Zaglądanie do portfela

Transkrypt

1 1 W NUMERZE M.IN Łakomy kąsek deweloperski Czy zważywszy na sięgające pół wieku bezskuteczne starania o wszczęcie budowy szpitala uniwersyteckiego w Prokocimiu należy tę ideę odłożyć do lamusa? Czy zatem tzw. trójkąt bermudzki (w obrębie ulic Kopernika-Śniadeckich- Grzegórzecka) pozostanie na zawsze głównym zapleczem klinicznodydaktycznym Collegium Medicum? 37 Nie tylko dla mężczyzn do 80 procent schorzeń urologicznych ma charakter nowotworowy. Wbrew potocznej opinii rzecz nie dotyczy wyłącznie mężczyzn, bo blisko jedna trzecia hospitalizowanych to kobiety. Wielkim problemem jest fakt, że np. nowotwór gruczołu krokowego ma charakter bezobjawowy... mówi konsultant wojewódzki ds. urologii dr Piotr Maciukiewicz. Nasza okładka Zaglądanie do portfela Zarobki lekarzy to temat skomplikowany ze względu na zróżnicowane formy zatrudnienia w sektorze publicznym i prywatnym oraz czas pracy nie mieszczący się w żadnych normach kodeksowych. Niemniej są instytucje specjalizujące się w tych zagadnieniach, i taką właśnie o ogólnopolskiej renomie jest firma doradztwa personalnego Sedlak & Sedlak. 71 Manekiny, karabiny i broń biała Zamki jak w forcie Knox, w oknach kraty, a we wnętrzu prawdziwe skarby pamiętające nawet wojny napoleońskie. Doktor Krzysztof Fudalej z Jasła, pasjonat militariów, zgromadził kolekcję broni i wyposażenia wojskowego, której nie powstydziłoby się Muzeum Wojska Polskiego. Frapująca kolekcja... Nadto w numerze m.in.: Ważniejsze epizody z akcji protestacyjnej dot. umów NFZ na recepty refundowane; Stanowisko Izby (13) Kto chce poszanowania swoich praw, nie prosi o litość czy współczucie, a o sprawiedliwość. Doroczna konferencja OROZ obradowała w Szarowie (27) Szpital Jana Pawła II wymaga rocznego kontraktu rzędu 70 mln zł, na które NFZ nie ma pokrycia (33) Wciąż przyrasta ilość ludzi powyżej 60. roku życia. VI Forum Lekarzy Szpitala im. L. Rydygiera analizowało ich sytuację socjalną (35) Prof. Henryk Gaertner, nasz współpracownik i redaktor, obchodził w TLK jubileusz 90-lecia urodzin (43) Niedawny absolwent AGH inż. G. Piątek Osobowością Roku w medycynie (48) W Zakrzowie k. Gogolina redaktorzy pism medycznych dyskutowali z Jackiem Żakowskim (51) Zmiany w regulaminach zapomóg przedstawia Komisja Socjalno-Bytowa (60) Sto lat życia i pracy doktora Mariana Ciećkiewicza cz. III wspomnień (69) Odszedł doktor Wit Radwański, chirurg, legenda Podhala (85) 1 SU w rybim oku fot. Jan Zych

2 2 2 Szanowne Koleżanki i Koledzy! Oczywiście, że tematem chwili są recepty i rejestracja praktyk. W sprawie recept uważam, że jako Izba dopełniliśmy wobec Państwa swojego obowiązku: ostrzegliśmy niemal wszystkich lekarzy przed podpisywaniem niebezpiecznych umów. Myślę, że nikt nie powinien zasłaniać się niewiedzą. Decyzję o podpisywaniu umowy w sprawie recept z NFZ każdy podejmował świadomie, rozważając mam nadzieję wszystkie za i przeciw. Nie zgadzam się z tymi, którzy twierdzą, że ci lekarze, którzy podpisali umowy w sprawie recept refundowanych, złamali zasady solidarności. Ich prawem było podjąć decyzję, którą uznali za najsłuszniejszą dla siebie. Każdy z nas będzie ponosił skutki podjętych decyzji. Po raz kolejny zostaliśmy wrobieni w konieczność przerejestrowywania praktyk. Osobiście przerejestrowywuję praktykę już chyba po raz czwarty. Nie wiem komu i czemu ma służyć pomysł ministerstwa. Nie pierwszy zresztą, który przewraca do góry nogami coś, co ledwo zaczęło funkcjonować. Nie po raz pierwszy zachwycam się pomysłami organizatorów ochrony zdrowia, ale nie mogę się też oprzeć wrażeniu, że tym razem ustawa o działalności leczniczej pobiła wszelkie rekordy głupoty. Najlepszym dowodem niech będzie to, że niespotykanej obszerności nowelizacja rozpatrywana jest na cito przez parlament, aby zdążyć przed jej wejściem w życie (1 lipca 2012). Błędy w tej ustawie i nieznajomość zagadnień, które ma regulować są tak rażące, że wydaje się niemożliwe, aby była wynikiem wyłącznie niekompetencji. Na szereg błędów zwracaliśmy uwagę już dawno. Jak grochem o ścianę. Ale skąd wziąć kompetentnych urzędników, jeżeli minister zarabia 3000 euro, a premier 4000 i są jeszcze tacy, którzy twierdzą, że to dużo. Jakie pieniądze, takie kompetencje. Najlepiej to widać po tym, że nadal przepisy prawa nie przewidują jakiejkolwiek roli samorządu terytorialnego w kształtowaniu opieki zdrowotnej. Na sprzedaż wódki trzeba mieć koncesję, szpital może otworzyć każdy. Jak długo można będzie zwiększać ilość zakładów bez żadnych ograniczeń i wymuszać ich finansowanie ze środków publicznych, tak długo kontrakty będą się zmniejszały, aż nie wystarczą na pokrycie kosztów działalności większości placówek. I nie trzeba być Einsteinem ani wróżbitą, żeby to przewidzieć. Stąd konieczne jest istnienie na obszarze województwa człowieka, bądź instytucji, która byłaby w stanie określić potrzeby zdrowotne i dbać o ich pokrycie przez płatnika, nie dopuszczając jednocześnie do powstawania nadmiernej ilości świadczeniodawców z niekorzyścią dla poziomu świadczeń i możliwości ich finansowania. Jerzy Friediger

3 3 AKTUALNOŚCI Przyjmowanie materia³ów do n-ru zakoñczono 14 czerwca gium Medicum, wcześniej był prodziekanem i dziekanem Wydziału Lekarskiego CM. Profe sor Nowak jest także członkiem Rady Egzamina cyjnej z zakresu chirurgii ogólnej European Board of Surgery oraz prezydentem Europejskie go Towarzystwa Chirurgii. Serdecznie gratulujemy, życząc spełnienia ambitnych planów rozwoju Uniwersytetu, także w zakresie Collegium Medicum (o czym piszemy na str ). Prof. Wojciech Nowak nowym rektorem Uniwersytetu Jagielloñskiego Profesor Wojciech Nowak, lekarz chirurg, został wybrany nowym rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Nie musimy chyba podkreślać, jak ważne jest to wydarzenie dla ca łego środowiska lekarskiego Krakowa. Ostatni rektor UJ i zarazem lekarz, prof. Franciszek Wal ter, zakończył swoją kadencję aż 64 lata temu, czyli w 1948 roku! Wybór prof. Nowaka zamyka równocześnie symbolicznie trwający od prawie 20 lat proces przywracania Wydziału Lekarskie go i nauk pokrewnych do macierzystej uczelni. Nowy rektor, a dotychczasowy prorektor UJ ds. Collegium Medicum prof. Wojciech Nowak zdobył 106 głosów elektorskich, jego konkurent prorektor ds. badań i współpracy międzynaro dowej UJ prof. Szczepan Biliński 58 głosów. Samorząd Studentów UJ jednomyślnie poparł kandydaturę profesora Nowaka zapewniając mu 34 głosy elektorów reprezentujących studentów. Rektor elekt jest rodowitym krakowianinem i absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej im. M. Kopernika w Krakowie. Całe jego życie zawodowe związane jest z Uniwersy tetem Jagiellońskim. W 2003 roku otrzymał tytuł profesora nauk medycznych, a od 2009 roku kieruje III Katedrą i Kliniką Chirurgii Ogólnej. Obecnie pełni funkcję prorektora UJ ds. Colle Odchodzi prezes NFZ Jacek Paszkiewicz Gdy oddajemy do druku to wydanie GGL, ze stanowiska prezesa NFZ odchodzi Jacek Pasz kiewicz, odwołany przez Premiera, zgodnie zresztą z wnioskiem nie tylko Ministra Zdrowia, ale też wcześniejszym (z 13 stycznia) Naczelnej Rady Lekarskiej. A czy poprawi się coś w relacjach MZ z NFZ? prawdę mówiąc umiarkowanie to interesuje śro dowisko lekarskie, które czeka od pół roku na obiecane przez Bartosza Arłukowicza (16 grud nia 2011 roku na posiedzeniu NRL) przejrzenie całości przepisów prawnych dotyczących ochro ny zdrowia. I nie ma co ukrywać, że od popra wienia tzw. reformatorskiego pakietu z jesieni 2011 należałoby zacząć, bo pełno w nim wad. Natomiast zmiana prezesa NFZ, bez poluźnie nia rygorów finansowych ochronie zdrowia, niewiele zmieni. No, może będzie nieco mniej arogancji. Lekarzy nie przybêdzie Mnożą się konsekwencje fatalnej, przeforso wanej wbrew wszelkim głosom rozsądku (od rek torów uczelni medycznych, przez konsultantów krajowych i regionalnych, po młodych lekarzy i studentów) reformy studiów medycznych, zno szącej staż podyplomowy oraz Lekarski Egzamin Państwowy. LEP, wpisany jest notabene do trak tatu akcesyjnego do UE, co stanowi warunek A oto, dla przypomnienia nazwiska lekarzy rektorów Uniwersytetu Jagielloñskiego, poczynaj¹c od Macieja Józefa Brodowicza ( ; ): Józef Majer (dwukrotnie), Józef Dietl, Ignacy Rafa³ Czerwiakowski, Fryderyk Kazimierz Skobel, Gustaw Piotrowski, Ludwik Teichman, Maurycy Madurowicz, Lucjan Rydel, Edward Sas- Korczyñski, Tadeusz Browicz, Maciej Leon Jakubowski, Kazimierz Kostanecki, Józef azarski, Napoleon Cybulski, Julian Ignacy Nowak, Henryk Hoyer, Stanis³aw Maziarski, Franciszek Walter. Prawda e zacny poczet! Przy czym pamiêtaæ nale y, e w XIX w. kadencja rektorska trwa³a zaledwie jeden rok.

4 4 4 AKTUALNOŚCI uznawania dyplomów polskich lekarzy w pań stwach członkowskich. Wprawdzie zdaniem MZ wystarczy w Brukseli rejestracja zmiany nazwy LEP na LEK, ale trudno nie zapytać, po co zatem cała ta operacja? Wątpliwe wydają się też zyski budżetu z li kwidacji stażu (szacowane na 162 mln), kiedy równolegle, w wyniku wzrostu obciążeń dydak tycznych i klinicznych, wyższe będą koszty kształ cenia na uczelniach. Gazeta Prawna pisze, że mamy wśród państw UE po Rumunii najgorszy wskaźnik ilości lekarzy na 10 tys. mieszkańców. Wiele wska zuje na to, że po reformie uda nam się przesunąć o jedno miejsce (bo dalszych już nie ma) w dół. Prof. Piotr Laidler bêdzie kierowa³ Collegium Medicum 27 kwietnia br. nowym prorektorem Uniwer sytetu Jagiellońskiego ds. Collegium Medicum na kadencję został wybrany prof. Piotr Laidler. Dotychczas Profesor pełnił funkcję peł nomocnika rektora UJ ds. nauki i współpracy z zagranicą w Collegium Medicum. Profesor Laidler jest członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, tytuł profesora nauk medycznych uzyskał w roku 2004, specjalizuje się w zakresie biochemii lekarskiej. Pełni funkcję przewodniczącego Rady Szkoły Medycznej dla Obcokrajowców Wydziału Lekar skiego CM UJ, kieruje też Katedrą Biochemii Lekarskiej Wydziału Lekarskiego CM UJ. W latach był prodziekanem Wydziału Lekarskiego CM UJ ds. Współpracy Międzyna rodowej i Nauki. Serdecznie gratulujemy i bardzo liczymy na bliską współpracę z Panem Profesorem. Dziekani i prodziekani CM UJ Rada Wydziału Lekarskiego CM UJ wybrała prof. Tomasza Grodzickiego ponownie na stano wisko Dziekana Wydziału Lekarskiego CM UJ. Prodziekanami zostali: prof. Tomasz Brzozowski ds. nauki i współpracy z zagranicą; dr hab. Bartło miej Loster, prof. UJ ds. programu studiów i kształ cenia klinicznego na kierunku lekarsko dentystycz nym; dr hab. Paweł Stręk, prof. UJ ds. organiza cyjnych i kształcenia klinicznego na kierunku le karskim; prof. Romana Tomaszewska ds. stop ni naukowych i tytułu naukowego; prof. Krzysz tof Żmudka ds. studenckich. Jednocześnie na stanowiska dziekanów wybrano ponownie prof. Jana Krzaka (Wydz. Farmaceutyczny) i prof. Jolantę Jaworek (Wydz. Nauk o Zdrowiu). Wybranym serdecznie gratulujemy życząc sukcesów na pełnionych stanowiskach. Ranking Perspektyw i Rzeczpospolitej Uniwersytet Jagielloński został uznany za naj lepszą akademicką uczelnię w Polsce w Rankin gu Szkół Wyższych 2012 organizowanym przez miesięcznik edukacyjny Perspektywy i dzien nik Rzeczpospolita. Drugie miejsce zajął Uni wersytet Warszawski, trzecie Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Natomiast wśród uczelni medycznych również zwyciężyło Colle gium Medicum UJ przed Uniwersytetem Medycz nym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Trze ci wreszcie sukces CM UJ to zwycięstwo w kate gorii kierunków medycznych i o zdrowiu, znów przed Uniwersytetem Warszawskim. Ranking został zorganizowany po raz 12. i objął 256 uczel ni publicznych i niepublicznych. Miêdzynarodowy Dzieñ Pielêgniarki i Po³o nej 9 maja w Krakowie, w Nowohuckim Centrum Kultury odbyła się uroczysta gala z okazji Mię dzynarodowego Dnia Pielęgniarki (świętowane go w Polsce wspólnie z położnymi). Przybyli na nią m.in. wicemarszałek Województwa Małopol skiego Wojciech Kozak, sekretarz Rady Miasta Kra kowa Paweł Stańczyk, oraz prezes ORL w Krako wie, prof. Andrzej Matyja. Honorowy patronat nad obchodami sprawował prezydent Krakowa prof. Jacek Majchrowski. W okolicznościowych przemówieniach pod kreślono wyjątkową rolę, którą pełnią pielęgniar ki w systemie ochrony zdrowia. Jak to określił Stanisław Łukasik, przewodniczący Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych, po

5 5 AKTUALNOŚCI 5 wołaniem tego zawodu jest czynienie dobra na rzecz drugiego człowieka. W czasie uroczystej gali wręczono odznaczenia najbardziej zasłużo nym pielęgniarkom i położnym. Na uroczystej gali się nie skończyło. W sobo tę 12 maja, na płycie Małego Rynku, mieszkańcy Krakowa mogli skorzystać z bezpłatnych badań i konsultacji pielęgniarskich w ramach akcji Pielęgniarki i położne dla krakowian ; odbył się także Bieg po zdrowie, którego celem było pro pagowanie aktywnego stylu życia. 648 lat Uniwersytetu Jagielloñskiego Doktorat hc dla prof. Micha³a Hellera 12 maja Uniwersytet Jagielloński obchodził swoje święto 648. rocznicę istnienia. Uroczy stości rozpoczęły się w Katedrze Wawelskiej, gdzie władze UJ złożyły wieńce i kwiaty na gro bach Fundatorów Uczelni. Następnie w auli Col legium Novum odbyło się uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu, w trakcie którego nadano tytuł doktora honoris causa UJ ks. prof. Michało wi Hellerowi oraz wręczono odznakę Zasłużo ny dla Uniwersytetu Jagiellońskiego Pierre'owi Boyerowi. Uroczystości zakończył koncert Chó ru Akademickiego UJ Camerata Iagiellonica w Kościele św. Marcina przy ul. Grodzkiej. Koronowane g³owy na UJ 11 maja br. w Collegium Novum UJ podej mowano znakomitych gości Króla Norwegii Haralda V i Królową Norwegii Sonję oraz Prezy denta RP Bronisława Komorowskiego wraz z mał żonką Anną Komorowską. Celem wizyty była konferencja inaugurująca programy Polsko Norweskiej Współpracy Ba dawczej oraz Funduszu Stypendialnego i Szkole Wyniki Lekarskiego Egzaminu Państwowego w sesji wiosennej 2012 r. Maksymalna liczba możliwych do zdobycia punktów wyniosła 200. Do egzaminu przystąpiło w całym kraju 2991 lekarzy stażystów, nie zdało 230 lekarzy. Średni wynik wśród stażystów wyniósł 135,8 pkt., maksymalny 176 pkt., a minimalny 43 pkt. Minimum do zdania egzaminu wynosiło 112 pkt. (56%). Opr. W.K Źródło: Magazyn Lekarski Uczelnia Wydzia³ Uniwersytet Medyczny w odzi Wydzia³ Lekarski Gdañski Uniwersytet Medyczny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloñskiego w Krakowie Œl¹ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydzia³ Lekarski w Katowicach Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Warszawski Uniwersytet Medyczny UMK Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Medyczny w Lublinie II Wydzia³ Lekarski Akademia Medyczna we Wroc³awiu Uniwersytet Medyczny w Bia³ymstoku Uniwersytet Medyczny w Lublinie I Wydzia³ Lekarski Œl¹ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydzia³ Lekarski w Zabrzu Uniwersytet Medyczny w odzi Wydzia³ Wojskowo-Lekarski Uniwersytet Medyczny w Lublinie Wydzia³ niezadeklarowany Œl¹ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydzia³ niezadeklarowany Uczelnie zagraniczne RAZEM œrednia 140,81 140,29 140,21 137,96 137,59 136,56 136,22 135,64 135,20 134,81 132,78 132,69 132,44 129,47 127,72 126,71 110,33 135,77 minimum maksimum zdawa³o zda³o

6 6 6 AKTUALNOŚCI niowego. Oba programy są finansowane z fundu szy norweskich. W trakcie wizyty Król Harald V i Królowa Sonja oraz Para Prezydencka wzięli również udział w spotkaniu ze studiującymi w Polsce młodymi Norwegami, słuchaczami Szkoły Medycznej dla Obcokrajowców Wydzia łu Lekarskiego CM UJ. VI Kongres Polskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgów W dniach maja 2012 roku w Krakowie odbył się VI Kongres Polskiego Towarzystwa Kardio Torakochirurgów. Organizatorem przed sięwzięcia był prof. Jerzy Sadowski, dyrektor Instytutu Kardiologii CM UJ i kierownik Kliniki Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii CM UJ. Gala otwarcia VI Kongresu odbyła się w Operze Krakowskiej. Do Krakowa zaproszono ponad 1550 kardio chirurgów, torakochirurgów, pielęgniarek, perfu zjonistów, rehabilitantów i psychologów z Polski i zagranicy (m.in. ze Stanów Zjednoczonych, Japonii, Szwajcarii, Ukrainy, Białorusi, Grecji, Niemiec i Irlandii). Pojawiły się takie sławy, jak profesorowie Reiner Körfer i Paul Urbański z Niemiec, profesor Tamoyuki Goya z Japonii, profesor Beat Walpoth ze Szwajcarii, profesor Afksendiyos Kalangos z Grecji czy profesor Ulrich Jorde z USA. Prof. Tomasz Guzik nowym prezesem Towarzystwa Internistów Polskich Prof. Tomasz Guzik, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi CM UJ został wybrany nowym prezesem Towa rzystwa Internistów Polskich na lata , zastępując na tym stanowisku profesora Jacka Mu siała, kierownika II Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Kliniki Alergii i Immunologii CM UJ. Profesor Guzik jest rodowitym krakowiani nem, studia medyczne na Uniwersytecie Jagiel lońskim ukończył w 1998 roku. Studia podyplo mowe w zakresie medycyny molekularnej odbył na Uniwersytecie Oxfordzkim, od 2005 roku ści śle współpracuje z zespołem naukowców Emory University School of Medicine w Atlancie w USA prowadząc badania nad patomechanizmami nad ciśnienia tętniczego. W 2009 r. został mu nadany tytuł profesora, rok później uzyskał specjalizację z alergologii. Od 2010 r. kieruje Polskim Towa rzystwem Badań nad Miażdżycą, jest także ho norowym członkiem Amerykańskiego Towarzy stwa Kardiologicznego i wielu innych towa rzystw naukowych. Laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (tzw. polskiego Nobla) w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych 2010 roku. Gratulujemy! Medal Merentibus dla brytyjskiego immunologa 26 maja br. w auli Collegium Maius UJ miała miejsce uroczystość przyznania Medalu Uniwer sytetu Jagiellońskiego Merentibus prof. Benjami nowi Chainowi, uznanemu w świecie immunolo gowi z University College London. Profesor otrzymał odznaczenie w uznaniu za wspieranie polskiej, a w szczególności krakow skiej immunologii na forum europejskim, za oso bisty wkład w nawiązanie współpracy University College London z Uniwersytetem Jagiellońskim oraz za pomoc w rozwoju naukowym młodym im munologom z UJ. Laudację przedstawił prof. Janusz Marcinkiewicz, kierownik Katedry Immu nologii CM UJ, a uroczystości przewodniczył rek tor UJ prof. Karol Musioł. Nagroda TLK im. Profesora Marka Sycha dla dr. Artura Pasternaka Rola komórek śródmiąższowych Cajala i li togenności żółci w patogenezie kamicy żółciowej to temat pracy doktorskiej dr. Artura Pasternaka z I Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej CM UJ, wyróżnionej doroczną nagrodą im. Profesora Marka Sycha przyznawaną od 1999 przez Zarząd Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego. Praca doktorska dr. Artura Pasternaka zyska ła uznanie Jury TLK głównie ze względu na szcze gólną wnikliwość młodego naukowca to pierw

7 7 AKTUALNOŚCI 7 sze w Polsce tak dokładne badania i skrupulatny opis roli komórek Cajala. Dr Pasternak udowod nił, że u chorych z kamicą żółciową zmniejszo na jest liczba komórek śródmiąższowych Cajala w pęcherzyku żółciowym, a dwukrotnie niższa ich ilość (w stosunku do standardowej) w ścia nach pęcherzyka może wraz z innymi czynni kami spowodować powstawanie kamicy żół ciowej. Po krótkiej prezentacji wyników swoich badań, młody lekarz udzielił szczegółowych od powiedzi na wszystkie pytania zgromadzonej pu bliczności i zapowiedział dalsze prace nad tym ciekawym zjawiskiem. Promotorem pracy był dr hab. Andrzej Matyja, prof. UJ. CUMRiK na pó³metku Centrum Urazowe Medycyny Ratunkowej i Katastrof w Szpitalu Uniwersyteckim w Krako wie rośnie w błyskawicznym tempie. 4 czerwca odbyły się uroczyste obchody półmetka inwe stycji obecny etap to stan surowy otwarty (patrz zdjęcie). Zakończenie budowy planowane jest na Nowy oœrodek PET/CT 4 czerwca br. w Centrum Dydaktyczno Kongre sowym Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum odbyła się uroczystość inaugurująca powstanie nowoczesnej pracowni PET/CT. W Ośrodku Me dycyny Nuklearnej Oddziału Klinicznego Klini ki Endokrynologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie stanęło najnowocześniejsze urządze nie do pozytonowej tomografii komputerowej. System PET/CT to hybryda łącząca skaner PET z wysokiej klasy tomografem komputerowym. Pozwala na specjalistyczną diagnostykę i precy zyjną lokalizację zmian nowotworowych. Za jego pomocą w szybki i nieinwazyjny dla pacjenta spo sób można dokonać oceny lokalizacji ogniska pierwotnego nowotworu, stopnia zaawansowania choroby i sprawdzenia skuteczności leczenia. Uruchomiony w Szpitalu Uniwersyteckim aparat wyposażono dodatkowo w unikalną technologię bramkowania oddechowego, która (w przypadku guzów płuc) pozwala wykryć małe, niezauważal ne innymi technikami zmiany i z dużą precyzją określić obszar do ewentualnego naświetlania. Stosowanie pod kontrolą PET/SPECT takich pro cedur jak biopsja czy planowanie radioterapii, po zwala na uzyskanie maksymalnego efektu terapeu tycznego przy oszczędzaniu zdrowych tkanek otaczających. W całej Polsce funkcjonuje tylko 16 takich urządzeń. Na terenie Małopolski Szpital Uniwersytecki jest pierwszą publiczną jednostką, w której dostępne będą te nowoczesne badania. fot. Jerzy Sawicz połowę 2013 roku. W gotowym ośrodku znajdzie się między innymi nowoczesny Szpitalny Oddział Ratunkowy, oddziały: zabiegowy, internistyczny, anestezjologii i intensywnej terapii, a także ko mora hiperbaryczna, niezastąpiona w leczeniu oparzeń czy zatruć tlenkiem węgla. Nowoczesny cyklotron w Krakowie Waży 240 ton, nazywa się Proteus i od maja jest dumą Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Kra kowie. To cyklotron, supernowoczesne urządze nie służące do leczenia nowotworów. Przyjecha ło z Belgii i będzie sercem projektu Centrum Cyklotronowego Bronowice. To właśnie tutaj, w Krakowie, powstaje pierw sze w Polsce oraz Europie Środkowej centrum radioterapii protonowej. Cyklotron umożliwi nie inwazyjne leczenie nawet bardzo skomplikowa nych nowotworów. Pomoże również w przypad ku raka umiejscowionego w miejscu wykluczają cym leczenie dotychczasowymi metodami. Pod czas radioterapii tym ultranowoczesnym urządze niem wiązki protonów kierowane są z ekstremalną

8 8 8 AKTUALNOŚCI prędkością wyłącznie w obszar guza, a lekarze są w stanie ustalić głębokość wnikania promieni w tkankę i zakres napromieniowanej powierzch ni. Pozwala to oszczędzić zdrowy obszar wokół zmiany nowotworowej. Zakończenie budowy pierwszej fazy projektu nowego Centrum przewidywane jest pod koniec grudnia 2013 roku. Ta część przedsięwzięcia kosztować będzie około 138 mln złotych, z czego 116 mln złotych stanowią środki dotacji z Euro pejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa. Druga faza budowy, czyli in stalacja gantry, zakończy się rok później, a jej przewidywany koszt wyniesie 80 mln złotych. No cóż, nowoczesność kosztuje. W Babiñskim wrze Od połowy maja w Szpitalu im. J. Babińskie go w Kobierzynie trwa strajk pracownicy żądają podwyżek, rzędu ok. 300 zł, ale dyrekcja twier dzi, że budżet szpitala ich nie udźwignie. Przed miotem rozdrażnienia załogi jest także fakt, że od czterech lat nie rozstrzygnięto kwestii ewentual nej sprzedaży gruntów należących do szpitala, czego wciąż obawiają się zamieszkujący te tere ny pracownicy. Zmieniło się tylko jedno trzy lata temu posadę dyrektora placówki objęła Ma rzena Grochowska, rekomendowana przez wice marszałka Województwa Małopolskiego Wojcie cha Kozaka, i ona to jest niezmiennie uważana za wroga numer 1 przez większość zatrudnionych w Szpitalu pracowników. Protest, w którym uczestniczą wszystkie związki zawodowe działające w szpitalu i który poparło w głosowaniu 92% uczestniczących w referendum pracowników, nie wydawał się groźny dla pacjentów, jak zapewniali strajkują cy. Niestety, konflikt narastał w chwili gdy pi saliśmy te słowa desperacja pracowników tak że. 2 czerwca szpital zaprzestał przyjmowania pacjentów, od 3 czerwca trwał strajk okupacyj ny, kilka pielęgniarek zdecydowało się na gło dówkę w systemie rotacyjnym, a lekarze w ra mach protestu przestali przychodzić do pracy, zapowiadając rozważenie grupowego wypowie dzenia. PS: Wobec licznych nieporozumieñ wyjaœniamy, e strajk rotacyjny to strajk solidarnoœciowy, w którym kolejne grupy pracowników przystêpuj¹ do protestu, deklaruj¹c np. g³odówkê lub absencjê w pracy. Np. w miejsce 8 g³oduj¹cych przez 24 godziny osób, g³odówkê podejmuje kolejnych 8 osób; w miejsce strajkuj¹cego w danym dniu wydzia³u produkcyjnego, strajk podejmuje inny wydzia³. Sumienie aptekarzy ponad prawami pacjenta? Czy aptekarz ma prawo nie zgodzić się na sprzedaż leku, którego działania nie akceptuje prawo kanoniczne? Mowa głównie o środkach antykoncepcyjnych i postkoitalnych (tzw. piguł kach po dopuszczonych do obrotu w Polsce). Stowarzyszenie Farmaceutów Katolickich doma ga się respektowania prawa aptekarzy do klauzu li sumienia, z której korzystają lekarze. Każdy farmaceuta miałby od teraz decydować, czy prze pisany przez lekarza lek jest wystarczająco po prawny religijnie, by zdjąć go z półki i wydać pacjentowi. A jeśli nie? Aptekarz teoretycznie powinien zawołać mniej sumiennego kolegę, któ ry grzeszny medykament nabije na kasę i przeka że w ręce grzesznego pacjenta. Tymczasem w mediach wypowiadają się już pacjenci, którzy z apteki odeszli z kwitkiem, czyli z niezrealizo waną receptą. Jak pogodzić aptekarskie sumienie z prawem pacjenta do otrzymania zapisanego mu (a czasem nawet jeśli NFZ da refundowanego) leku? Być może dobrym wyjściem byłyby specjalnie oznakowane apteki sumienia, w których farma ceuci nie musieliby tłumaczyć się ze swoich po glądów, a pacjentów nie zaskakiwałaby odmowa wydania leków? Jak leczyæ siê taniej? Lekarz i aptekarz są już niepotrzebni. W Ga zecie Wyborczej (31 maja nie mylić z 1 kwiet nia) ukazał się Informator, adresowany do pa cjentów: Jak leczyć się taniej, zawierający wy kaz leków tańszych, niż te przepisywane przez lekarza, bądź doradzane przez aptekarzy. Na pa sku zalecono: Nie przepłacaj za leki bez recep

9 9 AKTUALNOŚCI 9 ty. Porównaj ceny i wybierz tańsze. Rzecz przygotowała Medycyna Praktyczna nie do końca chyba świadoma, czemu wykaz kilkuset leków umieszczonych na stronie GW ma słu żyć. Mamy kilka dalszych porad, idąc tym śladem. Zbadaj się sam! Nie będziesz musiał czekać w kolejce, ani zrywać się rano na wizytę. Studia nad najtańszymi lekami najlepiej za cząć od najniższych cen, a potem próbować do nich dopasować chorobę. Minê³o 50 lat od pierwszej hemodializy w Krakowie Hemodializy przeprowadza się w Krakowie już od 50 lat. Pierwszy zabieg odbył się 15 czerw ca 1962 roku, a przeprowadził go zespół pod kie runkiem docenta Zygmunta Hanickiego. 10 maja br. w Teatrze im. J. Słowackiego od było się uroczyste otwarcie konferencji poświę conej tej rocznicy, a zorganizowanej przez prof. Władysława Sułowicza, kierownika Katedry i Kli niki Nefrologii CM UJ. W następnych dniach odbyła się międzynarodowa konferencja poświę cona dializoterapii i transplantacji nerek prowa dzona pod auspicjami ERA EDTA. Cenny dar lekarza dla Muzeum w Wielczce Dr Stanisław Sęk to nie tylko znany wielicki lekarz, ale również kolekcjoner i mecenas sztuki. W piątek, 26 maja br. oficjalnie przekazał w da rze Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce część swoich zbiorów 26 cennych obrazów. Wśród nich znalazły się dzieła takich artystów, jak Józef Mehoffer ( Trójca Święta ), Leon Wyczółkow ski ( Sosny ), Bronisława Rychter Janowska ( Wnętrze salonu ), Zygmunt Waliszewski ( Martwa natura z jabłkami i wazą ), Alfred Wie rusz Kowalski ( Jeździec tatarski ) oraz Wojciech Kossak ( W walce na cmentarzu lwowskim ), Eugeniusz Eibisch ( Martwa natura z czerwony mi kwiatami i jabłkami ), Władysław Jarocki ( Hucuł z piszczałką ). Podarowaną muzeum ko lekcję wycenia się na około 350 tysięcy złotych. Muzeum wystawiło je w Sali Gotyckiej, najbar dziej reprezentacyjnej sali Zamku Żupnego, na czasowej wystawie Europejskie malarstwo XIX XX wieku. O miłości doktora Stanisława Sęka do sztuki, imponującej kolekcji obrazów, a także jego in nych pasjach (np. sporcie) napiszemy niebawem w ramach naszego cyklu Pasjonaci. Artyœci dla pacjentów Kliniki Hematologii CM UJ W Międzynarodowym Centrum Kultury w Rynku Głównym w Krakowie Fundacja Profi laktyki i Leczenia Chorób Krwi im. prof. Juliana Aleksandrowicza po raz siedemnasty zorganizo wała słynną aukcję charytatywną. Licytacja dzieł uznanych malarzy, grafików i rzeźbiarzy odbyła się 21 kwietnia br. Warto zaznaczyć, że artyści bezinteresownie oddali swe prace na rzecz pacjentów leczonych w kierowanej przez prof. Aleksandra Skotnickie go Klinice Hematologii CM UJ. Ofiarowane dzie ła wylicytowano i sprzedano za ok. 110 tys. zł. Wśród 125 przekazanych na aukcję dzieł znala zły się prace takich autorów jak: Magdalena Aba kanowicz, Anna Karpowicz Westner, Stanisław Wejman, Bronisław Chromy, Stanisław Rodziń ski, Mieczysław Wejman i Edward Dwurnik. Szanowni Państwo, do aktualnego wydania GGL dołączona została ulotka adresowana do pacjentów z terenu Małopolski i Podkarpacia informująca o naszym proteście w sprawie umów o receptach refundowanych. Prosimy o powielenie i rozprowadzenie jej pomiędzy Państwa pacjentów. Dodatkowe egzemplarze ulotki dostępne są również w siedzibie Izby.

10 10 10 Nowicki, Zbigniew Preisner, Anna Szałapak, Grzegorz Turnau, Jacek Wójcicki, a galę poprowadziła Anna Dymna. Oczywiście nie obeszło się bez udziału przedstawicieli krakowskiej Izby. (12 kwietnia, Warszawa). KALENDARIUM PREZESA Środowisko Lekarskie żyło w ostatnich tygodniach przede wszystkim kwestią umów z NFZ na wypisywanie recept na leki refundowane. Przeciw umowom z Funduszem protestowali zarówno lekarze jak i aptekarze. Nasza Izba zajęła w tej kwestii wyraźne stanowisko (patrz strona 16). Kalendarium zaczynam jednak chronologicznie kwietnia 12 czerwca 2012 Międzynarodowa Konferencja Studentów Uczelni Medycznych. Podczas 16 sesji tematycznych zaprezentowano 233 prace, spośród których 64 nagrodzono. Okręgowa Izba Lekarska należała do patronów Konferencji, której organizatorem był Zarząd Studenckiego Towarzystwa Naukowego CM UJ. Studencki ruch naukowy nie od dzisiaj jest naszym oczkiem w głowie, oby jego kolejna już konferencja pobudziła młode pokolenie do rozwijania pasji naukowych i ich urzeczywistnienia (12-14 kwietnia, Kraków). Pamięci Profesora Andrzeja Szczeklika poświęcona była Gala I edycji Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego Przychodzi wena do lekarza odbyta 12 kwietnia w Warszawie w Teatrze Muzycznym Roma. Wystąpili znani artyści, przyjaciele Profesora m.in.: Jan Karpiel Bułecka z zespołem, Leszek Możdżer, Jan Postacią równie kultową, kochaną i uwielbianą w Krakowie jest Jerzy Stuhr, który właśnie na scenie Teatru Ludowego obchodził jubileusz 35-lecia pracy artystycznej. Mieliśmy szczególny tytuł by dołączyć się do życzeń, bo właśnie jak napisałem w gratulacjach poddał Pan szczególnemu testowi nas lekarzy i jak widać z nie najgorszym skutkiem. Ad multos annos Panie Jerzy! (17 kwietnia, Kraków) Pierwsze podejście do protestu w sprawie umów o receptach refundowanych. Do Izby przybyli na nasze zaproszenie przedstawiciele OZZL Regionu Małopolski, Porozumienia Zielonogórskiego, Konsylium24, AOS, FOZ. Przyjęliśmy wstępny projekt planu działania, realizowany do dzisiaj (19 kwietnia). Organizacja ochrony zdrowia wyzwania na dziś i jutro pod takim hasłem odbyło się 24 kwietnia Seminarium organizowane przez małopolski zespół parlamentarny w Sejmiku Województwa Małopolskiego, podczas którego przedstawiono wizję zmian w polskim systemie ochrony zdrowia, zarówno z punktu widzenia potrzeb lokalnych jak globalnych. Ustalono pilną potrzebę koordynacji planów inwestycyjnych i zarządzania systemem w skali regionu (24 kwietnia). Posiedzenie Okręgowej Rady Lekarskiej. Głównym tematem obrad była analiza przygotowana przez radców prawnych OIL zagrożeń finansowych i karnych, wynikających z umów z NFZ na wypisywanie leków refundowanych. Po ożywionej dyskusji i wielu korektach przyjęliśmy konieczność organizacji: spotkania z dyrektorami i prezesami szpitali i NZOZ-ów nt. form protestu, a w ślad

11 11 KALENDARIUM PREZESA 11 za tym zobowiązanie do przeprowadzenia kilkudziesięciu spotkań z lekarzami na terenie szpitali i większych NZOZów w ww. sprawie z udziałem przedstawicieli ORL. uzgodniliśmy główne kierunki upowszechniania naszego stanowiska, w tym poinformowania opinii publicznej o uniemożliwieniu nam lekarzom leczenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Do Gazety dołączamy ulotkę adresowaną do pacjentów prosząc Państwa o jej rozpowszechnienienie. (9 maja, OIL) Spotkanie z dyrektorami szpitali i innych placówek ochrony zdrowia przy znakomitej frekwencji (Dziękuję!) odbyło się w izbie na temat form protestu wobec nowych umów NFZ o receptach refundowanych. Przedstawiłem zagrożenia jakie stają przed przeciętnym lekarzem, sięgające kilkuset tys. zł kary rocznie; zwróciłem uwagę na niezwykle biurokratyczny sposób traktowania nawet niewielkich, czysto formalnych błędów; wyraziłem sprzeciw wobec metodologii wypisywania recept niezgodnie z wiedzą medyczną a wg wskazań urzędniczych. Wspólnie przyjęliśmy plan akcji protestacyjnej nakreślonej przez ORL oraz Wytyczne dla lekarzy w sprawie niepodpisywania umów (14 maja, patrz relacja na str. 15). nie popełniłby błędu (nie naraził się na karę NFZ). Nie ukrywam, że bez smutku przyjąłem wiadomość o dymisji prezesa J. Paszkiewicza. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Stróżach, w osobie jej prezesa Senatora RP Stanisława Koguta zaprosiła mnie na XV Letnią Spartakiadę Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej z całego kraju. Udział wzięło ok. 700 osób niepełnosprawnych. Chwała Bogu, że są ludzie którzy robią tak pożyteczne akcje bezinteresownie. Oby ich było jak najwięcej. Wśród gości znalazł się m.in ambasador Kuwejtu J.E. Adel Mohammed A.H. Hayat. Otrzymał on m.in. cenne serduszko z podziękowaniem: Za pomoc drugiemu człowiekowi! Za dłoń podaną osobom niepełnosprawnym! Za wsparcie inicjatyw poprawy sytuacji osób pokrzywdzonych! Za szacunek, wrażliwość oraz dobro, które rozświetla każdy dzień! Osobiście wziąłem udział pięciokrotnie w spotkaniach z lekarzami w sprawie recept refundowanych na terenie Szpitala Uniwersyteckiego, im. Narutowicza, w Krakowskim Centrum Rehabilitacji oraz w dwóch szpitalach na terenie Krynicy. Wszędzie dominował ten sam nastrój irytacji pomysłami NFZ, niemal powszechna była aprobata dla działań Izby, generalnie widoczne było spore zniechęcenie wciąż nieudolnymi reformami ochrony zdrowia. Lekarze nie byli do końca świadomi jakie zagrożenie niesie podpisanie umowy, a jak to określił jeden ze znanych mi radców prawnych praktycznie rzecz biorąc nie ma lekarza, który w trakcie roku przynajmniej raz fot. Stanis³aw Œmierciak A, że piszę o tym publicznie, bo także publicznie chciałbym podziękować za wyróżnienie również mnie przez Fundację swoim Sercem. (2 czerwca, Stróże) W Centrum Dydaktyczno-Kongresowym Wydziału Lekarskiego CM UJ otwarcie najnowocześniejszej pracowni PET/CT do pozytonowej tomografii komputerowej (4 czerwca).

12 12 12 SEKRETARZ ORL EURO * * * Sądząc z otrzymywanych i, wielu Kolegów Lekarzy aktywnie przeżyło największą w historii Polski imprezę sportową Euro Oglądałem większość transmisji, poczynając od inauguracji i nie będę ukrywał, że nie tylko sportowe emocje towarzyszyły mi podczas widowiska Polska-Rosja. Tak już jest, że niezależnie od reakcji, rozum człowieka ulega klimatowi medialnemu, a ten był, jest i pewnie będzie daleki od obiektywizmu. A teraz trzymajmy kciuki za nasze stadiony, żeby nie przynosiły deficytu; za wykończenie i zapłacenie wykonanych na Euro dróg, wreszcie za dobre zmiany w ochronie zdrowia, bo złych jest już nadmiar. * * * Poza Euro toczyło się jednak codzienne, zwyczajne życie. Kampania informacyjna naszej Izby na temat anektowania umów (recepty) pomału dobiega końca. Akcja niewątpliwie była sukcesem, o czym świadczy zarówno znakomita frekwencja (pełne sale), jak również mnóstwo pytań do prowadzących. Najbliższe tygodnie pokażą, na ile dymisja Prezesa Paszkiewicza zmieni podejście resortu do problemu refundacji recept. Dla mnie sprawa jest oczywista: umowy powinny być bez kar (z wyjątkiem oczywistych nadużyć o charakterze przestępczym) oraz winien obowiązywać jeden wzór umowy w całym kraju! W proteście przygotowaliśmy na koniec 200 tys. ulotek adresowanych do pacjentów. Nie możemy sami nieść ciężaru biurokratycznych restrykcji NFZ związanych z wystawianiem recept refundowanych. To tylko pozory, że biją one w lekarzy. Tak naprawdę uderzają po kieszeni pacjentów i przeciw nim są skierowane. Pozostaje tylko problem, jak dotrzeć do nich właśnie z ulotkami. Powinniśmy je rozdawać nie tylko w przychodniach, ale też na skrzyżowaniach ulic. Ale to tylko moje prywatne zdanie. Adaptacja sali wykładowej na parterze Izby dobiegła końca. Odbyło się tam już wiele szkoleń i spotkań. Obecnie profesjonalna firma zajmuje się wyposażeniem audiowizualnym, a w przylegającym korytarzu urządzamy szatnię. Do końca czerwca wszystko powinno być dopięte na ostatni guzik! Włożyłem w ten projekt dużo wysiłku i serca, i mam nadzieję, że spełni on oczekiwania Koleżanek i Kolegów. Nowa sala oznacza nowe szanse dla naszego Ośrodka Kształcenia. Wreszcie można będzie przeprowadzić szkolenie dla przeszło 100 osób ponosząc wyłącznie koszty pracy wykładowców. * * * Biuro Izby, a konkretnie Dział Praktyk, przeżywa istne oblężenie związane z koniecznością przerejestrowywania działalności w myśl nowych zasad (pełna informacja na stronie internetowej Izby). Pomimo oddelegowania do tych czynności kolejnych pracowników Izby, niestety nie udało się uniknąć kolejek, za co serdecznie przepraszam! * * * Na koniec smutna informacja. Reprezentowałem Izbę na uroczystości pogrzebowej Doktora Wita Radwańskiego w Nowym Targu. Nestor lekarzy podhalańskich, wieloletni ordynator Oddziału Chirurgicznego w nowotarskim Szpitalu, zapisał piękną kartę lekarza w regionie. Niewielu jest lekarzy, którzy tak wspaniale zapisują się w pamięci pacjentów. Kryształowe ręce, serce na dłoni i wspaniała, godna najwyższego szacunku działalność na rzecz dobra publicznego, wystawiają mu wspaniałe świadectwo spełnienia swojej lekarskiej misji na tej ziemi. * * * Kolejne wakacje za pasem, życzę więc udanego wypoczynku. Mam nadzieję, że gdy wrócimy do pracy, obowiązywać już będą nowe, normalne przepisy dotyczące wystawiania recept! Serdecznie pozdrawiam Sekretarz ORL dr Jacek Tętnowski

13 13 ORL 13 Ledwie dobiegł końca spór o nakładanie kar umownych na lekarzy za wypi sywanie recept na leki refundowane pacjentom nieubezpieczonym, zakończony w wyniku tzw. akcji pieczątkowej 13 stycznia 2012 roku nowelizacją ustawy refundacyjnej, a już wybuchł nowy konflikt. Spowodował go ponownie NFZ, który w przesyłanych lekarzom umowach o wypisywanie leków refundowanych nie zastosował się do zapisów nowelizacji, a nawet poszerzył indeks kar, który mi mogą być obciążani lekarze (i apteki) za popełnienie błędu podczas wypisy wania recept. Rodzaj tych kar, ich skalę i zagrożenia z nich płynące znajdą Czytelnicy w zamieszczonej poniżej relacji z posiedzenia Okręgowej Rady Lekarskiej. W dalszym toku sprawozdanie ze spotkania dyrektorów szpitali i prezesów NZOZ w Izbie, będącego wstępem do akcji protestacyjnej, a na końcu oficjalne Stanowisko! Izby wobec umów NFZ na leki refundowane oraz wzór reko mendowanej do wypisywania recepty. Z obrad Okręgowej Rady Lekarskiej Podpisywać czy nie podpisywać? Burzliwe skądinąd obrady Okręgowej Rady Lekarskiej odbyte w dniu 9 maja br. w Krako wie rozpoczęły się od miłego akcentu wręcze nia nagród i dyplomów lekarzom, którzy uzy skali najlepsze wyniki podczas egzaminów spe cjalizacyjnych odbytych jesienią 2011 roku. Otrzymali je: Beata Brzezowska Weimer (choroby wewnętrzne), Agnieszka Halska (cho roby wewnętrzne), Aleksandra Kicińska (neo natologia), Marzena Kula Prykan (położnictwo i ginekologia), Maria Marczak Ziętkiewicz (ra dioterapia onkologiczna), Monika Ostrowska (neurologia), Anna Pawluk (choroby wewnętrz ne), Justyna Piekarz (choroby wewnętrzne), Małgorzata Staszczyk (stomatologia dziecięca) i Marta Urbańska Gąsiorowska (radioterapia onkologiczna) oraz Krzysztof Banaszkiewicz (neurologia), Maciej Frączek (ortopedia i trau matologia narządu ruchu), Marcin Jezierski (re habilitacja medyczna), Marcin Kostka (choro by wewnętrzne), Bogdan Niekowal (chirurgia ogólna), Waldemar Skubis (chirurgia ogólna). Łącznie 16 osób. Wręczenia dokonali: prowa dzący pierwszą część obrad wiceprezes ORL dr Jerzy Friediger, przewodniczący Komisji Kształcenia ORL, a zarazem organizator uroczy stości, dr Lech Kucharski oraz członek Prezy dium ORL dr Dariusz Kościelniak (stomatolog). Wszystkim wyróżnionym serdecznie gratu lujemy! Porządek obrad ORL przewidywał przede wszystkim dyskusję nad warunkami umów z NFZ dotyczącymi wypisywania recept na leki refundowane i karami grożącymi lekarzom w wypadku popełnienia przy tym błędów. Naj pierw jednak uporządkowano przedpole.

14 14 14 ORL I tak dr Mariusz Janikowski, z ramienia NRL główny strażnik danych osobowych Re jestru Lekarzy (FINN), przedstawił przepisy ustawowe, którym powinno odpowiadać zabez pieczenie danych. Informację o organizacji tego zabezpieczenia w innych izbach przygotował sekretarz ORL dr Jacek Tętnowski. Generalnie, nie wszędzie spełniono wymagania ustawowe tak dalece, jak np. w Śląskiej Izbie, gdzie obo wiązuje 26 stronicowa instrukcja. Ostatecznie Zagro enia z tytu³u umów o receptach przyjęto wg specjalnego regulaminu izbowego zasady regulujące dostęp do danych osobowych wg rozporządzeń GIODO. W dalszym toku obrad, na wniosek dr Bar bary Wiejowskiej, dokonano zmian w regula minach przyznawania zapomóg pośmiertnych (tekst drukujemy na str. 60). Przyjęto też sprawozdanie sekretarza ORL o kosztach Okręgowego Zjazdu Lekarzy w Ry trze, które wyniosły 45 tys. zł. Na koniec pod Punktem wyjœcia do analizy sporz¹dzonej wg stanu prawnego na dzieñ 18 kwietnia 2012, by³ fakt wypisywania przez 1 lekarza ok. 50 recept dziennie. Przy za³o eniu, e 10 procent z nich mo e zawieraæ b³¹d, a ka dy b³¹d karany bêdzie w wys. 300 z³, po pomno eniu przeciêtnej praktyki lekarskiej przez 252 dni robocze otrzymujemy sumê z³ kar, któr¹ na³o yæ mo na ka dego roku na lekarza. Aktualnie stan prawny zwi¹zany z wypisywaniem recept okreœlaj¹ trzy regulacje o ró nej randze formalnej: a) ustawa o refundacji leków z 9 lutego 2012 roku, z której wynika m.in. mo liwoœæ na³o enia na lekarza kary do 8 lat wiêzienia za wystawienie recepty w celu uzyskania korzyœci maj¹tkowej oraz obci¹ enie lekarza kosztami refundacji nienale nego leku, za b³¹d w recepcie, b¹dÿ wypisanie go osobie nieubezpieczonej, b) rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z 8 marca 2012 roku zawieraj¹ce bite 24 strony maszynopisu szczegó- ³owych zapisów dotycz¹cych wypisywania recept, ich przechowywania, ze szczegó³owym okreœleniem ich wymiarów ³¹cznie. Kary, jakie mo na tu otrzymaæ, siêgaj¹ rocznie ww. kwoty z³, a poniewa kontrole mog¹ siêgaæ dokumentów nawet sprzed 5 lat, ³¹cznie przypisaæ mo na lekarzowi do zwrotu 1,89 mln z³, c) umowa cywilno-prawna NFZ z lekarzem reguluj¹ca wzajemne zobowi¹zania i uprawnienia. Na jej mocy, za pope³niony b³¹d, mo na lekarzowi przypisaæ obowi¹zek zwrotu kwoty nienale nej refundacji z odsetkami. A b³êdem mo e byæ wypisanie recepty nieuzasadnionej udokumentowanymi wzglêdami medycznymi (co to znaczy i kto o tym bêdzie decydowa³?); b³êdem te bêdzie wypisanie recepty nieuprawnionemu œwiadczeniobiorcy (choæ systemu sprawdzania ubezpieczeñ czyli tzw. Elektronicznej Karty Ubezpieczenia za œwiadczenia ze œrodków publicznych z winy ustawodawcy nadal nie ma); kolejnym b³êdem bêdzie wypisanie recepty niezgodnej z charakterystyk¹ produktu leczniczego. Nadto 300 z³ kary bêdzie mo na otrzymaæ za wystawienie recepty w miejscu niewskazanym w umowie; za zgubienie recept; za b³¹d w danych pacjenta; natomiast tylko 100 z³ bêdzie siê nale a³o za niepowiadomienie NFZ o zmianie adresu œwiadczeniobiorcy. Recepty musz¹ byæ wypisywane na drukach z numerami recept przyznanych œwiadczeniodawcy. Na recepcie musz¹ siê te znaleÿæ dane identyfikacyjne œwiadczeniodawcy. I tu znajduje siê jedna z zasadniczych kontrowersji: czy recepta to czek (jak chce NFZ), czy zlecenie na kupno leku (jak uwa a samorz¹d). Przy okazji w prezentacji, która stanowi³a te punkt wyjœcia do spotkañ w szpitalach i NZOZ-ach przypomniano, e: Wydatki na ochronê zdrowia w Polsce wynosz¹ 1200 dol. na osobê, co plasuje nas na czwartym miejscu od koñca wœród 31 pañstw OECD (przed Meksykiem, Turcj¹ i Estoni¹); e plan bud etu NFZ na 2012 rok wynosi 64,5 mld z³, a sk³adka ubezpieczniowa wynosi 9 procent. I e wydatki na zdrowie w 1/3 pokrywane s¹ z prywatnych kieszeni obywateli.

15 15 ORL 15 jęto uchwałę zmieniającą regulamin prac Ko misji ds. konkursów ordynatorskich. W głównym punkcie obrad dotyczącym tre ści umów z NFZ na wypisywanie recept na leki refundowane, prezes Matyja poinformował na wstępie o przygotowywanej serii spotkań w szpitalach i większych NZOZ ach nt. zagro żeń karami, wynikającymi z proponowanych przez NFZ umów (które mają wejść w życie 30 czerwca br.). W dyskusji wypowiedzieli się dr dr K. Turek Fornelska, J. Friediger, B. Wie jowska, I. Gawrońska, A. Maciąg, T. Derebas, W. Sowa oraz radcy prawni Anna Gut i Tomasz Pęcherz. Ten ostatni przedstawił też w formie pre zentacji multimedialnej niektóre zapisy praw ne i ich konsekwencje dla lekarzy, wynikające z proponowanych przez NFZ umów. Oto nie które z nich: Kontrakty z NFZ na wypisywanie recept re fundowanych mają rozmaity charakter wynika jący z formy zatrudnienia lekarza (etat czy kon trakt). W ogóle cała procedura wystawiania re cept nabiera charakteru iście orwellowskiego. Jak napisaliśmy w poprzednim wydaniu, czas uruchomić w programie studiów medycznych nowy przedmiot, pt. receptologia. Okręgowa Rada Lekarska organizując cykl spotkań z lekarzami wyszła z przeświadczenia o konieczności ostrzeżenia środowiska przed konsekwencjami prawnymi wynikającymi z nowych umów. Decyzje o podpisaniu ich lub nie, lekarze będą jednak musieli podjąć samo dzielnie. W załączeniu relacja ze spotkania dyrekto rów szpitali w Izbie, w dniu 14 maja 2012 oraz List Prezesa ORL do lekarzy, rozpowszechnio ny w środowisku, także podczas bezpośrednich spotkań działaczy Izby i radców prawnych, zor ganizowanych przy współpracy z ORL w szpi talach i NZOZ ach. (cis) Dyrektorzy w Izbie W ślad za posiedzeniem Okręgowej Rady Lekarskiej odbytym w dniu 9 maja, zgodnie z postanowieniami Rady, w 5 dni później (14 maja) w siedzibie Izby doszło do spotkania dyrekto rów szpitali i prezesów największych NZOZ ów Małopolski. Jego tematem było uzgodnie nie wspólnego stanowiska wobec nowych umów otrzymywanych z NFZ, a zawierających rozległe uprawnienia do nakładania kar umow nych tak na lekarzy jak i świadczeniodawców, za ewentualne błędy związane z wypisywaniem recept na leki refundowane. Prowadzący spotkanie prof. Andrzej Maty ja poinformował na wstępie, że Izba występuje z inicjatywą odbycia serii spotkań z lekarzami na terenie wszystkich większych placówek ochrony zdrowia, na których zostaną podane do wiadomości zespołów pracowniczych prawne konsekwencje podpisania otrzymanych z NFZ umów. Przygotowana w formie wideo prezen tacji krytyczna analiza zapisów umowy, przy gotowana przez Zespół Radców Prawnych OIL, została przedstawiona zebranym przez mec. Tomasza Pęcherza, który odpowiadał również

16 16 16 ORL na pytania dyrektorów. Główne tezy tej prezen tacji znajdują się w relacji z posiedzenia ORL i nie ma potrzeby jej powtarzania. Dyrektorzy szpitali i prezesi NZOZ ów z uzna niem przyjęli inicjatywę Izby, odbycia na tere nie ich placówek spotkań z przedstawicielami Izby i jej radcami prawnymi, które pozwoliły by lekarzom, na miejscu, zapoznać się z zagro żeniami. Ich zdaniem, źródłem restrykcji jest rysujący się deficyt budżetu NFZ na tle zmniej szonego na tle kryzysu ekonomicznego spły wu składek zdrowotnych (o ok. 500 mln zł). Przyjęto harmonogram tych spotkań, przygo towany w Izbie, uzgadniając od ręki termi narz. Wśród licznych krytycznych opinii dyrek torów w kwestii funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w ramach kontraktów NFZ, zwrócono m.in. uwagę na konieczną poprawę relacji Fundusz Ministerstwo Zdrowia, który to problem spodziewano się wyjaśnić podczas zapowiedzianej wizyty Ministra Bartosza Ar łukowicza w Krakowie (do której nie doszło). Wyrażono także nadzieję na wzrost znaczenia Samorządu w kwestii kreowania polityki zdro wotnej państwa zgodnie z zobowiązaniami Ministra Zdrowia z 16 grudnia 2011 roku o powołaniu wspólnej komisji do zbadania całokształtu zapisów prawa dotyczącego ochro ny zdrowia. (cis) Stanowisko ORL w sprawie recept refundowanych Koleżanki i Koledzy! Okręgowa Rada Lekarska w Krakowie ape luje do wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów o solidarne niepodpisywanie przesłanych przez NFZ aneksów do umów na wystawianie refun dowanych recept. Z satysfakcją przyjmujemy wniosek Mini stra Zdrowia o odwołanie Prezesa NFZ pod kreślając, że jest on zgodny z powszechnym oczekiwaniem środowiska lekarskiego. ORL uznaje za konieczne jak najszybsze przedłożenie przyszłemu Prezesowi NFZ przez Zespół Naczelnej Rady Lekarskiej nowego wzoru umowy. ORL oczekuje także na nie zwłoczne podjęcie przez Ministra Zdrowia dalszych rozmów z Zespołem, powołanym w dn. 16 grudnia ub. roku przez NRL do spraw współpracy w zakresie zmian w ustawie refun dacyjnej i innych aktach prawnych. Zgodnie z duchem i literą zmian dokona nych przez Parlament RP w ustawie refunda cyjnej w lutym br., warunkiem koniecznym jest wykreślenie z umowy zapisów o zwrocie kwo

17 17 ORL 17 ty nienależnej refundacji, a także powiązanie refundacji ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej. Niezbędna jest również zmiana za pisów o karach umownych, które w aktualnej propozycji NFZ są rażąco niewspółmierne do charakteru i wagi uchybienia oraz defini cja udokumentowanych względów medycz nych, co ustalono na spotkaniu w dniu 4 stycz nia br. z udziałem m.in. Ministra Zdrowia, Prezesa NFZ oraz przedstawicieli środowiska lekarskiego. Okręgowa Rada Lekarska w Krakowie zwraca się również do wszystkich świadczenio dawców (dyrektorów szpitali, przychodni, NZOZów), aby dążyli do zmiany treści umów kontraktowych w zakresie zapisów dotyczących ordynacji leków. ORL podkreśla, że zasady tej ordynacji powinny być jednakowe dla wszyst kich lekarzy i lekarzy dentystów, niezależnie od formy i miejsca wykonywania przez nich swojego zawodu. W przypadku braku wprowa dzenia postulowanych przez środowisko lekar skie zmian zapisów dotyczących recept refun dowanych, ORL rekomenduje wszystkim leka rzom i lekarzom dentystom posługiwanie się od 1 lipca wzorem recepty, opracowanym przez Prezydium NRL. Do jej wystawienia wystarczające jest po danie następujących danych: imię i nazwisko pacjenta, adres miejsca zamieszkania, nazwa leku (najlepiej międzynarodowa), postać, dawka, ilość leku, sposób dawkowania, data, podpis lekarza, numer prawa wykonywania zawodu. Recepta może być wystawiona na dowolnym druku lub nawet na zwykłej kartce papieru o dowolnym rozmiarze pozwalającym odczytać zamieszczone na niej dane. Można zatem ko rzystać z posiadanych druków recept (nie wy pełniając rubryk: świadczeniodawca, oddział NFZ, uprawnienia dodatkowe). ORL dziękuje wszystkim Koleżankom i Ko legom za okazywaną pomoc i solidarną posta wę. Tylko działając wspólnie jesteśmy w sta nie dotrzeć z naszymi postulatami do decyden tów i wpłynąć na zmianę zapisów, niekorzyst nych zarówno dla lekarzy, jak i naszych pacjen tów. Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie dr hab. med. Andrzej Matyja

18 18 18 SZPITAL UNIWERSYTECKI akomy k¹sek deweloperski... Nie ma roku, by na łamach prasy codziennej nie ukazał się tekst snujący barwne marzenia deweloperskie wokół zie lonego trójkąta położonego w samym centrum miasta, ob ramowanego ulicami Kopernika, Śniadeckich i Grzegó rzecką, który można by wypełnić nową treścią, kiedy wy niesie się stamtąd medycyna. A gdy się wyniesie, to należa łoby jeszcze włączyć do tego atrakcyjnego kompleksu po łudniową część ulicy Botanicznej, zajmowaną przez neuro logię i nauki pochodne. Cóż miałoby tam powstać? No, przede wszystkim apartamentow ce, ekskluzywne osiedle dla finan sowej śmietanki, cena mogłaby tu sięgnąć 30 tysięcy złotych za m 2, a cena mieszkania o powierzchni stu metrów nawet paru mln zł. Gdyby wszakże na przeszkodzie tym zamysłom stanął konserwator zabytków, którego ponury cień pada na aktualną zabudowę tego terenu, to w grę wchodzą jeszcze dwie dalsze możliwości: albo ja kieś piękne centrum kongresowe z zapleczem hotelowym, gastrono micznym, parkingami, położone w zieleni, naturalnie skonfiguro wane z pobliskim Dworcem Głów nym, albo rewitalizacja zabytko wej substancji w tzw. lofty, któ rych modelowym przykładem jest w Polsce adaptacja w Łodzi (na Księżym Młynie, w starej przę dzalni Karola Scheiblera) całego kompleksu fabrycznego w swego rodzaju osiedle z efektownymi penthousami, z niestandardowymi kilkusetmetrowymi rezydencjami w dawnych halach fabrycznych, okolonymi dla bezpieczeństwa lo katorów dawnym fabrycznym mu rem. Kiedy mogłaby czy miałaby się wynieść medycyna? Iwona Haj nosz z Gazety Wyborczej pisała w maju 2005 roku w kontekście wielce obiecującej wizyty ówcze snego Ministra Zdrowia Marka Balickiego że warunki w szpita *) Szpital Uniwersytecki w Krakowie najwiêkszy szpital kliniczny w Polsce zatrudnionych, w tym 1100 lekarzy (z rezydentami), 2 tys. pielêgniarek, ok. 300 osób personelu technicznego i administracyjnego. W u ytkowaniu 65 obiektów, czêœciowo w znacznym rozproszeniu. Ok ³ó ek, 19 oddzia³ów klinicznych, 60 poradni. Rocznie udziela siê tu ponad 400 tys. porad ambulatoryjnych i dokonuje 75 tys. hospitalizacji. Bud et roczny wynosi³ na 2011 rok 460 mln z³, zad³u enie ok. 70 mln z³.

19 19 SZPITAL UNIWERSYTECKI 19 lu klinicznym przy Kopernika nie odpowiadają normom sanitarnym, a nowy szpital uniwersytecki w Prokocimiu powstanie kosztem ok. 700 mln zł, w ciągu 7 lat. Byłaby więc teraz okazja, by try umfalnie zaprosić Państwa na jego otwarcie! Nic z tego. Teren w Prokocimiu porasta liczący już sobie 30 lat Las Rżącki, dostarczając ekologom argumentów w jego obronie, a kolejni rektorzy najpierw Akademii Medycznej, a potem Colle gium Medicum prowadzą intensywne kuluarowe zabiegi o kasę na uniwersytecki szpital klinicz ny. Niektórzy starsi lekarze, wspominając czasy studenckie, twierdzą, że makieta projektowane go szpitala w Prokocimiu stała w Radzie Uczel nianej ZSP już za czasów rektora Kornela Michej dy (zm. 1960). Profesor Wojciech Nowak, ostat ni w tym rektorskim szeregu, też ma nadzieję na wmurowanie kamienia węgielnego pod nowy szpital uniwersytecki. Ale czy mu się uda? Szanse wszakże są, o czym na końcu, w roz mowie z profesorem Nowakiem (w chwili powsta wania tego tekstu prorektorem UJ ds. Collegium Medicum). Najpierw przybliżmy dzieje owego trójkąta bermudzkiego, jak określają potocznie obszar wspomnianych trzech ulic członkowie dy rekcji Szpitala Uniwersyteckiego. *) Warto także przyjrzeć się bodaj pobieżnie panującym w tym rejonie stosunkom własnościowym. Najpierw była Wesoła Imię Mikołaja Kopernika nadano ulicy w 1858 roku przy okazji wprowadzania w mieście nowe go podziału katastralnego, ale nazwa upowszech niła się dopiero pod koniec XIX wieku. Wcze śniej cała ta okolica z medycyną nie miała nic wspólnego. W XVII w. miały tu swoje parcele możne rody, m.in. Katarzyna z Ostroga Zamoj ska, która w 1639 roku założyła tu osadę nadając jej nazwę Wesoła. Swoją siedzibę miały tu też kościoły i klasztory, m.in. karmelitów i karmeli tanek bosych, natomiast mieszczanie traktowali wówczas ów obszar rekreacyjnie. Dzisiejszy, medyczny charakter Wesołej zapoczątkowała wszczęta w 1773 roku reforma Komisji Edukacji Narodowej, która objęła rów nież Wydział Lekarski. Stało się to zwłaszcza za sprawą dwóch wyedukowanych we Włoszech profesorów: Rafała Czerwiakowskiego i Andrze ja Badurskiego. Ten ostatni, wprowadzony do władz Szkoły Głównej Koronnej (jak wówczas nazywano UJ), przy poparciu Hugona Kołłątaja przeforsował utworzenie w Krakowie pierwsze go w Polsce szpitala uniwersyteckiego. Przezna czono na ten cel budynki pojezuickie przy kościele św. Barbary w Małym Rynku. Nie była to lokali zacja zbyt szczęśliwa (opodal jatek i kanału ście kowego), więc z inicjatywy prymasa Michała Poniatowskiego poszukano innej lokalizacji. Wybór padł na teren klasztoru Karmelitów Bo sych, w Wesołej, położony poza murami miasta, w zieleni (już w 1783 z inicjatywy Kołłątaja za łożono tu Ogród Botaniczny), rokujący perspek tywę rozwoju. W 1787 roku kupiono zatem klasz tor, kościół, budynki gospodarcze i ogrody z przeznaczeniem na szpital generalny, który po wybudowaniu w 1793, otrzymał imię św. Łaza rza i przemieścił się (wg ob. adresu) na ul. Ko pernika 19. Taki był początek. Szpital posiadał wprawdzie ok. 200 łóżek, ale tylko 24 należały do klinik uniwersyteckich i do tego wiecznie trwały tu spory własnościowe (mię dzy Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia, a wła dzami miasta), co przyczyniało się do zaniecha nia remontów, a w końcu do przejściowego za mknięcia szpitala, spowodowanego epidemią duru brzusznego. Dziś obiekt mieści prócz barokowe go Kościoła św. Łazarza wtopionego w budynek

20 20 20 SZPITAL UNIWERSYTECKI poklasztorny chirurgię ogólną i naczyniową, chirurgią endosko pową, medycynę ratunkową, rehabilitację pourazową i neurolo giczną, cząstkę dermatologii oraz dział techniczny Szpitala. W 1827 roku o nową siedzibę dla klinik uniwersyteckich zaczął zabiegać Józef Brodowicz, któremu udało się pozyskać lepszy, choć nie idealny, obiekt przy ul. Kopernika 7, gdzie znaj duje się obecnie Instytut Biochemii, a pod nr 7a Katedra Historii Medycyny. Wreszcie w 1878 roku wybudowano wg projektu Antoniego Łuszczkiewicza, nowy, obszerny i funkcjonalny bu dynek Szpitala przy ul. Kopernika 17 (o czym świadczy fakt, że i dzisiaj mieści on m.in. I i II Klinikę Kardiologii, Klinikę Hematologii, Klinikę Endokrynologii, wreszcie Katedrę Aneste zjologii i Intensywnej Terapii). Na przełomie stuleci rozprze strzenianie się Szpitala nabrało charakteru dynamicznego. W 1893 roku powstał oryginalny gmach chirurgii, wg projektu Karola Zaremby, z elewacją z nietynkowanej cegły (tzw. czer wona chirurgia ). W 1898 naprzeciw (wg projektu Józefa Sare go i Stanisława Ciechanowskiego) powstała biała chirurgia (Kopernika 40). W tymże roku, z inicjatywy prof. Bolesława Wicherkiewicza, uruchomiono na jej zapleczu Klinikę Okuli styki i Onkologii Okulistycznej (Kopernika 38). W 1901 roku oddano do użytku z inicjatywy prof. Edwarda Korczyńskiego (znów wg projektu J. Sarego) kolejny potężny obiekt przy ul. Kopernika 15, do dziś noszący nazwę II Kliniki Chorób Wewnętrznych, który obecnie zajmuje wraz z dializami przede wszystkim nefrologia, poszerzona o nowy budynek przy zbiegu ul. Kopernika z ulicą Blich. Dalsze obiekty z przełomu XIX i XX stulecia oraz z okresu międzywojennego dziś traktowane jako substancja zabytkowa powstawały już na obrzeżu rysującego się centrum medyczne go wokół Szpitala im. św. Łazarza. Pierwszy był budynek pato morfologii przy Grzegórzeckiej 15, wzniesiony w 1895 roku z ini cjatywy Tadeusza Browicza. Po tem powstał przy ul. Śniadeckich 5 oddział chorób zakaźnych wybu dowany w 1905 roku w ogrodzie oddalonym od pozostałych budyn ków szpitalnych i dopełniony w 1924 tzw. budynkiem obserwa cyjnym. Tuż przed I wojną świa tową powstał kompleks klinik neu rologiczno psychiatrycznych przy ul. Botanicznej. Natomiast w okre sie międzywojennym wybudowa no m.in. w 1929 roku klinikę urologii przy Grzegórzeckiej 18 (z inicjatywy wdzięcznego pacjen ta, a zarazem czterokrotnego pre miera w II RP Kazimierza Bartla); w 1930 roku stanął Dom Studen tów Medycyny przy ul. Grzegó rzeckiej 20 (dziś siedziba Instytu tu Zdrowia Publicznego i Med. Centrum Kształcenia Podyplomo wego); wreszcie w 1936 roku stanął zespół klinik ginekologii i położ nictwa przy ul. Kopernika 23 (wła śnie pięknie wyremontowany). Po II wojnie światowej powsta ły m.in. pawilony przy ul. Śniadec kich 2 (otolaryngologia) i Śniadec kich 10 (swego rodzaju skarbon ka, gdzie mieści się: interna, ge riatria, onkologia, gastroenterolo gia, alergologia, poradnia leczenia bólu, toksykologia, a nawet szpi talny ZOZ). W latach 70. powsta ło także Pogotowie Ratunkowe przy ul. Łazarza oraz wspomniany Oddział Kliniczny Nefrologii (Ko pernika 15 a). Wreszcie w ostatnim dziesięcioleciu wzniesiono efek towne Centrum Kongresowo Dy daktyczne, też przy ul. Łazarza. Konkludując: zagęszczenie medyczne Wesołej sięgnęło już