia wystawy był S. Cwojdziński. Miejscowe władze reprezentowali: Hubert Papaj przewodniczący Rady Miasta Jelenia Góra, Andrzej Raj dyrektor Karkonoskiego Parku Narodowego, Małgorzata Zubowicz dyrektor Muzeum Lalek w Karpaczu oraz Alicja Czechowska z wydziału Kultury UM w Jeleniej Górze. S. Cwojdziński wygłosił krótki referat wprowadzający. Podkreślił, że Dolny Śląsk jest takim zakątkiem Europy Środkowej, który łączy wspomnienia pokoleń zamieszkałych tu niegdyś Niemców i teraźniejszość trzech pokoleń Polaków. Wielu wybitnych geologów niemieckich pochodziło ze Śląska lub tutaj zdobywało europejską sławę. Ojciec współczesnej geologii europejskiej Abraham Gottlob Werner urodził się w Osiecznicy koło Bolesławca (Wehrau am Queis) w 1749 r. Na Dolnym Śląsku powstała pierwsza mapa geologiczna Leopolda von Bucha (1797). Ze Śląska pochodzili m.in. Rudolf von Carnall (urodzony w 1804 w Kłodzku), założyciel Niemieckiego Towarzystwa Geologicznego, Joseph Partsch, Georg Gürich (ur. w 1859 w Katowicach), któremu zawdzięczamy podstawowe prace, także z obszarów dzisiejszej Polski. We Wrocławiu działał przez wiele lat następca Hansa Stillego w Berlinie Serge von Bubnoff. Na Dol- Model Dilophosaurus wetherili cieszył się wielkim powodzeniem wśród najmłodszych uczestników festynu nym Śląsku pracowali wielcy geolodzy: Hans Cloos, Georg Berg, Ernst Zimmermann, a także Bederke, Dathe, Finckh, Tietze, Muhlen, Zeuner i wielu innych. Druga wojna światowa stała się cezurą między dorobkiem kultury i nauki niemieckiej, i często tworzonej na tych ziemiach od podstaw, kultury i nauki polskiej. Franz Zimmermann geolog i paleobotanik dolnośląski, stał się łącznikiem między czasami dawniejszymi i nowymi. Urodzony na Pomorzu w 1890, od 1920 mieszkał w Szczawnie koło Wałbrzycha. Był tu nauczycielem w Szkole Górniczej, potem korespondentem Pruskiego Urzędu Geologicznego w Berlinie. Głównym jego zajęciem było zbieranie i opisywanie roślinnych skamieniałości dewonu i karbonu. Współpracował ze znanym paleobotanikiem Gothanem, a także geologiem Schwarzbachem. Po II wojnie światowej, jako jeden z nielicznych Niemców, i chyba jedyny znany geolog, pozostał na Dolnym Śląsku. W latach był etatowym pracownikiem Oddziału Dolnośląskiego PIG we Wrocławiu. To właśnie w tym okresie powstała jego kolekcja, której skromna część prezentowana jest na wystawie w Jeleniej Górze. Kolekcja Zimmermanna mimo ogromnej wartości dydaktycznej, nie ma znaczenia stricte stratygraficznego, ponieważ okazy pochodzą w większości z hałd kopalń wałbrzyskich. Mamy nadzieję, że wystawa Las sprzed 300 mln lat zainteresuje społeczeństwo Jeleniej Góry, a także licznie odwiedzających to miasto turystów, zwłaszcza, że piękny, drewniany budynek Muzeum Przyrodniczego leży w uroczym zakątku Parku Zdrojowego w Cieplicach. Stefan Cwojdziński, Małgorzata Kładź OD PIG Str. 4 Wiadomości