ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM GEOGRAFIA

Transkrypt

1 Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM GEOGRAFIA POZIOM ROZSZERZONY LISTOPAD 21 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 15 minut 1. Sprawdź, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 14 stron (za da - nia 1 31). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/ atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki. Życzymy powodzenia! Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 6 punktów. Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadań przez dyrektorów szkół biorących udział w programie Próbna Matura z OPERONEM.

2 Za da nia od 1. do 9. wy ko naj na pod sta wie za łą czo nej barw nej ma py przed sta wia ją cej frag ment Po je - zie rza Ka szub skie go oraz wła snej wie dzy. Zadanie 1. (2 pkt) Uzupełnij podziałkę liniową mapy Kaszub. Zadanie 2. (3 pkt) Jedna z tras spływów kajakowych rozpoczyna się na cieku przecinającym drogę w Brodnicy Dolnej, a kończy na kąpielisku w Chmielnie nad jeziorem Kłodno. Po dziel tę tra sę na trzy eta py, uwzględniając je zio ra, przez któ re prze pły wa ją ka ja ka rze oraz jedną mi - ja ną przez nich atrak cję turystyczną. Po daj kie ru nek ich pły nię cia. Etap 1:... Etap 2:... Etap 3:... Zadanie 3. (1 pkt) Kartuzy to malowniczo położone kaszubskie miasto. Określ trzy cechy przyrodnicze jego położenia Zadanie 4. (2 pkt) Kartuskie jeziora są bardzo zanieczyszczone. Na podstawie mapy podaj dwa źródła zagrożeń dla ekosystemu jeziora Karczemne

3 Zadanie 5. (2 pkt) Oblicz powierzchnię jeziora, wiedząc, że na mapie wynosi ona 4,6 cm 2. Zapisz obliczenia. Obliczenia Wy nik... Zadanie 6. (2 pkt) Podaj nazwy metod prezentacji zjawisk, za pomocą których na mapie przedstawiono: a) la sy... b) obiekty noclegowe... c) wysokości nad poziomem morza... Zadanie 7. (2 pkt) Zaznacz właściwe dokończenie zdań. a) Wschód słońca najwcześniej można zaobserwować nad jeziorem A. Ostrzyc kim (A7 B7). B. Rekowo (B3). C. Klasztorne Duże (E2). D. Ci che (D3). b) Zi mą naj krót szy dzień bę dzie w A. Ostrzy cach. B. Chmiel nie. C. Goręczynie. D. Prokowie. c) Na południku 18 7 E są położone A. sad, mu zeum i ho tel. B. fragment szlaku rowerowego, rezerwat i kościół. C. leśniczówka, stacja benzynowa i las. D. kąpielisko, sześć jezior i kemping. 3

4 Zadanie 8. (1 pkt) Ry sun ki przed sta wia ją wi do mą dro gę Słoń ca po skle pie niu nie bie skim, ob ser wo wa ną w Kar tu zach w dniach: 22 VI, 22 XII i 21 III. Uzupełnij rysunek, wpisując właściwe daty NE E SE NE E SE NE E SE N S N S N S NW W SW NW W SW NW W SW Zadanie 9. (2 pkt) Położenie wsi kaszubskich ma wpływ na ich rozwój przestrzenny oraz na rodzaj zatrudnienia mieszkającej tam lud no ści. Odczytaj z mapy możliwe kierunki rozwoju przestrzennego dla wsi Kosy i Zawory oraz określ związaną z ich położeniem specyfikę zatrudnienia. Wsie Rozwój przestrzenny Specyfika zatrudnienia Zawory Kosy Zadanie 1. (2 pkt) Podpisz wykreślone typy odwzorowań kartograficznych (A C), wybierz z podanych niżej określeń. stożkowe poprzeczne stożkowe ukośne stożkowe normalne walcowe poprzeczne walcowe ukośne walcowe normalne azymutalne poprzeczne azymutalne ukośne azymutalne normalne A B C Równik 4

5 Zadanie 11. (3 pkt) Rysunki przedstawiają oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach wybranych astronomicznych pór roku. N Rys. 1 Rys. 2 N ZR R ZK ZR R ZK S S a) Wybierz właściwe daty z niżej podanych i wpisz je pod rysunkami. 21 III, 22 VI, 23 IX, 22 XII, 21 I b) Zakreskuj: obszar występowania nocy (na rysunku nr 1) obszar występowania nocy polarnej (na rysunku nr 2) Zadanie 12. (2 pkt) Spo śród po da nych nazw chmur pod kreśl te, któ re do ty czą chmur desz czo wych. cumulonimbus, cirrus, altocumulus, nimbostratus, stratus, stratocumulus Za da nia od 13. do 15. wy ko naj na pod sta wie wła snej wie dzy oraz dia gra mów kli ma tycz nych przed sta - wiających roczny rozkład średniej miesięcznej temperatury powietrza w o C i średnich miesięcznych sum opadów atmosferycznych w mm w wybranych stacjach z różnych stref klimatycznych. temperatura (w C) Ateny opady (w mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII temperatura (w C) Ukkel (Belgia) opady (w mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII temperatura (w C) Barrow (Alaska) opady (w mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII temperatura (w C) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Archangielsk opady (w mm) 5

6 Zadanie 13. (3 pkt) a) Podaj nazwę stacji klimatycznej położonej w klimacie śródziemnomorskim.... b) Wymień nazwy dwóch stacji klimatycznych położonych w strefie klimatów umiarkowanych c) Przeanalizuj dane klimatyczne z dwóch stacji znajdujących się w strefie klimatów umiarkowanych. Określ dwie róż ni ce Zadanie 14. (2 pkt) Podaj nazwy stref klimatycznych i typów klimatu dla każdej ze stacji. A. Ate ny strefa klimatyczna: , typ klimatu:..... B. Uk kel strefa klimatyczna: , typ klimatu:..... C. Bar row strefa klimatyczna: , typ klimatu:..... D. Archangielsk strefa klimatyczna: , typ klimatu:..... Zadanie 15. (1 pkt) a) Oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza dla stacji klimatycznej Barrow. Zapisz obliczenia. Obliczenia Wy nik... b) Podaj dwa miesiące z najniższą sumą opadów atmosferycznych dla stacji klimatycznej w Atenach Zadanie 16. (1 pkt) Uzupełnij poniższy tekst. Naj waż niej szą rze ką że glu go wą Pol ski jest. Z GOP-em jest po łą czo na ka na łem.. Naj dłuż szym ka na łem w Pol sce jest ka nał. w do rze czu.. 6

7 Zadanie 17. (2 pkt) Przyporządkuj wybranym jednostkom tektonicznym Europy wymienione niżej krainy geograficzne Polski, które leżą w zasięgu ich występowania. Tatry, Góry Świętokrzyskie, Nizina Podlaska, Pojezierze Mazurskie, Góry Stołowe, Bieszczady Jednostki tektoniczne Europy Krainy geograficzne Polski platforma prekambryjska górotwory paleozoiczne obszary fałdowań alpejskich Zadanie 18. (2 pkt) Na rysunku przedstawiono sytuację tektoniczną na granicy płyt litosfery. Podaj dwa przykłady zjawisk lub procesów geologicznych występujących na granicy płyt litosfery na obszarze przedstawionym na rysunku. Wyjaśnij genezę podanego procesu geologicznego. Przykłady zjawisk lub procesów geologicznych: Na zwa oma wia ne go pro ce su geo lo gicz ne go:... Geneza podanego procesu geologicznego: 7

8 Zadanie 19. (2 pkt) Rozpoznaj minerał i skały opisane w poniższych zdaniach. Zapisz odpowiedzi. A. Powstał przez sprasowanie granitu. B. Skała powstała ze szczątków roślinnych o zawartości węgla do 6%. C. Minerał ten jest tworzony z rozkładu chemicznego gipsów, najczęściej przy udziale bakterii. D. Skałę tę tworzyła głównie wolno zastygająca pod powierzchnią Ziemi kwaśna (ponad 6% krzemionki) mag ma. Zadanie 2. (2 pkt) Mapy przedstawiają granice zasięgów czterech gatunków drzew na obszarze Polski. Ich występowanie jest efektem przejściowości klimatu od morskiego na zachodzie do kontynentalnego na wschodzie. A B 1 km 1 km C D 1 km 1 km Rozpoznaj na mapach gatunki drzew i podpisz je. Skorzystaj z podanej niżej listy gatunków. 8 buk europejski, jodła europejska, sosna zwyczajna, świerk europejski, brzoza

9 Zadanie 21. (2 pkt) W Polsce jaskinie spotykamy przede wszystkim na obszarach wyżynnych i górskich. Do podanych jaskiń dopasuj region, w którym one występują. Wyżyna Kielecko-Sandomierska, Masyw Śnieżnika, Tatry, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Bieszczady A. Ja ski nia Niedź wie dzia... B. Ja ski nia Raj... C. Ja ski nia Mroź na... D. Ja ski nia Ciemna... Zadanie 22. (2 pkt) Każdemu z podanych państw przyporządkuj język urzędowy i grupę językową, do której wybrany język należy. Wybierz spośród poniższych. Języki: angielski, francuski, portugalski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski Grupy językowe: germańska, słowiańska, romańska, bałtycka A. Brazylia język urzędowy, grupa językowa B. Mek syk język urzędowy, grupa językowa C. Australia język urzędowy, grupa językowa D. Rosja język urzędowy, grupa językowa Zadanie 23. (2 pkt) W do bie de fi cy tu ener ge tycz ne go przy jed no cze snym cią głym wzro ście za po trze bo wa nia na ener gię wśród decydentów powraca idea budowy elektrowni atomowej w Polsce. Przedstaw po trzy argumenty przeciwników i zwolenników budowy takiej elektrowni na terenie naszego kraju. Argumenty przeciwników: Argumenty zwolenników:

10 Zadanie 24. (3 pkt) Na podstawie materiału źródłowego oraz własnej wiedzy wykonaj polecenia. Liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce w 26 roku W latach w Polsce można było zaobserwować dynamiczny rozwój rolnictwa ekologicznego. Licz ba go spo darstw eko lo gicz nych wzro sła z 376 na ko niec 24 ro ku do 7182 w 25 ro ku, zaś pod ko niec ro ku 26 wy nio sła Po - wierzchnia użytków rolnych, na których prowadzono produkcję metodami ekologicznymi, zwiększyła się z ha w ro ku 24 do ,7 ha w 25 ro ku i 228 9,15 ha w 26. a) Określ udział trzech wo je wództw z naj więk szą liczbą gospodarstw ekologicznych w ogólnej liczbie ta kich go spo darstw w Pol sce w 26 ro ku. Po - daj na zwy tych wo je wództw km Udział: % Województwa: Na podstawie: Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 24 26, GIJHARS, War sza wa b) Oblicz średnią wielkość gospodarstwa ekologicznego w 24 i 26 roku. Sformułuj wniosek. 24 rok rok... Wnio sek:... c) Podaj dwie przyczyny dynamicznego rozwoju gospodarstw ekologicznych w Polsce Zadanie 25. (2 pkt) Płyniesz z portu w Jałcie na półwyspie Krym do Lizbony. Wpisz numery odpowiadające nazwom mijanych ko lej no mórz i cie śnin. 1. Morze Czarne, 2. morze Marmara, 3. Morze Egejskie, 4. cieśnina Bosfor, 5. cieśnina Dardanele, 6. cieśnina Gibraltar

11 Zadanie 26. (1 pkt) Do podanych opisów przyporządkuj spośród poniższych odpowiedni okręg przemysłowy. Witwatersrand, Minas Gerais, Uralski, Damodar A. Okręg położony w okolicy delty Gangesu, bogaty w zasoby między innymi węgla kamiennego, rud żelaza, leżący w dynamicznie rozwijającym się i ludnym kraju. B. Naj więk sze mia sta te go okrę gu to Ufa, Orsk, Ma gni to gorsk. Okręg zlo ka li zo wa ny jest w ob sza rze gór skim, bo ga ty w za so by mię dzy in ny mi ro py naf to wej, ru dy że la za. Do mi nu je tam prze mysł opar ty na przetwórstwie surowców. C. Jeden z najbogatszych w surowce okręg na świecie (złoto, uran, węgiel kamienny, diamenty, rudy żelaza, chrom), zlokalizowany w najbogatszym państwie biednego kontynentu. Zadanie 27. (2 pkt) W lipcu 28 roku na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO było ujętych 878 obiektów. Na ma pie świa ta ciemniejszym kolorem za zna czo no 6 państw. Wpisz na mapie w od po wied nich miej - scach numer obiektu należącego do Światowego Dziedzictwa UNESCO km 1. Akropol, 2. Kreml, 3. Machu Picchu, 4. Tadż Mahal, 5. Stonehenge, 6. Wielka Rafa Koralowa 11

12 Geografia. Poziom rozszerzony Zadanie 28. (2 pkt) Mapa przedstawia podział na strefy czasowe świata Międzynarodowa linia zmiany daty : :3 +4: :45 +5:3 +6: : : km a) Wymień cztery państwa leżące w co najmniej trzech strefach czasowych b) Napisz, ile stref czasowych występuje w Rosji. Zadanie 29. (2 pkt) Wykonaj polecenie na podstawie mapy z zadania 3, poniższego tekstu oraz własnej wiedzy. Oficjalnie Nowy Rok jako pierwsi witają mieszkańcy wysp Kiribati położonych w centralnej części Oceanu Spokojnego. Gdyby nie polityka, sylwestrowa noc rozpoczynałaby się najpierw w Nowej Zelandii. Trwający od dawna spór o to, gdzie najwcześniej budzi się dzień, jak zawsze wzmaga się pod koniec grudnia. Trudno się dziwić chodzi o setki tysięcy dolarów, które wydają turyści, by mieć poczucie, że Nowy Rok witają jako pierwsi na świecie. Wyspa Baker zamorskie terytorium USA tam Nowy Rok zawita jako ostatni. Jego nadejście świętować będą jednak tylko... dzikie zwierzęta, ptaki morskie i ryby, bowiem wyspa ta, leżąca w połowie drogi z Hawajów do Australii, nie jest zamieszkana przez człowieka. Na podstawie: Nazwij i wyjaśnij przyczyny przedstawionego w tekście zjawiska. 12

13 Zadanie 3. (2 pkt) Mapa przedstawia kilka największych portów Europy Podpisz na mapie wymienione porty. Rotterdam, Hamburg, Londyn, Oslo, Petersburg Zadanie 31. (1 pkt) Spośród podanych organizacji międzynarodowych podkreśl cztery, do których należy Polska. NAFTA, ONZ, APEC, OECD, WTO, ASEAN, NATO, WNP 13

14 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 14

15

16