Moduł 5 Budowa, zasada działania i diagnozowanie układów elektronicznego sterowania pracą silników ZS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Moduł 5 Budowa, zasada działania i diagnozowanie układów elektronicznego sterowania pracą silników ZS"

Transkrypt

1 Moduł 5 Budowa, zasada działania i diagnozowanie układów elektronicznego sterowania pracą silników ZS 1. Wstęp 2. Sterowanie silnikiem wysokoprężnym 3. Współczesne układy wtryskowe silników ZS 4. Diagnostyka układów zasilania silników ZS 5. Ocena stany technicznego silnika ZS na podatnie zadymienia spalin 6. Bibliografia 1

2 1. Wstęp Układy wtryskowe silników z zapłonem samoczynnym można podzielić: ze względu na konstrukcje silnika są to układy z wtryskiem do komory wirowej i z wtryskiem bezpośrednio do komory silnika; ze względu na rodzaj zastosowania urządzenia tłoczącego paliwo są to układy z pompami tłoczkowymi, pompami rozdzielaczowymi, pompowtryskiwaczami, wysokociśnieniowymi promieniowymi pompami współpracującymi z zasobnikiem ciśnienia (układ Common Rail). Układ zasilania silników ZS pełni następujące zadania: odmierza dawkę paliwa jednakową dla wszystkich cylindrów, wtryskuje paliwo, gdy w cylindrze panuje odpowiednie ciśnienie, wtryskuje strumienie paliwa pod wymaganym ciśnieniem. Elektronizacja układów jest związana z dążeniem do wzrostu sprawności silników wysokoprężnych i osiągnięcia odpowiedniej czystości spalin. Sterownik zbiera informacje o stanie silnika i warunkach jego pracy, przekazuje je do jednostki sterującej. Następnie informacje są analizowane i stanowią podstawę do przygotowania sygnałów wysyłanych do urządzeń wykonawczych. 2. Sterowanie silnikiem wysokoprężnym Elektronizacja układu sterowania silnika wysokoprężnego rozpoczęła się od zastąpienia mechanicznego regulatora prędkości obrotowej regulatorem elektronicznym oraz mechanicznego/hydraulicznego przestawiacza kąta wtrysku przestawiaczem elektronicznym. We współczesnych układach decydujące zdanie oraz zarządzanie efektywnością pracy silnika realizuje mikroprocesorowy sterownik silnika. Współpracuje on z urządzeniami wykonawczymi i czujnikami. Sterowanie silnikiem wysokoprężnym można podzielić na następujące bloki funkcyjne: czujniki i nadajniki wartości znamionowej określają warunki pracy silnika i wartości znamionowe. Ich zadaniem jest również przetwarzanie wielkości fizycznych na sygnały elektryczne; sterownik; elementy wykonawcze przetwarzają elektryczne sygnały wyjściowe sterownika w wielkości mechaniczne. Sterownik silnika odbiera sygnały dotyczące: kąta obrotu wału korbowego, prędkości obrotowej wału rozrządu, ciśnienia paliwa w zasobniku wysokiego ciśnienia, ciśnienia doładowania, temperatury powietrza w kolektorze dolotowym, cieczy chłodzącej, masy powietrza dopływającego do silnika, prędkości jazdy itp. Sterownik przetwarza sygnały zewnętrzne czujników. Sygnały doprowadzone do sterownika mogą być: 2

3 analogowe przykładami są temperatura cieczy chłodzącej, masa zasysanego powietrza, ciśnienie w przewodzie dolotowym. Sterownik przetwarza te sygnały na sygnały cyfrowe; cyfrowe np. sygnał z czujnika prędkości obrotowej wału korbowego; impulsowe sygnały z czujników indukcyjnych, niosą informacje o liczbie obrotów. Przetwarzane są w specjalnym układzie znajdującym się wewnątrz sterownika. Mikroprocesory na podstawie zawartych w pamięci sterownika danych wyjściowych i charakterystyk obliczają odpowiednie czasy i momenty wtrysku. Następnie wartości te są dostosowane do stanu pracy silnika. Sterownik ma zapisane w pamięci następujące informacje i charakterystyki: mapę wtrysku w zależności od położenia pedału przyspieszenia; mapę wtrysku w zależności od ciśnienia doładowania; mapę wtrysku w zależności od stopnia recyrkulacji spalin; mapę wtrysku w zależności od emisji spalin; mapę wtrysku w zależności od ciśnienia paliwa w obwodzie wysokiego ciśnienia; krzywą pełnego obciążenia. Urządzenie sterujące wysyła także do magistrali CAN sygnały niezbędne do sterowania innymi układami występującymi w pojeździe samochodowym. Posiada również funkcję samodiagnozy. Schemat funkcjonalny układu elektronicznego sterowania pracą silnika o zapłonie samoczynnym zobrazowano na Rys Rys. 5.1 Schemat funkcjonalny układu z zapłonem samoczynnym sterowanego elektronicznie Źródło: Pacholski K, Elektryczne i elektroniczne wyposażenie pojazdów samochodowych, cz.2. Wyposażenie elektroniczne, WKŁ, Warszawa, 2013, 188 3

4 W silnikach z zapłonem samoczynnym stosuje się elektroniczne układy sterowania odpowiadające za wtrysk paliwa. Dawka paliwa jest określana na podstawie położenia pedału przyspieszenia, obciążenia silnika, emisji spalin oraz sygnałów z innych czujników. Czujniki stosowane w układzie zasilania silnika o zapłonie samoczynnym oraz ich rozmieszczenie w pojeździe przedstawiono na rys Rys. 5.2 Rozmieszczenie głównych podzespołów układu wtryskowego na przykładzie samochodu Opel 1 czujnik temperatury powietrza dolotowego, 2 przepływomierz powietrza, 3 czujnik ciśnienia doładowania, 4 czujnik prędkości obrotowej silnika, 5 czujnik temperatury cieczy chłodzącej, 6 elektropneumatyczny przetwornik ciśnienia, 7 komputer pokładowy ECM, 8 czujnik położenia pedału przyspieszenia, 9, 10 elektrozawory regulacji zawirowania powietrza, 12 pompa wtryskowa Źródło: Wtrysk bezpośredni w silnikach diesla, Instalator Polski, str.15 Czujnik położenia pedału przyspieszenia (czujnik obrotowy, potencjometryczny) przekazuje do urządzenia sterującego informacje o położeniu pedału. Położenie jest rozpoznawane na podstawie spadku napięcia (podczas poruszania pedał zmienia rezystancję). W przypadku braku sygnału z czujnika pompa wtryskowa utrzymuje prędkość obrotową silnika obr/min. Czujnik indukcyjny mierzy prędkość obrotową silnika. Sygnał z czujnika jest niezbędny do ograniczenia wartości prędkości obrotowej biegu jałowego, do regulacji prędkości biegu jałowego oraz do identyfikacji szarpania i nierównomiernej pracy silnika. W razie braku sygnału z czujnika urządzenie sterujące w trybie awaryjnym do ustalenia prędkości obrotowej może wykorzystać sygnał czujnika początku wtrysku. Czujnik początku wtrysku (wzniosu igły rozpylacza) sygnalizuje początek wtrysku paliwa do cylindrów. Urządzenie sterujące porównuje sygnał z zapisanymi w pamięci wartościami zależnymi od ilości paliwa, prędkości obrotowej, temperatury cieczy chłodzącej i ciśnienia powietrza. W przypadku różnicy porównywanych wartości nastawy pompy są zmieniane w sposób umożliwiający korektę odbiegającej wartości. W przypadku braku sygnału nie może być przeprowadzona regulacja wtrysku. Wiąże się to 4

5 ze spadkiem momentu obrotowego i nieprawidłowościami w spalaniu paliwa. Sygnał czujnika sprawdza się na podstawie współczynnika trwania impulsu. Do określenia ilości wtryskiwanego paliwa i początku wtrysku służy czujnik ciśnienia powietrza. W silnikach turbodoładowanych czujnik ten spełnia również rolę czujnika doładowania, informując sterownik o konieczności zmiany nastaw zaworu regulacji ciśnienia. Brak sygnału z czujnika uniemożliwia regulowanie ciśnienia. Powoduje to zmniejszenie momentu obrotowego. Czujnik można sprawdzić poprzez pomiar rezystancji. Sygnały wyjściowe z czujników temperatury cieczy chłodzącej i paliwa regulują początek wtrysku oraz ilość wtryskiwanego paliwa. Czujnik paliwa jest czujnikiem o ujemnym współczynniku temperaturowym (NTC). Pomiar paliwa odbywa się w przewodzie przelewowym wtryskiwaczy. Od temperatury paliwa zależy sterowanie zaworami dozowania paliwa, ciśnienie w zasobniku paliwa, dawka paliwa. Wszystkie te czujniki sprawdza się poprzez pomiar rezystancji. Urządzenie sterujące otrzymuje informacje o nastawionej dawce paliwa z następujących czujników w przypadku rozdzielaczowej pompy z czujnika położenia pierścienia przelewowego, pompy rzędowej z czujnika przesunięcia listwy regulacyjnej. Sygnał z tych czujników umożliwia sterownikowi ustawienie odpowiednio obliczonej dawki paliwa. Dla sygnałów z tych czujników nie ma wartości zastępczej, ani trybu awaryjnego. Brak sygnału powoduje unieruchomienie silnika. Diagnozowanie jest możliwe tylko przy pomocy testera diagnostycznego. W większości produkowanych pojazdów do pomiaru prędkości jazdy stosuje się hallotronowe czujniki. Czujnik ten zmienia prędkość obrotową na ciąg unipolarnych impulsów prądowych. Sygnał prędkości jazdy jest konieczny do zwiększenia wartości prędkości biegu jałowego do wartości, która zniweluje szarpanie pojazdem przy małej prędkości jazdy lub przy małej prędkości obrotowej. Do głównych nastawników realizujących sygnał sterownika zalicza się: zawór elektromagnetyczny wysokiego ciśnienia; elektromagnetyczny nastawnik dawki paliwa; elektromagnetyczny nastawnik początku wtrysku tłoczenia; zawór elektromagnetyczny przestawiacza wtrysku; wtryskiwacze; nastawnik ciśnienia doładowania; zawór regulacji ciśnienia lub dozownik paliwa; zawór recyrkulacji spalin; nastawnik przepustnicy; świece żarowe; sprzęgło wentylatora układu chłodzenia; nastawnik regulacji zmiennej geometrii układu dolotowego. Bardzo istotnymi elementami wykonawczymi są wtryskiwacze. Poprzez wtryskiwanie paliwa do komory spalania silnika z zapłonem samoczynnym wtryskiwacze wywierają wpływ na spalanie, co za tym idzie na moc silnika, poziom emisji spalin oraz na hałas. W układach wtryskowych z zapłonem samoczynnym stosuje się wtryskiwacze mechaniczno-hydrauliczne, w układach Common Rail stosuje się wtryskiwacze elektromagnetyczne i piezoelektryczne. Wtrysk paliwa odbywa się w następujący sposób: wtryskiwacz jest otwierany siłą ciśnienia paliwa, a zamykany siłą sprężyny. Podstawowym podzespołem wtryskiwacza jest rozpylacz. Zabudowę wtryskiwacza w silniku przedstawiono na rys

6 Rys. 5.3 Zabudowa wtryskiwacza w silniku ZS 1-doprowadzenie paliwa, 2-obsada wtryskiwacza, 3-przelew paliwa, 4-rozpylacz, 5-podkłaka uszczelniająca, 6-komora spalania silnika, 7-głowica silnika, 8-nakrętka mocująca wtryskiwacz, 9-sprężyna dociskowa, 10-kanał ciśnieniowy, 11-filtr Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010, 153 Ze względu na przebieg wtrysku wtryskiwacze dzielimy na jednosprężynowe i dwusprężynowe. Zasadę działania wtryskiwacza jedosprężynowego przedstawiono na rys. 5.4a. Paliwo doprowadzane do wtryskiwacza, przez filtr szczelinowy kanałami w obsadzie i korpusie rozpylacza, dopływa do komory ciśnieniowej. Ciśnienie paliwa wytwarza siłę nacisku na powierzchnię odsadzenia. Od góry na rozpylacz naciska sprężyna. Ciśnienie paliwa zależy od ugięcia wstępnego sprężyny. Gdy wysokie ciśnienie paliwa pokona opór sprężyny iglica rozpylacza zostanie podniesiona do góry, a paliwo zostanie wtryśnięte do komory. We wtryskiwaczu dwusprężynowym (Rys. 5.4b) są umieszczone szeregowo dwie sprężyny, jedna nad drugą. W pierwszej fazie wtrysku na igłę rozpylacza działa tylko jedna sprężyna. Ustala ona wstępne ciśnienie otwarcia. Druga sprężyna opiera się o tulejkę zderzaka. Przy skokach większych od wstępnego, następuje uniesienie tulejki, wówczas na igłę rozpylacza działają obie sprężyny. Wzrost ciśnienia w komorze ciśnieniowej powoduje wykonanie przez igłę pełnego skoku. Prowadzi to do wtryśnięcia pełnej dawki paliwa. Dwustopniowy wtrysk paliwa zapewnia zmniejszenie hałasu. Mała dawka paliwa doprowadzona do komory spalania w pierwszej fazie, inicjując samozapłon, wpływa na mniejsze przyrosty ciśnienia podczas spalania. 6

7 Rys Budowa wtryskiwacza a) jednosprężynowego 1-filtr szczelinowy, 2- kanał dopływowy, 3- czop naciskowy, 4- wkładka, 5- nakrętka mocująca rozpylacz, 6-korpus rozpylacza, 7-kołki ustalające, 8-spręzyna, 9-podkładka regulacyjna, 10-kanał odprowadzenia przecieków, 11-króciec odprowadzenia przeciek ów, 12-obsada wtryskiwacza, 13-złącze gwintowe, 14-stożek uszczelniający b) dwusprężynowego 1-obsada wtryskiwacza, 2,9 podkładki, 3-pierwsza sprężyna, 4- sworzeń naciskowy, 5- podkładka prowadząca, 6-druga sprężyna, 7- popychacz, 8-taleszyk sprężyny, 10-wkładka, 11-tulejka oporowa zderzaka, 12-iglica rozpylacza, 13-nakrętka mocująca rozpylacz, 14-korpus rozpylacza Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa,

8 Parametrem, decydującym o możliwości uruchomienia zimnego silnika, jest czas żarzenia świec żarowych. Zadaniem świecy żarowej jest wspomaganie urządzenia rozruchowego silnika z zapłonem samoczynnym, umożliwiając uruchomienie zimnego silnika. Dodatkowo świece żarowe, wydzielając ciepło podczas pracy, zmniejszają emisję zanieczyszczeń. Budowę świecy żarowej przedstawiono na rys 5.5. Sterowanie odbywa się przy pomocy urządzenia sterującego, które wysyła sygnał masy do przekaźnika świec żarowych, umożliwiając doprowadzenie prądu do instalacji elektrycznej świecy żarowej. Rys Budowa świecy żarowej 1-spirala grzewcza, 2-wypełnienie izolacyjne, 3-spirala regulacyjna, 4-gwint,5-nakretka okrągła, 6-gwint łączący, 7-korpus metalowy, 8-elektroda metalowa, 9-elemnt żarzący Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010, Współczesne układu wtryskowe silników ZS Ze względu na budowę obwodu wysokiego ciśnienia, wyróżniamy następujące rodzaje układów wtryskowych: z rzędową pompą wtryskową, z rozdzielaczową pompą wtryskową, z pompowtryskiwaczami, z indywidualnymi zespołami wtryskowymi, zasobnikowe układy wtryskowe. Elektronicznie regulowany wtrysk paliwa w systemie z rozdzielaczową pompą wtryskową Pompa wtryskowa napędzana jest łańcuchem, pasem zębatym lub kołami zębatymi w sposób odpowiadający prędkości obrotowej wałka rozrządu i ruchowi tłoków. Zadaniem pompy wtryskowej jest regulowanie dawki paliwa, pracy silnika, przepustnicy, początku wtrysku. Pompa wtryskowa steruje pracą obwodu niskociśnieniowego oraz obwodu wysokociśnieniowego. W obwodzie niskociśnieniowym pompa wtryskowa zintegrowana jest z pompą łopatkową, która zasila paliwem pompę wysokiego ciśnienia. W obwodzie wysokociśnieniowym pompa wtryskowa dostarcza paliwo do dysz wtryskowych. Po wtrysku paliwa następuje obniżenie ciśnienia w obwodzie za pomocą równoprężnch zaworów redukcyjnych. 8

9 Rys System wtrysku paliwa z rozdzielaczową pompą paliwa Źródło: Potrykus J., Poradnik Techniki Samochodowej, REA, Warszawa, 2010, 267 9

10 Rys Schemat przepływu sygnałów w układzie z rzędową pompą wtryskową 1- czujnik położenia pedału przyspieszenia, 2- czujnik położenia ZZ i prędkości obrotowej wału korbowego, 3- czujnik położenia wałka rozrządu, 4- czujnik ciśnienia doładowania, 5-czujnik temperatury silnika, 6-czujnik prędkości jazdy, 7-włącznik tempomatu, 8- wielostopniowy ogranicznik prędkości maksymalnej, 9- wielostopniowy ogranicznik dawkowania i prędkości obrotowej, 10-przełącznik regulacji/ograniczenia prędkości jazdy, 11-włącznik dla regulacji prędkości pośrednich, 12- włącznik świateł hamowania, 13- czujnik hamowania silnikiem, 14-czujnik położenia sprzęgła, 15-włącznik drzwiowy, 16- stacyjka, 17- wtryskiwacz z czujnikiem położenia igły, 18- sterownik, 19-pompa wtryskowa, 20-nastawnik ciśnienia doładowania, 21- sterownik hamowania silnikiem, 22- sterowanie kanałem by-pass układu chłodzenia powietrza doładowanego, 23- dodatkowe stopnie końcowe, 24-lampka kontrola Tempomatu, 25-lampka kontrolna silnika, 26-interfejs diagnostyczny ISO, 27- wyjścia sygnałów PWM, 28- interfejs sieci CAN Źródło: Dmowski R., Rozpoznawanie układów wtryskowych, Kompendium Praktycznej Wiedzy Warsztatowej, Poradnik Serwisowy, Warszawa, Instalator Polski, Warszawa 2/2007, 34 10

11 Układy wtryskowe z pompowtryskiwaczami W przedstawianych układach wtryskowych pompa i wtryskiwacz stanowią jeden element pompowtryskiwacz. Działanie pompowtryskiwacza zilustrowano na rys W działaniu zespołu można wyodrębnić następujące stany: skok ssania; skok wstępny; skok tłoczenia połączony z procesem wtrysku paliwa; skok resztkowy. Pracą pompowtryskiwacza przy pomocy zaworu elektromagnetycznego steruje sterownik silnika. Niezależnie od dostarczonych sygnałów wejściowych, urządzenie sterujące włącza zawór elektromagnetyczny. Zawór elektromagnetyczny ma dwa stany pracy: otwarty brak prądu sterowania, pompa tłoczy paliwo do przewodów przelewowych; zamknięty otrzymanie sygnału prądowego zamyka zawór, paliwo tłoczy się do wtryskiwaczy. Uszkodzenie zaworu uniemożliwia wtrysk paliwa. W przypadku, gdy zawór pozostaje cały czas otwarty nie występuje oddzielenie komory wysokiego ciśnienia od obwodu niskiego ciśnienia, paliwo ciągle przepływa do obwodu niskiego ciśnienia, a jego ciśnienie nie wzrasta. W przypadku, gdy zawór jest stale zamknięty paliwo nie przepływa do komory wstępnego ciśnienia i nie może jej napełnić. 11

12 Rys Działanie pompowtryskiwacza a-skok ssania, b-skok wstępny, c-skok tłoczenia, d-skok resztkowy, 1-krzywka napędowa, 2- tłoczek, 3-spręzyna powrotna, 4-przestrzeń wysokiego ciśnienia, 5-iglica zaworu elektromagnetycznego, 6-przestrzeń zaworu elektromagnetycznego, 7-kanał dopływu, 8-kanał przelewowy, 9-cewka napędowa iglicy zaworu, 10-gniazdo zaworu elektromagnetycznego, 11-iglica rozpylacza, h M- wznios iglicy zaworu elektromagnetycznego, h N- wznios iglicy rozpylacza, I s- prąd cewki zaworu elektromagnetycznego, p e-ciśnienie wtrysk Źródło: Pacholski K., Elektryczne i elektroniczne wyposażenie pojazdów samochodowych, cz. 2, Wyposażenie elektroniczne, WKŁ, Warszawa 2013,

13 Rys Elementy układu wtryskowego z promieniową rozdzielaczową pompą wtryskową 1-zbiornik paliwa, 2- filtr paliwa, 3- pompa wtryskowa, 4-sterownik pompy, 5- elektromagnetyczny zawór wysokiego ciśnienia, 6-zawór elektromagnetyczny przestawiacza wtrysku, 7-przestawiacz wtrysku, 8-urządzenie sterujące silnika, 9-wtryskiwacz z czujnikiem wzniosu igły rozpylacza, 10-sztabkowa świeca żarowa, 11-sterownik czasu żarzenia, 12-czujnik temperatury cieczy chłodzącej, 13-czujnik prędkości obrotowej wału korbowego, 14-czujnik temperatury powietrza doładowywanego, 15-masowy przepływomierz powietrza, 16-czujnik ciśnienia doładowania, 17-turbosprężarka, 18-nastawnik recyrkulacji spalin, 19-nastawnik ciśnienia doładowania, 20-pompa podciśnienia, 21-akumulator, 22-zestaw wskaźników zużycia paliwa, 23-czujnik położenia pedału przyspieszenia, 24-stycznik pedału sprzęgła, 25-stycznik pedału hamulca, 26-czujnik prędkości jazdy, 27-nastawnik regulatora prędkości jazdy, 28- wyłącznik sprężarki klimatyzacji, 29-lampka kontrolna ze złączem diagnostycznym Źródło: Herner A., Riehl H.J., Elektrotechnika i elektronika w pojazdach samochodowych, Warszawa, WKŁ, 2003, 275 Rys Schemat układu wtryskowego z indywidualnymi zespołami wtryskowymi 1-wtryskiwacz paliwa, 2- krótki przewód wtryskowy, 3-komora spalani silnika, 4-zawór elektromagnetyczny wysokiego ciśnienia, 5-indywidualna pompa wtryskowa, 6-wałek rozrządu Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2, Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010,

14 Zasobnikowy układ Common Rail Układ Common Rail to system bezpośredniego wtrysku paliwa w silnikach wysokoprężnych. Paliwo, znajdujące się pod wysokim ciśnieniem, jest zmagazynowane we wspólnym przewodzie rozdzielczym, zwanym zasobnikiem paliwa, połączonym z wtryskiwaczami przewodami wtryskowymi. W układzie Common Rail ciśnienie wtrysku jest wytwarzane niezależnie od prędkości obrotowej i dawki paliwa. Rys przedstawia omawiany układ. Rys Elementy układu Common Rail w silniku ośmio-cylindrowym 1-pompa wysokiego ciśnienia, 2-zawór regulacyjny wysokiego ciśnienia, 3-zasobnik paliwa wysokiego ciśnienia 4- czujnik ciśnienia paliwa, 5-wtryskiwacz, 6-rozdzielacz, 7-zawór bimetalowy, 8-czujnik ciśnienia w obwodzie zasilania, 9-filtr paliwa, 10-dodoatkowa pompa zasilająca, 11- chłodnica paliwa, 12-zawór odpowietrzający z dławikiem, 13-zbiornik paliwa z pompą zasilającą, 14-czujnik położenia pedału przyspieszenia, 15-czujnik położenia i prędkości obrotowej wału korbowego, 16-czujnik temperatury cieczy chłodzącej, 17-czujnik prędkości obrotowej wałka rozrządu, 18-czujnik ciśnienia powietrza doładowanego, 19-masowy przepływomierz powietrza, 20-turbosprężarka, 21- dwa elektropneumatyczne przetworniki ciśnienia dla układu recyrkulacji spalin, 22-sterowanie turbosprężarki, 23-rozdzielacz podciśnienia Źródło: Herner A., Riehl H. J., Elektrotechnika i elektronika w pojazdach samochodowych, Warszawa, WKŁ, 2003, 277 Silniki Common Rail charakteryzują się: lepszym spalaniem paliwa, wysoką sprawnością termodynamiczną, mniejszym wydzielaniem ciepła, mniejszym hałasem, mniejszą emisją spalin łatwością uzyskania wysokich parametrów użytkowych (moc, moment obrotowy). 14

15 Układ sterowania silnika z wtryskiem Common Rail tworzą dwa obwody paliwowe: obwód niskiego i wysokiego ciśnienia. Ciśnienie wytwarza pompa wtrysku napędzana poprzez łańcuch lub pasek rozrządu. Wartość ciśnienia jest dobierana przez urządzenie sterujące odpowiednio do warunków pracy silnika. Paliwo jest magazynowane pod wysokim ciśnieniem w zasobniku. Zasilanie dysz wtryskowych przejmuje szyna paliwowa. Cechą charakterystyczną układu jest dostosowanie ciśnienia wtrysku oraz dawek paliwa dostarczanych do cylindrów do pracy silnika. Układ Common Rail umożliwia podawanie dawki paliwa w pięciu, sześciu fazach wtrysku na jeden cykl pracy. Urządzenie sterujące między innymi reguluje wielkość wtrysku, reguluje ciśnienie w szynie paliwowej, blokuje uruchomienie silnika, tłumi nierównomierną pracę silnika. Właściwe działanie układu Common Rail jest uzależnione od ciśnienia oleju w zasobniku ciśnienia. Sterownik reguluje ciśnienie w zasobniku poprzez regulator ciśnienia. Budowę zaworu regulacyjnego ciśnienia przedstawia Rys Zawór regulacyjny jest elektromagnetycznym zaworem kulkowym. Włączenie zaworu następuje poprzez dociśnięcie kotwicy przez sprężynę. Zawór zostaje zamknięty, połączenie między obwodami wysokiego i niskiego ciśnienia zostaje odcięte, ciśnienie w zasobniku paliwa wzrasta. Siła sprężyny umożliwia utrzymanie w zasobniku ciśnienia 10 MPa. Po uruchomieniu silnika sterownik zasila uzwojenie elektromagnesu w taki sposób, aby w zasobniku utrzymane było ciśnienie na stałym poziomie. Rys Zawór regulacyjny ciśnienia Źródło: Pacholski K., Elektryczne i elektroniczne wyposażenie pojazdów samochodowych, cz. 2, Wyposażenie elektryczne, Warszawa, WKŁ,

16 Rys Zasada działania wtryskiwacza elektromagnetycznego a) wtryskiwacz zamknięty b) wtryskiwacza c) zamykanie wtryskiwacza 1-złacze przelewu paliwa, 2-cewka elektromagnesu, 3-sprężyna, 4-kotwica, 5-kulka zaworu, 6- komora sterująca zaworu, 7-sprężynaa rozpylacza, 8-odsadzenie rozpylacza, 9-objętość komory rozpylacza, 10-kanalik wtryskowy, 11-sprężyna zaworu elektromagnetycznego, 12-dławik odpływu, 13-złącze dopływu paliwa wysokiego ciśnienia, 14-dławik dopływu, 15-tłoczek sterujący, 16-iglica rozpylacza Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010, 200 Jak już wspomniano, w silnikach o zapłonie samoczynnym z układem wtryskowym Common Rail, stosuje się wtryskiwacze elektromagnetyczne albo piezoelektryczne. Gdy w zasobniku jest odpowiednia ilość paliwa pod odpowiednim ciśnieniem, wówczas następuje wtrysk paliwa wykonywany przez wtryskiwacze. Na podstawie sygnałów z czujnika położenia i prędkości obrotowej, czujnika prędkości obrotowej wałka rozrządu, czujnika temperatury cieczy chłodzącej, powietrza doładowywanego, oleju silnika i paliwa, masowego przepływomierza powietrza, czujnika ciśnienia doładowania, czujnika ciśnienia paliwa w zasobniku, czujników do kontroli ilości paliwa zasilającego pompę wysokiego ciśnienia, sygnałów regulacji prędkości jazdy urządzenie sterujące oblicza początek wtrysku i dawkę paliwa oraz zasila prądem zawory elektromagnetyczne wtryskiwaczy. Urządzenie sterujące wysyła sygnały, umożliwiające regulację ciśnienia w zasobniku, określające czas pracy świec żarowych, do magistrali CAN itd. 16

17 4. Diagnostyka układów zasilania silników ZS Rys Schemat diagnostyczny układu zasilania silników wysokoprężnych Układ zasilania silnika wysokoprężnego zbiornik paliwa filtry paliwa zasilająca pompa paliwa filtry powietrza pompa wtryskowa wtryskiwacze wycieki paliwa opory przepływu ciśnienie hałas, drgania rozruch silnika, zużycie paliwa, moc silnika, stan cieplny silnika, wahania prędkości obrotowej, hałaśliwa praca, dymienie silnika przebieg zmian ciśnienia w przewodach wysokiego ciśnienia jakość rozpylenia paliwa, ciśnienie wtrysku, wycieki paliwa rozruch silnika, zużycie paliwa, moc silnika, stan cieplny silnika, wahania prędkości obrotowej, hałaśliwa praca, dymienie silnika Źródło: Kubiak. P., Zalewski M., Pracownia diagnostyki pojazdów samochodowych, WKŁ, Warszawa 2012, 107 Badanie wtryskiwacza Diagnostyka wtryskiwaczy obejmuje ocenę następujących parametrów: ciśnienia otwarcia gniazda rozpylacza poprzez naciśnięcie dźwigni próbnika następuje zwiększenie się ciśnienia w próbniku. Podczas wykonywania tej czynności należy obserwować manometr, gdyż ciśnienie, przy którym zaobserwowany zostanie wzrost ciśnienia lub jego spadek oraz wypływ paliwa z wtryskiwacza, będzie ciśnieniem otwarcia wtryskiwacza. Otrzymaną wartość ciśnienia należy porównać z wartością podaną przez producenta. W przypadku różnicy pomiędzy wartościami konieczna jest regulacja poprzez podkładkę regulacyjną (zwiększenie grubości podkładki powoduje zmianę wartości ciśnienia) lub śrubę regulacyjną, która zmienia nacisk wstępny sprężyny; szczelność gniazda rozpylacza polega na obserwacji kropli odrywających się od rozpylacza. Kropla ta dla ciśnienia niższego o 2 MPa od ciśnienia otwarcia wtryskiwacza powinna oderwać się w czasie 10s; 17

18 szczelność wewnętrzną rozpylacza miarą jest czas spadku ciśnienia od założonej górnej wartości, do wartości dolnej. Spadek ten jest spowodowany przeciekaniem paliwa. Czas spadku ciśnienia określa producent (najczęściej jest nie krótszy niż 4 s). dźwięk pracy rozpylacza chrypienie rozpylacza wiąże się z tym, że iglica rozpylacza porusza się szybko ruchem posuwisto-zwrotnym; jakość rozpylenia, położenie strugi paliwa niedopuszczalne jest występowanie oddzielnych kropel, ciągłe strumienie. Paliwo powinno wypływać z rozpylacza w postaci mgiełki. Diagnostyka pomp wtryskowych sterowanych elektronicznie Do diagnostyki pomp stosuje się stoły probiercze. Diagnostyka osiowych rozdzielaczowych pomp wtryskowych obejmuje sprawdzenie działania sterownika pompy, jej zespołów mechanicznych, zaworu przestawiacza wtrysku i zaworu elektromagnetycznego STOP. Badanie obejmuje pomiar położeń zaworu przestawiacza wtrysku, pomiar dawki paliwa dokonywany w określonych warunkach pracy pompy, pomiar i porównanie wartości otrzymanych napięć. Diagnostyka rzędowej pompy wtryskowej obejmuje badanie: początku tłoczenia paliwa, położenia listwy regulacyjnej, dawki paliwa dla różnych obciążeń, sygnałów generowanych przez czujnik prędkości obrotowej, elektromagnetycznego zaworu STOP. Badanie obejmuje pomiar napięcia zasilającego, prędkości obrotowej, wielkości i rozrzutu dawek pomiędzy sekcjami, ciśnienie zasilania, skok wstępny tłoczków oraz wysunięcie listwy regulacyjnej. Diagnostyka pompowtryskiwacza Diagnostyka pompowtryskiwacza polega na: sprawdzeniu ciśnienia zasilania w układzie paliwowym pomiar wykonuje się poprzez podłączenie manometru do pompy i uruchomienie silnika. Ciśnienie na wyjściu z pompy powinno być zbliżone do następujących wartości na biegu jałowym 0,15 MPa, przy prędkości obrotowej 1500 obr/min 0,5 MPa, przy prędkości obrotowej 4000 MPa 0,75 MPa. sprawdzeniu zaworu elektromagnetycznego badanie polega na odczytaniu z urządzenia testującego wartości stanu pracy pompowtryskiwacza podczas wciskania pedału przyspieszenia, aż do osiągnięcia 3000 obr/min. Otrzymaną wartość należy porównać z wartościami określonymi przez producenta; sprawdzeniu sterowania zaworu elektromagnetycznego przeprowadza się przy pomocy cęgów prądowych, które należy podłączyć do przewodu zasilającego zawór pompowtryskiwacza. Wartość maksymalna prądu prawidłowo pracującego pompowtryskiwacza wynosi ok. 20 A, a jego przebieg jest podobny do przebiegu przedstawionego na Rys Rezystancja prawidłowo pracującego pompowtryskiwacza powinna wynosić ok. 0,5 Ω; mechanicznym ustawieniu rozrządu badanie to obejmuje kontrolę wzajemnego położenia wałka korbowego i wałka rozrządu; sprawdzeniu odstępu między tłoczkiem sekcji tłoczącej a dnem komory wysokiego ciśnienia ( Rys ); porównaniu ilościowego dawkowania paliwa badanie wykonywane podczas próby drogowej lub pod obciążeniem na hamowni podwoziowej. Dawka paliwa, przy prędkości obrotowej silnika 3800 obr/min pracującego pod obciążeniem, powinna wynosić ok. 45 mg/skok. Odchyłek powyżej 1,5 mg/skok dla każdego 18

19 cylindra sugeruje mechaniczne uszkodzenie silnika bądź usterki w układzie hydraulicznym układu wtryskowego. Rys Przebieg prądowy sygnału z zaworu elektromagnetycznego pompowtryskiwacza A- prąd przyciągania, B - sygnał początku wtrysku, C-prąd podtrzymania, D-sygnał zakończenia wtrysku. Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010, 169 Rys Odstęp między tłoczkiem sekcji tłoczącej i dnem komory wysokiego ciśnienia 1-śruba regulacyjna, 2-tłoczek, 3-badany odstęp, 4-komora wysokiego ciśnienia Źródło: Zając P., Silniki pojazdów samochodowych, cz. 2. Układy zasilania, chłodzenia, smarowania, dolotowe i wylotowe, WKŁ, Warszawa, 2010,

20 Tabela 5.1. Typowe usterki układów sterujących wtryskiem paliwa silników wysokoprężnych i przyczyny ich wystąpienia Objawy Przyczyny wystąpienia - uszkodzone świece żarowe bądź układ sterujący pracą świec żarowych - uszkodzony przekaźnik świec żarowych Problemy z uruchomieniem zimnego silnika - uszkodzony czujnik prędkości obrotowej - uszkodzony przestawiacz wtrysku pompy wtryskowej - brak paliwa - zapowietrzony układ zasilania - uszkodzone wtryskiwacze Problem z uruchomieniem ciepłego silnika - zatkanie osadnika lub filtru pompy zasilania - nieprawidłowa dawka paliwa - zatkanie filtru paliwa Problemy z uruchomieniem silnika niezależnie od jego temperatury Nie można zatrzymać pracy silnika Nierównomierna praca silnika na biegu jałowym Emisja czarnego dymu Nadmierne zużycie paliwa Zbyt duża prędkość obrotowa biegu jałowego Za mała prędkość obrotowa biegu jałowego - niesprawny sterownik silnika - niesprawny czujnik temperatury paliwa - zapowietrzony układ zasilania - niesprawny przestawiacz wtrysku - uszkodzony elektromagnetyczny nastawnik dawki lub sterownik pompy - niesprawny czujnik prędkości obrotowej silnika - niesprawny włącznik zapłonu (stacyjka) - niesprawny czujnik położenia pedału przyspieszenia - niesprawny czujnik temperatury cieczy chłodzącej - niesprawny czujnik temperatury paliwa - niesprawny czujnik położenia wału korbowego - niesprawny czujnik prędkości obrotowej silnika - niesprawna pompa wtryskowa - niesprawne wtryskiwacze - niesprawny układ rozrządu - uszkodzony przepływomierz powietrza - niesprawny filtr paliwa - niesprawny przestawiacz wtrysku - niesprawny czujnik temperatury cieczy chłodzącej - niesprawne wtryskiwacze - niesprawny regulator ciśnienia w zasobniku paliwa - niesprawny czujnik ciśnienia w zasobniku paliwa - nieszczelny układ zasilania - uszkodzony czujnik prędkości jazdy - uszkodzony czujnik położenia pedału przyspieszenia - uszkodzony czujnik obrotowej pompy wtryskowej - uszkodzony czujnik temperatury cieczy chło- 20

21 Brak mocy silnika Za duża wartość maksymalna prędkości obrotowej silnika WTRYSKIWACZE Przeciekanie rozpylacza Niewłaściwe ciśnienie otwarcia wtryskiwaczy Za niskie ciśnienie otwarcia Za mały skok tłoczka w pompowtryskiwaczach Zniekształcony strumień paliwa Nadmierny przeciek paliwa POMPY WTRYSKOWE Zacinający się trzpień sterujący Niewystarczająca ilość paliwa na jeden suw Pompa nie podaje paliwa UKŁAD ZASILANIA Wycieki paliwa Nieodpowiednia, za mała ilość paliwa Zanieczyszczenie paliwa i powietrza dzącej - czujnik temperatury paliwa - uszkodzony przestawiacz wtrysku - uszkodzony czujnik temperatury cieczy chłodzącej -uszkodzony czujnik położenia wału korbowego - uszkodzony czujnik położenia pedału przyspieszenia - uszkodzona turbosprężarka - uszkodzony czujnik ciśnienia doładowania - uszkodzony czujnik temperatury paliwa - uszkodzony czujnik - niesprawny przestawiacz wtrysku - niesprawny czujnik położenia pedału przyspieszenia - osad na igle rozpylacza, zapieczenie - zatkany rozpylacz - pęknięta sprężyna wtryskiwacza -pęknięta lub słaba sprężyna tłoczka - nieodpowiedni luz pomiędzy dźwignią a popychaczem - różnie dokręcone nakrętki - zanieczyszczony rozpylacz - zniszczona igła - luźna iglica rozpylacza - za luźna nakrętka mocująca -ciało obce - uszkodzona, zanieczyszczona zębatka sterująca - zablokowany tłoczek pompy - zawór odcinający nieszczelny - przecieki na złączach wysokiego ciśnienia - nieszczelny korek powietrzny - zatkany przewód filtrujący - nieszczelny zbiornik - nieszczelne przewody paliwowe - nieszczelne zawory - zużyte sprężyny tłoczka - niesprawna pompa zasilająca - zapowietrzony układ - zatkane filtry - nieodpowiednie paliwo Źródło: Żółtowski B., Diagnozowanie silnika wysokoprężnego, Instytut Technologii Eksploatacji, Radom, 1995; Kubiak. P., Zalewski M., Pracownia diagnostyki pojazdów samochodowych, WKŁ, Warszawa,

22 5. Ocena stanu technicznego silnika o zapłonie samoczynnym na podstawie zadymienia spalin Zabarwienie spalin jest widocznym dowodem wadliwego procesu spalania. Przeprowadzając ocenę barwy spalin oraz stopnia ich zaczernienia, można w przybliżeniu określić przyczynę ich występowania (rodzaj uszkodzenia, stopień zużycia itp.). Tabela 5.2. Ocena zabarwienia spalin Kolor zadymienia Biały dym Niebieski dym Czarne spaliny Przyczyna - ciecz chłodząca w cylindrze - bardzo duże opóźnienie wtrysku - krople w spalinach - za duży poziom oleju w komorze korbowej - zużycie pierścieni tłokowych - duże opóźnienie wytrysku - mały kąt wyprzedzenia wtrysku - za duża dawka paliwa dostarczona przez pompę wtryskową - występowanie sadzy w spalinach - niewłaściwe rozpylenie paliwa - nieprawidłowe ustawienie rozrządu - niewłaściwy luz zaworów - zanieczyszczenie filtra powietrza - niesprawność układu doładowania - nadmierne zużycie gładzi cylindrów i pierścieni tłokowych Źródło: Kubiak. P., Zalewski M., Pracownia diagnostyki pojazdów samochodowych, WKŁ, Warszawa, 2012, 111 Intensywność dymienia silnika ZS określana jest na podstawie pomiaru stopnia pochłaniania światła przez warstwę spalin za pomocą dymomierza absorpcyjnego. Podczas pomiaru przepływ spalin przez komorę pomiarową powoduje zmianę prądu płynące w fotoelemencie (można to zaobserwować na odpowiednio wyskalowanym mierniku elektrycznym). Zasada działania dymomierza absorpcyjnego opiera się absorpcji promieniowania widzialnego przez zanieczyszczenia widziane w cząstkach stałych występujących w spalinach. Dymomierz bada następujące wielkości: stopień pochłaniania światła (stopień zadymienia spalin) N określany w skali Hartridge a 0 100%. Wielkość ta zależy od stosunku natężenia strumienia światła wejściowego oraz natężenia strumienia światła po przejściu przez spaliny; współczynnik pochłaniania światła k określany w skali logarytmicznej 0 - (m - 1 ). Zadymienie spalin nie może przekraczać: Dla silników ZS wolnossących k=2,5 m -1 i 66 % HRT Dla silników ZS z turbo k=3 m -1 i 72 % HRT. 22

23 Pomiar zadymienia należy przeprowadzić wówczas, gdy silnik zostanie nagrzany do normalnej temperatury pracy. W celu oczyszczenia układu z sadzy przed umieszczeniem w rurze wylotowej sondy pomiarowej silnik powinien pracować co najmniej minutę. Następnie sondę pomiarową umieszcza się w rurze wylotowej na głębokość ok. trzech średnic rury. Początkowo utrzymuje się prędkość biegu jałowego, a następne wciska się pedał przyspieszenia do oporu, w celu uzyskania maksymalnej dawki paliwa. Badanie należy powtórzyć trzy razy z 15-sekundowymi przerwami. 23

24 Bibliografia: 1. Herner A., H.J. Reihl H. J.: Elektronika i elektrotechnika w pojazdach samochodowych, WKŁ Kubiak P., Zalewski M.: Pracownia diagnostyki pojazdów samochodowych, WKŁ Dąbrowski M., Kowalczyk S., Trawiński G.: Pracowania diagnostyki pojazdów samochodowych, WSiP Warszawa Pacholski K.: Elektryczne i elektroniczne wyposażenie pojazdów samochodowych, cz.1 Wyposażenie elektryczne i elektromechaniczne, WKŁ

Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów Wprowadzenie... 13

Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów Wprowadzenie... 13 SPIS TREŚCI Wykaz ważniejszych oznaczeń i skrótów... 9 Wprowadzenie... 13 1. KIERUNKI ROZWOJU SILNIKÓW SPALINOWYCH... 15 1.1. Silniki o zapłonie iskrowym... 17 1.1.1. Wyeliminowanie przepustnicy... 17

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników

1. Wprowadzenie. 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych. 3. Paliwa stosowane do zasilania silników Spis treści 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników.... 16

Bardziej szczegółowo

Opisy kodów błędów. www.obd.net.pl

Opisy kodów błędów. www.obd.net.pl Opisy kodów błędów. P0010 Przestawiacz zmieniający kąt ustawienia wałka rozrządu A, wadliwe działanie układu dolotowego/lewego/przedniego (blok cylindrów nr 1) zmiany faz rozrządu P0011 Kąt ustawienia

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103

Wymagania edukacyjne Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych 723103 Wymagania edukacyjne PRZEDMIOT Technologia napraw zespołów i podzespołów mechanicznych pojazdów samochodowych KLASA II MPS NUMER PROGRAMU NAUCZANIA (ZAKRES) 723103 1. 2. Podstawowe wiadomości o ch spalinowych

Bardziej szczegółowo

Silnik AHU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AHU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik AHU Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika. 37

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych

1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 1. Wprowadzenie 1.1. Krótka historia rozwoju silników spalinowych 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1. Klasyfikacja silników 2.1.1. Wprowadzenie 2.1.2.

Bardziej szczegółowo

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych

2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych SPIS TREŚCI 3 1. Wprowadzenie 1.1 Krótka historia rozwoju silników spalinowych... 10 2. Klasyfikacja i podstawowe wskaźniki charakteryzujące pracę silników spalinowych 2.1 Klasyfikacja silników... 16 2.1.1.

Bardziej szczegółowo

Silnik AKU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AKU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik AKU Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika.

Bardziej szczegółowo

Układy zasilania samochodowych silników spalinowych. Bartosz Ponczek AiR W10

Układy zasilania samochodowych silników spalinowych. Bartosz Ponczek AiR W10 Układy zasilania samochodowych silników spalinowych Bartosz Ponczek AiR W10 ECU (Engine Control Unit) Urządzenie elektroniczne zarządzające systemem zasilania silnika. Na podstawie informacji pobieranych

Bardziej szczegółowo

5 05: OBWODY ELEKTRYCZNE UKŁADÓW ROZRUCHU I ZASILANIA SILNIKA SPALINOWEGO, WYKONYWANIE POMIARÓW I OCENA STANU TECHNICZNEGO.

5 05: OBWODY ELEKTRYCZNE UKŁADÓW ROZRUCHU I ZASILANIA SILNIKA SPALINOWEGO, WYKONYWANIE POMIARÓW I OCENA STANU TECHNICZNEGO. Dwiczenie nr 5 Temat 05: OBWODY ELEKTRYCZNE UKŁADÓW ROZRUCHU I ZASILANIA SILNIKA SPALINOWEGO, WYKONYWANIE POMIARÓW I OCENA STANU TECHNICZNEGO. Cel: Pomiar elektryczny obwodu niskiego i wysokiego napięcia

Bardziej szczegółowo

Silniki AJM ARL ATD AUY

Silniki AJM ARL ATD AUY Silniki AJM AUY Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości. Obroty silnika.

Bardziej szczegółowo

Silnik AFB AKN. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Silnik AFB AKN. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Silnik Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) Numer bloku Opis Wartość wymagana Odpowiada wartości 1. Obroty silnika. 30 do

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI 2. APARATURA PALIWOWA FIRMY BOSCH. :.,.. " 60

SPIS TREŚCI 2. APARATURA PALIWOWA FIRMY BOSCH. :.,..  60 SPIS TREŚCI 1. SILNIK O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM. 11 1.1. Historia rozwoju. 11 1.2. Porównanie silników o zapłonie samoczynnym (ZS) i o zapłonie iskrowym (Zl) 14 1.3. Obiegi pracy 20 1.3.1. Silnik czterosuwowy..

Bardziej szczegółowo

KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.)

KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.) KODY MIGOWE CITROEN (Sprawdzone na modelu Xantia 1.8i 8V 1994r.) Odczyt kodów: - wyłączyć zapłon - podłączyć diodę LED miedzy wyjściem C1 (K-line) w kostce diagnostycznej a plusem akumulatora czyli A1

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11. 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu

Spis treści. 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11. 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu 3 1. Badanie układu samodiagnostyki w silniku benzynowym typu 11 Motronic... 1.1. Struktura systemu sterowania silnikiem benzynowym typu Motronic.. 11 1.2. Algorytm pracy sterownika w silniku benzynowym

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Škoda Fabia

Schemat elektryczny Škoda Fabia Schemat elektryczny Škoda Fabia data aktualizacji: 2018.11.08 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze większym stopniu ułatwią one Państwu naprawę

Bardziej szczegółowo

Zespól B-D Elektrotechniki

Zespól B-D Elektrotechniki Zespól B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektroniki i Elektrotechniki Samochodowej Temat ćwiczenia: Badanie sondy lambda i przepływomierza powietrza w systemie Motronic Opracowanie: dr hab inż S DUER 39

Bardziej szczegółowo

Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV

Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań) AGR, AHF, ALH I ASV Numer bloku Opis Wartość wymagana

Bardziej szczegółowo

Schemat pojazdu BMW 3 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat pojazdu BMW 3 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat pojazdu BMW 3 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2016.12.19 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze większym

Bardziej szczegółowo

Schemat pojazdu Peugeot 508 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat pojazdu Peugeot 508 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat pojazdu Peugeot 508 łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2016.11.15 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że ułatwią one

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Range Rover Evoque łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat elektryczny Range Rover Evoque łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat elektryczny Range Rover Evoque łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2018.03.16 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że

Bardziej szczegółowo

Fiat Bravo. data aktualizacji:

Fiat Bravo. data aktualizacji: Fiat Bravo data aktualizacji: 2015.08.05 Legenda elementów wtrysk silnika Samochody osobowe/fiat/bravo [07>13] (198)/1.9 MJ 150/Sedan 2-bryłowy/937 A 5.000 (110 kw) / [--/07>--/13] Bosch/EDC/16 C 39/-/Z

Bardziej szczegółowo

HDI_SID807 Informacje o obwodzie paliwa

HDI_SID807 Informacje o obwodzie paliwa 1 of 2 2014-09-07 15:54 Użytkownik : Pojazd : 308 /308 VIN: VF34C9HR8AS340320 Data wydruku : 7 wrzesień 2014 15:54:42 Początek sesji samochodu : 07/09/2014-15:50 Wersja przyrządu : 07.49 HDI_SID807 Informacje

Bardziej szczegółowo

technik mechanik kwalifikacji M.18. Numer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 56/2015 Od autorów 9 1. Wiadomości wstępne

technik mechanik kwalifikacji M.18. Numer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 56/2015 Od autorów 9 1. Wiadomości wstępne W książce podano zagadnienia dotyczące diagnozowania silnika, układu przeniesienia napędu, mechanizmów nośnych i jezdnych, układu kierowniczego i hamulcowego, układów bezpieczeństwa i komfortu jazdy oraz

Bardziej szczegółowo

SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW

SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW UKLADU PALIWOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM; UKŁAD COMMON RAIL WSTĘP 1. Budowa układu Common Rail W układzie Common

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie komputerowego układu zapłonowego w systemie MOTRONIC Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER 2 3. Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Samochodowych w Bydgoszczy

Zespół Szkół Samochodowych w Bydgoszczy Zespół Szkół Samochodowych w Bydgoszczy Ul. Powstańców Wielkopolskich 63 Praca Dyplomowa Temat: Pompowtryskiwacz z mechanicznym układem sterowania Wykonali: Mateusz Dąbrowski Radosław Świerczy wierczyński

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych. 1.1.1. Podstawowe wielkości i jednostki elektryczne

Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych. 1.1.1. Podstawowe wielkości i jednostki elektryczne Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych 1. Prąd stały 1.1. Obwód elektryczny prądu stałego 1.1.1. Podstawowe wielkości i jednostki elektryczne 1.1.2. Natężenie prądu

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Jeep Renegade łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat elektryczny Jeep Renegade łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat elektryczny Jeep Renegade łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2018.01.15 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Mercedes-Benz łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat elektryczny Mercedes-Benz łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat elektryczny Mercedes-Benz łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2018.10.09 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Opel Corsa łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat elektryczny Opel Corsa łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat elektryczny Opel Corsa łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2017.09.14 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki

Zespół B-D Elektrotechniki Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Samochodowej Temat ćwiczenia: Badanie elementów komputerowego układu zapłonowego w systemie MOTRONIC Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Volvo XC 90 II

Schemat elektryczny Volvo XC 90 II Schemat elektryczny Volvo XC 90 II data aktualizacji: 2018.04.04 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze większym stopniu ułatwią one Państwu

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki

Zespół B-D Elektrotechniki Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Diagnostyka systemu Motronic z wykorzystaniem diagnoskopu KTS 530 Bosch Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER

Bardziej szczegółowo

Schemat pojazdu Volkswagen Golf VII łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat pojazdu Volkswagen Golf VII łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat pojazdu Volkswagen Golf VII łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2017.02.19 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w

Bardziej szczegółowo

Bloki wartości mierzonych sterownika -J361-, silnik AEH, AKL

Bloki wartości mierzonych sterownika -J361-, silnik AEH, AKL Bloki wartości mierzonych sterownika -J361-, silnik AEH, AKL Blok wartości mierzonych 1 (funkcje podstawowe) 2. Temperatura płynu chłodzącego 3. Napięcie sondy lambda (0... 1 V) 4. Warunki nastaw podstawowych

Bardziej szczegółowo

Właściwy silnik do każdego zastosowania. 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33

Właściwy silnik do każdego zastosowania. 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33 Właściwy silnik do każdego zastosowania 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 1 13.02.2013 10:55:33 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd 2 13.02.2013 10:55:38 16936_BlueEfficiencyPower_Polnisch_Schrift_in_Pfade.indd

Bardziej szczegółowo

NAPRAWA. 1) lokalizuje uszkodzenia zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych na podstawie pomiarów i wyników badań diagnostycznych;

NAPRAWA. 1) lokalizuje uszkodzenia zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych na podstawie pomiarów i wyników badań diagnostycznych; NAPRAWA 2. Naprawa zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych Uczeń: 1) lokalizuje uszkodzenia zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych na podstawie pomiarów i wyników badań diagnostycznych; 2)

Bardziej szczegółowo

Reduktor dwustopniowy firmy Koltec

Reduktor dwustopniowy firmy Koltec Reduktor dwustopniowy firmy Koltec 1 króciec wlotowy LPG, 2 zawór regulacji ciśnienia w komorze I stopnia, 3 komora I stopnia, 4 komora II stopnia, 5 króciec wylotowy LPG, 6 zawór regulacji ciśnienia II

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie czujników i nastawników komputerowego układu zapłonowego w systemie MOTRONIC Opracowanie: dr hab.

Bardziej szczegółowo

B6 [04>10] (3C2)/2.0 16V

B6 [04>10] (3C2)/2.0 16V Volkswagen Passat B6 data aktualizacji: 2015.10.26 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejny schemat. Liczymy, że ułatwi on Państwu w jeszcze większym stopniu naprawianie nowoczesnych

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie czujników w układzie zapłonowym systemu Motronic Opracowanie: dr inż. S. DUER 5.9. 2 Wykonanie

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie czujników układu wtryskowego w systemie Motronic Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER 2. Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Škoda Fabia (5J5) 1.4TDI

Škoda Fabia (5J5) 1.4TDI Škoda Fabia (5J5) 1.4TDI data aktualizacji: 2016.02.15 Dzięki uprzejmości firmy TEXA POLAND Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że ułatwią one Państwu w jeszcze większym stopniu naprawianie

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych

DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie układów Uczeń: 1) rozróżnia metody diagnostyki układów elektrycznych 2) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne pojazdów samochodowych; elektrycznych ROZDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych

Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Pojazdów LABORATORIUM TEORII SILNIKÓW CIEPLNYCH Charakterystyki prędkościowe silników spalinowych Opracowanie Dr inż. Ewa Fudalej-Kostrzewa Warszawa 2015

Bardziej szczegółowo

Schemat elektryczny Toyota Yaris łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom

Schemat elektryczny Toyota Yaris łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom Schemat elektryczny Toyota Yaris łatwiejsza naprawa dzięki cennym wskazówkom data aktualizacji: 2017.11.15 Dzięki uprzejmości firmy Texa Poland Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że w jeszcze

Bardziej szczegółowo

UKŁAD WTRYSKU BENZYNY MULTEC

UKŁAD WTRYSKU BENZYNY MULTEC UKŁAD WTRYSKU BENZYNY MULTEC W układzie wtrysku benzyny Multec paliwo dostarczane jest do silnika przez pojedynczy wtryskiwacz, który jest umieszczony nad zespołem przepustnicy na kolektorze dolotowym.

Bardziej szczegółowo

Centrum Szkoleniowe WSOP

Centrum Szkoleniowe WSOP Oferta szkoleń dla mechaników i elektroników samochodowych Temat kursu Czas (dni/godzin) Układy hamulcowe Układy wtryskowe silników z ZI Układy wtryskowe silników z ZS Automatyczne skrzynie biegów Elektrotechnika

Bardziej szczegółowo

Seat Altea Freetrack. data aktualizacji:

Seat Altea Freetrack. data aktualizacji: Seat Altea Freetrack data aktualizacji: 2016.02.09 Dzięki uprzejmości firmy TEXA POLAND Sp. z o.o. publikujemy kolejne schematy. Liczymy, że ułatwią one Państwu w jeszcze większym stopniu naprawianie pojazdów.

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA. 1. Diagnozowanie podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych. Uczeń:

DIAGNOSTYKA. 1. Diagnozowanie podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych. Uczeń: DIAGNOSTYKA 1. Diagnozowanie podzespołów i zespołów Uczeń: 1) przyjmuje pojazd samochodowy do diagnostyki oraz sporządza dokumentację tego przyjęcia; 2) przygotowuje pojazd samochodowy do diagnostyki;

Bardziej szczegółowo

SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU

SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU ZAŁĄCZNIK Nr 4 SPOSÓB POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH ORAZ ZADYMIENIA SPALIN PODCZAS PRZEPROWADZANIA BADANIA TECHNICZNEGO POJAZDU I. Pomiar emisji zanieczyszczeń gazowych spalin pojazdów z silnikiem

Bardziej szczegółowo

Silniki ABZ/AEW/AKG/AKJ/AHC/AKH

Silniki ABZ/AEW/AKG/AKJ/AHC/AKH Silniki / Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer kanału 1 funkcje podstawowe- 1. Obroty silnika. 660 do 740 /min 2. Obciążenie silnika. 15 28 % 9 16 % 3. Kąt

Bardziej szczegółowo

Opis æwiczeñ. Podzespo³y wykonawcze zawory

Opis æwiczeñ. Podzespo³y wykonawcze zawory Opis æwiczeñ Podzespo³y wykonawcze zawory POZNAÑ 00 I. Zestawienie paneli wchodz¹cych w sk³ad æwiczenia lp. 7 8 9 0 7 8 Wyposa enie podstawowe Nazwa panelu Kod il. szt. W³acznik masy 0 0 0 W³acznik zap³onu

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja samochodu

Identyfikacja samochodu Producent Fiat Model Punto Rok produkcji Rejestracja Tel. - prywatny Stan licznika Tel. - komórkowy Numer zlecenia Tel. - służbowy Data 29/04/2015 Producent Fiat Model Punto (12-) 1,2 8V Autodata Limited

Bardziej szczegółowo

Dalsze informacje na temat przyporządkowania i obowiązywnania planu konserwacji: patrz Okólnik techniczny (TR) 2167

Dalsze informacje na temat przyporządkowania i obowiązywnania planu konserwacji: patrz Okólnik techniczny (TR) 2167 Dalsze informacje na temat przyporządkowania i obowiązywnania planu konserwacji: patrz Okólnik techniczny (TR) 2167 Roboczogodziny Poziom utrzymania E1 E10 E20 E40 E50 E60 E70 zgodnie z danymi x 50 x 4000

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 18 ANALIZA UKŁADU NAPĘDOWEGO CIĄGNIKA

ĆWICZENIE 18 ANALIZA UKŁADU NAPĘDOWEGO CIĄGNIKA ĆWICZENIE 18 ANALIZA UKŁADU NAPĘDOWEGO CIĄGNIKA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania podzespołów ciągnika oraz poznanie wpływu cech konstrukcyjnych układu napędowego

Bardziej szczegółowo

Audi A6 2,4 l, silnik benzynowy (130 kw, 6-cylindrowy), kod literowy BDW

Audi A6 2,4 l, silnik benzynowy (130 kw, 6-cylindrowy), kod literowy BDW Page 1 of 19 Audi A6 Schemat elektryczny nr 3 / 1 Wydanie 07.2005 Audi A6 2,4 l, silnik benzynowy (130 kw, 6-cylindrowy), kod literowy BDW od modelu roku 2005 Wskazówki: Informacje zawierają rozmieszczenie

Bardziej szczegółowo

Bloki wartości mierzonych dla sterownika -J361-, silnik BFQ

Bloki wartości mierzonych dla sterownika -J361-, silnik BFQ Bloki wartości mierzonych dla sterownika -J361-, silnik BFQ Blok wartości mierzonych 1 (funkcje podstawowe) 2. Temperatura płynu chłodzącego (W warunkach normalnych: 80... 110 C) 3. Wartość lambda (korekta

Bardziej szczegółowo

Alfabetyczny spis usterek możliwych do zdiagnozowania przez interfejs EuroScan (łącznie 956 błędów)

Alfabetyczny spis usterek możliwych do zdiagnozowania przez interfejs EuroScan (łącznie 956 błędów) Alfabetyczny spis usterek możliwych do zdiagnozowania przez interfejs EuroScan 2009+ (łącznie 956 błędów) Kody błędów typu B (nadwozie). Łącznie 255 możliwych usterek: opis/znaczenie Błąd konfiguracji

Bardziej szczegółowo

Spis treści. I. Wprowadzenie do naprawy zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych

Spis treści. I. Wprowadzenie do naprawy zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych Naprawa zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych : podręcznik do kształcenia w zawodach mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych / Michał Markowski, Zbigniew Stanik. Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Toyota Corolla E12, hatchback

Toyota Corolla E12, hatchback Toyota Corolla E12, hatchback data aktualizacji: 2014.10.24 Dzięki uprzejmości firmy TEXA POLAND Sp. z o.o. publikujemy kolejny schemat. Liczymy, że ułatwi on Państwu w jeszcze większym stopniu naprawianie

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka układu zasilania silnika ZS

Charakterystyka układu zasilania silnika ZS Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Pojazdów LABORATORIUM SILNIKÓW SPALINOWYCH Charakterystyka układu zasilania silnika ZS Opracowanie Dr inż. Ewa Fudalej-Kostrzewa Warszawa 2011 Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Silnik AZX. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer kanału 1 funkcje podstawowe- Na biegu jałowym

Silnik AZX. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer kanału 1 funkcje podstawowe- Na biegu jałowym Silnik AZX Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer kanału 1 funkcje podstawowe- 2. Temperatura płynu chłodzącego. 85 do 110 C 3. Układ regulacji lambda dla

Bardziej szczegółowo

Pilarki STIHL budowa i obsługa. Andreas STIHL Spółka z o.o.

Pilarki STIHL budowa i obsługa. Andreas STIHL Spółka z o.o. Pilarki STIHL budowa i obsługa Andreas STIHL Spółka z o.o. Jednostka napędowa tłoki z dwoma pierścieniami uszczelniającymi łożysko czopu korbowego poddane specjalnej obróbce (karbonitrowanie) Zalety: długa

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie układu samodiagnozy systemu Motronic z wykorzystaniem diagnoskopów KTS 530 Bosch i Opelscaner Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe

Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Charakterystyka rozdzielacza hydraulicznego. Opracowanie: Z.Kudźma, P. Osiński J. Rutański, M. Stosiak Wiadomości wstępne Rozdzielacze

Bardziej szczegółowo

Audi A8 od 2003 > Automatyczna skrzynia biegów 09L od modelu roku 2003

Audi A8 od 2003 > Automatyczna skrzynia biegów 09L od modelu roku 2003 Odczytywanie bloku wartości mierzonych Audi A8 od 2003 > Automatyczna skrzynia biegów 09L od modelu roku 2003 Mogą być wskazywane następujące bloki wartości mierzonych: Grupa wskazań 001: Pole wskazań

Bardziej szczegółowo

Rozwój szkolnictwa zawodowego w Gdyni - budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury szkół zawodowych oraz wyposażenie

Rozwój szkolnictwa zawodowego w Gdyni - budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury szkół zawodowych oraz wyposażenie Rozwój szkolnictwa zawodowego w Gdyni - budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury szkół zawodowych oraz wyposażenie Opis przedmiotu zamówienia nr 7 Specjalistyczne wyposażenie warsztatu/pracowni -

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWY ZAKRES NAPRAWY CZĘŚCI AUTOBUSOWYCH

PODSTAWOWY ZAKRES NAPRAWY CZĘŚCI AUTOBUSOWYCH Załącznik Nr 8 do SIWZ Nr sprawy 10/PN/2009 PODSTAWOWY ZAKRES NAPRAWY CZĘŚCI AUTOBUSOWYCH 1. Mechaniczna skrzynia biegów: a) łożysk i złożeń igiełkowych b) synchronizatorów wraz zabezpieczeniami, c) uszczelniaczy

Bardziej szczegółowo

Numery identyfikacyjne i zakup części zamiennych Bezpieczeństwo przede wszystkim! Sprawdzenie skutera przed jazdą Rozdział 1 Obsługa codzienna

Numery identyfikacyjne i zakup części zamiennych Bezpieczeństwo przede wszystkim! Sprawdzenie skutera przed jazdą Rozdział 1 Obsługa codzienna Podziękowania 8 O poradniku 9 Numery identyfikacyjne i zakup części zamiennych 9 Bezpieczeństwo przede wszystkim! 10 Sprawdzenie skutera przed jazdą 11 Sprawdzanie poziomu oleju silniki dwusuwowe 11 Sprawdzanie

Bardziej szczegółowo

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> Skrzynia biegów multitronic 0AN od modelu roku 2006

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> Skrzynia biegów multitronic 0AN od modelu roku 2006 Odczyt bloku wartości mierzonych Audi A6 2005> Skrzynia biegów multitronic 0AN od modelu roku 2006 Mogą być pokazane następujące bloki wartości mierzonych: Grupa wskazań 001: Pole wskazań 1: przełącznik

Bardziej szczegółowo

Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC

Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC Pytania na egzamin dyplomowy specjalność SiC 1. Bilans cieplny silnika spalinowego. 2. Wpływ stopnia sprężania na sprawność teoretyczną obiegu cieplnego silnika spalinowego. 3. Rodzaje wykresów indykatorowych

Bardziej szczegółowo

POSZUKIWANIE USTEREK W SYSTEMACH RECYRKULACJI SPALIN UWAGA

POSZUKIWANIE USTEREK W SYSTEMACH RECYRKULACJI SPALIN UWAGA 1/5 SERVICEINFORMATION POSZUKIWANIE USTEREK W SYSTEMACH RECYRKULACJI SPALIN SILNIKÓW Z ZAPŁONEM ISKROWYM I WYSOKOPRĘŻNYCH Recyrkulacja spalin (EGR) to sprawdzona metoda redukcji zawar - tości substancji

Bardziej szczegółowo

Opis pojazdu oraz komputera DTA

Opis pojazdu oraz komputera DTA Opis pojazdu oraz komputera DTA Identyfikacja pojazdu Pojazd budowany przez studentów Politechniki Opolskiej o nazwie własnej SaSPO (rys. 1), wyposażony jest w sześciu cylindrowy silnik benzynowy 2900

Bardziej szczegółowo

FIAT PUNTO II Instalacja elektryczna (wersja robocza)

FIAT PUNTO II Instalacja elektryczna (wersja robocza) Zapraszamy na Forum Fiata Punto Spis treści: Wprowadzenie 1. Wiadomości wstępne 1.1. Rozmieszczenie bezpieczników 2. Oświetlenie i sygnalizacja 2.1. Wykaz żarówek Aktualizacja: 2012-09-04 Strona 1 Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI ZESTAWU DO DIAGNOSTYKI POMP VP44

INSTRUKCJA OBSŁUGI ZESTAWU DO DIAGNOSTYKI POMP VP44 INSTRUKCJA OBSŁUGI ZESTAWU DO DIAGNOSTYKI POMP VP44 Za pomocą testera można diagnozować : 1) obroty pompy 2) dawkę paliwa 3) test przestawiacza kąta wtrysku 4) temperaturę paliwa 5) sprawność zaworu dawki

Bardziej szczegółowo

Elektrotechnika i elektronika pojazdów samochodowych : podręcznik dla technikum / Jerzy Ocioszyński. wyd. 11. Warszawa, 2010.

Elektrotechnika i elektronika pojazdów samochodowych : podręcznik dla technikum / Jerzy Ocioszyński. wyd. 11. Warszawa, 2010. Elektrotechnika i elektronika pojazdów samochodowych : podręcznik dla technikum / Jerzy Ocioszyński. wyd. 11. Warszawa, 2010 Spis treści Wstęp 7 1. Wiadomości podstawowe z elektrotechniki i elektroniki

Bardziej szczegółowo

I. Wprowadzenie do diagnostyki elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych

I. Wprowadzenie do diagnostyki elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych Spis treści I. Wprowadzenie do diagnostyki elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych 1. Organizacja pracy i zasady bhp 12 1.1. Organizowanie stanowiska pracy 13 1.1.1. Projektowanie

Bardziej szczegółowo

Zespoły pojazdu objęte ochroną w poszczególnych wariantach

Zespoły pojazdu objęte ochroną w poszczególnych wariantach Zespoły pojazdu objęte ochroną w poszczególnych wariantach Silnik Skrzynia biegów - mechaniczna Skrzynia biegów - automatyczna Skrzynia biegów - bezstopniowa Mechanizm różnicowy Koła napędowe - tylne Koła

Bardziej szczegółowo

SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW UKLADU PALIWOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM; UKŁAD KLASYCZNY

SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW UKLADU PALIWOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM; UKŁAD KLASYCZNY SILNIKI SPALINOWE 1 PODSTAWY INSTRUKCJA LABORATORYJNA BADANIE I REGULACJA ELEMENTÓW UKLADU PALIWOWEGO SILNIKA O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM; UKŁAD KLASYCZNY WSTĘP Zasadą działania silnika o zapłonie samoczynnym

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie obsługi liniowej i hangarowej statków powietrznych Oznaczenie kwalifikacji:

Bardziej szczegółowo

YZ Wskazówka: pola wskazań, które nie są pokazywane lub mają podwójne zastosowanie nie są wymienione w poszczególnych grupach wskazań!

YZ Wskazówka: pola wskazań, które nie są pokazywane lub mają podwójne zastosowanie nie są wymienione w poszczególnych grupach wskazań! Odczyt bloku wartości mierzonych Audi R8 2008> - Ręczna zautomatyzowana skrzynia biegów 086 Mogą być pokazane następujące bloki wartości mierzonych: YZ Wskazówka: pola wskazań, które nie są pokazywane

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Przedmowa... 8

SPIS TREŚCI. Przedmowa... 8 SPIS TREŚCI Przedmowa... 8 1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ (Wiktor Mackiewicz, Andrzej Wolff)... 9 1.1. Wprowadzenie... 9 1.2. Podstawy teoretyczne... 9 1.2.1. Wady i zalety stanowiskowych

Bardziej szczegółowo

1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ

1. BADANIA DIAGNOSTYCZNE POJAZDU NA HAMOWNI PODWOZIOWEJ Diagnostyka samochodowa : laboratorium : praca zbiorowa / pod redakcją Zbigniewa Lozia ; [autorzy lub współautorzy poszczególnych rozdziałów: Radosław Bogdański, Jacek Drobiszewski, Marek Guzek, Zbigniew

Bardziej szczegółowo

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia

Zespół B-D Elektrotechniki. Laboratorium Silników i układów przeniesienia Zespół B-D Elektrotechniki Laboratorium Silników i układów przeniesienia napędów Temat ćwiczenia: Badanie układu wtryskowego w systemie Motronic Opracowanie: dr hab. inż. S. DUER 2. Instrukcja do ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Czyszczenie silnika benzynowego w samochodzie marki Fiat Punto 1.2

Czyszczenie silnika benzynowego w samochodzie marki Fiat Punto 1.2 Jet Clean Tronic jest urządzeniem do czyszczenia wszystkich układów wtryskowych silników Diesla, a także silników benzynowych. Osady, które gromadzą się na elementach układów wtryskowych, a także w komorze

Bardziej szczegółowo

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> - Automatyczna skrzynia biegów 09L. od modelu roku 2005

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> - Automatyczna skrzynia biegów 09L. od modelu roku 2005 Odczyt bloku wartości mierzonych Audi A6 2005> - Automatyczna skrzynia biegów 09L od modelu roku 2005 Mogą być pokazane następujące bloki wartości mierzonych: Grupa wskazań 001: Pole wskazań 1: liczba

Bardziej szczegółowo

Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006

Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006 Skrzynka bezpiecznikowa w komorze silnika, począwszy od modelu z roku 09/2006 nie jest używany 200A 80A 50A 100A 80A 40A F F F 1 2 3 F F F F 4 5 6 7 Alternator (150A również stosowane) Układ wspomagania

Bardziej szczegółowo

Zespoły pojazdu Wariant I Wariant II Wariant III Wariant IV. Silnik V V V V. Skrzynia biegów - mechaniczna V V V. Skrzynia biegów - automatyczna V V V

Zespoły pojazdu Wariant I Wariant II Wariant III Wariant IV. Silnik V V V V. Skrzynia biegów - mechaniczna V V V. Skrzynia biegów - automatyczna V V V Zespoły pojazdu Wariant I Wariant II Wariant III Wariant I Silnik Skrzynia biegów - mechaniczna Skrzynia biegów - automatyczna Skrzynia biegów - bezstopniowa Mechanizm różnicowy Koła napędowe - tylne Koła

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi testera diagnostycznego do samochodów MERCEDES-BENZ

Instrukcja obsługi testera diagnostycznego do samochodów MERCEDES-BENZ Instrukcja obsługi testera diagnostycznego do samochodów marki MERCEDES-BENZ Wydanie IV - rozszerzone Diagnostik testery diagnostyczne, magnetyzery. www.diagnostik.pl Diagnostik testery diagnostyczne,

Bardziej szczegółowo

Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.].

Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.]. Silniki pojazdów samochodowych : podręcznik do nauki zawodu Technik pojazdów samochodowych / aut. Richard Fischer [et al.]. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 7 1. Podstawowe wiadomości o silnikach 9 1.1.

Bardziej szczegółowo

Instrukcja naprawy SKODA; FABIA (6Y2); 1.4. EOBD - łącze diagnostyczne. AuDaCon Technical Manuals

Instrukcja naprawy SKODA; FABIA (6Y2); 1.4. EOBD - łącze diagnostyczne. AuDaCon Technical Manuals Strona 1 z 6 Instrukcja naprawy SKODA; FABIA (6Y2); 1.4 Kod błędu silnika EOBD - łącze diagnostyczne Format danych według DIN ISO 9141-2 lub SAE J 1850 Łącze diagnostyczne znajduje się wewnątrz pojazdu

Bardziej szczegółowo

Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6

Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 WN 6 do 21 MPa do 0 dm /min KARTA KATALOGOWA - INSTRUKCJA OBSŁUGI WK 49 060 05.2015 ZASTOSOWANIE Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 przeznaczony jest do utrzymywania

Bardziej szczegółowo

Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6

Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 WN6 do 21 MPa do 0 dm /min KARTA KATALOGOWA - INSTRUKCJA OBSŁUGI WK 49 060 10.2018 ZASTOSOWANIE Zawór redukcyjny warstwowy typ UZRC6 przeznaczony jest do utrzymywania

Bardziej szczegółowo

Odczytywanie bloku wartości mierzonych Audi A6 1998> - multitronic 01J od modelu roku 1998

Odczytywanie bloku wartości mierzonych Audi A6 1998> - multitronic 01J od modelu roku 1998 Odczytywanie bloku wartości mierzonych Audi A6 1998> - multitronic 01J od modelu roku 1998 Mogą być wskazywane następujące bloki wartości mierzonych: Grupa wskazań 001: Pole wskazań 1: przełącznik świateł

Bardziej szczegółowo

Człowiek najlepsza inwestycja. Do wszystkich uczestników postępowania ZMIANA TREŚCI ZAŁĄCZNIKA

Człowiek najlepsza inwestycja. Do wszystkich uczestników postępowania ZMIANA TREŚCI ZAŁĄCZNIKA Do wszystkich uczestników postępowania ZMIANA TREŚCI ZAŁĄCZNIKA do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia na dostawę tablic dydaktycznych do projektu Dobry zawód - lepsza przyszłość współfinansowanego

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA dla części Zamówienia nr 1 postępowania: Dostawa przewoźnego urządzenia sprężarkowego 1) Urządzenie zapewnia: a) Wydajność ciśnienia roboczego min. 10,8 m 3 /min;

Bardziej szczegółowo

Skutery : chińskie, tajwańskie i koreańskie : silniki 50, 100, 125, 150 i 200 cm 3 / Phil Mather. Warszawa, Spis treści

Skutery : chińskie, tajwańskie i koreańskie : silniki 50, 100, 125, 150 i 200 cm 3 / Phil Mather. Warszawa, Spis treści Skutery : chińskie, tajwańskie i koreańskie : silniki 50, 100, 125, 150 i 200 cm 3 / Phil Mather. Warszawa, 2010 Spis treści Wstęp 8 Podziękowania 9 O poradniku 9 Numery identyfikacyjne i zakup części

Bardziej szczegółowo