Ponton z klubu nurkowego w Zatoce Santa Maria na wyspie Paros

Transkrypt

1

2

3 Ponton z klubu nurkowego w Zatoce Santa Maria na wyspie Paros Dopływamy do wyspy Serifos. Wieje ósemka". Nasz jacht wynajęliśmy, wraz ze skipperem, w porcie Kalamaki w Atenach. Jest to chyba najlepsze wyjście dla tych, którzy nigdy samodzielnie nie pływali po Cykladach. Wiedza Costasa (tak się nazywał nasz skipper, swoją drogą tak się nazywa co drugi Grek) niezwykle się przydała podczas naszego rejsu. Szczególnie jeśli chodzi o taką praktyczną wiedzę: gdzie znajdują się najpiękniejsze zatoki, w jakim porcie warto cumować a w jakim nie, jak również w jakiej knajpie na wyspie podają najlepsze greckie wino.

4 Niedoświadczone załogi opuszczające port w zatoce ateńskiej np. Kalamaki i udające się na Cyklady, są mile zaskoczone łagodnymi warunkami na morzu. Mała fala, wiatr 5-6, słoneczko. Po minięciu przylądka Sunio wszystko się zmienia. Uderza nagle wiatr z północy o sile 7-8 (Meltemi wiejący na tym obszarze od połowy czerwca do połowy września). Niezrefowane zawczasu żagle drą się nagle, jak opowiadają skipperzy, często powstaje panika na pokładzie. Przyjemnie jest pływać w nocy, w świetle księżyca nawigacja jest łatwa, a wiatr spada o około dwa stopnie w dół. Drugą ważną rzeczą jest wprawa w kotwiczeniu, problem który nie występuje w takiej formie na Bałtyku, na Mazurach w ogóle. Skaliste brzegi i dno, silne wiatry - wszystko to wymaga dobrego przemyślenia sposobu rzucenia kotwic i ich typu, tak aby trzymały i mogły być później wyrwane. W portach przyjęte jest stawanie burtą do już cumujących jachtów. Nikt nie robi problemu z przechodzenia przez swoją łódź. W niektórych portach atmosfera zmienia się z minuty na minutę z sielanki w horror z chwilą wejścia olbrzymich promów pasażerskich, które potrafią porwać kotwice cumujących nieostrożnie jachtów. Dzieje się tak na przykład w porcie Mykonos. Kilka rzeczy zasługuje na szczególną uwagę. Przede wszystkim niezwykła atmosfera we wszystkich portach. Wybierając się do restauracji wybierzmy tę położoną najbliżej morza, gdzie siedząc przy stoliku czujemy jak fale obmywają nam buty, a wiatr niekiedy przewraca szklanki. W restauracjach, tawernach można spożywać znakomite potrawy kuchni greckiej, która w dużym stopniu składa, się z owoców morza (przy zamawianiu ryb, zwróćcie uwagę na cenę za kilogram i każcie zważyć rybę przed przygotowaniem). Problemów można uniknąć, nawet jeśli nie jesteśmy wytrawnymi wilkami morskimi, a nasze doświadczenie nie wykracza poza żeglowanie między Giżyckiem a Sztynortem. Aby móc się rozkoszować żeglugą w silnym ciepłym wietrze, spędzaniem popołudni w malowniczych zatokach z niezwykle czystą wodą a wieczorów w tanich i oryginalnych tawernach, najlepiej skorzystać z pomocy miejscowych skipperów. Wydane na ich wynajęcie pieniądze zaoszczędzą nam czasu i kłopotów. Sprawią, że urlop spędzimy w wymarzony przez całą zimę sposób. W Grecji można również wspaniale nurkować. Akweny gdzie jest to dozwolone, są określone ściśle w dokumentach urzędowych. Miejscowe szkoły nurkowania oczywiście ułatwią to znakomicie. Pod wodą nie ma tyle ryb co w Morzu Czerwonym, ale są interesujące skały i tajemnicze miejsca jak na przykład zatopione miasta. Z portu wypłynęliśmy o godzinie trzeciej w nocy. Wiatru nie było. Płynęliśmy wzdłuż wybrzeża Attyki, obserwując z morza Ateny. Powoli oddalaliśmy się od lądu, wpływając w ciemność przed nami. Tak naprawdę nie wiedzieliśmy co nas czeka i właśnie to było tak niezwykłe. Obudziliśmy się wczesnym rankiem. Nasze pierwsze doświadczenie żeglarstwa morskiego było nieco drastyczne. Wiało dość silnie. Przez długi czas siedzieliśmy na pokładzie nie mówiąc nic, jakby próbując wszystko objąć wzrokiem, wchłonąć i zapamiętać. Co jakiś czas tylko spoglądaliśmy na siebie, uśmiechając się wymownie, nieco przerażeni, ale i zachwyceni tym wszystkim. Ogromne wrażenie zrobił na nas port Naussa, na wyspie Paros, szczególnie kiedy nagle z powodu awarii zgasły światła na całej wyspie. Oczywiście nie jest to stała atrakcja turystyczna tej wyspy. A szkoda, bo właśnie ten wieczór i ten posiłek przy świetle księżyca zapamiętamy najdłużej. Zabraliśmy ze sobą ponton ale bez silnika. Za każdym razem gdy chcieliśmy dopłynąć do lądu, zmuszeni byliśmy wiosłować, co było naprawdę trudne przy silnym wietrze. Czasem przez piętnaście minut wiosłowaliśmy stojąc w miejscu i ryzykując, że wiatr zepchnie nas daleko od celu. Wszystko jednak skończyło się dobrze, a jak słusznie zauważył Piotrek, dosyć to niezwykłe doświadczenie płynąć pontonem na kolację. Fot. Tadeusz Mościcki

5 NAJPIĘKNIEJ JEST W KWIETNIU Grecja jest latem niezwykle upalna; lipiec i sierpień są na lądzie trudne do wytrzymania dla osób nie przyzwyczajonych do spędzania wakacji w gorącym klimacie. Na wodzie jest nieco łatwiej, ponieważ północny wiatr chłodzi nieco rozgrzane ciała, no i zawsze można polewać się morską wodą... Marek Jurczyński Klimat Już w maju temperatura w dzień przekracza 28 stopni, a w nocy nie spada poniżej 18. Temperatura wody wynosi około 22 stopni w maju, a stopni w sierpniu. Olejek do opalania jest w Grecji latem ważniejszy od sprzętu do nurkowania. Zresztą, nurkować z aparatem można w tym kraju tylko na kilku wyznaczonych akwenach, głównie we wschodniej części Zatoki Sarońskiej oraz w okolicach Salonik. Restrykcje te mają pomóc władzom greckim w zwalczaniu procederu wywożenia cennych antyków, głównie rozmaitych amfor, wyławianych z dna morza. A oblicza się, że na jachtach, szczególnie zachodnich bander, przedmiotów takich wywożonych jest co roku kilka tysięcy sztuk. Generalnie, nie polecam lipca i sierpnia do spędzania wakacji w Grecji; klimat w tym kraju pozwala żeglować do późnej jesieni i nawet zimą. Najpiękniej jest w kwietniu i maju; czerwiec jest już upalny, o lipcu i sierpniu wspominałem; wrzesień i październik są jeszcze bardzo słoneczne, a już nie tak upalne. W listopadzie zaczyna trochę padać, ale temperatury są jeszcze znośne. Grudzień jest raczej deszczowy, ale styczeń zwykle słoneczny. Nawet w styczniu temperatura często sięga dwudziestu stopni! Wiatry Generalnie wiatry latem w Grecji wieją z północy. W północnej i zachodniej części Morza Egejskiego jest to wiatr północnowschodni, we wschodniej i południowej części Egejskiego - północno-zachodni. W Zatoce Sarońskiej najczęściej wieje z północnego wschodu, na Wyspach Jońskich - z północnego zachodu (płynących z Grecji na Adriatyk czeka zwykle halsówka o zaskakująco dobrych przebiegach dobowych - to wpływ prądu o prędkości do dwóch węzłów). Wiatr ten, o nazwie meltemi, od maja przybiera stopniowo na sile, by w sierpniu osiągnąć niekiedy nawet 7-8 stopni Beauforta. Fala na morzu Egejskim potrafi rozbujać się do 4 metrów wysokości, szczególnie na Cykladach i Sporadach, gdzie rzadko rozrzucone wyspy nie stanowią więk- Zimą w Grecji owocują pomarańcze... szych przeszkód dla rozkołysu. Również okolice Krety nie należą do spokojnych. Pływy Pływy są zauważalne, aczkolwiek niektopotliwe - jak stwierdził mój kolega, który pierwszy raz przyjechał pożeglować na tym akwenie. Nic dodać, nic ująć: różnice ptywów wynoszą najwyżej 0,7 metra, co przy ogólnogreckim" obyczaju stawania w portach rufą do nabrzeża z dziobem na kotwicy nie wymaga nawet pracy na cumach, jedynie w skraj-

6 nych przypadkach podebrania się na kotwicy. Na różnice w poziomie morza bardziej jednak ma wpływ kierunek wiatru niż pływ. Duże znaczenie ma też ciśnienie baryczne. Prądy Prądy w Grecji powodowane są raczej przez wiatry i biegną dookota wysp odwrotnie do biegu wskazówek zegara; często przy wiatrach o sile powyżej 7 stopni Beauforta prąd ma szybkość nawet do 4 węzłów. O możliwościach występowania takich prądów na poszczególnych akwenach przestrzega locja. Na Morzu Jońskim występuje prąd wywołany różnicami zasolenia i temperatury Morza Adriatyckiego i pobliskich akwenów śródziemnomorskich. Prąd ten biegnie wzdłuż brzegów greckich w kierunku północno-zachodnim i dalej wzdłuż Albanii i Chorwacji do Triestu i Wenecji, gdzie zawraca i dalej biegnie na południowy wschód wzdłuż wybrzeża włoskiego, wypływa na Morze Jońskie i biegnie dalej na południowy zachód. Na Morzu Egejskim prądy płyną generalnie wzdłuż wybrzeży w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara. Na Sporadach i wybrzeżu tureckim mamy zatem prąd północno-zachodni (pamiętajmy, że kierunki prądów oznaczamy odwrotnie niż wiatrów - czyli kierunek, w którym płynie prąd!). U północnych wybrzeży Morza Egejskiego - prąd południowo-zachodni, u zachodnich i na Sporadach - południowowschodni i w południowej części tego akwenu - południowy. Fot. Marek Jurczyński

7 Autobus Bilet autobusowy kosztuje co najmniej 550 złotych (w obie strony), a bilet LOT-u na trasie Warszawa-Ateny-Warszawa - w zależności od taryfy i posiadanych zniżek - od 1100 do Podróż autobusem trwa 2 dni w jedną stronę i jest dosyć męcząca. Komfort jazdy zależy w dużym stopniu od standardu pojazdu (klimatyzacja, rozkładane fotele, odległości pomiędzy siedzeniami), jednak również od organizacji podróży - niektóre autobusy zatrzymują się bowiem co kilka godzin na dłuższe postoje przy dużych stacjach benzynowych lub restauracjach, co umożliwia zjedzenie ciepłego posiłku, a inne stają tylko na kilkunastominutowe popasy", podczas których nie ma nawet czasu złożyć zamówienia. Niewątpliwą zaletą podróży autobusem jest stosunkowo niski koszt biletu i możliwość zabrania większej ilości bagażu, co dla żeglarzy ma istotne znaczenie. W razie jazdy w jedną stronę trzeba pamiętać, że bilet kosztuje zwykle niewiele mniej niż opłata za podróż w obu kierunkach. Jeżeli wyjazd obejmuje więcej niż 5-6 osób, to zwykle możemy negocjować cenę biletów. Samolot LOT jest jedyną linią lotniczą oferującą przelot z Warszawy do Aten bez przesiadek. Bilety są jednak bardzo drogie (średnio około 1500 zł). Jeśli jednak jesteśmy zdecydowani znieść odrobinę niewygód, to do Aten możemy dostać się za połowę tej sumy samolotem rumuńskich linii lotniczych TAROM (około 700 zł) z przesiadką w Bukareszcie. Nie ma się czego obawiać - do historii należą już radzieckie lły-62. Do Aten lecimy nowym Boeingiem. Niedogodnością są w przypadku TAROM-u terminy przelotów - jedynie raz w tygodniu. Nie trzeba dopasowywać urlopu do rozkładu lotów w przypadku węgierskich linii MALEV. Samoloty tych linii latają codziennie (z przesiadką w Budapeszcie). Tu mamy do dyspozycji samolot typu TU-154. Bilety MALEV-u są również tańsze od LOT-owskich - około 1200 złotych. Samochód W przypadku wyjazdu w kilka osób warto zastanowić się nad dotarciem do Grecji samochodem. Najtaniej wyjdzie jazda przez Słowację, Węgry, Rumunię i Bułgarię. Uwaga! Na Węgrzech paliwo jest najdroższe w Europie, jednak do przejechania przez ten kraj mamy tylko 250 kilometrów. W Bułgarii i Rumunii benzyna jest wciąż jeszcze tańsza niż w innych krajach europejskich (z Polską włącznie). W sumie podróż taka nie powinna kosztować więcej niż zł w obie strony łącznie z opłatami granicznymi na przejściu rumuńsko-bułgarskim. Rumuńscy urzędnicy i celnicy nie są pazerni na bezproblemowe przekroczenie granicy wystarczy kilka paczek papierosów. Rumunia w ogóle okazuje się krajem cywilizowanym i zamieszkałym przez bardzo przyjacielski naród. Ale już przy wjeżdżaniu do Bułgarii należy mieć przygotowane

8 banknoty 10-dolarowe dla celników - inaczej nie odprawią samochodu... Mój pierwszy wjazd do Bułgarii od strony Rumunii po przejechaniu promem Dunaju w Kalafacie wyglądał następująco: - Tu czegoś brakuje - mówi bułgarski urzędnik imigracyjny zwracając mi paszport. - Włóż 10 dolarów i będzie w porządku. - Jak to, przecież to wasz obowiązek odprawić mnie - wyrażam na głos swoje wątpliwości wobec tak jawnego rozboju. - Owszem, ale nie musimy tego robić szybko. Postoisz cały dzień, to zobaczysz. Co było robić, zapłaciłem, l cała załoga oczywiście też. Potem nastąpiło półgodzinne uiszczanie rozmaitych opłat - za dziurawe autostrady (7 dolarów), za dezynfekcję pojazdu (obowiązkowy przejazd przez błotnistą zaolejoną breję - 2 dolary), opłata ekologiczna" - 2 dolary, l z tym wszystkim trzeba zgłosić się do celnika. Ten bierze kwitki i paszporty. Kwitki zostawia w spokoju. Interesują go paszporty. Przegląda je szybko i rzuca: - Tu czegoś brakuje! Nauczony doświadczeniem sprzed pół godziny wiem już, o co chodzi... W sumie opłaty oficjalne i te mniej oficjalne kosztowały nas (cztery osoby) około stu dolarów. Jednak dalej, w głębi Bułgarii, trzeba być przygotowanym na dalsze wykupywanie się z rozmaitych opresji, takich jak rzekome przekroczenie prędkości - policja nie zawsze ma radary, lecz w przypadku samochodu z zagraniczną rejestracją nie stanowi to dla funkcjonariuszy problemu. W celu zainkasowania dodatku do pensji potrafią zmierzyć naszą prędkość na słuch" lub na oko"... Jeszcze gorzej, jeżeli okaże się, że zdjęcie w paszporcie ukazuje gładko wygolonego mężczyznę, a policjant widzi przed sobą osobnika z dwudniowym zarostem. To kosztuje już co najmniej 20 dolarów. W Bułgarii policja jest chyba najlepiej zarabiającą grupą zawodową. Oczywiście dotyczy to funkcjonariuszy obstawiających" międzynarodową trasę wiodącą do Salonik i Skopje. Uwaga! Pod żadnym pozorem nie należy próbować wjeżdżać do Sofii - na to potrzebna jest specjalna przepustka. Mandat" kosztuje kolejne dolarów. Bułgarię należy przejeżdżać za dnia i raczej nie zatrzymywać się po drodze; w nocy pod żadnym pozorem nie wolno stawać na parkingach, by się przespać - chwila odpoczynku może nas kosztować utratę bagażu i samochodu. Możemy też jechać przez Austrię, Słowenię i Włochy, gdzie istnieje wiele połączeń promowych z grecką Patrą. Autostrady we Włoszech są płatne - za przejazd do końca buta" w Brindisi trzeba zapłacić około 55 USD. Prom można złapać co prawda już w Wenecji, jest on jednak drogi (900 DM za samochód i 4 osoby; miejsca na decku; prom płynie 36 godzin). Znacznie tańszy jest w Bari (100 USD za samochód i 4 osoby, deck; 18 godzin) czy w Brindisi (100 DM; 14 godzin; deck). Uwaga na linie promowe: podane ceny odnoszą się do greckich linii Posejdon. Inna grecka linia: Venturis ma ceny dwu, a w przypadku przeprawy z Bari nawet trzykrotnie wyższe! W sumie przy przeprawianiu się do Grecji z Bari koszt podróży (4 osoby) wyniesie w obie strony około 1800 złotych. Niewiele taniej wyjdzie jazda przez Serbię. Droga jest co prawda krótsza, jednak trzeba wziąć pod uwagę wyższe ceny paliw, konieczność zapłacenia za wizę (30 DM/os) oraz wykupienia dodatkowego ubezpieczenia w cenie 180 DM/tydzień. Nasza zielona karta" jest w tym kraju nieważna. Do tego jeszcze opłaty za nieistniejące autostrady i co jakiś czas po parę dolarów dla kiepsko zarabiających policjantów. Razem - prawie 1800 złotych. Po tym wszystkim podróż przez Grecję wydaje się rajem - równe drogi, gęsta sieć autostrad (płatnych!), możliwość jazdy ile fabryka data" w tłumie tak samo pędzących bez opamiętania pojazdów. Fot. Marek Jurczyński Zagraniczny jacht po wpłynięciu na wody terytorialne Grecji otrzymuje przy dokonywaniu odprawy wejściowej tzw. transit log" - dokument, w którym zapisane są dane jachtu i armatora. W przypadku przewiezienia jachtu do Grecji drogą lądową lub na pokładzie statku, dokument taki otrzymujemy przy sporządzaniu listy załogi. Należy jednak wówczas dokonać tej operacji w porcie wejścia", ponieważ w przeciwnym wypadku może czekać nas wycieczka do głównego urzędu celnego w Pireusie, Przy załatwianiu wszelkich spraw urzędowych w Grecji należy pamiętać, że jest to kraj południowy i pośpiech jest tu niewskazany. Urzędnicy załatwiają sprawy bardzo powoli; nie należy w takim wypadku okazywać nerwowości. Jedynie policja portowa pracuje całą dobę (teoretycznie); w urzędach celnych nie zastaniemy nikogo już po Jak w każdym kraju południowym biurokracja jest tu niezwykle rozwinięta - najważniejszy jest odpowiedni stempelek. Transit log jest najważniejszym dokumentem w żegludze po wodach greckich; okazujemy go przy każdej zmianie składu załogi i sporządzeniu nowej listy. Listę załogi poświadczamy w miejscowym posterunku policji portowej. Przy opuszczaniu Grecji transit log jest odbierany przez celników. Jeżeli już sporządzimy listę załogi, to możemy żeglować po wodach greckich bez zgłaszania wejścia w poszczególnych portach. Przez pierwsze pół roku żeglowanie jachtem po wodach greckich jest bezpłatne, jednak po przekroczeniu tego okresu trzeba płacić rocznie około 15 dolarów za każdą stopę długości łódki. Zapisy o wniesionych opłatach są wpisywane w odpowiednie rubryki transit logu. Nie jest wymagana Karta Bezpieczeństwa ani ubezpieczenie jachtu. Grecy nie dokonują też inspekcji zagranicznych jednostek. Warto jednak wiedzieć, że jeżeli zabraknie nam wyposażenia, to możemy je bez bólu dla kieszeni dokupić w Grecji - jest czasem nawet kilkakrotnie tańsze niż w Polsce. Rakiety spadochronowe kosztują około zł/szt, pasy ratunkowe Solas" (wyposażone w gwizdek itp.) - 30 zł, kompasy o średnicy 150 mm zł, światła pozycyjne - po zł/szt., w zależności od marki producenta. W Grecji jachtem może żeglować tylko jego właściciel, jednak nawet w przypadku jego obecności na pokładzie nie wolno mu zabierać na rejsy turystów wnoszących za to opłatę; przepis ten dotyczy wszystkich zagranicznych jachtów. Grecy chronią w ten sposób swój rynek czarterowy. Nie wolno również czarterować zagranicznych jachtów pozostających na wodach greckich. Brytyjscy i niemieccy żeglarze radzą sobie jednak w ten sposób: wystawiają kapitanom czarterującym ich jachty notarialne upoważnienia na bezpłatne korzystanie z ich łódek w danym okresie. Umowę czarteru zaś zastępuje umowa dotycząca poniesienia części kosztów eksploatacji jachtu... Na ogół nie ma problemów, jeżeli na polskim jachcie żegluje polska załoga. Spotkałem się z przypadkiem, gdy nasi dzielni żeglarze mieli kłopoty z policją portową w Kortu po zabraniu z kei w Iraklionie kilku jachtostopowiczek" z Węgier.

9

10 Korfu Pięknie położone, duże i żywe miasto na pótnocno-wschodnim cyplu wyspy o tej samej nazwie. Na końcu przylądka, na wysokiej skale znajduje się charakterystyczny fort. Właściwy port z dwoma marinami, przystanią promową i nabrzeżem odpraw znajduje się na północnym brzegu, bliżej centrum miasta (tam też, przy nadbrzeżnym bulwarze, znajdują się sklepy żeglarskie). Celników, urzędników imigracyjnych i policję portową znajdziemy w terminalu promowym. We wschodniej części cypla, przy samym forcie, usytuowany jest maty port rybacki i miejscowy klub żeglarski, w którym można dokonać napraw szkutniczych. Głębokości wszędzie więcej niż zadowalające. Paliwo najlepiej jest nabrać na stacji benzynowej przy nabrzeżu odpraw, a wodę - na stacji benzynowej lub w porciku klubu przy forcie. Woda przy nabrzeżu odpraw nie nadaje się do picia!. Północna część wyspy niemal przylega do wybrzeża Albanii (wąska, lecz głęboka cieśnina), ale przed przypadkowym wpłynięciem na brzeg chroni albańska marynarka wojenna, której korweta odgania zabłąkane jachty. Około godziny należy uważać na promy, które idą sznurkiem niemal jeden za drugim z wielką szybkością pomiędzy Korfu i stałym lądem. Kurs zmieniają w ostatniej chwili... Pireus Największy grecki port, tworzący wraz z Atenami jedną wielką aglomerację; do Aten można dojechać jedyną w tym mieście linią metra (200 drachm) lub taksówką (około 2 tysięcy drachm). Główny port handlowy i przystań promowa znajdują się w północnej części miasta. Zacumować najlepiej jest w marinie Zea w południowej części Pireusu; miejsca zaraz za wejściem po lewej są bezpłatne. Obok za falochronem jest mała plaża, na której znajdują się czynne prysznice; w marinie takich udogodnień nie ma. Mamy stąd za to blisko do centrum miasta (kilkanaście minut piechotą). Pireus jest znakomitym miejscem do dokonania mniejszych i większych napraw na jachcie - od galwanizowania łańcucha i kotwicy (w sumie około 40 dolarów), poprzez dorobienie dławicy (50 dolarów), układu wydechowego silnika włącznie z wymiennikiem ciepła, po generalny remont samego silnika (z pisemną gwarancją) - wszystko kilkakrotnie taniej niż w Polsce. Jest tu też bez liku sklepów żeglarskich, które szokują niekiedy niskimi cenami. Warsztaty znajdują się niedaleko przystani promowej przy ulicy Retsina; tam też znajdziemy najtańsze sklepy. Egina Basen portu na wyspie Antyparos. Miasto na wyspie o tej samej nazwie, usytuowanej pośrodku Zatoki Sarońskiej, pomiędzy Pireusem i Methaną na Peloponezie. Cel weekendowych wycieczek Ateńczyków - jest to jedna z najpopularniejszych greckich miejscowości letniskowych. Kilka razy dziennie przybijają tu promy i wodoloty z Pireusu. Port jest dobrze chroniony przed wiatrami ze wszystkich kierunków. Są tu trzy sklepy żeglarskie, stacja benzynowa. W północno-wschodniej części wyspy znajduje się stocznia jachtowa z 50-tonowym dźwigiem. Opłaty zależą od wielkości łódki; za wyjęcie z wody, miesiąc postoju na placu i potem zwodowanie 14-metrowego Opala opłata wynosiła 700 dolarów. Można mieszkać na jachcie. Uwaga! Nie ma tam portu, jedynie 20-metrowej długości, głęboki na 2 metry wybetonowany kanał, z którego dźwig podejmuje jachty. Do Eginy jest ze stoczni 5 kilometrów nadmorską szosą. Methaną Piękny, cichy porcik na Peloponezie w Zatoce Sarońskiej. Trzy razy dziennie kursuje tu prom z Pireusu (dwie i pół godziny). Świetne miejsce na pozostawienie łódki na zimę z uwagi na siarkowe źródła, które wpływają bezpośrednio do portu, zabijając wszelkie stworzenia, które tak lubią obrastać nasze jachty. Nie bez znaczenia są też ceny: miesięczny postój 8-metrowego jachtu kosztuje około 35 dolarów; opłaty zależą od długości łódki. Kilkudniowy postój jest bezpłatny. Port jest świetnie chroniony przed wiatrami ze wszystkich kierunków; wejście na żaglach dość trudne. Jest tu stacja benzynowa, sklepy. Do atrakcji należy pobliski wygasły wulkan (można wejść do krateru) oraz wpływające do morza ciepłe źródła (w wydzielonej części zatoki można kąpać się nawet zimą). Niedogodnością jest wszechobecny w porcie zapach siarkowodoru.

11 Wiatrak na wyspie Mykonos. Poroś Świetnie osłonięty, malowniczo położony port na wyspie o tej samej nazwie u wybrzeża Peloponezu, w Zatoce Sarońskiej. Wyspa oddzielona jest od lądu tylko 200-metrową cieśniną, przez którą pomiędzy Poroś i położoną po drugiej stronie miejscowością Galatas kursują taksówki wodne (100 drachm od osoby za przejazd w jedną stronę, po sezonie 50 drachm). Jest tu piaszczysta plaża, dwa sklepy żeglarskie, mnóstwo malowniczych restauracyjek i tawern. Dwa razy dziennie prom do Pireusu i wodoloty. Możliwość zatankowania paliwa wprost z tankowca na kółkach" przy nabrzeżu. Woda na nabrzeżu. Cumowanie rufą do kei, dziób na kotwicy. Opłata dobowa za 8-metrowy jacht od 1200 drachm w sezonie do 800 poza sezonem (teoretycznie, ponieważ poza sezonem nikt nie ściąga opłat).

12 Widok z tawerny w porcie Mykonos. Saloniki Drugie co do wielkości miasto Grecji. Niemal doszczętnie zniszczone przez pożar w 1917 roku i zbudowane od nowa w Wielki port handlowy. W okolicach miasta znajduje się wiele zabytków, w samym mieście - kilka ciekawych muzeów. Jeśli odbywamy rejs po Morzu Egejskim, to nie warto specjalnie nadkładać drogi, by zwiedzić ten port; jednak wiele załóg rozpoczyna tam rejsy na wyczarterowanych jachtach. Warto wówczas jak najszybciej uciekać z Salonik, ponieważ woda w morzu jest tam tak zanieczyszczona, iż tylko samobójca mógłby chcieć się w niej kąpać. Nie dość, że Saloniki leżą na końcu zatoki i nie ma tam przepływu wody, to jeszcze ścieki miejskie nie są oczyszczane i spływają bezpośrednio do morza. Warto z Salonik udać się na Półwysep Chalcydycki (gr. Chalkidiki), rozciągający się w formie wielkiej trójpalczastej dłoni na wschód od miasta. Ostatni z palców stanowi wielką atrakcję ze względu na słynną górę Athos i jej klasztory. Jest to jednak atrakcja tylko dla mężczyzn, ponieważ kobiety nie mają tam wstępu pod żadnym pozorem. Pozostałe dwa palce" półwyspu słyną ze wspaniałych piaszczystych plaż. Zachodnie wybrzeże południowego końca Kanatu Korynckiego. Opłaty dokonujemy w wieży widokowej widocznej po prawej stronie. Cyklady Najbliżej Pireusu położona jest Kea (42 Mm). Port - Korissia - jest zwykle zatłoczony, ponieważ płynący z Pireusu żeglarze spragnieni atrakcji Cyklad zawijają do pierwszej przystani na wyspach. Wiele zabytków: świątynia Apolla, kościoły z VI wieku itp., oraz piękne piaszczyste plaże. Piękną, choć skalistą wyspą jest Syros (80 mil od Pireusu). Główny port tej wyspy Ermoupolis jest zarazem stolicą Syros, jak i całych Cyklad. Niezwykle malowniczy jest port Parikia na Paros, z częściowo zrujnowanym zamkiem weneckim. Wyspa Delos to nieomal świętość dla wszystkich Greków, na równi z Olimpem i Delfami. To na Delos według mitologii urodzili się Apollo i Artemida, którzy mają tu także swoje świątynie. Warto odwiedzić też Thirę (Santorini) - wulkaniczną wyspę, odległą o 130 mil od Pireusu. Zacumować można w porcie Skala, skąd kolejką można dojechać do stolicy wyspy, Firy. Sąsiednia wysepka Stara Thira to z kolei zabytki fenickie, doryckie, rzymskie i bizantyjskie. Naxos to z kolei miejsce narodzin boga Dionizjusza. Naxos jest największą z Wysp Cykladzkich. Oddalona jest o sto mil od Pireusu. Świetnie osłonięty port w Naxos; piaszczyste plaże, świetne do nurkowania.

13

14 Cumowanie Generalnie w rzadko którym porcie żądają od nas opłaty w przypadku zacumowania na jedną lub dwie noce. Opłaty - jeśli ich od nas zażądają - nie są jednak wygórowane i wynoszą w portach miejskich DRH (za dobę) za jacht o długości metrów poza sezonem i w sezonie (lipiec-sierpień). Za mniejszy jacht, o długości 8-9 m zapłacimy średnio około tysiąca drachm. Pozostawienie jachtu na dłuższy okres niejestdrogie-za miesiąc postoju za 8-metrowy jacht zapłacimy 35 USD, za jacht 14-metrowy - 70 USD (Poroś, Methana na Peloponezie - dwie godziny promem z Pireusu). Ceny w marinach są podobne, jednak greckie mariny nie oferują wyższego standardu od portów miejskich - wręcz przeciwnie. W marinach nie spotkałem jeszcze sprawnych pryszniców, a toalety nie są sprzątane chyba od czasu ich wybudowania. Porty miejskie są poza tym usytuowane w centrum miasta, gdzie kwitnie życie, podczas gdy mariny znajdują się na obrzeżach. Mariny są w Grecji raczej przechowalniami jachtów - takimi parkingami na dłuższe okresy oraz miejscami, gdzie można wyczarterować łódkę. Zaopatrzone są w stanowiska do podłączenia wody, prądu i telefonu. Zwykle znajduje się tam też nabrzeże, z którego można zatankować paliwo. Jednak ropę lub benzynę można wziąć także przy nabrzeżu miejskim - wystarczy wezwać przez UKF-kę lub telefon małą cysternę obsługującą łodzie lub... zaczekać, aż przyjedzie zatankować inne jachty. Woda przy nabrzeżach miejskich jest na ogół bezpłatna; jeśli są wyznaczone opłaty, to są one niewielkie (do 1000 drachm za 100 litrów) i występują raczej na wyspach, gdzie mogą być kłopoty z wodą pitną. Na większości plaż stoją otwarte prysznice publiczne ze słodką wodą. Nawigacja Wiosną i latem, w nocy i nad ranem we wschodniej części Morza Śródziemnego występuje zamgle- Port jachtowy Zea w Pireusie jest niezwykle ekskluzywną przystanią. nie, co bardzo ogranicza zasięg świateł nawigacyjnych podany w spisie latarń i na mapach. Mgiełkę tworzą także cząsteczki pyłu zawieszone w powietrzu, ograniczające często widoczność do 2 mil. Również charakterystyka poszczególnych świateł nie zawsze odpowiada stanowi faktycznemu, co w połączeniu z ograniczoną widocznością może prowadzić do wystąpienia naprawdę niebezpiecznych sytuacji. Bardzo często światła błyskowe podane na mapach i w spisach świecą światłem stałym, np. latarnia na południowym krańcu wysepki Oxia w Zatoce Patreńskiej pomiędzy Peloponezem i Kefallinią (B Bl [2] 15s71m 17M). Na miejscu można kupić mapy zarówno greckie, jak i brytyjskie (wydawnictwo Imray Laurie Norie & Wilson), wydane na wodoodpornym syntetycznym papierze. Nie są szokująco drogie-jedna mapa uzupełniona planami najważniejszych portów i podejść kosztuje około 4 tysięcy drachm, czyli 40 zł. Podane na nich głębokości i linia brzegowa zgadzają się w stu procentach, ale wątpliwości co do ich wiarygodności budzi wypisane na nich wielkie ostrzeżenie: Prowadzenie nawigacji za pomocą urządzeń elektronicznych takich jak Loran, Transit i GPS wymaga dużej czujności. Pomiary linii brzegowej pochodzą w większości z XIX wieku, gdy długość i szerokość geograficzna określane byty za pomocą metody obserwacji słońca. Szczegółowe współczesne pomiary ujawniły poważne błędy w niektórych rejonach; sięgają one nawet jednej minuty długości geograficznej. GPS pokazuje rzeczywistą długość i szerokość geograficzną z dokładnością do stu metrów, jednak mapa zawiera większe błędy. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku żeglowania blisko brzegu i mijaniu przeszkód nawigacyjnych. Locje to wydany w Grecji Navigational Guide to Eastern Mediterranean" oraz Greek Waters Pilot" wydany przez wydawnictwo Imray Laurie Norie & Wilson (Wych House, The Broadway, St. lves, Cambridgeshire PE17 4BT, England, tel , fax ). Obie locje zostały napisane specjalnie z myślą o żeglarzach i zawierają przydatne dla nich informacje.