I. PROBLEMY WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGIKI
|
|
- Maja Kurek
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 NEODIDAGMATA 27/28 POZNAŃ 2005 I. PROBLEMY WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGIKI KAZIMIERZ DENEK Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu W STRONĘ SZKOŁY JUTRA 1 ABSTRACT. Denek Kazimierz, W stronę szkoły jutra [Towards the school of tomorrow], Neodidagmata 27/28, Poznań 2005, Adam Mickiewicz University Press, pp ISBN ISSN X. The school of tomorrow is an institution of creative and exploratory education, versatile activity of students, it leads their tutees towards communal and social life. It supports students active part in various forms of social activities and it also provides each student with individual care. The school of tomorrow supports students personal change and satisfies their needs. It teaches young people the art of listening to others, conversing, debating and taking responsible decisions. It motivates to initiatives, ideas and actions. The school hosts a nice climate, respect, friendliness, smile, kindness, and good sense of humor in relations: faculty students parents. The school in question shapes patriotism in students. One may say the school is developed in terms of civilization, it is wise and friendly towards the participants of the educational process. It equips students with key competences. It concentrates its educational and pedagogical activeness on the realization of 3 European strategic objectives and their 13 subsequent tasks. Kazimierz Denek, Zakład Dydaktyki Ogólnej, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Szamarzewskiego 89, Poznań, Polska Poland Komitet Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAN wśród najważniejszych wyzwań, przed którymi staje nasz kraj, wymienia edukację. Traktuje ją jako główny czynnik sprawczy rozwoju Polski i głębokich przemian cywilizacyjnych (Kuźnicki, 2004). Ze względu na rolę edukacji w tych procesach mówi się o obecnym stuleciu jako wieku lub społeczeństwie wiedzy (Denek, 2000; Konarzewski, 2003). Podstawą wieku wiedzy jest dobra edukacja ze szkołą na czele (Denek, 2005). Niestety, jeszcze nią nie dysponujemy. Za względu na perspektywę 1 Treść wykładu wygłoszonego na inauguracji roku akademickiego 2005/2006 w Wyższej Szkole Humanistycznej w Lesznie (Leszno, 4 października 2005 roku).
2 4 K. Denek jej osiągnięcia określamy ją szkołą jutra (dobrą szkołą). Kształtowaniu jej oblicza służą m.in. corocznie organizowane od 1994 roku z inicjatywy i pod kierownictwem autora tego tekstu Tatrzańskie Seminaria Naukowe Edukacja jutra. Ich uczestnicy szukają nowych, konkretnych rozwiązań problemów stojących przed edukacją i naukami o niej. Starają się spojrzeć na nie rozlegle, głęboko, wielopłaszczyznowo i wieloaspektowo. Zastanawiają się, co trzeba poprawić w polskim systemie edukacji, co rozwijać, a z czego zrezygnować. Plon Tatrzańskich Seminariów Naukowych Edukacja jutra znalazł odzwierciedlenie w postaci 12 obszernych tomów. Stanowią one mozaikę problemów, zagadnień i tematów kształcenia i wychowania. Nie pretendują jednak do rangi kompendium podręcznikowego edukacji i nauk o niej. W sumie dają zarys teorii oraz praktyki kształcenia i wychowania, jakie chcielibyśmy mieć w naszym kraju. Nie znajdzie się w nich konkretnego modelu edukacji. Jest to konstrukcja ażurowa, z wieloma miejscami dopiero do wypełnienia. Jednak tak niepełny kształt, fragmentaryczny rys koncepcji kształcenia i wychowania może zainspirować i ukierunkować działania ku dobrej szkole. PYTANIA O SZKOŁĘ JUTRA Wyczerpujące odpowiedzi na pytanie, co to jest szkoła jutra, wymagałyby dłuższej wypowiedzi. Ograniczone ramy artykułu pozwalają na tezowe, a nawet zasygnalizowane tylko ujęcie niektórych kwestii wynikających z jego tytułu i odwołanie się do publikacji, w których znaleźć można rozwinięcie podjętych tu wątków (Denek, 2005). Propozycje z tego zakresu przypominają suto zastawiony stół dla smakoszy nieco już obeznanych z różnorodnością dań, a jednocześnie dla tych, którzy lubią być zaskakiwani i nie wahają się eksperymentować. Dla gotowych na to, co nowe, czeka kolejne wyzwanie. Czy szkoła jutra jest tą, która koncentruje się na kształceniu najlepszych, czy kładzie nacisk na podnoszenie poziomu uczniów średnich? Czy ma ona przekazywać abstrakcyjną wiedzę, czy też konkretne umiejętności, przydatne w codziennym życiu? Warto też pytać, czy lepsza szkoła to taka, która doskonale trafia w zamówienie rynkowe i produkcje pożądanych specjalistów, a nie bezrobotnych? Może jest nią szkoła, która swą misję widzi w przekazywaniu uczniom pewnego kodu kulturowego? Warto też rozstrzygnąć, czy dobra szkoła to taka, która redukuje stres i czyni wszystko, żeby uczeń widział w niej instytucję przyjazną i sympatyczną? Niestety, milcząco zakłada się w niej, że głównym źródłem stresu są w szkole nauczyciele. Tymczasem jest nim zazwyczaj, naturalne u każdego ambitnego ucznia, poczucie odpowiedzialności za stan własnej wiedzy.
3 W stronę szkoły jutra 5 Aby odpowiedzieć na te pytania, trzeba porozumieć się co do tego, czego oczekuje się od szkoły i jakie stawia się jej cele. Twórcy reformy widzą lepszą szkołę jako instytucję publiczną. Ma ona przygotować uczniów do roli obywateli państwa demokratycznego, którego gospodarka opiera się na prawach wolnego rynku. W tym kontekście podstawowego znaczenia nabiera rozwijanie u uczniów umiejętności praktycznych. Nieporozumieniem jest zakładanie, że to może odbywać się kosztem rzetelnej, pogłębionej wiedzy. Kształtowanie umiejętności poza wiedzą jest iluzją (Skrzypczak, Przyszczypkowski, Jankowski, 2003). PRÓBY ODPOWIEDZI NA PYTANIA O SZKOŁĘ JUTRA Szkoła jutra jest miejscem, w którym zdobywa się wiedzę i doświadczenie życiowe, stawia pewne kroki w dorosłość, nawiązuje pierwsze przyjaźnie i miłości, dokonuje konfrontacji ze światem, weryfikacji swoich poglądów. Nie może w niej być miejsca na ogłupianie i upupianie uczniów (Gombrowicz, 1938). W szkole tej przywiązuje się dużą wagę do tego, aby uczestnicy procesu kształcenia (zwłaszcza nauczyciele i uczniowie) na co dzień zadawali sobie i odpowiadali w sposób świadomy na takie pytania, jak: kogo kształcimy (uczniowie); kto kształci (nauczyciele); po co to czynią (wartości i cele); za pomocą czego kształci (media dydaktyczne); kiedy i jak długo trwa kształcenie (struktura organizacyjna edukacji); gdzie odbywa się kształcenie (w szkole i poza ławką szkolną); jak ocenia się jakość pracy szkoły i postępy uczniów w nauce (badanie efektywności aktywności szkoły, poznawanie, kontrola i ewaluacja wyników, które uzyskują uczestnicy procesu kształcenia). Widać w niej troskę lub brak uczestników procesu kształcenia o jego wysoką jakość (Zając, 2001). Szkoła jutra jest placówką edukacji twórczej, poszukującej, aktywnej i wielostronnej pracy uczniów; wprowadzającą podopiecznych w życie zbiorowe i społeczne; sprzyjającą możliwości czynnego uczestniczenia wychowanków w całokształcie różnorodnej działalności oraz zapewniającej im miejsce na indywidualne traktowanie każdego z nich. Z szkołą tą wiążą się tradycje, zwyczaje, które dowartościują i wyróżniają młodzież. Składają się one na dumę lokalną szkoły i jej historię stworzoną przez dokonania, opowieści, wspomnienia, pamięć absolwentów, ich rodziców i nauczycieli oraz legendę. Szkoła jutra nie może nie uczyć młodzieży sztuki słuchania innych, prowadzenia rozmów, dyskusji i dialogu, podejmowania odpowiedzialnych decyzji, motywować ją do inicjatyw, pomysłów i działania. Panuje w
4 6 K. Denek niej miła atmosfera, szacunek, sympatia, uśmiech, życzliwość, poczucie humoru w relacjach grona pedagogicznego, uczniowie ich rówieśnicy, uczniowie nauczyciele (Zięba, 2005). Wyposaża ona uczniów w kompetencje kluczowe. Składają się na nie umiejętności i postawy. Mają one zagwarantować rozwój uzdolnień, uczestnictwo w postępie, przyczynić się do podnoszenia jakości życia, podejmowania świadomych decyzji i przygotować do ustawicznego kształcenia się. Problematyka kompetencji kluczowych jest przedmiotem dyskursów w Unii Europejskiej i jej poszczególnych członków. Kompetencje kluczowe obejmują: umiejętności niezbędne, stanowiące podstawę dalszej nauki (czytanie, pisanie i rachowanie); kompetencje między przedmiotowe, w skład których wchodzą umiejętności istotne dla funkcjonowania we współczesnym świecie (czytanie ze zrozumieniem i myślenie matematyczne); kompetencje przekrojowe, niezależne od przedmiotu nauczania. Zalicza się do nich umiejętność: komunikacji, rozwiązywania problemów, logicznego myślenia, przywództwa, kreatywności, motywacji i pracy w zespole, uczenia się; postawy (związane są one z kompetencjami osobistymi w postaci: ciekawości poznawczej, motywacji, kreatywności, uczciwości, entuzjazmu, poczucia własnej wartości, odpowiedzialności, wytrwałości); umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacji, komunikacji (ICT) (Strykowski, 2003), z komputerem (Kozielska, 2003) i Internetem na czele w zakresie wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania danych (Jurkiewicz, 2005). Szkoła jutra w swym codziennym, trudnym siewie stara się być placówką dynamiczną i nowoczesną, szybko reagującą na zmieniającą się rzeczywistość, zwracającą uwagę na wybitnych uczniów, wspierającą tych, którzy uczą się najsłabiej. Ma to być szkoła odpowiedzialna za: wielostronny rozwój osobowości swych uczniów (Branden, 1999); zaszczepiająca w umysłach i sercach swych uczniów odpowiedzialność za: poziom świadomości, który wnoszą do swojego działania; swoje wybory, decyzje i czyny; realizację swoich pragnień; swoje przekonania, wartości, którymi się kierują w życiu; to, jak organizują i spędzają swój czas wolny; dobór przyjaciół i znajomych; sposób, w jaki postępują z innymi ludźmi; to, co robią ze swoimi emocjami i uczuciami; swoje szczęście; swoje życie i pomyślność (Kozicka, 2004, s. 36). Stwarza ona swoim uczniom sytuacje dydaktyczne sprzyjające rozwijaniu myślenia i inteligencji. Chodzi o myślenie analityczne, twórcze i praktyczne. Pierwsze z nich związane jest z analizą, osądem, porównywaniem i opiniowaniem, badaniem, ewaluacją. Myślenie twórcze wiąże się z odkrywaniem, produkowaniem, tworzeniem, wyobraźnią, dostrzeganiem, formułowaniem i rozwiązywaniem problemów. Z kolei myślenie praktyczne po-
5 W stronę szkoły jutra 7 lega na zastosowaniu, używaniu i wprowadzaniu w życie pomysłów. Umiejętność uruchamiania ich w zależności od charakteru treści dydaktycznej zwiększa efektywność kształcenia (Sternberg, Spear-Swerling, 2003). Natomiast inteligencja oznacza poprawę myślenia na analityczny, twórczy i praktyczny sposób. Tymczasem żaden z nich nie jest lepszy od pozostałych. Szkoła jutra traktuje wychowanie jako wydobywanie i wyzwalanie w uczniu przez inspirację i zachętę wszystkiego, co w nim najlepsze oraz na pomocy w przezwyciężaniu wad i słabości. Panuje w niej atmosfera przyjaźni i zrozumienia oraz serdeczności i zaufania między uczestnikami procesu kształcenia (Łobocki, 2004). Jakimi cechami charakteryzuje się szkoła oczekiwana przez nauczycieli, uczniów, ich rodziców i społeczeństwo? Ma to być dobra szkoła. Jest nią ta, która: stymuluje rozwój dzieci i młodzieży, aktywizuje młode pokolenie, przygotowuje je do funkcjonowania w realiach gospodarki rynkowej; uczy współpracy i porozumienia, bo to one zapobiegają powstawaniu frustracji, agresji, ucieczkom w uzależnienia; wprowadza w trudny świat przeżyć dzieci i młodzieży, pomaga zrozumieć i ulepszać relacje z rodzicami, przyjaciółmi i partnerami; buduje u młodych harmonię, kulturę i wrażliwość na prawdę, piękno, miłość; uczy jak pięknie żyć; zapoznaje z technikami kierowania sobą; uczy skutecznego uczenia się i zapamiętywania, efektywnego czytania, notowania i radzenia sobie ze stresem; uczy jak należy się uczyć, doskonalić, dokonywać samokontroli; samooceny i samodzielności; postępować w życiu. Szkoła jutra to najbardziej korzystne środowisko społeczne rozwoju dzieci i osób wokół niej skupionych. Przygotowuje ona uczniów do współuczestnictwa obywatelskiego w życiu społeczności, aby rozbudzić w nich świadomość, na czym polega istota demokratycznego rządzenia gminą, powiatem, województwem, krajem. W szkole tej uczniowie mają prawo do wyrażania swoich opinii i współdecydowania o jej losach, są sobą (kimś), a odwieczne uczę się, bo muszę ustępuje miejsca uczę się, bo chcę. Natomiast zachodzące w niej relacje: uczniowie nauczyciel oparte są na szacunku i dialogu, a hierarchię zastępuje partnerstwo. Dobra szkoła dostosowuje strategie nauczania do stylów uczenia się i tworzy okazje do rozwijania wszystkich typów inteligencji (Karpińska, 2005, s ). Spotykane na co dzień: konkurencyjność, nieustanne konfrontowanie z innymi, potrzeba udowadniania własnej wartości na każdym kroku zmuszająca do pokonywania nieśmiałości, stresu, uzbrajania się w odporność na przeciwności, mierzenia się z wyzwaniami wskazują na konieczność zwracania większej uwagi na kształtowanie u uczniów takich właściwości, jak:
6 8 K. Denek pewność siebie, przedsiębiorczość, przebojowość, umiejętność błyskotliwego prezentowania swoich zalet. Aktywność dydaktyczno-wychowawcza szkoły jutra orientuje się na realizacji następującej listy europejskich celów strategicznych i podporządkowanych im zadań: I. Poprawa jakości i efektywności systemów edukacji w Unii Europejskiej: 1. Podniesienie jakości kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli i osób prowadzących szkolenia; 2. Rozwijanie kompetencji i umiejętności potrzebnych dla społeczeństwa wiedzy; 3. Zapewnienie powszechnego dostępu do technologii informacyjno- -komunikacyjnych; 4. Zwiększenie rekrutacji w dziedzinach nauk ścisłych i technicznych; 5. Optymalne wykorzystanie zasobów. II. Ułatwianie powszechnego dostępu do systemów edukacji: 1. Tworzenie otwartego środowiska edukacyjnego; 2. Uatrakcyjnienie procesu kształcenia; 3. Wspieranie aktywności obywatelskiej, zapewnienie równości szans i spójności społecznej. III. Otwarcie systemów edukacji na środowisko i świat: 1. Wzmocnienie powiązań ze światem pracy, działalnością badawczą i społeczeństwem; 2. Rozwijanie przedsiębiorczości; 3. Poprawa sytuacji w zakresie nauki języków obcych; 4. Rozwijanie mobilności i wymiany; 5. Wzmocnienie współpracy europejskiej (Denek, 2005; Education..., 2002). W celu zrealizowania w ramach wspólnej polityki edukacyjnej UE wymienionych celów strategicznych i szczegółowych w Barcelonie sformułowano 42 kluczowe zagadnienia i szereg środków służących stymulowaniu i monitorowaniu postępu w postaci licznych wskaźników ilościowych i jakościowych (obszarów wymiany doświadczeń). Interesująca nas tu szkoła kształtuje wśród uczniów patriotyzm. Można o niej powiedzieć, że jest mądra, rozwinięta cywilizacyjnie i charakteryzuje się przyjaznym obliczem wobec uczestników procesu kształcenia. Kształtowaniu patriotyzmu nie sprzyjają coraz powszechniejsze w społeczeństwie wzorce konsumpcjonizmu i traktowanie tego, co polskie jako oznaki prowincjonalizmu, nieomal zaściankowości i zacofania. Piękne wzory i wzorce wychowania patriotycznego zawiera edukacja i nauki o niej w Drugiej Rzeczypospolitej. Opierając się na patriotyzmie łatwiej będzie: wprowadzać
7 W stronę szkoły jutra 9 w naszym kraju edukację europejską, ukazywać szanse wynikające z integracji w Unii Europejskiej, zaszczepiać idee tolerancji i poszanowania odmienności ludzi i narodów w przeszłości i teraźniejszości; przeciwstawiać się wszelkim objawom fundamentalizmu, ksenofobii, nacjonalizmu i rasizmu. Szkoła o przyjaznym obliczu wobec uczniów, rodziców, nauczycieli, środowiska lokalnego to taka, która opiera swą działalność na podmiotowym, demokratycznym i partnerskim traktowaniu uczestników procesu kształcenia. Panuje w niej klimat bezpieczeństwa, życzliwości, zaufania, współpracy i współdziałania. Nie jest to łatwe do osiągnięcia, gdy narasta poza szkołą i w niej fala przemocy, kiedy agresja uczniów, niekiedy także ich rodziców, zakłóca rytm jej pracy. O szkole mądrej mówimy wówczas, gdy opiera swą aktywność na zdobyczach nauk o edukacji, a jej nauczyciele przejawiają innowacyjne i refleksyjne podejście do procesu dydaktyczno- -wychowawczego i ustawicznie go doskonalą. Natomiast szkoła rozwinięta cywilizacyjnie to ta, która nadąża za rozwojem mediów, komputeryzacją i internetyzacją kształcenia (Wenta, 1997), przygotowuje uczniów do zdobywania informacji z różnych źródeł, racjonalnego korzystania z nich (Juszczyk, 2003; Siemieniecki, 2004) oraz przekształcania w wiedzę i mądrość, przeciwdziała zagrożeniom ze strony technologii informacyjnej, obniżaniu się poziomu intelektualnemu społeczeństwa, ekonomicznemu encyklopedyzmowi i rosnącemu stresowi wynikającemu z nadmiaru bodźców (Rzęsikowski, 2001). Nastawienie na bierny odbiór treści eksponowanych przez różne ich źródła nie spełnia norm i warunków kształcenia. Stąd obok tego w dobrej szkole szeroko rozwija się działania twórcze w postaci: teatru uczniowskiego, redagowania gazety szkolnej, konkursów, turniejów, quizów, wystaw szkolnych, sesji popularnonaukowych, aktywności krajoznawczo-turystycznej, sportowej, rekreacyjnej, muzycznej, kół zainteresowań. Dobra szkoła ma charakter placówki obywatelskiej. Mianem tym określa się szkołę: którą prowadzą bezpośrednio obywatele nią zainteresowani (uczniowie, ich rodzice, nauczyciele, władze lokalne); uspołecznioną, tzn. że gro społeczności lokalnej decyduje o kierunkach jej działania; stanowiącą centrum aktywności lokalnej; autonomiczną i wolną, o znaczącej samodzielności programowej i organizacyjnej, która zna potrzeby lokalnego środowiska i potrafi je zaspokoić; charakteryzującą się wysoką jakością kształcenia, wspieraną przez samorząd terytorialny (Dzierzgowska, 2004). W szkole jutra uczniowie poza kształceniem ogólnym w ramach edukacji do bezpieczeństwa przygotowują się do roli świadomych obywateli państwa, jego żywotnych interesów narodowych, wrażliwych na wyzwania (wynikające z przynależności Polski do NATO i Unii Europejskiej i procesów globalizacji) i zagrożenia oraz umiejących im przeciwdziałać (np. dzię-
8 10 K. Denek ki kształtowaniu postaw antyterrorystycznych). Zwraca się w niej uwagę młodzieży na to, jak wiele jest rzeczy fascynujących i niezwykłych w pozornie szarej codzienności. Aby dostrzec je, wystarczy patrzeć na otaczający świat uważnie i z miłością. Prowadzi to do bycia w nieustannym zachwycie. Uczy się młodzież wrażliwości na to, co subtelne i piękne. Dba, żeby jej uczniowie byli asertywni. Zachowanie asertywne to bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażanie wobec drugiej osoby swoich uczuć, opinii lub pragnień. Trzeba to czynić tak, żeby respektować uczucia, postawy, opinie i pragnienia innej osoby (Król-Fijewska, 2003). Oprócz tego szkoła taka dba o to, żeby uczniowie ambitni, zdolni, pracowici mieli szansę szybkiego rozwoju, nie hamowanego przez rówieśników przeciętnych, którym się nic nie chce. Najbardziej zdolnym i mądrym stwarza warunki powstawania uczniowskich elit intelektualnych. Będą one w przyszłości tworzyć wzorce postępowania społeczeństwa. Szkoła jutra to ta, która kształci dzieci i młodzież w nielicznych klasach; pozwala dostrzec indywidualnego ucznia, rozwija talenty lub w porę usuwa deficyty; uczy podopiecznych komunikowania swoich myśli (pisania); rozumienia cudzego przekazu (czytania); kształtuje umiejętność wykorzystywania wiedzy szkolnej do zdobywania innej (pozaszkolnej); zapewnia zdobycie sztuki dialogu i negocjacji społecznej oraz sposobów podejmowania racjonalnych decyzji. Chodzi też o rozstrzyganie w niej niepowodzeń szkolnych (...) na innej drodze zabiegów pedagogicznych aniżeli drugoroczność (Karpińska, 1999, passim). Zatem dobra szkoła jest zorientowana na współczesność i przyszłość, uczy jej oraz poznawania wartości, sensu życia i istoty szczęścia. Uczniów tej szkoły wyróżnia: wspólne zainteresowanie i otwartość na różne style i modele życia; chęć poznania odrębnych wzorców kulturowych i ludzi je reprezentujących; wybitne zdolności; zaangażowanie w sprawy społeczne; mobilność; elastyczność; kreatywność; samodzielność i zdolność do kooperatywnego działania; pozytywne nastawienie i optymizm w stosunku do trudności, jakie nastręcza na co dzień egzystencja; patriotyzm. Nauczyciele i uczniowie dobrej szkoły odznaczają się dużą świadomością ekologiczną. W swej aktywności nie zapominają, że wokół nas jest świat. Tętni on życiem. Tkwią w nim nasze korzenie, dom, Ojczyzna. Czy jest coś piękniejszego w zawodzie nauczycielskim niż prowadzić młodzież do jej korzeni i uczenia miłości Ojczyzny. Kształtując zachowania prośrodowiskowe, stale pogłębiają kontakt uczniów z przyrodą w formie organizacji spacerów, wycieczek na łono natury. Połączenie ich z zabawą pozwala poznać i zrozumieć fakty, zjawiska, zagrożenia i problemy otaczającej ich rzeczywistości. W ujęciu strukturalnym świadomość ekologiczna składa się z systemu wiedzy (o procesach zachodzących w środowisku przyrodni-
9 W stronę szkoły jutra 11 czym, zagrożeniach, działalności człowieka i jego negatywnych skutkach), wartości i reguł działania. System wartości urzeczywistnia się w kontakcie człowieka z naturą, do których należą: życie, zdrowie, odpowiedzialność, praca, piękno, harmonia. Reguły działań to zasady i powinności, którymi kierujemy się w swoich kontaktach ze środowiskiem. Człowiek powinien zachować swój ogród Eden (raj), będąc jego strażnikiem. Szkoła jutra realizuje rozwijaną w Unii Europejskiej ideę społeczeństwa opartego na wiedzy, dialogu (Karpińska, 2003), kompromisie w porozumieniu i współpracy (Śnieżyński, 2005), a zwłaszcza megaprojektu, którego celem jest utworzenie do 2015 roku Europy wiedzy (A Europe of knowledge). Uważa się nią za niezastąpiony czynnik rozwoju ekonomicznego i niezbędny element konsolidacji i wzbogacania tożsamości europejskiej, dającej mieszkańcom tego kontynentu umiejętności do stawiania czoła wyzwaniom XXI wieku z świadomością wspólnych wartości przynależności do tej samej przestrzeni społeczno-kulturalnej. Pamięta się w niej, że edukacja jest dziedziną ponadkadencyjną. Nie można nią manipulować po kolejnych zmianach na scenie politycznej Polski, niczym odbijania się od ściany do ściany co cztery lata (Książek, 2003, s. 5). Nietrudno zauważyć, że podwaliny pod niektóre z cech konstytutywnych szkoły jutra położył czeski pedagog, twórca nowożytnej pedagogiki Jan Amos Komensky ( ), autor opublikowanego w 1657 roku dzieła Didactica magna universale omnes omnia docendi artificium exhibens (Wielka dydaktyka przedstawiająca uniwersalną sztukę nauczania wszystkich wszystkiego), który w latach przebywał w Lesznie, gdzie był nauczycielem i dyrektorem gimnazjum. Z regionem leszczyńskim związał się Tadeusz Łopuszański ( ), twórca eksperymentalnego Gimnazjum im. Sułkowskich w Rydzynie ( ). W programie tej szkoły główny akcent kładł na wychowanie: obywatelskie, religijno-moralne i fizyczne oraz pracę twórczą i rozwój zainteresowań młodzieży. KONKLUZJE Do podstawowych celów edukacji i nauk o niej należy wspomaganie zmian w osobowości uczniów i zaspokajanie ich potrzeb. W okresie gwałtownych procesów: demokratyzacji społeczeństw, integracji państw Europy, globalizacji, dokonującej się w Polsce transformacji systemowej, reformowania jej systemu oświaty, zgodnie z wyzwaniami cywilizacji wiedzy i zmiennymi wymaganiami wewnętrznego i zewnętrznego rynku pracy edukacja może być czynnikiem je współkształtującym,
10 12 K. Denek a także remedium minimalizującym niepożądane negatywne ich skutki. Sprawne funkcjonowanie społeczeństwa zależy od tego, czy edukacja wytworzy w nim właściwe pożądane postawy i umiejętności (aktywności, inicjatywy, przedsiębiorczości, umiejętności podejmowania ryzyka, postawy proekologiczne), wyposaży w wiedzę i wartości (zaufanie, solidność, odpowiedzialność (Zacher, 2003). Bez uwzględnienia ich trudno efektywnie działać w społeczeństwie wiedzy. Stąd w krajach Unii Europejskiej jako podstawę strategii i polityki edukacyjnej czyni się takie wartości, jak: prawa człowieka, godność osoby ludzkiej, jej podstawowe swobody, demokratyczną prawomocność, pokój, poszanowanie innych ludzi, solidność międzyludzką w ramach Europy i wobec całego świata, zrównoważony i trwały rozwój, równość szans, zasady myślenia racjonalnego, odnowa ekosystemu, odpowiedzialność jednostkowa (Kunicki, 2004). Dąży się, żeby aksjologia w życiu codziennym mieszkańców krajów członkowskich Unii Europejskiej ujawniała się w zwrotach: równość ludzi, wolność, tożsamość narodowa, poszanowanie rozumu i prawa, nienaruszalne, niezbywalne prawa, dobro wszystkich; otwartość na kulturę, demokracja, przejrzystość życia publicznego, sprawiedliwość, solidarność, odpowiedzialność (Kameduła, Kuźniak, Piotrowski, 2003). Zarówno dydaktyka ogólna, jak dydaktyki przedmiotowe oraz metodyki nauczania domagają się stałego punktu odniesienia, który zawsze łączy się z systemem wartości (Chałas, 2003; Denek, 1994; Karpińska, 2003) i wynikającymi z niego celami kształcenia. Patrzą na nie z europejskiego i polskiego dystansu. Wypracowane przez Unię Europejską cele (strategiczne, ogólne i szczegółowe), kluczowe zagadnienia i środki służące wykonawstwu są edukacyjnym drogowskazem dla Polski. W trakcie ich realizacji obowiązuje nas zbieżność edukacyjna, nie chodzi o to, aby system szkolny w Polsce był taki sam, jak w pozostałych krajach UE. Ma on być zbieżny na poziomie celów. Zbliżenie systemów oświatowych następuje w Europie przez przyjmowanie priorytetów w dziedzinie edukacji (Banach, Rajkiewicz, 2004). LITERATURA Banach C., Rajkiewicz A., Najpilniejsze problemy do rozwiązania w systemie edukacji w latach , Nowa Szkoła 2004, nr 1. Branden N., Odpowiedzialność, Łódź Chałas K., Wychowanie ku wartościom, Lublin Kielce Denek K., Cele edukacji europejskiej, [w:] A. Karpińska (red.), Tendencje edukacji XXI wieku w dialogu i perspektywie, Białystok 2005.
11 W stronę szkoły jutra 13 Denek K., Edukacja w stuleciu wiedzy, Hejnał Oświatowy 2000, nr 5. Denek K., Ku dobrej edukacji, Toruń Leszno Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej, Poznań Toruń Dzierzgowska I., Szkoła obywatelska, Gazeta Szkolna 2004, nr 15. Education and training in Europe: diverse systems, shared gools for 2010, Luksemburg Gombrowicz W., Ferdydurke, Warszawa Jurkiewicz E., Różne możliwości osiągania kompetencji kluczowych, Gazeta Szkolna 2005, nr Juszczyk S., Człowiek w świecie elektronicznych mediów szanse i zagrożenia, Katowice Kameduła E., Kuźniak I., Piotrowski E. (red.), W kręgu edukacji, nauk pedagogicznych i krajoznawstwa, Poznań Karpińska A., Drugoroczność. Pedagogiczne wyzwanie dla współczesności, Białystok Karpińska A., Neurodydaktyczne implikacje dla dobrej edukacji, Gazeta Szkolna 2005, nr Karpińska A., (red), U podstaw dialogu w edukacji, Białystok Konarzewski K., Do Unii z partnerstwem opartym na wiedzy, Gazeta Szkolna 2003, nr 3. Kozicka T., Dekalog odpowiedzialności, Nowa Szkoła 2004, nr 10. Kozielska M., Komputerowe wspomaganie edukacji, Szczecin Król-Fijewska M., Stanowczo, łagodnie, bez lęku, Warszawa Książek W., Odbijanie się od ściany do ściany, Gazeta Szkolna 2003, nr 7. Łobocki M., Wybrane problemy wychowania, Kraków Rzęsikowski S., Czego potrzeba naszej oświacie? [w:] S. Rzęsikowski (red.) Ku lepszej szkole, Kraków Siemieniecki B., Rozwój i przemiany pedagogiki medialnej na progu trzeciego tysiąclecia, Rocznik Pedagogiczny 2004, t. 27. Skrzypczak J., Przyszczypkowski K., Jankowski D., (red.), Podstawy edukacji dorosłych, Poznań Sternberg J., Spear-Swerling L., Jak nauczyć dzieci myślenia, Gdańsk Strykowski W., Media wyznacznikiem zmian w edukacji, Neodidagmata 2003, t Śnieżyński M., Sztuka dialogu teoretyczne założenia a szkolna rzeczywistość, Kraków Wenta K., Wprowadzenie do metod nauczania elementów informatyki w szkole. Podstawy teoretyczne z dydaktyki w informatyce stosowanej, Szczecin Zacher L.W., Spór o globalizację. Eseje o przyszłości, Warszawa Zając A., Ewaluacja jakości pracy ucznia, [w:] K. Denek, T.M. Zimny (red.), Edukacja jutra. VII Tatrzańskie Seminarium Naukowe, Częstochowa Zięba A., Moja szkoła forever, Nowa Szkoła 2005, nr 8.
Koncepcja pracy Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie
Koncepcja pracy Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie,,( ) Wychowywać to nie znaczy kształcić tylko rozum, lecz kształtować harmonijnie całego człowieka, a więc także jego serce i charakter.
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 4 w Jarocinie na lata
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 4 w Jarocinie na lata 2016-2020. Podstawa prawna: Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: 1. Ustawę o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. (Dz.
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,
Koncepcja pracy szkoły
szkoły Gimnazjum w Koźmicach Wielkich opracowana i zatwierdzona przez Radę Pedagogiczną dnia 17 maja 2010 roku. U nas znajdziesz dobre wychowanie, nowe umiejętności, przyjazną atmosferę 2 Dążymy, aby nasze
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 WIZJA I MISJA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH WIZJA I MISJA SZKOŁY Tworzymy szkołę, która: Troszczy się o wszechstronny
SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 1. WSPÓŁCZESNE WYZWANIA CYWILIZACYJNE A EDUKACJA PRZYRODNICZA (Wiesław Stawiński)...11
SPIS TREŚCI WSTĘP (Wiesław Stawiński)........................ 9 ROZDZIAŁ 1. WSPÓŁCZESNE WYZWANIA CYWILIZACYJNE A EDUKACJA PRZYRODNICZA (Wiesław Stawiński)..................11 1.1. Problemy globalizacji........................
PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH
Bieg wydarzeń jest tak szybki, że jeśli nie znajdziemy sposobu na to, aby widzieć dzień jutrzejszy, trudno się spodziewać, abyśmy rozumieli dzień dzisiejszy. Dean Rusk PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH GIMNAZJUM
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 6 W KIELCACH
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 6 W KIELCACH na lata 2015 2017 WSTĘP Koncepcja pracy Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Kielcach powstała w celu wyznaczania kierunków wprowadzanych
Koncepcja pracy MSPEI
Międzynarodowa Szkoła Podstawowa Edukacji Innowacyjnej w Łodzi to Szkoła Kompetencji Kluczowych posiadająca i rozwijająca nowatorskie spojrzenie na kształtowanie postaw i umiejętności zgodnie z Europejskimi
Koncepcja pracy MISJA: Zespołu Szkół Publicznych w Kliniskach Wielkich. w latach
Koncepcja pracy Zespołu Szkół Publicznych w Kliniskach Wielkich w latach 2012-2017 MISJA: Nasza szkoła : dąży do wszechstronnego rozwoju ucznia promuje zdrowy styl życia w zgodzie ze środowiskiem jest
KONCEPCJA PRACY. Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Janowie. SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Romualda Traugutta w Janowie
KONCEPCJA PRACY Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Janowie SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Romualda Traugutta w Janowie na lata szkolne 2011-2016 1 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: 1. Ustawę
KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na rok szkolny 2013/2014
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na rok szkolny 2013/2014 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z dnia
KONCEPCJA PRACY. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Warszawie na lata 2014-2017 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z dnia 7 września
Koncepcja pracy. SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 1. w Choszcznie. na lata 2015/ /2019
Koncepcja pracy SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 1 w Choszcznie na lata 2015/2016 2018/2019 Choszczno 2015 r. 1 1. Założenia koncepcji. Koncepcja pracy szkoły jest dokumentem, który odpowiedzią na oczekiwania i potrzeby
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM PUBLICZNEGO NR 1. w Czechowicach-Dziedzicach IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM PUBLICZNEGO NR 1 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO w Czechowicach-Dziedzicach Misja szkoły Są wartości, których nikomu nie możemy przekazać, bo każdy musi dojrzeć do nich sam i to nieraz
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU SZKÓŁ W PAWŁOWIE NA LATA 2013-2018
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU SZKÓŁ W PAWŁOWIE NA LATA 2013-2018 MISJA SZKOŁY Jesteśmy szkołą bezpieczną i przyjazną. Szanujemy się wzajemnie i wspieramy. Celem naszej szkoły jest dobre przygotowanie uczniów
P U B L I C Z N E G O G I M N A Z J U M im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Siemoni
P U B L I C Z N E G O G I M N A Z J U M im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Siemoni Opracowano na podstawie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Takie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 65 W ŁODZI Takie jest Rzeczpospolitą władanie, jakie młodzieży chowanie Stanisław Staszic Priorytet w wychowaniu młodego człowieka powinien mieć dom rodzinny.
KONCEPCJA PRACY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 W WARSZAWIE-WESOŁEJ W LATACH
KONCEPCJA PRACY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 W WARSZAWIE-WESOŁEJ W LATACH 2015 2017 Priorytety do pracy w latach 2015-2017 W obszarze kształcenia: I. Podnoszenie standardów nauczania, uczenia się
I. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki i Szkolnego Programu Wychowawczego
NONCEPCJA PRACY SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 12 W WARSZAWIE-WESOŁEJ W LATACH 2010-2015 Wstęp Misja Szkoły Wizja szkoły Priorytety do pracy w latach 2010-2015 W obszarze kształcenia: I. Podnoszenie
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej Nasza szkoła realizuje potrzeby i oczekiwania całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. Kształci i
Misja szkoły. Wychowankowie Zamoyskiego są kreatywni, przedsiębiorczy, wyposażeni
Misja szkoły Wychowankowie Zamoyskiego są kreatywni, przedsiębiorczy, wyposażeni w wiedzę i umiejętności pozwalające im podejmować naukę i pracę w kraju i za granicą. Cechuje ich wrażliwość i otwartość
Zespół Szkół Ekonomicznych im. Michała Kaleckiego w Bielsku Białej
Zespół Szkół Ekonomicznych im. Michała Kaleckiego w Bielsku Białej KONCEPCJA PRACY SZKOŁY rok szkolny 2017/2018 opracowana na podstawie rozporządzenia Ministra Edukac podstawie rozporządzenia Ministra
WĘDRUJĄC RAZEM KU PRZYSZOŚCI
WĘDRUJĄC RAZEM KU PRZYSZOŚCI Program wychowawczy Mlodzieżowego Domu Kultury w Świdnicy im. Mieczyslawa Kozara- Sobódzkiego Do realizacji w latach 2012-2014 PROGRAM WYCHOWAWCZY WĘDRUJĄC RAZEM KU PRZYSZŁOŚCI
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce W latach
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce W latach 2013 2016 Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce jest strategią działań na wyznaczony okres czasu. Opracowanie koncepcji pracy szkoły pozwoliło
MISJA I WIZJA. Gimnazjum im. Rady Europy w Kostrzynie
MISJA I WIZJA Załącznik nr 02 do Statutu Gimnazjum im. Rady Europy w Kostrzynie Gimnazjum im. Rady Europy w Kostrzynie Kostrzyn 2012 r. 1 S t r o n a MISJA SZKOŁY J WYCHOWUJEMY POLAKA I EUROPEJCZYKA esteśmy
KONCEPCJA ROZWOJU SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II ORAZ GIMNAZJUM IM. IRENY SENDLER W LAMKACH NA L A TA
KONCEPCJA ROZWOJU SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II ORAZ GIMNAZJUM IM. IRENY SENDLER W LAMKACH NA L A TA 2 0 12 2 0 1 5 1. Model wychowanka szkoły. 2. Misja szkoły. 3. Koncepcja rozwoju szkoły. MODEL
Koncepcja pracy Zespołu Szkół Nr 60 w Warszawie na lata 2014-2019
1 Koncepcja pracy Zespołu Szkół Nr 60 w Warszawie na lata 2014-2019 2 * Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: 1. Ustawę o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r (Dz. U. z 2004r. nr 256,
Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych
Koncepcja pracy i rozwoju Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Świeciu w latach 2012-2017 Wizja szkoły Dzisiaj uczymy się tego, co będzie ważne jutro Kontynuujemy najlepsze tradycje, orientujemy nasze wszystkie
Program wychowawczy Gimnazjum nr l im. Powstańców Styczniowych w Pińczowie na rok szkolny 2014/2015
Program wychowawczy Gimnazjum nr l im. Powstańców Styczniowych w Pińczowie na rok szkolny 2014/2015 Wstęp Program wychowawczy szkoły jest opracowany zgodnie z: Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej z dnia
WOLONTARIAT wyzwaniem dla wychowania XXI wieku. Dr Joanna Michalak-Dawidziuk
WOLONTARIAT wyzwaniem dla wychowania XXI wieku Dr Joanna Michalak-Dawidziuk ). PROCES STARZEJĄCEGO SIĘ ŚWIATA W 2047 roku po raz pierwszy w skali światowej liczba osób starszych (powyżej 60 lat) będzie
PROGRAM WYCHOWAWCZY SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO WYCHOWAWCZEGO W SULEJOWIE
PROGRAM WYCHOWAWCZY SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO WYCHOWAWCZEGO W SULEJOWIE Wstęp Główne cele programu zgodne są z podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół (Rozp. MEN.,Dz.U. z dn. 15.01.2009) 1.
PROGRAM WYCHOWAWCZY. Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej
PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej,,W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem Jan Paweł II PROGRAM
KONCEPCJA PRACY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 6 im. JANA PAWŁA II w Białej Podlaskiej
KONCEPCJA PRACY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 6 im. JANA PAWŁA II w Białej Podlaskiej Misją szkoły jest rozwijanie kompetencji określonych w zaleceniach Parlamentu Europejskiego z roku 2006 oraz kształtowanie
Grant Wielkopolskiego Kuratora Oświaty
Struktura podstawy programowej oraz warunki i sposób realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego z języka polskiego, języka obcego, historii i wiedzy o społeczeństwie w roku szkolnym 2017/2018
Wychowanie i profilaktyka w szkole i placówce
Wychowanie i profilaktyka w szkole i placówce Reforma edukacji od nowego roku szkolnego 2017/2018 Zmiany w przepisach Nowa ustawa z dn. 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 11 stycznia 2017 r.,
WEWNĄTRZSZKOLNE STANDARDY JAKOŚCI PRACY
WEWNĄTRZSZKOLNE STANDARDY JAKOŚCI PRACY (ustalone w oparciu o obszary i wymagania opisane w załączniku do rozporządzenia MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego z 2009r. ) SZKOŁA PODSTAWOWA im. JANA PAWŁA
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce na lata
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce na lata 2017 2022 Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej w Moderówce jest strategią działań na wyznaczony okres czasu. Opracowanie koncepcji pracy szkoły pozwoliło
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH 1 Cel nadrzędny: Wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia oraz wyposażenie go w niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebną do dalszego etapu
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. Komisji Edukacji Narodowej w ZS w Zagórzanach na lata 2015/ /2021
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. Komisji Edukacji Narodowej w ZS w Zagórzanach na lata 2015/2016 2020/2021 Opracował zespół: mgr Katarzyna Ciapaj mgr Joanna Cieśla mgr Aneta Motyka MISJA
Koncepcja pracy Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Maniowie
Koncepcja pracy Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Maniowie 2015-2020 Koncepcja pracy została opracowana w oparciu o: Ustawę o systemie oświaty z 7 września 1991r. (Dz. U. z 2004 nr 256, poz. 2572) ze zmianami,
Program wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 2 w Gliwicach.
Program wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 2 w Gliwicach. Przyjęty uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 07.09.2016. NACZELNY CEL WYCHOWANIA Wszechstronny rozwój młodego człowieka zmierzający do ukształtowania,
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ FUNDACJI ELEMENTARZ W GŁĘBOKIEM na lata szkolne 2012-2017
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ FUNDACJI ELEMENTARZ W GŁĘBOKIEM na lata szkolne 2012-2017 Podstawa prawna : 1) Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn.
MISJA "UCZYMY NIE DLA SZKOŁY, LECZ DLA ŻYCIA"
Gimnazjum im. Jana Pawła II w Iwierzycach 39-124 Iwierzyce 186 tel. 17 745 50 94 fax. 17 222 15 25 www.gimiwierzyce.pl adres e-mail: gimnazjum@iwierzyce.pl MISJA "UCZYMY NIE DLA SZKOŁY, LECZ DLA ŻYCIA"
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 27 W BIELSKU-BIAŁEJ
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 27 W BIELSKU-BIAŁEJ Człowiek jest wielki nie przez to, co ma, nie przez to, kim jest, lecz przez to, czym dzieli się z innymi. Jan Paweł II SPIS TREŚCI 1. Podstawa
Koncepcja pracy. Przedszkola Publicznego Nr 32. w Tarnowie. Promującego Zdrowie
Koncepcja pracy Przedszkola Publicznego Nr 32 w Tarnowie Promującego Zdrowie Koncepcja Pracy Przedszkola Publicznego Nr 32 w Tarnowie została opracowana na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji
Koncepcja pracy placówki
Koncepcja pracy placówki Edukacja jest podstawowym prawem człowieka oraz uniwersalną wartością. [ ] powinna organizować się wokół czterech aspektów kształcenia, [...] uczyć się, aby wiedzieć, tzn. aby
Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie)
Projekt Programu rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 (streszczenie) Program rozwoju edukacji w Warszawie w latach 2013-2020 jest strategicznym dokumentem opisującym cele i sposoby rozwoju warszawskiej
Koncepcja Rozwoju. Gminnego Przedszkola nr 3 w Trzciance. na lata:
Koncepcja Rozwoju Gminnego Przedszkola nr 3 w Trzciance na lata: 2014 2019. Motto Przedszkola: Nie zmuszajmy dzieci do aktywności, lecz wyzwalajmy aktywność. Nie każmy myśleć, lecz twórzmy warunki do myślenia.
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KAZIMIERZA GÓRSKIEGO W CZAPLINKU. Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o:
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KAZIMIERZA GÓRSKIEGO W CZAPLINKU Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: 1. Ustawę o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. (Dz.U. z 2004r. nr 256,
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU NIEPUBLICZNYCH SZKÓŁ SPECJALNYCH KROK ZA KROKIEM W ZAMOŚCIU
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU NIEPUBLICZNYCH SZKÓŁ SPECJALNYCH KROK ZA KROKIEM W ZAMOŚCIU Koncepcja pracy Zespołu Niepublicznych Szkół Specjalnych Krok za krokiem w Zamościu nakreśla podstawowe cele i zadania
Koncepcja pracy Gimnazjum im. Jana Dobrogosta Krasińskiego w Węgrowie na lata
Koncepcja pracy Gimnazjum im. Jana Dobrogosta Krasińskiego w Węgrowie na lata 2014-2017 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o następujące dokumenty: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 59 KATOWICE
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 59 KATOWICE Priorytetem naszej działalności jest zapewnienie naszym wychowankom wszechstronnego rozwoju, bezpieczeństwa, akceptacji, i poszanowania ich praw. Poprzez
Program Wychowawczy Zespołu Szkół im. Janusza Korczaka w Łubiance na lata 2012-2015
Program Wychowawczy Zespołu Szkół im. Janusza Korczaka w Łubiance na lata 2012-2015 Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie- naucz. Jeśli nie wie- wytłumacz. Jeśli nie może- pomóż Przyjęty do realizacji
Misja i wizja Szkoły Podstawowej nr 2 im. K.K. Baczyńskiego w Puławach
Misja i wizja Szkoły Podstawowej nr 2 im. K.K. Baczyńskiego w Puławach MISJA SZKOŁY Jednym z głównych celów Szkoły Podstawowej nr 2 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Puławach jest systematyczne podnoszenie
PROGRAM WYCHOWAWCZY XV Liceum Ogólnokształcącego im. Zjednoczonej Europy w Gdańsku
PROGRAM WYCHOWAWCZY XV Liceum Ogólnokształcącego im. Zjednoczonej Europy w Gdańsku Misja szkoły XV Liceum Ogólnokształcące im. Zjednoczonej Europy w Gdańsku jest szkołą, które swoje działania opiera na
S TA T U T. ZESPOŁU SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 1 im. gen. Sylwestra Kaliskiego. w Działdowie
S TA T U T ZESPOŁU SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 1 im. gen. Sylwestra Kaliskiego w Działdowie Obowiązuje od 1-12-2017 Zmiany wprowadzone Uchwałą Rady Pedagogicznej nr 01/04/2017/2018 z 21-11-2017 1 Podstawa prawna:
ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 10 W GLIWICACH NA LATA
KONCEPCJA PRACY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 10 W GLIWICACH NA LATA 2013-2018 Nasze atuty to: przyjazna atmosfera w szkole i poczucie bezpieczeństwa (monitoring i karty wejść); możliwość wpływu
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim na lata 2011-2016
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim na lata 2011-2016 Koncepcja pracy szkoły została opracowana w oparciu o: 1. Ustawę o systemie oświaty z dnia 7
Program Wychowawczy Szkoły
Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego w Częstochowie Program Wychowawczy Szkoły na rok szkolny 2015/2016 Częstochowa, sierpień 2015 Podstawy prawne: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty
Program wychowawczy. Zespołu Szkół. W Świątnikach Górnych
,, Uczę się, aby wiedzieć, uczę się, aby działać, uczę się, aby żyć wspólnie uczę się, aby być. Program wychowawczy Zespołu Szkół W Świątnikach Górnych Świątniki Górne, wrzesień 2013 1 Cele Zespołu Szkół
Program Wychowawczy Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60
Program Wychowawczy Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60 Motto: Takie będą Rzeczypospolite jakie ich młodzieży chowanie. Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego Stanisława Staszica Pogram wychowawczy
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE W KARCZEWIE NA LATA
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE W KARCZEWIE NA LATA 2014 2017 Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. 2004, nr 256,
PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH NR 6 W ŻYRARDOWIE
Załącznik Nr 1 do Statutu Zespołu Szkół Publicznych Nr 6 w Żyrardowie PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH NR 6 W ŻYRARDOWIE Program Wychowawczy Szkoły został opracowany po wcześniejszym rozpoznaniu
Koncepcja pracy Gimnazjum nr 5 im. Sejmu Polskiego na lata 2010-2015
Koncepcja pracy Gimnazjum nr 5 im. Sejmu Polskiego na lata 2010-2015 1 I. Informacja o szkole: a. Nazwa szkoły: Gimnazjum nr 5 im. Sejmu Polskiego w Słupsku. b. Adres szkoły: ul. Profesora Lotha 3, 76
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 7 W ŁOWICZU
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 7 W ŁOWICZU Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole daje szansę rozwoju dzieciom uczy tolerancji,
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W CZERNIKOWIE
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W CZERNIKOWIE 2015/2016 Podstawa prawna: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483, późn. zm.)
PROGRAM WYCHOWAWCZY Szkoły Podstawowej nr 2 SZKOŁA PRZYJAZNA DZIECKU
PROGRAM WYCHOWAWCZY Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej SZKOŁA PRZYJAZNA DZIECKU Nasze cele: osiągnięcie przez wszystkich uczniów pełni ich rozwoju intelektualnego i osobowościowego, przygotowanie
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP.
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP. CEL NADRZĘDNY: Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wspieranie go w procesie nabywania wiedzy i umiejętności,
PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie
Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 50 W BIELSKU-BIAŁEJ
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NR 50 W BIELSKU-BIAŁEJ Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324 z późn. zm.) Ustawa z dn.
Program Wychowawczy Zespołu Szkół nr 5 w Bełku
Program Wychowawczy Zespołu Szkół nr 5 w Bełku 1 WIZJA SZKOŁY Motto: Dziecko jest wspólnym dobrem rodziców i szkoły 1.Szkoła będzie wspólnotą opartą na zasadzie partnerstwa, przyjaźni, szacunku i wzajemnej
PROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE
,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski PROGRAM WYCHOWAWCZY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SMARDZEWIE ,,Mądrość to dążenie do pełni Ks. Jan Twardowski Program wychowawczy SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna
Danuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
Koncepcja Pracy Młodzieżowego Domu Kultury Wrocław-Krzyki na lata 2012-2017
Koncepcja Pracy Młodzieżowego Domu Kultury Wrocław-Krzyki na lata 2012-2017 Twórcze i artystyczne wychowanie, czy tez lepiej wychowanie przez sztukę, może okazad się szczególnie ważne, nie tylko dla stworzenia
PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM
PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO - WYCHOWAWCZYM W LESZNIE Podstawy prawne systemu wychowania Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konwencja Praw Dziecka Deklaracja Praw Osób
ROLA NAUCZYCIELA W KSZTAŁTOWANIU POSTAW UCZNIÓW. Kamila Ordowska
ROLA NAUCZYCIELA W KSZTAŁTOWANIU POSTAW UCZNIÓW Kamila Ordowska Dlaczego powinniśmy kształcić postawy społeczne i obywatelskie? Dynamicznie zmieniające się realia współczesnego świata rozwój cywilizacyjno
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM IM.ORŁA BIAŁEGO W MIĘKINI NA LATA 2011-2015
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM IM.ORŁA BIAŁEGO W MIĘKINI NA LATA 2011-2015 Uchwalona przez Radę Pedagogiczną w dniu 3.10.2011 I Wstęp Koncepcja pracy Gimnazjum im. Orła Białego w Miękini na lata 2011-2015 została
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY NA LATA 2012 2017 ZESPOŁ SZKÓŁ NR 3 W LUBINIE SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna 2. Charakterystyka szkoły 3. Misja Zespołu Szkół Nr 3 w Lubinie 4. Wizja Zespołu Szkół Nr 3 w Lubinie
Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center
Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Instytut Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Głównym celem szkoleń realizowanych przez BD Center w ramach Instytutu Kształcenia
Szkoła Podstawowa im. Olimpijczyków Polskich w Rzeplinie. Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Olimpijczyków Polskich w Rzeplinie
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Olimpijczyków Polskich w Rzeplinie 1 2 SPIS TREŚCI I. PODSTAWA PRAWNA II. INFORMACJE O SZKOLE III. MISJA SZKOŁY IV. WIZJA SZKOŁY V. MODEL ABSOLWENTA VI. FORMY WSPÓŁPRACY
PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO W KANIOWIE
PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO W KANIOWIE Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 12 W GORZOWIE WLKP. NA LATA 2013-2016
Przedszkole Miejskie nr 12 ul. Sportowa 2 66-400 Gorzów Wlkp. KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 12 W GORZOWIE WLKP. NA LATA 2013-2016 Data obowiązywania: od 01.09.2013r. Zatwierdzono przez Radę
Koncepcja Pracy Miejskiego Przedszkola nr 99 w Katowicach :
Koncepcja Pracy Miejskiego Przedszkola nr 99 w Katowicach : Korzenie: Chcemy by dzieci w przedszkolu czuły się bezpieczne, szczęśliwe, radosne i uśmiechnięte akceptując je takimi jakie są Chcemy zapewnić
Realizacja projektów etwinning a nowa podstawa programowa
Europejski wymiar edukacji rola dyrektora szkoły w realizacji międzynarodowych projektów współpracy szkół Realizacja projektów etwinning a nowa podstawa programowa Warszawa, 5 listopada 2010 r. Iwona Moczydłowska,
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W KOSEWIE
Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Pedagogicznej Nr 6/2013 z dnia 10.09.2013r. PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W KOSEWIE Wrzesień 2013 r. PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia
Szkoła Podstawowa nr1 w Pieńsku im. Polskich Żołnierzy Września 1939r. Koncepcja Pracy Szkoły
Szkoła Podstawowa nr1 w Pieńsku im. Polskich Żołnierzy Września 1939r. Koncepcja Pracy Szkoły Uzupełnieniem Koncepcji Pracy Szkoły jest Statut Szkoły, Program Profilaktyczny Szkoły, Program Wychowawczy
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 11 IM. SZARYCH SZEREGÓW W STALOWEJ WOLI
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 11 IM. SZARYCH SZEREGÓW W STALOWEJ WOLI SPIS TREŚCI: I. Podstawa prawna Szkolnego Programu Wychowawczego II. Misja szkoły III. Model absolwenta IV. Priorytety
TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
Autor: Prof. PAWEŁ TYRAŁA Tytuł: TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA zarys teorii oraz metodyki wychowania Recenzja Prof. Igor Kominarec Liczba stron: 240 Rok wydania: 2012 Spis treści WSTĘP Rozdział I TEORIA
KONCEPCJA PRACY Szkoły Podstawowej Nr 15 im Armii Krajowej w Elblągu na lata
KONCEPCJA PRACY Szkoły Podstawowej Nr 15 im Armii Krajowej w Elblągu na lata 2010 2013 Koncepcja Pracy Szkoły opiera się na Misji i Wizji Szkoły. Przygotowując Koncepcję Pracy Szkoły, dokonano diagnozy
Koncepcja pracy Przedszkola nr 5 Zielona Półnutka w Swarzędzu
Koncepcja pracy Przedszkola nr 5 Zielona Półnutka w Swarzędzu Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole daje szansę rozwoju
Charakterystyka Zespołu Szkół Architektoniczno Budowlanych i Licealnych
Charakterystyka Zespołu Szkół Architektoniczno Budowlanych i Licealnych 1. W skład Zespołu Szkół Architektoniczno Budowlanych i Licealnych wchodzą: Szkoła młodzieżowa 24 oddziały; 662 uczniów Technikum
PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 2 w WARSZAWIE im. Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari
PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 2 w WARSZAWIE im. Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari Wizja: Nasza szkoła wychowuje Polaka świadomego obywatela Europy XXI w. Misja: Nasza szkoła wychowuje człowieka
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 37 IM. GEN. MARIUSZA ZARUSKIEGO W BIELSKU BIAŁEJ w roku szkolnym 2016/2017
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 37 IM. GEN. MARIUSZA ZARUSKIEGO W BIELSKU BIAŁEJ w roku szkolnym 2016/2017 WIZJA SZKOŁY Działamy po to, aby: nasi wychowankowie umieli poszukiwać wiedzy w zmieniającym
KONCEPCJA FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU GIMNAZJUM IM. MARII SKŁODOWSKIEJ CURIE W ŚWINNEJ NA LATA
KONCEPCJA FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU GIMNAZJUM IM. MARII SKŁODOWSKIEJ CURIE W ŚWINNEJ NA LATA 2015-2019 Świnna 2015 CHARAKTERYSTYKA SZKOŁY Gimnazjum im. Marii Skłodowskiej - Curie w Świnnej powołano Uchwałą
I. WYMAGANIA WOBEC PRZEDSZKOLI 1)
I. WYMAGANIA WOBEC PRZEDSZKOLI 1) Wymaganie Charakterystyka wymagania na poziomie D Charakterystyka wymagania na poziomie B 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Przedszkole
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 91 z oddziałami dwujęzycznymi im. JÓZEFA WYBICKIEGO W POZNANIU. PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY Na okres
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 91 z oddziałami dwujęzycznymi im. JÓZEFA WYBICKIEGO W POZNANIU PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY Na okres 2017-2019 Przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 13 września
P R O G R A M W Y C H O W A W C Z Y
Szkoła winna stać się kuźnią cnót społecznych, tak bardzo potrzebnych naszemu narodowi. Jan Paweł II P R O G R A M W Y C H O W A W C Z Y Zespołu Szkół Techniczno Ekonomicznych im. Mikołaja Reja w Myślenicach
z zakresu doradztwa zawodowego
Program do zajęć z zakresu doradztwa zawodowego w szkole podstawowej (klasy VII i VIII) opracowany przez doradcę zawodowego Szkoły Podstawowej nr 45 im. Janusza Korczaka w Sosnowcu Ewę Musiał 1 Współczesny
- zna swoją rolę jako uczeń, Polak, Europejczyk, - zna pojęcia: sprawiedliwość, wolność, demokracja.
Edukacja społeczna Edukacja ekologiczna Edukacja prorodzinna Wdrażanie ucznia do różnorodnych form samorządności: - Samorząd Uczniowski, - Samorząd Klasowy, - gazetki szkolne, - dyżury klasowe, - sekcje